Nhung anh hung dat Dong Nai tap 1 :: Books 2010

Expand document

Collapse document

Nhung anh hung dat Dong Nai tap 1

1 Pages 1-10

1.1 Page 1

1.2 Page 2

1.3 Page 3

1.4 Page 4

1.5 Page 5

1.6 Page 6

1.7 Page 7

1.8 Page 8

1.9 Page 9

1.10 Page 10

2 Pages 11-20

2.1 Page 11

2.2 Page 12

2.3 Page 13

2.4 Page 14

2.5 Page 15

2.6 Page 16

2.7 Page 17

2.8 Page 18

2.9 Page 19

2.10 Page 20

3 Pages 21-30

3.1 Page 21

3.2 Page 22

3.3 Page 23

3.4 Page 24

3.5 Page 25

3.6 Page 26

3.7 Page 27

3.8 Page 28

3.9 Page 29

3.10 Page 30

Nhung anh hung dat Dong Nai tap 1

1 Pages 1-10

▲back to top

1.1 Page 1

▲back to top

1.2 Page 2

▲back to top

BAN CHӌ ĈҤO NӜI DUNG:

- TRҪN ĈÌNH THÀNH

- NGUYӈN THANH TÙNG

- HUǣNH VĂN TӞI

- CAO ĈÌNH THANH

- NGUYӈN VĂN CHѬӢNG

BAN TѬ LIӊU VÀ TUYӆN CHӐN:

- NGUYӈN QUӔC HOÀN

- LÊ VĂN THIÊN

- TRҪN QUANG TOҤI

- HOÀNG VĂN BӘN

- NGUYӈN ĈӬC THӐ

- PHҤM THANH QUANG

LӠI GIӞI THIӊU

Dân tӝc ta là mӝt dân tӝc anh hùng. Trong tiӃn trình lӏch sӱ cӫa dân tӝc, phҭm chҩt anh

hùng, bҩt khuҩt ҩy luôn ngӡi sáng, là sӭc mҥnh ÿánh bҥi mӑi kҿ thù xâm lѭӧc. Ĉһc biӋt,

thӃ kӹ XX, dѭӟi sӵ lãnh ÿҥo cӫa Ĉҧng Cӝng sҧn ViӋt Nam, ÿӭng ÿҫu là Chӫ tӏch Hӗ

Chí Minh vƭ ÿҥi, phҭm chҩt anh hùng ÿѭӧc khѫi dұy và nâng lên thành chӫ nghƭa anh

hùng cách mҥng ViӋt Nam. Dân tӝc ta ÿã làm cách mҥng Tháng Tám thành công; lұp

nên Nhà nѭӟc ViӋt Nam Dân Chӫ Cӝng Hoà, tiӃn hành thҳng lӧi nhӳng cuӝc kháng

chiӃn chӕng xâm lѭӧc, trong ÿó có hai cuӝc kháng chiӃn chӕng thӵc dân Pháp và ÿӃ

quӕc Mӻ, giành lҥi ÿӝc lұp, tӵ do, thӕng nhҩt Tә quӕc, viӃt nên bҧn anh hùng ca vƭ ÿҥi

cӫa thӡi ÿҥi; thӵc hiӋn thҳng lӧi sӵ nghiӋp ÿәi mӟi tӯng bѭӟc ÿѭa ÿҩt nѭӟc quá ÿӝ lên

Chӫ Nghƭa Xã Hӝi; và ngày nay ÿang tiӃp tөc vѭӧt qua mӑi khó khăn, thӱ thách ÿӇ ÿѭa

ÿҩt nѭӟc bѭӟc vào thӡi kǤ mӟi, thӡi kǤ ÿҭy mҥnh Công NghiӋp Hoá, HiӋn Ĉҥi Hoá.

Trên mҧnh ÿҩt Ĉӗng Nai yêu quý, gҫn mӝt thӃ kӹ qua nhân dân ÿã lұp nên nhӳng chiӃn

công vang dӝi trong thӡi kǤ kháng chiӃn và nhӳng thành tӵu to lӟn trong thӡi kǤ ÿәi

mӟi góp phҫn xӭng ÿáng vào bҧn anh hùng ca cӫa dân tӝc. NhiӅu anh hùng dǊng sƭ ÿã

dǊng cҧm vô song trong chiӃn ÿҩu, cҫn cù sáng tҥo, vѭӧt mӑi khó khăn gian khә trong

xây dӵng chӫ nghƭa xã hӝi là nhӳng tҩm gѭѫng ÿiӇn hình, sinh ÿӝng vӅ phҭm chҩt anh

hùng bҩt khuҩt cӫa quê hѭѫng miӅn Ĉông “gian lao mà anh dǊng”.

Chào mӯng Ĉҥi hӝi Ĉҧng toàn quӕc lҫn thӭ IX, Ĉҥi hӝi ÿҥi biӇu Ĉҧng bӝ WӍnh Ĉӗng Nai

lҫn thӭ VII, chào mӯng sӵ kiӋn tӍnh Ĉӗng Nai ÿѭӧc Nhà nѭӟc tuyên dѭѫng danh hiӋu

ÿѫn vӏ Anh hùng lӵc lѭӧng vǊ trang nhân dân và nhiӅu ÿѫn vӏ, cá nhân cӫa tӍnh ÿѭӧc

tuyên dѭѫng danh hiӋu Anh hùng lӵc lѭӧng vǊ trang nhân dân, Anh hùng lao ÿӝng,

TӍnh ӫy Ĉӗng Nai chӍ ÿҥo xuҩt bҧn tұp sách "Nhͷng anh hùng ÿ̭t Ĉ͛ng Nai".

1.3 Page 3

▲back to top

Tұp sách này ÿã ÿѭӧc Hӝi Cӵu chiӃn binh tӍnh, Hӝi văn hӑc NghӋ thuұt và Nhà xuҩt

bҧn tәng hӧp Ĉӗng Nai thӵc hiӋn tích cӵc, khҭn trѭѫng.

Ĉây là nhӳng tài liӋu quý, nhҵm góp phҫn giáo dөc truyӅn thӕng yêu nѭӟc và Cách

mҥng, truyӅn thӕng anh hùng bҩt khuҩt, cҫn cù, sáng tҥo Fӫa dân tӝc thông qua nhӳng

tҩm gѭѫng lүm liӋt, rҩt ÿáng tӵ hào cӫa các anh hùng trên ÿҩt Ĉӗng Nai. Tұp sách cҫn

ÿѭӧc phә biӃn ÿӃn rӝng rãi bҥn ÿӑc nhҩt là thӃ hӋ trҿ, ÿӇ hӑc tұp, noi theo và phát huy.

ThӃ kӹ XXI là thӃ kӹ tiӃp tөc bҧo vӋ vӳng chҳc ÿӝc lұp chӫ quyӅn, xây dӵng Chӫ Nghƭa

Xã Hӝi trên ÿҩt nѭӟc ta. TruyӅn thӕng yêu nѭӟc và cách mҥng, truyӅn thӕng anh hùng,

bҩt khuҩt, cҫn cù sáng tҥo cӫa dân tӝc sӁ tiӃp tөc ÿѭӧc toҧ sáng, phát huy trên mӑi lƭnh

vӵc, mӑi miӅn Tә quӕc, trên quê hѭѫng Ĉӗng Nai ÿang nӛ lӵc phҩn ÿҩu vì sӵ nghiӋp

dân giàu, nѭӟc mҥnh, xã hӝi công bҵng, dân chӫ, văn minh.

TRҪN THӎ MINH HOÀNG

Ӫy viên Ban chҩp hành Trung ѭѫng Ĉҧng

Bí thѭ TӍnh ӫy Ĉӗng Nai.

1.4 Page 4

▲back to top

LӠI NHÀ XUҨT BҦN

Trѭa ngày 30-4-1975, lá cӡ cӫa Mһt trұn Dân tӝc Giҧi phóng tung bay kiêu hãnh trên

nóc dinh Ĉӝc Lұp ÿã kӃt thúc cuӝc hành trình ÿҫy hy sinh gian khә, song rҩt ÿӛi Yҿ vang

cӫa dân tӝc ta trên con ÿѭӡng giành lҥi tӵ do nhân phҭm.

Mӣ ÿҫu cuӝc trѭӡng chinh vҥn dһm ҩy chúng ta chӍ có lòng yêu nѭӟc và tҫm vông vҥt

nhӑn. Ӣ Nam bӝ không ai không nhӟ câu hát cӱa miӋng ngày 23-9: “Nóp vӟi giáo mang

trên vai mà lòng ngѭӡi giàu lòng vì nѭӟc". Vâng! ChӍ có nóp vӟi giáo thuӣ ban ÿҫu

song chúng ta ÿã lҫn lѭӧt ÿánh bҥi nhӳng tên ÿӃ quӕc sӯng sӓ nhҩt. Sau này trong cuӝc

chӕng Mӻ, nhà báo Pháp Berna Fanl ÿã có lҫn lo lҳng hӝ chúng ta: "Không ai có thӇ

hình dung nәi sӭc mҥnh bӝ máy chiӃn tranh khәng lӗ cӫa Mӻ. Nó nhѭ mӝt chiӃc rulo

cán ÿѭӡng, trên mһt ÿҩt nѫi nào nó lăn qua thì nѫi ҩy không còn mӝt ngӑn cӓ…” Ӣ

miӅn Nam, Mӻ ÿã dùng ÿӃn cҧ pháo ÿài bay B52 rҧi thҧm, chҩt Dioxin hӫy diӋt. Trong

lao tù, Mӻ ngөy áp dөng mӑi thӫ ÿoҥn tra tҩn khӫng bӕ ÿӃn mә bөng moi gan nhѭ kiӇu

hành hình thӡi trung cә. Nhѭng tҥi sao dân tӝc ta vүn chiӃn thҳng? Mӝt ÿiӅu ÿһt ra

tѭӣng nhѭ cao siêu, song vӟi nhân dân ta thì ÿѫn giҧn. Bӣi vì dân tӝc ta là dân tӝc anh

hùng. Tӯ khi có Ĉҧng, có Chӫ tӏch Hӗ Chí Minh lãnh ÿҥo thì phҭm chҩt anh hùng ÿó

ÿѭӧc khѫi dұy và ÿѭӧc nhân lên gҩp bӝi. Do khâm phөc cuӝc ÿҩu tranh anh hùng cӫa

dân tӝc ta mà có nhӳng ngѭӡi phѭѫng Tây ÿã tӯng nói: "Sau mӝt ÿêm ngӫ dұy, tôi mѫ

mình trӣ thành ngѭӡi ViӋt Nam". Trӣ vӅ vӟi vùng ÿҩt Biên Hòa - Ĉӗng Nai 300 năm,

chúng ta có quyӅn tӵ hào ÿó là vùng ÿҩt ÿҫy sӭc sӕng cӫa ÿҩt nѭӟc ViӋt Nam. Nhӳng

ngѭӡi dân tӯ xӭ Ĉàng Ngoài, NgǊ Quҧng vào lұp ҩp làm ăn cuӝc sӕng ngày càng әn

ÿӏnh và phát triӇn. Khi triӅu ÿình nhà NguyӉn cam tâm cҳt ÿҩt ÿҫu hàng giһc, nhӳng

ngѭӡi dân ҩp, dân lân ÿã ÿӭng lên theo chiӃu Cҫn Vѭѫng, gia nhұp nghƭa quân Trѭѫng

Ĉӏnh. Dù "Hӓa mai ÿánh bҵng rѫm con cúi cǊng ÿӕt xong nhà dҥy ÿҥo kia. Gѭѫm ÿeo

dùng bҵng lѭӥi dao phay cǊng chém rӟt ÿҫu quan hai nӑ".

Qua hai cuӝc kháng chiӃn chӕng Pháp và chӕng Mӻ, Ĉӗng Nai - Biên Hoà là mӝt ÿӏa

bàn chiӃn lѭӧc quan trӑng cӫa miӅn Ĉông và cҧ Nam Bӝ - nѫi diӉn ra cuӝc chiӃn ÿҩu

quyӃt liӋt giӳa ta và ÿӏch. Trong chӕng Mӻ kҿ ÿӏch ÿã xây dӵng tҥi ÿây nhӳng hӋ thӕng

căn cӭ quân sӵ hiӋn ÿҥi vào bұc nhҩt Ĉông Nam Á vӟi tiӅm lӵc chiӃn tranh khәng lӗ

nhѭ sân bay. Biên Hoà, khu liên hӧp quân sӵ Long Bình, kho bom Thành Tuy Hҥ, căn

cӭ Quân ÿoàn III ngөy v.v... Ngѭӧc lҥi, chúng ta có chiӃn khu Ĉ anh hùng, chiӃn khu

Minh Ĉҥm, chiӃn khu rӯng Sác... là nѫi thai nghén và xuҩt phát cӫa bao chiӃn công lӯng

lүy cӫa nhân dân ta nhѭ nhӳng trұn ÿánh thҳng lӧi vào sân bay Biên Hoà, kho bom

Thành Tuy Hҥ; kho xăng Nhà Bè, Tәng kho Long Bình, chiӃn thҳng Xuân Lӝc oai hùng

tháng 4-1975 trong chiӃn dӏch Hӗ Chí Minh lӏch sӱ v.v... Trong cuӝc chiӃn ÿҩu ÿӇ giành

lҥi ÿӝc lұp tӵ do cho dân tӝc, mҧnh ÿҩt Ĉӗng Nai ÿã sҧn sinh hàng vҥn ngѭӡi con ѭu tú

trong ÿó có nhӳng anh hùng vô danh ÿã ngã xuӕng trên các chiӃn trѭӡng, cǊng nhѭ hàng

trăm các bà mҽ ViӋt Nam anh hùng, có nhӳng ngѭӡi ÿã hy sinh chӗng và bӕn, năm

ngѭӡi con cho Cách mҥng giҧi phóng dân tӝc. Các anh hùng dù ÿã hy sinh hay ÿang

sӕng giӳa ÿӡi thѭӡng ÿӅu xӭng ÿáng ÿѭӧc ghi vào sӱ sách cho các thӃ hӋ con em tiӃp

bѭӟc noi theo. Chính vì lӁ ÿó ÿѭӧc sӵ chӍ ÿҥo cӫa Ban thѭӡng vө TӍnh ӫy, Hӝi Cӵu

1.5 Page 5

▲back to top

chiӃn binh tӍnh (HCCB), Hӝi Văn nghӋ (HVN), Nhà xuҩt bҧn tәng hӧp Ĉӗng Nai cho ra

mҳt Eҥn ÿӑc bӝ truyӋn ký hai tұp vӟi tӵa ÿӅ: NHӲNG ANH HÙNG ĈҨT ĈӖNG NAI

viӃt vӅ 18 anh hùng cӫa tӍnh nhà.

Các anh hùng ÿã ngã xuӕng thì mãi mãi chҷng nói gì vӅ bҧn thân. Các anh hùng còn

hiӋn hӳu giӳa ÿӡi thѭӡng cǊng không muӕn nói nhiӅu vӅ chiӃn công cӫa mình, mà hӑ

coi ÿó nhѭ mӝt niӅm tӵ hào chính ÿáng, nhӳng kӹ niӋm hào hùng cӫa mӝt thӡi vì dân vì

nѭӟc. Nhѭng vӟi chúng ta, các anh hùng xӭng ÿáng ÿѭӧc tôn vinh. Thành tích cӫa các

anh hùng mãi mãi là ÿiӇm tӵa tinh thҫn cho chúng ta trong bѭӟc ÿѭӡng ÿi tӟi tѭѫng lai.

Ngày nay, ngӗi lҫn giӣ lҥi nhӳng chiӃn công cӫa các anh hùng, ta thҩy hӑ ÿӃn vӟi cách

mҥng, vӟi nhân dân bҵng nhӳng cҧnh ÿӡi tuy có ít nhiӅu khác nhau, song ÿӅu giӕng

nhau ӣ mӝt ÿiӇm: tұn mҳt chӭng kiӃn cҧnh cha, anh bӏ khӫng bӕ, bҳn giӃt, bҧn thân là

nҥn nhân cӫa kiӃp nô lӋ lҫm than mang nһng thù nhà, nӧ nѭӟc: Ai? Cái gì khiӃn cұu bé

NguyӉn Văn Quang mӟi 13 tuәi ÿi ӣ chăn bò cho ÿӏa chӫ thӕt lên: "Mai mӕt lӟn, tao ÿi

làm ViӋt Minh". Còn gì ÿau khә phүn uҩt cho bҵng trong mӝt buәi sáng phҧi chӭng kiӃn

cҧnh cha mҽ bӏ ngã gөc dѭӟi hӑng súng cӫa giһc Pháp, chӏ gái cӫa Quang ÿi thoát ly du

kích cǊng bӏ giӃt chӃt sau ÿó vài tháng. Bӏ trói lҥi ném vào kiӃn lӱa và lӱa, Quang cӭ

quҵn quҥi nhѭ thӃ trѭӟc sӵ hҧ hê cӫa bӑn ÿӏa chӫ. Bӏ vùi xác xuӕng hӕ phân trâu lҥi bò

lên, ÿӃn mӝt NguyӉn Văn Quang quân giҧi phóng cҳp ÿҥi liên bҳn ӭng dөng tӯng loҥt

chính xác trong mӝt trұn diӋt 300 tên Mӻ. Ĉúng là mӝt TriӋu Tӱ Long thӡi ÿҥi. ĈiӇu

Cҧi, Lê A, Hӗ Thӏ Hѭѫng... mӟi qua vòng niên thiӃu nhѭng ÿã sӟm ý thӭc ÿѭӧc lòng

căm thù giһc và tinh thҫn yêu nѭӟc. Dám chҩp nhұn hy sinh vì nhiӋm vө lұp nên chiӃn

công làm nӭc lòng ÿӗng bào cҧ nѭӟc. Các anh hùng Tӕng ViӃt Dѭѫng, Ĉӛ Văn Thi, Bҧy

HuӋ, NguyӉn Phong Lѭu, NguyӉn Thành Trung, NguyӉn Thanh Tùng... ÿӅu chӭng kiӃn

cҧnh cha, anh, ngѭӡi thân và các chiӃn sƭ cách mҥng bӏ hành hình quҷng xác xuӕng

sông... gia ÿình ly tán, tang tóc... nӛi căm hӡn ÿã tê liӋt ÿi không khóc ÿѭӧc biӃn thành

nhӳng khӕi thuӕc nә nén trong lòng chӍ chӡ dӏp bùng lên.

NguyӉn Thanh Tùng ÿѭӧc Ĉҧng giáo dөc rèn luyӋn ÿã trӣ thành mӝt cán bӝ chӍ huy ÿһc

công xuҩt sҳc, vӟi nhӳng chiӃn công Tích Ních, giáng nhӳng ÿòn chí tӱ vào sѭ ÿoàn

thiӋn chiӃn nhѭ "Anh cҧ ÿӓ", "Tia chӟp nhiӋt ÿӟi" cӫa Mӻ... Long Bình, sân bay Biên

Hòa diӋt hàng trăm tên ÿӏch, hàng trăm máy bay... ChiӃn công cӫa NguyӉn Thanh Tùng

ÿã góp phҫn không nhӓ trong chiӃn công chung cӫa ÿҩt nѭӟc. Có nhӳng ÿӗng chí bӏ tra

tҩn W ÿày giӳa nhà lao cӫa ÿӏch vүn không nao núng, kiên quyӃt tҥo thӡi cѫ cùng ÿӗng

chí phá ngөc trӣ vӅ ÿӝi ngǊ tiӃp tөc chiӃn ÿҩu. Tӕng ViӃt Dѭѫng, Phҥm Xuân Ҭn... hoҥt

ÿӝng giӳa hang ә ÿӏch vүn mѭu trí sáng tҥo, che mҳt kҿ thù, hoàn thành xuҩt sҳc nhiӋm

vө. NguyӉn QuyӃt ChiӃn ngѭӡi anh hùng du kích xuҩt thân nông dân không biӃt chӳ

nhѭng ÿánh giһc rҩt "trì". Dùng ít ÿánh nhiӅu, ÿánh thҳng cҧ thӫy quân lөc chiӃn, thám

báo Mӻ diӋt hàng trăm tên khiӃn cho ÿӏch hoang mang co cөm.

Trong chiӃn tranh biên giӟi Tây - Nam, Ĉӗng Nai tӵ hào có Bùi Văn Bình, ngѭӡi anh

hùng tình nguyӋn quӕc tӃ. Tӯ mӝt chiӃn sƭ trҿ ÿã sӟm ý thӭc ÿѭӧc trách nhiӋm cӫa thӃ

hӋ trҿ trѭӣng thành sau chiӃn tranh. Trong chiӃn ÿҩu, Bình thұt gan dҥ dǊng cҧm lұp

nhiӅu chiӃn công. Phút hy sinh còn ÿӭng trong tѭ thӃ gӑi hàng quân giһc. Trong sӕ các

1.6 Page 6

▲back to top

anh hùng qua hai cuӝc chiӃn ÿӗng bào, ÿӗng chí ӣ Ĉӗng Nai không thӇ quên ÿѭӧc Trҫn

Công An, ngѭӡi ÿҫu tiên ÿánh tháp canh bҵng trái FT làm phá sҧn kӃ hoҥch Ĉӡlatua cӫa

giһc, sau loang ra khҳp Khu 9 ÿӃn Nam Trung bӝ và Trung bӝ. Có nhӳng anh hùng nhѭ

NguyӉn Thành Trung sӕng trong ÿӝi ngǊ ÿӏch chӍ chӡ mӝt ngày, mӝt giӡ là tung cánh

giӳa trӡi xanh trút bom vào cѫ quan ÿҫu não cӫa giһc, góp phҫn mau chóng lұt nhào chӃ

ÿӝ bán nѭӟc. Dù là trong mӝt xѭӣng quân giӟi hay nѫi trӑng ÿiӇm giӳa ÿѭӡng Trѭӡng

Sѫn, các anh hùng ÿӅu nêu cao tinh thҫn quên mình vì nhiӋm vө phát huy tinh thҫn sáng

tҥo, cҧi tiӃn kӻ thuұt nâng cao hiӋu quҧ công tác góp công xӭng ÿáng cùng tiӅn tuyӃn

ÿánh thҳng quân xâm lѭӧc. Có ÿiӅu tҩt cҧ các anh hùng dù là ngoài mһt trұn cҫm súng

hay trên ÿӗng ruӝng, nông trѭӡng ÿӅu nghƭ rҵng mình phҩn ÿҩu không phҧi ÿӇ trӣ thành

anh hùng. Ĉúng nhѭ ông Nghӏ, chӗng cӫa anh hùng lao ÿӝng NguyӉn Thӏ Ngӡi nói vӅ

vӧ mình: "Ngѭӡi chѭa hiӇu thì cho là sính thành tích, thӃ này thӃ nӑ... Nhѭng sӕng gҫn

nhau mҩy chөc năm trӡi tôi biӃt ÿҩy là bҧn tính...". Anh hùng lao ÿӝng Lê Văn Lұp ÿi

nhһt tӯng hӝt thóc giӕng mӟi vӅ nhân ra ÿѭӧc hàng trăm tҩn... ông Lұp còn làm kiӇu

Ngu Công dӡi núi, tӵ tay xây hàng chөc bӭc "trѭӡng thành" bҵng ÿá gan gà ÿӇ cҧi tҥo

ÿӗng ruӝng cǊng chҧ phҧi vì bҧn thành tích nào. Ông chӍ có mӝt ý nghƭ làm sao cho bà

con thoát khӓi cҧnh ÿói nghèo cѫ cӵc.

Không t͹ ng̷m mình anh ch̻ng hay ÿâu hͩi chàng dǊng VͿ...

Vӟi ÿӭc tính khiêm tӕn giҧn dӏ cӫa dân tӝc ta, các anh hùng dǊng sӻ thѭӡng ít nói vӅ

mình. Song chúng ta nhӳng ngѭӡi ÿѭӧc hѭӣng hҥnh phúc hoà bình hôm nay luôn thҩm

thía chân lý: "ăn quҧ nhӟ ngѭӡi trӗng cây".

Nhân dӏp Ĉҥi hӝi Ĉҧng bӝ tӍnh Ĉӗng Nai lҫn thӭ VII và lӉ ÿón nhұn danh hiӋu cao quý

ÿѫn vӏ anh hùng lӵc lѭӧng vǊ trang nhân dân cӫa tӍnh nhà, Nhà xuҩt bҧn gӱi ÿӃn bҥn

ÿӑc cuӕn sách nhѭ món quà tinh thҫn ÿӇ ÿӗng chí, ÿӗng bào nhҩt là các bҥn trҿ có dӏp ôn

lҥi cuӝc chiӃn ÿҩu hào hùng và nhӳng chiӃn công nhѭ huyӅn thoҥi trong quá khӭ cӫa

dân tӝc. Cuӕn sách còn là lӡi nhҳc nhӣ các bҥn trҿ vӅ trách nhiӋm vӟi hiӋn tҥi và tѭѫng

lai ÿҩt nѭӟc.

Trong quá trình thӵc hiӋn NHӲNG ANH HÙNG ĈҨT ĈӖNG NAI có thӇ không tránh

khӓi nhӳng hҥn chӃ thiӃu sót. Rҩt mong ÿӗng chí, ÿӗng bào cùng bҥn ÿӑc gҫn xa góp ý

xây dӵng ÿӇ viӋc thӵc hiӋn nhӳng cuӕn sách sau ÿѭӧc tӕt hѫn.

1.7 Page 7

▲back to top

Anh hùng lӵc lѭӧng YǊ trang nhân dân

liӋt sƭ HӖ THӎ HѬѪNG

MÀU HOA VҮN TRҲNG

NguyӉn Mӝt

Năm nào cǊng vұy, cӭ ÿӃn mùa giáng sinh, hҵng ÿêm tôi lang thang trên các ÿѭӡng

phӕ cӫa Long Khánh ÿӇ tұn hѭӣng không khí lành lҥnh cӫa miӅn bán cao nguyên này.

Nhҩt là nhӳng năm tám mѭѫi, thӏ trҩn còn lӛ chӛ vӃt thѭѫng chiӃn tranh, các ngôi nhà

ÿә nát trҫm mһc, chìm trong không gian huyӅn ҧo, thӏ trҩn càng trӣ nên huyӉn hoһc bӣi

nhӳng bài thánh ca buӗn len lӓi mӑi ngóc ngách thӏ trҩn. Tôi thѭӡng ghé vào quán nhӓ

trên ÿѭӡng Hoàng DiӋu ÿӇ nhâm nhi ly cà phê bӕc hѫi nghi ngút, thѫm lӵng. Ӣ ÿây, tôi

thѭӡng nghe nhӳng ngѭӡi già kӇ vӅ mӝt ngѭӡi con gái tuәi ÿôi mѭѫi và nhӳng trұn ÿánh

kinh hoàng cӫa cô trên con ÿѭӡng này.

Cái tên Hӗ Thӏ Hѭѫng tôi biӃt tӯ ÿó. Gҫn ba mѭѫi năm trôi qua, thӏ trҩn ÿã thay da

ÿәi thӏt, ÿѭӡng rӝng, nhà cao, vӃt tích cӫa chiӃn tranh ÿã bӏ xóa ÿi bӣi sӵ phӗn thӏnh cӫa

vùng ÿҩt giàu có. Câu chuyӋn vӅ ngѭӡi con gái vӟi nhӳng trұn ÿánh huyӅn thoҥi trong

quán cà phê ngày xѭa nhѭӡng chӛ cho câu chuyӋn vӅ giá cà phê, giá xe máy. Nhѭng

không phҧi vì bӅ bӝn cuӝc sӕng mà ngѭӡi ta quên chӏ, bӣi tên chӏ ÿѭӧc ÿһt cho ngôi

trѭӡng lӟn nhҩt thӏ trҩn. Trѭӡng Hӗ Thӏ Hѭѫng nҵm ngay trung tâm thӏ trҩn, ngoài

nhiӋm vө ÿào tҥo hàng ngàn hӑc sinh mӛi năm, nó còn có nhiӋm vө nhҳc nhӣ mӑi ngѭӡi

nhӟ rҵng nhӳng ngày bình yên hôm nay; ngày xѭa mҧnh ÿҩt này ÿã tӯng thҳm ÿӓ máu

cӫa ÿӗng bào chiӃn sƭ, trong ÿó có dòng máu cӫa ngѭӡi nӳ anh hùng ÿã ngã xuӕng khi

tuәi ÿӡi ÿang còn tràn ÿҫy nhӵa sӕng...

Hӗ Thӏ Hѭѫng ra ÿӡi ngày 20/7/1954. Sanh ra vào cái năm làm rung chuyӇn ÿӏa

cҫu: ChiӃn thҳng ĈiӋn Biên Phӫ (1954), Hӗ Thӏ Hѭѫng lӟn lên dѭӟi bóng dӯa rӧp mát

cӫa quê hѭѫng Bình Khê - Bình Ĉӏnh. Cánh võng mà ngѭӡi mҽ hiӅn ru chӏ ÿѭӧc ÿan

1.8 Page 8

▲back to top

bҵng nhӳng sӧi xѫ dӯa mà ngѭӡi cha kham khә phҧi miӋt mài nhiӅu ÿêm liӅn ÿӇ ÿón

ÿӭa con gái vào ÿӡi. Nhӳng câu ca dao cӫa quê hѭѫng Bình Ĉӏnh thҩm ÿѭӧm nghƭa tình

mҽ ru ngày xѭa in ÿұm trong ký ӭc cӫa chӏ. ĈӇ mãi sau này mҳc võng nҵm trong căn cӭ

Bàu Sҫm, mӛi lҫn nhӟ mҽ, nhӟ quê chӏ cҩt lӡi ca hát cho ÿӗng ÿӝi nghe "à ѫi!. Mai anh

vӅ em biӃt lҩy gì ÿѭa. Em lҥy trӡi trăm lҥy ÿӯng có mѭa... trѫn ÿàng".

Ngѭӡi phө nӳ quê chӏ sao mà thӫy chung ÿӃn thӃ, nhӓ nhoi ÿӃn thӃ! Mӝt ÿӗng ÿӝi

nói ÿùa "Sao mình nghe bҧo: Ai vӅ Bình Ĉӏnh mà coi, con gái Bình Ĉӏnh cҫm roi dҥy

chӗng!". Hѭѫng cѭӡi tiӃng cѭӡi trong trҿo giòn tan, tiӃng cѭӡi hӗn nhiên ҩy in mãi trong

ký ӭc cӫa ÿӗng ÿӝi ÿӃn ngày hôm nay. Ӯ! Con gái Bình Ĉӏnh nhѭ vұy ÿó vӯa mҥnh mӁ,

vӯa hiӅn dӏu. Chӏ nhӟ nhӳng ngày ӣ quê, cha cӫa chӏ thѭӡng kӇ vӅ cuӝc ÿӡi kiêu hùng

nәi tiӃng cӫa nӳ tѭӟng Bùi Thӏ Xuân, mӝt vӏ tѭӟng tài ÿã tӯng theo vua Quang Trung

ÿánh Ĉông dҽp Bҳc. Trên lѭng voi, bà oai phong lүm liӋt là thӃ nhѭng vӅ làng bà cǊng

nhѭ bao thôn nӳ bình dӏ khác, vӯa là nӳ tѭӟng tài ba vӯa là ngѭӡi vӧ hiӅn thөc cӫa

tѭӟng quân Trҫn Quang DiӋu.

Hình ҧnh vӏ nӳ tѭӟng in ÿұm trong ÿҫu óc non nӟt cӫa chӏ, nhiӅu lҫn chӏ mѫ thҩy

mình ngӗi trên lѭng voi ÿӇ dàn quân ra trұn ÿánh tan quân giһc. ChiӅu chiӅu, cha thѭӡng

dүn chӏ lên ngӑn tháp Dѭѫng Long, cөm tháp nәi tiӃng cӫa làng Bình An, nhìn cánh

ÿӗng xanh tӕt dѭӟi chân tháp. Thҩp thoáng sau rһng dӯa phía xa là làng Tây Sѫn quê

hѭѫng cӫa ngѭӡi anh hùng áo vҧi cӡ ÿào. Cha chӏ thѭӡng bҧo: "Quê mình là ÿӏa linh nên

thѭӡng sinh nhân kiӋt” có lӁ vì vұy là dòng máu thѭӧng võ hӯng hӵc trong ngѭӡi cӫa

làng quê chӏ. Ĉêm ÿêm, trai làng gái làng tө tұp múa võ ÿánh quyӅn, mһc cho sӵ lùng

sөc bҳt bӟ và bҳn phá cӫa bӑn Mӻ - DiӋm. Năm Hѭѫng lên 9 tuәi, ông Hӗ Ngâm ÿành

ÿѭa gia ÿình vào Nam tìm chӕn sinh nhai vì cuӝc sӕng ngày càng khӕn khó. Thӡi ÿiӇm

ҩy quân Mӻ - DiӋm “lê máy chém khҳp miӅn Nam”. Làng Bình An ngày nào cǊng có

tiӃng kêu khóc, vì ngѭӡi chӃt, vì hӝi tӅ bҳt bӟ ÿánh ÿұp. Ông Hӗ Ngâm cùng gia ÿình

dӯng lҥi ӣ Long Khánh, tuy xӭ sӣ này là vùng ÿҩt trù phú, nhѭng không có vӕn liӃng

nên ông phҧi làm thuê, làm mѭӟn ÿӇ nuôi gia ÿình. Hѭѫng mӝt buәi ÿi hӑc, mӝt buәi

theo mҽ buôn gánh bán bѭng. Vào miӅn Nam ÿѭӧc vài năm, do phҧi tҫn tҧo mѭa nҳng

nên mҽ Hѭѫng qua ÿӡi, tӯ ÿҩy Hѭѫng thay mҽ quán xuyӃn viӋc nhà, mӛi ngày sau buәi

làm mѭӟn, Hѭѫng lұt chiӃc nón lá ÿӵng mҩy lon gҥo nhà chӫ trҧ công ÿem vӅ nҩu cѫm

cho cha và em.

Lúc bҩy giӡ, thӏ xã Long Khánh là cӱa ngõ quan trӑng, trҩn giӳ phía Ĉông Bҳc Sài

Gòn, nên quân Mӻ và quân ÿӝi Sài Gòn bӕ trí lӵc lѭӧng dày ÿһc. Chúng tăng cѭӡng

hành quân, càn quét, lұp vành ÿai trҳng, khӕng chӃ ÿӏa bàn thӏ xã, hҫu nhѭ ngày nào

cǊng có bҳt bӟ. Ông Hӗ Ngâm than thӣ: “Mӛi mét vuông có tӟi 4-5 thҵng lính thì sao

mà làm ăn”. Năm Hѭѫng 12 tuәi, sau lҫn ÿi làm vӅ Hѭѫng thҩy cha mình ngӗi trên chiӃc

chiӃu trҧi trên ÿҩt cùng vӟi ngѭӡi ÿàn ông trҥc tuәi cha, hai ngѭӡi ràn rөa nѭӟc mҳt.

Ngѭӡi ÿàn ông nói giӑng Bình Ĉӏnh khá nһng. Hѭѫng lҷng lһng vào ÿàng sau nhà. Sau

hӗi im lһng khá nһng nӅ, giӑng ngѭӡi ÿàn ông thҧm não cҩt lên:

- HӃt rӗi anh ѫi, cҧ làng mình chӃt hѫn mӝt nӱa. Ngѭӡi lӟn trҿ con chúng lùa ra

1.9 Page 9

▲back to top

ruӝng bҳn ráo trӑi.

Ông Hӗ Ngâm thӣ hҳt ra, nѭӟc mҳt lăn trên gò má ÿen sҥm sѭѫng gió. Ngѭӡi ÿàn

ông ÿѭa tay gҥt nѭӟc mҳt rӗi nghҽn ngào nói tiӃp:

- Hôm ÿó xóm Gò Dài cӫa làng Bình An quê mình náo ÿӝng cҧ lên. Không hiӇu

bӑn lính Nam Hàn ӣ ÿâu kéo vӅ nhѭ kiӃn cӓ, chúng bҧo làng ViӋt cӝng, thӃ là chúng

bҳn, ngѭӡi chӃt nhѭ rҥ, ngѭӡi lӟn, trҿ con nҵm sҳp lӟp, máu chҧy ÿӓ ÿӗng.

(Câu chuyӋn ngѭӡi ÿàn ông kӇ là vө thҧm sát cӫa quân chѭ hҫu Nam TriӅu Tiên tҥi

Gò Dài, Bình An, Bình Khê - Bình Ĉӏnh - quê hѭѫng cӫa chӏ Hӗ Thӏ Hѭѫng. Vө thҧm

sát này còn lӟn hѫn cҧ vө Sѫn Mӻ -Quҧng Ngãi. HiӋn nay tҥi Gò Dài có tҩm bia ghi

danh 1236 ngѭӡi dân vô tӝi bӏ thҧm sát trong ÿӧt càn quét ngày 26 ÿӃn ngày 28 tháng 2

năm 1966).

Hàng ngày thҩy cҧnh lính Mӻ bҳn giӃt bà con, nay lҥi nghe bà con quê hѭѫng chӃt

thҧm, lòng Hѭѫng nóng lên nhѭ lӱa ÿӕt. Hình ҧnh nӳ tѭӟng Bùi Thӏ Xuân, mѫ ѭӟc cӫa

Hѭѫng thӡi thѫ ҩu, lҥi hiӋn vӅ lung linh sӕng ÿӝng. Mӝt ngày ÿҫu năm 1970 khi Hѭѫng

vӯa tròn 16 tuәi, cô quyӃt ÿӏnh ÿi tìm chӏ Hӗ Thӏ Cұn (cѫ sӣ an ninh mұt cӫa ta hoҥt

ÿӝng trong thӏ xã). Trѭӟc ÿó nhiӅu lҫn Hѭѫng ÿã ÿѭӧc nghe chӏ Cұn kӇ vӅ các trұn ÿánh

cӫa quân ta. Hôm Hѭѫng kӇ chuyӋn thҧm sát ӣ quê mình, chӏ Cұn ÿã khóc, chӏ nghiӃn

răng bҧo: “Chúng nó ác quá, sau này Hѭѫng có muӕn ÿánh quân xâm lѭӧc không?”

“Muӕn ҥ!” Hѭѫng trҧ lӡi dӭt khoát. “Ĉӧi lӟn cái ÿã nhé!” chӏ Cұn xoa ÿҫu Hѭѫng. Bây

giӡ Hѭѫng ÿã lӟn 16 tuәi rӗi còn gì.

Nghe cha kӇ: "Hӗi bà Bùi Thӏ Xuân 16 tuәi ÿã nәi tiӃng khҳp vùng. Lúc ҩy, bҥn bè

cӫa bà ÿã yên bӅ gia thҩt, trai làng nhiӅu ngѭӡi ngҩp nghé mà bà chѭa chӏu ai. Tөc lӋ

vùng Bình Khê - Tây Sѫn thӡi bҩy giӡ anh nào muӕn lҩy vӧ phҧi giӓi võ, ít ra phҧi ÿánh

thҳng ÿѭӧc vӏ hôn thê cӫa mình. NhiӅu chàng ÿӃn thӱ tài, nhѭng chѭa ai vѭӧt qua nәi

bài roi “Ngӑc Trҧng” cӫa cô gái xinh ÿҽp nәi tiӃng Bình Khê. Có lҫn bà ÿi rӯng quên

mang theo roi, bӏ cӑp tҩn công, bà ÿã quҫn thҧo tay không vӟi cӑp dӳ cҧ giӡ ÿӗng hӗ.

Ĉang lúc bí thӃ có chàng trai dùng kiӃm giӃt hә, chàng múa kiӃm loang loáng nhѭ sao

rѫi, thoҳt ҭn, thoҳt hiӋn trên các gӕc cây ngã, nhҽ nhѭ sóc bông, cuӕi cùng bҵng nhát

kiӃm thҫn tӕc chàng chém ÿӭt lìa ÿҫu con hә. Bùi Thӏ Xuân thӕt lên “Mai hoa kiӃm!”.

Chàng trai ҩy là tѭӟng quân Trҫn Quang DiӋu sau này…”

Nhӟ ÿӃn ÿây Hѭѫng mӍm cѭӡi và phҩn chҩn hҷn lên. Chӏ Cұn chҩp nhұn ÿӅ nghӏ

cӫa Hѭѫng, sau nhiӅu tháng thӱ thách bҵng cách giao cho Hѭѫng móc nӕi cѫ sӣ mұt,

Hѭѫng hoàn thành xuҩt sҳc nhiӋm vө. ĈӃn tháng 8 năm 1970, Hѭѫng chính thӭc trӣ

thành ÿӝi viên an ninh mұt cӫa ÿӝi trinh sát Long Khánh. Khi ÿѭӧc giӟi thiӋu, ÿӗng chí

Sáu HuӋ rҩt vui mӯng, trѭӟc ÿây ÿӗng chí ÿã tӯng nghe ÿӝi viên Hӗ Thӏ Cұn kӇ vӅ sӵ

dǊng cҧm và lòng căm thù giһc sâu sҳc cӫa cô gái quê gӕc Bình Ĉӏnh Hӗ Thӏ Hѭѫng.

Lúc bҩy giӡ cѫ sӣ cách mҥng cӫa ta bên trong hҫu nhѭ bӏ mҩt trҳng. Ĉӏch ruӗng bӕ, kӅm

kҽp càn quét ngày ÿêm. Cán bӝ cӫa ta phҧi tҥm tránh ngoài rӯng ÿӇ bҧo toàn lӵc lѭӧng.

Bên trong thӏ xã, bӑn ÿӏch dӵa vào tên Sѫn chiêu hӗi ÿӇ khӫng bӕ các gia ÿình cách

1.10 Page 10

▲back to top

mҥng. Tên Sѫn là lính bҧo an cӫa ÿӏch ÿѭӧc gia ÿình vӧ ÿӝng viên bӓ ngǊ, vӅ quê làm

du kích và công tác binh vұn ÿѭӧc hѫn mӝt năm. Nhѭng quen lӕi sӕng sa ÿӑa, Sѫn trӝm

cҳp và ra ÿҫu hàng ÿӏch. Y mang súng và tài liӋu, máy móc nӝp cho ÿӏch và dүn lính

ÿánh phá cѫ sӣ cách mҥng cӫa ta. Bҧn thân y cǊng ÿã dùng lӵu ÿҥn giӃt chӃt mӝt du

kích. (Vào ngày 12/10/1970 tên Sѫn ÿã bӏ ÿӝi trinh sát trӯng trӏ).

Trѭӟc tình hình rӕi ren nhѭ vұy mӝt mһt phҧi tìm cách ÿӕi phó vӟi ÿӏch, vӯa xây

dӵng lҥi cѫ sӣ cách mҥng, nên sӵ xuҩt hiӋn mӝt gѭѫng mһt mӟi nhѭ Hѭѫng là rҩt ÿáng

mӯng. Ĉӗng chí Sáu HuӋ ÿã giao cho Hѭѫng làm nhiӋm vө xây dӵng cѫ sӣ cách mҥng.

Hѭѫng không ngҥi khә, kӇ cҧ nguy hiӇm rình rұp bên mình, hàng ngày Hѭѫng dǊng cҧm

vѭӧt qua các ÿӗn bót, trҥm kiӇm soát, các toán hành quân càn quét, các mҥng lѭӟi tình

báo, mұt báo cӫa ÿӏch ÿӇ hoàn thành nhiӋm vө. Hҵng ngày ÿi làm qua Bar Ly Ly,

Hѭѫng thҩy nhiӅu cҧnh chѭӟng tai gai mҳt, nhiӅu cô gái ăn mһc hӣ hang ÿú ÿӣn cùng

bӑn sƭ quan Mӻ ngөy. Trong sӕ ÿó có Sáu B. Mӝt tên ác ôn khét tiӃng nhҩt thӏ xã, ÿӝi

quyӃt tâm trӯng phҥt tên này. Dù mӟi chính thӭc nhұn vào ÿӝi ÿѭӧc hѫn hai tháng

nhѭng Hѭѫng ÿѭӧc các anh giao nhiӋm vө ÿiӅu nghiên khu vӵc Bar. Sau thӡi gian tìm

hiӇu, Hѭѫng báo cáo rành rӑt tӯng chi tiӃt. Hѭѫng rҩt tӵ hào khi nhìn các anh lҳng nghe

Hѭѫng mӝt cách rҩt tin tѭӣng. Hѭѫng lo lҳng cho các anh biӃt: “Bar Ly Ly nҵm sâu

trong nӝi ô thӏ xã, chung quanh vành ÿai ÿӏch bӕ trí ÿӗn bót kӁm gai dày ÿһc, lính

thѭӡng xuyên tuҫn tra. NӃu xҧy ra sӵ cӕ thì lұp tӭc xe tăng và bӝ binh ÿӏch khép kín

vòng vây ngay, khó vѭӧt qua. Dӑc theo vành ÿai, quân Mӻ bӕ trí cҧ xe tăng, xe bӑc

thép. Cҧnh sát chìm, cҧnh sát nәi lúc nào cǊng ÿҫy ÿѭӡng”.

Các anh cám ѫn Hѭѫng và yêu cҫu Hѭѫng trӣ vӅ tiӃp tөc gҫy dӵng cѫ sӣ cách

mҥng.

Khó khăn là vұy mà vào ÿêm 4/11/1970, hai tiӃng nә liên tiӃp tҥi Bar Ly Ly, ÿêm

ҩy cҧ WKӏ xã náo ÿӝng (11 tên chӃt tҥi chӛ, ÿa sӕ là sƭ quan). Ӣ nhà, Hѭѫng vӯa mӯng vì

chiӃn công cӫa các anh chӏ, vӯa lo lҳng cho sӵ mҥo hiӇm cӫa hӑ. Quҧ nhiên ÿiӅu lo lҳng

cӫa Hѭѫng ÿã thành sӵ thұt, ÿêm sau khi vѭӧt vành ÿai trӣ vӅ căn cӭ, cách Bҧo Vinh A

khoҧng mӝt km thì các anh lӑt vào hàng rào mìn cӫa ÿӏch gài tӯ trѭӟc làm cҧ ba ÿӅu bӏ

thѭѫng ӣ tay và cháy sém nӱa ngѭӡi. Hai anh Ngӑc và Xuân bӏ thѭѫng quá nһng không

lê bѭӟc nәi. Hai anh tình nguyӋn ӣ lҥi ÿӇ anh Thӑ tìm vӅ ÿѫn vӏ báo anh em ra tiӃp cӭu.

Hai anh ӣ lҥi vӟi 21 băng ÿҥn và 6 quҧ lӵu ÿҥn, chiӃn ÿҩu vӟi ÿӏch ÿӇ chӡ tiӃp viӋn.

Nghe mìn nә, ÿӏch xác ÿӏnh ÿѭӧc vӏ trí, chúng tә chӭc tҩn công. Chӡ ÿӏch ÿӃn gҫn, cҧ

hai anh cҳn răng chӏu ÿӵng ÿau ÿӟn chiӃn ÿҩu vӟi chúng 4 giӡ liӅn và anh dǊng hy sinh.

Nghe chӏ Cұn kӇ lҥi, Hѭѫng ràn rөa nѭӟc mҳt lòng căm thù giһc dâng cao, Hѭѫng mong

muӕn có ngày ÿѭӧc các anh cho phép chiӃn ÿҩu giӃt giһc. Trұn ÿánh Bar Ly Ly ÿã gây

tiӃng vang lӟn, sӵ hy sinh cӫa các anh làm nhiӋm vө cӫa Hѭѫng càng dӉ dàng vì quҫn

chúng tin tѭӣng mҥnh mӁ vào cách mҥng, trong 23 tháng Hѭѫng xây dӵng ÿѭӧc 12 cѫ

sӣ nӝi thành...

Ba cô gái chөm ÿҫu vào nhau thì thҫm. H25 ÿѭӧc giao nhiӋm vө tә trѭӣng, hӑ ÿang

bàn bҥc kӃ hoҥch diӋt bӑn sƭ quan Mӻ, ngөy. Dù ÿã nhiӅu lҫn tham gia viӋc trӯ gian diӋt

2 Pages 11-20

▲back to top

2.1 Page 11

▲back to top

ác, nhѭng các cô gái khá hӗi hӝp, bӣi vì ÿây là lҫn ÿҫu hӑ ÿѭӧc cҩp trên giao cho mӝt

trұn ÿánh lӟn. H25 nói:

- Quán Ngӑc Hѭѫng nҵm trên ÿѭӡng Hoàng DiӋu là tө ÿiӇm ăn chѫi cӫa bӑn sƭ

quan Mӻ ngөy, hàng ngày ӣ ÿây có vài chөc tên, nӃu chúng ta thҳng lӧi trұn này sӁ có

tiӃng vang lӟn.

HC 8 T phө hӑa:

- Chúng ta phҧi thành công ÿӇ chӭng minh cho các anh tin tѭӣng chӏ em mình

không thua kém gì cánh ÿàn ông. Chúng ta nên thӵc hiӋn vào thӡi ÿiӇm nào ít gây chú ý

cho bӑn ÿӏch.

H 120 ÿӅ xuҩt:

- Theo em tӕt nhҩt là buәi tӕi, bӣi vì thӡi ÿiӇm này bӑn chúng tө tұp ÿông nhҩt, tuy

dӉ bӏ nghi ngӡ, nhѭng hiӋu quҧ rҩt cao.

H 25 kӃt luұn:

- Chúng ta sӁ tә chӭc trұn ÿánh vào buәi tӕi, thӡi gian cө thӇ sau khi báo cáo cҩp

trên xin chӍ thӏ sӁ có thông báo sau.

Sau khi bàn bҥc thӕng nhҩt, ba cô gái tung tăng dҳt nhau ÿi dҥo phӕ. Ít ai ngӡ rҵng

ba cô gái hӗn nhiên, vô tѭ sҳp làm mӝt viӋc tày trӡi mà có thӇ ÿәi bҵng sinh mҥng cӫa

chính mình. Không khí mùa ÿông năm nay có vҿ lҥnh hѫn mӑi năm, mӝt trong ba cô

dӯng lҥi mua ba trái bҳp nѭӟng ҩp vào lòng bàn tay rӗi ÿһt lên má rúc rích cѭӡi, không

biӃt hӑ nói thҫm ÿiӅu gì vào tai nhau, mà cô gái có bí danh H 25 ÿӓ bong gѭѫng mһt rӗi

ÿҩm thùm thөp vào lѭng bҥn. Ӯ! Có thӇ hӑ ÿang nói vӅ tình yêu, hӑ còn trҿ và ÿҽp quá

mà! Ӣ tuәi ҩy ai không có quyӅn mѫ ѭӟc. Mӝt mѫ ѭӟc ÿѫn giҧn: cùng ngѭӡi yêu dҳt

nhau ÿi dҥo phӕ, vӅ mӝt mái ҩm gia ÿình. H 25 bӛng thӣ dài “giá mà ÿҩt nѭӟc bình

yên!”.

Sau lúc gһm xong ba trái bҳp, hӑ chia tay nhau. Ba cô gái ҩy chính là Hӗ Thӏ

Hѭѫng bí danh H25, Phùng Thӏ Thұn (HC 8T) và Lê Thӏ LӋ (H120) ba nӳ chiӃn sƭ cӫa

ÿӝi trinh sát vǊ trang Long Khánh. Ba gѭѫng mһt xinh ÿҽp, hӗn nhiên nhѭ thiên thҫn ҩy

tӯng là nӛi kinh hoàng cӫa bӑn Mӻ ngөy và nhӳng tên tay say ác ôn cӫa thӏ xã Long

Khánh.

Buәi tӕi ngày 1/11/1974, ánh ÿiӋn tӯ quán Ngӑc Hѭѫng hҳt ra màu tím ngҳt, ÿҫy vҿ

ma quái, thӭ ánh sáng back light rҩt thӏnh hành thӡi bҩy giӡ. Trong không gian ҩy con

ngѭӡi trӣ nên cuӗng loҥn hѫn. Nhӳng tên sƭ quan và lính biӋt ÿӝng rұm rӏch nhún nhҧy

trong ÿiӋu nhҥc kích ÿӝng phát ra tӯ cһp loa WKng lӟn. Hai cô gái ăn vұn lӏch sӵ gӑn

ghӁ, dӯng chiӃc xe Honda nӳ trѭӟc quán. Không ÿӇ ý lӡi chòng ghҽo cӫa bӑn lính, hӑ

ung dung gӑi hai ly kem, nhâm nhi tӯng muӛng nhӓ. Dѭӟi ánh ÿèn màu, hai cô gái trông

rҩt xinh ÿҽp. Hѭѫng nhìn Thұn. Thұn tӓ ra bình thҧn ÿѭa tay nhìn ÿӗng hӗ. Hѭѫng hӳng

hӡ hӓi:

2.2 Page 12

▲back to top

- Mҩy giӡ rӗi?

- Tám giӡ - Thұn khӁ khàng trҧ lӡi, ÿѭa muӛng kem lên miӋng, lѫ ÿӉnh nhìn ra ÿҫu

ÿѭӡng.

- Ai nhѭ con LӋ ÿang ÿҥp xe thӃ nhӍ?

- Ӯ! Nó chӭ ai, gӑi nó vào ăn kem.

- LӋ ! LӋ ! Vào ăn kem.

Cô gái ÿҥp chiӃc xe mi ni, nghe tiӃng gӑi quay ÿҫu lҥi và dӵng xe ÿҥp trѭӟc quán

rӗi vào ăn kem vӟi bҥn gái. Ăn xong ly kem, Thұn ÿӭng lên trҧ tiӅn và dҳt xe Honda ra

ÿѭӡng, Hѭѫng ngӗi lên sau, nhѭng chiӃc xe bӛng trӣ chӭng ÿҥp hoài không nә máy.

Hѭѫng gӑi LӋ:

- LӋ ѫi! Ĉҭy dùm coi!

LӋ ÿҭy xe, chҥy ÿѭӧc ÿoҥn xe nә máy, LӋ nhҧy lên xe. ChiӃc Honda chӣ ngѭӡi

chҥy vӅ hѭӟng Bҧo Vinh.

Mѭӡi phút sau.. .

Ҫm...m!!!

Mӝt tiӃng nә long trӡi, lӣ ÿҩt … cҧ thӏ xã rung chuyӇn …

Sáng hôm sau, nhӳng ngѭӡi dân thӏ xã rӍ tai nhau: “Ĉêm qua, ViӋt cӝng ÿánh vào

quán Ngӑc Hѭѫng diӋt ÿѭӧc 15 tên sƭ quan, hӑ tài lҳm cӭ nhѭ tӯ trên trӡi rѫi xuӕng.

Bӑn lính lӟp chӃt, lӟp bӏ thѭѫng, thұt ÿáng ÿӡi!”.

- Ӕi dào. Ĉánh thӃ nhҵm nhò gì, các anh ҩy mӟi gӑi là ÿánh thӱ. Nghe bҧo cҧ mҩy

sѭ ÿoàn chính quy cӫa bӝ ÿӝi chӫ lӵc ÿang vӅ ÿóng tràn trong Bҧo Chánh, ít hôm nӳa

các anh ÿánh thҷng vào Sài Gòn.

Hѭѫng mӍm cѭӡi, khi nghe nhӳng lӡi bàn tán cӫa bà con. Trұn này thҳng lӟn làm

Hѭѫng tӵ tin hѫn. Hѭѫng mѫ mӝt ngày ÿiӅu mà cө già nói sӁ ÿӃn, mà cǊng sҳp ÿӃn rӗi,

theo lӡi anh Sáu HuӋ thì quân ta ÿang thҳng lӟn khҳp nѫi. Không hiӇu sao mӛi lҫn mѫ

ngày chiӃn thҳng Hѭѫng không tѭӣng tѭӧng ra xe tăng, ÿҥi bác mà trong ÿҫu Hѭѫng

hiӋn ra hình ҧnh nӳ tѭӟng Bùi Thӏ Xuân ngӗi trên bành voi theo sau vua Quang Trung

giӳa rӯng cӡ hoa tiӃn vӅ Sài Gòn. Hѭѫng lҥi mӍm cѭӡi vì ý nghƭ ngӝ nghƭnh cӫa mình.

Hôm qua, lúc nghe Hѭѫng báo cáo vӅ trұn ÿánh, anh Sáu ÿem máy ghi âm ra ghi lҥi làm

Hѭѫng mҳc cӥ muӕn chӃt. Không hiӇu sao khi báo cáo xong Hѭѫng cѭӡi rҩt giòn, tiӃng

cѭӡi vӥ ra, lan rӝng khҳp cҧ khu rӯng.

À! Hѭѫng cѭӡi vì các anh khen Hѭѫng, lҥi còn trêu Hѭѫng chuyӋn chӗng con nӳa

chӭ! Chҳc chҳn Hѭѫng cǊng sӁ lҩy chӗng thôi nhѭng phҧi ÿӧi ÿӃn ngày hòa bình cѫ!.

ĈӇ trҧ thù trұn ÿánh vӛ mһt giӳa lòng thӏ xã, bӑn chúng tung ÿám cánh sát ÿһc biӋt

lùng sөc khҳp nѫi. Khi hành quân vӅ, chúng ÿә vào quán YӃn Lan ăn nhұu. Cҩp trên

quyӃt ÿӏnh cho Hѭѫng dùng phѭѫng án mìn ÿӏnh giӡ ÿӇ tiêu diӋt bӑn này. Sau khi chuҭn

2.3 Page 13

▲back to top

bӏ kӻ càng, Hѭѫng và LӋ ÿӧi ÿӃn khi ba xe cҧnh sát ÿә vào quán, hai cô gái vӅ nhà lҩy

thuӕc nә mang ra. Nhѭng bӑn cҧnh sát ÿӝt ngӝt bӓ ÿi, chӍ còn lҥi vài tên binh nhì chán

ÿӡi, ÿang ngӗi nghe nhҥc “ChӃ Linh”. Trѭӟc tình huӕng bҩt ngӡ ÿó, Hѭѫng quyӃt ÿӏnh

ôm khӕi thuӕc nә chҥy ra rӗi hӫy ngòi nә rút kíp quăng luôn vào lô cӕt dân vӋ gҫn ÿó.

Ĉӗng chí Sáu HuӋ và ÿӗng chí Lѭѫng Văn Thӑ ÿã hӃt lӡi khen ngӧi ngѭӡi ÿӝi viên mѭu

trí dǊng cҧm cӫa mình. Hành ÿӝng cӫa Hѭѫng vӯa bҧo vӋ ÿѭӧc khӕi thuӕc nә, tiӃt kiӋm

vǊ khí vӯa không gây kinh ÿӝng vô ích. Vұy mà khi ÿѭӧc các anh khen ngӧi, Hѭѫng

bӁn lӁn nói:

- Em có dǊng cҧm gì ÿâu, lúc ҩy em thҩy có quá nhiӅu dân thѭӡng ӣ ÿó, em sӧ ÿӗng

bào cӫa mình chӃt oan, nên em mӟi quyӃt ÿӏnh nhѭ thӃ.

Nhӳng lӡi thành thұt cӫa Hѭѫng làm cho anh em trong ÿӝi rҩt xúc ÿӝng. Sau này

trong hӗi ký cӫa mình ÿӗng chí Sáu HuӋ (tӭc ÿҥi tá NguyӉn HuӋ) ÿã viӃt vӅ Hӗ Thӏ

Hѭѫng vӟi nhӳng lӡi nhұn xét chân thành: “Nguy hiӇm là thӃ, căng thҷng là thӃ, nhѭng

khi xong trұn ÿánh, vào Cӭ gһp các anh, các chӏ lҥi cѭӡi nói vui vҿ. Ĉӕi vӟi quҫn chúng

em gҫn gǊi ÿi sâu, biӃt thuyӃt phөc mӑi ngѭӡi. Bà con thѭӡng nói: "Con nhӓ Hѭѫng nhӓ

tuәi nhѭng biӃt suy nghƭ lӟn, ai cǊng mӃn thѭѫng”... DǊng cҧm gan dҥ và hӃt lòng

thѭѫng yêu bà con cùng khә, không kӇ tính mҥng cӫa mình là hai ÿӭc tính nәi bұt cӫa

Hӗ Thӏ Hѭѫng”...

Trѭa ngày 30 tháng 1 năm 1975, Hѭѫng bӗn chӗn nhìn ra ÿѭӡng, chӕc chӕc lҥi ÿѭa

tay nhìn ÿӗng hӗ. ChӍ còn hѫn mѭӡi ngày nӳa là ÿӃn TӃt âm lӏch, vài tiӃng pháo chuӝt ÿì

ÿҽt cӫa trҿ con báo hiӋu mùa xuân ÿӃn, không khí thӏ xã có vҿ “nóng lên”, dù nhӳng cây

thông trang trí mùa Noel vүn còn xanh trong các gia ÿình công giáo. Không hiӇu vì sao

mҩy ngày nay bӑn lính ngөy ÿә vӅ thӏ xã này nhiӅu ÿӃn thӃ. Lâu lâu chúng hӭng chí bҳn

vung vãi vài loҥt AR 15 vào phía Suӕi RӃt. Hѭѫng thҫm nghƭ dù thӃ nào cǊng phҧi hoàn

thành nhiӋm vө, trұn ÿánh quán Song Nga, mӝt hang ә cӫa bӑn sƭ quan ÿã ÿѭӧc cҩp trên

phê duyӋt. Hôm qua anh Thӑ bҧo trұn ÿánh này cӫa Hѭѫng nhѭ mӝt viên pháo trong dây

pháo chào mӯng ÿҥi thҳng cӫa ta trong mùa xuân này. Mӑi chuyӋn ÿã chuҭn bӏ xong, chӍ

chӡ hàng vӅ ...

LӋ kӁo kҽt ÿѭa võng và nghêu ngao bài dân ca miӅn Trung ÿӇ trêu chӑc Hѭѫng.

Ĉêm nay LӋ yӇm trӧ vòng ngoài, Hѭѫng và Thұn sӁ trӵc tiӃp ÿánh trái.

Pҥch... pҥch... pҥch... chiӃc xe lam quҽo vào ÿҫu ngõ, ngѭӡi ÿàn bà nhӓ nhҳn bѭӟc

xuӕng xe, tay cһp nón lá bên hông nói vӟi Hѭѫng:

- Bӳa nay cұn tӃt hàng hѫi mҳc nghe cô.

- Dì Hai làm con trông muӕn chӃt, khách hàng ngѭӡi ta kêu tùm lum, con tѭӣng

không có hàng con chҷng biӃt ăn nói làm sao vӟi hӑ.

Hѭѫng lòn tay vào thùng sӳa bӝt Ento lҩy ra hӝp sӳa theo lӡi dì Hai Luông.

- Loҥi mӝt ÿó nghen!

- Dҥ.

2.4 Page 14

▲back to top

- Dҥ! Tӕi nay con cho tөi “nhӓ” nó “uӕng” cho ÿã.

Ĉùa xong, Hѭѫng bұt cѭӡi giòn tan. Dì Hai gҳt yêu:

- Cha mày, lӟn vәng rӗi mà cӭ vô tâm, vô tính.

Dì Hai leo lên xe lam, bӛng dѭng mҳt trái cӫa dì giұt liên hӗi...

Quán Song Nga nҵm ÿӕi diӋn căn cӭ sѭ ÿoàn 18 bӝ binh ngөy, mӝt lӵc lѭӧng hùng

hұu cӫa ÿӏch tҥi cӱa ngõ Sài Gòn. Ӣ quán còn nәi tiӃng mҩy em gái Cҫn Thѫ “trҳng nhѭ

cùi dӯa” nên bӑn sƭ quan thѭӡng hay lui tӟi.

Bҧy giӡ tӕi Hѭѫng dҳt xe ÿҥp ra, cô quay lҥi nhìn cha khӁ chào và xin phép ÿi giao

hàng. ông Hӗ Ngâm vүn ngӗi ÿung ÿѭa trên chiӃc võng xѫ dӯa âu yӃm nhìn con gái

nghƭ thҫm "Mӟi ÿó mà mau thiӋt, con nhӓ ÿã tӟi tuәi lҩy chӗng rӗi". Hѭѫng nhìn gѭѫng

mһt khҳc khә cӫa cha già, chӧt nhӟ cánh tay xѭѫng xҭu ҩy ÿã ôm cô vào lòng nghҽn

ngào hát ru cô ngӫ: “Huѫ! Trӡi ѫi ! Gánh nghèo cha ÿem ÿә trên non. Cong lѭng mà

chҥy, nghèo còn theo sau”. Cha ѫi! Trái tim Hѭѫng khӁ gӑi cha. Nhѭng lý trí và hình

ҧnh anh Xuân, anh Ngӑc anh dǊng hy sinh ÿã kӏp ngăn dòng nѭӟc mҳt chӵc tràn bӡ mi.

Hѭѫng nhҩn bàn ÿҥp, Thұn mҩt thăng bҵng gҳt:

- Ѫ! Con nhӓ này, làm gì nôn nóng vұy, cӭ nhѭ ÿi gһp ngѭӡi yêu!

LӋ giҩu khҭu súng ngҳn và ra hiên ngӗi chӡ tiӃng nә. ĈӃn quán, Hѭѫng dӵng xe

trѭӟc quán hѭӟng vào bӑn lính rӗi hai chӏ em ung dung vào quán ăn kem. Bӑn sƭ quan

thҧn nhiên ăn uӕng, chӯng nӱa giӡ nӳa thôi mӑi viӋc sӁ hoàn tҩt. Hѭѫng ung dung ăn

kem, Thұn khӁ hích vai Hѭѫng:

- Ê tӵ dѭng bӑn nó rút lui cҧ rӗi!

Hѭѫng ngҭng lên, bӑn sƭ quan lҫn lѭӧt rӡi quán. Hѭѫng khӁ ra lӋnh:

- Bҧo vӋ hàng!

Hai cô gái vӝi vã lên xe, Hѭѫng cӕ nhҩn bàn ÿҥp thұt nhanh ÿӇ thoát ra khӓi tҫm

kiӇm soát cӫa các vӑng gác cho Thұn tháo ngòi nә, bҧo vӋ vǊ khí và bҧo ÿҧm bí mұt.

Khi chiӃc xe ÿҥp lao qua ÿѭӡng ray xe lӱa...

Hoa cafe lҥi nӣ trҳng trên các nѭѫng rүy vào mùa Noel, gҫn ba mѭѫi năm trôi qua.

Long Khánh ÿәi khác rҩt nhiӅu. Ĉѭӡng phӕ rӝng rãi thênh thang, nam thanh, nӳ tú dұp

dìu dҳt tay nhau vào quán cafe vѭӡn. Mӝt chàng trai tinh nghӏch ngҳt chùm hoa cafe

trҳng nuӕt rҧi lên mái tóc óng ҧ cӫa cô gái. Cô gái ÿӇ yên, chàng trai ÿһt nө hôn lên mái

tóc và thì thҫm: “Thѫm quá !” Cô gái rúc rích cѭӡi: “Em thѫm hay hoa thѫm?”. “Cҧ

hai".

Tôi vүn thӃ, vүn nhѭ xѭa, mùa Noel tôi lҥi lang thang phӕ xá ÿӇ ngҳm các cô gái.

Vòng qua ÿѭӡng Hoàng DiӋu, rӁ con ÿѭӡng NguyӉn Văn Bé ÿánh vòng qua ÿѭӡng

Khәng Tӱ rӗi ngӗi uӕng cafe.

Cuӕi ÿѭӡng, ngôi trѭӡng trҳng toát vӟi ba dãy lҫu kiêu hãnh vѭѫn lên, ngôi trѭӡng

2.5 Page 15

▲back to top

mang tên ngѭӡi nӳ anh hùng cӫa quê hѭѫng Long Khánh. Cô gái ngӗi bàn bên cҥnh

hӳng hӯ nâng muӛng kem ÿһt giӳa ÿôi bӡ môi ÿӓ hӗng. Cô gái bӛng hӓi chàng trai, câu

hӓi làm tôi giұt mình:

- Này anh, sao ӣ ÿây ngѭӡi ta không xây dӵng tѭӧng ÿài Hӗ Thӏ Hѭѫng anh nhӍ?.

- Em cǊng quan tâm ÿӃn ÿiӅu ÿó nӳa sao?

- Anh này! -Cô gái trách yêu - Chӏ Hѭѫng hy sinh ngay trѭӟc nhà em mà. Mҽ em kӇ

lúc chiӃc xe ÿҥp lao qua ÿѭӡng ray bӛng phát ra tiӃng nә lӟn, hai cô gái ÿi trên xe ÿӅu

bӏ... nhѭng may có mӝt ngѭӡi còn sӕng, sau ÿó thì cҧnh sát ұp ÿӃn. Mҽ em biӃt chӏ

Hѭѫng, lúc ҩy mҽ trҥc tuәi chӏ. Năm chӏ Hѭѫng ÿѭӧc phong anh hùng thì em vӯa chào

ÿӡi (1978).

Chàng trai bӛng bұt cѭӡi.

- Anh cѭӡi gì? - Cô gái hӓi.

Anh cѭӡi vì mҽ em bҵng tuәi anh hùng Hӗ Thӏ Hѭѫng mà em lҥi gӑi Cô Hѭѫng

bҵng chӏ.

- Ӯ nhӍ! - Cô gái bұt cѭӡi theo, tiӃng cѭӡi giòn tan trong vҳt nhѭ giӑt sѭѫng mai.

Cô gái vӟi tay ngҳt chùm hoa cӫa cây cafe trong quán vѭӡn rӗi vu vѫ nói:

- Hoa trҳng quá anh nhӍ?

- Ӯ muôn ÿӡi vүn trҳng - Chàng trai phө hӑa.

Tôi chӧt nhұn ra mӝt chân lý ÿѫn giҧn “sӵ hy sinh cao cҧ làm cho con ngѭӡi bҩt tӱ

vӟi thӡi gian”.

2.6 Page 16

▲back to top

Anh hùng lӵc lѭӧng YǊ trang nhân dân

liӋt sƭ ĈIӆU CҦI

ĈIӆU CҦI NGѬӠI ANH HÙNG CӪA BUÔN LÀNG CHѪ-RO

NguyӉn Mӝt

Tùng tùng . . . tù. ... ùng. . .. tùng.. . .

Mӝt hӗi trӕng vang lên tӯ phía nhà dài, vӑng lҥi u . . . ù rӗi tӓa ÿi khҳp các nѭѫng

rүy. LǊ làng lҫn lѭӧt kéo nhau vӅ tө tұp dѭӟi chân nhà dài. Lâu rӗi, lâu lҳm rӗi, tiӃng

trӕng cӫa ngѭӡi Chѫ-Ro mӟi vang lên nhѭ thӃ. KӇ tӯ dҥo bӑn Mӻ ÿә quân vӅ ÿây, dӑc

quӕc lӝ 20 ken ÿһc nhӳng tên lính cao to giҳt ÿҫy vǊ khí quanh ngѭӡi. Hàng ngày bӑn

chúng lùng sөc, ÿӕt phá, lӱa cháy ngùn ngөt xóm làng, núi rӯng trѫ trӑi. Ngѭӡi Chѫ-Ro

không ÿӫ cѫm ăn, mùa lúa vӅ không còn lӉ hӝi cúng Yang. Ngѭӡi ta mang ÿi cҧ chiêng

ché, bҳt lӧn gà. Ngôi nhà dài, nѫi diӉn ra lӉ hӝi thâu ÿêm, ÿã ÿә xuӕng sұp xӋ, bөi phӫ

ÿҫy xà nhà và mһt trӕng. Con gái quên bài hát, con trai quên ÿánh chiêng. Vұy hôm nay

ai ÿánh trӕng? Ĉánh trӕng ÿӇ làm gì giӳa tháng bҧy mѭa dҫm này? Trái bҳp ngoài rүy ÿã

ÿóng sӳa, bí rӧ nӣ bông vàng rӵc. Ngѭӡi Chѫ-Ro sҳp có cái ăn, giӳa ban ngày gӑi lǊ

làng vӅ làm gì? Bao nhiêu câu hӓi dӗn dұp trong ÿҫu cӫa dân làng. Khi nóc nhà dài thҩp

thoáng hiӋn ra, bҫu trӡi bӛng rung lên tiӃng gҫm rú cӫa máy bay trӵc thăng ҫm ào cánh

quҥt chém gió phành phҥch cây bҳp ngã rҥp. Quá quen cҧnh tѭӧng này nên dân bҧn thҧn

nhiên tiӃn vӅ phía nhà dài. Hӑ ngѭӟc cһp mҳt vô cҧm nhìn nhӳng tên lính Mӻ ngӗi bên

cӱa máy bay, chƭa hӑng súng ÿen ngòm xuӕng ÿҩt, ÿҫy ÿe dӑa, quanh nhà dài hàng trăm

tên Mӻ lӕ nhӕ, tiӃng V~ng ÿҥn va vào nhau nghe rӧn cҧ ngѭӡi. Trên cҫu thang tên sƭ

quan Mӻ quҳc mҳt nhìn trѭӣng bҧn rӗi hҳn quay qua tên thông ngôn xә mӝt tràng tiӃng

Mӻ, vӯa nói hҳn vӯa vүy vүy khҭu súng vӅ phía dân làng. Tên thông ngôn quay qua

trѭӣng bҧn, dӏch lҥi:

- Ngài Giôn ra lӋnh cho ông hãy bҧo mӑi ngѭӡi, ngay bây giӡ phҧi theo quân ÿӝi vӅ

ҩp mӟi, ӣ ÿó chính phӫ Hoa KǤ ÿã làm nhà sҹn, sӁ phát cái ăn cho hӑ. Hãy vӅ ҩp mӟi

cho an toàn, vì lúc này bӑn ViӋt cӝng ÿang lҭn lút trà trӝn trong dân chúng ÿӇ chӕng phá

chính phӫ cӝng hòa.

2.7 Page 17

▲back to top

Trѭӣng bҧn khúm núm, ÿѭa tay gãi gãi vành tai:

- Nhѭng...

Tên thông ngôn trӯng mҳt:

- Không nhѭng vӟi nhӏ gì cҧ, ông ÿã lãnh tiӅn cӫa ngѭӡi Mӻ thì phҧi làm viӋc cho

hӑ!

Trѭӣng bҧn quay vӅ dân làng lí nhí:

- Quan lӟn ra lӋnh...

- Fuck you! Loudly!

- Tên sӻ quan vүy khҭu súng vӅ phía trѭӣng bҧn hét lӟn vӟi vҿ tӭc giұn.

- Hãy nói lӟn lên!

Tên thông ngôn dӏch lҥi :

- Quan lӟn ra lӋnh ngay tӯ bây giӡ dân làng phҧi vӅ sӕng trong ҩp chiӃn lѭӧc, không

ÿѭӧc tiӃp tӃ cho ViӋt cӝng. Bên dѭӟi rӝ lên tiӃng xì xҫm, mӝt ngѭӡi nào ÿó nói lӟn:

- Không ÿѭӧc ÿâu, bӓ nѭѫng rүy không ÿѭӧc ÿâu!

Ĉoàng. . . Ĉoàng. . ..

Tên sӻ quan Mӻ vҭy hai phát súng lên trӡi, rӗi thәi phù phù vào hӑng súng, quay

qua tên thông ngôn... Hãy bҧo vӟi hӑ, ai không ÿi tӭc là ViӋt cӝng. Bҳn bӓ!

Trѭӣng bҧn nói vӟi dân làng ÿúng nhѭ lӡi tên thông ngôn vӯa nói. Tên sƭ quan Mӻ

nӋn gót giày ÿinh cӗm cӝp bѭӟc xuӕng cҫu thang, chƭa súng vào ngӵc ông ĈiӇu Chuӝt,

cѭӡi gҵn:

- You vici?

Trѭӣng bҧn vӝi chҥy theo khom ngѭӡi xua tay lia lӏa:

- No! No!

- Go out! - Tên sӻ quan ra lӋnh, bӑn lính thúc mǊi lѭӥi lê nhӑn hoҳt vào hông mӑi

ngѭӡi. Ĉoàn ngѭӡi ӫ rǊ bѭӟc nһng nhӑc dѭӟi nhӳng hӑng súng ÿen ngòm...

Nѫi ӣ mӟi cӫa dân làng có tên gӑi là ҩp Ĉӭc Thҳng, xung quanh ÿѭӧc rào nhiӅu lӟp

dây kӁm. Nhӳng ÿӭa con núi rӯng quen sӕng giӳa thiên nhiên, quen vүy vùng trong

dòng nѭӟc mát trên dòng suӕi Cà Ĉú, nay phҧi khép mình trong dãy nhà tôn nóng hҫm

hұp, mӛi bѭӟc ÿi cӫa hӑ ÿӅu có ngѭӡi theo dõi. Mӛi ngày lҥi có vài ngѭӡi bӏ bҳt nhӕt

trong nhӳng chiӃc xe bӏt bùng, chӣ ÿi mҩt. Cұu bé ĈiӇu Cҧi hӓi cha:

- Vì sao hӑ bҳt các anh ҩy ÿi hӣ cha?

- Vì hӑ nghi mҩy anh là ViӋt cӝng.

- ViӋt cӝng là gì hӣ cha?

2.8 Page 18

▲back to top

- Ӡ là nhѭ mҩy anh du kích hӗi ӣ bҧn dҥy con hӑc chӳ ÿó .

- Nhӳng ngѭӡi tӕt phҧi không cha?

- Ӡ hӑ là ngѭӡi tӕt.

Trҧ lӡi con xong, ông ĈiӇu Chuӝt cҳm cúi chuӕt nhӳng cây chông tre. Bӝp. Bӝp.

Lão trѭӣng bҧn bҩt thình lình xuҩt hiӋn gõ cây gұy trѭӟc mһt ông Chuӝt và hӓi:

- Ĉã ÿӫ mӝt trăm cây chông chѭa, ông Chuӝt?

- Sҳp ÿӫ rӗi.

- Mau lên, nӝp cho quan sai lính ÿi cҳm, lúc này bӑn ViӋt cӝng ѭa mò vӅ lҳm ÿó.

Trѭӣng bҧn ham ăn ÿӗ hӝp ÿã trӣ thành tay sai tích cӵc cho giһc, chúng phong cho

lão làm ҩp trѭӣng ҩp Ĉӭc Thҳng, tӯ lâu dân làng ÿã không còn coi lão là ngѭӡi Chѫ-Ro

nӳa rӗi. Mà lão cǊng không thích làm ngѭӡi Chѫ-Ro, lão chê rѭӧu cҫn nhҥt, chӍ thích

rѭӧu Mӻ. Lão bҧo mӑi ngѭӡi gӑi lão là ông trѭӣng ҩp. Ĉӧi lão ÿi rӗi, Cҧi hӓi cha:

- Sao cha vót chông bүy ngѭӡi tӕt?

- NӃu mình không nӝp chúng sӁ còng mình bӓ tù sӁ giӃt cҧ nhà mình con ҥ!.

- Bӑn Mӻ là ngѭӡi xҩu?

- Ӡ chúng là ngѭӡi xҩu?

Tuәi thѫ cӫa cұu bé ĈiӇu Cҧi ÿã trôi ÿi trong nӛi kinh hoàng cӫa tiӃng súng, cӫa

nhӳng vө khӫng bӕ ác liӋt. Mӟi sáu tuәi ÿҫu, Cҧi ÿã theo cha lên nѭѫng trӍa bҳp trӗng

ÿұu. Hàng ngày, cұu phҧi ÿi qua nhӳng lô cӕt ÿen ngòm, trѭӟc cһp mҳt dò xét cӫa bӑn

lính gác. Ĉêm vӅ chui vào trong căn nhà tôn nóng hҫm hұp. Trong giҩc mѫ, dòng suӕi

Cà Ĉú luôn hiӋn vӅ trong xanh mát rѭӧi. Năm lên tám tuәi, Cҧi ÿѭӧc cha giao cho viӋc

chăn bò, hàng ngày cұu cùng vӟi bӑn thҵng Mұn lùa bò lên ÿӗi, ӣ ÿó cұu tha hӗ bay

nhҧy. Mӝt hôm, thҵng Mұn rӫ Cҧi chѫi trò ÿánh nhau, Cҧi không thích nên bҧo:

- Bӑn mình cùng làng không nên ÿánh nhau.

Mұn bҧo:

- Mình ÿánh nhau cho quen, mai mӕt ÿánh thҵng Mӻ.

Cҧi ÿӗng ý, chia hai phe, phe Cҧi chӑn bên suӕi Cà Ĉú làm căn cӭ... ĈӃn khi phân

công quân mai phөc Cҧi bò vӅ phía chân ÿӗi nѫi ÿóng quân cӫa phe thҵng Mұn ÿӇ trinh

sát. Ĉang bò qua bөi le gai, bӛng Cҧi nghe có tiӃng gӑi nho nhӓ:

- Cҧi ѫi! Cҧi!

Bҩt ngӡ, Cҧi quay lҥi giѭѫng nҥng thun ÿã lҳp ÿҥn sҹn:

- Anh ÿây! Anh là anh Năm dҥy Cҧi hӑc chӳ hӗi ӣ bҧn. - TiӃng nói phát ra tӯ bөi le.

- Ѫ… Anh Năm!

2.9 Page 19

▲back to top

- Suӷt - Anh Năm kéo Cҧi vào bөi le rӗi bҧo:

- Anh là du kích ÿánh Mӻ, Cҧi mang cái này vӅ cho chú Mѭӡi Cѭѫng, ÿӯng ÿӇ ai

biӃt anh ӣ ÿây nghe chѭa?

- Dҥ.

Anh Năm dһn dò Cҧi giӳ kӻ ӕng trúc nhӓ xíu bҵng ngón tay út, ÿӯng ÿӇ rѫi vào tay

giһc, nhӟ trao tұn tay cho chú Mѭӡi Cѭѫng. BiӃt viӋc quan trӑng, Cҧi vӯa mӯng, vӯa

hӗi hӝp... Cҧi không nói ai biӃt viӋc này, kӇ cҧ thҵng Mұn. Buәi chiӅu lùa bò vӅ, Cҧi

nhìn thҩy ÿҫu ҩp có tӕp lính QJөy ÿang lөc xét ngѭӡi vӅ ҩp rҩt kӻ lѭӥng. Chúng không

kӇ ÿàn bà trҿ con, Cҧi nҳm chһt ӕng trúc trong tay, lòng ÿҫy lo lҳng, làm sao không bӏ

bӑn lính bҳt gһp? NhiӅu lҫn Cҧi ÿӏnh thҧ bӓ ӕng trúc xuӕng vӋ ÿѭӡng, nhѭng nhӟ lӡi

hӭa vӟi anh Năm, Cҧi lҥi nҳm chһt. Gҫn cәng ҩp, bӛng dѭng chú bò nhà Cҧi nhәng ÿuôi

phҽt ra mӝt ÿӕng phân to tѭӟng, ÿҫu Cҧi chӧt lóe lên ý nghƭ. Cҧi lҥi gҫn chú bò lòn tay

dѭӟi ÿuôi, rӗi bҩt ngӡ vӛ mҥnh vào mông chú bò lӗng lên và nhҧy theo ÿàn rӗi ung dung

ÿi qua cәng. Cҧi, Mұn và bӑn trҿ ÿӅu Eӏ lөc xét rҩt kӻ, nhѭng bӑn lính không tìm thҩy

gì? VӅ nhà, Cҧi kéo ӕng trúc tӯ ÿít bò và mang ÿӃn cho chú Mѭӡi. Lҫn ÿҫu tiên trong

ÿӡi nhұn nhiӋm vө, Cҧi ÿã hoàn thành xuҩt sҳc nhӡ trí thông minh và lòng dǊng cҧm.

Mӝt buәi tӕi, khi Cҧi ngӗi xem cha vót chông, thì chú Mѭӡi Cѭѫng ÿӃn nhà, chú là

ngѭӡi miӋt ruӝng dѭӟi lөc tӍnh vӅ sinh sӕng ӣ Phú Túc ÿã nhiӅu năm, chú rҩt thân thiӃt

vӟi bà con ngѭӡi Chѫ - Ro. Cҧi thҩy nhiӅu lҫn chú Mѭӡi ngӱa mһt lên trӡi kêu "Ӟ Trô"

nhѭ ngѭӡi Chѫ - Ro. Có lҫn, mӝt anh du kích bӏ bӑn Mӻ bҳn chӃt rӗi cӝt vào xe lôi ÿi,

chú Mѭӡi kêu "Trô" và ràn rөa nѭӟc mҳt. Ngӗi xәm trên nӅn nhà săm xoi mǊi chông mà

ông Chuӝt vӯa vót xong, chú Mѭӡi hҳng giӑng:

- Này ông Chuӝt, tui nghƭ là phҧi cho thҵng Cҧi ÿi hӑc chӳ thôi ông Chuӝt à!

Ông Chuӝt trҫm ngâm:

- BiӃt chӃt sӕng ra sao mà hӑc chӳ làm gì?

Chú Mѭӡi chұm rãi rít hѫi thuӕc, ÿiӃu thuӕc to nhѭ ngón tay ÿӓ rӵc, rӗi nhìn ông

Chuӝt nói:

- Phҧi cho nó hӑc, nó là thҵng bé thông minh, mai mӕt cách mҥng vӅ, ngѭӡi Thѭӧng

cǊng nhѭ ngѭӡi Kinh phҧi biӃt chӳ.

- Thôi tùy chú - ông Chuӝt ұm ӯ.

Nói vұy nhѭng hôm sau, chính ông Chuӝt ÿã ôm cҧ bҫy gà ÿi bán, ÿӇ mua quҫn áo

mӟi, ÿích thân dүn Cҧi ÿӃn nhà ông mөc sѭ nhӡ ông dҥy cho nó cái chӳ. Ánh mҳt ông

Chuӝt lҩp lánh niӅm vui khi nhìn ÿӭa con trai chӳng chҥc, sáng láng trong bӝ áo quҫn

mӟi. Bà Bѭӣi ÿӭng nhìn hai cha con dҳt nhau ÿi mӍm cѭӡi.

Buәi sáng, Cҧi ÿi hӑc, buәi chiӅu lùa bò lên nѭѫng, ba tháng sau Cҧi mang vӅ nhà

gói quà to tѭӟng, cҧ nhà ai cǊng vui mӯng. Vӏ mөc sѭ tӟi nhà nói vӟi ông Chuӝt:

2.10 Page 20

▲back to top

- Thҵng Cҧi hӑc giӓi lҳm, ÿҫu năm cho nó hӑc trѭӡng công thôi.

Ĉҫu năm hӑc, Cҧi ÿӃn trѭӡng hӑc lӟp năm. Cô giáo ngѭӡi Kinh dҥy Cҧi, cô rҩt hiӅn,

cô dҥy chӳ, dҥy hát, Cҧi hát hay nhҩt lӟp nên cô rҩt yêu thѭѫng. Hàng ÿêm Cҧi cùng

ÿám trҿ trong ҩp Ĉӭc Thҳng ÿӃn nhà cӫa ông bà Năm. Căn nhà cӫa ông bà nҵm cuӕi ҩp,

bà làm nghӅ rӑc lá chuӕi ÿi bán, nên mӑi ngѭӡi gӑi là bà Năm lá chuӕi. ông Năm kӇ

chuyӋn rҩt hay. Ĉêm ÿêm, ông kӇ cho Cҧi nghe sӵ tích Thánh Gióng, Sѫn Tinh, Thӫy

Tinh... ông Năm kӇ hay lҳm, ÿӭa nào cǊng thích nghe. NhiӅu lҫn Cҧi nҵm mѫ thҩy mình

vѭѫn vai thành ông Thánh Gióng, cѭӥi lѭng con ngӵa sҳt rѭӧt ÿánh bӑn Mӻ chҥy nháo

nhào. Sáng nào trѭӟc khi ÿӃn trѭӡng, Cҧi cǊng ghé nhà bà Năm xӃp lá chuӕi vào quang

gánh ÿӇ bà gánh ÿi bán...

Năm ҩy là năm 1964, buәi sáng thӭ hai, lão trѭӣng Eҧn dҳt theo ngѭӡi lҥ và mӝt tên

Mӻ vào lӟp. Chúng bҧo cҧ lӟp hát, rӗi phát kҽo, sau ÿó lão trѭӣng bҧn bҧo em nào hát

hay nhҩt lӟp, ÿӭng lên hát, quan lӟn sӁ cho nhiӅu kҽo. Cҧ lӟp dӗn ánh mҳt vӅ phía Cҧi,

nhѭng Cҧi im lһng mím môi ÿҫy vҿ bѭӟng bӍnh. Cҧ lӟp lҥi hô lên: Cҧi hát! Lão trѭӣng

bҧn cҫm cây gұy chӍ vào Cҧi bҧo:

- Mày hát ÿi.

- Không! - Cҧi bѭӟng bӍnh trҧ lӡi.

- À thҵng Chuӝt con này láo!

Nghe lão xúc phҥm cha mình, Cҧi hҩt cây gұy rӟt khӓi tay lão trѭӣng bҧn, rӗi bӓ

chҥy ra khӓi lӟp. Buәi chiӅu hôm ҩy, ÿӭng trên ÿӗi nhìn vӅ ҩp, Cҧi bӛng thҩy căn nhà

tranh cӫa ông bà Năm lá chuӕi bӕc cháy ngùn ngөt. Bӓ cҧ ÿàn bò, Cҧi lao vӅ ҩp, thҵng

Mұn và ÿám trҿ cǊng có mһt tҥi chӛ. Ông bà Năm bӏ bӑn lính trói vào gӕc mít. Mái tóc

bҥc trҳng cӫa ông Năm bê bӃt máu, tên sƭ quan bҧo an rít lên:

- Mҩy thҵng con ViӋt cӝng cӫa tөi mày ÿang ӣ ÿâu?

- Không biӃt.

- Không biӃt này - Bӕp, bӕp - Không biӃt này - Bӕp bӕp.

Tên sƭ quan nӋn báng súng vào ngѭӡi ông Năm, Cҧi nhìn bӑn chúng vӟi cһp mҳt tóe

lӱa và vөt bӓ chҥy. Cҧi chҥy nhѭ ma ÿuәi, băng qua con suӕi, qua ÿӗi mһc cho chӗi

tranh, gai cӓ cào rách cҧ chân. Khi &ҧi dӯng lҥi ôm mһt khóc bên bӡ suӕi Cà Ĉú thì trӡi

vӯa sөp tӕi.

Cái tin Cҧi mҩt tích ba ngày liӅn, cҧ ҩp xôn xao, có ngѭӡi bҧo thҵng Cҧi bӏ cӑp ăn

thӏt. Ông Chuӝt thҩp thӓm không yên, ÿi tìm khҳp nѫi. Bà Bѭӣi khóc sѭng cҧ mҳt,

nhӳng lo âu chҩt chӗng nhѭ ÿá núi, khiӃn ngѭӡi ÿàn bà bӕn mѭѫi tuәi suy sөp và ӫ rǊ

nhѭ tàu lá chuӕi bӏ héo. Lão trѭӣng ҩp ÿӃn nhà, chӑc cây gұy bӝp bӝp vào thành cӱa và

nói:

- Thҵng Chuӝt, con mày theo ViӋt cӝng rӗi phҧi không?

3 Pages 21-30

▲back to top

3.1 Page 21

▲back to top

- Tao không biӃt!

- Mày không biӃt mà tao biӃt, hôm nào nó vӅ tao bҧo quan bҳn nát óc, rӗi mày ÿӯng

trách nhé.

Ông Chuӝt trӯng mҳt nhìn kҿ phҧn bӝi, rӗi săm soi lѭӥi mác sáng quҳc trên tay, lão

trѭӣng ҩp lùi dҫn ra cӱa rӗi bӓ ÿi. Nghe trѭӣng ҩp nói, bà Bѭӣi lóe lên tia hy vӑng, bà

kéo ông Chuӝt vào buӗng, thì thҫm ÿiӅu gì ÿó. Buәi chiӅu hôm ҩy, ông Chuӝt và chú

Mѭӡi Cѭѫng ÿánh xe bò vào rӯng ÿӃn khúc quanh qua con ÿѭӡng dӕc, hӑ chӧt nghe

tiӃng reo thân quen:

- Cha... cha... a... ѫi.

Chú Mѭӡi Cѭѫng nhҧy bә xuӕng xe, ôm chҫm ĈiӇu Cҧi trong ÿôi tay vҥm vӥ.

- Cháu ӣ ÿâu vӅ ÿây hӱ?

ĈiӇu Cҧi nҳm chһt bàn tay thô ráp cӫa cha, ông Chuӝt lһng ngҳm thҵng con trai.Mӟi

mҩy ngày mà trông nó khác hҷn, ra dáng thanh niên, tóc cҳt cao, lҥi có ÿeo quҧ lӵu ÿҥn

bên hông nӳa. Ĉúng là bà Bѭӣi linh cҧm không sai.

- Con theo chӍ dүn cӫa má Năm lá chuӕi ÿi tìm các anh giҧi phóng, con xin tham gia

ÿánh giһc, các anh chҩp thuұn, nhұn con vào ÿӝi du kích. Xin cha mҽ tha lӛi cho con.

Ông Chuӝt tӵ hào nhìn thҵng con trai, không nói không rҵng ông tuӝt ÿôi giày ba ta

sӡn gót, lҩy hai trăm ÿӗng bҥc mà bà Bѭӣi ÿѭa cho ông, nghҽn ngào nói:

- Thôi con ráng theo mҩy anh, mҽ con gӣi tiӅn cho con ÿây. Thҩy con khôn lӟn, cha

mҽ rҩt mӯng.

Nói xong, ông Chuӝt cúi xuӕng xӓ ÿôi giày cӫa mình vào chân con trai. Con ÿi lҽ ÿi

ÿӇ mҩy anh chӡ, cha vӅ báo tin cho mҽ con hay. Bên bӡ suӕi Cà Ĉú gҫn bҧn cǊ ÿã có

nhiӅu bҥn chăn bò và mҩy anh du kích chӡ Cҧi, Mұn cǊng vào rӯng tham gia bӝ ÿӝi

huyӋn...

Ҫm... ҫm...

TiӃng nә kinh thiên ÿӝng ÿӏa làm bҥt mӝt góc lô cӕt kiên cӕ ÿҫu ҩp Ĉӭc Thҳng. Bӕn

tên giһc chӃt tҥi chӛ. ĈiӇu Cҧi vӅ... ĈiӇu Cҧi vӅ... ÿánh giһc. Nghe bà con xì xào khen

ngӧi con trai cӫa mình, bà Bѭӣi nӣ tӯng khúc ruӝt. Bҩy lâu nay xã Bình Hòa truyӅn ÿi

huyӅn thoҥi vӅ mӝt “Kòn Trô” tên ĈiӇu Cҧi, tuy còn thiӃu niên mà ÿã có tài “Xuҩt qӫy

nhұp thҫn”. Mӛi lҫn nghe tiӃng nә cӫa bӝc phá hay súng bá ÿӓ giòn giã là sáng hôm sau,

có mӝt vài tên ác ôn ÿӅn tӝi. Bӑn giһc ӣ Bình Hòa và chi khu KiӋm Tân mҩt ăn mҩt ngӫ.

Lão trѭӣng ҩp mӛi lҫn ÿi ngang nhà ông Chuӝt là mһt mày lҩm la, lҩm lét, lão ÿã không

còn hӕng hách nhѭ ngày xѭa.

Bҫm.. . Bҫm... Bҫm. . .

3.2 Page 22

▲back to top

Mӝt loҥt ÿҥn nә vang ngay giӳa chӧ, mӑi ngѭӡi nhӕn nháo, nhӳng viên ÿҥn nhѭ có

mҳt ghim thҷng vào ngӵc, ba tên lính bҧo an ngã vұt trên vǊng máu. Mӝt bóng ngѭӡi vөt

qua. ..

ĈiӇu Cҧi, ĈiӇu Cҧi - Mӑi ngѭӡi rӝ lên, nhӳng tên lính còn lҥi nҵm rҥp xuӕng ÿҩt,

run cҫm cұp. Ĉӗn trѭӣng bҧo an tӭc giұn ÿұp bàn hét lên:

- Chúng mày là quân ăn hҥi, cҧ tiӇu ÿӝi mà thua thҵng nhóc, ÿӇ nó bҳn ngay giӳa

ban ngày, còn mһt mǊi nào ăn nói vӟi cҩp trên.

Bӑn giһc không thӇ ngӡ ÿѭӧc “thҵng nhóc” mӟi 16 tuәi ÿҫu ҩy ÿã giӳ chӭc xã ÿӝi

phó ÿӝi du kích Bình Hòa.

Cһp mҳt vҵn lên tia máu hung ác, tên sƭ quan ra lӋnh:

- Theo tao ÿӃn nhà nó!

Mѭӡi lăm phút sau, căn nhà ông ĈiӇu Chuӝt bӏ vây kín, chӍ có bà Bѭӣi ӣ nhà, tên sƭ

quan hҩt hàm hӓi:

- Chӗng mày ÿâu?

- Ĉi rӯng!

- Con mày ÿâu?

- Ĉӭa nào?

Tên sƭ quan gҫm lên:

- Thҵng ĈiӇu Cҧi!

- Nó theo cách mҥng rӗi, có giӓi vào rӯng mà bҳt nó !

- A! Con này láo. .. - Bӕp bӕp, hai báng súng giáng vào mһt cӫa ngѭӡi ÿàn bà dân

tӝc, ÿѭa hai bàn tay gҥt máu mǊi tràn trên mһt, bà trӯng mҳt nhìn tên sƭ quan.

- Mày vào rӯng gӑi nó vӅ trình diӋn quӕc gia!

- Tao không biӃt, tao không gӑi, mày có giӓi mày ÿi bҳt nó.

- Lôi con mҽ Thѭӧng này vӅ ÿӗn cho tao - Tên sƭ quan ra lӋnh.

Bà Bѭӣi bӏ bӑn lính lôi ÿi xӅnh xӋch. Liên tөc mӝt tháng tӯ khi bà Bѭӣi bӏ bҳt, dӑc

quӕc lӝ 20 tӯ cây sӕ 86 ÿӃn 99... các ÿӏa danh nhѭ ҩp Chӧ, Thái Hòa, Ĉӭc Thҳng, liên

tөc bӏ ÿánh. Sau nhӳng tiӃng súng nә chӍ thҩy xác bӑn giһc nҵm la liӋt không hӅ thҩy

bóng du kích nào cҧ. Nhân dân xì xào ĈiӇu Cҧi vӅ... ĈiӇu Cҧi vӅ …

Bӏ thiӋt hҥi nһng nӅ , bӑn giһc ÿә quân nѭӡm nѭӧp, chúng rào kӁm, cҳm chông, gài

mìn quanh nѫi ӣ. Chi khu KiӋm Tân tung hàng trăm thám báo lùng sөc khҳp nѫi hòng

tìm ra bóng dáng cӫa tên du kích trҿ con mà nhân dân tôn xѭng là “Kòn Trô”. Tên phө

tá an ninh ҩp Cây Xăng, nәi tiӃng ác ôn, không bҳt ÿѭӧc ĈiӇu Cҧi, nó ÿә tӝi trên ÿҫu

dân lành. Hàng FKөc ngѭӡi bӏ nó chөp cho cái mǊ “ViӋt cӝng” rӗi bҳn chӃt ÿӇ tâng công

3.3 Page 23

▲back to top

vӟi cҩp trên.

Mӝt hôm, hҳn ÿang ngӗi ngҧ ngӟn cùng mҩy em gái trong quán bar bên quӕc lӝ 20

ÿҫu chӧ. Quӡ tay trêu ghҽo các cô gái, lѫ ÿãng nhìn tên cҧnh sát ÿӝi mǊ sùm sөp, ÿi xiêu

vҽo vì say rѭӧu bѭӟc vào quán. ĈӃn trѭӟc mһt hҳn, bҩt ngӡ tên cҧnh sát rút súng chƭa

vào ÿҫu hҳn và hét lên:

- Giѫ tay lên, ĈiӇu Cҧi ÿây.

Kòn Trô ! Kòn Trô .... Các cô gái rú lên bӓ chҥy tán loҥn, chѭa kӏp phҧn ӭng, hӑng

súng lҥnh ngҳt nhѭ bàn tay tӱ thҫn chҥm vào gáy. ChӍ trong nháy mҳt, ĈiӇu Cҧi cùng

tên phө tá an ninh chìm vào bóng tӕi.

Cái tin tên phө tá an ninh bӏ ĈiӇu Cҧi bҳt ÿi lan nhanh nhѭ lǊ quét, khiӃn dân làng

vô cùng hҧ dҥ. Ĉêm ҩy, bên bӡ suӕi Cà Ĉú, ÿӝi du kích quây quҫn nghe ĈiӇu Cҧi hát

vang nhӳng bài ca cách mҥng. Giӑng hát trҫm ҩm cӫa anh vang xa, khiӃn chim rӯng

cǊng yên lһng lҳng nghe... Sau ba tháng tra tҩn dã man và dө dӛ ÿӫ kiӇu, vүn không khai

thác ÿѭӧc gì nên chúng ÿành WKҧ bà Bѭӣi vӅ nhà. Ngay trong ÿêm tên phө tá an ninh bӏ

bҳt, lúc 2 giӡ sáng, bà Bѭӣi nghe có tiӃng ngѭӡi kêu bên cӱa sә:

- Mҽ! Mҽ... Con vӅ ÿây!

Bà Bѭӣi mӯng rӥ mӣ cӱa, bà ngӥ ngàng trѭӟc chàng trai cao lӟn vҥm vӥ nhѭ cây gӛ

lim, nӃu không phҧi do bà sinh ra bên bӡ suӕi cách ÿây mѭӡi bҧy mùa rүy, bà không thӇ

tin nó là thҵng ĈiӇu Cҧi cӫa bà? Bà lұp cұp gӑi ông Chuӝt dұy bҳt gà làm thӏt, rӗi bà vui

mӯng ngӗi nhìn thҵng con trai ung dung ngӗi ăn. Cây súng ngҳn ÿӇ trên bàn ánh thép

xanh lè lҥnh lӁo. Bà lҭm bҭm “Nó ÿúng là "Kòn trô” rӗi?

Khi gà eo óc gáy sáng, ĈiӇu Cҧi tӯ biӋt cha mҽ ra ÿi. Sáng hôm sau, tên ÿӗn trѭӣng

dҳt lính vӅ nhà bà Bѭӣi. ChӍ ít phút, khi tên ÿӗn trѭӣng ÿӃn, FK~ Mѭӡi Cѭѫng dүn dân

làng ÿӃn nhà. Tên ÿӗn trѭӣng ÿang tra hӓi bà Bѭӣi:

- Tӕi hôm qua thҵng Cҧi vӅ ÿây phҧi không?

- Ĉúng. Nhѭng nó ÿi rӗi.

- Hӯ! - Tên ÿӗn trѭӣng chƭa súng vào ngѭӡi bà Bѭӣi.

Bӛng chú Mѭӡi hô vang:

- Ĉҧ ÿҧo bҳt ngѭӡi vô tӝi. Ĉҧ. . . ÿҧo. . .. ÿҧ... ÿҧo. . .. dân làng hô vang. Tên sƭ quan

hұm hӵc bҳn chӍ thiên hai phát súng lên trӡi rӗi bӓ ÿi, còn tên trѭӣng ҩp cөp ÿuôi lӫi mҩt

khi dân làng vӯa kéo ÿӃn.

Sau ÿұn ҩy, bӑn Mӻ ÿә quân vӅ tràn ngұp núi rӯng, thôn xóm, chúng ruӗng bӕ ác

liӋt. Mӛi ngѭӡi ra khӓi ҩp không ÿѭӧc mang theo bҩt cӭ thӭ gì. Ĉӝi du kích Bình Hòa

tҥm rút sâu vào rӯng, lúc này ĈiӇu Cҧi ÿѭӧc cҩp trên giao nhiӋm vө làm xã ÿӝi trѭӣng.

Mҩy tháng trѭӡng anh em phҧi ăn chuӕi luӝc, mì nѭӟng cҫm hѫi. Mҩy lon gҥo mҽ gói

trong ruӝt tѭӧng, Cҧi chӍ ÿӇ dành nҩu cháo cho ngѭӡi ӕm. Không hӅ biӃt mùi cѫm, chӍ

cӫ mì và rau rӯng vұy mà Cҧi vүn sӯng sӳng rҳn chҳc nhѭ gӛ lim, nhanh nhҽn nhѭ con

3.4 Page 24

▲back to top

beo rӯng.

Leo lên ngӑn cây quan sát, tӯ ÿàng xa, bӑn Mӻ lӕ nhӕ tràn vào bҧn cǊ, Cҧi bình tƭnh

ra lӋnh cho anh em mai phөc. ĈiӇu Lui và ĈiӇu Nghӏch cài mìn dӑc bӡ suӕi. Sau ÿӧt

quҫn ÿҧo cӫa bҫy ÿҫm già, bӑn ÿӏch tràn lên. Ҫm. . . ҫm. Bӑn ÿӏch vѭӟng mìn cӫa du

kích bên bӡ suӕi, hàng chөc tên ngã lăn quay. Bҫm... bҫm. Súng cӫa dú kích nә ran, ÿҥn

tӯ trên trӡi rӟt xuӕng, tӯ núi ÿá bҳn ra, tӯ suӕi bay lên, bӑn ÿӏch không biӃt ÿѭӡng ÿâu

mà lҫn. Chúng tháo chҥy nhѭ bҫy ong vӥ tә. Lҫn ҩy ÿӝi du kích Bình Hòa thҳng lӟn, thu

ÿѭӧc vô sӕ chiӃn lӧi phҭm.

Sau thҳng lӧi trұn chӕng càn năm 1969, ĈiӇu Cҧi bàn vӟi toàn ÿӝi:

- Chúng ta phҧi tìm ra cách hҥ máy bay cӫa ÿӏch, không thӇ ÿӇ chúng làm chӫ bҫu

trӡi ÿѭӧc.

- Nhѭng làm sao bҳn tӟi máy bay, FK~ng ta ÿâu có cao xҥ .

- Chúng bay thҩp, ta cҫn khҭu súng này là ÿӫ.

Cҧi ÿѭa lên trѭӟc mһt anh em khҭu súng trѭӡng tӵ ÿӝng có tám viên ÿҥn cӫa Mӻ mà

anh vӯa thu ÿѭӧc qua trұn chӕng càn. ĈӇ chӭng minh cho lӡi nói cӫa mình, tám giӡ

sáng hôm sau, ĈiӇu Cҧi dүn mӝt tә ba ngѭӡi nҵm phөc kích trên cánh ÿӗng Chót còn gӑi

là vàm Tam Buông giáp giӟi vùng Dӕc Mѫ, Gia KiӋm. Cánh ÿӗng này gҫn chi khu

KiӋm Tân, nhiӅu vǊng lҫy lâu nay không ÿѭӧc canh tác, lau sұy mӑc um tùm. ĈӇ bҧo vӋ

cho chi khu, máy bay trinh sát cӫa ÿӏch thѭӡng bay rҩt thҩp ÿӇ kiӇm tra. Ĉúng nhѭ dӵ

kiӃn cӫa anh, chӯng nӱa tiӃng sau, mӝt chiӃc ÿҫm già (loҥi máy bay trinh sát L19) xuҩt

hiӋn trên bҫu trӡi. Ĉҧo vài vòng rӗi chiӃc máy bay liӋng qua cánh ÿӗng rà xuӕng thҩp,

ÿám lau sұy ngã rҥp do sӭc gió tӯ cánh quҥt. ĈiӇu Cҧi tӵa lѭng vào gò ÿҩt, dán mҳt, rê

nòng súng theo ÿѭӡng bay con quҥ ÿen, nhѭ ngày bé anh rê cánh nӓ theo bӑn diӅu hâu.

Ĉӧi chiӃc máy bay ÿҧo vòng thӭ hai, anh ÿón ÿҫu và bóp cò... Ĉoành... Ĉoành. . . hai

tiӃng nә ÿanh gӑn. ChiӃc máy bay trúng ÿҥn chao ÿҧo, phөt cөm lӱa rӗi lao ÿҫu xuӕng

ruӝng, mӝt làn khói ÿen nghӏt bӕc lên cuӗn cuӝn. Ӣ trong rӯng, anh em reo lên:

- ĈiӇu Cҧi bҳn trúng máy bay rӗi!

ChiӃn công ĈiӇu Cҧi tiӃp thêm sӭc mҥnh và lòng tin cho ÿӝi du kích và nhân dân.

Ĉѭӧc tin ĈiӇu Cҧi dùng súng trѭӡng bҳn rӟt máy bay, ĈiӇu Mұn cùng ÿѫn vӏ bӝ ÿӝi

huyӋn vӅ tăng cѭӡng vӟi ÿӝi du kích Bình Hòa. Vài ngày sau Mұn, Cҧi cùng lӵc lѭӧng

phөc kích ӣ cây sӕ 96 ngay trên mһt quӕc lӝ, lҫn này hӑ bҳn rѫi 1 máy bay lên thҷng.

Lӵc lѭӧng du kích ngày càng phát triӇn, nhӳng thanh thiӃu niên rӫ nhau vào rӯng theo

quân anh Cҧi. Cùng vӟi sӵ hӛ trӧ cӫa lӵc lѭӧng huyӋn do ngѭӡi bҥn chăn bò ngày xѭa là

ĈiӇu Mұn chӍ huy, ÿӝi du kích nhѭ rӗng thêm cánh. Dѭӟi sӵ chӍ huy cӫa ngѭӡi xã ÿӝi

trѭӣng trҿ tuәi tài ba, ÿӝi du kích Bình Hòa liên tөc tә chӭc nhӳng trұn phөc kích dӑc

trөc lӝ 20 ÿҭy bӑn ÿӏch vào thӃ co cөm. Nhӡ giӑng hát và biӋt tài hóa trang, ĈiӇu Cҧi

nhiӅu lҫn giҧ dҥng cҧnh sát, ngѭӡi hát rong ÿӝt nhұp vӅ làng rҧi truyӅn ÿѫn, tuyên truyӅn

cho ÿӝi du kích. Khi bӑn ÿӏch ÿánh hѫi mò tӟi, anh ÿã biӃn mҩt. Thoҳt ҭn, thoҳt hiӋn,

ĈiӇu Cҧi là nӛi kinh hoàng lӟn cӫa bӑn giһc. Năm 1969 Chi bӝ Ĉҧng Bình Hòa báo cho

3.5 Page 25

▲back to top

Cҧi mӝt tin vui: “ĈiӇu Cҧi ÿѭӧc chӑn cӱ tham dӵ “Ĉҥi hӝi chiӃn sƭ thi ÿua” cҩp miӅn.”

Tҥi ÿҥi hӝi, các anh sӡ nҳn khҳp ngѭӡi Cҧi, ÿӇ xem vӏ anh hùng dân tӝc Chѫ - Ro ӣ

Ĉӗng Nai ÿѭӧc tôn là "Kòn Trô". Các anh hӃt lӡi khen ngӧi khiӃn Cҧi ÿӓ bӯng cҧ mһt.

Anh luôn miӋng giҧi thích, chiӃn công không phҧi cӫa riêng anh, mà là cӫa toàn ÿӝi du

kích xã Bình Hòa. Ĉӭc tính khiêm tӕn cӫa ĈiӇu Cҧi càng làm cho anh em quí mӃn.

Trong ÿҥi hӝi, mӑi ngѭӡi nhҩt trí bҫu chӑn anh vào phái ÿoàn “Nhӳng ÿӭa con ѭu tú cӫa

miӅn Nam” ra thăm quê Bác Hӗ và miӅn Bҳc xã hӝi chӫ nghƭa.

Tӯ ÿҥi hӝi trӣ vӅ ÿӝi du kích, anh em tíu tít chӭc mӯng. Sau khi chia quà cho mӑi

ngѭӡi, Cҧi ra ngӗi trên tҧng ÿá bên bӡ suӕi dõi ÿôi mҳt thăm thҷm vӅ phía ҩp Ĉӭc

Thҳng, nѫi cha mҽ và cô em út ĈiӇu Muӝn cӫa anh ÿang thҩp thӓm trong sӵ kӅm kҽp

cӫa giһc.

Tinh ý nhұn ra nӛi buӗn cӫa ngѭӡi bҥn thuӣ thiӃu thӡi, ĈiӇu Mұn ÿӃn bên hӓi han:

- Vì sao ÿi ÿҥi hӝi vӅ mà mày không vui hӣ Cҧi?

Cҧi tâm sӵ:

- Tao ÿѭӧc chӑn ra thăm miӅn Bҳc.

- Vұy thì phҧi mӯng chӭ!

- Mӯng thì có mӯng, nhѭng tao ÿi rӗi ai lo cho ÿӝi du kích. Anh em ÿang cҫn có tao,

dân làng thì bӏ ÿӏch khӫng bӕ ác liӋt, mà không ÿi thì biӃt chӯng nào có dӏp, tao khó xӱ

quá!

ĈiӇu Mұn buӝt miӋng:

- Lo gì. Mai mӕt nѭӟc nhà thӕng nhҩt mình ÿi!

- Ӯ nhӍ? Mày giӓi lҳm Mұn! - Ĉôi mҳt ĈiӇu Cҧi rӵc sáng lên - Tao phҧi ӣ lҥi chiӃn

ÿҩu vӟi anh em, mai này nѭӟc nhà thӕng nhҩt, tao vӟi mày cùng vӅ thăm quê Bác Hӗ.

Cӣi ÿѭӧc nӛi lo, Cҧi ôm vai Mұn nhào xuӕng suӕi. Ĉôi bҥn té nѭӟc ÿùa giӥn nhѭ cái

ngày hӑ còn ÿi chăn bò bên nhau...

Trong hang ÿá, ÿӗng chí Quân, khu trѭӣng chăm chú quan sát Eҧn ÿӗ quân sӵ khu

KiӋm Tân, chӧt anh cҫn vө chҥy vào:

- Báo cáo anh, có xã ÿӝi trѭӣng Bình Hòa - ĈiӇu Cҧi cҫn gһp anh.

- ThӃ à! Mӡi cұu ҩy vào ÿây.

Ông vui vҿ bѭӟc ra và vӗ vұp bҳt tay ngѭӡi chiӃn sƭ du kích con cѭng cӫa miӅn

Ĉông:

- ThӃ nào, cұu ÿã sҹn sàng chuҭn bӏ lên ÿѭӡng chѭa?

ĈiӇu Cҧi gãi ÿҫu ngұp ngӯng:

- Báo cáo anh. . . cho . . . em ӣ lҥi ҥ.!

- Sao. Cұu bҧo sao?

3.6 Page 26

▲back to top

- Dҥ, cho em ӣ lҥi cùng chiӃn ÿҩu vӟi ÿӗng ÿӝi ҥ!

Rӗi nhѭ sӧ ÿӗng chí Quân, khu trѭӣng ngҳt lӡi, anh trình bày mӝt mҥch lý lӁ xin ӣ

lҥi cӫa mình.

Ngѭӡi chӍ huy già gұt gù lҳng nghe, rӗi ông vӛ vai anh:

- Hoan hô tinh thҫn chiӃn ÿҩu cӫa cұu!

Nói xong, ông rút khҭu súng ngҳn ÿeo bên hông tһng anh. Cҧi nâng niu cây súng,

ngҳm nghía, rӗi ÿѭa trҧ lҥi ngѭӡi chӍ huy và nói:

- Xin anh cho em cây AR15 ÿӇ em ÿánh thҷng vào yӃu khu Bình Hòa ÿӇ trӯng bӏ

bӑn ác ôn ҥ!

- Ĉѭӧc.! ông trao cho Cҧi khҭu súng AR15, tiӉn Cҧi ra vӅ vӟi lòng tin tѭӣng vào

ngѭӡi chiӃn sƭ trҿ tuәi.

Thӵc hiӋn lӡi hӭa vӟi ngѭӡi chӍ huy, mӝt buәi sáng ÿҽp trӡi giӳa tháng mѭӡi năm

1969, anh dүn ÿӝi du kích cùng lӵc lѭӧng công an vǊ trang ÿӏa phѭѫng tҥo thành gӑng

kìm bҵng hai mǊi tiӃn công ÿánh thҷng vào yӃu khu Bình Hòa. Chѭa ÿҫy mӝt giӡ chiӃn

ÿҩu, quân ÿӏch ÿã tháo chҥy tan tác, ÿӝi du kích làm chӫ yӃu khu Bình Hòa mҩy giӡ liӅn.

Sau thҩt bҥi thҧm hҥi ҩy, bӑn ÿӏch tӭc tӕi ÿiӅu cҧ xe tăng vӅ càn quét. Ĉҥn súng

trѭӡng bҳn vào xe nhѭ tên bҳn vào da voi, ÿӝi du kích bӏ thiӋt ÿáng kӇ. Bӑn ÿӏch càn xe

tăng dùng ÿҥi liên quét rát rҥt, biӃt chѭa thӇ chӕng trҧ ÿѭӧc, ĈiӇu Cҧi ra lӋnh cho ÿӝi

tҥm thӡi rút sâu vào rӯng ÿӇ bҧo toàn lӵc lѭӧng. Ĉѭӧc thӇ, bӑn ÿӏch lӝng hành, chúng

càn quét cѭӟp bóc và liên tөc khӫng bӕ các gia ÿình “thân cӝng”. NhiӅu ÿêm, ĈiӇu Cái

không thӇ chӧp mҳt, anh hӕc hác ÿi trông thҩy nhìn anh lúc này không ai dám nghƭ anh

chӍ mӟi bѭӟc qua tuәi mѭӡi tám. Vӯa tӭc giұn bӑn giһc, vӯa lo cho gia ÿình, Cҧi thѭӡng

leo lên mӓm ÿá, phóng ánh mҳt tóe lӱa hұn thù vӅ phía ÿӗn giһc. BiӃt tâm trҥng cӫa bҥn,

Mұn hiӃn kӃ:

- Muӕn diӋt tăng phҧi có mìn chӕng tăng.

- Mìn ӣ ÿâu bây giӡ?

- Tao nghe nói ӣ trong rӯng chiӃn khu Ĉ có công xѭӣng cӫa quân ta chuyên chӃ tҥo

mìn chӕng tăng.

- Tao sӁ ÿi ÿӃn ÿó.

- Nhѭng xa lҳm.

- Xa cǊng ÿi - ĈiӇu Cҧi quyӃt tâm.

Ngay trong ÿêm Cҧi chia tay ÿӗng ÿӝi, mang gùi lên ÿѭӡng vӅ công xѭӣng trong

chiӃn khu Ĉ. Sau ba ngày ÿêm băng rӯng, lӝi suӕi Cҧi quay vӅ căn cӭ Cà Ĉú vӟi cái gùi

nһng trƭu trên vai. Năm quҧ mìn vuông vӭc nhѭ lӟp bánh chѭng ÿѭӧc ngөy trang dѭӟi

bó lá giang.

Sau dӏp TӃt nguyên ÿán Canh Tuҩt, xe tăng bӑn Mӻ lҥi rҫm rӝ tiӃn vào rӯng. Lҫn

3.7 Page 27

▲back to top

này có vǊ khí trong tay, ÿӝi du kích Bình Hòa tӵ tin hѫn. Du kích mai phөc quanh ÿӗi.

Dӵ kiӃn ÿѭӡng xe tăng ÿi, Cҧi bӕ trí chôn ba quҧ mìn ӣ nhӳng vӏ trí quan trӑng. Năm

chiӃc xe tăng dàn hàng ngang tiӃn vào căn cӭ, ba chiӃc ÿҫu rӁ quanh ngӑn ÿӗi, hai chiӃc

rӁ phҧi, mӝt rӁ trái ÿúng nhѭ dӵ kiӃn cӫa Cҧi.

Ҫm... ҫm... ҫm! Ba tiӃng nә ÿinh tai, núi rӯng rung chuyӇn, ÿá trên ÿӗi bӏ chҩn ÿӝng,

nӭt toác ra, ÿә xuӕng rào rào. Ba chiӃc xe lұt tung.. . Lҫn ÿҫu tiên sӱ dөng mìn, ÿӝi du

kích Bình Hòa ÿã giành thҳng lӧi vang dӝi. Ba mѭѫi sáu tên lính Mӻ bӓ xác ngay tҥi

trұn. Hàng chөc tên bӏ thѭѫng. HuyӋn gӣi thѭ khen ngӧi ĈiӇu Cҧi và ÿӝi du kích cӫa

anh.

Sau mӛi trұn ÿánh, anh trӣ vӅ cӭ, ung dung ngҧ mình trên tҧng ÿá ngҳm trӡi xanh, ca

nhӳng bài vӑng cә yêu thích và mѫ mӝt ngày ÿҩt nѭӟc thӕng nhҩt, anh sӁ ra miӅn Bҳc,

thăm quê Bác Hӗ.

- Nhѭng anh ҩy ÿã không thӇ ra miӅn Bҳc ÿѭӧc nӳa!

Ông ĈiӇu Mұn buӗn rҫu nói vӟi tôi, nhѭ ÿӇ giҩu xúc ÿӝng, ông ÿѭa tay bóc quҧ

chôm chôm.

- Anh Cҧi hát hay lҳm, hӗi ÿó bӑn tôi nghe ҧnh hát, ÿӭa nào cǊng mê - Bà HuӋ vӧ

cӫa ông Mұn chen vào. Ĉҭy chùm chôm chôm vӅ phía tôi rӗi bà nói tiӃp:

- Chúng tôi là bè bҥn thân thiӃt vӟi nhau, hӗi ÿó tôi làm y tá trong rӯng, ông Mұn

nhà tôi và anh Cҧi thѭѫng nhau lҳm, cҧ hai lҥi hao hao giӕng nhau, nên có ngѭӡi lҫm

tѭӣng hӑ là anh em, có ÿiӅu anh Cҧi cao to hѫn.

Nghe bà HuӋ nói, tôi nhӟ lúc ghé ӫy ban xã Túc Trѭng hӓi thăm vӅ anh hùng ĈiӇu

Cҧi, mӝt cán bӝ xã bҧo vӟi tôi: “Bây giӡ ông Mұn là anh cӫa anh hùng ĈiӇu Cҧi còn

sӕng trong cây sӕ 94 anh vào ÿó mà tìm”. Lҥ thұt, cho ÿӃn bây giӡ vүn có ngѭӡi nhҫm

hӑ là anh em. TiӉn tôi ÿi, anh cán bӝ còn nói vӟi theo “ông Mұn cùng ông Cҧi bҳn rѫi

máy bay Mӻ ÿó. Tôi ngұp ngӯng hӓi ông Mұn:

- ThӃ anh hùng ĈiӇu Cҧi hy sinh trong trѭӡng hӧp nào ҥ?

Nҳng rӵc lên trên các tàng cây chôm chôm, tiӃng chim ríu rít, vài giӑt nҳng rӟt trên

bӝ ngӵc vӗng rҳn chҳc cӫa ông Mұn, tôi nghƭ “có lӁ khung cҧnh này chҳc hҷn giӕng

trong rӯng hӗi xѭa lҳm!”

- Ĉó là mӝt ngày buӗn lӟn cӫa cҧ ÿӝi du kích và nhân dân Bình Hòa - Giӑng ông

Mұn trҫm hҷn xuӕng - Tôi nhӟ rõ hôm ÿó là ngày 24 tháng 3 năm 1970. ĈiӇu Cҧi dүn

mӝt tә bӕn ngѭӡi ÿi tác chiӃn. Nghe tin ÿӏch lùng sөc bҳt bӟ bà con trong ҩp Thái Hòa,

anh băng theo ngõ tҳt ra ÿѭӡng cái chһn ÿánh ÿӏch... không ngӡ... - Ông Mұn lҥi ngұp

ngӯng dѭӡng nhѭ ông không muӕn nhӟ lҥi chuyӋn ÿau lòng ҩy...

3.8 Page 28

▲back to top

Bà HuӋ tiӃp lӡi chӗng:

- Ҧnh bӏ trúng mìn ÿӏnh hѭӟng cӫa ÿӏch gài, ҧnh cùng ÿӗng ÿӝi anh dǊng hy sinh

gҫn lӝ ÿá, do có nӝi phҧn chӍ ÿiӇm chӭ dӉ gì mà chúng giӃt ÿѭӧc anh Cҧi, ҧnh tài lҳm!

Tên nӝi phҧn sau ÿó bӏ quân ta trӯng trӏ ÿích ÿáng.

- Kҿ phҧn bӝi ÿó tên gì? - Tôi tò mò hӓi.

- Không nhӟ! - ông Mұn trҧ lӡi.

Әng không nhӟ ÿâu - Bà HuӋ tiӃp lӡi chӗng - әng chҷng nhӟ gì, ngay cҧ chiӃn tích

cӫa mình mà әng còn không nhӟ. Sau khi anh Cҧi hy sinh, әng vӅ thay anh Cҧi làm xã

ÿӝi trѭӣng cho ÿӃn sau ngày giҧi phóng

- Dù sau ngày thӕng nhҩt ÿҩt nѭӟc, anh Cҧi mӟi ÿѭӧc phong anh Kng, nhѭng trong

Ozng chúng tôi, anh ÿã là vӏ anh Kng ngay tӯ khi anh còn sӕng. ChiӃn công cӫa tôi có

ÿáng gì so vӟi ҧnh.

Quҧ ÿúng nhѭ lӡi ông Mұn nói, trѭӟc lúc ÿӃn ÿây, tôi ngӗi uӕng cà phê trong quán

cҥnh ngôi trѭӡng mang tên anh. Nghe tôi hӓi vӅ anh hùng ĈiӇu Cҧi, chӏ chӫ quán kӇ

vanh vách chiӃn công cӫa anh. Ra vӅ Ozng tôi cӭ mãi thҳc mҳc:

- Lҥ thұt! ông Mұn chҷng nhӟ nәi nhӳng chiӃn công cӫa mình mà luôn luôn nhӟ rõ

mӑi chuyӋn cӫa anh hùng ĈiӇu Cҧi?.

3.9 Page 29

▲back to top

Anh hùng lӵc lѭӧng YǊ trang nhân dân

liӋt sƭ LÊ A

NGѬӠI ANH HÙNG ĈҨT BÌNH LӜC

Ĉàm Chu Văn

Lê A ôm trái ĈH tӯ sau bӡ ÿê vӑt lên. Anh ÿһt xuӕng giӳa nӅn ÿѭӡng, QJөy

trang thұt nhanh rӗi vӯa chҥy trӣ lҥi xҧ dây.

Sau bӡ ÿê, LuyӃn, Mӝt, Bҧy NӃp nín thӣ theo dõi. Nѫi phөc kích chӍ cách

ÿӗn có hѫn trăm mét. Vô phúc mӝt thҵng lính nào ÿi lang thang ra ÿây giӳa lúc này là

tiêu luôn công lao chuҭn bӏ.

ChiӃc xe “Ĉôt” ÿi kiӇm tra tiӅn ÿӗn thѭӡng kǤ chӣ theo chín tên sƭ quan

nguӷ, có mӝt tên trung uý ác ôn mà A ÿã nhҹn mһt. Xe chúng chҥy qua khi anh ÿang

ngӗi bên mӝt gӕc cây già theo dõi ÿӝng tƭnh cӫa bӑn giһc trong ÿӗn. Phҧi ÿánh. Ĉánh

bҵng phөc kích. Mӝt kӃ hoҥch lóe lên trong ÿҫu và A chҥy nhѭ bay vӅ nѫi trú quân cӫa

ÿӝi du kích, dӵng LuyӃn dұy bàn bҥc. Ngѭӡi xã ÿӝi trѭӣng hai mѭѫi tuәi nәi tiӃng

ngang tàng, táo bҥo nghe chѭa dӭt câu chuyӋn ÿã ÿӗng ý ngay và quay vào lҩy V~ng ÿҥn,

gӑi thêm Mӝt, %ҧy NӃp cùng A ôm mìn cҳt rӯng chҥy nhѭ bay ÿӃn nѫi phөc kích.

Mѭӡi lăm phút rӗi nӱa tiӃng phұp phӗng trôi qua. Lê A nҵm nҳm hai ÿҫu

dây, mҳt dán vào cәng ÿӗn mà ruӝt gan nhѭ có ai bò rang trong chҧo. Hay là chúng ӣ

lҥi? Hay là chúng ÿã nhìn thҩy hành ÿӝng cӫa các anh?

Chӑn thӡi ÿiӇm xe kiӇm tra vӯa ÿӃn và ÿһt mìn ngay trѭӟc cәng ÿӗn là

hành ÿӝng ÿҫy táo bҥo và mѭu trí. Thѭӡng thѭӡng, khi xe kiӇm tra ÿӃn là bӑn trong ÿӗn

nháo cҧ lên vӅ chuyӋn lӉ nghi tiӃp ÿón, không còn ÿӇ ý ÿӃn chuyӋn bên ngoài và bӑn sƭ

quan kiӇm tra xong sӁ theo ÿѭӡng cǊ chҥy vӅ Long Khánh bӣi không còn ÿѭӡng nào

khác. Chúng sӁ chӫ quan bӣi nghƭ chӍ cách ÿӗn trăm mét có gì mà phҧi ÿӅ phòng.

Bây giӡ chӯng chín giӡ sáng. Cái nҳng khô hanh cӫa mùa khô ÿã bҳt ÿҫu

nóng dұy lên ӣ lѭng áo. Lê A ngoҧnh lҥi, cái môi trên khӁ nhӃch lên. LuyӃn tѭӣng A

3.10 Page 30

▲back to top

cѭӡi, khӁ gҳt: Cѭӡi cái con khӍ, nhìn kìa!

Cѫn lӕc xoáy tròn trên mһt ÿѭӡng, cuӕn theo tӯng ÿám lá, cát. Hú hӗn! ChӍ

chӋch chѭa ÿҫy nӱa mét là cѫn lӕc cuӕn phăng ÿám lá A phӫ lên ngөy trang trái mìn.

Mӝt vài chiӃc lá khô bay là là trên mһt ÿѭӡng. Lê A nhìn sang phía tay mһt. Mӝt cǊng

ÿang ghìm súng, con mҳt dòm chòng chӑc vô ÿӗn. Thҵng này cǊng “chì” lҳm, gan cùng

mình. Sau trұn này phҧi rӫ hҳn vӅ nhà xin má mӝt con gà làm món xé phay, nhұu mӝt

bӳa cho ÿã. Rѭӧu nӃp cӫa quán bà Bҧy “bҳt” không chê vào ÿâu ÿѭӧc. Trұn này là thӭ

bao nhiêu rӗi A không còn nhӟ nӳa. Ĉӝi du kích do LuyӃn làm xã ÿӝi trѭӣng và A là xã

ÿӝi phó cӫa Bình Lӝc rҩt trҿ. Lӟn nhҩt là LuyӃn mӟi hai mѭѫi còn sàn sàn hӝt gà, hӝt vӏt

mѭӡi sáu, mѭӡi bҧy. Nhӓ nhҩt là mҩy em ӣ bӝ phұn mұt mѭӡi ba, mѭӡi bӕn tuәi. Ngày

ít nhҩt ÿӝi ÿánh bӕn trұn. Ngày nhiӅu nhҩt ÿánh ÿӃn chөc trұn. Bӑn giһc ӣ Bình Lӝc bӏ

phөc kích liên miên, chúng rҩt sӧ và căm thù ÿӝi du kích. Cái ÿҫu cӫa ÿӝi trѭӣng, ÿӝi

phó ÿѭӧc chúng treo giá ÿӃn hàng chөc ngàn ÿӗng.

- Kìa! Bӑn chúng! - LuyӃn giұt chân thì thào.

Cây gұy chҳn trѭӟc cәng ÿӗn ÿѭӧc dӵng lên và chiӃc xe tӯ tӯ tiӃn tӟi... Chӡ

cho ÿҫu bánh trѭӟc cӫa xe vӯa chӟm vào trái mìn, A vӝi chұp hai ÿҫu dây.

Ҫm! TiӃng nә vang dӝi. Mҩy ngѭӡi nhào ra. Hai khҭu AK trên bӡ ÿê bҳn

kiӅm chӃ vào ÿӗn. Mӝt, hai vai khoác hai khҭu AR15 kêu tѭӟng lên: “A ѫi, tao có súng

rӗi, bҧnh lҳm!”. A nhҧy qua mҩy xác giһc lѭӧm khҭu "Côn-bҥt" cӫa tên trung úy. Hҳn bӏ

văng sang phía bên kia ÿѭӡng, nӱa ngѭӡi dѭӟi nát bét: Bӑn giһc trên xe chӃt không còn

mӝt mӕng.

- Rút. - LuyӃn khoát tay.

Bҧy NӃp còn ÿang loay hoay tháo cái xanh-tuya-rông rҩt diӋn cӫa tên lái xe,

vӝi buông ra chҥy sau.

Bӑn giһc trong ÿӗn kӏp hoàn hӗn vӝi bҳn ÿә ÿҥn vӅ phía cәng thì bóng

nhӳng ngѭӡi du kích ÿã khuҩt dҥng trong cánh rӯng cao su sâu hun hút.

Mӝt kéo tay A: - “Vào ÿây ÿã, vѭӡn xoài sӣ Cò Mi nhiӅu xoài chín thѫm

lҳm'l' A lӳng thӳng bѭӟc theo Mӝt. Khu vѭӡn rӝng ÿӃn năm sáu chөc mүu. Nhӳng cây

xoài tӯ hѫn chөc tuәi trӣ lên, tán lá vun ÿҫy nhѭ nhӳng cây nҩm xanh khәng lӗ chiu chít

trái. Vѭӡn trӗng chӫ yӃu mӝt giӕng xoài cát ngӑt lӏm. Mùi xoài chín thѫm dұy lên. Mӝt

cúi xuӕng lѭӧm mӝt trái vӯa chín rѫi trên nӅn lá chuӕi, dùng răng lӝt vӓ cҥp ăn ngon

lành. Nhìn Mӝt ăn, ruӝt xoài dính cҧ hai bên mép, A phì cѭӡi.

- Ăn ÿi chӭ, cѭӡi gì - Mӝt giөc.

- Bӳa nay tao không thích - A ÿáp.