Lang Ben Go xua va nay 1-10 :: Books 2010

Expand document

Collapse document

Lang Ben Go xua va nay 1-10

1 Pages 1-10

1.1 Page 1

1.2 Page 2

1.3 Page 3

1.4 Page 4

1.5 Page 5

1.6 Page 6

1.7 Page 7

1.8 Page 8

1.9 Page 9

1.10 Page 10

2 Pages 11-20

2.1 Page 11

2.2 Page 12

2.3 Page 13

2.4 Page 14

2.5 Page 15

2.6 Page 16

2.7 Page 17

2.8 Page 18

2.9 Page 19

2.10 Page 20

3 Pages 21-30

3.1 Page 21

3.2 Page 22

3.3 Page 23

3.4 Page 24

3.5 Page 25

3.6 Page 26

3.7 Page 27

3.8 Page 28

3.9 Page 29

3.10 Page 30

4 Pages 31-40

4.1 Page 31

4.2 Page 32

4.3 Page 33

4.4 Page 34

4.5 Page 35

4.6 Page 36

4.7 Page 37

4.8 Page 38

4.9 Page 39

4.10 Page 40

Lang Ben Go xua va nay 1-10

1 Pages 1-10

▲back to top

1.1 Page 1

▲back to top

BҦO TÀNG ĈӖNG NAI

1.2 Page 2

▲back to top

LÀNG

BӂN GӚ

XѬA VÀ NAY

PGS – PTS DIӊP ĈÌNH HOA

TӪ SÁCH HÀO KHÍ ĈӖNG NAI

NHÀ XUҨT BҦN ĈӖNG NAI

- 1995 -

LӠI CҦM ѪN

Quy͋n sách v͉ làng B͇n G͟ này là k͇t qͯa cͯa s͹ khuy͇n

khích, ÿ͡ng viên và giúp ÿͩ thi͇t th͹c cͯa anh Ĉ͟ Bá Nghi͏p.

Bày t͗ nhͷng lͥi c̫m ˯n chân thành ph̫i chăng là qúa khách

sáo ÿ͙i vͣi phong cách ng˱ͥi Vi͏t, nh˱ng phong tͭc ghi nh̵n

1.3 Page 3

▲back to top

công lao cͯa nhͷng ng˱ͥi ÿã có công giúp ÿͩ mình là m͡t nét

ÿ́p văn hóa Vi͏t Nam. Ĉͱng ͧ m͡t góc ÿ͡ nào ÿó, có th͋ nói

r̹ng k͇t qͯa này là công chung cͯa các anh ch͓ em công tác ͧ

B̫o tàng Ĉ͛ng Nai. Ĉ̿c bi͏t tôi mu͙n nh̷c ÿ͇n s͹ bi͇t ˯n cͯa

tôi ÿ͙i vͣi anh L˱u Văn Du, Phó Giám ÿ͙c B̫o tàng ÿã cùng

tôi l̿n l͡i ÿ͋ làm các thͯ tͭc hành chính, anh L˱˯ng Toàn

Th̷ng ÿã v̭t v̫ ÿ͋ lo li͏u nhͷng công vi͏c h̵u c̯n, các ÿ͛ng

nghi͏p Phan Ĉình DǊng, Ngͭy͍n Hͷu L͡c ÿã cùng chia s̓

nhͷng gian nan cͯa công tác ÿi͉n dã…

Chúng tôi xin chân thành c̫m ˯n bà con cô bác, H͡i Ĉ͛ng

Nhân Dân và ͮy Ban Nhân Dân xã Hòa H˱ng ÿã góp ph̯n làm

cho công vi͏c này có ÿ˱ͫc hi͏u qͯa thi͇t th͹c. C̫m ˯n UBND

huy͏n Long Thành, UBND t͑nh Ĉ͛ng Nai, sͧ Khoa h͕c Công

ngh͏ - Môi tr˱ͥng và sͧ Văn hóa Thông tin t͑nh Ĉ͛ng Nai ÿã

t̩o m͕i ÿi͉u ki͏n thu̵n lͫi cho công tác.

Tôi cǊng xin c̫m t̩ s͹ giúp ÿͩ qúy báu cͯa ông Phan Ĉình

Nham, Giám ÿ͙c Cͭc L˱u trͷ II t̩i TP. H͛ Chí Minh v͉ nhͷng

s͹ b̵n r͡n ÿã làm hao phí nhi͉u thͥi gian cho vi͏c t̵p hͫp

nhͷng t˱ li͏u c̯n thi͇t cho quy͋n sách này.

Tác giҧ

DIӊP ĈÌNH HOA

MӨC LӨC

Lӡi cҧm ѫn

Mөc lөc

Lӡi giӟi thiӋu

I. Lѭu vӵc song Ĉӗng Nai

II. Xã Hòa Hѭng – Làng BӃn Gӛ

III. Ĉôi nét vӅ qúa khӭ BӃn Gӛ

IV. Các kiӃn trúc phҧn ánh sӵ vƭnh hҵng cӫa nӅn văn hóa phi

vұt chҩt

V. Tính bӅn vӳng trong sӵ phát triӇn nông nghiӋp

1.4 Page 4

▲back to top

VI. Cá tính BӃn Gӛ và văn hóa nhân văn

VII. Tính tӵ trӏ và tính ÿoàn kӃt ӣ BӃn Gӛ

VIII. Các tә chӭc xã hӝi

IX. Mӝt cái nhìn vӅ mһt dân tӝc - thӵc vұt hӑc

X. KӃt luұn

Mӝt sӕ ҧnh làng BӃn Gӛ

Mөc lөc chi tiӃt

Chú giҧi các bҧng, biӇu, sѫ ÿӗ, ҧnh Abstract

Phө lөc I. Danh sách nhӳng gia ÿình liӋt sƭ không còn thân

nhân chӫ yӃu cӫa xã Hòa Hѭng

Phө lөc II. Danh sách các liӋt sƭ ӣ xã Hòa Hѭng.

Phө lөc III. Danh sách các cө phө lão ÿѭӧc chúc thӑ TӃt

Nhâm Thân, 1992

LӠI GIӞI THIӊU

Sau m͡t lo̩t công trình kh̫o cͱu v͉ truy͉n th͙ng ÿ͓a

ph˱˯ng t͑nh Ĉ͛ng Nai, l̯n này Nhà B̫o Tàng Ĉ͛ng Nai công

b͙ tác pẖm: “LÀNG B͆N G͞ X˰A VÀ NAY” do Phó Giáo S˱,

Phó Ti͇n Sƭ Di͏p Ĉình Hoa biên so̩n nh̹m giͣi thi͏u nhͷng

nét t͝ng quát v͉ m͡t “làng” khá tiêu bi͋u cͯa vùng Ĉông Nam

B͡.

Làng B͇n G͟ là m͡t c͡ng ÿ͛nglàng thu͡c lo̩i c͝ ͧ Ĉ͛ng

Nai Nh˱ng l̩i r̭t mͣi so vͣi các làng, xã thu͡c ÿ͛ng b̹ng B̷c

B͡, Trung B͡ cͯa Vi͏t Nam. Tên g͕i làng B͇n G͟ có tͳ lâu ÿͥi,

tr˱ͣc ÿây bao g͛m các xã An Hòa, Long H˱ng và m͡t ph̯n các

xã Ph˱ͣc Tân, Tam Ph˱ͣc (ÿ͉u thu͡c huy͏n Long Thành). Tͳ

1.5 Page 5

▲back to top

năm 1975, xã An Hòa và xã Tân H˱ng hͫp nh̭t thành xã An

Hòa H˱ng; năm 1987, xã An Hòa H˱ng l̩i hͫp nh̭t vͣi xã

Long H˱ng thành xã Hòa H˱ng. Năm 1994, xã Hòa H˱ng ÿ˱ͫc

chia thành 2 xã: An Hòa và Long H˱ng nh˱ ngày nay. Thͥi

ÿi͋m tác gi̫ th͹c hi͏n công tác ÿi͉n dã, x͵ lý t˱ li͏u phͭc vͭ

cho t̵p sách này (1993 - 1994) là lúc xã HòaH˱ng ch˱a chia,

m͕i s͙ li͏u th͙ng kê ÿ͉u d͹a vào ÿ˯n v͓ hành chính xã Hòa

H˱ng. Do v̵y, ng˱ͥi ÿ͕c không l̩ khi th̭y cùng t͛n t̩i hai tên

g͕i: Làng B͇n G͟, xã Hòa H˱ng trong quá trình d̳n gi̫i.

Sͧ dƭ ch͕n làng B͇n G͟ làm ÿ͙i t˱ͫng nghiên cͱu vì ÿây là

m͡t c͡ng ÿ͛ng làng có truy͉n th͙ng lâu ÿͥi, vͳa mang tính ÿ̿c

thù cͯa riêng nó, vͳa tiêu bi͋u cho hình thái làng xã Vi͏t Nam ͧ

vùng ÿ̭t mͣi Ĉông Nam B͡. M̿c dù ÿã nhi͉u l̯n thay ÿ͝i v͉

tên g͕i hành chính, làng B͇n G͟ v̳n b͉n vͷng tính c͡ng ÿ͛ng,

bi͋u l͡ nhi͉u n͡i dung ÿáng ph̫i nghiên cͱu ÿ͋ trên c˯ sͧ ÿó có

th͋ hi͋u bi͇t ÿ˱ͫc các c͡ng ÿ͛ng làng khác ͧ Nam B͡.

Sau LÀNG VI͎T (Tác pẖm vi͇t chung 1993) và LÀNG

NGͬY͌N (1994), PGS, PTS Di͏p Ĉình Hoa ÿã tích lǊy nhi͉u

kinh nghi͏m và t˱ li͏u ÿ͋ phân tích, tìm hi͋u làng B͇n G͟ m͡t

cách sâu s̷c. B̹ng ki͇n thͱc phong phú ͧ nhi͉u lƭnh v͹c (dân

t͡c h͕c, kh̫o c͝ h͕c, xã h͡i h͕c, kinh t͇ h͕c, văn hóa h͕c...) và

ph˱˯ng pháp nghiên cͱu t͝ng hͫp liên ngành, tác gi̫ Di͏p

Ĉình Hoa ÿã khéo léo tái hi͏n m͡t c͡ng ÿ͛ng làng B͇n G͟

trong ti͇n trình l͓ch s͵ và trong quan h͏ hi͏n th͹c cͯa nó.

Không ch͑ ng˱ͥi ÿ͕c xa l̩ mà ngay ng˱ͥi ͧ làng B͇n G͟ ̷t

cǊng sͅ thú v͓ khi ÿ˱ͫc hi͋u rõ v͉ c͡i ngu͛n, truy͉n th͙ng và

quá trình xây d͹ng, phát tri͋n cͯa B͇n G͟ qua t̵p sách này.

PGS, PTS Ngͭy͍n Danh Phi͏t có lͥi nh̵n ÿ͓nh xác ÿáng : ''T̵p

sách này dù ch͑ chͯ y͇u giͣi thi͏u v͉ m͡t làng cͭ th͋, nh˱ng

qua nhͷng thăng tr̯m, chia tách, sát nh̵p, v͉ m͡t không gian

ÿ͓a v͹c, nhͷng ÿan xen ch͛ng chéo v͉ m̿t quan h͏ xã h͡i giͷa

cá nhân vͣi cá nhân, giͷa gia ÿình (h͡) vͣi c͡ng ÿ͛ng ; nhͷng

v̵n ÿ͡ng bi͇n ÿ͝i, phân hóa trong s̫n xṷt, phân ph͙i; nhͷng

1.6 Page 6

▲back to top

h͡i tͭ b͝ sung trong ÿͥi s͙ng tâm linh, trong ''văn hóa phi v̵t

ch̭t'' qua thͥi gian khi͇n không ch͑ nhͷng ng˱ͥi làm công tác

khoa h͕c, mà c̫ nhͷng ng˱ͥi làm công tác qu̫n lý các c̭p

ph̫i suy g̳m, rút ra nhͷng ÿi͉u b͝ ích nh̹m hoàn thi͏n, c̫i t̩o

nông thôn hi͏n nay cho m͡t nông thôn ngày mai theo ÿ͓nh

h˱ͣng ÿã ch͕n l͹a...''

Vì th͇, có th͋ nói r̹ng, t̵p sách này không ch͑ có ý nghƭa

nh˱ m͡t ''Ĉ͓a chí làng B͇n G͟'' mà còn có giá tr͓ cͯa m͡t công

trình khoa h͕c nghiên cͱu v͉ h͏ th͙ng hành chính c̭p d˱ͣi

huy͏n theo tͳng khu v͹c mà hi͏n nay ÿang là nhu c̯u bͱc thi͇t

cͯa các nhà qu̫n lý.

Vͣi ngu͛n t˱ li͏u ÿi͉n dã sinh ÿ͡ng và h͏ th͙ng t˱ li͏u ÿ͙i

chͱng khoa h͕c; nhͷng nh̵n xét, ÿánh giá tinh t͇ cͯa tác gi̫

vͳa làm cho ng˱ͥi ÿ͕c hi͋u bi͇t m͡t cách vui v̓, vͳa gͫi mͧ

nhͷng v̭n ÿ͉ xã h͡i khi͇n ph̫i giұt mình. Có lͅ vì v̵y mà 10

ch˱˯ng cͯa t̵p sách dày trang nh˱ng không dài, nhi͉u ÿ͉ mͭc

nh˱ng không r͙i, nhi͉u b̫ng kê, bi͋u m̳u mà không thͳa,

ng˱ͥi ÿ͕c ph̫i ÿ͡ng não nhi͉u nh˱ng không chán.

Giá nh˱ k͇t qͯa ÿi͉n dã ÿ˱ͫc tô ÿ̵m thêm ͧ lƭnh v͹c truy͉n

th͙ng văn hóa, phong tͭc t̵p quán, di s̫n văn hóa dân gian nh˱

truy͏n k͋, th˯ ca, hò, vè... thì n͡i dung t̵p sách sͅ ÿ̯y ÿͯ h˯n,

h̭p d̳n h˯n.

Trong khi n͉n kinh t͇ th͓ tr˱ͥng ÿang phát tri͋n sinh ÿ͡ng,

di͏n m̩o làng xã ͧ nông thôn thay ÿ͝i tͳng ngày tͳng giͥ ,

''LÀNG B͆N G͞ X˰A VÀ NAY'' qu̫ là m͡t món quà quí giá

cho m͕i ng˱ͥi ÿ͋ tͳ ÿây có th͋ tìm hi͋u v͉ nhͷng v̓ ÿ́p Vi͏t

Nam, giá tr͓ Vi͏t Nam cͯa c͡ng ÿ͛ng làng xã Vi͏t Nam.

HUǣNH TӞI

1.7 Page 7

▲back to top

Chѭѫng I:

LѬU VӴC SÔNG ĈӖNG NAI

1) Tӯ nhӳng ÿiӅu ghi chép cә.

Ĉҥi Nam nhҩt thӕng chí, quyӇn XXVII, ghi: (1) ''TӍnh Biên

Hòa có lӁ là nѭӟc Bà Lӏ xѭa, sau là ÿҩt Bà Rӏa và Ĉӗng Nai.

(Ĉ˱ͥng th˱ chép: nѭӟc Bà Lӏ ӣ phía Ĉông Nam nѭӟc Chiêm

Thành, phía Nam nѭӟc này có nѭӟc Thù Nҥi, sau ÿӡi Vƭnh Huy

(650-655) bӏ nѭӟc Chân Lҥp kiêm tính. Gia Ĉ͓nh Thông chí

chép: Bà Rӏa ngӡ là nѭӟc Bà Lӏ xѭa, còn Thù Nҥi, âm gҫn giӕng

Ĉӗng Nai, (có lӁ là ÿҩt Sài Gòn bây giӡ). Năm Kӹ Mùi thӭ 32

(1679) ÿӡi Thái Tông, bӑn trҩn thӫ các châu Cao Lôi Liêm nѭӟc

Minh cǊ xin phө thuӝc, lҩy ÿҩt Giҧn Phӕ cho hӑ ӣ, bӑn hӑ mӣ

ÿҩt, lұp phӕ, ÿҩt ҩy ngày mӝt ÿông ÿúc, có phong tөc nhѭ Trung

Hoa; năm Mұu Dҫn thӭ 8 (l698) ÿӡi HiӇn Tông sai chѭӣng cѫ

NgөyӉn Hӳu Kính lҩy xӭ Lӝc Dã (tӭc Ĉӗng Nai, ngѭӡi Thanh

gӑi là Nông Nҥi) ÿһt làm huyӋn Phúc Long, ÿһt dinh Trҩn Biên

(hӗi ÿҫu bҧn triӅu nhӳng ÿҩt ӣ biên giӟi gӑi là ''trҩn”, Trҩn Biên

thuӝc tӍnh Gia Ĉӏnh), chiêu mӝ dân xiêu tán tӯ Quҧng Bình trӣ

(1) Vi͏n S͵ h͕c - 1971. Ĉ̩i Nam Nh̭t th͙ng chí (th͇ kͽ XIX). T̵p V. NXBKHXH, HN: 34-36.

1.8 Page 8

▲back to top

vào cho ÿӃn ӣ, chia ÿһt thôn ҩp, ngѭӡi Thanh trú ngө cǊng biên

tên vào sә bӝ. Do cuӝc loҥn năm Giáp Ngӑ (1774), ÿҩt này bӏ

Tây Sѫn chiӃm cӭ. Năm Mұu Thân (l788), thӃ tә Cao Hoàng ÿã

khôi phөc Gia Ĉӏnh, vүn ÿһt danh nhѭ cǊ, ÿóng trӑng binh ÿӇ

giӳ; năm Gia Long thӭ 7 (1808) ÿәi làm trҩn Biên Hòa, lӋ vào

thành Gia Ĉӏnh, thăng huyӋn Phúc Long làm phӫ, 4 tәng (Phúc

Chính, Bình An, Long Thành và Phúc An) ÿӅu thăng làm huyӋn;

năm Minh MӋnh thӭ 13 (1832) chia tӍnh hҥt, gӑi là tӍnh Biên

Hòa; (ÿһt tuҫn phӫ lãnh viӋc bӕ chánh, dѭӟi quyӅn tәng ÿӔc

An-Biên và ti Án sát); năm thӭ 14 (l833), Lê Văn Khôi nәi loҥn,

tӍnh thành thҩt thӫ, sau khôi phөc; năm thӭ 18 (1837) ÿһt thêm

phӫ Phѭӟc Tuy và hai huyӋn Nghƭa An, Long Khánh; năm thӭ

19 (1838) ÿһt thêm huyӋn Phѭӟc Bình; năm thӭ 21 (1840) có 81

sách sѫn man xin phө thuӝc, ÿһt 4 phӫ: Tân Ĉӏnh, Tân Bình,

Tân Lӧi, Tân Thuұn ÿӇ vӛ trӏ; năm Tӵ Ĉӭc thӭ 4 (1850) bӓ hai

huyӋn Phѭӟc Bình và Long Khánh, cho các phӫ Phѭӟc Long và

Phѭӟc Tuy tinh nhiӃp; huyӋn Nghƭa An cho huyӋn Bình An tinh

nhiӃp. Nay lãnh 2 phӫ, 4 huyӋn và 3 huyӋn tinh nhiӃp. ''Hai phӫ

này thӡi Pháp thuӝc, phӫ Phѭӟc Long ÿѭӧc chia thành hai tӍnh:

Biên Hòa và Thӫ Dҫu Mӝt, phӫ Phѭӟc Tuy thành tӍnh Bà Rӏa''.

Ĉó là cách ghi chép theo quan ÿiӇm thӃ kӹ 19, cung cҩp mӝt

cách nhìn vӅ miӅn ÿҩt này tӯ nѭӟc Bà Lӏ, Thù Nҥi cho ÿӃn lúc

1.9 Page 9

▲back to top

bҩy giӡ. ThӃ kӹ thӭ hai mѭѫi nhiӅu tác giҧ lҥi viӃt theo quan

ÿiӇm mӣ nѭӟc.

ĈiӅu quan trӑng là phҧi có cái nhìn hӋ thӕng, tәng thӇ. ViӋc

chӑn mӝt xã nhӓ trong vùng ÿӇ khҧo sát là cách tiӃp cұn tӯ mӝt

cái nhìn cө thӇ ÿӇ nhҵm hiӇu biӃt tѭѫng lai cӫa sӵ phát triӇn.

Mӝt xã vӟi mӑi mһt phӭc hӧp cӫa nó chӍ là giӑt nѭӟc nhӓ trong

dòng chҧy cӫa thӡi gian vô tұn. Nhìn gҫn ÿӇ hiӇu cái xa, vì ÿó là

mӝt bӝ phұn hӳu cѫ cӫa ÿҩt nѭӟc thӕng nhҩt. Sӵ hòa hӧp cӫa

các nӅn văn hóa khҧo cә, sӵ tích hӧp cӫa các nӅn văn minh, sӵ

hӫy phӃ cӫa các triӅu ÿҥi, sӵ thay thӃ cӫa các tӝc ngѭӡi, tҩt cҧ

phҧi chăng là sӵ hѭӟng tâm mà nhӳng con ngѭӡi hiӋn nay

ÿѭѫng sinh sӕng trong mӝt ÿӏa bàn cө thӇ nào ÿó vүn là thѭӟc

ÿo cӫa vҥn vұt. Sӵ phát triӇn hiӋn nay cǊng ÿang mang trong

lòng nó nhӳng dҩu ҩn cӫa con ÿѭӡng ÿã trҧi qua trong quá khӭ.

2) MiӅn Ĉông Nam Bӝ:

MiӅn Ĉông, MiӅn Tây, cách ÿӏnh danh nhѭ thӃ, rõ ràng

ngѭӡi phát ngôn ÿã lҩy mình làm vӏ trí trung tâm. Cái thѭӟc ÿo,

dùng mình là chuҭn này ÿã cho thҩy vӏ trí trung tâm là ÿҩt Gia

Ĉӏnh, nay là thành phӕ Hӗ Chí Minh. MiӅn Ĉông Nam bӝ, là

mӝt cách gӑi mӟi ÿây. Trѭӟc ÿây, khi ÿҩt nѭӟc còn phân chia ra

Ĉàng Ngoài và Ĉàng Trong, thì trong các ghi chép cӫa các cӕ

1.10 Page 10

▲back to top

ÿҥo theo Thiên Chúa giáo, ÿã xuҩt hiӋn các ÿӏnh danh Tây Ĉàng

Trong và Ĉông Ĉàng Trong. Khi ÿҩt nѭӟc thӕng nhҩt, vӟi viӋc

phân chia các vùng kinh tӃ thì miӅn Ĉông Nam bӝ là vùng VI

(1), bao gӗm 5 tӍnh hiӋn nay: TP. Hӗ Chí Minh, Sông Bé, Tây

Ninh, Ĉӗng Nai và Bà Rӏa - VǊng Tàu. Cách qui hoҥch này nhìn

kinh tӃ dѭӟi góc ÿӝ ÿӏa lý.

Quan ÿiӇm cӫa tә nghiên cӭu chiӃn lѭӧc kinh tӃ - xã hӝi

Nam Bӝ thì tính TP. Hӗ Chí Minh thành khu trung tâm. Ĉông

Nam Bӝ ngoài 4 tӍnh ÿã nêu, còn có thêm Lâm Ĉӗng thuӝc

vùng V và 2 tӍnh Ninh Thuұn, Bình Thuұn thuӝc vùng IV. Cách

phân chia này có liên quan ÿӃn cách phân chia vùng B2 trong

thӡi kháng chiӃn. Trong quá khӭ lӏch sӱ xa xѭa cǊng nhѭ trong

tѭѫng lai, ba tӍnh Lâm Ĉӗng, Ninh Thuұn, Bình Thuұn ÿӅu có

mӕi liên quan mұt thiӃt vӟi các tӍnh Ĉӗng Nai, Sông Bé, Tây

Ninh và Bà Rӏa - VǊng Tàu. Ӣ ÿây chúng ta sӱ dөng khái niӋm

miӅn Ĉông bao gӗm cҧ 8 tӍnh thành. Sѫ ÿӗ l Vӏ trí cӫa miӅn

Ĉông Nam bӝ.

MiӅn Ĉông Nam bӝ là mӝt miӅn ÿӗng bҵng cә, gӗm nhiӅu

ÿӗi bát úp, lѭӧn sóng, thoai thoҧi, ÿӝ dӕc dѭӟi l50 chiӃm 80%

diӋn tích. Sông Ĉӗng Nai có tәng lѭӧng nѭӟc mһt là 31 tӹ mét

(1) Ban Ch͑ ÿ̩o T͝ng ÿi͉u tra dân s͙ Trung ˱˯ng 1991. T̵p b̫n ÿ͛ dân s͙ Vi͏t Nam, Hà N͡i. B̫n ÿ͛ 7, tr.12.

2 Pages 11-20

▲back to top

2.1 Page 11

▲back to top

khӕi năm. Ĉây là vùng có ѭu thӃ vӅ cây công nghiӋp (ngҳn

ngày, dài ngày), rӯng và dӏch vө. Bҧng 1. DiӋn tích, dân sӕ miӅn

Ĉông Nam bӝ.

2.2 Page 12

▲back to top

HӋ sӕ quay vòng ÿҩt bình quân ӣ MiӅn Ĉông là 1,2, trong lúc

ÿó ӣ ÿӗng bҵng sông Hӗng là 1,8. Dân sӕ, so vӟi cҧ vùng Nam

Bӝ, theo tәng ÿiӅu tra dân sӕ năm 1989, 7 tӍnh chiӃm 23,61%,

TP. Hӗ Chí Minh 16,00%. Tәng mӭc bán lҿ hàng hóa cǊng nhѭ

tәng trӏ giá xuҩt nhұp khҭu, ÿҫu tѭ, so vӟi toàn Nam Bӝ lӟn.

Bҧng 2. Tình hình kinh tӃ MiӅn Ĉông năm 1986- 1989 (7 tӍnh

và TP. Hӗ Chí Minh) so sánh vӟi Nam Bӝ.

(Bҧng 2.)

3) Vài nét vӅ sӵ chiӃm lƭnh và làm chӫ lѭu vӵc Ĉӗng Nai:

Sӵ chuyӇn biӃn tӯ nӅn kinh tӃ cѭӟp ÿoҥt chuyӇn sang nӅn

kinh tӃ sҧn xuҩt là mӝt ÿiӇm mӟi mang tính cách mҥng vӅ kӻ

thuұt thuӝc thӡi ÿҥi ÿӗ ÿá. Ӣ lѭu vӵc sông Ĉӗng Nai hiӋn vүn

chѭa có bҵng chӭng tìm hiӇu vӅ ÿiӇm này. Vӟi sӵ phә biӃn cӫa

kӻ thuұt luyӋn ÿӗng, ngѭӡi xѭa ÿã chiӃm lƭnh vùng miӅn Ĉông

ÿӇ phát triӇn nӅn kinh tӃ sҧn xuҩt. Các di tích khҧo cә thuӝc thӡi

2.3 Page 13

▲back to top

ÿҥi ÿӗ ÿӗng thau và sѫ kǤ thӡi ÿҥi ÿӗ sҳt phҫn lӟn ÿã hình thành

nên mӝt hӋ thӕng chӫ thӇ, gӗm 6 giai ÿoҥn phát triӅn liên tөc, kӃ

tiӃp nhau: giai ÿoҥn Cҫu Sҳt, giai ÿoҥn BӃn Ĉò, giai ÿoҥn Cù

Lao Rùa, giai ÿoҥn Dӕc Chùa, giai ÿoҥn Dҫu Giây và giai ÿoҥn

Ӕc Eo. (1) Ĉһt trong tәng thӇ cӫa nӅn văn minh Ĉông Sѫn, thì

ÿây là mӝt tiӇu hӋ thӕng. Vào buәi ÿҫu thӡi ÿҥi ÿӗ ÿӗng thau,

tính ÿa dҥng ÿã tҥo nên sӵ khác biӋt lӟn. So vӟi tiӇu hӋ thӕng ӣ

vùng sông Hӗng, tiӇu hӋ thӕng này tӗn tҥi phә biӃn nhӳng di

tích mà rìu bôn có vai chiӃm ѭu thӃ. Ӣ ÿây nhӳng di tích phә

biӃn là nhӳng chiӃc rìu bôn hình tӭ giác lҥi thuӝc vào nhӳng di

tích nҵm ngoài hӋ thӕng, nhѭ các di tích Bình Xuân, Ĉӗi Mít,

Ĉӗi Xoài... (2)

Vùng ven biӇn, liên quan ÿӃn hai tӍnh Ninh Thuұn, Bình

Thuұn, nhӳng di tích sӟm cӫa thӡi ÿҥi ÿӗ ÿӗng có nhӳng vҩn ÿӅ

gì vӟi văn hóa Xóm Cӗn ӣ Khánh Hòa (3) cǊng ÿang còn phҧi

nghiên cӭu thêm. Nhӳng ngѭӡi tӯ phía biӇn tiӃn vào, chӫ nhân

cӫa nhӳng ÿӗ gӕm cӭng văn in, có khҧ năng thuӝc vӅ mӝt nӅn

(1) Di͏p Ĉình Hoa, 1978. Ng˱ͥi Vi͏t c͝ ph˱˯ng Nam vào bu͝i bình minh cͯa thͥi d͹ng n˱ͣc. Kh̫o c͝ h͕c, 1:

61-69.

(2) Lê Xuân Di͏m và t̵p th͋. 1992. Kh̫o c͝ h͕c Ĉ͛ng Nai. NXB Ĉ͛ng Nai - 63, 64, 74, 76.

(3) Vi͏n B̫o Tàng l͓ch s͵ VN. Sͧ Văn Hóa thông tin Khánh Hòa 1993. Văn hóa Xóm C͛n vͣi ti͉n s͵ và s˯ s͵

Khánh Hòa, Nha Trang.

2.4 Page 14

▲back to top

văn hóa Cҫn Giӡ. (1) Có tӝc ngѭӡi tӯ núi xuӕng và có tӝc ngѭӡi

tӯ biӇn tiӃn vào.

Cuӕi sѫ kǤ thӡi ÿҥi ÿӗ sҳt sӵ phát triӇn ÿѭa dҫn ÿӃn sӵ hòa

nhұp. Trong các di tích thuӝc tiӇu hӋ thӕng Cҫu Sҳt - Ӕc Eo,

cǊng nhѭ các di tích ӣ vùng ven biӇn thuӝc các nӅn văn hóa

khҧo cә khác ÿӅu thҩy xuҩt hiӋn nhӳng chӭng tích phҧn ҧnh sӵ

có mһt cӫa các tӝc ngѭӡi thuӝc văn hóa Sa HuǤnh. Sӵ tích hӧp

này tҥo nên sӵ hѭӟng tâm vào nӅn văn minh Ӕc Eo, cѫ sӣ vұt

chҩt cӫa nѭӟc Phù Nam xuҩt hiӋn vào khoҧng trѭӟc sau Công

Ngөyên. Phù Nam là mӝt nѭӟc rӝng lӟn mà ÿӏa vӵc cӫa nó có

thӇ ÿã bao trùm cҧ phҫn ÿҩt hiӋn nay có liên quan ÿӃn Thái Lan,

Mianma. Trong nѭӟc lӟn này tҩt nhiên có nhiӅu nѭӟc nhӓ mà sә

sách xѭa hay nhҳc ÿӃn nhѭ: Bà Lӏ, Thù Nҥi, Xích Thә v.v... ĈӃn

thӃ kӹ thӭ 7 ÿây là phҫn ÿҩt thuӝc Chân Lҥp, rӗi Thӫy Chân

Lҥp. Tӯ thӃ kӹ thӭ 9, thuӝc vѭѫng quӕc Khѫme. Năm l623 sӭ

bӝ cӫa Ĉàng Trong ÿã ÿӃn kinh ÿô Cudong xin thiӃt lұp cѫ sӣ

Preykôr. Quá trình làm chӫ vùng này là cҧ mӝt quá trình tích

hӧp văn hóa, công sӭc cӫa nhiӅu ngѭӡi.

4) Ĉôi nét vӅ cҩp hành chính ӣ cѫ sӣ cӫa Nam Bӝ trѭӟc lúc

Pháp chiӃm:

(1) Di͏p Ĉình Hoa, Ĉ̿ng Văn Th̷ng, VǊ Qu͙c Hi͉n. 1994. Kích th˱ͣc C̯n Giͥ qua nhͷng phát hi͏n mͣi v͉

kh̫o c͝ h͕c. H͡i ngh͓ thông báo nhͷng phát hi͏n mͣi v͉ KCH năm 1994.

2.5 Page 15

▲back to top

Các cҩp hành chính cѫ sӣ cӫa nѭӟc ta trѭӟc lúc Pháp sang có

thӇ có ÿӃn 84 loҥi. (1) Ĉӕi vӟi 6 tӍnh Nam Bӝ thì chӍ có 6 loҥi :

Phӕ, bang, thôn, xã, phѭӡng, ҩp. TӍnh Ĉӏnh Tѭӡng chӍ thuҫn túy

có cҩp thôn. Cҩp phӕ chӍ có ӣ hai tӍnh An Giang, Hà Tiên. Cҩp

phѭӡng ҩp chӍ có ӣ hai tӍnh Biên Hòa và Gia Ĉӏnh. Bҧng 3. Cҩp

hành chính cѫ sӣ ӣ Nam Bӝ trѭӟc lúc Pháp chiӃm. (Nguӗn: Ĉҥi

Nam nhҩt thӕng chí, tұp V. NXB KHXH, Hà Nӝi, 1971).

(Bҧng 3)

5) Xu thӃ hình thành tam giác trung tâm

Trong xu thӃ phát triӇn mӟi, các thành phӕ trong vùng vӟi

sӵ gҳn kӃt vӅ ÿӏa lý, lãnh thә, lӏch sӱ, ÿang có xu thӃ gҳn kӃt vӅ

tә chӭc, vӅ kӃt cҩu hҥ tҫng và cѫ cҩu kinh tӃ - xã hӝi. Sӵ gҳn kӃt

cӫa các ÿô thӏ ÿa chӭc năng: TP. Hӗ Chí Minh, TP. Biên Hòa và

(1) Di͏p Ĉình Hoa, 1994. S͹ v̵n hành cͯa c̭p hành chính ͧ c˯ sͧ. Dân t͡c h͕c 2: 13-25.

2.6 Page 16

▲back to top

TP. VǊng Tàu sӁ hình thành nên tam giác trung tâm, không chӍ

cӫa miӅn Ĉông mà cӫa cҧ Nam Bӝ. Tam giác trung tâm này sӁ

thúc ÿҭy sӵ phát triӇn cӫa Tây Nguyên và trong cҧ nѭӟc.

Sӵ phát triӇn cӫa ngày hôm nay cǊng ÿã ÿһt ra nhiӅu vҩn

ÿӅ mӟi. VӅ mһt ÿӏa hình tӵ nhiên, còn phҧi tính ÿӃn vùng thӅm

lөc ÿӏa và vùng lãnh hҧi MiӅn Ĉông. Tài Ngөyên khoáng sҧn

tuy chѭa ÿánh giá hӃt trӳ lѭӧng, nhѭng giá trӏ kinh tӃ ngày càng

ÿѭӧc phát huy. Mӭc ÿóng góp cho ngân sách nhà nѭӟc năm

l992 cӫa tam giác trung tâm ÿã gҫn 2/3 phҫn thu nӝp cӫa cҧ

nѭӟc. Bҧng 4. Tәng sҧn phҭm xã hӝi và thu nhұp quӕc dân vùng

tam giác trung tâm vӅ bình quân ÿҫu ngѭӡi. Nguӗn: Thӡi báo

kinh tӃ ViӋt Nam, sӕ l3, 26-8 - l-9-1993.

2.7 Page 17

▲back to top

Năm 1992 GDP là 9.335,6 tӹ ÿӗng chiӃm 51,8% so vӟi Nam

Bӝ và 30,2% so vӟi cҧ nѭӟc. Mӭc tăng GDP bình quân ÿҫu

ngѭӡi là 8,35% gҩp 2,55 lҫn cҧ nѭӟc.

Nhӳng con ngѭӡi ӣ ÿây vӕn ÿã ÿѭӧc sӕng trong nӅn kinh tӃ

thӏ trѭӡng, cho nên vӟi cѫ chӃ kinh tӃ thӡi mӣ cӱa hӑ rҩt năng

ÿӝng, nhҥy bén. Ѭu thӃ cӫa viӋc xây nhà hѭӟng ra mһt ÿѭӡng ӣ

miӅn Bҳc ÿӃn thӡi mӣ cӱa ngѭӡi ta mӟi nhұn thӭc ÿѭӧc, nhѭng

ӣ ÿây ÿã hình thành nên mӝt truyӅn thӕng. Mҥng lѭӟi ÿѭӡng bӝ

cӫa tam giác trung tâm dày ÿһc vӅ sӕ lѭӧng, so vӟi cҧ nѭӟc thì

2.8 Page 18

▲back to top

ÿӭng ÿҫu bҧng nhѭng so vӟi yêu cҫu tҩt cҧ 4 loҥi hӋ thӕng

ÿѭӡng giao thông vүn thuӝc loҥi kém chҩt lѭӧng.

- HӋ thӕng quӕc lӝ có 6 tuyӃn, hѫn 300 km, trong ÿó quӕc lӝ

51 sӁ trӣ thành ÿѭӡng xѭѫng sӕng cӫa trӑng tâm tam giác trung

tâm.

- Liên tӍnh lӝ có 6 tuyӃn, 405 km nhѭng sau l975, do quҧn lý

cөc bӝ cho nên ÿã bӏ xóa tên, tӍnh cҫn, tӍnh không cҫn, gây nên

ách tҳc.

- TӍnh lӝ hѫn 700 km.

- Ĉѭӡng nӝi thӏ cӫa ba thành phӕ hѫn l500 km.

Mҥng lѭӟi vұn tҧi ÿѭӡng sông, biӇn pha sông rҩt phát triӇn

và có quan hӋ chһt chӁ, làm ÿҫu mӕi giao lѭu giӳa MiӅn Ĉông

và MiӅn Tây. Các ÿӝi vұn tҧi ÿѭӡng sông hiӋn nay rҩt phát

triӇn, trong tѭѫng lai vүn ÿóng vai trò chӫ yӃu, hiӋu quҧ cao,

sҥch môi trѭӡng. Vұn tҧi ÿѭӡng biӇn vӟi các hҧi cҧng lӟn, vұn

tҧi ÿѭӡng sҳt và vұn tҧi theo ÿѭӡng hàng không ÿӅu phҧi có

nhӳng thay ÿәi cѫ bҧn. Vӟi cái nhìn tәng thӇ, tuy sѫ lѭӧc,

nhѭng cǊng ÿã thҩy rõ trên ÿӏa bàn huyӋn Long Thành trѭӟc

ÿây ÿã có mӝt quy hoҥch tәng thӇ ÿӇ ÿӏnh hѭӟng lâu dài cho

viӋc phát triӇn kinh tӃ - xã hӝi, nhѭng nay rõ ràng là phҧi có sӵ

ÿiӅu chӍnh. ĈiӇm mà chúng ta ÿѭѫng quan tâm trong qui hoҥch

2.9 Page 19

▲back to top

trѭӟc ÿây ÿѭӧc xác ÿӏnh là vùng trӑng ÿiӇm vӅ lѭѫng thӵc. Quy

hoҥch cӫa huyӋn chѭa ÿәi, nhѭng qúa trình vұn ÿӝng trong nhân

dân hình nhѭ ÿã ÿi trѭӟc mӝt bѭӟc. ĈiӅu này thӇ hiӋn rõ nhҩt

ÿӃn nhӳng vҩn ÿӅ có liên quan ÿӃn sӱ dөng ÿҩt ÿai và sӵ chuyӇn

nhѭӧng quyӅn sӱ dөng ÿҩt ÿai, không nhӳng ӣ cҩp xã, mà ngay

ӣ cҩp bán quan phѭѫng là các thôn ҩp. Công cuӝc ÿiӅn dã ÿѭӧc

tiӃn hành chính thӭc vào năm 1992, vì vұy chúng tôi chӑn xã

Hòa Hѭng nhѭ là trung tâm cӫa làng BӃn Gӛ làm cѫ sӣ xuҩt

phát.

Chѭѫng II:

XÃ HÒA HѬNG - LÀNG BӂN GӚ

1) Ĉѫn vӏ hành chính:

Xã Hòa Hѭng - làng BӃn Gӛ thuӝc huyӋn Long Thành, tӍnh

Ĉӗng Nai. Theo quӕc lӝ 51, hѭӟng TP. Hӗ Chí Minh - VǊng

Tàu ÿӃn Km 02 sӁ gһp mӝt trөc sӕ, ghi : TP.HCM 29km - VǊng

Tàu 85km, chúng ta sӁ gһp cәng vào xã Hòa Hѭng vӅ bên phҧi

hѭӟng ÿi, ÿѭӧc xây bҵng gҥch. Xã Hòa Hѭng cách TP. Biên

Hòa 07km - Nhӳng ngѭӡi dân lao ÿӝng ÿi làm ӣ TP.HCM, ÿi bӝ

hay bҵng xe ÿҥp thѭӡng thích ÿi ÿò, qua sông là ÿӃn nѫi. Ĉó

cǊng là phѭѫng hѭӟng cӫa con ÿѭӡng tѭѫng lai tӯ TP. Hӗ Chí

2.10 Page 20

▲back to top

Minh ÿi Long Thành, không phҧi vòng qua khu công nghiӋp

Biên Hòa. Sѫ ÿӗ 2. Xã Hòa Hѭng, huyӋn Long Thành, tӍnh

Ĉӗng Nai.

Sau năm l975, xã Hòa Hѭng là sӵ hӝi nhұp cӫa nhiӅu xã Lúc

ÿҫu là hai xã An Hòa và Tân Hѭng, thành xã An Hòa Hѭng. Sau

ÿó theo quyӃt ÿӏnh sӕ 196. HĈBT 12.2.1987 An Hòa Hѭng hӧp

nhҩt vӟi xã Long Hѭng, thành ra xã Hòa Hѭng. Ngày nay lҥi

phân chia ra xã An Hòa và xã Long Hѭng.

2) Quá trình hӝi nhұp:

Có thӇ tӯ thӃ kӹ XVIII trӣ vӅ trѭӟc ÿӏa bàn ÿѭӧc nghiên cӭu

chӍ là mӝt vùng hoһc mӝt làng BӃn Gӛ mà thôi.

Năm 1808 tәng Long Thành ÿѭӧc nâng cҩp thành huyӋn,

gӗm có 2 tәng, 63 xã, thôn, phѭӡng, ҩp. Theo Gia Ĉӏnh Thành

Thông Chí cӫa Trӏnh Hoài Ĉӭc (1) thì tәng Long Vƭnh mӟi lұp

có 31 thôn, xã, 1 phѭӡng và 1 ҩp. Xem danh sách cӫa 34 xã thôn

phѭӡng ҩp này, chúng ta có thӇ phát hiӋn ra nhӳng ÿѫn vӏ cѫ sӣ

thӡi ÿó vүn còn là nhӳng ÿӏa danh hiӋn nay, nhѭ: ҩp Phѭӟc Hұu,

các thôn Phѭӟc Khҧ, Phѭӟc Châu, An Hòa, An Xuân. Thôn An

Hѭng sau này thành xã Tân Hѭng. Giӳa thӃ kӹ XIX huyӋn Long

(1) Tr͓nh Hoài Ĉͱc. Gia Ĉ͓nh thành thông chí. Sách ÿã ÿ˱ͫc d͓ch ra ti͇ng Pháp và ti͇ng Vi͏t. ͦ ÿây tôi s͵ dͭng

b̫n Trung văn do Ĉái Kh̫ Lai và t̵p th͇ hi͏u chú 1991. Lƭnh Nam chích quái ÿ̻ng s˱ li͏u tam chͯng. Trung

Châu c͝ t͓ch xṷt b̫n xã. Tuy v̵y trong sách này, trang 140, thôn Phú MͿ ÿ˱ͫc tính hai l̯n.

3 Pages 21-30

▲back to top

3.1 Page 21

▲back to top

Thành lãnh 4 tәng, 61 xã thôn. Tәng Long Vƭnh và tәng Thành

Tuy, mӛi tәng phân thành hai, theo Thѭӧng và Hҥ. Qua Ĉҥi

Nam Nhҩt thӕng chí, chúng ta biӃt thêm có chӧ ThiӃt Tѭӧng,

thuӝc thôn ThiӃt Tѭӧng, cǊng gӑi là chӧ Lò Sҳt. Có thӇ vào lúc

này chӧ An Hòa, thuӝc thôn An Hòa, mӟi ÿѭӧc gӑi là chӧ BӃn

Gӛ. Ĉӏa danh BӃn Gӛ hiӋn nay vүn ÿѭӧc sӱ dөng ÿӇ gӑi chӧ

BӃn Gӛ. Theo ''Sә ÿӏa danh” hӑ ÿҥo “trѭӟc năm 1747'', thì hӑ

ÿҥo BӃn Gӛ, thuӝc dòng Jémites, có 200 con chiên. (1) Ngày nay

giáo xӭ BӃn Gӛ lҥi thuӝc xã Long Bình Tân. Nhӳng ngѭӡi theo

ÿҥo Tin Lành cǊng dùng ÿӏa danh BӃn Gӛ ÿӇ gӑi giáo phұn cӫa

mình. BӃn Gӛ xѭa là mӝt vùng, theo ÿӏa giӟi hành chính hiӋn

nay, bao gӗm phѭӡng Long Bình Tân, các xã: An Hòa, Long

Hѭng, mӝt phҫn phѭӟc Tân, Tam Phѭӟc.

1861 mӝt trung tá ngѭӡi Pháp ÿѭӧc bә nhiӋm làm quan ÿҫu

tӍnh Biên Hòa. Thӡi Pháp, huyӋn Long Thành lúc ÿҫu vүn có 4

tәng, nhѭng chӍ có 56 làng xã. Sau ÿó chӍ còn 3 tәng, không còn

tәng Long Vƭnh Hҥ. Tәng Long Vƭnh Thѭӧng lúc này chӍ còn

có 9 làng, trong sӕ này có làng An Hòa, làng ThiӃt Tѭӧng và

làng Long Hѭng vӟi ba ҩp: Phѭӟc Hӝi, An Xuân và Tân Xuân.

Sӕ lѭӧng các cҩp cѫ sӣ tӯ 34, rút xuӕng thành 16 rӗi 9 ӣ trong

mӝt tәng có gӧi ý gì ÿӇ cho chúng ta có thӇ tham khҧo vӅ sӵ hӝi

(1) Nguy͍n Văn Quí s˱u t̵p. 1991. Nhͷng h͕ ÿ̩o c͝ x˱a. So̩n gi̫ xṷt b̫n. tr.XVII. Năm 1747 là theo năm xṷt

3.2 Page 22

▲back to top

nhұp trong vòng 300 năm cӫa 8 làng thành xã Hòa Hѭng. Theo

quyӃt ÿӏnh cӫa chӫ tӏch UBND huyӋn Long Thành, sӕ 547.

QĈ.UBH ngày 30-8-1994, lҥi phân ra thành hai xã: An Hòa và

Long Hѭng.

3) Thӵc trҥng vӅ tình hình cѫ bҧn và cѫ sӣ hҥ tҫng:

a. Ranh giͣi hành chính và tình hình c˯ b̫n:

Xã Hòa Hѭng nҵm vào ÿҫu huyӋn Long Thành, phía bҳc và

ÿông bҳc có quӕc lӝ 51 bao bӑc, ÿông giáp xã Phѭӟc Tân và xã

Tam Phѭӟc, tây bҳc giáp xã Long Bình Tân, tây và nam giáp

sông Ĉӗng Nai. Nhân dân ÿã khái quát: ÿҫu xã nӛng ông Hoàng,

cuӕi xã vàm Sӭt MǊi. Tӯ ÿѭӡng 51 vào ÿӃn trө sӣ UBND xã có

b̫n tác pẖm cͯa Launay. I.II. 187. Có th͋ tͳ th͇ kͽ XVI ÿã có ng˱ͥi ÿi ÿ̩o ˯ xͱ này.

3.3 Page 23

▲back to top

mӝt ÿѭӡng rҧi nhӵa. Qua cҫu BӃn Gӛ ÿӃn Rҥch Cây Ngã là

ÿѭӡng rҧi ÿá, có thӇ ÿi xe máy hoһc xe ÿҥp. TiӃp ÿӃn vүn có

ÿѭӡng cho ÿӃn ngã ba Lang Lùn, nѫi cuӕi xã, nhѭng tӕt nhҩt, dù

là mùa khô, cǊng chӍ nên ÿi bӝ. Dӵa vào con ÿѭӡng rҧi nhӵa, xã

phân ra ҩp I nҵm ӣ phía ÿông, rҩt rӝng và ҩp II ӣ phía tây con

ÿѭӡng. Qua cҫu BӃn Gӛ trѭӟc ÿây thuӝc xã Long Hѭng, vӕn là

mӝt cù lao. Ҩp Phѭӟc Châu nay không có ngѭӡi cѭ trú cho nên

chӍ còn hai ҩp Phѭӟc Hӝi và An Xuân. Sѫ ÿӗ 3. Ranh giӟi hành

chính xã Hòa Hѭng. UBHC xã cung cҩp.

Trên ÿӏa bàn xã có ÿӃn 10 trҥm biӃn thӃ ÿiӋn, công suҩt 352

KVA, nhѭng chӍ có 3 ҩp có ÿiӋn. Ҩp An Xuân lҥi trӣ thành

vùng ''sâu'' không có ''ÿѭӡng'', không có ÿiӋn. Sӕ hӝ ÿѭӧc dùng

ÿiӋn là l996/2994 hӝ, 66,66%, sӕ hӝ dùng nѭӟc giӃng là

2317/2994 hӝ, 77,38%.

b. Di͏n tích, ÿ̭t ÿai

Ngân hàng thӃ giӟi ÿã có mӝt nhұn xét chung là mұt ÿӝ dân

sӕ ViӋt Nam hѫn 900 ngѭӡi trên mӝt cây sӕ vuông ÿҩt nông

nghiӋp, cao hѫn cҧ Trung Quӕc hoһc Thái Lan (1).

Ӣ Hòa Hѭng qua sӕ liӋu thӕng kê ÿã chӭng tӓ xã này còn

nҵm ngoài quy luұt ÿã nêu. Mһt khác do tính ÿa dҥng cӫa ÿҩt ÿai

(1) Ngân hàng th͇ giͣi. 1994, Vi͏t Nam chuy͋n sang kinh t͇ th͓ tr˱ͥng. NXBCTQG, Hà N͡i: 11.

3.4 Page 24

▲back to top

ӣ Hòa Hѭng, phҫn nào cǊng tҥo nên mӝt cҧm giác cho nhӳng ai

ÿӃn ÿây mӝt sӵ thoҧi mái, ÿӫ thӯa. Sau khi chia xã, An Hòa chӍ

còn 950ha, nhѭng lҥi phҧi ÿӇ ra 200ha làm làng du lӏch. Long

Hѭng ÿҩt rӝng lҥi trӣ thành nghèo.

Hòa Hѭng nҵm ӣ tiӃp giáp giӳa thӅm phù sa cә và thӅm sông

hiӋn ÿҥi. Ĉi dӑc ÿoҥn ÿѭӡng nhӵa cӫa xã, cho ÿӃn chӧ BӃn Gӛ,

nhà cӱa vүn ken sít, chen chúc nhau, hình nhѭ ÿҩt chұt ngѭӡi

ÿông, thұt ra chӍ cҫn ÿi sâu vào hai bên ÿѭӡng mӛi bên khoҧng

10m là ÿã có nhӳng nhà vӟi vѭӡn rӝng, cây trái xum xuê. Núi

Phѭӟc Khҧ trѭӟc năm 1945 là ÿӗn ÿiӅn, nay mӑi ngѭӡi tӯ các

nѫi hӝi tө vӅ thành mӝt nѫi quҫn cѭ ÿông ÿúc. Nhӳng ÿӗi ÿҩt ÿӓ

nhѭ bát úp có nhӳng sӕ phұn khác nhau. Ӣ ThiӃt Tѭӧng, dân

ÿӃn ÿào lҩy xӍ sҳt, quһng sҳt vӅ làm nӅn nhà, chӛ nào có ÿѭӡng

thuұn tiӋn máy xúc, máy ӫi cào ÿӕng ÿӇ bán làm Ngөyên vұt

liӋu, chӃ biӃn vұt liӋu xây dӵng. Nhӳng ÿӗi trӑc bӏ latêrit hóa trӣ

thành nhӳng bãi chăn thҧ. Kênh rҥch san sát, nhѭng dӑc ven

sông Sài Gòn, ngѭӡi ta vүn vѭӧt thә, chen vӟi ao sông tӯng mét

ÿҩt. Nhӳng con kênh thӫy lӧi ÿҳp nәi, làm xong không sӱ dөng,

chҧ thành ÿѭӡng, chҧ thành ÿê, nhѭng không ai nghƭ ÿӃn chuyӋn

phá. Mһt nѭӟc ruӝng ҩp Phѭӟc Châu cǊ, các tұp ÿoàn sҧn xuҩt

bán khoán, thӵc chҩt là bán khӕng, cho các hӝ chăn nuôi vӏt,

xҧy ra tranh chҩp, không còn tұp ÿoàn sҧn xuҩt nӳa, có kiӋn cáo

3.5 Page 25

▲back to top

ÿӃn ӫy Ban Nhân Dân Xã cǊng chҧ biӃt ÿҵng nào mà giҧi quyӃt.

Tӯ năm 1994, ÿҩt ÿai mӟi giao hҷn cho các hӝ trong xã quҧn lý.

Toàn bӝ diӋn tích tӵ nhiên cӫa xã là 2276, 7800 ha.

3.6 Page 26

▲back to top

c. Dân s͙ - H͡ gia ÿình:

Nhân khҭu trong xã, tính ÿӃn ngày 14-8-94 là 15.217 ngѭӡi,

2994 hӝ. Trong sӕ này có hai hӝ ngѭӡi nѭӟc ngoài Thái Lan, 19

nhân khҭu, 53 hӝ bӓ ÿi ra nѭӟc ngoài.

B̫ng 6. S͙ h͡ và nhân kẖu thu͡c các t͡c ít ng˱ͥi.

(Nguӗn: UBND cung cҩp).

3.7 Page 27

▲back to top

Sӕ ngѭӡi trѭӟc ÿây làm viӋc trong chính quyӅn cǊ có 567

ngѭӡi, trong ÿó có 2 ngѭӡi cҩp tá, 17 cҩp úy, 115 hҥ sƭ quan.

Nhà cӫa Ĉӛ Cao Trí nay là trө sӣ UBND xã. Sӕ nhà trong xã có

2932 ng˱ͥi. Theo thӕng kê có 62 không có nhà. Thӵc tӃ mӛi gia

ÿình ÿӅu có mӝt nóc nhà, vì có nhӳng nhà nhiӅu hӝ. Hӝ nông

nghiӋp có 1513, chiӃm 59,11% tәng sӕ hӝ, còn lҥi là 7 loҥi hӝ

khác, trong ÿó sӕ hӝ tiӇu thӫ công nghiӋp, công nghiӋp có ÿӃn

118. Tuy chӍ chiӃm có 5,58% tәng sӕ hӝ, nhѭng loҥi hӝ này giӳ

mӝt vai trò quan trӑng trong sӵ phát triӇn cӫa xã Hòa Hѭng. 6

tháng ÿҫu năm 1993 thuӃ công thѭѫng nghiӋp thu ÿѭӧc

694.708.686 ÿӗng, trong lúc ÿó thuӃ công nghiӋp thu ÿѭӧc

105.000.000 ÿӗng, thuӃ nhà ÿҩt 17.528.456 ÿông. Nhà kiên cӕ,

nhiӅu tҫng, có 151 cái, chiӃm 5,78%, nhà bán kiên cӕ có 1820

3.8 Page 28

▲back to top

cái, chiӃm 61,28%, còn lҥi 961 cái chiӃm 32,93% gӗm ÿӫ các

loҥi nhà, lӅu, trҥi, ''chòi'' bҵng lá.

ĈiӅu này cho thҩy trong sӵ phát triӇn sӕ lѭӧng cӫa giӟi nam,

theo nhân khҭu, tӹ lӋ luôn luôn ít hѫn giӟi nӳ, nhѭng ӣ ÿӝ tuәi

lao ÿӝng, tӹ lӋ này ӣ giӟi nam lҥi cao hѫn. Nhìn chung, vүn giӳ

ÿѭӧc tính chҩt әn ÿӏnh.

d. C˯ sͧ h̩ t̯ng:

Ĉѭӡng sá trong xã và thôn xóm, có lӁ chѭa nên bàn ÿӃn chҩt

lѭӧng, vì ÿѭӡng 51 cǊng chѭa ÿҥt yêu cҫu vӅ kӻ thuұt. Vӟi 30

chiӃc ô tô trong toàn xã, trong ÿó có 20 chiӃc ô tô vұn tҧi, ÿó là

tiӅn ÿӅ cho dân trong xã chú ý ÿӃn ÿѭӡng sá, không có cҧnh làm

ÿѭӡng xong lҥi ÿào, vӯa mӣ xong lҥi lҩp, nhѭ tình trҥng thѭӡng

hay gһp ӣ nhiӅu xã trong nông thôn nѭӟc ta. Bên cҥnh ÿó vӟi sӵ

phát triӇn cӫa công nghiӋp, chӃ biӃn Ngөyên vұt liӋu, cho nên

3.9 Page 29

▲back to top

nѫi nào xe chҥy ÿѭӧc là thành ÿѭӡng. Nhӳng ÿoҥn có cҫu qua

kênh rҥch thì ngѭӡi ta dùng xe bò, xe máy. Ҩp An Xuân, ít

ÿѭӡng bӝ nhѭng vӟi gҫn 100 chiӃc tàu, thuyӅn vұn tҧi cѫ giӟi.

Nhân dân vұn dөng các loҥi kênh rҥch, nhӳng ghe thuyӅn ÿánh

cá, hoһc ÿӇ ÿi làm, ÿѭӡng, cǊng nhѭ xe ÿҥp, không thӇ có mӝt

con sӕ thӕng kê chính xác. Xã có 44 xe máy kéo lӟn và 40 máy

kéo nhӓ . Máy kéo nhӓ ra ruӝng làm ÿҩt cǊng ÿѭӧc ghe thuyӅn

chӣ ra tұn ruӝng. 796 ha ÿѭӧc làm ÿҩt bҵng máy, 12 máy xay

xát.

Hai chӧ xã hӑp thѭӡng ngày, thay phiên nhau. Chӧ BӃn Gӛ

hӑp buәi sáng, là chӧ cӫa toàn vùng. Chӧ ThiӃt Tѭӧng buәi

chiӅu, là chӧ riêng cӫa dân trong xã. Buәi sáng sӟm và tӕi là

thӡi gian các hàng quán hoҥt ÿӝng, cҧ dân thành phӕ Hӗ Chí

Minh cǊng ÿӃn ÿây ăn nhұu. ĈiӅu này cǊng phҫn nào phҧn ánh

sӵ phát triӇn vӅ giao thông, nhѭng cái chính vүn là sӵ hҩp dүn

cӫa nhӳng ÿһc sҧn BӃn Gӛ.

Hòa Hѭng có mӝt trҥm xá công cӝng vӟi hai y tá và hai bác

sƭ. Bên cҥnh ÿó dӏch vө y tӃ tѭ nhân cǊng rҩt phát triӇn. Hai

trҥm hӝ sinh tѭ nhân nay tuy ÿóng cӱa, nhѭng vӟi xu thӃ chung,

trên cѫ sӣ nhӳng yêu cҫu cӫa nhân dân ÿӏa phѭѫng, hӑ cǊng sӁ

thành lұp lҥi. Rõ ràng là trҥm xá không thӇ ÿҧm ÿѭѫng nhiӋm vө

này, còn nhân dân trong vùng lҥi không muӕn ÿi xa.

3.10 Page 30

▲back to top

Xã có trҥm bѭu ÿiӋn, trҥm truyӅn thanh và 19 máy ÿiӋn

thoҥi. TruyӅn hình và truyӅn thanh phә biӃn ӣ hai ҩp I và II. Ҩp

Phѭӟc Hӝi tuy có ÿiӋn, nhѭng dân ít sӱ dөng truyӅn hình. Hai

trѭӡng phә thông cҩp l, ÿѭѫng có ý ÿӏnh tách thành ba, ÿӇ cho

các cháu nhӓ ÿi hӑc thuұn tiӋn hѫn. Trѭӡng phә thông cѫ sӣ cҩp

II mӟi thành lұp. Hӑc sinh trung hӑc thѭӡng lên Biên Hòa. HӋ

thӕng nhà trҿ không phát triӇn, chӍ có 6 lӟp mүu giáo.

Trѭӟc ÿây Hòa Hѭng có mӝt thӡi kǤ thuӝc vӅ thành phӕ

Biên Hòa nông thôn, cho nên các mһt y tӃ, văn hóa, giáo dөc

vүn còn chӏu ҧnh hѭӣng chi phӕi cӫa thành phӕ Biên Hòa. VӅ

mһt kinh tӃ - xã hӝi các cҩu trúc và mô lҫn cӫa các hӋ thӕng

nông nghiӋp, công nghiӋp, tiӇu thӫ công nghiӋp, thѭѫng nghiӋp,

ÿӏch vө ÿӅu gҳn bó vӟi thành phӕ Biên Hòa.

4) Sӵ phát triӇn không ÿӗng ÿӅu giӳa các ҩp:

a. Nguyên nhân l͓ch s͵ và s͹ phát tri͋n:

Ҩp I và ҩp II hoàn toàn chӍ có ý nghƭa hành chính. ĈiӅu này

do sӵ phát triӇn cӫa kinh tӃ quyӃt ÿӏnh. CǊng ÿã có nhӳng ý

kiӃn ÿӅ xuҩt nên chia ra nhӓ hѫn, nhѭng cҩp ҩp không còn là

ÿѫn vӏ hành chính cѫ sӣ nӳa. ĈiӅu quan trӑng là trong sӵ phát

triӇn chung, vӕn nó ÿã hình thành nên mӝt khӕi, cho nên viӋc

4 Pages 31-40

▲back to top

4.1 Page 31

▲back to top

phân chia này cǊng trӣ nên mӝt chuyӋn hình thӭc. Hai ҩp này

trӣ thành xã An Hòa tӯ tháng 9-1994.

Ҩp Phѭӟc Hӝi và ҩp An Xuân vӕn còn ÿӑng lҥi tӯ thӡi lұp

ҩp, vӟi truyӅn thӕng hѫn 200 năm vҿ vang (nay là xã Long

Hѭng). Sӵ phát triӇn vӅ kinh tӃ ӣ ÿây còn chұm chҥp, cho nên

viӋc còn giӳ lҥi nhӳng tә chӭc cӫa quá khӭ cǊng chѭa ÿһt ra

ÿiӅu gì cҩp bách lҳm. Ӣ ÿây không có sӵ gҳn kӃt vӅ dòng hӑ

nhѭ các làng ӣ Bҳc Bӝ, chӍ cҫn có sӵ phát triӇn vӅ mһt giao

thông thì sӵ phân chia ra các cҩp sӁ trӣ thành mӝt viӋc ÿѫn

thuҫn vӅ mһt hành chính. Dѭӟi ҩp còn chia ra khu, mӛi mӝt ҩp

ÿӅu có 5 khu.

b. T͝ng s͙ và c˯ c̭u ngành ngh͉ cͯa các h͡ qua 4 ̭p:

Ҩp I có sӕ hӝ ÿông nhҩt, hӝ nông nghiӋp chiӃm 42,71%, các

hӝ khác cǊng chiӃm 43,24%, sӕ hӝ thѭѫng nghiӋp chiӃm

56,25% trong tәng sӕ hӝ thѭѫng nghiӋp trong toàn xã. Ҩp II hӝ

nông nghiӋp ít nhҩt trong toàn xã, chӍ chiӃm 36,19% còn các hӝ

khác lҥi có tӍ lӋ ÿông nhҩt trong toàn xã 51,87%. ҩp Phѭӟc Hӝi

chiӃm tӍ lӋ cao nhҩt vӅ sӕ hӝ công nghiӋp và tiӇu thӫ công

nghiӋp trong toàn xã 56,77%. Ҩp An Xuân ÿѭӧc xem nhѭ ҩp

thuҫn nông, 91,58% sӕ hӝ trong ҩp làm ruӝng. HiӋn tѭӧng này

cǊng ÿѭӧc phҧn ánh qua cѫ cҩu các loҥi nhà ӣ trong phҥm vi ҩp.

4.2 Page 32

▲back to top

c. So sánh m͡t vài ch͑ tiêu bình quân:

Sӕ nhân khҭu bình quân mӝt hӝ cӫa xã là 5,08, ҩp thҩp nhҩt:

4,96 và ҩp Phѭӟc Hӝi cao nhҩt: 5,38. Ĉҩt thә cѭ bình quân mӝt

hӝ là 317,16 m2. ĈiӅu 54 cӫa luұt ÿҩt ÿai qui ÿӏnh là không quá

400m2 (1)1. Nhѭ vұy tình trҥng ӣ xã Hòa Hѭng cǊng không có

gì ÿһc biӋt. Ҩp Phѭӟc Hӝi lҥi chӍ có bình quân 260,77m2, không

khác gì nhӳng nѫi ÿҩt chұt ngѭӡi ÿông nhѭ vùng Thái Bình ӣ

ÿӗng bҵng sông Hӗng ҩp I tuy ÿông ngѭӡi, nhiӅu hӝ, nhѭng ÿҩt

vѭӡn bình quân mӝt hӝ lҥi lӟn nhҩt xã, 711,30m2, trong lúc bình

quân cӫa cҧ xã vӅ chӍ tiêu này là 511,80m2. VӅ ÿҩt nông nghiӋp

và ÿҩt trӗng cây lâu năm bình quân mӝt hӝ nông nghiӋp thì ҩp

An Xuân ÿӭng ÿҫu toàn xã: 11699,31m2 và 10582,13m2. Mӝt ҩp

lҳm ruӝng nhѭng lҥi chѭa có ÿiӋn, ÿѭӡng. Thӡi mӣ cӱa, giá trӏ

4.3 Page 33

▲back to top

cӫa mӝt mét vuông ÿҩt ӣ các ҩp khác, có khi cao gҩp 10 lҫn,

thұm chí 100 lҫn, giá trӏ mӝt mét vuông ruӝng cӫa An Xuân.

d. Nh̵n xét v͉ s͙ l˱ͫng máy giͷa các ̭p:

Ҩp Phѭӟc Hӝi là mӝt trong bӕn ҩp không có loҥi máy nào cҧ.

Là mӝt nѫi ÿѭӧc hoҥch ÿӏnh theo kӃ hoҥch trѭӟc ÿây là khu

nông nghiӋp cӫa tӍnh, nhѭng cҧ xã không có mӝt máy tuӕt lúa,

không có lҩy mӝt trҥm bѫm do xã quҧn lý hoһc do nhà nѭӟc

quҧn lý ÿһt trên ÿӏa bàn cӫa xã, không có mӝt công trình thӫy

lӧi. ViӋc phát triӇn các loҥi tàu thuyӅn có liên quan mұt thiӃt ÿӃn

môi trѭӡng và sinh thái cӫa xã.

Bҧng 11. S͙ l˱ͫng các lo̩i máy qua 3 ̭p cͯa xã.

(Nguӗn : UBND xã cung cҩp)

(1) Các văn bҧn pháp luұt vӅ ÿҩt ÿai, nhà ӣ và thuӃ ÿҩt. 1993. NXBCTQG, HN, 25.

4.4 Page 34

▲back to top

Bҧng 12. S͙ l˱ͫng máy chͯ y͇u bình quân 100 h͡, cͯa 3 ̭p.

(Nguӗn: UBND xã cung cҩp)

5. Tính ÿa dҥng trong sӵ phát triӇn:

Vài nét qua nhӳng con sӕ giúp chúng ta vӟi sӵ tiӃp cұn

nhanh, có thӇ có ÿѭӧc mӝt nhұn xét gҫn ÿúng vӅ thӵc trҥng cӫa

xã Hòa Hѭng. Nhӳng bҧng thӕng kê khô khan này rõ ràng

không thӇ phҧn ánh chính xác nhӳng sӕ liӋu phi thӕng kê. Mӛi

mӝt ÿӏa hình cӫa xã ÿӅu mang dҩu ҩn cӫa quá khӭ và hàng ngày

vүn tӵ kӇ vӅ lӏch sӱ cӫa mình. Xã Hòa Hѭng là mӝt vùng nông

thôn, nhѭng không phҧi chӍ có toàn nông dân, mà cho dù hӑ là

nông dân thì cǊng có rҩt ít trong sӕ hӑ chӍ chuyên vӅ nông

nghiӋp.

4.5 Page 35

▲back to top

TiӃp xúc vӟi nhӳng phong cҧnh ÿҽp nhѭ tranh ӣ nông thôn

Hòa Hѭng, ngѭӡi ta cǊng dӉ nhұn thҩy ngay bên cҥnh ÿó mһt

ÿҩt bӏ lӣ loét, nhѭ ÿѭѫng bӏ bóc lên lӟp da cӫa mình. 27,43%

diӋn tích ÿҩt còn không ÿѭӧc dùng tӟi, theo thӕng kê, thì ngѭӡi

ta chӍ ѭӟc ÿӏnh sӵ khai thác vӅ mһt nông lâm nghiӋp, nhѭng

trong thâm tâm cӫa ngѭӡi dân Hòa Hѭng, nӃu khai thác ÿѭӧc thì

hӑ sӁ có nhӳng cách khai thác hiӋu quҧ hѫn nhiӅu, ÿiӅu này lҥi

không thuӝc vӅ quyӅn hҥn cӫa UBND xã. Ĉҩt nông nghiӋp chӍ

chiӃm 62,23% diӋn tích ÿҩt cӫa xã, nhѭng viӋc mӣ rӝng thêm

diӋn tích trӗng trӑt là ÿiӅu ít ai nghƭ ÿӃn, cho dù có chӫ trѭѫng

tӯ cҩp trên ÿѭa xuӕng. Dân sӕ trong năm năm ÿã tăng 111,59%,

phҫn lӟn là ngѭӡi các nѫi khác ÿә vӅ. Rõ ràng là ÿҩt lành chim

ÿұu, nhѭng trong sӵ vui mӯng cӣi mӣ này không phҧi không có

nӛi lo. Ao ÿҫm mênh mông, nhѭng diӋn tích nuôi trӗng thӫy sҧn

chӍ chiӃm 2,08% diӋn tích. Báo cáo ÿiӇn hình thì ÿѭӧc, vì có

ngѭӡi làm ăn giӓi, nhѭng hiӋu quҧ trên tәng thӇ thì lҥi không có

là bao. Dân thì lҥi thích phát triӇn nghӅ nuôi vӏt ÿӇ lҩy thӏt và

trӭng. Nѫi có ÿѭӡng sá thì xe cӝ rҫm rұp suӕt ngày ÿêm, kӇ cҧ

nhӳng xe không biӇn sӕ tranh thӫ làm sӟm và chiӅu tӕi ÿӇ tránh

sӵ kiӇm soát. Nѫi không có ÿѭӡng thì làm sӟm, ngӫ sӟm ÿӇ

tránh công viӋc dҫu ÿèn phiӅn phӭc. Trong sӵ phát triӇn ÿa dҥng

cǊng ÿã xuҩt hiӋn nhӳng mâu thuүn. Nông dân có ruӝng, nhѭng

4.6 Page 36

▲back to top

lҥi ÿem ruӝng cho thuê, ÿӇ mình cǊng ÿi kiӃm ăn bҵng nghӅ làm

thuê. Trӗng rӯng rӗi lҥi phá rӯng, trong lúc vүn còn có nhiӅu ÿҩt

trӕng. Muӕn làm mӝt cái gì chung cǊng cӭ lӣn vӣn ý nghƭ chia

xã vӟi chia huyӋn. Cҧnh quan, ÿӏa hình Hòa Hѭng ÿã phҧn ánh

sӵ ÿa dҥng. Sӵ hòa nhұp cӫa nhӳng dòng ngѭӡi cǊng tҥo nên sӵ

ÿa dҥng. Sӵ phát triӇn nҵm ӣ chӛ giӳ ÿѭӧc tính ÿa dҥng ÿó.

Chѭѫng III:

ĈÔI NÉT Vӄ QUÁ KHӬ BӂN GӚ

1. Tѭ liӋu khҧo cә hӑc

a. Thám sát nghiên cӭu vӅ khҧo cә hӑc

- Năm 1988, Bҧo tàng tӍnh Ĉӗng Nai và ViӋn Khoa hӑc Xã

hӝi TP. Hӗ Chí Minh ÿã tә chӭc thám sát ӣ khu vӵc ÿình Phѭӟc

Hӝi, tӯ 20 - 23/9 (1), vӟi 4 hӕ khai quұt, tәng cӝng 22m2:

- BG 88. TS1 : 2,3 = 6m2

- BG 88. TS2 : 2,2 = 4m2

- BG 88. TS3 : 2,4 = 8m2

- BG 88. TS4 : 1,4 = 4m2

(1) Ĉào Linh Côn. Bùi Chí Hoàng. Báo cáo ÿiӅu tra thám sát BӃn Gӛ. Tѭ liӋu Nhà bҧo tàng Ĉӗng Nai. Thӡi gian

hoàn thành báo cáo không ghi.

4.7 Page 37

▲back to top

Tҫng văn hóa dày nhҩt, có ÿӝ sâu 1,2m, nói chung ÿӅu bӏ xáo

trӝn. Nhӳng hiӋn vұt trong các hӕ thám sát:

+ Vұt hình chóp: 5 tiêu bҧn, gӕm kiӃn trúc, xѭѫng mӏn, màu

xám tro, có màu vàng xám hoһc trҳng xám, kích thѭӟc nhѭ

nhau. Chóp hình búp sen, giӳa thân có gӡ nәi, ÿáy hình bҫu dөc,

bên trong rӛng ÿӇ gҳn vào mӝt vұt khác. Kích thѭӟc vұt lӟn

nhҩt: cao 0,25, búp sen cao 0,145, ÿѭӡng kính gӡ nәi 0,098, ÿӃ

0,17, 0,135m.

+ Ĉèn: phҫn lӟn vӥ nát, gӕm mӏn, bên ngoài màu ÿӓ gҥch

nһn bҵng tay. HiӋn vұt phҫn miӋng hình chén nhӓ, thân dài,

tròn, ÿӃ bҵng. HiӋn vұt này thѭӡng ÿѭӧc phát hiӋn phә biӃn

trong các di tích văn minh Ӕc Eo.

Mӝt chiӃc bӏ vӥ làm ba, còn phөc chӃ lҥi ÿѭӧc. MiӋng ÿèn

cao 0,035, vách rӝng 0,079, thành miӋng khum, thân dài 0,072,

ÿáy vӟi ÿѭӡng kính rӝng 0,066, vӟi rìa mép vӇnh cong.

+ HiӋn vұt ÿѭӧc báo cáo gӑi là nҳp vung, có khҧ năng là

nhӳng ҩm ÿҩt, gӕm mӏn, nhiӋt ÿӝ nung cao, xѭѫng gӕm màm

xám tro, áo hӗng nhҥt, núm tròn, miӋng loe ngang, giӳa có mӝt

lõm sâu, hѫi cong, thân mӓng dҫn ӣ rìa cҥnh. Núm cao 0,008,

ÿѭӡng kính 0,024 – 0,016. Mһt chính bӏ vӥ.

4.8 Page 38

▲back to top

+ Ngói: rҩt nhiӅu, màu ÿӓ gҥch, màu vàng, hình dáng giӕng

ngói có mҫu hiӋn ÿҥi, không rõ kích thѭӟc cө thӇ.

+ Gҥch: mһt ngoài nhám, xѭѫng có trӝn vӓ trҩu. Thѭӡng có

màu ÿӓ vàng. Kích thѭӟc 0,275. 0,125. 0,062m.

+ Gӕm cӭng văn in: Mӝt mҧnh ӣ phҫn cә hiӋn vұt, xѭѫng

mӏn, màu ÿen xám, bên ngoài vàng nhҥt, in hoa văn khҳc vҥch

kӃt hӧp vӟi hình chӳ S cong xoҳn lҥi thành hình sӕ 8. Ĉӝ nung

cao.

+ Gӕm mӏn: Có lӁ là nhӳng mҧnh vӓ cӫa loҥi nӗi gӕm,

xѭѫng mӏn, màu ÿen, áo vàng nhҥt, không hoa văn.

+ Thӓi gӕm: hình trө tròn, thѭӡng bӏ gãy ӣ hai ÿҫu, xѭѫng

mӏn, màu ÿen, ngoài màu vàng nhҥt. Thӓi to nhҩt có ÿѭӡng kính

0,027m, nung không ÿӅu, làm bҵng tay. Loҥi gӕm này thѭӡng

hay gһp trong các di tích thuӝc giai ÿoҥn Ĉѭӡng Cӗ ӣ vùng

ÿӗng bҵng Bҳc Bӝ.

+ HǊ sành: nhiӅu loҥi, thѭӡng có hoa văn khҳc chìm ӣ phҫn

cә. Loҥi có da ÿӓ, phә biӃn tӯ Quҧng Nam - Ĉà Nҹng trӣ vào,

có niên ÿҥi thuӝc thӃ kӹ XV, thѭӡng ÿѭӧc gӑi là ÿӗ sành chàm.

Loҥi xanh xám có niên ÿҥi muӝn hѫn.

+ Thӓi ÿá: ÿá sét kӃt, hình trө, phҫn còn lҥi dài 0,115m,

ÿѭӡng kính phҫn vӓ nhӓ 0,0041, phҫn kia 0,05, trên có ÿѭӡng

4.9 Page 39

▲back to top

gӡ nәi. Thӓi ÿá có 2 màu, mӝt nӱa màu trҳng ÿөc, mӝt nӱa màu

da lѭѫn.

+ Linga: ÿá hoa cѭѫng mӏn, gãy phҫn dѭӟi. Phҫn còn lҥi có

ÿөc hai ÿѭӡng chӍ chìm, dài 0,033, cách nhau 0,009, rӝng ӣ

phҫn dѭӟi và chөm lҥi ӣ gҫn phía ÿҫu linga. Ĉҫu linga tròn,

phình rӝng, kính 0,0385.

+ Phù ÿiêu: ba mҧnh sa thҥch, cӫa ba bӭc phù ÿiêu, màu nâu

xám.

- Mӝt mҧnh kích thѭӟc 0,095. 0,068, chҥm nәi hình mӝt

ngѭӡi ÿàn ông ÿӝi mão nhӑn, hình tӭ giác, không rõ hoa văn.

Mһt bҫu, mҳt to, lӗi, lông mày không rõ, không trӅ môi, có râu,

hình nhѭ không phҧi dҥng ngѭӡi bҧn ÿӏa.

- Mӝt mҧnh kích thѭӟc 0,21. 0,19. 0,007. Trên có chҥm nәi

phҫn thân nӳ giӟi, ngӵc to, ÿeo ÿӗ trang sӭc không rõ dҥng,

bөng thon, ngӗi chân chӕng cao, tay trái ÿһt lên ÿҫu gӕi.

- Mӝt mҧnh trên ÿó chӍ có hình chҥm nәi mӝt cánh tay vǊ nӳ.

+ Rãnh ÿә nѭӟc: Sa thҥch, trên có rãnh lõm chҥy dài theo

chiӅu dӑc, thѭӡng ÿѭӧc gӑi là somasutra.

+ Phún thҥch: trong TS3, ÿá ÿӇ xây dӵng nӅn móng, nҵm ӣ

phҫn trên sinh thә.

4.10 Page 40

▲back to top

+ Ĉá ong: trong TS4 ÿá ÿӇ xây dӵng nӅn móng.

Hình vӁ 1: Mӝt sӕ hiӋn vұt, gӕm, ÿá phát hiӋn qua thám sát

ӣ Phѭӟc hӝi.

+ Tѭӧng: sa thҥch, màu trҳng xám, 2 tay bӏ gãy và thҩt lҥc,

cao 1,50m, tҥc mӝt ngѭӡi ÿàn ông, chít khăn, cә ÿeo trang sӭc,

thân trҫn; ÿóng khӕ, ÿӭng trên mӝt cái bӋ hình nhѭ còn có cҧ

mӝt cái gұy, bӏ gãy, ÿӇ lҥi dҩu vӃt ӣ giӳa khoҧng cách cӫa hai

ÿҫu bàn chân.

Mһt cӫa khӕi tѭӧng có nét bҫu bҫu, thanh tú, lông mày cong

xӃch, mҳt tròn lӗi, mǊi thҷng, cao, môi dѭӟi dày, hѫi trӅ ra, cҵm

vuông bӏ chҿ. Hai tai, bên phҧi bӏ sӭt, bên trái chӍ bӏ mҩt phҫn

dái tai, chӭng tӓ mӝt ÿôi tai to.

Trên ÿҫu ÿӇ bҧo vӋ tóc có hai bӝ phұn. Theo thӭ tӵ tӯ trên

xuӕng dѭӟi.

ĈӍnh ÿҫu ÿѭӧc che kín bҵng mӝt cái mǊ hình chóp có 4 băng

trang trí cách nhau bҵng mӝt ÿѭӡng chӍ nәi, 4 băng ÿӅu trang trí

giӕng nhau, gӗm nhӳng búp bông hoa có hai lӟp cánh giӕng

nhau, mӛi lӟp ba cánh, cánh giӳa nhӑn, hai cánh bên tròn.