Toi ac My nguy tai nha lao Tan Hiep Bien Hoa :: Books 2010

Expand document

Collapse document

Toi ac My nguy tai nha lao Tan Hiep Bien Hoa

1 Pages 1-10

1.1 Page 1

1.2 Page 2

1.3 Page 3

1.4 Page 4

1.5 Page 5

1.6 Page 6

1.7 Page 7

1.8 Page 8

1.9 Page 9

1.10 Page 10

2 Pages 11-20

2.1 Page 11

2.2 Page 12

2.3 Page 13

2.4 Page 14

2.5 Page 15

2.6 Page 16

2.7 Page 17

2.8 Page 18

2.9 Page 19

2.10 Page 20

Toi ac My nguy tai nha lao Tan Hiep Bien Hoa

1 Pages 1-10

▲back to top

1.1 Page 1

▲back to top

1.2 Page 2

▲back to top

BAN CHӌ ĈҤO

- NguyӉn Trùng Phѭѫng, phó chӫ tӏch Ӫy ban nhân dân tӍnh Ĉӗng Nai, trѭӣng ban

ÿiӅu tra hұu quҧ chiӃn tranh tӍnh Ĉӗng Nai.

- Võ Văn HiӅn, phó giám ÿӕc Sӣ lao ÿӝng thѭѫng binh xã hӝi, phó ban ÿiӅu tra hұu

quҧ chiӃn tranh tӍnh Ĉӗng Nai.

- HuǤnh Văn Hoàng, phó giám ÿӕc công an tӍnh Ĉӗng Nai, chӫ ÿӅ tài, chӫ biên.

BIÊN SOҤN

- NguyӉn Văn Thanh, chuyên viên Sӣ lao ÿӝng thѭѫng binh xã hӝi tӍnh Ĉӗng Nai.

- Thi͇u tá NguyӉn ThiӋn Thuұt, công an tӍnh Ĉӗng Nai.

- Thi͇u tá NguyӉn Xuân Ĉào, Bӝ chӍ huy quân sӵ tӍnh Ĉӗng Nai.

VӞI SӴ THAM GIA

- NguyӉn Dân, phó giám ÿӕc Sӣ văn hóa thông tin thӇ thao Ĉӗng Nai.

- Phan Thành Nam, chuyên viên văn phòng Ӫy ban nhân dân tӍnh Ĉӗng Nai.

Chҩp bút cuӕi cùng

- Phó ti͇n sƭ Trҫn Toàn

1.3 Page 3

▲back to top

LӠI NÓI ĈҪU

Nhà tù lao Tân HiӋp ӣ Biên Hòa (tӭc trung tâm huҩn chính Biên Hòa) là mӝt trҥi

giam lӟn trong hӋ thӕng hàng trăm nhà tù do Mӻ - Ngөy lұp nên ӣ miӅn Nam. Nѫi

ÿây trong suӕt 21 năm chiӃn tranh (1954-1975), ÿӃ quӕc Mӻ và bè lǊ tay sai ÿã giam

giӳ hàng ngàn lѭӧt nhӳng chiӃn sƭ cách mҥng, nhӳng ngѭӡi yêu nѭӟc.

Nhà tù Tân HiӋp cǊng là hiӋn thân cӫa chӃ ÿӝ thӕng trӏ vô cùng tàn bҥo, man rӧ cӫa

ÿӏch, là hình ҧnh thu nhӓ chӃ ÿӝ lao tù cӫa chúng ӣ MiӅn Nam.

Ĉây là mӝt trong nhӳng nѫi in ÿұm chӭng tích tӝi ác cӫa giһc. Hàng trăm chiӃn sƭ

cách mҥng và ÿӗng bào yêu nѭӟc bӏ chúng giӃt hҥi hoһc bӏ ÿánh ÿұp, tra tҩn ÿӃn tàn

phӃ.

Song dѭӟi sӵ lãnh ÿҥo cӫa Ĉҧng trӵc tiӃp là Ĉҧng uӹ bí mұt cӫa trҥi giam, nhà tù Tân

HiӋp là nѫi rèn luyӋn, thӱ thách ý chí cách mҥng, tinh thҫn bҩt khuҩt cӫa bao thӃ hӋ

cán bӝ, ÿҧng viên, chiӃn sƭ cách mҥng . Hӑ ÿã biӃn nhà tù thành trѭӡng hӑc cách

mҥng, nêu cao khí tiӃt cӝng sҧn, tұp hӧp ÿoàn kӃt thành mӝt khӕi thӕng nhҩt, ÿҩu

tranh không mӋt mӓi vì ÿӝc lұp tӵ do cӫa tә quӕc, vì hҥnh phúc cӫa nhân dân.

Thӵc hiӋn chӫ trѭѫng cӫa Ĉҧng và Nhà nѭӟc vӅ viӋc sѭu tҫm nhӳng chӭng tích tӝi ác

cӫa giһc Mӻ và bè lǊ tay sai. Ban ÿiӅu tra hұu quҧ chiӃn tranh tӍnh kӃt hӧp vӟi công

an tӍnh Ĉӗng Nai bѭӟc ÿҫu sѭu tҫm, tұp hӧp mӝt sӕ tѭ liӋu vӅ nhà tù Tân HiӋp và ghi

lҥi trong tұp tài liӋu này.

Do ÿiӅu kiӋn ÿiӅu tra, nghiên cӭu có nhiӅu hҥn chӃ, hӗ sѫ tài liӋu lѭu trӳ cӫa ÿӏch và

cӫa ta bӏ mҩt mát thҩt lҥc nhiӅu, các nhân chӭng còn sӕng không nhӟ ÿѭӧc bao nhiêu

nên viӋc sѭu tҫm và biên soҥn chҳc chҳn sӁ có nhiӅu thiӃu sót, ÿӃm khuyӃt.

Chúng tôi rҩt mong các cѫ quan, các ÿӗng chí và ÿӗng bào ÿóng góp ý kiӃn, bә sung

thêm tѭ liӋu ÿӇ tұp tài liӋu này ÿѭӧc phong phú và hoàn thiӋn hѫn cho lҫn in sau.

Ban chӍ ÿҥo công trình

NHÀ LAO TÂN HIӊP

1.4 Page 4

▲back to top

Nhà tù Tân HiӋp (Biên Hòa) là mӝt trong 6 nhà tù lӟn nhҩt cӫa Mӻ Ngөy ӣ miӅn

Nam1. Nó ÿѭӧc xây dӵng trên ÿӏa bàn ҩp Tân HiӋp, xã Bình Trѭӟc, quұn Ĉӭc Tu,

tӍnh Biên Hòa nay là phѭӡng Tân TiӃn thuӝc nӝi ô Thành phӕ Biên Hòa.

Toàn bӝ khu vӵc nhà tù nҵm trên mӝt khu ÿҩt cҩt hình chӳ nhұt, ÿӏa hình ҭm thҩp, có

tәng diӋn tích là ba mѭѫi sáu ngàn cùng vӟi chiӅu dài là hai trăm mét, chiӅu rӝng là

mӝt trăm tám chөc mét. Phía Ĉông giáp cөm dân cѭ cӫa ҩp Tân HiӋp, phía Tây giáp

rҥch Ĉӗng Trăm, phía Nam giáp ÿѭӡng xe lӱa Bҳc - Nam, phía Bҳc giáp quӕc lӝ Mӝt

(ÿӕi diӋn vӟi bӋnh viӋn Tâm thҫn - Biên Hòa).

Nѫi ÿây vào nhӳng năm ÿҫu cӫa thӃ kӹ XX còn là vùng ÿҩt hoang hoá, rӯng chӗi lúp

xúp, dân cѭ thѭa thӟt. ĈӃn khi phát xít Nhұt ÿҧo chính Thӵc dân Pháp ÿӇ ÿӝc chiӃm

Ĉông Dѭѫng ngày 10-03-1945, chúng bҳt ÿҫu tiӃn hành xây dӵng mӝt ÿӗn nhӓ do

mӝt tiӇu ÿӝi lính Nhұt chӕt ÿóng ÿӇ bҧo vӋ chiӃc cҫu bҳc qua rҥch Ĉӗng Trăm trên

quӕc lӝ 1 (con ÿѭӡng huyӃt mҥch tӯ miӅn Trung ÿi vào Biên Hòa và Thành phӕ Sài

Gòn).

Sau cách mҥng Tháng 8-1945 thӵc dân Pháp tiӃn hành cuӝc ChiӃn tranh xâm lѭӧc

ViӋt Nam lҫn thӭ hai và ÿӃn tháng 10-1945 chúng tái chiӃm lҥi thӏ xã Biên Hòa. Trên

cѫ sӣ ÿӗn binh nhӓ cӫa Nhұt, giһc Pháp cӫng cӕ lҥi, mӣ rӝng thêm và ÿѭa mӝt trung

ÿӝi lính lê dѭѫng ÿӃn trҩn giӳ vӟi nhiӋm vө bҧo vӋ tuyӃn ÿѭӡng quӕc lӝ I và cѫ sӣ

nhà thѭѫng ÿiên Biên Hòa. CǊng trên tuyӃn ÿѭӡng quӕc lӝ I, ӣ khu vӵc Hӕ Nai (cách

Tân HiӋp khoҧng 2 km vӅ phía Ĉông), tӯ ÿҫu năm 1946 giһc Pháp cǊng thiӃt lұp mӝt

trҥi ÿóng quân cӫa mӝt ÿѫn vӏ thiӃt giáp và mӝt trҥi giam ÿӇ giam giӳ nhӳng cán bӝ,

chiӃn sƭ và du kích cӫa ta bӏ chúng bҳt ÿѭӧc trong các cuӝc hành quân càn quét.

Quy mô chiӃn tranh ngày càng phát triӇn, trҥi giam Hӕ Nai không ÿӫ sӭc chӭa hӃt tù

nhân (chúng bҳt hàng trăm cán bӝ, chiӃn sƭ và ÿӗng bào ta ÿѭa vӅ giam giӳ ӣ ÿây)

giһc Pháp tiӃn hành mӣ rӝng ÿӗn binh Tân HiӋp và biӃn nó thành trҥi giam “Tù binh

chiӃn tranh" cӫa tӍnh Biên Hòa và trҥi tù này tӗn tҥi cho ÿӃn khi kӃt thúc cuӝc kháng

chiӃn chӕng Pháp tháng 7 năm 1954.

Sau khi hiӋp ÿӏnh Giѫneo ÿѭӧc ký kӃt năm 1954, ÿӃ quӕc Mӻ trӵc tiӃp nhҧy vào xâm

1 Sáu trҥi giám lӟn ӣ MiӅn Nam là: Côn Ĉҧo, Phú Quӕc, Chí Hoà, Thӫ Ĉӭc, Phú Lӧi và Tân HiӋp

1.5 Page 5

▲back to top

lѭӧc nѭӟc ta, biӃn miӅn Nam thành thuӝc ÿӏa kiӇu mӟi cӫa chúng, dӵng lên chính

quyӅn bù nhìn tay sai Ngô Ĉình DiӋm.

Cùng vӟi viӋc ráo riӃt xây dӵng bӝ máy thӕng trӏ tӯ trung ѭѫng tӟi ÿӏa phѭѫng, ÿӏch

tiӃn hành khӫng bӕ, bҳt bӟ, giam cҫm sӕ cán bӝ kháng chiӃn cǊ, ÿӗng bào yêu nѭӟc

và các phe nhóm chính trӏ, quân sӵ không ăn cánh vӟi chúng nhѭ: Bình Xuyên, Cao

Ĉài, Hoà Hҧo.

Mӝt công cө không thӇ thiӃu ÿѭӧc ÿӕi vӟi bӝ máy phát xít cӫa Mӻ-DiӋm là hӋ thӕng

nhà tù trҥi giam. Vì vұy giӳa năm 1955 nhà tù Tân HiӋp ÿѭӧc Ngөy quyӅn chính thӭc

cҧi tҥo, mӣ rӝng thành mӝt nhà tù lӟn ӣ miӅn Nam ÿӇ giam giӳ nhӳng chiӃn sƭ cách

mҥng, ÿӗng bào yêu nѭӟc và các phe phái chӕng ÿӕi chӃ ÿӝ DiӋm.

ĈӇ che ÿұy bӝ mһt phҧn ÿӝng, tránh sӵ phҧn ӭng tӕ cáo cӫa Uӹ ban kiӇm soát và

giám sát quӕc tӃ và dѭ luұn tiӃn bӝ trong và ngoài nѭӟc, Mӻ DiӋm cҧi tên nhà tù Tân

HiӋp thành cái tên mӏ dân là “Trung tâm huҩn chính Biên Hòa".

Chúng rêu rao viӋc thành lұp trung tâm cҧi huҩn này nhҵm mөc ÿích "Cҧi tҥo tѭ

tѭӣng nhӳng ngѭӡi lҫm ÿѭӡng lҥc hѭӟng chӕng ÿӕi lҥi chính thӇ quӕc gia", ÿӗng thӡi

tuyên truyӅn chӫ thuyӃt "Ĉҧ thӵc, bài phong, diӋt cӝng".

Trung tâm huҩn chính Biên Hòa ÿһt dѭӟi sӵ quҧn lý trӵc tiӃp cӫa Nha cҧnh sát và

công an Nam phҫn.

Theo quy hoҥch ban ÿҫu, toàn bӝ khu nhà tù Tân HiӋp nҵm trên mӝt khu ÿҩt cҥnh

quӕc lӝ I. Ĉây là mӝt ÿӏa bàn có vӏ trí quan trӑng vӅ quân sӵ, án ngӳ phía Ĉông-Bҳc

thӏ xã Biên Hòa.

Sѭ ÿoàn dã chiӃn sӕ 4 Ngөy ÿһt sӣ chӍ huy trên tuyӃn ÿѭӡng này, cách Tân HiӋp

khoҧng 1km vӅ hѭӟng Tây-Nam (sau này căn cӭ ÿó trӣ thành chӍ huy sӣ cӫa Bӝ Tѭ

lӋnh Quân ÿoàn III và vùng III chiӃn thuұt cӫa Mӻ-ngөy).

Cách nhà tù Tân HiӋp không xa (khoҧng lkm5) là trө sӣ phái ÿoàn cӕ vҩn Mӻ

(MAAG) ÿһt tҥi nhà máy cѭa BIF - Tân Mai.

Mһt khác ÿӇ tҥo vành ÿai phòng vӋ, ngay tӯ ÿҫu năm 1995 Mӻ DiӋm ÿѭa hàng trăm

gia ÿình dân di cѭ Thiên chúa giáo tӯ miӅn Bҳc ÿӃn ÿӏnh cѭ lұp ҩp ӣ các khu vӵc

quanh trҥi giam . Chúng tә chӭc lӵc lѭӧng dân vӋ bao gӗm nhӳng phҫn tӱ phҧn ÿӝng

ӣ các ҩp này, nhҵm góp phҫn bҧo vӋ ngăn chһn "tù nhân" trӕn trҥi.

1.6 Page 6

▲back to top

Ĉҫu năm 1956, Mӻ DiӋm tӯng bѭӟc cho sӱa sang cӫng cә hӋ thӕng bә phòng, cѫ sӣ

vұt chҩt cӫa trҥi giam. TӍnh trѭӣng Biên Hòa, giám ÿӕc Nha ÿһc cҧnh miӅn Ĉông

thѭӡng xuyên ÿӃn ÿôn ÿӕc, kiӇm tra trӵc tiӃp và ÿӅ xuҩt kiӃn nghӏ vӟi Ngөy quyӅn

trung ѭѫng và các cѫ quan chӭc năng cung cҩp vұt chҩt, tài chánh, nhân lӵc ÿӇ xây

dӵng nhà tù.

Do tính chҩt quan trӑng cӫa nhà tù Tân HiӋp ngày 29- 02- 1956 Sӣ nghiên cӭu Pháp

chӃ Sài Gòn ÿã có phúc trình gìn Toà ÿҥi biӇu nguy quyӅn ӣ Nam phҫn vӟi nӝi dung

chính nhѭ sau :

" Trung tâm này trӣ thành mӝt trҥi giam có mӝt tính cách rҩt quan trӑng mà tӯ vӅ ÿây

ít ai ngӡ. Ngѭӡi ta dӵ ÿӏnh chӛ ÿӇ giam giӳ tӟi 500 phҥm nhân, can phҥm mà thôi ,

không dè ÿӃn ngày nay (24-2- 1 956) sӕ phҥm nhân thu nhұn (ra trên 800 mà trong

ÿó có hѫn 600 ViӋt cӝng, phҫn nhiӅu là thӭ dӳ, song chѭa hӃt, trung tâm còn phҧi

thâu nhұn thêm nӳa. ThӃ mà công tác phòng thӫ hiӋn giӡ rҩt thô sѫ : Rào bҵng dây

kӁm gai thӭ nӝi hoá thѭa thӟt, trөc bҵng cây tѭѫi ÿã hѭ mөc, rҩt ít tháp gác, không có

ÿiӋn thoҥi. Trѭӟc tình trҥng ÿó nӃu ÿӕi phѭѫng công kích trung tâm vӟi cách nӝi

công ngoài kích thì chҳc chҳn ta bӏ thiӋt hҥi.

Ty Công chánh Biên Hòa ÿã xét và phӓng ÿӏnh các tәn phí vӅ nhӳng công tác phòng

thӫ bӅn bӍ trên 300.000 ÿӗng. Song ÿó là viӋc sau. Ngay bây giӡ phҧi cҩp tӕc áp dөng

nhӳng biӋn pháp phòng thӫ cҫn thiӃt trong thӡi gian bҫu cӱ quӕc hӝi này. Ĉӗng ý vӟi

thiӃu tá QuyӅn chánh võ phòng, tôi nhӡ tӍnh trѭӣng Biên Hòa cho làm liӅn nhӳng

công viӋc sau ÿây :

- Làm thêm mӝt lӟp hàng rào bҵng dây chì gai phía ngoài (kiӇu mái nhà) tӯ chân rào

ra 3 thѭӟc (Ty công chánh ÿҧm nhiӋm).

- Ĉһt ÿӅu lӵu ÿҥn gài bүy giӳa 2 lӟp hàng rào (Trung uý Giám ÿӕc trung tâm huҩn

chính lo).

- Quҩn dây chì gai chung quanh nhӳng trө ÿèn bҵng cây dӵng gҫn hàng rào (Giám

ÿӕc trung tâm ÿӗng ÿҧm nhiӋm vӟi Ty công chánh).

- Ĉһt mӝt ÿѭӡng ÿiӋn thoҥi tӯ trung tâm tӟi bӝ tham mѭu sѭ ÿoàn dã chiӃn ӣ cách ÿó

hѫn 1000 thѭӟc (Ty công chánh mua dây Giám ÿӕc trung tâm lo ÿһt ÿѭӡng ÿiӋn thoҥi

vӟi sӵ thӓa thuұn cӫa giӟi chӍ huy sѭ ÿoàn dã chiӃn).

1.7 Page 7

▲back to top

Ngoài ra tӍnh trѭӣng Biên Hòa sӁ cho trung tâm mѭӧn thêm vǊ khí cҫn thiӃt.

ThiӃu tá QuyӅn sӁ can thiӋp vӟi Nha giám ÿӕc bҧo an Nam ViӋt ÿӇ xin cҩp thêm binh

sƭ cҧnh sát...

Ĉuәi nhӳng nhà lá ngay trѭӟc cӱa trung tâm, nhӳng nhà ÿó làm trӣ ngҥi sӵ canh gác.

TӍnh trѭӣng Biên Hòa lo giҧi quyӃt vҩn ÿӅ này..."2.

ĈӃn giӳa nҵm 1956, nhà tù Tân HiӋp cѫ bҧn ÿѭӧc cӫng cӕ, xây dӵng hoàn chӍnh.

Toàn bӝ khu vӵc ÿѭӧc bao kín 2 lӟp kӁm gai trө gӛ và mӝt hӋ thӕng 9 tháp canh lӟn

nhӓ. Các tháp canh ÿѭӧc xây dӵng bҵng gҥch, bê tông kiên cӕ ÿӫ chӛ cho 3 tên lính

thѭӡng xuyên canh gác. Các tháp canh sӕ 1, 3, 5, 7 ÿѭӧc trang bӏ súng trung liên, mӝt

loҥi vǊ khí hiӋn ÿҥi lúc bҩy giӡ. Cӱa cәng trҥi giam làm bҵng thép dày, rӝng 4 mét

cao 2m4. Cҥnh cәng ra vào là ÿӗn canh lӟn và kho súng. Nѫi ÿây thѭӡng xuyên có 1

tә lính bҧo an canh gác suӕt ngày ÿêm.

Toàn bӝ nhà tù có 7 trҥi giam (kӇ cҧ trҥi phө nӳ) trong ÿó : Trҥi A giam tù nhân các

lӵc lѭӧng giáo phái chӕng chính quyӅn DiӋm nhѭ Cao Ĉài, Hoà Hҧo, Bình Xuyên...

và nhӳng phҫn tӱ giao ÿӝng, không giӳ ÿѭӧc lұp trѭӡng, ý chí cách mҥng; chҩp nhұn

hӑc tұp, cҧi huҩn, tham gia hӑc các lӟp "Tӕ cӝng" do nhà tù tә chӭc. Trҥi B là trҥi

giam nhӳng tù nhân tӯ các nѫi chuyӇn ÿӃn chӡ phân loҥi lұp hӗ sѫ rӗi ÿѭa ÿi các trҥi

khác. Các trҥi D, E, G giam giӳ các chiӃn sƭ cách mҥng, nhӳng ÿҧng viên cӝng sҧn

trung kiên và ÿӗng bào yêu nѭӟc. Ĉây là các trҥi mà bӑn ÿӏch xӃp vào loҥi nhӳng "tù

nhân cӭng ÿҫu”, do ÿó sӵ quҧn lý có phҫn chһt chӁ hѫn và ÿӕi xӱ khҳc nghiӋt hѫn

các trҥi khác. Trҥi ngoҥi khoa phө nӳ giam giӳ chӏ em tù nhân (chӫ yӃu là tù chính

trӏ).

Trҥi C là nѫi ӣ cӫa gia ÿình binh lính bҧo an bҧo vӋ nhà tù. Ngoài ra bên trong khu

vӵc nhà tù còn có nhà giám ÿӕc, văn phòng trҥi, bӋnh xá, nhà bӃp...

Sӕ lѭӧng tù nhân ngày mӝt tăng lên nhanh chóng theo chính sách ÿàn áp, khӫng bӕ,

chӕng phá cách mҥng cӫa chính quyӅn Mӻ - Ngөy, nhҩt là tӯ khi ÿӏch mӣ chiӃn dӏch

Trѭѫng Tҩn Bӱu (tháng 5 năm 1956) ÿánh phá khӕc liӋt phong trào cách mҥng ӣ các

tӍnh miӅn Ĉông Nam bӝ. Sӕ lѭӧng tù nhân tӯ vài trăm ngѭӡi trong năm 1955 ÿӃn ÿҫu

Báo cáo cӫa NguyӉn Văn LӉ - Giám ÿӕc Sӣ pháp chӃ Sài Gòn gӱi tòa ÿҥi biӇu chính phӫ tҥi Nam phҫn ngày 29-02-1956. Tài liӋu lѭu

tҥi Trung tâm lѭu trӳ Trung ѭѫng II TP. Hӗ Chí Minh.

1.8 Page 8

▲back to top

năm 1956 tăng vӑt lên 1000 ngѭӡi rӗi hѫn 2000 ngѭӡi vào giӳa năm 1956. Vì vұy

Ngөy quyӅn tұp trung ÿҫu tѭ kinh phí xây dӵng kiên cӕ các tháp canh, thay các trөc

gӛ hàng rào bҵng trө sҳt, lҳp ÿһt máy ÿiӋn thoҥi trӵc tiӃp tӯ trung tâm nhà tù ÿӃn bӝ

chӍ huy sѭ ÿoàn dã chiӃn sӕ 4 và tiӇu khu Biên Hòa ÿӇ liên lҥc kӏp thӡi khi có biӃn

cӕ. (Xem sѫ ÿӗ 1 phҫn phө lөc).

Sau cuӝc nәi dұy vѭӧt ngөc cӫa gҫn 500 tù nhân chính trӏ diӉn ra vào ngày 02-12-

1956 ӣ nhà lao Tân HiӋp, ÿӏch càng tăng cѭӡng cӫng cӕ cao trҥi giam, tә chӭc hӋ

thӕng bӕ phòng chһt chӁ hѫn. Các hàng rào chung quanh ÿѭӧc bӏt kín thêm bҵng

nhiӅu lӟp dây kӁm gai và cài mìn dày ÿһc. Cәng chính ÿѭӧc xây dӵng lҥi bҵng trө bê

tông, cánh cӱa làm bҵng sҳt kiên cӕ.

Tӯ năm 1959 khi Mӻ - DiӋm ban hành luұt phát xít 10/59 ÿһt "Cӝng sҧn ra ngoài

vòng pháp luұt”, chúng lê máy chém ÿi khҳp nѫi, bҳt bӟ chém giӃt tràn lan ÿӗng bào

ta và tӯ ÿó sӕ tù nhân ӣ Tân HiӋp cǊng tăng lên nhanh chóng.

Ngoài sӕ tù nhân mà ÿӏch chuyӇn tӯ ÿây ra Côn Ĉҧo hoһc Phú Quӕc, hàng tháng nhà

tù Tân HiӋp tiӃp nhұn tӯ các nѫi chuyӇn ÿӃn khoҧng 200 - 300 ngѭӡi. Ĉҫu năm 1960

sӕ tù nhân ӣ trҥi Tân HiӋp lên tӟi 3000 ngѭӡi.

Mһc dҫu sӕ lѭӧng tù nhân ngày càng tăng lên nhѭng các trҥi giam không ÿѭӧc mӣ

rӝng. Mӛi trҥi chӍ có 198m2 (ngang 6m, dài 33m00), nóc lӧp tôle Fibrociment, xung

quanh ÿóng vách ván.

Vӟi diӋn tích nhѭ vұy, nhà thì thҩp mà sӕ lѭӧng tù nhân mӛi trҥi có lúc lên ÿӃn 500

ngѭӡi. Ban ÿêm anh chӏ em phҧi nҵm nghiêng, ngѭӡi nҵm, ngѭӡi ngӗi mӟi ÿӫ chӛ,

mӛi khi ÿóng cӱa trҥi nhҩt là vӅ mùa khô, không khí ngӝt ngҥt không ÿӫ ÿӇ thӣ. Mһt

khác các lu, hǊ ÿӵng ÿҫy phân ; nѭӟc tiӇu ÿӅu ÿһt ngay trong phòng làm tăng thêm sӵ

ô nhiӉm, hôi thӕi. Tӯ năm 1961 mӭc ÿӝ chiӃn tranh ngày càng gia tăng, sӕ tù nhân

ngày càng ÿông, nhҩt là tӯ năm 1968 trӣ ÿi. Vì vұy viӋc mӣ rӝng và xây dӵng kiên cӕ

các trҥi tù là mӝt trong nhӳng chӫ trѭѫng cҩp thiӃt cӫa Mӻ-ngөy. Lúc này ngoài vҩn

ÿӅ bҧo vӋ, ngăn chһn tù nhân vѭӧt ngөc, trӕn trҥi còn mӝt vҩn ÿӅ khác là chӕng lҥi sӵ

tҩn công cӫa quân giҧi phóng tӯ bên ngoài. Năm 1965 Mӻ-ngөy tiӃn hành xây dӵng

lҥi kiên cӕ các hӋ thӕng trө rào. Tҩt cҧ các tháp canh ÿӅu ÿѭӧc xây dӵng lҥi thành các

lô cӕt bҵng bê tông cӕt thép. Mӛi lô cӕt ÿӏch còn thiӃt kӃ mӝt hӋ thӕng lӛ châu mai ÿӇ

1.9 Page 9

▲back to top

ÿһt súng ÿҥi liên. Hàng rào ÿѭӧc quây thêm nhiӅu lӟp kӁm gai, cài mìn dày ÿһc kӇ cҧ

các loҥi mìn tӵ ÿӝng, mìn chӕng tăng… HӋ thӕng ÿèn chiӃu sáng cӵc mҥnh cǊng

ÿѭӧc lҳp ÿһt bӕn phía trҥi giam. Tҩt cҧ các trҥi bên trong ÿӅu ÿѭӧc mӣ rӝng và xây

dӵng lҥi kiên cӕ bҵng gҥch, cӱa làm bҵng sҳt.

Trong các năm tӯ 1968 ÿӃn 1971 vӟi các chѭѫng trình "Bình ÿӏnh ÿһc biӋt", "bình

ÿӏnh cҩp tӕc" Mӻ ngөy ÿã bҳt 46.695 ngѭӡi và sát hҥi 20.587 ngѭӡi trên toàn miӅn

Nam. Ӣ nhà lao Tân HiӋp (Biên Hòa), chúng ÿã ÿѭa vӅ giam giӳ hѫn 8000 lѭӧt tù

nhân. Tӯ ÿây chúng ÿày ÿi Côn Ĉҧo hoһc ÿѭa ÿi bí mұt thӫ tiêu hàng trăm cán bӝ và

chiӃn sƭ cách mҥng. Theo tài liӋu cӫa các tә chӭc ÿiӅu tra tӝi ác cӫa Mӻ ngөy ӣ các

nhà tù trên toàn miӅn Nam tӯ sau hiӋp ÿӏnh Paris (1973), ӣ miӅn Nam ViӋt Nam có

khoҧng 1000 nhà tù và trҥi giam (cҧ công khai và bí mұt), giam giӳ trên 200.000 tù

chính trӏ. Trong sӕ này có 5 nhà tù lӟn là :

1 - Nhà tù Côn Ĉҧo vӟi sӕ tù nhân khoҧng 10.000 ngѭӡi.

2 - Nhà tù Chí Hoà vӟi sӕ tù nhân tӯ 8.000 ÿӃn 10.000 ngѭӡi.

3 - Nhà tù Tân HiӋp vӟi sӕ tù nhân tӯ 6.000 ÿӃn 10.000 ngѭӡi

4 - Nhà tù Thӫ Ĉӭc vӟi sӕ tù nhân tӯ 4.000 ÿӃn 8.000 ngѭӡi

5 - Nhà tù Phú Quӕc vӟi sӕ tù nhân khoҧng 40.000 ngѭӡi

Nhѭ vұy nhà tù Tân HiӋp (Biên Hòa) là mӝt trong nhӳng trҥi tù lӟn cӫa Mӻ Ngөy ӣ

miӅn Nam ViӋt Nam. Tӯ năm 1954 ÿӃn 1975 tҥi nhà tù Tân HiӋp Mӻ - ngөy ÿã giam

giӳ hѫn 5 vҥn lѭӧt tù nhân, ÿҥi bӝ phұn là cán bӝ, ÿҧng viên và ÿӗng bào yêu nѭӟc ӣ

khҳp các tӍnh Nam bӝ.

Có thӇ nói rҵng nhà tù Tân HiӋp ÿѭӧc Mӻ-ngөy thiӃt lұp tӯ rҩt sӟm và nó tӗn tҥi

xuyên suӕt 21 năm kháng chiӃn chӕng Mӻ. Ĉây là mӝt chӭng tích tӝi ác ÿiӇn hình

cӫa giһc Mӻ ӣ miӅn Nam.

Hӊ THӔNG TӘ CHӬC - BӜ MÁY KӄM KҼP Ӣ NHÀ TÙ TÂN HIӊP

Nhà tù Tân HiӋp - Biên Hòa là nhà tù lӟn cӫa Mӻ-ngөy ӣ miӅn Nam ViӋt Nam do

Nha cҧnh sát và Công an Nam phҫn trӵc tiӃp quҧn lý vӅ mһt tә chӭc, ÿiӅu hành ÿӕi

vӟi bӝ máy kӅm kҽp và tù nhân ӣ ÿây.

1.10 Page 10

▲back to top

HӋ thӕng tә chӭc ban ÿҫu cӫa trҥi giam gӗm có : 1 giám ÿӕc, 1 phó giám ÿӕc, 1

chánh giám thӏ và các giám thӏ viên, các công an viên, nhân viên văn phòng, tài xӃ và

nhân viên quҧn lý.

NhiӋm vө bҧo vӋ trҥi giam do Nha bҧo an ÿoàn Nam ViӋt ÿҧm trách. Lӵc lѭӧng bҧo

vӋ trҥi ban ÿҫu (1955-1956) có khoҧng 2 trung ÿӝi thuӝc các tӍnh ÿoàn bҧo an Biên

Hòa và Gia Ĉӏnh do 1 tên trung sƭ chӍ huy chung. ĈӃn giӳa năm 1956 trҥi giam Tân

HiӋp ÿѭӧc tăng cѭӡng thêm 30 lính bҧo an, cӝng tҩt cҧ là 80 tên do mӝt viên thѭӧng

sƭ chӍ huy. Sӕ binh lính bҧo vӋ trҥi giam ÿѭӧc trang bӏ vǊ khí mҥnh. Chúng chӑn

nhӳng phҫn tӱ phҧn ÿӝng, ác ôn trong các ÿѫn vӏ bҧo an ÿѭa vӅ ÿây canh giӳ tù nhân.

Mһt khác ÿӇ chӕng các hoҥt ÿӝng binh ÿӏch vұn cӫa ta, chúng cǊng luân phiên thay

ÿәi các ÿѫn vӏ và bӕ trí xen kӁ các ÿѫn vӏ thuӝc các ÿӏa phѭѫng khác nhau ÿӇ theo dõi

khӕng chӃ lүn nhau. (Xem sѫ ÿӗ II phҫn phө lөc).

Vӟi sӵ phát triӇn cӫa trҥi giam sӕ lѭӧng tù nhân ngày mӝt tăng lên, vì thӃ lӵc lѭӧng

bҧo vӋ cǊng ÿѭӧc tăng cѭӡng qua các năm.

Tӯ năm 1961 trӣ ÿi lӵc lѭӧng bҧo vӋ ӣ ÿây thѭӡng xuyên có mӝt ÿҥi ÿӝi lính bҧo an,

mӝt trung ÿӝi cҧnh sát dã chiӃn và hàng chөc tên công an mұt vө thuӝc các cѫ quan

Công an Cҧnh sát Trung ѭѫng và ÿӏa phѭѫng.

Ngoài Nhà Công an Cҧnh sát và Nha bҧo an Nam phҫn trӵc tiӃp ÿiӅu hành quҧn lý

trҥi giam, các cѫ quan hӳu quan nhѭ : Ty ÿһc cҧnh MiӅn Ĉông, văn phòng tӍnh

trѭӣng Biên Hòa, Ty công an Biên Hoà, Bӝ ChӍ huy Sѭ ÿoàn Dã chiӃn sӕ 4, Bӝ Tѭ

lӋnh Quân ÿoàn III... CǊng phӕi hӧp chһt chӁ trong viӋc bӕ phòng cǊng nhѭ khӫng bӕ

ÿàn áp tù nhân.

Ngoài ra ÿӏch còn tә chӭc mӝt bӝ phұn mұt vө, bí mұt cài cҳm bên trong các trҥi

giam. Các mұt vө viên vӟi lӕt là tù nhân làm nhiӋm vө thu thұp tin tӭc, ÿò xét cán bӝ

cách mҥng. Tҩt cҧ sӕ này ÿӅu do Nha cҧnh sát và Công an Nam phҫn quҧn lý.

Trong mӝt báo cáo cӫa tên trѭӣng ty công an Biên Hòa gӱi Tәng giám ÿӕc cҧnh sát

và Công an Nam phҫn ngày 10-12-1958 ÿã ÿӅ cұp ÿiӃn vҩn ÿӅ này "… Tôi ÿã cho 6

mұt báo viên lұp hӗ sѫ ÿi an trí ÿѭa vào trung tâm và sҳp ÿһt nhѭ sau:

1 - Dѭѫng Văn Hái nҵm trong trҥi B

2- Ngô Văn Tҩt nҵm trong trҥi B

2 Pages 11-20

▲back to top

2.1 Page 11

▲back to top

3- NguyӉn Văn Cát tӵ ĈӋ nҵm trong trҥi D

4- NguyӉn Văn Bông nҵm trong trҥi D

5- NguyӉn Văn Quang nҵm trong trҥi E

6- Bùi Văn Trҥi nҵm trong trҥi G.

Hai ngѭӡi ӣ 1 trҥi nhѭng không biӃt lүn nhau.

Nhӳng trҥi A, C, An dѭӥng ÿѭӡng và ban hoҧ thӵc ÿӅu có nhiӅu ngѭӡi ÿã tә chӭc sҹn

cӫa trung úy giám ÿӕc trung tâm.

Tôi vүn liên lҥc thѭӡng xuyên và báo cáo hàng tuҫn tình trҥng tҥi trung tâm huҩn

chính Biên Hòa ÿӇ thiӃu tѭӟng rõ.:."3.

Trong mӝt báo cáo khác cӫa Giám ÿӕc Trung tâm Huҩn chính Biên Hòa gӱi Tәng

giám ÿӕc Cҧnh sát và Công an Nam phҫn (Sài Gòn) vӟi ÿӅ mөc : "Tăng cѭӡng tình

báo viên chìm tҥi trung tâm huҩn chӍnh Biên Hòa" cǊng vӟi nӝi dung nhѭ sau:

"Trân trӑng kính phúc trình ThiӃu tѭӟng.

Tuân hành lӋnh cӫa ThiӃu tѭӟng, ngày 15-12-1958 ông trѭӣng ty Công an Biên Hòa

có gӱi vӅ cho chúng tôi 4 tình báo viên chìm dѭӟi lӕt chính trӏ phҥm ÿҫy ÿӫ hӗ sѫ cá

nhân. Chúng tôi liӅn khi ÿó xӃp xuӕng cho nҵm trong các trҥi y nhѭ chính trӏ phҥm và

ÿһt hӋ thӕng liên lҥc bí mұt và thѭӡng xuyên hҵng ngày nhѭ sau :

Trҥi D anh NguyӉn Văn Bông và anh NguyӉn Văn Cát.

Trҥi E anh Quang và anh Tҩt.

và qua ngày 16 và 18 – 12 - 1958 ông tӍnh trѭӣng gӱi thêm 2 anh nӳa và chúng tôi

cho vào nҵm tҥi trҥi B.

Sӕ tình báo viên chìm này hoҥt ÿӝng không mӝt nhân viên nào biӃt ngoài ông trѭӣng

ty công an và tôi. Sӵ liên lҥc vӟi tình báo viên ÿѭӧc sҳp ÿһt rҩt chu ÿáo và tuyӋt ÿӕi

bí mұt. Ngày 20-12-1958 ông trѭӣng ty Công an vô Trung tâm trҥi ÿӇ huҩn luyӋn

nhân viên công an và xem xét hӋ thӕng tình báo.

Trân trӑng kính phúc trình lên ThiӃu tѭӟng tѭӡng…”4. ViӋc cài cҳm các mұt báo viên

ÿӝi lӕt tù nhân trong các trҥi là mӝt trong nhӳng âm mѭu thâm ÿӝc, nham hiӇm cӫa

Mӻ ngөy nhҵm phá vӥ các tә chӭc cӫa ta trong tù, theo dõi khӫng bӕ cán bӝ, ÿҧng

3 Báo cáo sӕ 1656/CABH-M ngày 10-12-1958 cӫa Ty công an Biên Hòa gӱi thiӃu tѭӟng Tәng giám ÿӕc cҧnh sát và Công an Nam

phҫn. Tài liӋu lѭu trӳ tҥi Trung tâm Iѭu trӳ Trung ѭѫng II Thành phӕ Hӗ chí Minh.

2.2 Page 12

▲back to top

viên, ngăn chһn và ÿàn áp phong trào ÿҩu tranh ÿӗng thӡi gây chia rӁ mâu thuүn

trong nӝi bӝ tù nhân. Thӵc tӃ ӣ nhà tù Tân HiӋp bӑn này ÿã gây cho ta mӝt sӕ tәn

thҩt. Mӝt sӕ cán bӝ, ÿҧng viên kiên trung bӏ giһc phát hiӋn tra tҩn hӃt sӭc dã man, sau

ÿó ÿѭa ÿi thӫ tiêu hoһc ÿày ra Côn Ĉҧo.

Bӝ máy lãnh ÿҥo cӫa nhà tù Tân HiӋp lúc mӟi thành lұp giám ÿӕc trung tâm huҩn

chính Biên Hòa là Cao Văn Ba.

ĈӃn cuӕi năm 1955 tên thiӃu uý HuǤnh Văn Tính thay làm giám ÿӕc. Phó giám ÿӕc

là HuǤnh Công Tѭӡng. Chánh giám thӏ là NguyӉn Văn HuӅ và giám thӏ trҥi giam là

Ĉһng Trӑng Lӏch.

Sau vө nәi dұy vѭӧt ngөc cӫa tù nhân ngày 02-12-1956 tên ÿҥi uý Trҫn Cӱu Thiên,

mӝt tên ác ôn khét tiӃng, mӝt tên ÿã giӃt hҥi hàng chөc cán bӝ ÿҧng viên ta trong

nhӳng năm 1955-1956 ӣ vùng Xuân Lӝc - Biên Hòa ÿѭӧc ÿiӅu vӅ thay HuǤnh Văn

Tính làm giám ÿӕc nhà tù.

Ngoài bӝ phұn ban giám ÿӕc, Nha công an và cҧnh sát Sài Gòn thѭӡng xuyên cӱ ÿӃn

ÿây nhiӅu tên ác ôn ÿӗ tӇ khét tiӃng ÿӇ tra tҩn, khӫng bӕ tù nhân. Trong sӕ này có tên

Mã Thành Tâm. Bҵng nhӳng "thành tích” ÿánh ÿұp giӃt hҥi tù nhân, tàn sát nhӳng

chiӃn sƭ cách mҥng, hҳn tӯ mӝt tên lính mã tà trong kháng chiӃn chӕng pháp ngoi lên

làm cai ngөc và sau này làm giám ÿӕc nhà tù Tân HiӋp nhiӅu năm liӅn. Trong cuӝc

ÿӡi làm tay sai cho giһc, bàn tay hҳn không mӝt ngày nào là không nhuӝm ÿҫy máu

cӫa ÿӗng bào, cán bӝ và chiӃn sƭ cách mҥng. Thӵc sӵ hҳn là mӝt con ngѭӡi ÿã mҩt

hӃt nhân tính và trӣ thành mӝt con thú dӳ ÿӕi vӟi ÿӗng bào ta.

Mһt khác nhà tù Tân HiӋp cǊng thѭӡng xuyên ÿón tiӃp các tên ÿҫu sӓ ác ôn nhѭ tên

ThiӃu tѭӟng Mai Hӳu Xuân - ChӍ huy Cҧnh sát và Công an Nam phҫn, tên Tӕng

Ĉình Bҳc trѭӣng Ty ÿһc cҧnh miӅn Ĉông, các tên cӕ vҩn Mӻ, bӑn tình báo CIA và

hàng chөc tên chӍ huy cҧnh sát ngөy quyӅn Sài Gòn (NguyӉn Ngӑc Loan, Trҫn Ĉình

Y...) ÿӃn ÿây ÿӇ kiӇm tra, chӍ ÿҥo viӋc “cҧi huҩn” tù nhân.

Nhӳng năm vӅ sau cӫa cuӝc chiӃn tranh, nhҩt là tӯ năm 1968 trӣ ÿi, bӝ máy kӅm kҽp

cӫa nhà tù Tân HiӋp ÿѭӧc tăng cѭӡng thêm nhiӅu tên ác ôn thâm hiӇm và phѭѫng

tiӋn, thӫ ÿoҥn tra tҩn, khҧo cung ngày càng hiӋn ÿҥi, dã man hѫn. Là mӝt nhà tù ÿѭӧc

4 Báo cáo sӕ 1331/TTHC/BH Cӫa Giám ÿӕc Trung tâm huҩn chính Biên Hoà gӱi ThiӃu tѭӟng tәng ÿám ÿӕc cҧnh sát và công an Nam

2.3 Page 13

▲back to top

mӋnh danh là trung tâm cҧi huҩn, nѫi giam giӳ tù nhân chính trӏ hҫu hӃt là chѭa thành

án, ÿӏch ÿѭa nhiӅu tên "trí thӭc bӗi bút", bӑn ÿҫu hàng phҧn hӝi Kháng chiӃn nhѭ:

Bùi Loát (HuǤnh Văn Loát), Bút Trà... vӅ ÿây ÿӇ tuyên truyӅn bôi nhӑ cách mҥng

xuyên tҥc kháng chiӃn nhҵm lung lҥc tinh thҫn, ý chí chiӃn ÿҩu cӫa cán bӝ, ÿҧng

viên. Ĉây là mӝt thӫ ÿoҥn vô cùng thâm ÿӝc ÿѭӧc Mӻ-ngөy tích cӵc thӵc hiӋn ӣ nhà

tù Tân HiӋp.

Ĉӕi vӟi lӵc lѭӧng bҧo an thì nhiӋm vө chính cӫa lӵc lѭӧng này là bҧo vӋ vòng ngoài,

ÿӗng thӡi hӛ trӧ bӑn ác ôn khӫng bӕ ÿàn áp tù nhân.

Trong thӡi gian tӯ năm 1955 ÿӃn 1963 lӵc lѭӧng này quҧn lý và sӱ dөng mӝt kho

súng gӗm 89 khҭu, trong ÿó có 6 súng trung liên, 2 súng tiӇu liên, 5 súng phóng lӵu

ÿҥn và 50 quҧ lӵu ÿҥn.

Quy luұt hoҥt ÿӝng cӫa ÿҥi ÿӝi lính bҧo an này diӉn ra nhѭ sau :

Mӛi ca gác gӗm 30 lính bҧo an liên tөc 24 giӡ ÿӗng hӗ (bҳt ÿҫu tӯ 17h45 hôm trѭӟc

cho ÿӃn 17h45 ngày hôm sau). Tҥi bót gác chính có 3 lính bҧo an (chӍ huy ca gác,

nhân viên ghi chép sә gác và lính bҧo vӋ cәng trҥi giam). Trên 9 tháp canh xung

quanh nhà tù có 27 lính bҧo an, mӛi tháp 3 tên. Sau khi hӃt phiên gác phҧi nӝp vǊ khí

vào kho. Ban ÿêm khi tù nhân vào trҥi thì lính bҧo an mӟi ÿѭӧc phát súng ÿҥn ÿӇ làm

nhiӋm vө canh phòng.

Tӯ năm 1964 trӣ ÿi, ngoài sӕ lính bҧo an ÿӏch còn tăng cѭӡng thêm lӵc lѭӧng cҧnh

sát dã chiӃn và trong tӯng lúc còn có cҧ các binh ÿӝi lính chӫ lӵc ngөy phӕi hӧp

phòng vӋ. VǊ khí và trang thiӃt bӏ bӕ phòng ÿѭӧc bә sung ngày càng tӕi tân và hiӋn

ÿҥi hѫn. Ĉһc biӋt là hӋ thӕng bãi mìn và ÿèn chiӃu sáng quanh trҥi giam ÿѭӧc bӕ trí

dày ÿһc ÿӇ chӕng các trұn tҩn công cӫa quân giҧi phóng tӯ bên ngoài.

Lӏch trình hoҥt ÿӝng cӫa nhà tù Tân HiӋp ÿѭӧc bӕ trí nhѭ sau :

5 giӡ sáng giám ÿӕc nhà tù chӍ ÿӏnh cho viên giám thӏ trӵc ngày hôm ÿó cùng 20 lính

bҧo an ÿѭa 20 tù nhân ÿӃn nhà bӃp ÿӇ nҩu cháo ăn sáng.

6 giӡ sáng giám thӏ trӵc ÿánh kҿng báo thӭc, ÿiӇm danh tù nhân tӯng trҥi mӝt và sau

ÿó tù nhân làm vӋ sinh rӗi ÿi ăn sáng.

6 giӡ 15 phút tù nhân tұp trung trѭӟc nhà ăn ÿӇ ÿӧi kҿng chào cӡ. Kҿng hiӋu lӋnh

phҫn (Sài Gòn) ngày 21-11-1958. Tài liӋu lѭu tҥi Trung tâm lѭu trӳ trung ѭѫng II Thành phӕ Hӗ Chí Minh.

2.4 Page 14

▲back to top

phân làm 3 hӗi : Hӗi ÿҫu lӵc lѭӧng lính bҧo an tұp trung ÿӭng dӑc hai bên hàng rào

kӁm gai ÿӇ canh giӳ, hӗi kҿng thӭ hai tù nhân tұp trung vӅ trѭӟc văn phòng, xӃp hàng

thӭ tӵ trѭӟc trө cӡ ÿӇ làm lӉ chào cӡ, hӗi kҿng thӭ ba binh sƭ bҧo an trӣ vӅ các ÿӗn

canh làm nhiӋm vө ÿӗng thӡi tù nhân tұp trung trѭӟc nhà ăn ÿӇ nghe giám ÿӕc chӍ

ÿӏnh lӏch sinh hoҥt trong ngày nhѭ: "Hӑc tұp tӕ cӝng", lao ÿӝng tҥp dӏch...

Khoҧng 10 giӡ, khi nghe kҿng ÿánh, tù nhân bҳt ÿҫu trӣ vӅ các trҥi ÿӇ ăn cѫm trѭa.

Tӯ 12 giӡ ÿӃn 14 giӡ nghӍ trѭa và sau ÿó tiӃp tөc làm viӋc.

16 giӡ kҿng ÿánh giӡ ăn buәi chiӅu, 17 giӡ 30 tù nhân tұp hӑp trѭӟc sân trҥi ÿӇ chӡ

lӋnh làm lӉ hҥ cӡ.

18 giӡ tù nhân tұp hӧp vӅ các trҥi, viên giám thӏ trӵc, 1 lính bҧo an và 1 công an viên

ÿӃn tӯng trҥi ÿiӇm danh và khoá cӱa trҥi giam.

Tӯ 20 giӡ cho ÿӃn sáng có 3 tӕp lính bҧo an luân phiên ÿi tuҫn tra xung quanh hàng

rào và các trҥi giam.

Vҩn ÿӅ sinh hoҥt ӣ trong tù lúc ÿҫu ÿӏch giao cho tù nhân tӵ quҧn. Toàn trung tâm tù

nhân cӱ ra mӝt tәng ÿҥi diӋn. Mӛi trҥi cӱ 1 trҥi trѭӣng và 1 trұt tӵ viên. Cӭ 12 tù

nhân lұp thành 1 tiӇu ÿӝi bҫu ra 1 tiӇu ÿӝi trѭӣng. ĈӃn năm 1957 ÿӏch không cho thӵc

hiӋn quy chӃ này nӳa mà chúng chӑn ngѭӡi chӍ ÿӏnh vào các chӭc vө nói trên. Sӕ này

hҫu hӃt là nhӳng tù nhân sa sút ý chí cách mҥng, giao ÿӝng ÿҫu hàng và tù thѭӡng

phҥm lӏch tӯng bѭӟc biӃn sӕ này thành công cө ÿӇ cai quҧn, ÿàn áp phong trào ÿҩu

tranh cӫa anh tù nhân.

Nhà tù Tân HiӋp là mӝt trҥi giam có tính chҩt “trung chuyӇn". Tҥi ÿây sau khi tù

chính trӏ ÿѭӧc bӑn cai tù phân loҥi, chúng sӁ tә chӭc tӯng ÿӧt ÿҫu ÿi giam giӳ ӣ các

nѫi khác nhѭ Phú Quӕc, Côn Ĉҧo. Trong nhӳng năm 1957-1963 nhà tù Tân HiӋp ÿã

giam giӳ bàng ngàn lѭӧt ngѭӡi là cán bӝ chiӃn sƭ cách mҥng, ÿӗng bào yêu nѭӟc ӣ

khҳp các tӍnh Nam Bӝ nhѭ : TӍnh Gia Ĉӏnh, Châu Ĉӕc, Rҥch Giá, Cҫn Thѫ, Trà

Vinh, BӃn Tre, Sa Ĉéc, Long Xuyên, Sóc Trăng, Vƭnh Long, Gò Công, chӧ Lӟn, Tây

Ninh, Thӫ Dҫu Mӝt, Biên Hòa, Bà Rӏa, VǊng Tàu... Sӕ tù nhân này ÿӅu do các Ty

công an các tӍnh chuyӇn ÿӃn. Ngoài ra còn có mӝt sӕ khác tӯ Ban an ninh Tәng thӕng

phӫ, Nha tәng giám ÿӕc Công an cҧnh sát Trung ѭѫng, Ty Cҧnh sát ÿһc biӋt MiӅn

Ĉông, Nha cҧnh sát ÿô thành, Nha Tәng giám ÿӕc an ninh quӕc phòng và quân ÿӝi,

2.5 Page 15

▲back to top

Tәng nha nghiên huҩn các khu biӋt lұp... chuyӇn ÿӃn.

Sӕ lѭӧng tù nhân tăng lên nhanh chóng. Cuӕi năm 1955 nhà tù Tân HiӋp ÿã có 800 tù

nhân (trong lúc ÿó ӣ Phú Quӕc có 600 ngѭӡi) ÿӃn giӳa năm 1956 sӕ tù nhân tăng lên

1800 ngѭӡi. Theo báo cáo cӫa ÿӏch ÿӃn trѭӟc ngày 02-12-1956 trung tâm huҩn chính

Biên Hòa giam giӳ 1872 ngѭӡi5 : Trҥi A : 301 ngѭӡi, Trҥi B : 317 ngѭӡi, Trҥi E : 372

ngѭӡi, Trҥi D : 379 ngѭӡi, Trҥi G : 372 ngѭӡi, Trҥi phө nӳ : 79 ngѭӡi, Trҥi an dѭӥng

: 26 ngѭӡi , Trҥm xá : 24 ngѭӡi và Trҥi kӹ luұt : 2 ngѭӡi. Phҫn lӟn sӕ tù nhân là

nhӳng ngѭӡi yêu nѭӟc và các chiӃn sƭ cӝng sҧn bӏ chúng bҳt qua các trұn càn quét lӟn

nhӓ tӯ miӅn Ĉông ÿӃn miӅn Tây Nam bӝ. Trong sӕ này có nhiӅu nhân sƭ trí thӭc tiӃn

bӝ lúc bҩy giӡ nhѭ : Nhà báo Dѭѫng Tӱ Giang, Nhà báo Trҫn Ngӑc Sѫn, Nhà báo

NguyӉn Văn Mҥi, Nhà văn Lý Văn Sâm, kӻ sѭ Lê Văn Thҧ, nӳ nghӋ sƭ Ái Lan...

Trѭӟc năm 1963 ngoài sӕ tù chính trӏ còn có các nhóm tù thuӝc các phe phái chӕng

ÿӕi DiӋm nhѭ : Bình Xuyên, Cao Ĉài, Hoà Hҧo, Quӕc Dân Ĉҧng, Ĉҥi ViӋt...

Theo báo cáo cӫa Trung tâm huҩn cҧnh Biên Hòa, sau vө vѭӧt ngөc (ngày 02-12-

1956) sӕ tù nhân còn lҥi là : 1339 ngѭӡi, trong ÿó Bình Xuyên : 19 ngѭӡi, Cao Ĉài :

26 ngѭӡi, Hoà Hҧo : 8 ngѭӡi, Ĉҥi ViӋt : 16 ngѭӡi và ViӋt cӝng : 1270 ngѭӡi . Nhѭ

vұy sӕ cán bӝ cách mҥng và ÿӗng bào yêu nѭӟc là ÿӕi tѭӧng chӫ yӃu bӏ ÿӏch giam giӳ

ӣ nhà tù Tân HiӋp. Sӕ tù nhân ӣ ÿây hҫu nhѭ có ÿӫ dân cѭ khҳp 3 miӅn : Bҳc, Trung,

Nam.

Theo ÿà phát triӇn cӫa cuӝc chiӃn tranh sӕ tù nhân ngày càng tăng lên. Tӯ năm 1964

trӣ ÿi hҫu hӃt tù nhân là chiӃn sƭ cách mҥng, chӍ mӝt sӕ ít là tù thѭӡng phҥm.

Tӯ năm 1968 sӕ lѭӧng tù nhân ÿӏnh ÿѭa tӟi giam giӳ ӣ nhà tù Tân HiӋp ngày càng

ÿông, tӯ con sӕ bình quân 3000 ngѭӡi trong các năm 1965, 1966, 1967 tăng lên 9000

ÿӃn 10.000 ngѭӡi trong các năm 1969, 1970, 1971, 1972.

Sau hiӋp ÿӏnh Paris (1973) ngoài sӕ cán bӝ chiӃn sƭ cách mҥng ; ÿӏch tұp trung vӅ

giam giӳ ӣ nhà tù Tân HiӋp hàng trăm ngѭӡi thuӝc "lӵc lѭӧng thӭ 3" bao gӗm các

nhân sƭ trí thӭc, hӑc sinh, sinh viên thuӝc các tә chӭc yêu nѭӟc ӣ miӅn Nam lúc bҩy

giӡ. Trong sӕ này có nhiӅu nhân sƭ trí thӭc nәi tiӃng nhѭ : Bà Ngô Bá Thành, Ni sѭ

HuǤnh Liên, ÿӗng chí Lê Quang Vӏnh...

5 Tài liӋu lѭu trӳ tҥi Trung tâm Lѭu trӳ Trung ѭѫng II thành phӕ Hӗ Chí Minh

2.6 Page 16

▲back to top

Trong quá trình tӗn tҥi và phát triӇn cӫa nhà tù Tân HiӋp - Biên Hòa, nhҩt là tӯ năm

1964 trӣ ÿi bӑn cӕ vҩn Mӻ, bӑn tình báo CIA thѭӡng xuyên ÿӃn ÿây theo dõi chӍ ÿҥo

công tác thҭm vҩn lҩy khҭu cung, ÿӗng thӡi cung cҩp trang thiӃt bӏ ÿi tra tҩn khӫng

bӕ tù nhân. Ĉӝi ngǊ ban giám ÿӕc, cai ngөc, ÿiӅu tra viên ÿѭӧc tăng cѭӡng thêm

nhiӅu tên ác ôn khét tiӃng, có nhiӅu nӧ máu ÿӕi vӟi nhân dân ta.

Trҧi qua các sӵ biӃn chính trӏ ӣ miӅn Nam, qua các chiӃn lѭӧc chiӃn tranh cӫa Mӻ

Ngөy tӯ năm 1954 ÿӃn 1975, nhà tù Tân HiӋp là mӝt ÿӏa ngөc trҫn gian, mӝt công cө

tàn bҥo cӫa ÿӃ quӕc Mӻ và các tұp ÿoàn tay sai cӫa chúng ÿӇ chӕng phá cách mҥng,

gây nhiӅu tӝi ác ÿӕi vӟi ÿӗng bào ta.

Bӝ máy kӅm kҽp cӫa giһc ӣ ÿây là sӵ biӇu hiӋn tұp trung nhҩt các âm mѭu thӫ ÿoҥn

cӫa kҿ thù, biӇu hiӋn và phѫi bày nhӳng tӝi ác ÿiӇn hình cӫa bӑn ÿӃ quӕc xâm lѭӧc

trong suӕt nhӳng thұp niên giӳa thӃ kӹ thӭ 20.

NHӲNG THӪ ĈOҤN KÌM KҼP KHӪNG BӔ

VÀ TӜI ÁC ĈIӆN HÌNH CӪA MӺ - NGӨY Ӣ NHÀ LAO TÂN HIӊP

Tӯ khi nhà tù Tân HiӋp - Biên Hòa ÿѭӧc thành lұp ÿӃn tháng 04-1975 Mӻ Ngөy ÿã

giam giӳ nѫi ÿây hàng trăm ngàn lѭӧt tù nhân trong ÿó có trên 5000 lѭӧt ngѭӡi bӏ

ÿày ÿi Côn Ĉҧo và Phú Quӕc.

CǊng suӕt trong hѫn 20 năm tӗn tҥi nhà tù Tân HiӋp, ÿӃ quӕc Mӻ và bè lǊ tay sai ÿã

gây ra muôn vàn tӝi ác ÿӕi vӟi cán bӝ chiӃn sƭ và ÿӗng bào ta.

Mөc ÿích cӫa Mӻ - ngөy khi xúc tiӃn thành lұp nhà tù Tân HiӋp vӟi tên gӑi là :

"Trung tâm huҩn chính", sau này là “Trung tâm cҧi huҩn Biên Hòa" là nhҵm phân

hoá tù nhân chính trӏ, triӋt tiêu ý chí và tinh thҫn cách mҥng cӫa cán bӝ, chiӃn sƭ và

ÿӗng bào yêu nѭӟc bӏ chúng bҳt giam giӳ.

Tӯ ÿây sӕ tù nhân ÿѭӧc phân thành hai loҥi chính : Sӕ tù nhân kiên trung bӑn chúng

2.7 Page 17

▲back to top

ÿѭa ÿi thӫ tiêu hoһc ÿày ÿi Côn Ĉҧo, Phú Quӕc, sӕ ÿҫu hàng phҧn bӝi hoһc không giӳ

vӳng khí tiӃt cách mҥng thì trҧ vӅ gia ÿình hoһc ÿѭa ÿi các nhà giam khác trong

MiӅn.

So vӟi mӝt sӕ nhà tù khác ӣ miӅn Nam, thӫ ÿoҥn ÿánh vào tѭ tѭӣng, ý chí anh em tù

chính trӏ ӣ ÿây có phҫn tinh vi, xҧo quyӋt và nham hiӇm hѫn. Sau khi tra tҩn dã man ӣ

các trung tâm thҭm vҩn các nѫi bҵng ÿӫ mӑi cӵc hình vô cùng tàn bҥo, tù nhân ÿѭӧc

chuyӇn ÿӃn nhà tù Tân HiӋp. Tҥi ÿây chúng tiӃp tөc tra tҩn hành hҥ tù nhân ÿӇ thӫ

tiêu tinh thҫn yêu nѭӟc, ý chí cách mҥng cӫa anh chӏ em ta. Nhѭӧc bҵng không ÿҥt

ÿѭӧc kӃt quҧ ÿó thì biӃn hӑ thành ngѭӡi tàn phӃ suӕt ÿӡi, nӃu hӑ không chӃt ngay

trong khi tra tҩn hoһc chӃt dҫn chӃt mòn trong nhà tù. NhiӅu tên ác ôn ӣ nhà tù Tân

HiӋp ÿã công khai tuyên bӕ "Chúng tao ÿánh cho bӑn mày tàn phӃ, dù có vӅ nhà cǊng

không làm ÿѭӧc trò trӕng gì...".

Ngoài mөc ÿích nói trên ÿӃ quӕc Mӻ và Ngөy quyӅn tay say còn thông qua viӋc tra

tҩn nhӳng ngѭӡi yêu nѭӟc bӏ cҫm tù ÿӇ khӫng bӕ tinh thҫn cách mҥng cӫa nhân dân

miӅn Nam, hòng buӝc hӑ tӯ bӓ ý chí ÿҩu tranh cho ÿӝc lұp tӵ do và thӕng nhҩt tә

quӕc.

CǊng nhѭ các nhà tù khác ӣ miӅn Nam, tҥi Tân HiӋp, Mӻ-ngөy ÿã sӱ dөng nhiӅu

hình thӭc tra tҩn cӵc kǤ man rӧ nhѭ : Tra tҩn bҵng ÿánh ÿұp, tra tҩn bҵng nѭӟc, tra

tҩn bҵng lӱa, tra tҩn bҵng ÿiӋn... (hình thӭc cө thӇ xem phҫn phө lөc). Vӟi kinh

nghiӋm thҭm vҩn ngày càng tinh vi xҧo quyӋt, bӑn ÿao phӫ ÿã sáng tҥo hàng trăm

loҥi cӵc hình tàn bҥo mà chúng gӑi vӟi danh xѭng ghê rӧn nhѭ : "ÿi hӝi chӧ", "ÿi tàu

lһn", "ÿi tàu bay", "ÿi tàu ÿiӋn", "châm cӭu rút móng", “ÿánh trӕng thùng phuy"... ÿӇ

tra tҩn tù nhân.

Ngoài ra ӣ Tân HiӋp ÿӏch còn sӱ dөng thѭӡng xuyên các loҥi hoá chҩt ÿӝc hҥi, vôi

bӝt, lӵu ÿҥn cay, hѫi ngҥt ÿӇ ÿàn áp các cuӝc ÿҩu tranh cӫa anh chӏ em tù chính trӏ.

Nhӳng biӋn pháp thâm hiӇm nhҩt phҧi kӇ ÿӃn là ÿӏch ÿã sӱ dөng triӋt ÿӇ các thӫ ÿoҥn

: "Tҭy não tѭ tѭӣng cӝng sҧn" nhҵm tѭӟc bӓ "sinh mҥng chính trӏ", làm tê liӋt ý chí

cách mҥng cӫa anh chӏ em tù chính trӏ.

Tҥi Tân HiӋp ÿӏch thѭӡng xuyên mӣ các lӟp hӑc "Tӕ cӝng", xuyên tҥc kháng chiӃn,

xuyên tҥc vai trò cách mҥng cӫa Ĉҧng Cӝng sҧn ViӋt Nam, bôi nhӑ lãnh tө Ĉҧng,

2.8 Page 18

▲back to top

ÿӗng thӡi suy tôn nhӳng tên ViӋt Gian bán nѭӟc, tuyên truyӅn nhӳng chӫ thuyӃt phҧn

ÿӝng cӫa quan thҫy Mӻ và bè lǊ tay sai.

Bҵng nhiӅu hình thӭc khӫng bӕ, cѭӥng chӃ, ÿӏch thúc ép tù nhân phҧi tham gia hӑc tӕ

cӝng, bҳt phҧi chào cӡ 3 que, bҳt cán bӝ ÿҧng viên phҧi xé cӡ Ĉҧng, cӡ Tә quӕc, xé

ҧnh Bác Hӗ, ký biên bҧn ly khai vӟi cách mҥng...

Ĉӗng chí Ba Ĉҥi mӝt tù nhân chính trӏ ÿã qua nhiӅu trҥi tù trong ÿó có trҥi tù Tân

HiӋp ÿã kӇ lҥi nhѭ sau : "Ĉӕi vӟi tù chính trӏ, huӹ diӋt sinh mҥng chính trӏ tù nhân là

mөc ÿích hàng ÿҫu cӫa Mӻ Ngөy, khi âm mѭu huӹ diӋt sinh mҥng chính trӏ ÿӕi vӟi tù

nhân bӏ thҩt bҥi chúng buӝc phҧi kӃt thúc ÿiӅu tra, nӃu thҩy không thӇ thӫ tiêu ÿѭӧc

thì chúng kӃt án 15-20 năm tù khә sai. Tù nhân có ký cung hay không ÿӕi vӟi chúng

là không cҫn thiӃt..."... "... Chúng thѭӡng xuyên kiӃm cӟ ÿánh ÿұp và hành xác tù

chính trӏ chӃt dҫn, chӃt mòn, chӃt tӯng phҫn cѫ thӇ. Vì sӧ công luұn chúng không

dám ÿánh cho chӃt ngay và chӃt hàng loҥt. Các tên ác ôn thì tuyên bӕ : chúng mày

không chӃt thì cǊng tù mөc xѭѫng, có thҵng nào sӕng sót mà vӅ tӟi nhà thì cǊng là

mӝt thҵng tàn phӃ"(6).

Ĉӗng chí NguyӉn Trӑng Tâm, nguyên là bí thѭ Ĉҧng uӹ bí mұt nhà tù Tân HiӋp

(1956) cǊng kӇ lҥi rҵng : "Cái thâm ÿӝc cӫa chúng là hӑc tӕ cӝng, chӕng cӝng, chӍ

cҫn mӝt chӳ ÿҫu hàng, dù ÿҫu hàng giҧ ÿӇ ngѭӡi cách mҥng mҩt hӃt lòng tin cӫa nhân

dân. CǊng thông qua tӕ cӝng chúng sàng lӑc ra nhӳng ngѭӡi trung kiên cӫa cách

mҥng. Ĉӕi vӟi giáo phái Cao Ĉài, Hoà Hҧo, Bình Xuyên, Ĉҥi ViӋt chӍ cҫn qua mӝt

lӟp hӑc là chúng thҧ ngay, riêng ngѭӡi kháng chiӃn có ngѭӡi nhҽ dҥ theo hӑc nhѭng

chúng vүn ÿѭa ÿi các nhà tù Phú Quӕc, Côn Ĉҧo” (7).

Có mӝt lҫn chúng ÿѭa bà Bút Trà, chӫ nhiӋm báo "Sài Gòn Mӟi" vào trҥi giam Tân

HiӋp gһp Kӻ sѭ Lê Văn Thҧ, Nhà báo Trҫn Ngӑc Sѫn, Nhà báo NguyӉn Văn Mҥi, Nӳ

nghӋ sƭ Ái Lan… tҥi phòng cӫa tên giám ÿӕc nhà giam. Qua sӵ sҳp xӃp và ÿҥo diӉn

6 Hӗi ký cӫa ÿӗng chí NguyӉn Trӑng Tâm và Võ thӃ Ĉҥi - cán bӝ hѭu trí - nguyên là tù chính trӏ tҥi Nhà lao Tân HiӋp - Biên Hoà. Tài

liӋu ÿánh máy tҥi Ban ÿiӅu tra tӝi ác chiӃn tranh tӍnh Ĉӗng Nai.

7 Hӗi ký cӫa ÿӗng chí NguyӉn Trӑng Tâm và Võ thӃ Ĉҥi - cán bӝ hѭu trí - nguyên là tù chính trӏ tҥi Nhà lao Tân HiӋp - Biên Hoà. Tài

liӋu ÿánh máy tҥi Ban ÿiӅu tra tӝi ác chiӃn tranh tӍnh Ĉӗng Nai.

2.9 Page 19

▲back to top

cӫa bӑn chiӃn tranh tâm lý, bà Bút Trà nói vӟi các anh chӏ rҵng : "Không cҫn biӃt các

anh các chӏ có hӑc Tӕ cӝng hay không, chӍ cҫn các anh các chӏ làm mӝt lá ÿѫn nói rõ

là không theo cӝng sҧn nӳa, nhà cҫm quyӅn sӁ thҧ các anh chӏ ngay…”. Rӗi bà ta

khuyên nhӫ : "ViӃt nhѭ thӃ chӍ là tҥm thӡi thôi. Vҩn ÿӅ quan trӑng ӣ chӛ là các anh

chӏ ÿѭӧc thҧ ra và Ĉҧng ÿang cҫn cán bӝ hoҥt ÿӝng" (8).

Chúng còn dùng nhӳng thӫ ÿoҥn khác là ÿánh vào tâm lý, tình cҧm ÿӡi sӕng vұt chҩt

tinh thҫn cӫa tù nhân. Chúng ra sӭc mua chuӝc mӝt sӕ tù nhân mà chúng cho là có uy

tín, phân biӋt chӃ ÿӝ sinh hoҥt giӳa các trҥi, tìm mӑi cách ÿӇ phân hoá, gây mâu

thuүn nghi kӷ lүn nhau giӳa các trҥi, giӳa các nhóm tù.

Xung quanh nhà tù Tân HiӋp ÿӏch cho mӣ mӝt sӕ hàng quán ÿӇ cám dӛ vұt chҩt, nӃu

anh chӏ em nào không vӳng vàng thì sӁ bӏ ngã gөc ngay. Chúng sӱ dөng các mӕi dây

liên hӋ tình cҧm qua thăm nuôi, gһp gӥ gia ÿình ÿӇ lôi kéo anh em chiêu hӗi, chiêu

hàng.

Bӑn chúng tuyên bӕ : "Trung tâm huҩn cҧnh bao giӡ cǊng mӣ rӝng cӱa cho các ngѭӡi

biӃt suy nghƭ theo ÿѭӡng lӕi quӕc gia” và nӃu ÿҫu hàng là chúng thҧ ngay.

Bҵng thӫ ÿoҥn này mӝt sӕ anh chӏ em chӍ sau mӝt phút nông nәi, thiӃu suy nghƭ ÿã

ÿánh mҩt sinh mҥng chính trӏ cӫa mình và ÿӇ rӗi ân hұn suӕt ÿӡi.

Nhà văn - Ngѭӡi chiӃn sƭ cách mҥng Lý Văn Sâm bӏ giһc giam giӳ ӣ trҥi tù này ÿã kӇ

lҥi : "... Bên cҥnh khӫng khә ÿӏch còn tә chӭc mua chuӝc tù nhân. Tên Tӕng Ĉình

Bҳc, Trѭӣng Ty Ĉһc cҧnh miӅn Ĉông nói : Cӝng sҧn cǊng là ngѭӡi , mà con ngѭӡi

thì phҧi có chӛ yӃu nên phҧi ÿánh vào chӛ yӃu ÿó là nó rã. Cái yӃu tӕ là ham muӕn

vұt chҩt, danh vӑng, tiӅn tài. Chúng còn bày bán nhiӅu hàng quán ÿӇ gây cho ta cҧm

giác là ӣ trong dãy thép gai chӍ có xa gia ÿình nhѭng nӃu có tiӅn thì sӁ có tҩt cҧ…

Vào các ngày thӭ 3, thӭ 6 chúng cho gia ÿình vào thăm nuôi và qua ÿó tác ÿӝng lôi

kéo anh chӏ em. NӃu gia ÿình không cӭng thì dӉ tác ÿӝng làm cho anh chӏ em sa

ngã..."(9)

Nhà tù Tân HiӋp là mӝt "ÿӏa ngөc trҫn gian". Nѫi giam giӳ tù nhân hӃt sӭc chұt chӝi,

bҭn thӍu. Ban ÿҫu toàn bӝ có 5 trҥi giam, mӛi trҥi khoҧng 180 - 200 m2, nhѭng sӕ

8 Hӗi ký cӫa Nhà văn Lý Văn Sâm, tài liӋu lѭu tҥi Bӝ phұn Nghiên cӭu lӏch sӱ Ĉҧng tӍnh uӹ Ĉӗng Nai.

9 Hӗi ký cӫa Nhà văn Lý Văn Sâm, tài liӋu lѭu tҥi Bӝ phұn Nghiên cӭu lӏch sӱ Ĉҧng tӍnh uӹ Ĉӗng Nai.

2.10 Page 20

▲back to top

ngѭӡi bӏ chúng bҳt giam ngày càng ÿông nên không ÿӫ sӭc chӭa. Các trҥi ÿѭӧc xây

dӵng thҩp, bӏt kín, mái lӧp tôn Fibrô ximăng, rҩt nóng nӵc nhҩt là vӅ mùa hè.

Trong các thӡi ÿiӇm 1959-1960, 1968-1971, ÿӏch thӵc hiӋn "luұt 10/59" và các

chѭѫng trình "Bình Ĉӏnh ÿһc biӋt”, "Bình Ĉӏnh cҩp tӕc", sӕ tù nhân tăng lên nhanh

chóng. Ĉêm ÿêm anh em phҧi thay phiên nhau ngѭӡi nҵm ngѭӡi ngӗi vүn không ÿӫ

chӛ. Mһt khác trҥi giam bӏ khóa chһt cӱa vӅ ÿêm cho nên không ÿӫ không khí ÿӇ thӣ,

mùi phân, mӗ hôi, nѭӟc tiӇu hôi hám vô cùng. Tӯ năm 1969 ÿӏch thiӃt lұp thêm mӝt

sӕ trҥi biӋt giam, xích cùm giam giӳ nhӳng ngѭӡi chúng cho là nhӳng phҫn tӱ ÿһc

biӋt quan trӑng. Tҥi ÿây tù nhân bӏ ÿӕi xӱ quá ѭ khҳc nghiӋt chҷng kém gì "chuӗng

cӑp" ӣ Côn Ĉҧo. NhiӅu anh em ÿã hy sinh tҥi nhӳng ngөc thҩt này.

Chӛ ӣ thì nhѭ thӃ, còn vҩn ÿӅ ăn uӕng thì cǊng quá ѭ tӗi tàn khӕn khә. Mӛi buәi, mӛi

ngѭӡi tù chӍ ÿѭӧc lѭng bát cѫm nҩu bҵng gҥo mөc, gҥo thӕi lүn vӟi nhiӅu thóc, cát.

Thӭc ăn là cá mҳm thӕi rӳa, có nhiӅu dòi bӑ, không có rau xanh. ThiӃu chҩt tѭѫi nên

khi có viӋc ra sân, ngѭӡi tù thѭӡng lén lút bӭt cӓ, nhһt lá cây, bҳt côn trùng, cҧ nhӳng

con thҵn lҵn ÿӇ tăng thêm khҭu phҫn cho ngѭӡi ӕm . Nѭӟc uӕng thì mӛi ngѭӡi tù chӍ

ÿѭӧc 1/3 lít mӛi ngày. Khát quá nhiӅu ngѭӡi phҧi uӕng cҧ nѭӟc tiӇu. Cӵc hình khát

nѭӟc hành hҥ triӅn miên tù nhân nhҩt là vӅ mùa hè. Có lúc bӑn chúa ngөc ra lӋnh cҳt

nѭӟc trong nhiӅu ngày liӅn làm cho anh chӏ em tù nhân kiӋt sӭc. Mӛi tuҫn ngѭӡi tù

chӍ ÿѭӧc tҳm 2 lҫn vӟi vài lon sӳa bò nѭӟc mà thôi . Vì không ÿӫ nѭӟc tҳm nên nhiӅu

tù nhân bӏ ghҿ lӣ ÿҫy mình, khә sӣ vô cùng.

Nhѭng khҳc nghiӋt hѫn cҧ là vҩn ÿӅ ÿҥi tiӇu tiӋn. Các trҥi tù thѭӡng sӱ dөng nhӳng

thùng tôn ÿӇ ngay trong phòng giam bên cҥnh ngѭӡi tù. Hàng trăm ngѭӡi sӱ dөng

chung mӝt chiӃc thùng cho nên thùng này thѭӡng xuyên mӣ nҳp, uӃ khí, ruӗi nhһng

xông lên nӗng nһc trong phòng. Có khi bӑn cai ngөc hành hҥ bҵng cách lҩy thùng ÿi ,

khiӃn ngѭӡi tù phҧi Ӎa ÿái lên cҧ ngѭӥng cӱa, cҧ chӛ nҵm. Khi phòng giam có ngѭӡi

bӏ bӋnh tiêu chҧy thì thұt là mӝt cӵc hình ÿӕi vӟi tҩt cҧ anh em trong phòng.

Do bӏ tra tҩn ÿánh ÿұp dã man cӝng thêm chӃ ÿӝ lao tù khҳc khә cho nên hҫu hӃt tù

nhân ÿӅu mҳc ÿӫ các chӭng bӋnh hiӇm nghèo. Ngoài các bӋnh trҫm trӑng vӅ nӝi

ngoҥi thѭѫng nhѭ dұp gan, phәi, lá lách, gãy tay, gãy chân…, còn nhiӅu loҥi bӋnh

phә biӃn nhѭ : ghҿ lӣ, kiӃt lӷ, ho lao, phù thӫng...