Chien thang Xuan Loc 1-14

Chien thang Xuan Loc 1-14



1 Pages 1-10

▲back to top


1.1 Page 1

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…

1.2 Page 2

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
BӜ TѬ LӊNH QUÂN KHU 7
BӜ TѬ LӊNH QUÂN ĈOÀN 4
TӌNH UӸ BÀ RӎA – VljNG TÀU
TӌNH UӸ ĈӖNG NAI
TRONG CUӜC TӘNG TIӂN CÔNG VÀ NӘI DҰY
MÙA XUÂN 1975
Tái bҧn lҫn thӭ nhҩt,
có bә sung, sӱa chӳa
NHÀ XUҨT BҦN TӘNG HӦP ĈӖNG NAI
2004

1.3 Page 3

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
BAN CHӌ ĈҤO
(QuyӃt ÿӏnh sӕ 192-QĈ/TU cӫa TӍnh uӹ Ĉӗng Nai ngày 19/12/2002)
LÊ HOÀNG QUÂN (UVTѬ. Ĉҧng, Bí thѭ TӍnh uӹ Ĉӗng Nai)
Trѭӣng ban
NGUYӈN VĂN CHIA (ThiӃu tѭӟng, Tѭ lӋnh Quân khu 7)
ban
Ĉӗng trѭӣng
TRҪN VĂN KHÁNH (Bí thѭ TӍnh uӹ Bà Rӏa – VNJng Tàu
Phó ban
LѬU PHѬӞC LѬӦNG (ThiӃu tѭӟng, Phó Tѭ lӋnh Chính trӏ
Quân ÿoàn 4)
Ĉӗng phó ban
PGS-TS. TRӎNH VѬѪNG HӖNG (Ĉҥi tá, ViӋn tѭӣng ViӋn
Lӏch sӱ quân sӵ ViӋt Nam)
Uӹ viên
PHҤM VĂN HY (Nguyên Bí thѭ TӍnh uӹ Bà Rӏa – Long Khánh) Uӹ viên
PHAN VĂN TRANG (Nguyên Bí thѭ TӍnh uӹ Biên Hoà)
Uӹ viên
VÕ VĂN MӜT (Chӫ tӏch Uӹ ban nhân dân tӍnh Ĉӗng Nai)
Uӹ viên
NGUYӈN TҨN DANH (Ĉҥi tá, ChӍ huy trѭӣng BCHQS tӍnh
Ĉӗng Nai)
Uӹ viên
HUǣNH VĂN HOÀNG (Ĉҥi tá, Giám ÿӕc Công an TӍnh Ĉӗng Nai) Uӹ viên
NGUYӈN VĂN THҲNG (Bí thѭ HuyӋn uӹ Long Khánh)
Uӹ viên
BAN NӜI DUNG
(QuyӃt ÿӏnh sӕ 193-QĈ/TU cӫa TӍnh uӹ Ĉӗng Nai ngày 24/12/2002)
DѬѪNG THANH TÂN (Trѭӣng ban Tuyên giáo TӍnh uӹ
Ĉӗng Nai) Trѭӣng ban
TS. HӖ SѪN ĈÀI (Thѭӧng tá, Phó Trѭӣng phòng KHCN-MT
Quân khu 7)
Phó ban
NGUYӈN QUANG CѬӠNG (Ĉҥi tá, Trѭӣng phòng KHCN-MT
Quân ÿoàn 4)
Ĉӗng phó ban
TS. HӖ KHANG (Thѭӧng tá, VIӋn Lӏch sӱ quân sӵ ViӋt Nam) Uӹ viên
NGUYӈN GIA HOÀ (Ĉҥi tá, Phó ChӍ huy Chính trӏ
BCHQS tӍnh Ĉӗng Nai)
Uӹ viên
ThS. TRҪN QUANG TOҤI (Phó Chӫ tӏch Hӝi Sӱ hӑc
tӍnh Ĉӗng Nai)
Uӹ viên
TS. NGUYӈN ĈÌNH THӔNG (Phó Chӫ tӏch
Hӝi Sӱ hӑc BR-VT)
Uӹ viên
TRҪN XUÂN THANH (Ban Tuyên giáo TӍnh uӹ BR-VT)
Uӹ viên

1.4 Page 4

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…

1.5 Page 5

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
LӠI GIӞI THIӊU
(Cho lҫn tái bҧn thӭ nhҩt)
Năm 2003, nhân kͽ ni͏m 28 năm gi̫i phóng mi͉n Nam, th͙ng nh̭t ÿ̭t n˱ͣc,
B͡ T˱ l͏nh Quân khu VII, B͡ T˱ l͏nh Quân ÿoàn IV, T͑nh uͽ Bà R͓a - VNJng Tàu và
T͑nh ͯy Ĉ͛ng Nai ÿã ph͙i hͫp t͝ chͱc cu͡c H͡i th̫o khoa h͕c v͉ Chi͇n th̷ng Xuân
L͡c - Long Khánh trong cu͡c t͝ng ti͇n công và n͝i d̵y mùa xuân 1975, gi̫i phóng
hoàn toàn mi͉n Nam, th͙ng nh̭t T͝ qu͙c (21.4.1975 - 21.4.2003).
Th͹c hi͏n ch͑ ÿ̩o cͯa Ban ch͑ ÿ̩o H͡i th̫o, Nhà xṷt b̫n t͝ng hͫp Ĉ͛ng Nai
ÿã k͓p thͥi t̵p hͫp các bài vi͇t và tham lu̵n quý báu cͯa các nhân chͱng l͓ch s͵,
các v͓ t˱ͣng lƭnh, sƭ quan cao c̭p, các ÿ͛ng chí lãnh ÿ̩o, các nhà nghiên cͱu l͓ch s͵
xṷt b̫n thành t̵p kͽ y͇u phͭc vͭ ÿͫt sinh ho̩t chính tr͓ kͽ ni͏m 28 năm Chi͇n
th̷ng Xuân L͡c - Long Khánh và gi̫i phóng mi͉n Nam. T̵p kͽ y͇u là m͡t trong
nhͷng tài li͏u b͝ ích ÿ˱ͫc các ÿ̩i bi͋u và ÿông ÿ̫o b̩n ÿ͕c hoan nghênh. Nh̹m
thi͇t th͹c kͽ ni͏m các ngày l͍ l͓ch s͵ trong 2 năm (2004, 2005), ÿ̿c bi͏t là kͽ ni͏m

1.6 Page 6

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
30 năm gi̫i phóng mi͉n Nam, th͙ng nh̭t ÿ̭t n˱ͣc (30.4.1975- 30.4.2004), th͹c hi͏n
s͹ ch͑ ÿ̩o cͯa Ban Th˱ͥng vͭ T͑nh ͯy, Nhà xṷt b̫n t͝ng hͫp Ĉ͛ng Nai tái b̫n t̵p
kͽ y͇u Chi͇n th̷ng Xuân L͡c - Long Khánh trong cu͡c T͝ng ti͇n công và n͝i d̵y
mùa xuân 1975. L̯n tái b̫n này, Nhà xṷt b̫n ÿã ti͇p thu ý ki͇n ÿóng góp và b͝
sung m͡t s͙ bài vi͇t quan tr͕ng cͯa các ÿ͛ng chí lão thành cách m̩ng, các ÿ͛ng chí
lãnh ÿ̩o v͉ ý nghƭa l͓ch s͵ cͯa chi͇n th̷ng Xuân L͡c - Long Khánh trong mùa xuân
t͝ng ti͇n công và n͝i d̵y năm 1975.
Tuy nhiên, trong quá trình th͹c hi͏n, có th͋ không tránh kh͗i nhͷng thi͇u sót
Kính mong s͹ quan tâm và ÿóng góp ý ki͇n cͯa các ÿ͛ng chí, ÿ͛ng bào và ÿông ÿ̫o
b̩n ÿ͕c.
Biên Hòa, ngày 23 tháng 3 năm 2004
T/M BAN NӜI DUNG HӜI THҦO
TRѬӢNG BAN
Dѭѫng Thanh Tân
LӠI GIӞI THIӊU
(Cho lҫn xuҩt bҧn thӭ nhҩt)
Chi͇n tranh k͇t thúc ÿã 28 năm nh˱ng quân dân Xuân L͡c - Long Khánh -
Ĉ͛ng Nai cùng hàng ngàn cán b͡, chi͇n sƭ các l͹c l˱ͫng vNJ trang tͳng tham gia
chi͇n ÿ̭u t̩i m̿t tr̵n này, không bao giͥ quên v͉ nhͷng ngày chi͇n ÿ̭u ác li͏t
nh˱ng r̭t anh hùng, ÿ̵p tan cánh c͵a thép ͧ phía ÿông Sài Gòn, trong cu͡c T͝ng
ti͇n công và n͝i d̵y mùa Xuân 1975.
Xuân L͡c (t͑nh lͻ t͑nh Long Khánh cNJ) n̹m cách Sài Gòn 80 km v͉ phía ÿông,
n˯i h͡i tͭ cͯa nhi͉u nút giao thông quan tr͕ng Qu͙c l͡ 1 ÿi ra B̷c, Qu͙c l͡ 20 ÿi Ĉà
L̩t ÿ˱ͥng s͙ 2 ÿi Bà R͓a - VNJng Tàu. Xuân L͡c có v͓ trí quan tr͕ng v͉ quân s͹.

1.7 Page 7

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
Nhͷng ngày ÿ̯u tháng 3-1975, trong c˯n ho̫ng lo̩n tr˱ͣc giͥ sͭp ÿ͝, ÿ͓ch v͡i vã
l̵p phòng tuy͇n Xuân L͡c làm tr͕ng tâm cͯa tuy͇n phòng thͯ chi͇n l˱ͫc ͧ phía ÿông
Uâyen (Weyand) ÿã nói vͣi Nguy͍n Văn Thi͏u: “B̹ng m͕i giá ph̫i giͷ Xuân L͡c.
M̭t Xuân L͡c là m̭t Sài Gòn”.
V͉ phía ta, th͹c hi͏n ch͑ ÿ̩o cͯa B͡ Chính tr͓ và B͡ T˱ l͏nh t͙i cao, tr͹c ti͇p
là Trung ˱˯ng Cͭc và Quân ͯy, B͡ T˱ l͏nh Mi͉n, t̩i Chi͇n khu Ĉ, Khu ͯy mi͉n
Ĉông xác ÿ͓nh quy͇t tâm: “…Th͓ xã Long Khánh là n˯i ta dͱt ÿi͋m cu͙i cùng, n˯i
Ĉ̫ng b͡ mi͉n Ĉông hoàn thành nhi͏m vͭ cách m̩ng dân t͡c dân chͯ nhân dân. Vì
v̵y, cu͡c ÿ̭u trí, ÿ̭u l͹c trong cu͡c quy͇t chi͇n chi͇n l˱ͫc g̯n 12 ngày ÿêm t̩i m̿t
tr̵n Xuân L͡c là b̫n anh hùng ca sáng ngͥi hào khí Ĉ͛ng Nai, là ÿ͑nh cao cͯa chͯ
nghƭa anh hùng cách m̩ng Vi͏t Nam.
Nhân kͽ ni͏m 28 năm gi̫i phóng mi͉n Nam (30-4-1975 - 30-4-2003), th͙ng
nh̭t T͝ qu͙c, B͡ T˱ l͏nh Quân khu 7, B͡ T˱ l͏nh Quân ÿoàn 4, T͑nh ͯy Bà R͓a -
VNJng Tàu, T͑nh ͯy Ĉ͛ng Nai ÿã t͝ chͱc H͡i th̫o khoa h͕c v͉ CHI͆N TH̶NG
XUÂN L͠C - LONG KHÁNH TRONG CU͠C T͜NG TI͆N CÔNG VÀ N͜I D̴Y
MÙA XUÂN 1975, GI̪I PHÓNG MI͈N NAM TH͘NG NH̬T T͜ QU͘C (21-4-
1975 - 21-4-2003). Ĉ͋ phͭc vͭ cho H͡i th̫o, Ban ch͑ ÿ̩o, Ban n͡i dung giao Nhà
xṷt b̫n T͝ng hͫp Ĉ͛ng Nai, ph͙i hͫp vͣi Nhà xṷt b̫n Quân ÿ͡i Nhân dân ̭n
hành t̵p Kͽ y͇u v͉ Chi͇n th̷ng Xuân L͡c.
H˯n 80 b̫n tham lu̵n và ý ki͇n quí báu cͯa các tác gi̫ là nhͷng ÿ͛ng chí
lãnh ÿ̩o Ĉ̫ng, Nhà n˱ͣc, Quân ÿ͡i, nhͷng nhà chính tr͓, nhà ch͑ huy quân s͹ các
c̭p, các cán b͡ nghiên cͱu lý lu̵n quân s͹, nhͷng n̓ hà nghiên cͱu v͉ khoa h͕c xã
h͡i ͧ nhͷng góc ÿ͡ khác nhau, nh˱ng b̹ng ṱm lòng và trách nhi͏m ÿã t̵p trung
nghiên cͱu, ghi chép, s˱u t̯m, tái hi͏n l̩i nhͷng s͹ ki͏n l͓ch s͵, ÿã nêu b̵t v͓ trí, vai
trò và ý nghƭa cͯa Chi͇n th̷ng Xuân L͡c trên chi͇n tr˱ͥng mi͇n Ĉông gian lao mà
anh dNJng trong cu͡c T͝ng ti͇n công và n͝i d̵y mùa Xuân 1975. Ĉ̿c bi͏t là tinh th̯n
chi͇n ÿ̭u dNJng c̫m hy sinh quên mình cͯa ÿ͛ng bào, ÿ͛ng chí trong thͥi kh̷c l͓ch
s͵ tr˱ͣc giͥ chi͇n th̷ng vì s͹ nghi͏p gi̫i phóng mi͉n Nam, th͙ng nh̭t ÿ̭t n˱ͣc.

1.8 Page 8

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
Ngày nay, trong s͹ nghi͏p xây d͹ng và b̫o v͏ T͝ qu͙c xã h͡i chͯ nghƭa,
chúng ta càng t͹ hào và không bao giͥ quên v͉ nhͷng truy͉n th͙ng ÿ̭u tranh cách
m̩ng kiên c˱ͥng, nhͷng gian kh͝ hy sinh, th͵ thách ác li͏t trong cu͡c kháng chi͇n
th̯n thánh cͯa quân và dân ta d˱ͣi s͹ lãnh ÿ̩o cͯa Ĉ̫ng và Bác H͛ kính yêu vì ÿ͡c
l̵p, t͹ do và th͙ng nh̭t T͝ qu͙c, Chi͇n th̷ng Xuân L͡c là m͡t nét son góp ph̯n tô
th̷m trang s͵ cách m̩ng v̓ vang cͯa dân t͡c.
BAN CHӌ ĈҤO HӜI THҦO
NHÀ XUҨT BҦN TӘNG HӦP
ĈӖNG NAI
CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC - LONG KHÁNH
TRONG CUӜC TӘNG TIӂN CÔNG VÀ NӘI DҰY
MÙA XUÂN 1975
LÊ HOÀNG QUÂN
Uͽ viên Ban ch̭p hành Trung ˱˯ng Ĉ̫ng,
Bí th˱ T͑nh uͽ Ĉ͛ng Nai.
Hôm nay, giӳa nhӳng ngày tháng tѭ lӏch sӱ, cùng quân dân cҧ nѭӟc nô nӭc thi
ÿua lao ÿӝng sҧn xuҩt ÿӇ chào mӯng và kӹ niӋm 28 năm ngày toàn thҳng (30-4-1975
- 30-4-2003) cӫa cuӝc Tәng tiӃn công và nәi dұy mùa Xuân năm 1975 và kӹ niӋm
sinh nhұt lҫn thӭ 113 cӫa Bác Hӗ kính yêu (19-5-1890 - 19-5-2003). Ĉѭӧc sӵ ӫy
nhiӋm cӫa Bӝ Tѭ lӋnh Quân khu 7, Bӝ Tѭ lӋnh Quân ÿoàn 4,TӍnh uӹ Bà Rӏa - VNJng
Tàu và TӍnh ӫy Ĉӗng Nai, thay mһt Ban chӍ ÿҥo Hӝi thҧo khoa hӑc “ChiӃn thҳng
Xuân Lӝc”, tôi xin nhiӋt liӋt chào mӯng các ÿӗng chí lãnh ÿҥo Ĉҧng, Nhà nѭӟc,

1.9 Page 9

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
Chính phӫ, Quân ÿӝi, các ÿӗng chí lão thành cách mҥng, các ÿӗng chí tѭӟng lƭnh, sƭ
quan cao cҩp, cán bӝ chӍ huy bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng, gia ÿình cѫ sӣ cách mҥng có công
trong trұn ÿánh giҧi phóng Xuân Lӝc - Long Khánh, các nhà khoa hӑc và các ÿӗng
chí khách quý ÿӃn tham dӵ cuӝc Hӝi thҧo này.
Xin trân trӑng kính chúc tҩt cҧ các ÿӗng chí và gia ÿình luôn sӭc khӓe, hҥnh
phúc và thành ÿҥt.
Kính th˱a:
- Các ÿ͛ng chí lãnh ÿ̩o
- Các ÿ͛ng chí ÿ̩i bi͋u
Nghӏ quyӃt Hӝi nghӏ Ban Chҩp hành Trung ѭѫng lҫn thӭ 21 (năm 1973) khҷng
ÿӏnh: “Con ÿ˱ͥng cách m̩ng cͯa mi͉n Nam là con ÿ˱ͥng b̩o l͹c cách m̩ng. B̭t
k͋ trong tình hình nào ta cNJng ph̫i n̷m vͷng thͥi c˯ ÿ˱ͥng l͙i chi͇n l˱ͫc ti͇n công
và ch͑ ÿ̩o linh ho̩t ÿ͋ ÿ˱a cách m̩ng mi͉n Nam ti͇n lên”, là mӝt Nghӏ quyӃt lӏch sӱ
cӫa Ban Chҩp hành Trung ѭѫng, Bӝ Chính trӏ. Nhѭ mӝt luӗng gió mát, Nghӏ quyӃt
21 cӫa Trung ѭѫng Ĉҧng và Nghӏ quyӃt 15 cӫa Trung ѭѫng Cөc, ÿѭӧc Khu ӫy miӅn
Ĉông, TӍnh ӫy Bà Rӏa - Long Khánh, TӍnh ӫy Biên Hòa, TӍnh ӫy Tân Phú tә chӭc
hӑc tұp sâu rӝng ÿӃn cán bӝ, ÿҧng viên, các lӵc lѭӧng vNJ trang, ÿѭӧc ÿӗng bào, chiӃn
sƭ sôi nәi hѭӣng ӭng, biӃn thành hành ÿӝng cách mҥng tӯ tiӅn tuyӃn ÿӃn hұu phѭѫng,
khҳp các vùng giҧi phóng, tӯ nông thôn ÿӃn ÿô thӏ, phong trào cách mҥng cӫa quân
dân miӅn Ĉông phát triӇn mҥnh mӁ hѫn bao giӡ hӃt.
Trên chiӃn trѭӡng mi͉n Ĉông gian lao mà anh dNJng, chҩp hành Nghӏ quyӃt
cӫa Trung ѭѫng Ĉҧng, trӵc tiӃp là Trung ѭѫng Cөc, Hӝi nghӏ Khu ӫy miӅn Ĉông tҥi
ChiӃn khu Ĉ ÿã kiӇm ÿiӇm tình hình, khҷng ÿӏnh tính chҩt vӏ trí quan trӑng cӫa miӅn
Ĉông, ÿһc biӋt khi thҩt bҥi tӯ các nѫi, ÿӏch sӁ co vӅ phòng thӫ ӣ Long Khánh, Xuân
Lӝc. Khu ӫy nhұn ÿӏnh: “Th͓ xã Long Khánh là m͡t trong nhͷng n˯i ta dͱt ÿi͋m cu͙i
cùng, n˯i Ĉ̫ng b͡ mi͉n Ĉông hoàn thành nhi͏m vͭ cách m̩ng dân t͡c dân chͯ nhân
dân cͯa mình”.
VӅ nhiӋm vө quan trӑng cӫa các TӍnh ӫy thuӝc Khu ӫy miӅn Ĉông trong mùa
Xuân Tәng tiӃn công và nәi dұy này, Khu ӫy chӍ rõ: “Ta có kh̫ năng phát ÿ͡ng
qu̯n chúng khͧi nghƭa vͣi tinh th̯n ̭p gi̫i phóng ̭p, xã gi̫i phóng xã, huy͏n gi̫i

1.10 Page 10

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
phóng huy͏n, chi khu; t͑nh gi̫i phóng th͓ xã, ti͋u khu, giành toàn b͡ chính quy͉n v͉
tay nhân dân”.
Nhӡ quán triӋt sâu sҳc Nghӏ quyӃt cӫa Ĉҧng, do ÿó sau khi ÿѭӧc Ĉӗng chí
Trҫn Văn Trà thay mһt Quân ӫy MiӅn và Bӝ Tѭ lӋnh MiӅn phә biӃn Nghӏ quyӃt tҩn
công Xuân Lӝc - Long Khánh, (ngày 31-3 ÿӃn 1-4-1975 tҥi Sӣ ChӍ huy Quân khu
miӅn Ĉông ӣ ChiӃn khu Ĉ), Khu ӫy và Quân khu miӅn Ĉông ÿã lãnh ÿҥo, chӍ ÿҥo
quân dân tӍnh Bà Rӏa - Long Khánh, quân dân Tân Phú, Biên Hòa phӕi hӧp chһt chӁ
cùng lӵc lѭӧng vNJ trang Quân ÿoàn 4 làm nên chiӃn thҳng lӏch sӱ sau 12 ngày ÿêm
chiӃn ÿҩu gian khә ác liӋt, ÿұp tan cánh cӱa thép Xuân Lӝc - Long Khánh, tҥo thӃ
trұn mӟi, ÿã mӣ rӝng ÿӏa bàn tұp kӃt và xuҩt quân cӫa Quân ÿoàn 2 và Quân ÿoàn 4,
là lӵc lѭӧng tiӃn công chӫ yӃu ӣ phía ÿông vào Sài Gòn, góp phҫn to lӟn cho ChiӃn
dӏch Hӗ Chí Minh lӏch sӱ toàn thҳng, giҧi phóng miӅn Nam thӕng nhҩt Tә quӕc.
ChiӃn thҳng Xuân Lӝc – Long Khánh là mӝt sӵ kiӋn lӏch sӱ, lý luұn vào thӡi
ÿiӇm quan trӑng có ý nghƭa thӵc tiӉn lý luұn, công tác chӍ ÿҥo, chӍ huy tác chiӃn, vӅ
nghӋ thuұt quân sӵ trong cuӝc kháng chiӃn chӕng Mӻ cӭu nѭӟc, nhҩt là trong giai
ÿoҥn cuӕi trѭӟc khi quân dân miӅn Ĉông cùng cҧ nѭӟc bѭӟc vào ChiӃn dӏch Hӗ Chí
Minh lӏch sӱ giҧi phóng Sài Gòn, giҧi phóng miӅn Nam hoàn thành thҳng lӧi sӵ
nghiӋp giҧi phóng dân tӝc, thӕng nhҩt Tә quӕc.
ChiӃn dӏch Xuân Lӝc nә ra trong bӕi cҧnh: ChiӃn dӏch Tây Nguyên, ChiӃn
dӏch Trӏ Thiên - HuӃ ÿã giành ÿѭӧc thҳng lӧi, ta ÿã ÿұp tan kҿ ÿӏch ӣ Quân khu 1,
Quân khu 2, giҧi phóng toàn bӝ Tây Nguyên và các tӍnh ÿӗng bҵng duyên hҧi miӅn
Trung, làm chӫ nhiӅu vùng quan trӑng ӣ ÿӗng bҵng sông Cӱu Long, ÿҭy chӃ ÿӝ tay
sai Sài Gòn vào thӃ bӏ bao vây cô lұp, có nguy cѫ sөp ÿә.
ĈӇ cӭu nguy cho chӃ ÿӝ tay sai, ngày 28-3-1975, Tәng thӕng Mӻ cӱ Uâyen
(Weyand), Tham mѭu trѭӣng lөc quân, là cӵu Tәng tѭ lӋnh quân viӉn chinh Mӻ ӣ
Ĉông Dѭѫng, cҫm ÿҫu mӝt phái ÿoàn quân sӵ cao cҩp cӫa Mӻ cùng tѭӟng ngөy Cao
Văn Viên ÿi thӏ sát chiӃn trѭӡng và quyӃt ÿӏnh xây dӵng mӝt tuyӃn phòng thӫ theo
hình vòng cung tӯ Phan Rang xuӕng Xuân Lӝc - Tây Ninh, trong ÿó lҩy Xuân Lӝc
làm tuyӃn phòng thӫ chính. Ĉӏch ý thӭc rҩt rõ vӏ trí cӫa Xuân Lӝc. Chính Uâyen xác

2 Pages 11-20

▲back to top


2.1 Page 11

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
ÿӏnh vӟi NguyӉn Văn ThiӋu: “mҩt Xuân Lӝc là mҩt Sài Gòn”. Tҥi Xuân Lӝc, ÿӏch bӕ
trí Sѭ 18 và mӝt sӕ tiӇu ÿoàn bҧo an có công sӵ kiên cӕ. Khi chiӃn dӏch nә ra, ÿӏch
tung vào ÿây nhiӅu lӵc lѭӧng chӫ lӵc, cѫ giӟi nhѭ Lӳ 1 dù, ChiӃn ÿoàn 8 Sѭ 5, Liên
ÿoàn 7 biӋt ÿӝng quân, Lӳ 3 thiӃt giáp, các trung ÿoàn thiӃt giáp, các lӳ ÿoàn thӫy
quân lөc chiӃn 315, 318, 320. Âm mѭu cӫa ÿӏch là giӳ cho ÿѭӧc Xuân Lӝc ÿӇ hy
vӑng giӳ ÿѭӧc thӫ phӫ Sài Gòn, hòng tìm mӝt giҧi pháp chính trӏ duy trì chӃ ÿӝ tay
sai ngөy quyӅn ӣ miӅn Nam.
VӅ ta, quyӃt tâm cӫa Bӝ Chính trӏ Trung ѭѫng Ĉҧng ngày 31-1-1975 là nҳm
vӳng thӡi cѫ chiӃn lѭӧc, thӵc hiӋn tәng tiӃn công nәi dұy, kӃt thúc thҳng lӧi chiӃn
tranh giҧi phóng miӅn Nam trong thӡi gian ngҳn nhҩt, tӕt hѫn cҧ là bҳt ÿҫu và kӃt
thúc trong tháng 4 không ÿӇ chұm. Thӵc hiӋn quyӃt tâm này, ngày 2-4-1975, Quân
ӫy Trung ѭѫng chӍ ÿҥo: “C̯n có k͇ ho̩ch tͱc kh̷c t̵p trung pháo lͣn, ph̯n nào xe
tăng và b͡ binh, nhân lúc ÿ͓ch hoang mang, di͏t b͕n b̩i binh mͣi ch̩y v͉, tiêu di͏t
m͡t b͡ ph̵n S˱ ÿoàn 18, ÿánh chi͇m Xuân L͡c, áp sát Biên Hòa. Kh͙ng ch͇ ÿ˱ͫc
sân bay Biên Hòa thì không quân ÿ͓ch m̭t tác ÿͭng, ÿ͓ch ͧ Sài Gòn sͅ hoang mang
to”. Lӵc lѭӧng tiӃn công Xuân Lӝc có Quân ÿoàn 4 vӟi 3 sѭ ÿoàn 1, 6, 7 và Trung
ÿoàn ÿӝc lұp 95b cùng lӵc lѭӧng vNJ trang ÿӏa phѭѫng tӍnh Bà Rӏa - Long Khánh và
sӵ phӕi hӧp cӫa phong trào chiӃn tranh nhân dân trên các chiӃn trѭӡng Biên Hòa và
lân cұn. Ĉoàn pháo binh Biên Hòa ÿһt pháo tҥi HiӃu Liêm ÿã khӕng chӃ sân bay Biên
Hòa và tәng kho Long Bình, góp phҫn to lӟn vào ChiӃn thҳng Xuân Lӝc.
Nhѭ vұy, rõ ràng trong tháng 4-1975, Xuân Lӝc - Long Khánh trӣ thành mӝt
mөc tiêu chiӃn lѭӧc cӫa ta và ÿӏch. Ta quyӃt tâm ÿұp tan “cánh cӱa thép” Xuân Lӝc
ÿӇ tiӃn vào giҧi phóng Biên Hòa - Sài Gòn. Ĉӏch cӕ giӳ Xuân Lӝc hòng ngăn chһn
quân chӫ lӵc cách mҥng ӣ phía ÿông, hòng duy trì chӃ ÿӝ tay sai ӣ Sài Gòn. Do ÿó,
cuӝc tiӃn công Xuân Lӝc giҧi phóng Long Khánh ÿã diӉn ra hӃt sӭc ác liӋt, là mӝt
trong nhӳng thӱ thách oanh liӋt nhҩt cӫa Quân ÿoàn 4 và quân dân Bà Rӏa - Long
Khánh. Gҫn 12 ngày ÿêm chiӃn ÿҩu giành giұt vӟi kҿ thù tӯng lô cӕt, hҫm ngҫm chӏu
ÿӵng hàng chөc ngàn tҩn bom, pháo, kӇ cҧ vNJ khí hӫy diӋt lҫn ÿҫu tiên sӱ dөng ӣ
chiӃn trѭӡng miӅn Nam (bom CBU), Quân ÿoàn 4 và quân dân Bà Rӏa - Long Khánh,
Tân Phú, Biên Hòa ÿã hӧp ÿӗng chiӃn ÿҩu, chia lӱa, tiêu diӋt 2056 tên, bҳt 2785 tên,

2.2 Page 12

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
ÿánh thiӋt hҥi nһng 3 chiӃn ÿoàn bӝ binh cӫa Sѭ 18 và Sѭ 5 ngөy, mӝt sӕ ÿѫn vӏ pháo
binh, mӝt sӕ ÿѫn vӏ dù, biӋt ÿӝng, thӫy quân lөc chiӃn, bҳt sӕng tên Ĉҥi tá TӍnh
trѭӣng Long Khánh, phá hӫy và tӏch thu nhiӅu trang bӏ, phѭѫng tiӋn chiӃn tranh bә
sung cho các ÿѫn vӏ. Làm nên chiӃn thҳng vô cùng oanh liӋt, vҿ vang ÿó, Quân ÿoàn
4 có gҫn 500 cán bӝ, chiӃn sƭ hy sinh, hѫn 1500 ÿӗng chí bӏ thѭѫng, lӵc lѭӧng vNJ
trang và quân dân Xuân Lӝc, Long Khánh cNJng chӏu nhiӅu tәn thҩt, hy sinh xѭѫng
máu.
Hai mѭѫi tám năm ÿã trôi qua tӯ khi ChiӃn dӏch Xuân Lӝc kӃt thúc thҳng lӧi,
toàn tӍnh Long Khánh trѭӟc ÿây, nay là huyӋn Long Khánh, Xuân Lӝc, Ĉӏnh Quán ÿã
nӛ lӵc khҳc phөc hұu quҧ chiӃn tranh do Mӻ ngөy ÿӇ lҥi, tӯng bѭӟc phát triӇn kinh
tӃ, văn hóa xã hӝi theo hѭӟng công nghiӋp hóa - hiӋn ÿҥi hóa. NhiӅu tài liӋu, báo chí
trong nѭӟc và ngoài nѭӟc ÿã ÿӅ cұp ÿӃn ChiӃn thҳng Xuân Lӝc - Long Khánh, trong
ÿó không ít nhӳng ý kiӃn còn tranh luұn:
- Xuân Lӝc là m͡t chi͇n d͓ch hay ch͑ là m͡t tr̵n ti͇n công, bӣi theo Tͳ ÿi͋n
bách khoa quân s͹; Nhà xuҩt bҧn Quân ÿӝi nhân dân, 1996, ÿӏnh nghƭa: “Chi͇n d͓ch
là t͝ng th͋ nhͷng tr̵n chi͇n ÿ̭u, các ÿòn ÿ͡t kích, các tr̵n then ch͙t, các ho̩t ÿ͡ng
tác chi͇n khác k͇t hͫp ch̿t chͅ vͣi nhau theo mͭc ÿích, nhi͏m vͭ, thͥi gian và không
gian, ÿ˱ͫc ti͇n hành trên m͡t ho̿c nhi͉u chi͇n tr˱ͥng tác chi͇n, trên h˱ͣng chi͇n
l˱ͫc ho̿c chi͇n d͓ch theo m͡t ý ÿ͓nh và k͇ ho̩ch th͙ng nh̭t nh̹m th͹c hi͏n nhͷng
nhi͏m vͭ chi͇n l˱ͫc hay chi͇n d͓ch”.
- Còn ý kiӃn băn khoăn cho viӋc mӣ ChiӃn dӏch Xuân Lӝc có thұt sӵ cҫn thiӃt
trong bӕi cҧnh ngөy quân ngөy quyӅn ÿang ӣ trong thӃ tan rã, tinh thҫn suy sөp.
Trong chӍ ÿҥo tác chiӃn ӣ Xuân Lӝc, ta quyӃt tâm rҩt cao nhѭng có phҧi cNJng bӝc lӝ
nhӳng sѫ hӣ nhѭ nhұn ÿӏnh không hӃt vӅ phҧn ӭng ÿiên cuӗng cӫa kҿ thù khi dӗn vào
thӃ phҧi “tӱ thӫ” (ÿӏch ÿã sӱ dөng hai quҧ bom CBU ӣ ÿây), cho nên tӯ ngày 12-4, ta
phҧi chuyӇn hѭӟng và thay ÿәi cách ÿánh tӯ tiӃn công tiêu diӋt ÿӏch ӣ Xuân Lӝc ÿӃn
tә chӭc tiêu diӋt ÿӏch vòng ngoài, cҳt ÿӭt viӋn binh ÿӏch trên Quӕc lӝ 1, Quӕc lӝ 20,
chia cҳt Biên Hòa và Long Khánh, tә chӭc bao vây cô lұp ÿӏch trong thӏ xã Long
Khánh.

2.3 Page 13

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
- ChiӃn thҳng Xuân Lӝc - Long Khánh có vai trò, vӏ trí và ý nghƭa nhѭ thӃ nào
trong giai ÿoҥn cuӕi cӫa cuӝc kháng chiӃn chӕng Mӻ cӭu nѭӟc cӫa quân dân ta bӣi
nhѭ chúng ta biӃt, sáng ngày 21-4-1975, ta giҧi phóng hoàn toàn thӏ xã Long Khánh,
thì 19 giӡ cùng ngày NguyӉn Văn ThiӋu ÿã xuҩt hiӋn trên ÿài truyӅn hình và chính
thӭc tuyên bӕ tӯ chӭc và hai ngày sau (23-4-1975), Tәng thӕng Mӻ khҷng ÿӏnh cuӝc
chiӃn tranh ӣ ViӋt Nam ÿã kӃt thúc vӟi Mӻ. Ĉó có phҧi do tác ÿӝng cӫa ChiӃn thҳng
Xuân Lӝc - Long Khánh.
Nhѭng có mӝt ÿiӅu chúng ta ÿã khҷng ÿӏnh ÿѭӧc: ChiӃn thҳng Xuân Lӝc -
Long Khánh là sӵ thӇ hiӋn cao ÿӝ cӫa chӫ nghƭa Anh hùng cách mҥng, cӫa truyӅn
thӕng ÿҩu tranh kiên cѭӡng, bҩt khuҩt cӫa dân tӝc ta; là ÿӍnh cao cӫa nghӋ thuұt quân
sӵ trong cuӝc chiӃn tranh nhân dân dѭӟi sӵ lãnh ÿҥo sáng suӕt cӫa Ĉҧng Cӝng sҧn
ViӋt Nam quang vinh và Bác Hӗ kính yêu cӫa dân tӝc, là sӵ kӃt hӧp nhuҫn nhuyӉn
giӳa tiӃn công và nәi dұy, nәi dұy và tiӃn công cӫa các lӵc lѭӧng vNJ trang bӝ ÿӝi chӫ
lӵc, bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng và quҫn chúng nhân dân Xuân Lӝc - Long Khánh trong cuӝc
Tәng tiӃn công và nәi dұy mùa Xuân 1975 Giҧi phóng Xuân Lӝc - Long Khánh ÿã
tҥo ra thӃ trұn mӟi có ý nghƭa chiӃn lѭӧc ӣ cӱa ngõ phía ÿông Sài Gòn, tҥo ÿiӅu kiӋn
rҩt quan trӑng cho các lӵc lѭӧng cӫa cánh quân phía ÿông tұp kӃt, chuҭn bӏ cho trұn
quyӃt chiӃn chiӃn lѭӧc cuӕi cùng cӫa ChiӃn dӏch Hӗ Chí Minh lӏch sӱ.
Vӟi ÿӃ quӕc Mӻ và ngөy quyӅn tay sai, ChiӃn thҳng Xuân Lӝc - Long Khánh
là mӝt ÿòn quyӃt ÿӏnh làm suy sөp hoàn toàn tinh thҫn và ý chí cӫa mӝt ÿӝi quân tay
sai vӕn ÿã vô cùng hoang mang, ÿұp tan hy vӑng sau cùng cӫa ngөy quân, ngөy
quyӅn khi tuyӃn phòng thӫ Xuân Lӝc sөp ÿә.
Bài hӑc vӅ nhұn ÿӏnh, ÿánh giá tình hình, kiên quyӃt trong chӍ ÿҥo tác chiӃn và
tiӃn công ÿӏch, vӅ nghӋ thuұt nҳm và tҥo thӡi cѫ, vӅ vұn dөng sӭc mҥnh tәng hӧp cӫa
chiӃn tranh nhân dân trong chiӃn thҳng Xuân Lӝc, giҧi phóng Long Khánh không chӍ
có ý nghƭa trong giáo dөc truyӅn thӕng, mà còn bә ích trong công tác lãnh ÿҥo xây
dӵng phát triӇn kinh tӃ, văn hóa xã hӝi, xây dӵng thӃ trұn quӕc phòng toàn dân gҳn
vӟi thӃ trұn an ninh nhân dân, thӃ trұn lòng dân trong sӵ nghiӋp xây dӵng và bҧo vӋ
Tә quӕc, không chӍ cho Ĉӗng Nai. Ĉây là lҫn ÿҫu tiên Bӝ Tѭ lӋnh Quân khu 7, Bӝ
Tѭ lӋnh Quân ÿoàn 4, TӍnh ӫy Bà Rӏa - VNJng Tàu, TӍnh ӫy Ĉӗng Nai phӕi hӧp tә

2.4 Page 14

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
chӭc cuӝc Hӝi thҧo khoa hӑc, nhiӅu vҩn ÿӅ khoa hӑc vӅ lӏch sӱ xoay quanh ChiӃn
thҳng Xuân Lӝc - Long Khánh sӁ ÿѭӧc các ÿӗng chí lãnh ÿҥo, các ÿӗng chí tѭӟng
lƭnh, sƭ quan trӵc tiӃp tham gia trұn ÿánh, các nhà nghiên cӭu khoa hӑc phân tích, lý
giҧi trên nhiӅu góc ÿӝ ÿӇ tҥo ra mӝt cái nhìn chung vӅ vai trò, vӏ trí, ý nghƭa cӫa
ChiӃn thҳng Xuân Lӝc trong cuӝc Tәng tiӃn công và nәi dұy mùa Xuân 1975. Ĉһc
biӋt trong thӡi ÿiӇm lӏch sӱ này, tình hình trên thӃ giӟi diӉn biӃn vô cùng phӭc tҥp,
các thӃ lӵc hiӃu chiӃn vӟi nhӳng hӑc thuyӃt quân sӵ mӟi, vӟi nhӳng trang thiӃt bӏ
quân sӵ tӕi tân, bҩt chҩp HiӃn chѭѫng Liên hiӋp quӕc, xâm lѭӧc và gây nhiӅu ÿau
thѭѫng cho nhân dân mӝt sӕ nѭӟc, gây mҩt әn ÿӏnh hòa bình thӃ giӟi. Nhӳng bài hӑc
kinh nghiӋm trong cuӝc chiӃn tranh giҧi phóng dân tӝc là nhӳng bài hӑc vô cùng quý
giá giúp chúng ta nêu cao tinh thҫn cҧnh giác cách mҥng, tăng cѭӡng xây dӵng nӅn
quӕc phòng toàn dân vӳng mҥnh toàn diӋn, trong sӵ nghiӋp công nghiӋp hóa, hiӋn ÿҥi
hóa ÿҩt nѭӟc, giӳ vӳng ÿӝc lұp dân tӝc và chӫ nghƭa xã hӝi theo con ÿѭӡng mà Ĉҧng
và Bác Hӗ kính yêu ÿã chӑn.
Vӟi ý nghƭa ÿó, thay mһt Ban chӍ ÿҥo, tôi tuyên bӕ khai mҥc cuӝc Hӝi thҧo
khoa hӑc: “ChiӃn thҳng Xuân Lӝc - Long Khánh trong cuӝc Tәng tiӃn công và nәi
dұy mùa Xuân 1975”.
Kính chúc cuӝc Hӝi thҧo khoa hӑc thành công.
Ngày 17 tháng 4 năm 2003
L.H.Q
THѬ CӪA ĈҤI TѬӞNG VÕ NGUYÊN GIÁP
GӰI CUӜC HӜI THҦO KӸ NIӊM
CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC
Hà N͡i, ngày 15 tháng 4 năm 2003

2.5 Page 15

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
Thân ái gӱi các Ĉӗng chí lãnh ÿҥo tӍnh Ĉӗng Nai, Ban tә chӭc và toàn thӇ
các ÿӗng chí dӵ Hӝi thҧo Kӹ niӋm 28 năm ChiӃn thҳng Xuân Lӝc.
Tôi ÿã nhұn ÿѭӧc giҩy mӡi cӫa các ÿӗng chí Lãnh ÿҥo tӍnh Ĉӗng Nai vào dӵ
Hӝi thҧo Kӹ niӋm 28 năm ChiӃn thҳng Xuân Lӝc. Rҩt tiӃc, không vào dӵ ÿѭӧc, xin
gӱi ÿӃn toàn thӇ các ÿӗng chí lӡi chào thân ái nhҩt.
Các ÿӗng chí thân mӃn!
ChiӃn thҳng Xuân Lӝc là mӝt chiӃn thҳng lӟn, có ý nghƭa quan trӑng mӣ ÿҫu
cho trұn quyӃt chiӃn chiӃn lѭӧc cuӕi cùng giҧi phóng Sài Gòn, hoàn thành thҳng lӧi
ChiӃn dӏch Hӗ Chí Minh lӏch sӱ, giҧi phóng miӅn Nam, thӕng nhҩt Tә quӕc.
Chúc các ÿӗng chí mҥnh khӓe.
Chúc cuӝc Hӝi thҧo thành công tӕt ÿҽp.
Ĉҥi tѭӟng Võ Nguyên Giáp
THӠI GIAN TRÔI CÀNG CHO CHÚNG TA
NHÌN Vӄ LӎCH SӰ KHÁCH QUAN HѪN,
KHOA HӐC VÀ CÔNG BҴNG HѪN
LÊ ĈӬC ANH
Nguyên Phó t˱ l͏nh, Tham m˱u tr˱ͧng B͡ T˱ l͏nh
Quân gi̫i phóng mi͉n Nam, Phó T˱ l͏nh B͡
Ch͑ huy Chi͇n d͓ch H͛ Chí Minh, nguyên Uͽ viên
Th˱ͥng vͭ B͡ Chính tr͓, nguyên Chͯ t͓ch
N˱ͣc C͡ng hoà xã h͡i chͯ nghƭa Vi͏t Nam
Nhӳng ngày này, toàn Ĉҧng, toàn dân ta ÿang ÿҭy mҥnh công cuӝc ÿәi mӟi ÿҩt
nѭӟc trong không khí hào hӭng tiӃn tӟi kӹ niӋm 28 năm Ĉҥi thҳng mùa Xuân 1975.
Ngày lӏch sӱ trӑng ÿҥi càng lùi xa, mӛi dӏp hӗi tѭӣng lҥi, chúng ta càng thҩy tӵ hào,
trân trӑng; ÿӗng thӡi càng có dӏp nhìn nhұn sӵ viӋc bҵng tinh thҫn ÿiӅm tƭnh hѫn,
khoa hӑc hѫn, và do ÿó công bҵng hѫn.

2.6 Page 16

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
Sinh thӡi, Chӫ tӏch Hӗ Chí Minh, lãnh tө kiӋt xuҩt cӫa cách mҥng ViӋt Nam,
rҩt coi trӑng chӳ “thӡi”. Ngѭӡi tӯng dҥy: “Lҥc nѭӟc hai xe ÿành bӓ phí; gһp thӡi mӝt
tӕt cNJng thành công”.
Sau khi bӏ quân và dân miӅn Nam ta liên tiӃp ÿánh bҥi hai cuӝc phҧn công
chiӃn lѭӧc mùa khô 1965 - 1966 và 1966 - 1967, chiӃn lѭӧc chiӃn tranh cөc bӝ cӫa
Mӻ ÿang ÿӭng trѭӟc nguy cѫ phá sҧn. Lúc này, thӡi cѫ mӟi cӫa cách mҥng ViӋt Nam
ÿã xuҩt hiӋn. Bҵng cuӝc Tәng tiӃn công và nәi dұy Mұu Thân - 1968, chúng ta ÿã
thӵc hiӋn ÿѭӧc mӝt nӱa quyӃt tâm chiӃn lѭӧc “ÿánh cho Mӻ cút” trong tѭ tѭӣng chӍ
ÿҥo xuyên suӕt cӫa Trung ѭѫng Ĉҧng và Bác Hӗ “ÿánh cho Mӻ cút, ÿánh cho ngөy
nhào” Mӻ phҧi tuyên bӕ rút quân Mӻ và chѭ hҫu ra khӓi miӅn Nam ViӋt Nam, ngӗi
vào bàn ÿàm phán và ký HiӋp ÿӏnh Pari (Paris) (tháng Giêng 1973). Nhѭng chúng
vүn ngoan cӕ thӵc hiӋn âm mѭu xâm lѭӧc cӫa mình bҵng mӝt chiӃn lѭӧc mӟi “ViӋt
Nam hóa chiӃn tranh”.
Năm 1969, tôi ra Bҳc, ÿѭӧc ÿӑc tài liӋu mұt, vӯa ÿӑc vӯa ÿӕi chiӃu vӟi tình
hình ӣ chiӃn trѭӡng thì thҩy ÿúng! Càng ÿӑc càng thҩy rõ ý ÿӗ chiӃn lѭӧc cҧ vӅ chính
trӏ, quân sӵ và kinh tӃ - xã hӝi cӫa ÿӕi phѭѫng. Thӵc chҩt nó ÿã tұp trung toàn nhӳng
ngѭӡi giӓi ÿӇ soҥn thҧo nhӳng văn bҧn này. Vұy mà rҩt tiӃc, trong cán bӝ cӫa ta khá
nhiӅu ngѭӡi không ÿӑc kӻ nên chӍ quan niӋm ÿѫn giҧn “ViӋt Nam hóa là Mӻ cút,
ngөy chӫ trì”. Chính vì nghiên cӭu không sâu nên khi nó thӵc hiӋn kӃ hoҥch “tràn
ngұp lãnh thә”, ÿánh loang ra, lҩn ÿҩt giành dân, thì mình bӏ hүng hөt. ChӍ thӏ cӫa
trên thì cҧ cán bӝ, chiӃn sƭ ÿӅu ÿӑc và thuӝc, nhѭng vүn cӭ ÿӇ nó lҩn tӟi, quân ta
ÿông mà nó vүn lҩn tӟi ÿѭӧc. Bӣi vұy, nghiên cӭu thұt sâu ÿӇ thҩy rõ ý ÿӗ cӫa ÿӏch,
thҩy rõ chӛ mҥnh chӛ yӃu cӫa nó là rҩt quan trӑng. ĈӃ quӕc Mӻ nó bӓ cӫa ra ӣ miӅn
Nam ViӋt Nam không chӍ ÿӇ kiӃm lӧi ӣ riêng miӅn Nam mà nó kiӃm lѫi trên toàn
cҫu. Ý ÿӗ cӫa nó là tҥo ra mӝt ngөy quyӅn mҥnh, mҥnh cҧ vӅ quân sӵ, chính trӏ và
kinh tӃ, dѭӟi nhãn hiӋu “Quӕc gia dân tӝc”; ÿây là ý ÿӗ thұt sӵ cӫa nó, và nó sӁ viӋn
trӧ ÿҫy ÿӫ cho quân ngөy cùng vӟi nhӳng chính sách ÿѭӧc nghiên cӭu rҩt sát ÿӇ thӵc
hiӋn ý ÿӗ này…
Lúc ÿó, tôi có dӏp trao ÿәi vӟi anh Lê Duҭn và anh Phҥm Hùng. Chúng tôi ÿӅu
nhҩt trí thҩy rҵng Mӻ tăng cӕ vҩn và tăng viӋn trӧ ÿӇ thӵc hiӋn quyӃt liӋt ý ÿӗ “Quӕc

2.7 Page 17

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
gia dân tӝc”; nhѭng bӑn ngөy quyӅn vүn tham nhNJng và mâu thuүn nhau nên không
thӵc hiӋn ÿѭӧc. Cҧ mӝt bӝ máy quân sӵ khá ÿӗ sӝ - tӯ chӫ lӵc tӟi quân ÿӏa phѭѫng,
bҧo an dân vӋ, ÿӃn phòng vӋ dân sӵ… ÿông, ÿӗ sӝ nhѭng không mҥnh. Anh Duҭn
nói: “QuyӃt không ÿӇ cho quân ngөy nó trҩn tƭnh lҥi, phҧi chӟp thӡi cѫ càng nhanh
càng tӕt. Nó ÿã hӃt hoang mang, әn ÿӏnh tinh thҫn rӗi thì mình sӁ khó vô cùng”.
Chúng tôi thҩy rҵng nӃu kӃ hoҥch cѫ bҧn vӅ “ViӋt Nam hóa” cӫa nó mà làm ÿѭӧc
70% thì ta sӁ khó khăn. Lúc ÿó nӃu còn chiӃn tranh thì sӁ trӣ thành “nӝi chiӃn”; mà
ÿã thӃ thì nó sӁ diӉn ra nhѭ thӃ nào, không ai lѭӡng trѭӟc ÿѭӧc. Tӯ giӳa 1973 ÿӃn
ÿҫu 1974, nó ÿã bҳt ÿҫu thí ÿiӇm thӵc hiӋn kӃ hoҥch ӣ mӝt sӕ vùng ven ÿô. Bӣi vұy
Trung ѭѫng Ĉҧng ta ÿã chӍ rõ: Nhҵm lúc Mӻ rút nhѭng chѭa rút xong, ngөy ӣ lҥi thì
chѭa әn ÿӏnh, ÿây là thӡi cѫ tӕt nhҩt ÿӇ ta tәng tiӃn công. Thӡi cѫ là vô cùng quan
trӑng. Thӡi cѫ là sӭc mҥnh.
Có thӇ nói, sau khi ta ÿã có chiӃn thҳng Phѭӟc Long, có chiӃn thҳng Buôn Ma
Thuұt thì thӡi cѫ nó ÿã hiӋn ra. Và lúc này, tҥi Trung ѭѫng Cөc, khi làm kӃ hoҥch
ChiӃn dӏch Hӗ Chí Minh, mӑi ngѭӡi ÿӅu khҷng ÿӏnh phҧi hoàn thành trѭӟc mùa mѭa,
có nghƭa là trong tháng Tѭ, bӣi nӃu sang tháng Năm là ÿã tӟi mùa mѭa, cѫ giӟi và
nhҩt là tăng thiӃt giáp cӫa ta cѫ ÿӝng sӁ khó khăn, nhҩt là trên hѭӟng ÿӗng bҵng sông
Cӱu Long có nhiӅu vùng sình lҫy và dӑc ngang kênh rҥch. Hѫn nӳa, nӃu lúc này mà
vүn nói “Lҩy yӃu ÿánh mҥnh” là không phҧi không lôgích; mà phҧi lҩy mҥnh ÿánh
mҥnh, thҳng mҥnh; không phҧi lҩy ít ÿӏch nhiӅu mà phҧi lҫynhiӅu ÿánh nhiӅu. Phҧi
tұp trung và phát huy cao nhҩt sӭc mҥnh cӫa toàn dҫn tӝc kӃt hӧp vӟi sӭc mҥnh cӫa
thӡi ÿҥi ÿӇ giành toàn thҳng ӣ trұn cuӕi cùng.
Ӣ trên tôi ÿã nói, bây giӡ ÿӝ lùi cӫa thӡi gian cho phép chúng ta bình tâm
chiêm nghiӋm lҥi các sӵ kiӋn lӏch sӱ mӝt cách khách quan và khoa hӑc hѫn. Chҷng
hҥn, bѭӟc sang 1974, khi ta có Phѭӟc Long, thì lúc nào và ӣ ÿâu cNJng chӍ nói ÿӃn
Phѭӟc Long thôi thì không ÿúng và không ÿӫ ÿâu. Mà còn phҧi thҩy lúc ÿó Bӝ ChӍ
huy MiӅn ÿã chӍ ÿҥo các trұn ÿánh tҥo thӃ, ÿánh nghi binh ÿӇ thu hút lӵc lѭӧng ÿӏch ӣ
Tây Ninh, ÿánh chiӃm núi Bà Ĉen, rӗi ven Quӕc lӝ 4 phía Long An và TiӅn Giang,
tҥo ÿiӅu kiӋn cho vùng ven ÿô Sài Gòn - Chӧ Lӟn phát triӇn lӵc lѭӧng và tә chӭc thӃ
trұn thì mӟi ÿúng, mӟi ÿӫ. Thӵc tӃ cho thҩy khi Quân ÿoàn 3 thӵc hiӋn nhiӋm vө

2.8 Page 18

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
"giҧi quyӃt Ĉӗng Dù” thì Sѭ ÿoàn 25 cӫa ngөy ӣ Ĉӗng Dù ÿã phҧi kéo lên ÿӇ giӳ Tây
Ninh. Bӣi vұy khi ta nã pháo thì lӵc lѭӧng ÿӏch ӣ tiӇu khu Hұu Nghƭa và sӕ còn lҥi ӣ
Ĉӗng Dù bӓ chҥy, Trung ÿoàn Gia Ĉӏnh ÿӭng ӣ ven ÿô ÿã ÿón lõng bҳt ÿѭӧc rҩt
nhiӅu.
CNJng nhѭ nӃu nói tӟi ChiӃn thҳng 30 tháng Tѭ mà chӍ nói nhiӅu ÿӃn ÿѫn vӏ xe
tăng cӫa Quân ÿoàn 2 tiӃn vào Dinh Ĉӝc Lұp thôi thì không ÿӫ và không công bҵng.
Mà phҧi thҩy rõ cҧ 5 cánh quân hình thành năm hѭӟng tiӃn công vào sào huyӋt cuӕi
cùng cӫa quân ÿӏch vӟi mӝt quyӃt tâm và nӛ lӵc rҩt cao, trong ÿó kӃt quҧ tác chiӃn
cӫa ÿѫn vӏ này ÿã mӣ ra ÿiӅu kiӋn thuұn lӧi, thұm chí rҩt thuұn lӧi cho ÿѫn vӏ kia.
Ngay nhѭ trên hѭӟng tiӃn cӫa Quân ÿoàn 2 chҷng hҥn. Ĉӏa bàn quan trӑng nhҩt ÿѭӧc
gӑi là “cánh cӱa thép” Xuân Lӝc thì nhӳng ngày trѭӟc ÿó Quân ÿoàn 4 và các lӵc
lѭӧng vNJ trang miӅn Ĉông ÿã chiӃn ÿҩu quyӃt liӋt, giҧi quyӃt mӝt cách căn bҧn, cӕt
lõi; và có thӇ nói các Sѭ ÿoàn 9 và 7 cӫa Quân ÿoàn 4 cùng các lӵc lѭӧng miӅn Ĉông
ÿã hoàn thành xuҩt sҳc nhiӋm vө chӫ yӃu cӫa hѭӟng này. Cán bӝ, chiӃn sƭ Quân ÿoàn
2 tӯ xa ÿã nhanh chóng thӑc sâu là mӝt công lӟn, nhѭng phҧi thҩy rõ khi Quân ÿoàn 4
ӣ Xuân Lӝc ÿã chiӃm và làm chӫ tӯ ngã ba Dҫu Giây, ÿánh chiӃm sӣ chӍ huy Quân
ÿoàn 3 ngөy ӣ Biên Hòa, ÿã ÿánh chiӃm sân bay Biên Hòa, rӗi mӣ ÿѭӧc cҫu Biên
Hòa là ÿã hoàn thành cѫ bҧn, là ÿã mӣ rӝng ÿѭӡng tiӃn vào Sài Gòn. Tӯ cҫu Biên
Hòa trӣ vào nӝi ÿô Sài Gòn, lӵc lѭӧng ÿһc công biӋt ÿӝng ÿã ÿánh chiӃm và giӳ các
cây cҫu quan trӑng, sӭc ÿӅ kháng cӫa quân ÿӏch rҩt yӃu ӟt; lӵc lѭӧng thӫy quân lөc
chiӃn ngөy ÿã gҫn nhѭ bӓ trӕng ÿӏa bàn. Bӣi vұy khi cánh ÿi ÿҫu cӫa Quân ÿoàn 2 chӍ
có mӝt trung ÿoàn thiӃu và mӝt ÿҥi ÿӝi tăng ÿã xӝc thҳng ÿѭӧc vào tұn Dinh Ĉӝc
Lұp. Và, trѭa 30 tháng Tѭ, lӵc lѭӧng có mһt tҥi Dinh Ĉӝc Lұp không chӍ có tăng cӫa
Quân ÿoàn 2 mà còn có cҧ anh em bӝ ÿӝi cӫa Sѭ ÿoàn 9, Quân ÿoàn 4. ChiӃn ÿҩu
kiên cѭӡng, hy sinh to lӟn, tҥo thuұn lӧi cho ÿѫn vӏ bҥn tiӃn công, ÿӃn phút vinh
quang cuӕi cùng, ÿӃn “thӡi khҳc lӏch sӱ” cӫa cuӝc chiӃn lҥi khiêm nhѭӡng, âu cNJng
là phҭm chҩt cao ÿҽp cӫa “Anh bӝ ÿӝi Cө Hӗ” thұt ÿáng trân trӑng xiӃt bao.
Nhân dӏp kӹ niӋm 28 năm Ĉҥi thҳng Xuân 1975, tôi xin gӱi tӟi cán bӝ, chiӃn sƭ
Quân ÿoàn 4, ÿӃn Ĉҧng bӝ, nhân dân và các lӵc lѭӧng vNJ trang miӅn Ĉông nói

2.9 Page 19

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
chung, Biên Hòa - Ĉӗng Nai nói riêng, lӡi chào kính trӑng, ÿoàn kӃt và chiӃn thҳng
vҿ vang trong sӵ nghiӋp ÿәi mӟi hôm nay!
Hà Nӝi, ngày 29-3-2003
L.Ĉ.A.
MӜT SӔ VҨN Ĉӄ CҪN TҰP TRUNG NGHIÊN CӬU
Vӄ CHIӂN DӎCH XUÂN LӜC – LONG KHÁNH
THÁNG 4-1975
ThiӃu thѭӟng NGUYӈN VĂN CHIA
T˱ l͏nh Quân khu 7
Cách ÿây tròn 28 năm, tҥi Xuân Lӝc - Long Khánh, nay là huyӋn Long Khánh
thuӝc tӍnh Ĉӗng Nai, ÿã diӉn ra mӝt sӵ kiӋn lӏch sӱ quan trӑng: Quân ÿoàn 4, Quân
khu 7 phӕi hӧp vӟi các lӵc lѭӧng vNJ trang và nhân dân hai tӍnh Bà Rӏa - Long Khánh,
Biên Hòa tiӃn công khu vӵc phòng thӫ chӕt chһn cӫa ÿӏch tӯ Dҫu Giây ÿӃn thӏ xã
Long Khánh, ngã ba Tân Phong. Trong 12 ngày ÿêm tӯ 9 ÿӃn 21 tháng 4 năm 1975,
các lӵc lѭӧng tiӃn công cӫa ta, vӟi tinh thҫn thҫn tӕc, táo bҥo, bҩt ngӡ, chҳc thҳng ÿã
kiên cѭӡng chӏu ÿӵng và vѭӧt qua mӑi gian khә hy sinh, liên tөc tiӃn công, sáng tҥo
ra nhiӅu cách ÿánh khoa hӑc, phù hӧp vӟi thӵc tiӉn chiӃn trѭӡng, ÿi ÿӃn giành thҳng
lӧi trӑn vҽn.
ChiӃn thҳng Xuân Lӝc - Long Khánh tháng 4 năm 1975 có ý nghƭa lӏch sӱ rҩt
lӟn. Thҳng lӧi cӫa chiӃn dӏch ÿã ÿұp tan “cánh cӱa thép” Xuân Lӝc, mӣ thông con
ÿѭӡng tҩn công Biên Hòa, Sài Gòn tӯ hѭӟng ÿông, tҥo ÿiӅu kiӋn cho quân và dân ta
bѭӟc vào ChiӃn dӏch Hӗ Chí Minh, thӵc hiӋn trұn quyӃt chiӃn chiӃn lѭӧc cuӕi cùng,
giҧi phóng Sài Gòn, giҧi phóng hoàn toàn miӅn Nam.
ChiӃn dӏch tiӃn công tuyӃn phòng thӫ Xuân Lӝc - Long Khánh tháng 4 năm
1975 ÿã nêu mӝt ÿiӇn hình vӅ sӵ huy ÿӝng sӭc mҥnh tәng hӧp trong chiӃn ÿҩu tiӃn
công ÿӏch phòng ngӵ; nêu tҩm gѭѫng sáng vӅ tinh thҫn kiên cѭӡng chӏu ÿӵng gian

2.10 Page 20

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
khә hy sinh, kiên quyӃt tiӃn công và liên tөc tiӃn công ÿӏch cӫa bӝ ÿӝi chӫ lӵc, bӝ ÿӝi
ÿӏa phѭѫng, dân quân du kích, cӫa công nhân cao su, nông dân và hӑc sinh trí thӭc ӣ
Xuân Lӝc - Long Khánh, Bà Rӏa, Biên Hòa.
Thҳng lӧi cӫa chiӃn dӏch ÿã ÿӇ lҥi nhӳng bài hӑc lӏch sӱ hӃt sӭc quý giá. Ĉó là
vҩn ÿӅ nghiên cӭu ÿánh giá vӅ ÿӏch; vҩn ÿӅ tә chӭc lӵc lѭӧng, bӕ trí ÿӝi hình; vҩn ÿӅ
chӑn cách ÿánh, hѭӟng tҩn công, mөc tiêu tҩn công; vҩn ÿӅ phát ÿӝng nhân dân ÿӏa
phѭѫng tham gia chiӃn dӏch, phӕi hӧp lӵc lѭӧng vNJ trang ba thӭ quân, phӕi hӧp quân
vӟi dân nhҵm tҥo ra sӭc mҥnh tәng hӧp trong quá trình tiӃn hành chiӃn dӏch; vҩn ÿӅ
phӕi hӧp tác chiӃn giӳa lӵc lѭӧng tiӃn công khu vӵc phòng thӫ ӣ Xuân Lӝc - Long
Khánh vӟi quân và dân ta trên khҳp các chiӃn trѭӡng Ĉông Nam bӝ và Nam bӝ.
Sau thҳng lӧi cӫa ChiӃn dӏch Xuân Lӝc - Long Khánh, các ÿѫn vӏ vNJ trang
thӵc hành chiӃn dӏch ÿã phát huy nhӳng thành quҧ ÿҥt ÿѭӧc, tiӃp tөc chiӃn ÿҩu và
công tác, lұp nhiӅu thành tích xuҩt sҳc trong cuӝc chiӃn ÿҩu cuӕi cùng giҧi phóng
hoàn toàn miӅn Nam, trong nhӳng ngày thӵc hiӋn nhiӋm vө quân quҧn, khҳc phөc
hұu quҧ chiӃn tranh, chiӃn ÿҩu bҧo vӋ Tә quӕc ӣ biên giӟi Tây Nam, làm nghƭa vө
Quӕc tӃ ӣ Campuchia và huҩn luyӋn sҹn sàng chiӃn ÿҩu bҧo vӋ Tә quӕc. Trên ÿӏa bàn
diӉn ra chiӃn dӏch năm xѭa, nhân dân Xuân Lӝc - Long Khánh ÿã nӛ lӵc hàn gҳn vӃt
thѭѫng chiӃn tranh, xây dӵng quan hӋ sҧn xuҩt mӟi, cӫng cӕ hӋ thӕng chính trӏ, phát
triӇn kinh tӃ, văn hóa, xã hӝi, cӫng cӕ quӕc phòng và an ninh, làm cho quê hѭѫng
ngày càng giàu ÿҽp. Trong tâm thӭc cӫa Ĉҧng bӝ và nhân dân tӍnh Ĉӗng Nai, tӍnh
Bà Rӏa - VNJng Tàu, tâm thӭc cán bӝ vâ chiӃn sƭ Quân khu 7, Quân ÿoàn 4 hôm nay,
luôn ghi nhӟ nhӳng năm tháng chiӃn ÿҩu hào hùng chӕng quân xâm lѭӧc nói chung,
niӅm tӵ hào vӅ chiӃn thҳng cӫa ChiӃn dӏch tiӃn công Xuân Lӝc - Long Khánh nói
riêng. ViӋc nghiên cӭu sâu sҳc hѫn sӵ kiӋn cuӝc tiӃn công khu vӵc phòng thӫ ӣ Xuân
Lӝc - Long Khánh tháng 4 năm 1975, do ÿó, không chӍ có ý nghƭa khѫi gӧi niӅm tӵ
hào vӅ quá khӭ mà quan trӑng hѫn, ÿӇ qua ÿó, tìm ra nhӳng bài hӑc kinh nghiӋm vұn
dөng vào ÿiӅu kiӋn lӏch sӱ hiӋn nay.
Vӟi ý nghƭa nhѭ vұy, ChiӃn dӏch tiӃn công khu vӵc phòng thӫ Xuân Lӝc -
Long Khánh tháng 4 năm 1975 cҫn ÿѭӧc tiӃp tөc triӇn khai nghiên cӭu trên nhiӅu
lƭnh vӵc cӫa ÿӅ tài trong ÿó cҫn tұp trung vào mӝt sӕ nӝi dung chӫ yӃu sau ÿây :

3 Pages 21-30

▲back to top


3.1 Page 21

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
1. Xuân Lӝc - Long Khánh là ÿӏa bàn tө cѭ cӫa nhiӅu tҫng lӟp nhân dân lao
ÿӝng, bao gӗm nông dân, công nhân cao su, bình dân thành thӏ và ÿӗng bào các dân
tӝc thiӇu sӕ. Trong quá trình lӏch sӱ, nhân dân Xuân Lӝc - Long Khánh có truyӅn
thӕng ÿoàn kӃt ÿҩu tranh chӕng ngoҥi xâm rҩt kiên cѭӡng.Tìm hiӇu làm rõ ÿһc ÿiӇm
vӅ ÿӏa lý tӵ nhiên, ÿӏa lý nhân văn và ÿӏa lý quân sӵ vùng Xuân Lӝc - Long Khánh,
phân tích tình hình ÿӏch ta trên chiӃn trѭӡng Xuân Lӝc - Long Khánh trong quá khӭ
lӏch sӱ cNJng nhѭ thӡi ÿiӇm ÿҫu tháng 4 năm 1975, chính là chúng ta tҥo ra tiӅn ÿӅ cҫn
thiӃt ÿӇ tӯ ÿó nghiên cӭu sâu sҳc hѫn ChiӃn dӏch Xuân Lӝc - Long Khánh.
2. ChiӃn dӏch tiӃn công khu vӵc phòng thӫ Xuân Lӝc - Long Khánh diӉn ra
vào thӡi ÿiӇm lӏch sӱ rҩt nhҥy cҧm. Trên chiӃn trѭӡng toàn miӅn Nam, chúng ta ÿã
ÿұp tan các tұp ÿoàn cӭ ÿiӇm cӫa ÿӏch tӯ Quҧng Trӏ, HuӃ vào ÿӃn Nha Trang. Các
cánh quân cӫa ÿҥi quân ta ӣ miӅn Bҳc và Tây Nguyên ÿang tiӃn vӅ phía Nam. TuyӃn
phòng thӫ Phan Rang bӏ uy hiӃp nghiêm trӑng. Trên ÿӏa bàn Ĉông Nam bӝ và ÿӗng
bҵng sông Cӱu Long, nhiӅu ÿӏa phѭѫng ÿã hoàn toàn giҧi phóng. Phong trào tiӃn
công cách mҥng cӫa quҫn chúng cӝng vӟi hoҥt ÿӝng cӫa lӵc lѭӧng vNJ trang ba thӭ
quân ÿang tҥo nên mӝt vòng vây siӃt chһt quân ÿӏch tҥi Sài Gòn. Tuy nhiên lӵc lѭӧng
quân sӵ cӫa ÿӏch còn ÿang rҩt mҥnh, và vӟi sӵ giúp ÿӥ cӫa Mӻ, chúng ÿang bài binh
bӕ trұn ÿӇ tӱ thӫ mà Xuân Lӝc - Long Khánh là mӝt khu vӵc chӕt chһn chӫ yӃu trong
hӋ thӕng bài binh bӕ trұn tӱ thӫ ҩy. Tìm hiӇu làm rõ hình thái chiӃn trѭӡng, mѭu toan
cӫa ÿӏch cNJng nhѭ chӫ trѭѫng cӫa ta trong ChiӃn dӏch Xuân Lӝc - Long Khánh là
mӝt nӝi dung quan trӑng khi nghiên cӭu sӵ kiӋn lӏch sӱ này.
3. Lӵc lѭӧng ta tiӃn công khu vӵc phòng thӫ cӫa ÿӏch ӣ Xuân Lӝc - Long
Khánh bao gӗm hai sѭ ÿoàn bӝ binh cӫa Quân ÿoàn 4, mӝt sѭ ÿoàn bӝ binh cӫa Quân
khu 7 và mӝt sӕ tiӇu ÿoàn, ÿҥi ÿӝi bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng. Thӵc tӃ quá trình chiӃn dӏch
diӉn biӃn khá phӭc tҥp vӟi hai giai ÿoҥn khác nhau: tұp trung ÿӝt kích và bao vây
ÿánh viӋn. Nghiên cӭu ChiӃn dӏch Xuân Lӝc - Long Khánh, vӅ mһt nghӋ thuұt quân
sӵ, là tұp trung nghiên cӭu quá trình xây dӵng kӃ hoҥch, chuҭn bӏ lӵc lѭӧng và ÿiӅu
hành thӵc hiӋn ÿӃn khi kӃt thúc chiӃn dӏch. Ĉó là các nӝi dung xây dӵng kӃ hoҥch
chiӃn ÿҩu, chӑn cách ÿánh, hѭӟng tiӃn công, mөc tiêu tiӃn công, tә chӭc lӵc lѭӧng,
bӕ trí ÿӝi hình, công tác Ĉҧng, công tác chính trӏ, công tác huҩn luyӋn hӧp ÿӗng

3.2 Page 22

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
chiӃn ÿҩu, công tác bҧo ÿҧm hұu cҫn kӻ thuұt, công tác vұn ÿӝng quҫn chúng. Ĉây là
nhӳng nӝi dung rҩt quan trӑng khi nghiên cӭu ChiӃn dӏch Xuân Lӝc - Long Khánh.
4. Tham gia thӵc hiӋn ChiӃn dӏch Xuân Lӝc - Long Khánh không chӍ có lӵc
lѭӧng vNJ trang. ChӍ có thӇ hiӇu ÿѭӧc trӑn vҽn, ÿҫy ÿӫ nӝi dung chiӃn dӏch khi chúng
ta ÿi sâu nghiên cӭu vai trò cӫa Ĉҧng bӝ các cҩp ӣ ÿӏa phѭѫng tӍnh Biên Hòa, tӍnh Bà
Rӏa - Long Khánh; nghiên cӭu vai trò cӫa nhân dân ÿӏa phѭѫng trong ÿó bao gӗm
nông dân, công nhân cao su, lao ÿӝng thành thӏ và thanh niên hӑc sinh trí thӭc ӣ thӏ
xã Long Khánh; nghiên cӭu hoҥt ÿӝng cӫa các mNJi ÿҩu tranh chính trӏ, ÿҩu tranh binh
vұn, hoҥt ÿӝng cӫa nhân dân ÿӏa phѭѫng trong công tác chuҭn bӏ chiӃn trѭӡng, công
tác bҧo ÿҧm hұu cҫn trѭӟc và trong thӡi gian diӉn ra chiӃn dӏch.
5. Sau cùng, khi nghiên cӭu ChiӃn dӏch Xuân Lӝc - Long Khánh, chúng ta
không thӇ không ÿi sâu phân tích nguyên nhân thành công, phân tích các ý nghƭa lӏch
sӱ cNJng nhѭ ÿánh giá vӏ trí, vai trò cӫa ChiӃn dӏch trong ҏtoàn bӝ tiӃn trình cuӝc Tәng
tiӃn công và nәi dұy mùa Xuân 1975. Ĉây là khu vӵc ÿӅ tài vӕn có mӝt vài ý kiӃn
khác nhau. Mһt khác, tӯ sӵ kiӋn ChiӃn dӏch tiӃn công khu vӵc Xuân Lӝc - Long
Khánh, chúng ta cҫn ÿi sâu phân tích, rút ra nhӳng bài hӑc kinh nghiӋm, ÿһng tӯ ÿó
nghiên cӭu vұn dөng vào ÿiӅu kiӋn lӏch sӱ hiӋn nay trong viӋc xây dӵng lӵc lѭӧng vNJ
trang, xây dӵng khu vӵc phòng thӫ ÿӏa phѭѫng, viӋc huҩn luyӋn sҹn sàng chiӃn ÿҩu
bҧo vӋ Tә quӕc.
Nghiên cӭu sâu sҳc nhӳng nӝi dung chӫ yӃu trên ÿây, chính là chúng ta tә chӭc
kӹ niӋm mӝt cách thiӃt thӵc nhҩt sӵ kiӋn ChiӃn thҳng Xuân Lӝc - Long Khánh; chính
là chúng ta bày tӓ thái ÿӝ ÿúng ÿҳn nhҩt ÿӕi vӟi lӏch sӱ vӟi cuӝc chiӃn ÿҩu hào hùng
cӫa dân tӝc ta trong 30 năm chiӃn tranh giҧi phóng vӯa qua. Và quan trӑng hѫn,
chính là chúng ta bày tӓ quyӃt tâm kӃ thӯa và phát huy truyӅn thӕng chӕng ngoҥi xâm
bҩt khuҩt cӫa các thӃ hӋ ÿi trѭӟc vào sӵ nghiӋp xây dӵng và bҧo vӋ tә quӕc ViӋt Nam
xã hӝi chӫ nghƭa hiӋn nay!
N.V.C

3.3 Page 23

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
PHÁT BIӆU CӪA THѬӦNG TѬӞNG LÊ VĂN DljNG
TҤI HӜI THҦO KHOA HӐC “CHIӂN THҲNG XUÂN
LӜC” TRONG CUӜC TӘNG TIӂN CÔNG VÀ NӘI
DҰY MÙA XUÂN 1975
Kính th˱a các ÿ͛ng chí ÿ̩i bi͋u!
Thѭӧng tѭӟng Lê Văn DNJng
Bí th˱ Trung ˱˯ng Ĉ̫ng, Uͽ viên Th˱ͥng vͭ
Ĉ̫ng uͽ Quân s͹ Trung ˱˯ng, Chͯ nhi͏m
T͝ng cͭc Chính tr͓ Quân ÿ͡iNhân dân Vi͏t Nam
Th˱a toàn th͋ các ÿ͛ng chí!
Trѭӟc hӃt, xin thay mһt Thѭӡng vө Ĉҧng ӫy Quân sӵ Trung ѭѫng và Tәng cөc
Chính trӏ Quân ÿӝi nhân dân ViӋt Nam, tôi nhiӋt liӋt hoan nghênh TӍnh ӫy Ĉӗng Nai,
TӍnh ӫy Bà Rӏa - VNJng Tàu phӕi hӧp cùng Bӝ Tѭ lӋnh Quân khu 7, Bӝ Tѭ lӋnh Quân
ÿoàn 4 tә chӭc Hӝi thҧo vӅ: ChiӃn thҳng Xuân Lӝc trong cuӝc Tәng tiӃn công và nәi
dұy mùa Xuân 1975, giҧi phóng miӅn Nam, thӕng nhҩt Tә quӕc - mӝt Hӝi thҧo có giá
trӏ khoa hӑc và ý nghƭa thӵc tiӉn sâu sҳc cҧ vӅ phѭѫng diӋn chính trӏ, văn hoá, xã hӝi
và quân sӵ.
Ĉây không chӍ là dӏp chúng ta ôn lҥi lӏch sӱ, tăng cѭӡng giáo dөc truyӅn thӕng,
nâng cao lòng tӵ hào vӅ bҧn lƭnh và sӭc mҥnh cӫa dân tӝc ViӋt Nam, nhҩt là trong
thӡi ÿҥi Hӗ Chí Minh do Ĉҧng Cӝng sҧn ViӋt Nam lãnh ÿҥo, mà trong quá trình soi
vào lӏch sӱ, tәng kӃt thӵc tiӉn, khái quát hóa nâng lên tҫm lý luұn nhӳng bài hӑc
kinh nghiӋm rút ra tә nhӳng sӵ kiӋn lӏch sӱ hào hùng cӫa dân tӝc, chúng ta có ÿѭӧc
nhӳng nhұn thӭc mӟi vӅ nhӳng vҩn ÿӅ tѭӣng nhѭ ÿã cNJ, góp phҫn nâng cao năng lӵc
tѭ duy lý luұn và trình ÿӝ tә chӭc hoҥt ÿӝng thӵc tiӉn cӫa chúng ta trong sӵ nghiӋp
xây dӵng và bҧo vӋ Tә quӕc xã hӝi chӫ nghƭa. Ĉó là nhӳng ÿiӅu không thӇ thiӃu vҳng
trong bҧn lƭnh cӫa con ngѭӡi ViӋt Nam ÿѭѫng ÿҥi, góp phҫn bҧo ÿҧm cho ÿҩt nѭӟc
luôn әn ÿӏnh và phát triӇn bӅn vӳng.
Trong cuӝc Tәng tiӃn công và nәi dұy mùa Xuân 1975 giҧi phóng hoàn toàn
miӅn Nam, thӕng nhҩt Tә quӕc chúng ta ÿã tiӃn hành ba chiӃn dӏch lӟn nӕi tiӃp nhau
(ChiӃn dӏch Tây Nguyên, ChiӃn dӏch HuӃ - Ĉà Nҹng ChiӃn dӏch Hӗ Chí Minh), kӃt

3.4 Page 24

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
hӧp chһt chӁ tiӃn công hӧp ÿӗng binh chӫng quy mô lӟn vӟi phong trào nәi dұy
giành quyӅn làm chӫ cӫa nhân dân các ÿӏa phѭѫng. Tuy ba chiӃn dӏch ÿѭӧc tiӃn hành
ӣ ba hѭӟng chiӃn lѭӧc, thӡi gian cө thӇ khác nhau nhѭng gҳn bó chһt chӁ trong mӝt
chiӃn lѭӧc thӕng nhҩt. Thҳng lӧi cӫa chiӃn dӏch trѭӟc làm tiӅn ÿӅ và tҥo ÿiӅu kiӋn
thuұn lӧi cho chiӃn dӏch sau. ChiӃn dӏch sau vӯa tiӃp nӕi, vӯa nhұn kӃt quҧ cӫa chiӃn
dӏch trѭӟc lên gҩp bӝi, tҥo thӡi cѫ mӟi phát huy cao ÿӝ sӭc mҥnh tәng hӧp cӫa chiӃn
tranh nhân dân ViӋt Nam mà ÿӍnh cao là ChiӃn dӏch Hӗ Chí Minh, giáng ÿòn quyӃt
ÿӏnh chiӃn lѭӧc cuӕi cùng, tiêu diӋt lӵc lѭӧng ngoan cӕ nhҩt tҥi sào huyӋt cӫa ÿӏch,
giành toàn bӝ chính quyӅn vӅ tay nhân dân trong thӡi gian 56 ngày (Tӯ 4-3- 1975 bҳt
ÿҫu ChiӃn dӏch Tây Nguyên ÿӃn 30-4-1975 kӃt thúc ChiӃn dӏch Hӗ Chí Minh). Ĉó là
mӝt kǤ tích hiӃm có trong lӏch sӱ thӃ giӟi ÿѭѫng ÿҥi.
Trong cuӝc Tәng tiӃn công và nәi dұy mùa Xuân 1975, ChiӃn thҳng Xuân Lӝc
có ý nghƭa rҩt quan trӑng. Sau 12 ngày ÿêm chiӃn ÿҩu ác liӋt (Tӯ 3-4 ÿӃn 21-4-1975),
quân và dân ta ÿã ÿұp tan khu vӵc phòng thӫ chiӃn lѭӧc cӫa ÿӏch án ngӳ cӱa ngõ vào
Sài Gòn ӣ phía ÿông, giҧi phóng Xuân Lӝc, mӣ ÿѭӡng tiӃn vӅ giҧi phóng Sài Gòn.
Ĉây là mӝt trong các trұn chiӃn ÿҩu tҥo thӃ cho ChiӃn dӏch Hӗ Chí Minh lӏch sӱ (bҳt
ÿҫu 17 giӡ ngày 26-4-1975, trѭӟc tiên tӯ hѭӟng ÿông và ÿông nam Sài Gòn). Vì vұy
có thӇ nói, ChiӃn thҳng Xuân Lӝc gҳn liӅn và góp phҫn tҥo nên thҳng lӧi cӫa ChiӃn
dӏch tiӃn công quyӃt chiӃn chiӃn lѭӧc mang tên Bác Hӗ kính yêu.
Giá trӏ khoa hӑc và ý nghƭa thӵc tiӉn cӫa nhӳng sӵ kiӋn lӏch sӱ hào hùng mùa
Xuân 1975 ÿѭӧc ÿӅ cұp trong tham luұn cӫa nhiӅu ÿҥi biӇu, tôi chӍ xin nhҩn mҥnh
mҩy vҩn ÿӅ sau ÿây:
M͡t là, th̷ng lͫi cͯa cu͡c T͝ng ti͇n công và n͝i d̵y mùa Xuân 1975 (trong
ÿó có Chi͇n th̷ng Xuân L͡c) chͱng minh và kh̻ng ÿ͓nh s͹ lãnh ÿ̩o sáng su͙t cͯa
Ĉ̫ng C͡ng s̫n Vi͏t Nam, vͣi ÿ˱ͥng l͙i chính tr͓, quân s͹ ÿúng ÿ̷n, sáng t̩o và ÿ͡c
l̵p t͹ chͯ, s͹ ch͑ ÿ̩o chi͇n l˱ͫc s̷c bén, k͓p thͥi. Ĉҧng ta không nhӳng ÿã nҳm
chҳc và tұn dөng triӋt ÿӇ thӡi cѫ chiӃn lѭӧc, mà còn chӫ ÿӝng tҥo ra thӡi cѫ ÿӇ giành
thҳng lӧi hoàn toàn. ChӍ cҫn tәng hӧp-phân tích nhӳng sӵ kiӋn lӏch sӱ trong ChiӃn
dӏch Hӗ Chí Minh chúng ta cNJng thҩy rҩt rõ ÿiӅu này. Bám sát diӉn biӃn tình hình,
nhұn ÿӏnh thӡi cѫ lӟn xuҩt hiӋn, ngày 31-3-1975 Bӝ Chính trӏ hӑp mӣ rӝng ÿã ҏquyӃt

3.5 Page 25

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
ÿӏnh: “Chúng ta phҧi nҳm vӳng thӡi cѫ chiӃn lѭӧc, quyӃt tâm thӵc hiӋn Tәng tiӃn
công và nәi dұy, kӃt thúc thҳng lӧi chiӃn tranh giҧi phóng trong thӡi gian ngҳn nhҩt.
Tӕt hѫn cҧ là bҳt ÿҫu và kӃt thúc trong tháng 4 năm nay, không ÿӇ chұm. Phҧi hành
ÿӝng “th̯n t͙c, táo b̩o, b̭t ngͥ”… Tұp trung lӵc lѭӧng lӟn hѫn nӳa vào nhӳng mөc
tiêu chӫ yӃu trên tӯng hѭӟng, trong tӯng lúc”1. Ngày 05-4-1975, Bí thѭ Quân ӫy
Trung ѭѫng ÿiӋn chӍ ÿҥo các ÿѫn vӏ “Th̯n t͙c, táo b̩o, b̭t ngͥ, ch̷c th̷ng”. Ngày
06-4-1975, Bӝ Chính trӏ quyӃt ÿӏnh thành lұp Ĉҧng ӫy và Bӝ ChӍ huy ChiӃn dӏch Sài
Gòn-Gia Ĉӏnh. Ĉҧng ӫy và Bӝ ChӍ huy ChiӃn dӏch ÿã khҭn trѭѫng lãnh ÿҥo, chӍ ÿҥo
tә chӭc tác chiӃn và ÿӅ nghӏ ChiӃn dӏch Sài Gòn-Gia Ĉӏnh mang tên ChiӃn dӏch Hӗ
Chí Minh. Ngày 07-4-1975, Bí thѭ Quân ӫy Trung ѭѫng kiêm Tәng tѭ lӋnh tiӃp tөc
ra lӋnh ÿӝng viên toàn quân “Th̯n t͙c, th̯n t͙c h˯n nͷa. Táo b̩o, táo b̩o h˯n nͷa.
Tranh thͯ thͥi gian tͳng phút x͙c tͣi m̿t tr̵n, gi̫i phóng hoàn toàn mi͉n Nam,
quy͇t chi͇n và toàn th̷ng”. Cùng ngày 07-4-1975, Trung ѭѫng Cөc và Quân ӫy
MiӅn ÿã hӑp, có sӵ tham gia cӫa các ÿӗng chí Uӹ viên Bӝ Chính trӏ ÿang ӣ B2 (Nam
bӝ) bàn chӫ trѭѫng tác chiӃn và quyӃt ÿӏnh: “Trong khi khҭn trѭѫng chuҭn bӏ cho
phѭѫng án chiӃn dӏch quy mô lӟn, ÿӇ tranh thӫ thӡi gian tҥo ra và lӧi dөng nhӳng ÿӝt
biӃn mӟi, tҥo ra thӡi cѫ mӟi, lӵc lѭӧng B2 tiӃn hành mӣ mӝt chiӃn dӏch nhҵm chia
cҳt chiӃn lѭӧc triӋt ÿӇ bao vây cô lұp Sài Gòn… tҥo ra ÿѭӧc mӝt thӃ có lӧi cho chiӃn
dӏch giҧi phóng Sài Gòn”. Bӝ Chính trӏ và Quân ӫy Trung ѭѫng cNJng kӏp thӡi ÿiӋn
chӍ ÿҥo: “Hãy chӡ ít ngày ÿӃn khi lӵc lѭӧng lӟn tӟi ÿӫ thì mӣ tiӃn công lӟn vào Sài
Gòn-Gia Ĉӏnh, ÿánh liên tөc dӗn dұp ÿӃn khi giành ÿѭӧc thҳng lӧi. Trѭӟc hӃt nên
thӵc hiӋn bao vây Sài Gòn và ÿҭy mҥnh hoҥt ÿӝng ӣ ven ÿô”2. Góp phҫn thӵc hiӋn
chӫ trѭѫng ÿó, ngày 09-4-1975, Quân ÿoàn 4 tiӃn công Xuân Lӝc, Ĉoàn 232 tiӃn
công Tân An. Ĉӏch ÿiên cuӗng chӕng cӵ, ta phҧi tҥm dӯng ÿӇ cӫng cӕ và tìm cách
ÿánh mӟi. Ngày 11-4, Trung ѭѫng Cөc và Quân ӫy MiӅn kӏp thӡi chӍ ÿҥo Quân ÿoàn
4 chӍ ÿӇ 1 sѭ ÿoàn có binh khí kӻ thuұt vây Xuân Lӝc, không cҫn tăng thêm lӵc
lѭӧng, ÿánh ÿӏch bên ngoài là chӫ yӃu, ÿánh tӕt bên ngoài, có ÿiӅu kiӋn thì diӋt ÿiӇm
Xuân Lӝc hoһc chuyӇn sang cҳt Quӕc lӝ 15 (ÿoҥn Long Bình-Bà Rӏa), áp sát khӕng
1 Lê Duҭn-Th́ vào Nam, Nxb Sӵ thұt, H., 1985, trang 386-387
2 Hӗ sѫ CT4/MQ-103. Tәng cөc Chính trӏ, trang 285-286.

3.6 Page 26

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
chӃ sông Lòng Tàu và sân bay Biên Hoà, thu hút và giӳ ÿӏch ӣ ÿây cho ÿӃn khi ChiӃn
dӏch giҧi phóng Sài Gòn bҳt ÿҫu; Ĉoàn 232 chuyӇn sang giҧi phóng các ÿӏa bàn ven
lӝ tҥo ÿiӅu kiӋn cҳt lӝ 4, chӍ tiӃn công giҧi phóng Tân An khi có thӡi cѫ.
Ngày 14-4-1975, Bӝ Chính trӏ quyӃt ÿӏnh ChiӃn dӏch Sài Gòn-Gia Ĉӏnh mang
tên Bác và chӍ rõ: “ChiӃn dӏch Hӗ Chí Minh là chiӃn dӏch tiӃn công hiӋp ÿӗng binh
chӫng quy mô lӟn kӃt hӧp vӟi nәi dұy cӫa quҫn chúng ÿӇ kӃt thúc chiӃn tranh. Ĉó là
chiӃn dӏch quyӃt chiӃn chiӃn lѭӧc lӏch sӱ”. Thӵc hiӋn quyӃt tâm chiӃn lѭӧc ÿó, tӯ
ngày 21 ÿӃn ngày 25-4, năm cánh quân gӗm các quân ÿoàn chӫ lӵc cѫ ÿӝng, các
quân ÿoàn chӫ lӵc ÿӭng chân trên các hѭӟng chiӃn trѭӡng cùng các lӵc lѭӧng vNJ
trang tҥi chӛ và nhân dân các ÿӏa phѭѫng ÿã hình thành thӃ trұn chiӃn tranh nhân dân
hùng mҥnh vây quanh Sài Gòn, sҹn sàng tiӃn hành cuӝc Tәng tiӃn công và nәi dұy.
Tӯ 17 giӡ ngày 26-4 ÿӃn 11 giӡ 80 phút ngày 30-4, sau gҫn 4 ngày ÿêm tiӃn công
thҫn tӕc, dNJng mãnh, nәi dұy ÿӗng loҥt kӏp thӡi, vӟi sӵ phӕi hӧp tuyӋt vӡi cӫa quân
và dân ta trên các hѭӟng, các ÿӏa bàn, ChiӃn dӏch Hӗ Chí Minh lӏch sӱ ÿã toàn thҳng,
quyӃt tâm chiӃn lѭӧc cӫa Ĉҧng ÿѭӧc thӵc hiӋn trӑn vҽn.
Hai là, th̷ng lͫi cͯa cu͡c T͝ng ti͇n công và n͝i mùa Xuân 1975 (trong ÿó có
Chi͇n th̷ng Xuân L͡c) chͱng minh và kh̻ng ÿ͓nh sͱc m̩nh vô ÿ͓ch cͯa chi͇n tranh
nhân dân Vi͏t Nam, ÿánh ḓu s͹ tr˱ͧng thành v͉ sͱc m̩nh chi͇n ÿ̭u cͯa l͹c l˱ͫng
vNJ trang (nòng c͙t là quân ÿ͡i nhân dân), trong ÿó tr˱ͣc h͇t và quy͇t ÿ͓nh nh̭t là
sͱc m̩nh cͯa nhân t͙ chính tr͓-tinh th̯n.
Phát huy cao ÿӝ sӭc mҥnh chính trӏ-tinh thҫn làm cѫ sӣ ÿӇ tҥo nên sӭc mҥnh
tәng hӧp giành chiӃn thҳng là nét ÿһc trѭng cӫa chiӃn tranh nhân dân ViӋt Nam, cӫa
nghӋ thuұt quân sӵ ViӋt Nam. Sӭc mҥnh chính trӏ-tinh thҫn và dân ta bҳt nguӗn tӯ
lӏch sӱ hào hùng cӫa dân tӝc. Trong suӕt quá trình tӗn tҥi và phát triӇn, dân tӝc ViӋt
Nam liên tөc trҧi qua nhӳng cuӝc chiӃn tranh ÿiӇn hình vӅ tính chҩt ác liӋt và sӵ gian
khә hy sinh, luôn phҧi ÿѭѫng ÿҫu vӟi các thӃ lӵc xâm lѭӧc ÿiӇn hình vӅ tính chҩt
hung bҥo và hiӃu chiӃn, có tiӅm lӵc kinh tӃ và tiӅm lӵc quân sӵ mҥnh hѫn ta gҩp
nhiӅu lҫn. ĈiӅu kiӋn lӏch sӱ ÿһc thù ÿó ÿã thӱ thách rҩt nghiӋt ngã, ÿӗng thӡi tôi
luyӋn và kiӇm nghiӋm rҩt nghiêm ngһt nhӳng phҭm chҩt chính trӏ-tinh thҫn và trí tuӋ
cӫa con ngѭӡi ViӋt Nam, hun ÿúc nên truyӅn thӕng yêu nѭӟc nӗng nàn, ý chí kiên

3.7 Page 27

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
cѭӡng bҩt khuҩt, trӑng nhân nghƭa và ÿoàn kӃt gҳn bó, tinh thҫn ÿӝc lұp tӵ chӫ, tӵ lӵc
tӵ cѭӡng, chӫ ÿӝng sáng tҥo cӫa dân tӝc ViӋt Nam, tҥo thành sӭc mҥnh tәng hӧp ÿӇ
giành thҳng lӧi trong dӵng nѭӟc và giӳ nѭӟc.
Trong Tәng tiӃn công và nәi dұy mùa Xuân 1975, sӭc mҥnh chính trӏ-tinh
thҫn cӫa quân và dân ta ÿѭӧc Chӫ nghƭa Mác-Lênin, tѭ tѭӣng Hӗ Chí Minh, ÿѭӡng
lӕi quan ÿiӇm cӫa Ĉҧng Cӝng sҧn ViӋt Nam ÿӏnh hѭӟng ÿúng ÿҳn, bӗi dѭӥng và phát
huy cao ÿӝ, nhҩt là trong ChiӃn dӏch tәng tiӃn công và nәi dұy mang tên Hӗ Chí
Minh, tҥo thành sӭc mҥnh tiӃn công thҫn tӕc, dNJng mãnh và sӭc mҥnh nәi dұy liên
tөc, ÿӗng loҥt nhѭ vNJ bão, hoàn toàn áp ÿҧo kҿ thù, làm nên Ĉҥi thҳng mùa Xuân
1975. Sӭc mҥnh chính trӏ-tinh thҫn cNJng là mӝt ѭu thӃ, là sӭc mҥnh ÿһc trѭng cӫa
quân ÿӝi kiӇu mӟi mang bҧn chҩt cách mҥng cӫa giai cҩp công nhân, ÿӗng thӡi có
tính nhân dân và tính dân tӝc sâu sҳc do Ĉҧng Cӝng sҧn tә chӭc, lãnh ÿҥo, giáo dөc
và rèn luyӋn. Cuӝc Tәng tiӃn công và nәi dұy mùa Xuân 1975 ÿһt ra nhӳng yêu cҫu
mӟi rҩt cao ÿӕi vӟi tinh thҫn và thӇ chҩt cӫa cán bӝ, chiӃn sƭ do tác chiӃn hiӋp ÿӗng
binh chӫng quy mô lӟn kӃt hӧp vӟi nәi dұy cӫa quҫn chúng ÿӇ tiӃn hành các chiӃn
dӏch quyӃt chiӃn chiӃn lѭӧc lӏch sӱ, vӟi các trұn chiӃn ÿҩu diӉn ra rҩt khҭn trѭѫng,
quyӃt liӋt, nhӏp ÿӝ tiӃn công phát triӇn liên tөc và cѭӡng ÿӝ cao nhѭng do ÿѭӧc giáo
dөc và rèn luyӋn tӕt nên cán bӝ, chiӃn sƭ có nhұn thӭc ÿúng ÿҳn vӅ tình hình và
nhiӋm vө, nhұn rõ thӡi cѫ chiӃn lѭӧc, quán triӋt sâu sҳc tѭ tѭӣng cách mҥng tiӃn công
và quyӃt tâm chiӃn lѭӧc cӫa Ĉҧng, có bҧn lƭnh chính trӏ vӳng vàng, tinh thҫn quyӃt
chiӃn quyӃt thҳng rҩt cao thӇ hiӋn rõ nét trong tӯng trұn chiӃn ÿҩu và trong suӕt
ChiӃn dӏch ÿӇ giành thҳng lӧi hoàn toàn.
Có thӇ nói Ĉҥi thҳng mùa Xuân 1975 là bҧn anh hùng ca vӅ sӭc mҥnh chính
trӏ-tinh thҫn vô ÿӏch cӫa dân tӝc ViӋt Nam trong thӡi ÿҥi Hӗ Chí Minh.
Ba là, th̷ng lͫi cͯa cu͡c T͝ng ti͇n công và n͝i ÿ̵y mùa Xuân 1975 (trong ÿó
có Chi͇n th̷ng Xuân L͡c) cNJng chͱng minh và kh̻ng ÿ͓nh vai trò ÿ̿c bi͏t quan
tr͕ng cͯa công tác Ĉ̫ng, công tác chính tr͓ trong l͹c l˱ͫng vNJ trang nhân dân, th͹c
s͹ “là linh h͛n, là m̩ch s͙ng” cͯa quân ÿ͡i ta, là nhân t͙ tr͹c ti͇p quy͇t ÿ͓nh sͱc
m̩nh chính tr͓-tinh th̯n cͯa quân ÿ͡i, góp ph̯n r̭t quan tr͕ng vào s͹ tr˱ͧng thành
và chi͇n th̷ng cͯa l͹c l˱ͫng vNJ trang nhân dân.

3.8 Page 28

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
TiӃn hành công tác Ĉҧng, công tác chính trӏ là vҩn ÿӅ có tính nguyên tҳc trong
xây dӵng quân ÿӝi kiӇu mӟi cӫa giai cҩp công nhân và nhân dân lao ÿӝng do Ĉҧng
Cӝng sҧn lãnh ÿҥo, nhҵm xây dӵng quân ÿӝi vӳng mҥnh vӅ chính trӏ, làm cѫ sӣ ÿӇ
nâng cao chҩt lѭӧng tәng hӧp và sӭc mҥnh chiӃn ÿҩu toàn diӋn cӫa quân ÿӝi. Trong
Tәng tiӃn công và nәi dұy mùa Xuân 1975, công tác Ĉҧng, công tác chính trӏ ÿã tұp
trung xây dӵng ÿѭӧc quyӃt tâm chiӃn ÿҩu cao, ÿáp ӭng yêu cҫu cӫa các trұn chiӃn
ÿҩu và các chiӃn dӏch trong giai ÿoҥn kӃt thúc chiӃn tranh. Do công tác tѭ tѭӣng ÿѭӧc
tiӃn hành liên tөc, toàn diӋn vӟi nhiӅu hình thӭc, biӋn pháp phong phú, sinh ÿӝng và
có hiӋu quҧ, cán bӝ chiӃn sƭ nhұn thӭc rõ vӅ tình hình và nhiӋm vө, nhҩt trí cao và tin
tѭӣng tuyӋt ÿӕi vӟi quyӃt tâm chiӃn lѭӧc cӫa Ĉҧng (cҧ vӅ mөc tiêu chiӃn lѭӧc, thӡi
cѫ chiӃn lѭӧc, phѭѫng châm chӍ ÿҥo tác chiӃn, phѭѫng thӭc tác chiӃn…). Ĉó là chҩt
keo gҳn bó toàn quân thành mӝt khӕi thӕng nhҩt vӳng chҳc cҧ vӅ tѭ tѭӣng và tә chӭc,
ý chí và hành ÿӝng, chuyӇn hóa thành sӭc mҥnh tinh thҫn và vұt chҩt to lӟn áp ÿҧo
quân thù, quyӃt chiӃn quyӃt thҳng trong tӯng trұn chiӃn ÿҩu, trong suӕt cҧ ChiӃn dӏch
cho ÿӃn giành toàn thҳng.
Trong mҩy ngày ÿҫu Quân ÿoàn 4 tiӃn công Xuân Lӝc, khi quân ÿӏch ngoan cӕ
chӕng trҧ quyӃt liӋt, gây cho ta thѭѫng vong cao, mӝt sӕ cán bӝ, chiӃn sƭ có biӇu hiӋn
ngҥi ác liӋt hy sinh khi ngày toàn thҳng ÿang ÿӃn gҫn. Công tác Ĉҧng, công tác chính
trӏ ÿã kӏp thӡi tә chӭc rút kinh nghiӋm, ÿҩu tranh nghiêm túc, không ÿӇ nhұn thӭc tѭ
tѭӣng lӋch lҥc tӗn tҥi và lây lan, cӫng cӕ và nâng cao quyӃt tâm chiӃn ÿҩu cӫa cán bӝ,
chiӃn sƭ.
Trong quá trình ChiӃn dӏch, mӝt sӕ ÿѫn vӏ chұm nhұn ÿѭӧc sӵ chӍ ÿҥo cө thӇ
cӫa trên, nhѭng do quán triӋt sâu sҳc quyӃt tâm chiӃn lѭӧc cӫa Ĉҧng và sӵ mүn cҧm
chính trӏ trong xӱ lý các tình huӕng, nhҩt là trѭӟc các bѭӟc ngoһt, nên ÿã chӫ ÿӝng
lãnh ÿҥo, ÿӝng viên bӝ ÿӝi kiên quyӃt tiӃn công vӟi khí thӃ thҫn tӕc, dNJng mãnh, tích
cӵc phӕi hӧp chһt chӁ vӟi các hѭӟng, các lӵc lѭӧng ÿӇ giành thҳng lӧi.
Công tác Ĉҧng, công tác chính trӏ ÿã coi trӑng lãnh ÿҥo tә chӭc chiӃn ÿҩu và
chiӃn dӏch, giҧi quyӃt tӕt nhӳng vҩn ÿӅ mҩu chӕt vӅ hiӋp ÿӗng tác chiӃn trong tiӃn
công hiӋp ÿӗng binh chӫng quy mô lӟn kӃt hӧp vӟi nәi dұy cӫa quҫn chúng, trong ÿó
có ba vҩn ÿӅ lӟn nәi lên là: lãnh ÿҥo công tác tә chӭc chiӃn ÿҩu trong ChiӃn dӏch thұt

3.9 Page 29

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
chһt chӁ, khoa hӑc, tұp trung vào hai khâu ÿӝng viên cѫ quan tham mѭu chӍ huy nêu
cao trách nhiӋm trong xây dӵng kӃ hoҥch hiӋp ÿӗng chiӃn ÿҩu và phát huy dân chӫ vӅ
quân sӵ sâu rӝng ӣ các cҩp; lãnh ÿҥo tiӃn hành giáo dөc sâu sҳc cho bӝ ÿӝi, trӑng tâm
là cán bӝ tinh thҫn triӋt ÿӇ chҩp hành mӋnh lӋnh, kӹ luұt trong tác chiӃn hӧp ÿӗng,
xây dӵng tinh thҫn ÿoàn kӃt chӫ ÿӝng hiӋp ÿӗng lұp công tұp thӇ, bám sát và tăng
cѭӡng lãnh ÿҥo, chӍ ÿҥo hoҥt ÿӝng bҧo ÿҧm chiӃn ÿҩu, ÿáp ӭng yêu cҫu tác chiӃn
hiӋp ÿӗng binh chӫng quy mô lӟn diӉn ra liên tөc khҭn trѭѫng và quyӃt liӋt.
Công tác Ĉҧng, công tác chính trӏ cNJng ÿã tăng cѭӡng lãnh ÿҥo, chӍ ÿҥo kӃt
hӧp chһt chӁ và phát huy cao ÿӝ vai trò cӫa các lӵc lѭӧng vNJ trang và nhân dân ÿӏa
phѭѫng trong chiӃn dӏch tәng tiӃn công và nәi dұy ÿӇ giành toàn thҳng, kӃt thúc
chiӃn tranh.
Công tác Ĉҧng, công tác chính trӏ cNJng chӫ ÿӝng lãnh ÿҥo, chӍ ÿҥo công tác
chuҭn bӏ và ÿӝng viên bӝ ÿӝi phát huy bҧn chҩt, truyӅn thӕng Bӝ ÿӝi cө Hӗ, làm tӕt
chӭc năng ÿӝi quân công tác ӣ vùng mӟi giҧi phóng, nhҩt là khi vào thành phӕ, góp
phҫn rҩt quan trӑng vào viӋc nhanh chóng әn ÿӏnh tình hình chính trӏ-xã hӝi, vұn
ÿӝng nhân dân tích cӵc tham gia xây dӵng cuӝc sӕng mӟi.
Kính thѭa các ÿӗng chí !
Cuӝc Tәng tiӃn công và nәi dұy mùa Xuân 1975 mãi mãi ÿѭӧc ghi vào lӏch sӱ
dân tӝc ViӋt Nam nhѭ mӝt biӇu tѭӧng sáng ngӡi vӅ sӵ toàn thҳng cӫa chӫ nghƭa anh
hùng cách mҥng và trí tuӋ con ngѭӡi, cӫa chӫ nghƭa yêu nѭӟc ViӋt Nam và chiӃn
tranh nhân dân ViӋt Nam trong thӡi ÿҥi Hӗ Chí Minh. ĈӇ dòng chҧy lӏch sӱ dân tӝc
liên tөc phát triӇn, chúng ta cҫn tăng cѭӡng giáo dөc truyӅn thӕng, truyӅn thө kinh
nghiӋm, ÿӗng thӡi tích cӵc tәng kӃt thӵc tiӉn gҫn vӟi nghiên cӭu lý luұn, ÿúc kӃt cho
ÿѭӧc nhӳng bài hӑc quý báu tӯ lӏch sӱ nhҵm bӗi ÿҳp kho tàng trí tuӋ ViӋt Nam, làm
cho các thӃ hӋ ngѭӡi ViӋt Nam nӕi tiӃp nhau luôn trân trӑng tӵ hào vӟi lӏch sӱ hào
hùng cӫa dân tӝc, luôn kӃ thӯa và phát triӇn truyӅn thӕng tӕt ÿҽp cӫa dân tӝc lên tҫm
cao mӟi trong thӡi kǤ lӏch sӱ mӟi.
Xin chân thành cám ѫn.
L.V.D.

3.10 Page 30

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC TRONG GIÁO DӨC
QUӔC PHÒNG - QUÂN SӴ
Trung tѭӟng – PGS. TiӃn sƭ NGUYÊN THӂ TRӎ
ͮy viên Trung ˱˯ng Ĉ̫ng, Giám ÿ͙c H͕c vi͏n Qu͙c phòng
Trong cuӝc kháng chiӃn chӕng Mӻ cӭu nѭӟc, quân và dân ta ÿã mӣ nhiӅu
chiӃn dӏch. Có chiӃn dӏch do Bӝ trӵc tiӃp tә chӭc và chӍ ÿҥo, nhѭng cNJng có chiӃn
dӏch do cҩp quân khu, quân ÿoàn phӕi hӧp vӟi lӵc lѭӧng vNJ trang trên ÿӏa bàn tác
chiӃn tiӃn hành theo nhiӋm vө cӫa Ĉҧng ӫy Quân sӵ Trung ѭѫng và mӋnh lӋnh cӫa
Bӝ Tәng tѭ lӋnh giao. Vì vұy, mӛi chiӃn dӏch thѭӡng có vӏ trí, vai trò khác nhau ÿӕi
vӟi cөc diӋn chiӃn lѭӧc và cNJng ÿӇ lҥi nhӳng bài hӑc ÿһc sҳc riêng. Do ÿó, viӋc tә
chӭc hӝi thҧo vӅ chiӃn dӏch Xuân Lӝc là mӝt viӋc làm cҫn thiӃt, bә ích không chӍ hӗi
tѭӣng lҥi nhӳng ngày tháng chiӃn ÿҩu gian khә, ác liӋt nhѭng rҩt hào hùng cӫa lӵc
lѭӧng vNJ trang miӅn Ĉông Nam bӝ cӫa tӍnh Ĉӗng Nai và Quân ÿoàn 4 mà còn nhҵm
tìm ra nhӳng bài hӑc kinh nghiӋm quí giá ÿӇ nghiên cӭu phát triӇn nghӋ thuұt quân sӵ
ViӋt Nam trong chiӃn tranh bҧo vӋ Tә quӕc, nhҩt là trong giáo dөc quӕc phòng - quân
sӵ hiӋn nay.
ChiӃn dӏch Xuân Lӝc diӉn ra ӣ giai ÿoҥn quân và dân cҧ nѭӟc ÿang tұp trung
cao nhҩt sӭc ngѭӡi, sӭc cӫa vӟi quyӃt tâm giành thҳng lӧi quyӃt ÿӏnh trong cuӝc
Tәng tiӃn công và nәi dұy mùa Xuân 1975. Ĉây là ÿòn tiӃn công tҥo thӃ chiӃn lѭӧc
cӫa lӵc lѭӧng vNJ trang và nhân dân miӅn Ĉông Nam bӝ trên mӝt hѭӟng chiӃn lѭӧc
trӑng yӃu, nhҵm tҥo ÿiӅu kiӋn ÿӇ tiӃn hành thҳng lӧi ChiӃn dӏch Hӗ Chí Minh, kӃt
thúc cuӝc kháng chiӃn chӕng Mӻ cӭu nѭӟc lâu dài và gian khә nhѭng rҩt vҿ vang cӫa
dân tӝc.
Trѭӟc khi ChiӃn dӏch Xuân Lӝc diӉn ra, trên chiӃn trѭӡng quân ngөy ÿã bӏ tәn
thҩt nһng; mҩt Vùng 1 và 2 chiӃn thuұt cùng nhiӅu ÿӏa bàn chiӃn lѭӧc quan trӑng
khác buӝc chúng phҧi co vӅ phòng ngӵ trong thӃ bӏ ÿӝng. Tuy lӵc lѭӧng vүn còn
ÿông (tính riêng Vùng chiӃn thuұt 3: quân sӕ còn 245.000 tên, chӫ lӵc có 152.000 vӟi

4 Pages 31-40

▲back to top


4.1 Page 31

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
6 sѭ ÿoàn, 1 lӳ ÿoàn, 19 tiӇu ÿoàn pháo vӟi 406 khҭu, 7 thiӃt ÿoàn vӟi 624 xe, 800
máy bay, hҧi quân có 862 tàu lӟn nhӓ Vùng chiӃn thuұt 4: quân sӕ 175.000 tên, chӫ
lӵc 66.000 vӟi 3 sѭ ÿoàn, 1 lӳ ÿoàn, 386 khҭu pháo, 493 xe thiӃt giáp, 409 máy bay
và 579 tàu lӟn nhӓ), nhѭng tinh thҫn binh sƭ ÿӏch ÿã rҩt hoang mang, rӋu rã. Vӟi bҧn
chҩt phҧn ÿӝng, ngoan cӕ, chính quyӅn tay sai cӫa Mӻ ӣ Sài Gòn gҳng sӭc lұp tuyӃn
phòng thӫ chiӃn lѭӧc kéo dài tӯ Phan Rang qua Xuân Lӝc ÿӃn Tây Ninh ÿӇ bҧo vӋ
Sài Gòn và nhӳng ÿӏa bàn chiӃn lѭӧc quan trӑng ӣ Vùng 3 và Vùng 4 chiӃn thuұt,
chӡ viӋn trӧ cӫa Mӻ, ÿӧi mùa mѭa tӟi chuyӇn sang phҧn công chiӃn lѭӧc giành lҥi
nhӳng vùng ÿã bӏ mҩt… Trong tuyӃn phòng thӫ chiӃn lѭӧc này, Xuân Lӝc ÿѭӧc quân
ngөy coi là ÿӏa bàn trӑng ÿiӇm giӳ vai trò quyӃt ÿӏnh bҧo vӋ thành phӕ Sài Gòn. Vì
vұy NguyӉn Văn ThiӋu ÿã dӕc lӵc lѭѫng và phѭѫng tiӋn tӱ thӫ ӣ Xuân Lӝc vӟi mong
muӕn tҥo ÿѭӧc mӝt thҳng lӧi ÿӇ cӫng cӕ lҥi tinh thҫn cho quân ngөy và hӕi thúc viӋn
trӧ cӫa Mӻ… Phía Mӻ cNJng muӕn quân ngөy có chiӃn thҳng ÿӇ chһn ÿӭng cuӝc tiӃn
công chiӃn lѭӧc cӫa ta và giành lҥi thӃ cân bҵng trên chiӃn trѭӡng tiӃn tӟi kӃt thúc
chiӃn tranh trong danh dӵ có lӧi cho Mӻ. Bӣi vұy, ngay tӯ khi Ĉà Nҹng bӏ thҩt thӫ,
tѭӟng Uâyen, ÿҥi sӭ Mӻ Matin và mӝt phái ÿoàn quân sӵ cao cҩp cӫa Nhà Trҳng
ÿѭӧc phái ÿӃn Sài Gòn lұp kӃ hoҥch cӭu vãn tình thӃ chiӃn tranh. Ngay trong ngày
hôm ÿó (28-3) Uâyen cùng mӝt sӕ tѭӟng lƭnh trong Tәng hành dinh quân ngөy tӭc
tӕc ra Xuân Lӝc ÿӇ hoҥch ÿӏnh và chӍ huy xây dӵng “tuyӃn phòng ngӵ thép”. Tӯ vӏ
trí ÿӏa bàn chiӃn lѭӧc hiӇm yӃu cӫa Xuân Lӝc cùng vӟi lӵc lѭӧng còn khá mҥnh cӫa
Quân ÿoàn 3. Ĉһc biӋt là Sѭ ÿoàn bӝ binh 18 (3 chiӃn ÿoàn), Trung ÿoàn 5 thiӃt giáp,
8 tiӇu ÿoàn bҧo an, 20 ÿҥi ÿӝi ÿӏa phѭѫng và hàng nghìn cҧnh sát và phòng vӋ dân sӵ
trӵc tiӃp phòng thӫ Xuân Lӝc, lҥi ÿѭӧc lӵc lѭӧng ӭng cӭu trӵc tiӃp cӫa Lӳ ÿoàn 3
thiӃt giáp ӣ Biên Hòa, Lӳ ÿoàn dù 1 ӣ Sài Gòn và pháo binh, không quân cӫa Quân
khu 3 chi viӋn Quân ngөy hy vӑng “cánh cӱa thép Xuân Lӝc” sӁ chһn ÿѭӧc bѭӟc tiӃn
cӫa bӝ ÿӝi ta trѭӟc cӱa ngõ Sài Gòn.
Quân dân ta, sau khi giành thҳng lӧi lӟn trong hai ÿòn tiӃn công chiӃn lѭӧc ӣ
Tây Nguyên, HuӃ - Ĉà Nҹng, giҧi phóng hoàn toàn Vùng 1 và 2 chiӃn thuұt, ÿã tҥo ra
thӡi cѫ chiӃn lѭӧc ÿӇ Bӝ Chính trӏ, Quân ӫy Trung ѭѫng hҥ quyӃt tâm giҧi phóng
miӅn Nam trѭӟc mùa mѭa 1975. Ngay tӯ ngày 18 tháng 3 năm 1975, Bӝ Chính trӏ,

4.2 Page 32

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
Quân ӫy Trung ѭѫng ÿã ÿӅ ra chӫ trѭѫng lӟn vӅ chiӃn dӏch quyӃt chiӃn ÿánh vào Sài
Gòn - Gia Ĉӏnh. Ngày 1 tháng 4 năm 1975, Ĉҥi tѭӟng Võ Nguyên Giáp, ӫy viên Bӝ
chính trӏ, Bӝ trѭӣng Bӝ Quӕc phòng ÿiӋn gӱi các ÿӗng chí Văn TiӃn DNJng, Phҥm
Hùng, Trҫn Văn Trà, Lê Ĉӭc Anh… “Vҩn ÿӅ quyӃt ÿӏnh là phҧi kӏp thӡi nҳm lҩy thӡi
cѫ quán triӋt ÿҫy ÿӫ tѭ tѭӣng chӍ ÿҥo “Thҫn tӕc, táo bҥo, bҩt ngӡ, chҳc thҳng”… Mӝt
mһt, cҫn cѫ ÿӝng lӵc lѭӧng nhanh chóng, thҫn tӕc, mһt khác sӱ dөng ngay lӵc lѭӧng
hiӋn có ÿӇ kӏp thӡi hành ÿӝng không chӡ ÿӧi tұp trung lӵc lѭӧng ÿông ÿӫ mӟi làm
ăn”1.
Theo tinh thҫn chӍ thӏ ÿó, Bӝ Tѭ lӋnh MiӅn và Quân ÿoàn 4 ÿã chӫ ÿӝng mӣ
ChiӃn dӏch Xuân Lӝc nhҵm ÿұp tan mӝt mҳt xích quan trӑng trong tuyӃn phòng thӫ
thép cӫa quân ngөy, mӣ cánh cӱa phía ÿông ÿӇ bӝ ÿӝi ta tiӃn vào giҧi phóng Sài Gòn.
Ĉây là nhiӋm vө quan trӑng nhѭng rҩt nһng nӅ ÿӕi vӟi quân và dân miӅn Ĉông Nam
bӝ, song thӡi gian chuҭn bӏ chiӃn dӏch lҥi ngҳn, nhҩt là Quân ÿoàn 4 vӯa hoàn thành
thҳng lӧi nhiӋm vө giҧi phóng chi khu Ĉӏnh Quán (tӍnh Long Khánh) và tiӃn công
giҧi phóng thӏ xã Bҧo Lӝc, Di Linh (tӍnh Lâm Ĉӗng). Mӝt sӕ ÿѫn vӏ cӫa Quân ÿoàn
quân sӕ thѭѫng vong chѭa kӏp bә sung, ÿҥn pháo và phѭѫng tiӋn vұn chuyӇn thiӃu;
ÿѭӡng cѫ ÿӝng xa, sӭc khoҿ bӝ ÿӝi chѭa kӏp hӗi phөc sau quá trình chiӃn ÿҩu dài
ngày. Trong khi ÿó ChiӃn dӏch lҥi phҧi ÿӝt phá vào nѫi phòng thӫ mҥnh cӫa ÿӏch ӣ
ÿӏa hình không ÿѭӧc thuұn lӧi. Vì vұy ChiӃn dӏch Xuân Lӝc sӁ là nѫi ÿӑ sӭc rҩt quyӃt
liӋt giӳa mӝt bên là chӫ lӵc mҥnh cӫa quân ngөy ӣ Vùng 3 chiӃn thuұt vӟi bҧn chҩt
phҧn ÿӝng và ngoan cӕ chӕng trҧ, mӝt bên là quyӃt tâm ÿӝt kích phá vӥ ÿiӇm phòng
ngӵ trӑng yӃu, trên hѭӟng phòng thӫ chӫ yӃu cӫa ÿӏch ÿӇ tiӃn vӅ Sài Gòn cӫa Quân
ÿoàn 4 và lӵc lѭӧng vNJ trang miӅn Ĉông. Tuy nhiӋm vө khó khăn, nhѭng vӟi nhӳng
thҳng lӧi mà Quân ÿoàn 4 ÿã giành ÿѭӧc cùng vӟi sӵ phӕi hӧp chһt chӁ cӫa quân và
dân ÿӏa phѭѫng, cә vNJ cӫa toàn chiӃn trѭӡng, ÿã làm tăng thêm quyӃt tâm chiӃn ÿҩu
và lòng tin vào chiӃn thҳng cӫa cán bӝ và chiӃn sƭ toàn Quân ÿoàn.
DiӉn biӃn ChiӃn dӏch tiӃn công Xuân Lӝc chia ra 2 giai ÿoҥn chính:
1 ĈiӋn sӕ 957 ngày 1 tháng 4 năm 1975, bҧn sao lѭu tҥi ViӋn Lӏch sӱ Quân sӵ ViӋt Nam

4.3 Page 33

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
Giai ÿo̩n 1: Quân ÿoàn 4 cùng l͹c l˱ͫng vNJ trang ÿ͓a ph˱˯ng ti͇n công vào
S˱ ÿoàn 18 ngͭy ͧ th͓ xã Long Khánh (tͳ ngày 9 ÿ͇n 11-4)
Giai ÿoҥn này ÿã diӉn ra mӝt sӕ trұn ÿánh, trong ÿó có trұn tiêu diӋt quân ÿӏch
phòng ngӵ ӣ thӏ xã Long Khánh. Các hoҥt ÿӝng chiӃn ÿҩu ÿã diӉn ra rҩt ác liӋt ngay
tӯ ÿҫu. Quân ÿoàn 4 ÿã phҧi tiӃn công nhiӅu lҫn và giành giұt vӟi ÿӏch tӯng căn nhà,
tӯng ÿѭӡng phӕ trong thӏ xã nhѭng không dӭt ÿiӇm ÿѭӧc. Trѭӟc diӉn biӃn tác chiӃn
gһp nhiӅu khó khăn, Bӝ Tѭ lӋnh ChiӃn dӏch ÿã phҧi cӫng cӕ lҥi lӵc lѭӧng, tә chӭc rút
kinh nghiӋm, thay ÿәi cách ÿánh cho phù hӧp vӟi tình hình, nhҩt là các thӫ ÿoҥn ÿӕi
phó cӫa ÿӏch trong phòng ngӵ.
Giai ÿo̩n 2: Quân ÿoàn, 4 chuy͋n sang bao vây cô l̵p quân ÿ͓ch trong th͓ xã,
t͝ chͱc các tr̵n ÿánh tiêu di͏t l͹c l˱ͫng ÿ͓ch tăng vi͏n và ph̫n kích ͧ vòng ngoài tͳ
ngày (12 ÿ͇n 20-4).
Trong giai ÿoҥn này, ta ÿã ÿánh thҳng mӝt bӕ trұn ӣ Dҫu Giây và vòng ngoài
thӏ xã, dùng pháo tҫm xa bҳn phá sân bay Biên Hòa, siӃt chһt vòng vây, cô lұp quân
ÿӏch ӣ Xuân Lӝc vӟi Biên Hòa và Sài Gòn, buӝc chúng phҧi rút chҥy khӓi Xuân Lӝc.
Khi ÿӏch rút chҥy (20-4), ta ÿã tә chӭc truy kích, nhѭng hành ÿӝng chiӃn ÿҩu chѭa
kӏp thӡi nên kӃt quҧ tiêu diӋt ÿӏch hҥn chӃ.
Ngày 21-4-1975, thӏ xã Long Khánh và tӍnh Long Khánh ÿѭӧc giҧi phóng.
Suӕt 12 ngày ÿêm liên tөc chiӃn ÿҩu. Quân ÿoàn 4 và lӵc lѭӧng vNJ trang ÿӏa phѭѫng
ÿã tiêu hao, tiêu diӋt mӝt bӝ phұn quan trӑng lӵc lѭӧng cӫa Sѭ ÿoàn bӝ binh 18, Lӳ
ÿoàn 3 thiӃt giáp, Lӳ ÿoàn 1 dù… ChiӃn thҳng Xuân lӝc ÿã mӣ ra thӃ trұn có lӧi cho
hѭӟng tiӃn công cӫa Quân ÿoàn 4 và các ÿѫn vӏ bҥn trong ChiӃn dӏch Hӗ Chí Minh.
Thҩt bҥi cӫa quân ngөy ӣ Xuân Lӝc báo hiӋu sӵ sөp ÿә không thӇ cӭu vãn nәi và ÿҭy
ngөy quân, ngөy quyӅn càng lún sâu vào thӃ bӏ ÿӝng lúng túng cҧ vӅ chiӃn lѭӧc và
chiӃn thuұt. Sӵ thҩt bҥi cӫa quân ngөy ӣ Xuân Lӝc còn ÿһt dҩu chҩm hӃt, kӃt thúc sӵ
can thiӋp cӫa Mӻ vào cuӝc chiӃn tranh ӣ ViӋt Nam.
Thҳng lӧi cӫa ChiӃn dӏch Xuân Lӝc ÿӇ lҥi nhiӅu bài hӑc kinh nghiӋm quí giá
cҫn ÿѭӧc nghiên cӭu tìm ra, nhҵm góp phҫn làm phong phú thêm nghӋ thuұt quân sӵ
nói chung và vұn dөng trong giáo dөc quӕc phòng, quân sӵ hiӋn nay nói riêng, ÿó là:

4.4 Page 34

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
Thӭ nhҩt: Trong tác chiӃn, nhҩt là tác chiӃn ӣ thӡi kǤ cuӕi chiӃn tranh, viӋc
nҳm và ÿánh giá ÿӏch có vӏ trí, vai trò ÿһc biӋt quan trӑng.
Sau thҳng lӧi vang dӝi cӫa ta ӣ Tây Nguyên và HuӃ - Ĉà Nҹng, xuҩt hiӋn sӵ
ÿӝt biӃn vӅ chiӃn lѭӧc có lѫiҏ cho ta và bҩt lӧi ÿӕi vӟi ÿӏch. Trên toàn miӅn Nam, quân
ngөy ÿã hoang mang, rӕi loҥn và ÿang trên ÿà tan rã nhѭng ӣ Quân khu 3 ÿӏch lӵc
lѭӧng còn ÿông, tiӅm lӵc chiӃn tranh còn mҥnh. Hѫn nӳa Sài Gòn lҥi là sào huyӋt
cuӕi cùng cӫa chính quyӅn tay sai… Vì vұy, vӟi bҧn chҩt phҧn ÿӝng và ngoan cӕ kҿ
ÿӏch sӁ dӕc toàn bӝ sӭc mҥnh ÿӇ lұp tuyӃn phòng ngӵ, tә chӭc chӕng trҧ bҵng cҧ bӝ
binh và hӓa lӵc, có tә chӭc chһt chӁ và chuҭn bӏ chu ÿáo, tҥo ra sӭc mҥnh ÿánh trҧ
các lӵc lѭӧng và hѭӟng tiӃn công cӫa ta. Trên chiӃn trѭӡng, vӅ chiӃn lѭӧc ta có lӧi
thӃ hѫn hҷn quân ÿӏch, ÿһc biӋt là khi khҧ năng can thiӋp bҵng quân sӵ cӫa Mӻ ÿӇ
cӭu nguy cho quân ngөy không còn. Tuy vұy, trên tӯng hѭӟng và ÿӏa bàn chiӃn lѭӧc,
trѭӟc sӭc ép cӫa bӑn chӍ huy, không phҧi nѫi nào quân ÿӏch cNJng dӉ dàng rút chҥy ÿӇ
ta giành thҳng lӧi. DiӉn biӃn ChiӃn dӏch Xuân Lӝc cho thҩy: Trong suӕt giai ÿoҥn 1,
Quân ÿoàn ÿã sӱ dөng lӵc lѭӧng mҥnh cùng vӟi lӵc lѭӧng vNJ trang ÿӏa phѭѫng tiӃn
công vào trұn ÿӏa phòng ngӵ cӫa Sѭ ÿoàn 18 ӣ Xuân Lӝc nhiӅu lҫn, nhѭng do nҳm và
ÿánh chѭa ÿúng chӛ, chѭa tìm ra nѫi hiӇm yӃu cӫa ÿӏch ÿӇ tiӃn công, nên không dӭt
ÿiӇm, lӵc lѭӧng thѭѫng vong nhiӅu.
Qua ÿó cho thҩy, trong ChiӃn dӏch Xuân Lӝc do ta chѭa ÿánh giá ÿúng bҧn
chҩt ngoan cӕ cӫa kҿ thù, khi chúng ÿã dӕc sӭc lұp tuyӃn phòng ngӵ nѫi tӱ thӫ cuӕi
cùng bҵng lӵc lѭӧng và phѭѫng tiӋn mҥnh nhҩt hòng chһn ÿӭng các hѭӟng tiӃn công
cӫa ta. Vì vұy, ChiӃn dӏch phҧi tìm ra cách ÿánh hiӇm và có hiӋu quҧ nhҩt ÿӇ ÿánh
bҥi kҿ thù giành thҳng lӧi. Mһc dù tiӃn công vào Xuân Lӝc gһp khó khăn, nhѭng
ChiӃn dӏch ÿã kӏp thӡi ÿánh giá lҥi tình hình ÿӏch, thҩy rõ bҧn chҩt phҧn ÿӝng cӫa kҿ
thù và tìm ra cách ÿánh mӟi, buӝc chúng phҧi rút chҥy khӓi Xuân Lӝc ÿӇ ta chuyӇn
sang truy kích giành thҳng lӧi.
Ĉây là bài hӑc kinh nghiӋm xѭѫng máu vӅ nҳm và ÿánh giá ÿӏch, nhҩt là khi kҿ
thù ÿã phѫi bày và lӝ rõ hoàn toàn bҧn chҩt phҧn ÿӝng, ngoan cӕ trong chiӃn tranh.
Ĉһc biӋt vӟi ÿӕi tѭӧng là quân Mӻ xâm lѭӧc, khi chúng ÿang ra sӭc chӕng phá, ráo
riӃt xoá bӓ chӫ nghƭa xã hӝi trên phҥm vi toàn thӃ giӟi, trong ÿó ViӋt Nam là mӝt

4.5 Page 35

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
trӑng ÿiӇm; thì viӋc nҳm và ÿánh giá ÿӏch càng phҧi nhҥy bén và kӏp thӡi, nhҵm tìm
ra ÿúng bҧn chҩt kҿ thù, không chӫ quan mҩt cҧnh giác. Tӯ ÿó, ta có chiӃn lѭӧc và
sách lѭӧc ÿӇ ÿӕi phó và tìm ra cách ÿánh phù hӧp, ÿánh bҥi kҿ thù khi có chiӃn tranh
xҧy ra giành thҳng lӧi.
Thӭ hai: Chӫ ÿӝng tҥo và nҳm thӡi cѫ ÿӇ mӣ ÿҫu, ÿiӅu hành và kӃt thúc thҳng
lӧi chiӃn dӏch.
ChiӃn dӏch Xuân Lӝc ÿѭӧc tiӃn hành khi chiӃn lѭӧc ÿã tҥo ÿѭӧc bѭӟc chuyӇn
biӃn rҩt quan trӑng trên chiӃn trѭӡng, tinh thҫn và quyӃt tâm chiӃn ÿҩu cӫa Quân
ÿoàn 4 và nhân dân tӍnh Long Khánh rҩt cao. Nhӳng ÿѫn vӏ cӫa quân ngөy ӣ Vùng 3
chiӃn thuұt tuy chѭa bӏ tiêu diӋt và tan rã lӟn, nhѭng ÿã bӏ tác ÿӝng sau thҩt bҥi cӫa
binh lính ÿӏch tӯ Vùng 1 và Vùng 2 chiӃn thuұt chҥy vӅ. Ĉây là ÿiӅu kiӋn thuұn lӧi ÿӇ
quân và dân miӅn Ĉông Nam bӝ chӫ ÿӝng mӣ chiӃn dӏch. QuyӃt tâm tiӃn công vào
Sѭ ÿoàn 18 quân ngөy giҧi phóng thӏ xã Long Khánh là ÿúng ÿҳn, sáng tҥo, quán triӋt
tѭ tѭӣng chӍ ÿҥo: “Thҫn tӕc, táo bҥo…” cӫa Bӝ Chính trӏ và Quân ӫy Trung ѭѫng
Nҏ hѭng ChiӃn dӏch Xuân Lӝc lҥi tiӃn công vào ÿӏa bàn phòng ngӵ trӑng yӃu, trên
hѭӟng chӫ yӃu trong tuyӃn phòng ngӵ mҥnh cӫa quân ngөy. Vì vұy, viӋc tҥo và nҳm
thӡi cѫ ÿӇ mӣ ÿҫu, ÿiӅu hành và kӃt thúc ChiӃn dӏch thҳng lӧi là mӝt yêu cҫu cҫn
thiӃt và rҩt quan trӑng. Theo chӍ thӏ cӫa Bӝ Chính trӏ và Quân ӫy Trung ѭѫng lúc này
thӡi cѫ là lӵc lѭӧng, là sӭc mҥnh. ĈӇ tҥo ra thӡi cѫ có lӧi ChiӃn dӏch Xuân Lӝc có
thӇ tә chӭc bѭӟc chiӃn ÿҩu tҥo thӃ ÿӇ bao vây cô lұp, chia cҳt làm suy yӃu lӵc lѭӧng
ÿӏch phòng ngӵ trong thӏ xã và lӵc lѭӧng cѫ ÿӝng cӫa Quân khu 3 ngөy, sau ÿó nҳm
thӡi cѫ có lӧi chuyӇn sang tiӃn công tiêu diӋt quân ÿӏch giҧi phóng ÿӏa bàn Xuân Lӝc
và phát triӇn tiӃn công. Quá trình tác chiӃn, chiӃn dӏch cҫn chӫ ÿӝng tҥo và nҳm thӡi
cѫ kӏp thӡi phát triӇn tiӃn công, tҥo ÿiӅu kiӋn thuұn lӧi ÿánh bҥi Sѭ ÿoàn 18. Khi
quân ÿӏch rút chҥy khӓi Xuân Lӝc, ChiӃn dӏch cҫn nhanh chóng chuyӇn sang truy
kích ÿánh tiêu diӋt lӟn quân ÿӏch khi chúng ÿang cѫ ÿӝng ngoài công sӵ.
Tӯ ÿó cho thҩy: Khi tiӃn công vào ÿӏa bàn phòng hiӇm yӃu, trên hѭӟng chӫ
yӃu trong tuyӃn phòng ngӵ chiӃn lѭӧc mҥnh cӫa kҿ thù, ta cҫn coi trӑng bѭӟc chiӃn
ÿҩu tҥo thӃ ÿӇ tҥo ra thӡi cѫ có lӧi tiӃn công ÿӏch, quá trình tác chiӃn cҫn phát triӇn

4.6 Page 36

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
thӃ lӧi ÿӇ tҥo ra thӡi cѫ phát triӇn tiӃn công ÿánh thҳng trұn mӣ ÿҫu, trұn then chӕt và
then chӕt quyӃt ÿӏnh, kӃt thúc thҳng lӧi chiӃn dӏch.
Thӭ ba: Lӵa chӑn ÿúng phѭѫng pháp tác chiӃn dӏch.
Ĉӏa bàn Xuân Lӝc ÿӏa hình khá phӭc tҥp, lӵc lѭӧng ÿӏch ÿông, phòng ngӵ
nhiӅu tҫng, có tә chӭc chһt chӁ. Ĉây lҥi là mӝt mҳt xích quan trӑng trên hѭӟng phòng
ngӵ chӫ yӃu bҧo vӋ Sài Gòn cӫa quân ngөy. Vì vұy, lӵa chӑn ÿúng phѭѫng pháp tác
chiӃn chiӃn dӏch, ÿӝt phá vào chӛ mҥnh và ÿánh thҳng quân ÿӏch, ÿòi hӓi phҧi có tѭ
duy quân sӵ rҩt cao. Trong ChiӃn dӏch, Quân ÿoàn 4 ÿã tә chӭc tiӃn công nhiӅu lҫn
vào trұn ÿӏa phòng ngӵ cӫa Sѭ ÿoàn 18 ӣ Xuân Lӝc suӕt tӯ ngày 9 ÿӃn 11-14 năm
1975 nhѭng vүn chѭa dӭt ÿiӇm.
Thành công quan trӑng có ý nghƭa quyӃt ÿӏnh tӟi thҳng lӧi cӫa ChiӃn dӏch,
chính là Quân ÿoàn ÿã kӏp thӡi ÿiӅu chӍnh phѭѫng pháp tác chiӃn ChiӃn dӏch, kӃt hӧp
chһt chӁ giӳa ÿӝt phá vӟi bao vây, chia cҳt, cô lұp quân ÿӏch ӣ Xuân Lӝc vӟi lӵc
lѭӧng ÿӏch ӣ Biên Hòa và Sài Gòn. Tә chӭc các trұn tiӃn công ÿánh bҥi quân ngөy ӣ
phía sau ra ӭng cӭu giҧi tӓa cho Xuân Lӝc, phá vӥ thӃ trұn phòng ngӵ liên hoàn cӫa
Sѭ ÿoàn 18 và Quân khu 3 ngөy, làm rung chuyӇn phòng tuyӃn Uâyen, tác ÿӝng trӵc
tiӃp ÿӃn quân ngөy ӣ Xuân Lӝc, buӝc chúng phҧi tháo chҥy. Ĉây là thӡi cѫ ÿӇ ta tiӃn
công tiêu diӋt quân ÿӏch ngoài công sӵ khi chúng ÿang cѫ ÿӝng. Bài hӑc kinh nghiӋm
này cҫn ÿѭӧc nghiên cӭu vұn dөng vào các chiӃn dӏch tiӃn công trong chiӃn tranh bҧo
vӋ Tә quӕc, khi chiӃn dӏch phҧi tiӃn công vào lӵc lѭӧng phòng ngӵ mҥnh cӫa quân
Mӻ ӣ nhӳng ÿӏa bàn quan trӑng, trên hѭӟng chiӃn lѭӧc chӫ yӃu, hiӇm yӃu cӫa ÿҩt
nѭӟc.
Thӭ tѭ: Phát huy cách ÿánh sӣ trѭӡng cӫa lӵc lѭӧng vNJ trang và nhân dân ÿӏa
phѭѫng, tҥo ra sӭc mҥnh tәng hӧp ÿánh thҳng quân ÿӏch. ChiӃn dӏch xuân Lӝc có lӵc
lѭӧng vNJ trang 3 thӭ quân cùng nhân dân trên ÿӏa bàn tiӃn hành. Ĉѭӡng lӕi chiӃn
tranh cӫa Ĉҧng ta là chiӃn tranh nhân dân ÿánh giһc, ÿánh giһc toàn diӋn trên các mһt
trұn. Trѭӟc khi ChiӃn dӏch Xuân Lӝc mӣ màn, quân Long Khánh ÿã tiӃn công bӭc rút
nhiӅu ÿӗn bӕt nhҩt là vùng ӣ quanh thӏ xã hình thành vành ÿai vây quanh xuân Lӝc,
tҥo ÿiӅu kiӋn thuұn lӧi ÿӇ chiӃn dӏch cѫ ÿӝng bӕ trí và triӇn khai lӵc lѭӧng tiӃn công

4.7 Page 37

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
ÿӏch. Chính quyӅn và nhân dân trên ÿӏa bàn tác chiӃn còn cung cҩp tình hình, tҥo ÿiӅu
kiӋn nҳm ÿӏch, cung cҩp vұt chҩt, ÿӝng viên tinh thҫn và phӕi hӧp cùng chӫ lӵc cѫ
ÿӝng tiӃn công ÿӏch trên mһt trұn quân sӵ, chính trӏ, binh vұn… Nhӳng yӃu tӕ này ÿã
góp phҫn quan trӑng cùng Quân ÿoàn 4 tiӃn công ÿӏch giҧi phóng Xuân Lӝc. Tuy
vұy, trong quá trình ChiӃn dӏch, Quân ÿoàn chѭa phát huy cao ÿӝ yӃu tӕ nhân hòa
trong ÿiӅu tra nҳm ÿӏch, nhҩt là nhӳng tin tӭc vӅ tә chӭc và bӕ trí lӵc lѭӧng phòng
ngӵ cNJng nhѭ khҧ năng ӭng cӭu giҧi tӓa và ÿӕi phó cӫa ÿӏch trong quá trình tiӃn
công, ÿһc biӋt là ý ÿӏnh và thӡi ÿiӇm quân ÿӏch rút chҥy khӓi Xuân Lӝc ÿӇ kӏp thӡi
chuyӇn sang truy kích tiêu diӋt. Ĉây cNJng là mӝt kinh nghiӋm ÿӇ ta nghiên cӭu khi
tiӃn công vào trұn ÿӏa phòng ngӵ cӫa quân Mӻ tác chiӃn bҵng phѭѫng tiӋn công nghӋ
cao, tҥo ra khҧ năng phòng ngӵ ngăn chһn mҥnh, cѫ ÿӝng ӭng cӭu giҧi tӓa nhanh.
Trong khi ÿó, phѭѫng tiӋn tác chiӃn công nghӋ cao cӫa ta còn hҥn chӃ, thì viӋc phát
huy sӭc mҥnh chiӃn tranh nhân dân trong nҳm và ÿánh ÿӏch là rҩt cҫn thiӃt, nhҵm tҥo
ra sӭc mҥnh tәng hӧp ÿánh bҥi quân Mӻ xâm lѭӧc bҧo vӋ Tә quӕc.
Trên ÿây là mӝt sӕ bài hӑc kinh nghiӋm ÿѭӧc nghiên cӭu tӯ thӵc tiӉn ChiӃn
dӏch Xuân Lӝc, vӟi mong muӕn góp phҫn làm phong phú thêm nӝi dung cuӝc hӝi
thҧo. Ĉây cNJng là nhӳng vҩn ÿӅ ÿһt ra ÿӇ ta nghiên cӭu phát triӇn nghӋ thuұt chiӃn
dӏch ViӋt Nam trong chiӃn tranh bҧo vӋ Tә quӕc.
Hӑc viӋn Quӕc phòng ÿѭӧc Ĉҧng, Nhà nѭӟc, Chính phӫ giao nhiӋm vө ÿào tҥo
cán bӝ cҩp chiӃn dӏch-chiӃn lѭӧc cӫa quân ÿӝi ta, nghiên cӭu phát triӇn nghӋ thuұt
quân sӵ và bӗi dѭӥng kiӃn thӭc quӕc phòng cho ÿӕi tѭӧng cán bӝ cao cҩp cӫa Ĉҧng
và Nhà nѭӟc. Vì vұy, hӝi thҧo vӅ ChiӃn thҳng Xuân Lӝc ÿӇ tìm ra nhӳng bài hӑc kinh
nghiӋm quí giá, góp phҫn quan trӑng vào nâng cao chҩt lѭӧng giáo dөc và ÿào tҥo,
nghiên cӭu khoa hӑc, bӗi dѭӥng kiӃn thӭc quӕc phòng-quân sӵ cho ÿӝi ngNJ cán bӝ
giҧng viên và hӑc viên trong hӋ thӕng nhà trѭӡng quân ÿӝi nói chung và Hӑc viӋn
Quӕc phòng nói riêng là rҩt cҫn thiӃt.
Nhӳng bài hӑc kinh nghiӋm trong ChiӃn dӏch Xuân Lӝc ÿһt ra nhiӅu vҩn ÿӅ
mӟi trong xây dӵng nӅn quӕc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, thӃ trұn chiӃn tranh
nhân dân ӣ các hѭӟng và ÿӏa bàn chiӃn lѭӧc trӑng ÿiӇm cӫa ÿҩt nѭӟc, nhҩt là ӣ
hѭӟng chiӃn lѭӧc hiӇm yӃu Bà Rӏa-Ĉӗng Nai-Thành phӕ Hӗ Chí Minh. Và làm rõ

4.8 Page 38

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
hѫn vӏ trí chiӃn lѭӧc cӫa ÿӏa bàn Xuân Lӝc ÿӕi vӟi tӭ giác công nghiӋp VNJng Tàu,
Biên Hòa, Thành phӕ Hӗ Chí Minh, Bình Dѭѫng trong chiӃn tranh bҧo vӋ Tә quӕc.
Tӯ ÿó, ÿòi hӓi chúng ta càng phҧi chăm lo xây dӵng lӵc lѭӧng chính trӏ và lӵc lѭӧng
vNJ trang 3 thӭ quân, xây dӵng thӃ trұn tác chiӃn, khu vӵc phòng thӫ và làng xã chiӃn
ÿҩu. Ĉһc biӋt, ta phҧi chăm lo xây dӵng thӃ trұn lòng dân ÿӇ ÿӏa bàn Xuân Lӝc có ÿӫ
sӭc mҥnh ÿánh bҥi âm mѭu diӉn biӃn hòa bình, bҥo loҥn lұt ÿә cӫa kҿ thù, giӳ vӳng
an ninh chính trӏ, xây dӵng phát triӇn kinh tӃ-xã hӝi, tҥo ra sӭc mҥnh sҹn sàng ÿánh
bҥi chiӃn tranh xâm lѭӧc cӫa kҿ thù, hoàn thành thҳng lӧi hai nhiӋm vө chiӃn lѭӧc
xây dӵng và bҧo vӋ Tә quӕc theo tinh thҫn Ĉҥi hӝi Ĉҧng toàn quӕc lҫn thӭ IX, Nghӏ
quyӃt Ĉҥi hӝi Ĉҧng bӝ Quân ÿӝi lҫn thӭ VII ÿӅ ra.
28 năm ÿã qua ÿi, cuӝc chiӃn năm xѭa ÿѭӧc khép lҥi, tình hình kinh tӃ, chính
trӏ, xã hӝi cӫa Xuân Lӝc và tӍnh Ĉӗng Nai ÿã có bѭӟc phát triӇn.
ChiӃn thҳng Xuân Lӝc vүn luôn là niӅm tӵ hào và dҩu son trong lӏch ÿҩu tranh
giҧi phóng dân tӝc cӫa nhân dân ta nói chung, nhҩt là Quân ÿoàn 4 và tӍnh Ĉӗng Nai
nói riêng. Nhӳng diӉn biӃn phӭc tҥp trên thӃ giӟi, ÿһc biӋt là cuӝc chiӃn tranh do Mӻ-
Anh tiӃn hành xâm lѭӧc Irҳc làm cho cuӝc hӝi thҧo này và nhӳng bài hӑc kinh
nghiӋm tӯ chiӃn dӏch Xuân Lӝc trong cuӝc kháng chiӃn chӕng Mӻ cӭu nѭӟc cӫa
nhân dân ta càng có giá trӏ. Mong rҵng trong hӝi thҧo này sӁ có nhiӅu bài hӑc kinh
nghiӋm vӅ nghӋ thuұt tác chiӃn chiӃn dӏch ÿѭӧc tìm ra và nghiên cӭu phát triӇn, góp
phҫn thiӃt thӵc vào sӵ nghiӋp xây dӵng, bҧo vӋ Tә quӕc ӣ thӡi kǤ mӟi.
Xin chúc các vӏ ÿҥi biӇu mҥnh khoҿ, chúc cuӝc hӝi thҧo thành công!
N.T.T
GÓP PHҪN HӜI THҦO Vӄ CHIӂN THҲNG
XUÂN LӜC - LONG KHÁNH (21-4-1975)
TRҪN BҤCH ĈҴNG
Phó Chͯ t͓ch H͡i ÿ͛ng Khoa h͕c xã h͡i
Thành ph͙ H͛ Chí Minh

4.9 Page 39

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
Ĉҫu năm nay, tiӃp theo lӉ kӹ niӋm 35 năm “Cuӝc Tәng tiӃn công và nәi dұy
TӃt Mұu Thҫn – 1968”, chúng ta tiӃn hành hӝi thҧo khoa hӑc nhân kӹ niӋm 28 năm
ngày “ChiӃn dӏch Xuân Lӝc toàn thҳng” (21-4-1975 – 21- 4-2003).
Ĉӕi vӟi các sӵ kiӋn lӟn trong lӏch sӱ ÿҩu tranh cách mҥng cӫa nhân dân ta, thӡi
gian càng lùi xa, chúng ta càng có ÿӫ ÿiӅu kiӋn thông tin xác thӵc và ÿáng tin cұy hѫn
ÿӇ ÿánh giá chính xác, ÿúng tҫm cӥ vӅ ý nghƭa cӫa sӵ kiӋn và ÿiӅu quan trӑng nhҩt là
có dӏp suy nghƭ sâu hѫn vӅ nhӳng bài hӑc kinh nghiӋm thӵc tiӉn cho hiӋn tҥi và tѭѫng
lai.
Thұt vui mӯng khi ÿѭӧc biӃt ÿã có sӵ phӕi hӧp chһt chӁ giӳa các cѫ quan lãnh
ÿҥo ÿӏa phѭѫng (TӍnh ӫy Ĉӗng Nai, Bà Rӏa - VNJng Tàu) và các cѫ quan quân sӵ
(Quân khu 7, Quân ÿoàn 4) trong chuҭn bӏ nӝi dung và tә chӭc hӝi thҧo. ĈiӅu ÿó sӁ
tҥo cѫ hӝi cho chúng ta tìm hiӇu sâu hѫn nhӳng bài hӑc thành công và chѭa thành
công trong hӧp ÿӗng chһt chӁ giӳa khâu huy ÿӝng sӭc mҥnh cӫa quҫn chúng vӟi các
mNJi tiӃn công cӫa lӵc lѭӧng quân sӵ ÿӇ làm nên chiӃn thҳng.
VӅ ý nghƭa to lӟn và quan trӑng cӫa ChiӃn thҳng Xuân Lӝc trong Xuân năm
1975 nói chung và ChiӃn dӏch Hӗ Chí Minh giҧi phóng Sài Gòn nói riêng ÿã ÿѭӧc
nhiӅu nhà nghiên cӭu quân sӵ, chính trӏ, các nhà sӱ hӑc, phóng viên trong và ngoài
nѭӟc bình luұn. Nhѭ chúng ta ÿã biӃt, khu phòng thӫ Xuân Lӝc ÿѭӧc mӋnh danh là
“Vòng ÿai thép” do chính tѭӟng Mӻ Uâyen thiӃt kӃ và mang tên hҳn, tӯ ngày 7 tháng
4 năm 1975 ÿѭӧc coi là tuyӃn phòng thӫ chӫ yӃu và then chӕt nhҩt, ÿóng vai trò
quyӃt ÿӏnh trong toàn bӝ hӋ thӕng phòng thӫ xung quanh Sài Gòn. Do vұy, khi Xuân
Lӝc thҩt thӫ, Uâyen than thӣ rҵng: “ThӃ là hӃt! Tình hình quân sӵ là tuyӋt vӑng!”.
Ngày 21 tháng 4 năm 1975, Xuân Lӝc thҩt thӫ cNJng là ngày NguyӉn Văn ThiӋu tӯ
chӭc, giao quyӅn Tәng thӕng cho Trҫn Văn Hѭѫng ÿӇ cao chҥy xa bay. Ngày 23
tháng 4 năm 1975, Tәng thӕng Mӻ Pho ÿӑc diӉn văn, tuyên bӕ: “Cuӝc chiӃn tranh
ViӋt Nam ÿã chҩm dӭt ÿӕi vӟi Mӻ!”. Sӵ hӛn loҥn và tuyӋt vӑng hoàn toàn cӫa Mӻ và
tay sai trѭӟc sӭc tiӃn công dӗn dұp và mãnh liӋt cӫa quân dân ta sau ChiӃn thҳng
Xuân Lӝc và các mһt trұn khác ÿã dүn ÿӃn Mùa xuân năm 1975 ÿҥi thҳng.

4.10 Page 40

▲back to top


CHIӂN THҲNG XUÂN LӜC – LONG KHÁNH…
Nhѭ vұy, ChiӃn thҳng Xuân Lӝc diӉn ra trong thӡi gian và không gian cө thӇ
mang ý nghƭa to lͣn, không chӍ ÿѫn thuҫn vӅ mһt quân sӵ mà quan trӑng hѫn vӅ mһt
chính trӏ và tâm lý, góp phҫn trӵc tiӃp làm rã rӡi ý chí xâm lѭӧc cӫa ÿӃ quӕc Mӻ và
tay sai. BiӃt ÿiӇm huyӋt vào chӛ hiӇm yӃu nhҩt cӫa ÿӏch trong thӡi ÿiӇm nhҥy cҧm
nhҩt nhҵm làm tê dҥi hӋ thӕng thҫn kinh cӫa chúng ÿӇ giành thҳng lӧi - phҧi chăng ÿó
là bài hӑc chung nhҩt ÿѭӧc rút ra tӯ ChiӃn thҳng Xuân Lӝc. Mong rҵng, sau gҫn ba
thұp kӹ, chúng ta thu thұp ÿѭӧc nhiӅu tѭ liӋu hѫn vӅ cҧ phía ta và ÿӏch ÿӇ phân tích rõ
ràng hѫn ý nghƭa cӫa ChiӃn thҳng Xuân Lӝc, nhҩt là các khía cҥnh chính trӏ, tâm lý…
ÿӕi vӟi hai bên và không dӯng lҥi ӣ nhӳng ÿánh giá chung ÿã biӃt.
Vҩn ÿӅ quan trӑng hѫn cҧ là rút ra ÿѭӧc nhͷng bài h͕c v͉ lãnh ÿ̩o, ch͑ ÿ̩o
chi͇n d͓ch trong suӕt 12 ngày ÿêm chiӃn ÿҩu ÿӇ giành chiӃn thҳng. Muӕn vұy, phҧi
có ÿҫy ÿӫ tѭ liӋu chính xác, kӇ cҧ nhӳng vҩn ÿӅ mà theo ÿúng nguyên tҳc giӳ bí mұt
trѭӟc ÿây chѭa công bӕ ÿѭӧc, nhҩt là nhӳng sai lҫm trong chӍ ÿҥo khó tránh khӓi khi
tiӃn hành chiӃn dӏch. Cuӕi cùng thì chúng ta ÿã thҳng, nhѭng không thҳng lӧi to lӟn
nào mà không có nhӳng bài hӑc và sӵ trҧ giá vӅ nhӳng sai sót cӫa chӍ ÿҥo, và ÿã mҩy
chөc năm trôi qua, chúng ta có thӇ ÿánh giá mӝt cách khách quan nhӳng sӵ kiӋn lӏch
sӱ - cNJng giӕng nhѭ sӵ kiӋn TӃt Mұu Thân 1968. Nhӳng sai sót ÿó có thӇ do ta không
nҳm ÿѭӧc ÿҫy ÿӫ thông tin ÿӇ ra quyӃt ÿӏnh và cNJng có thӇ do chӫ quan, say sѭa vӟi
chiӃn thҳng mà phҥm phҧi. ĈiӅu quan trӑng là tӯ ÿó rút ra ÿѭӧc nhӳng bài hӑc thӵc
tiӉn. Ĉó cNJng là trách nhiӋm cӫa nhӳng ngѭӡi tӯng tham gia chiӃn dӏch trѭӟc lӏch sӱ:
nêu ra ÿѭӧc toàn bӝ nhӳng bài hӑc thành công và chѭa thành công vӟi sӵ phân tích
sâu sҳc cho các thӃ hӋ hiӋn nay và mai suy ngүm và vұn dөng.
Qua mӝt sӕ tѭ liӋu viӃt vӅ ChiӃn thҳng Xuân Lӝc, xin nêu mӝt sӕ vҩn ÿӅ cҫn ÿi
sâu ÿӇ hiӇu rõ và phân tích, nhѭ sau:
1) ChiӃn dӏch bҳt ÿҫu chính thӭc vào sáng 9 tháng 4 năm 1975. Lӵc lѭӧng
quân sӵ cӫa ta có 3 sѭ ÿoàn thuӝc Quân ÿoàn 4 và lӵc lѭӧng vNJ trang Bà Rӏa - Long
Khánh gӗm 1 tiӇu ÿoàn, 2 ÿҥi ÿӝi và các ÿӝi biӋt ÿӝng vNJ trang, tӵ vӋ, du kích… Bên
ÿӏch lúc ÿó có 1 sѭ ÿoàn chӫ lӵc tăng cѭӡng, 9 tiӇu ÿoàn bҧo an và 3 ÿҥi ÿӝi biӋt lұp
tiӇu khu, 4 trung ÿӝi pháo, chѭa kӇ lӵc lѭѫng cҧnh sát, dân vӋ. Nhѭ vұy, vӅ tѭѫng
quan lӵc lѭӧng, ta chiӃm ѭu thӃ.