Dong Nai 30 nam chien tranh giai phong 2-5 :: Books 2010

Expand document

Collapse document

Dong Nai 30 nam chien tranh giai phong 2-5

1 Pages 1-10

1.1 Page 1

1.2 Page 2

1.3 Page 3

1.4 Page 4

1.5 Page 5

1.6 Page 6

1.7 Page 7

1.8 Page 8

1.9 Page 9

1.10 Page 10

2 Pages 11-20

2.1 Page 11

2.2 Page 12

2.3 Page 13

2.4 Page 14

2.5 Page 15

2.6 Page 16

2.7 Page 17

2.8 Page 18

2.9 Page 19

2.10 Page 20

3 Pages 21-30

3.1 Page 21

3.2 Page 22

3.3 Page 23

3.4 Page 24

3.5 Page 25

3.6 Page 26

3.7 Page 27

3.8 Page 28

3.9 Page 29

3.10 Page 30

4 Pages 31-40

4.1 Page 31

4.2 Page 32

4.3 Page 33

4.4 Page 34

4.5 Page 35

4.6 Page 36

4.7 Page 37

4.8 Page 38

4.9 Page 39

4.10 Page 40

Dong Nai 30 nam chien tranh giai phong 2-5

1 Pages 1-10

▲back to top

1.1 Page 1

▲back to top

dѭӧc. Trong ÿó có mӝt ÿҥi liên hӕc-kít. Lӵc lѭӧng ta rút vӅ căn cӭ núi Chӭa Chan

rút kinh nghiӋm chuҭn bӏ cho trұn ÿánh sau. Ĉúng lúc này, ÿӗng chí Lê Duҭn, trên

ÿѭӡng vào Nam ÿӃn Xuân Lӝc. sau khi nghe báo cáo tình hình cӫa bӝ ÿӝi, ÿӗng chí

Lê Duҭn ÿã nán lҥi quan sát và tìm hiӇu trình ÿӝ chiӃn ÿҩu cӫa bӝ ÿӝi trong các trұn

ÿánh tiӃp theo.

Ĉҫu tháng 6, chi ÿӝi 10 tә chӭc trұn ÿánh thӭ hai: Trұn Trҧng Táo. Trong trұn

này ta dùng 2 ÿҥi ÿӝi ÿӝi phөc kích ÿánh ÿoàn tàu ÿӏch. Vì chѭa chӃ tҥo kӏp mìn, bӝ

ÿӝi ta ÿã có sáng kiӃn tháo sҹn ӕc ÿѭӡng ray, khi xa lӱa lăn bánh gҫn ÿӃn thì kéo

dây. Ĉҫu máy trái bánh. Và cách trұn ÿӏa 2 cây sӕ ÿoàn tàu dӭt lҥi mӝt wa-goong

bӑc thép. Bӝ ÿӝi ta ÿã vұn ÿӝng men theo bìa rӯng ÿoҥt wa-goong bӑc thép, thu 20

súng trѭӡng và tiӇu liên, 2 ÿҥi liên hӕc-kít, nhiӅu ÿҥn dѭӧc và 10 tҩn gҥo.

Khi rút kinh nghiӋm trұn ÿánh, ÿӗng chí Lê Duҭn ÿã biӇu dѭѫng bӝ ÿӝi ta dǊng

cҧm, mѭu trí, không ngҥi khó khăn gian khә trong lúc chiӃn ÿҩu. Ĉӗng thӡi ÿӗng chí

cǊng nhҳc nhӣ cán bӝ các cҩp, cҫn quan tâm ÿӃn viӋc tә chӭc chӍ huy chiӃn ÿҩu,

cҫn rèn luyӋn bӝ ÿӝi vӅ kӻ thuұt, chiӃn thuұt và kӹ luұt hành quân. Ĉӗng chí ÿһc biӋt

nhҩn mҥnh vai trò chiӃn lѭӧc cӫa dân quân du kích và viӋc phát ÿӝng phong trào

toàn dân ÿánh giһc: dһn dò cán bӝ các cҩp phҧi chú trӑng viӋc xây dӵng và bҧo vӋ,

dӵ trӳ, giӳ ngѭӡi, giӳ cӫa ÿӇ có thӇ ÿánh lâu dài và ÿánh thҳng ÿӏch.

Sau trұn Trҧng Táo, chi ÿӝi 10 mӣ liên tiӃp hai trұn ÿánh giao thông ÿѭӡng sҳt

tҥi Bҧo Chánh (tháng 6 năm 1947) và Bàu Cá thu thҳng lӧi lӟn. Ĉһc biӋt trong trұn

Bàu Cá, ngày 14 tháng 7, binh công xѭӣng ÿã dùng bom 50 kg chӃ tҥo thành mìn

ÿiӋn. Nhӡ ÿó bӝ ÿӝi diӋt gӑn ÿoàn tàu, diӋt 200 tên ÿӏch, thu nhiӅu vǊ khí ÿҥn dѭӧc.

Sau trұn Bàu cá, chi ÿӝi 10 tұp trung vӅ chiӃn khu Ĉ, bѭӟc vào ÿӧt huҩn luyӋn nâng

cao trình ÿӝ chӍ huy, chiӃn thuұt, kӻ thuұt cho cán bӝ, chiӃn sƭ.

Các trұn ÿánh giao thông thҳng lӧi trên ÿã cә vǊ và thúc ÿҭy phong trào du kích

chiӃn tranh ӣ Biên Hoà phát triӇn.

Ӣ chiӃn khu Phѭӟc An (Long Thành), bӝ ÿӝi, dân quân ÿã cҳm hàng ngàn cây

cӑc hàn kín các cӱa sông. Dӑc bӡ sông, du kích xây các ө bҳn. Nhӳng bãi cӑc

chӕng nhҧy dù nhѭ nhӳng bãi chông khәng lӗ ÿѭӧc cҳm dày ÿһc trên hàng trăm ha

ÿҩt. Hàng rào chiӃn ÿҩu kéo dài mҩy cây sӕ ÿѭӧc bӕ trí ӣ vùng giӗng. Ĉҥp lôi, hӕ

chông, hҫm chông bӕ trí trên các ÿѭӡng mòn. Ӣ rӯng Sác, lӵu ÿҥn ÿѭӧc treo trên

cây, gài dѭӟi gӕc bҫn, Công nhân cao su Xuân Lӝc, Bà Rӏa, Long Thành chһt phá,

vҥc vӓ cây, ÿұp chén mӫ cao su vӟi khҭu hiӋu phá hoҥi là ÿӇ diӋt thù. Ӣ quұn Châu

Thành, Quұn uӹ, chính quyӅn, mһt trұn, các ÿoàn thӇ ÿѭӧc cӫng cӕ và ÿã xây dӵng

1.2 Page 2

▲back to top

ÿѭӧc cѫ sӣ kháng chiӃn ӣ các vùng ven thӏ xã nhѭ: Tam HiӋp, Tân Phong, Long

Bình, Tân Mai, Long Hѭng…

Trên chiӃn trѭӡng Bà Rӏa, giһc Pháp tә chӭc phân khu biӋt lұp Nѭӟc Ngӑt

(Sous socteurautonom), ÿӗng thӡi hình thành các chi khu Long Hѭѫng, Bình Ĉa,

Long ĈiӅn, Ĉҩt Ĉӓ, Xuyên Mӝc vӟi mӝt hӋ thӕng ÿӗn bót dӑc lӝ 2, lӝ 23, lӝ 44. Hai

ÿiӇm ÿóng quân xa nhҩt cӫa chúng là: Xà Bang (lӝ 2) và Xuyên Mӝc (lӝ 23).

Không ÿӇ cho ÿӏch cӫng cӕ ÿӗn bót, mӣ rӝng lҩn chiӃm nhҵm tҥo ÿiӅu kiӋn cho

cán bӝ ViӋt Minh và du kích ӣ các xã hoҥt ÿӝng, xây dӵng cѫ sӣ Ban chӍ huy chi ÿӝi

16 chӍ ÿҥo ÿánh giao thông trên lӝ 2, lӝ 23, diӋt các ÿӗn bót lҿ ÿӏch ÿang xây dӵng,

công sӵ còn sѫ sài.

Tháng 2 năm 1947, mӝt trung ÿӝi cӫa chi ÿӝi 16 ÿѭӧc công nhân cao su giúp

ÿӥ, tұp kích bҩt ngӡ bót Xà Bang (lӝ 2) ÿӏch bӓ chҥy, ta chiӃm bót và thu 26 súng.

Trên hѭӟng lӝ 23 du kích Ĉҩt Ĉӓ cùng nhân dân ÿào phá lӝ: chi ÿӝi 16 liên tөc

ÿánh ÿӏch ÿi càn quét tuҫn tiӉu ӣ sӣ Năm Bàu, suӕi Mҩu, Láng Dài, giӃng Cӓ (lӝ 23).

Nhѭng nhӳng trұn ÿánh này không ngăn cҧn ÿѭӧc giһc Pháp chuyӇn quân, chuyӇn

hàng tӯ Ĉҩt Ĉӓ vӅ bót Xuyên Mӝc, mӝt bót ÿӏch cҳm sâu vào vùng tӵ do cӫa ta. Ban

chӍ huy chi ÿӝi 16 chӍ ÿҥo phҧi ÿánh mӝt trұn giao thông lӟn hѫn ÿӇ ngăn ÿӏch.

Trұn ÿánh ÿѭӧc chuҭn bӏ chu ÿáo, trұn ÿӏa phөc kích ÿѭӧc chӑn tҥi dӕc Cây

Cám. Toàn chi ÿӝi ÿѭӧc tұp trung vào trұn ÿánh do ÿӗng chí chi ÿӝi trѭӣng chӍ huy.

Tháng 3 năm 1947, ÿoàn xe tӯ phân tiӇu khu Bà Rӏa theo lӝ 23 lên Xuyên Mӝc.

ĈӃn dӕc Cây Cám thì mìn nә, ÿoàn xe ÿӏch phҧi dӯng lҥi. Theo hiӋu lӋnh, quân ta

ÿӗng loҥt nә súng, ào ҥt xung phong chia cҳt ÿӝi hình ÿӏch diӋt gӑn tӯng tә, tӯng tiӇu

ÿӝi. Ĉӏch dӵa vào các thành xe chӕng trҧ quyӃt liӋt. Trұn ÿánh kéo dài trong 30 phút,

ta hoàn toàn làm chӫ trұn ÿӏa. Mӝt ÿҥi ÿӝi lính lê dѭѫng khoҧng 140 tên bӏ tiêu diӋt,

trong ÿó có mӝt thiӃu ta. Ta phá huӹ hѫn 10 xe quân sӵ, thu nhiӅu vǊ khí, quân dөng

cӫa ÿӏch.

Ĉây là trұn ÿánh giao thông ÿҫu tiên cӫa chi ÿӝi 16. ChiӃn thҳng này ÿã có

tiӃng vang lӟn ӣ Bà Rӏa, cә vǊ mҥnh mӁ phong trào kháng chiӃn trong toàn tӍnh.

Suӕt dӑc lӝ 23, 52, cán bӝ, du kích các xã liên tөc vào ҩp tuyên truyӅn chiӃn thҳng,

xây dӵng cѫ sӣ, rút ÿѭӧc thanh niên và huy ÿӝng nhӅu lѭѫng thӵc.

Tháng 4 năm 1947, ÿѭӧc cҩp trên tăng cѭӡng cán bӝ, TӍnh uӹ lâm thӡi tӍnh Bà

Rӏa ÿѭӧc thàn lұp. Ĉây là mӝt sӵ kiӋn có ý nghƭa chính trӏ ÿӕi vӟi cuӝc kháng chiӃn

cӫa nhân dân Bà Rӏa.

1.3 Page 3

▲back to top

TӍnh uӹ chӫ trѭӣng ÿҭy mҥnh công tác phát triӇn Ĉҧng nhҩt là ӣ cѫ sӣ, tiӃn tӟi

thành lұp các quұn uӹ, ÿһc biӋt chú trӑng viӋc phát triӇn và xây dӵng Ĉҧng trong

quân ÿӝi, vùng cao su và dân tӝc ít ngѭӡi.

Thӵc hiӋn chӫ trѭѫng cӫa TӍnh uӹ, nhiӅu ÿҧng viên cǊ trѭӟc cách mҥng tháng

Tám ÿѭӧc xác nhұn kӃt nҥp lҥi. NhiӅu cán bӝ cӕt cán hoҥt ÿӝng trong Ӫy ban hành

chính, mһt trұn ViӋt Minh, lӵc lѭӧng vǊ trang các ÿoàn thӇ ÿѭӧc lӵa chӑn và kӃt nҥp

vào Ĉҧng.

VӅ viӋc xây dӵng căn cӭ kháng chiӃn, TӍnh ӫy nhұn ÿӏnh: Long Mӻ tuy có ÿӏa

thӃ tӕt, nhân dân có truyӅn thӕng ÿҩu tranh cách mҥng, nhѭng sӟm muӝn ÿӏch cǊng

Sài Gòn sӁ uy hiӃp lҩn chiӃm. Do vұy, cҫn phҧi xúc tiӃn ngay viӋc xây dӵng căn cӭ

kháng chiӃn lâu dài vӳng chҳc ӣ Lӝc An – Phѭӟc Bӱu, muӕn vұy, phҧi giҧi phóng

ÿѭӧc Xuyên Mӝc.

Thӵc hiӋn chӍ thӏ này, chi ÿӝi vӯa bӕ trí lӵc lѭӧng ÿánh ÿӏch ӣ lӝ 23, vӯa nghiên

cӭu ÿӇ ÿánh sұp cҫu Trӑng, cҳt vұn chuyӇn cӫa ÿӏch tӯ chi khu Ĉҩt Ĉӓ lên Xuyên

Mӝc.

Tháng 5 năm 1947, trung ÿӝi 1 và 2 (chi ÿӝi 16) phөc kích ÿánh ÿoàn xe ÿӏch tҥi

suӕi Mò Om, diӋt 9 xe cѫ giӟi và 2 ÿҥi ÿӝi lính Âu Phi. CǊng trong tháng 5, anh em

binh công xѭӣng cùng du kích xã Hӝi Mӻ do ÿӗng chí Trҫn Ĉҳc và Trҫn Ĉông Hѭng

chӍ huy ÿã dùng xe bò chӣ thӫy lôi tӯ Lӝc An lên ÿánh sұp cҫu Trӑng. Lӝ 23 bӏ cҳt

ÿӭt. Trong khi thi hành nhiӋm vө, ÿӗng chí Trҫn Ĉҳc trung ÿӝi trѭӣng hy sinh.

Giһc Pháp cho công binh lên sӱa cҫu. Ta lҥi ÿánh sұp cҫu Trӑng lҫn thӭ hai.

Lҫn này ÿӏch hӕt hoҧng, chúng tăng cѭӡng bӝ binh lên yӇm trӧ và rút quân khӓi bót

Xuyên Mӝc. Ĉoҥn ÿѭӡng lӝ 23 tӯ Láng Dài lên cҫu Trӑng bӏ quân dân các xã vùng

ÿҩt ÿӓ ÿào lên phá nát, xe cѫ giӟi ÿӏch không thӇ ÿi lҥi ÿѭӧc.

Phá sұp cҫu Trӑng (lӝ 23), Phѭӟc Bӱu, Xuyên Mӝc hoàn toàn ÿѭӧc giҧi phóng.

Mӝt vùng rӝng lӟn ӣ tҧ ngҥn sông Ray (sau này tӯ 1948) trӣ thành căn cӭ kháng

chiӃn an toàn và nәi tiӃng ӣ Bà Rӏa – VǊng Tàu. ChiӃn khu Phѭӟc Bӱu - Xuyên Mӝc

mӣ rӝng lên Cѫ Trҥch vӟi tên gӑi quen thuӝc: ChiӃn khu Xuyên Phѭӟc Cѫ. Suӕt 9

năm kháng chiӃn chӕng Pháp, Xuyên Phѭӟc Cѫ vӯa là căn cӭ kháng chiӃn, vӯa là

mӝt hành lang quan trӑng nӕi liӅn vӟi Bình Thuұn, trҥm dӯng chân cӫa nhiӅu ÿoàn

cán bӝ tӯ các nѫi ÿӃn Bà Rӏa ÿӇ ra Trung ѭѫng và nhiӅu phái ÿoàn tӯ Trung ѭѫng

vào Nam Bӝ. Ĉây cǊng là mӝt bӃn nhұn vǊ khí cӫa Trung ѭѫng chi viӋn cho Nam Bӝ

bҵng cҧ ÿѭӡng sông, ÿѭӡng bӝ hӃt sӭc thuұn lӧi.

Giӳa năm 1947, ÿӏch liên tөc mӣ các cuӝc càn quét vào căn cӭ Long Mӻ hòng

cô lұp và diӋt cѫ quan lãnh ÿҥo kháng chiӃn cӫa tӍnh. TӍnh ӫy, Ban chӍ huy chi ÿӝi 16

1.4 Page 4

▲back to top

ÿã tăng cѭӡng cán bӝ vӅ các xã Long Mӻ, Hӝi Mӻ, Tam Phѭӟc ÿӇ cӫng cӕ các ÿӝi

du kích và dân quân, phát ÿӝng du kích chiӃn tranh. Ĉӗng thӡi mӝt sӕ ÿѫn vӏ cӫa chi

ÿӝi 16 mӣ rӝng hoҥt ÿӝng sang hѭӟng lӝ 44 (tӯ Long ĈiӅn ÿi Long Hҧi) phөc kích ӣ

Ĉà Giăng, Cҫu Tum, ÿèo KǤ Vân buӝc ÿӏch phҧi phân tán lӵc lѭӧng, giҧm bӟt áp lӵc

cӫa chúng vào căn cӭ Long Mӻ.

Tháng 6 năm 1947, trung ÿӝi 1 chi ÿӝi 16 do trung ÿӝi trѭӣng Trҫn Ĉông Hѭng

chӍ huy, lӧi dөng lúc ÿӏch còn sѫ hӣ phөc kích diӋt gӑn mӝt trung ÿӝi lính Âu Phi ӣ eo

Ông Tӯ (lӝ 15 – ÿoҥn tӯ cҫu Cӓ May ÿi Rҥch Dӯa) thu 3 trung liên và mӝt sӕ súng

trѭӡng. Bӏ ÿánh bҩt ngӡ trên con ÿѭӡng lâu nay ÿӏch vүn cho là an toàn tuyӋt ÿӕi,

chúng lұp tӭc dùng tiӇu ÿoàn ӭng chiӃn thuӝc phân tiӇu khu Bà Rӏa phӕi hӧp vӟi

quân chiӃm ÿóng ÿӏa phѭѫng mӣ các cuӝc càn quét lӟn vào Long Mӻ.

TӍnh ӫy và các ÿoàn thӇ nhanh chóng hѭӟng dүn nhân dân tҧn cѭ ra ngoài

tránh ÿӏch. Trung ÿӝi 1 chi ÿӝi 16 vӯa vӅ căn cӭ ÿã cùng vӟi các trung ÿӝi du kích xã

Long Mӻ, Hӝi Mӻ, dӵa vào ÿӏa hình có lӧi bám ÿánh ÿӏch, chһn ÿӭng tӯng mǊi tiӃn

quân cӫa chúng. Trұn ÿánh diӉn ra tӯ sáng ÿӃn trѭa. Cuӝc càn quét cӫa ÿӏch bӏ ÿұp

tan. Gҫn 100 tên giһc bӓ xác lҥi Long Mӻ.

Qua 7 tháng liên tөc chiӃn ÿҩu, chiӃn tranh du kích trên ÿӏa bàn Biên Hòa, Bà

Rӏa ÿã phát triӇn lӟn mӝt bѭӟc mӟi.

Cuӕi tháng 7 năm 1947, Hӝi nghӏ cán bӝ Ĉҧng lҫn thӭ 2 tӍnh Biên Hòa hӑp tҥi

Mӻ Lӝc (Tân Uyên) nhұn ÿӏnh: bӝ ÿӝi ta ÿánh nhiӅu, ÿánh tӕt nhѭng còn thiӃu sӵ

lãnh ÿҥo chһt chӁ cӫa Ĉҧng nên hoҥt ÿӝng chѭa toàn diӋn, nһng vӅ tác chiӃn, nhҽ

xây dӵng cѫ sӣ và giúp ÿӥ các ÿӏa phѭѫng phát triӇn chiӃn tranh du kích. Ĉӕi vӟi chi

ÿӝi 10 công tác phát triӇn Ĉҧng chѭa ÿѭӧc chú trӑng ÿúng mӭc. Sӕ ÿҧng viên ӣ các

ÿҥi ÿӝi, trung ÿӝi hҫu nhѭ không có. Trong lúc ÿó, ÿa sӕ cán bӝ chiӃn sƭ là công

nhân cao su, nông dân lao ÿӝng ÿã ÿѭӧc thӱ thách qua hai năm kháng chiӃn, ÿang

mong ÿӧi ÿѭӧc ÿӭng vào hàng ngǊ Ĉҧng. Vì vұy viӋc phát triӇn Ĉҧng trong lӵc

lѭӧng vǊ trang ÿã trӣ thành nhiӋm vө cҩp bách. Trong hӝi nghӏ này ÿӗng chí Võ

Cѭѫng, trѭӣng ban công tác chính trӏ cӫa chi ÿӝi ÿѭӧc kӃt nҥp vào Ĉҧng.

Thӵc hiӋn nghӏ quyӃt trên, cuӕi năm 1947, chi ÿӝi ӫy chi ÿӝi 10 hình thành và

mӛi trung ÿӝi, mӛi cѫ quan ÿӅu có chi bӝ Ĉҧng làm hҥt nhân lãnh ÿҥo.

Tҥi Bà Rӏa, chi ÿӝi 16 ÿѭӧc cӫng cӕ và kiӋn toàn mӑi mһt. Ĉӗng chí Hӭa Văn

YӃn ÿѭӧc Khu ÿiӅu vӅ làm chi ÿӝi trѭӣng, ÿӗng chí Phan Ĉình Công làm chính trӏ

viên chi ÿӝi kiêm bí thѭ chi ÿӝi ӫy. Công tác Ĉҧng, công tác chính trӏ ÿѭӧc ÿҭy mҥnh

hѫn trѭӟc. Ӣ các trung ÿӝi, phân ÿӝi ÿӅu có chính trӏ viên. Binh công xѭӣng do ÿӗng

chí Trҫn Công Bá phө trách ÿã quy tө nhӳng công nhân có tay nghӅ giӓi tұp trung

1.5 Page 5

▲back to top

sҧn xuҩt ÿҥn và lӵu ÿҥn có chҩt lѭӧng tӕt. Mӝt ban kinh tӃ tӵ túc gӑi là KT3 cǊng ra

ÿӡi – tiӅn thân cӫa tә chӭc quân nhu, quân lѭѫng, quân trang cӫa các trung ÿoàn

sau này.

Các ÿѫn vӏ chiӃn ÿҩu cǊng ÿѭӧc tә chӭc thêm, ÿѭӧc sҳp xӃp lҥi phù hӧp vӟi

tình hình chiӃn trѭӡng. Ĉҥi ÿӝi A ÿѭӧc bә sung quân sӕ ÿҫy ÿӫ 3 trung ÿӝi trang bӏ

tӕt, là ÿҥi ÿӝi mҥnh cӫa chi ÿӝi ÿӭng chân hoҥt ÿӝng ӣ Long ĈiӅn, Ĉҩt Ĉӓ, ÿӏa bàn

chӫ yӃu cӫa tӍnh. Ĉҥi ÿӝi B hoҥt ÿӝng dӑc lӝ 2, phát triӇn lên phía bҳc – vùng cao su

và dân tӝc ít ngѭӡi vӟi nhiӋm vө xây dӵng cѫ sӣ, bҧo vӋ và mӣ rӝng căn cӭ kháng

chiӃn. ĈӇ có lӵc lѭӧng chuyên trách hoҥt ÿӝng trong thӏ xã, thӏ trҩn, bѭӟc ÿҫu ta tә

chӭc 9 tiӇu ÿӝi biӋt ÿӝng gӑi là T9 do chi quân báo cӫa chi ÿӝi trӵc tiӃp chӍ huy.

Mùa ÿông năm 1947, giһc Pháp mӣ cuӝc tiӃn công lӟn vào căn cӭ ÿӏa ViӋt Bҳc

hòng tiêu diӋt bӝ ÿӝi chӫ lӵc và cѫ quan ÿҫu não Trung ѭѫng, nhanh chóng giҧi

quyӃt chiӃn tranh. Cҧ nѭӟc hѭӟng vӅ ViӋt Bҳc.

ĈӇ phӕi hӧp chiӃn trѭӡng, Bӝ chӍ huy Khu 7 chӍ thӏ cho các chi ÿӝi trong toàn

Khu ÿҭy mҥnh các hoҥt ÿӝng quân sӵ ÿӅu khҳp trên các ÿӏa bàn.

Ӣ Châu Thành, các ÿӝi du kích chһt cây ÿә ngã ra ÿѭӡng ngăn cҧn vұn chuyӇn

cӫa ÿӏch trên lӝ 24, lӝ 1, lӝ 15. Ӣ Xuân Lӝc, ÿѭӧc sӵ hѭӟng dүn cӫa NghiӋp ÿoàn

cao su, vӯa cán bӝ cho bӝ ÿӝi tiӃn công giһc. Tháng 10 năm 1947, mӝt trung ÿӝi cӫa

chi ÿӝi 10 diӋt ÿӗn Bình Lӝc. Toàn bӝ lính bҧo vӋ sӣ, tên xӃp bót và mӝt sӕ tên phҧn

ÿӝng khác bӏ bҳt sӕng. Công nhân nәi dұy ÿӕt kho mӫ, ÿӕt xe, lҩy lѭѫng thӵc, thuӕc

men, máy móc ra căn cӭ kháng chiӃn. 500 công nhân bӓ sӣ luôn. Ĉӗn ÿiӅn Bình Lӝc

bӏ phá nһng mӝt thӡi gian sau bӑn tѭ sҧn chѭa phөc hӗi.

Cuӝc chiӃn ÿҩu bҧo vӋ mùa màng, chӕng ÿӏch phá hoҥi, bao vây kinh tӃ kháng

chiӃn cǊng diӉn ra hӃt sӭc ác liӋt trên ÿӏa bàn Xuân Lӝc. BiӃt Xuân Lӝc ruӝng ít,

thiӃu lѭѫng thӵc, tên Va Rô chӍ huy khu vӵc này cho lính ÿi cѭӟp lúa, ÿӕt rүy. Trung

ÿӝi 6 chi ÿӝi 10 và du kích các liên thôn lúc chӕng ÿӏch càn quét, lúc chһn ÿánh các

xe trâu, xe bò, xe hѫi ÿӏch ÿi cѭӟp lúa. Ӣ vùng Cây Ĉa, trung ÿӝi 6 ÿã chһn ÿánh

ÿӏch suӕt mӝt ngày, ÿӗng chí trung ÿӝi trѭӣng Lê Ngӑc Sinh ÿã ngã xuӕng ÿӇ bҧo vӋ

nhân dân thu hoҥch lúa an toàn.

Tháng 12 năm 1947, theo chӍ thӏ cӫa Phòng dân quân Nam Bӝ, các tӍnh ÿӝi dân

quân hai tӍnh Biên Hòa, Bà Rӏa ÿѭӧc thành lұp. Các TӍnh ӫy ÿã phân công cán bӝ

sang phө trách. Các quұn ÿӝi cǊng lҫn lѭӧt ra ÿӡi1. Mӛi quұn ÿӝi có tӯ 1 trung ÿӝi

ÿӃn 1 ÿҥi ÿӝi. Ĉӗng thӡi hình thành các xã ÿӝi trӵc tiӃp chӍ huy dân quân du kích.

1 Ӣ Biên Hòa, giҧi thӇ các ban công tác liên thôn, thành lұp các quұn ÿӝi

1.6 Page 6

▲back to top

HӋ thӕng tә chӭc dân quân ra ÿӡi vӟi nhiӋm vө chiӃn ÿҩu bҧo vӋ làng xã, ÿã

tҥo ÿiӅu kiӋn cho các chi ÿӝi cѫ ÿӝng tác chiӃn tұp trung tiêu hao, tiêu diӋt sinh lӵc

ÿӏch, phát triӇn chiӃn tranh du kích.

Ngày 19 tháng 12 năm 1947, kӹ niӋm mӝt năm ngày toàn quӕc kháng chiӃn;

Ban chӍ huy chi ÿӝi 10 chӫ ÿӝng mӣ trұn ÿánh Ĉӗng Xoài trên lӝ 14, chi ÿӝi tұp trung

8 trung ÿӝi vӟi ý ÿӏnh diӋt ÿoàn xe lӟn cҧu ÿӏch. Ta dùng mìn lõm Bazoomin ÿӇ diӋt

xe AM. Nhѭng lѭӧng thuӕc nә chѭa ÿӫ sӭc công phá loҥi xe này, nên trұn ÿánh

không ÿҥt ÿѭӧc theo kӃ hoҥch. Ta chӍ thiêu hӫy ÿѭӧc mӝt xe chӣ xăng, 9 xe chӣ

lính và bҳt sӕng mӝt sӕ tù binh.

Sau trұn Ĉӗng Xoài, binh công xѭӣng chi ÿӝi rút kinh nghiӋm tăng lѭӧng thuӕc

nә ÿӇ nâng cao hiӋu quҧ Bazoomin.

Giӳa lúc ta tiӃn công ӣ Ĉӗng Xoài thì giһc Pháp huy ÿӝng cҧ bӝ binh, máy bay

tàu chiӃn mӣ trҫn càn lӟn vào căn cӭ quұn Long Thành. Tàu ÿӏch tӯ ngoài sông ÿә

quân vào Bàu Bòng (Phѭӟc An). Bӝ binh ÿӏch chia làm nhiӅu hѭӟng tӯ Phѭӟc Thӑ

xuӕng, tӯ Thành Tuy Hҥ lên, tӯ Phú Hӝi sang. Máy bay phòng pháo ném bom dӑn

ÿѭӡng, máy bay ÿa-kô-ta tӟi ÿә quân dù xuӕng, tàu giһc lùng sөc bҳn phá dӳ dӝi

khu rӯng Sác. KӇ tӯ ÿҫu năm 1947, ÿây là trұn càn thӭ 3 cӫa ÿӏch vào căn cӭ

Phѭӟc An.

Càn vào Phѭӟc An, ÿӏch vҩp phҧi mӝt thӃ trұn chiӃn tranh nhân dân ÿã bày

sҹn: Các cҥm bүy bҵng ÿҥp lôi, cӑc chӕng nhҧy dù do dân quân Long Thành gài tӯ

giӳa năm 1847. NhiӅu tên lính dù nhҧy vào rӯng, vào xóm ҩp ÿã bӏ du kích, bӝ ÿӝi ta

tiêu diӋt.

Ӣ cӱa sông VǊng Gҩm, lӧi dөng lúc tàu giһc còn lúng túng thөt lui, thөt tӟi

trѭӟc bãi cӑc và khi bӝ binh hành quân gҫn tӟi, du kích Phѭӟc An cùng bӝ ÿӝi bҩt

ngӡ nә súng. Giһc hӕt hoҧng cӭ nhҵm nhau mà bҳn suӕt nӱa giӡ liӅn. Mӝt chiӃc tàu

bӏ cháy, hàng chөc tên lính dѭӟi tàu, trên bӝ bӏ chӃt, bӏ thѭѫng.

Trên chiӃn trѭӡng Bà Rӏa, chi ÿӝi 7, chi ÿӝi 16 và du kích Long Tân, Long

Phѭӟc cǊng ÿã liên tөc chӕng ÿӏch càn quét và ÿã bҿ gãy các cuӝc hành quân lҩn

chiӃm cӫa giһc vào vùng du kích Long Tân, Long Phѭӟc. Ӣ căn cӭ Long Mӻ, ÿӏch

ÿánh phá ngày càng ác liӋt. Chúng bҳn giӃt, ÿӕt nhà dân mӝt các man rӧ. TӍnh ӫy Bà

Rӏa quyӃt ÿӏnh chuyӇn cѫ quan lãnh ÿҥo vӅ Lӝc An – Phѭӟc Bӱu, Long Mӻ trӣ thành

căn cӭ du kích cӫa quұn Long ĈiӅn.

KӃt thúc mӝt năm cùng cҧ nѭӟc ÿánh giһc, quân và dân Biên Hòa, Bà Rӏa ÿã

tӯng bѭӟc ÿѭa cuӝc kháng chiӃn trên ÿӏa bàn tӍnh phát triӇn lên mӝt bѭӟc mӟi. HӋ

thӕng Ĉҧng lãnh ÿҥo ÿã hình thành tӯ tӍnh xuӕng quұn xã. Các ÿҧng bӝ ÿӏa phѭѫng

1.7 Page 7

▲back to top

bѭӟc ÿҫu nҳm chҳc và lãnh ÿҥo chһt chӁ bӝ ÿӝi tӍnh, quұn. Mһt trұn ViӋt Minh ÿѭӧc

mӣ rӝng và huy ÿӝng nhiӅu nhân tài vұt lӵc cho kháng chiӃn. Lӵc lѭӧng vǊ trang 2

tӍnh ÿã không ngӯng lӟn mҥnh và trѭӣn thành. Lӵc lѭӧng ba thӭ quân hình thành.

Lӵc lѭӧng biӋt ÿӝng ÿã ra ÿӡi. Các chiӃn khu Ĉ, chiӃn khu Bình Ĉa, Xuyên Mӝc,

Phѭӟc Bӱu ÿѭӧc mӣ rӝng, các vùng du kích ÿѭӧc giӳ vӳng. ChiӃn tranh du kích

ÿang trên ÿà phát triӇn khҳp các ÿӏa bàn.

II – ĈҬY MANH CHIӂN TRANH DU KÍCH LÊN MӜT BѬӞC MӞI, TRҰN LA NGÀ.

Bѭӟc vào năm 1948, sau thҩt bҥi ӣ ViӋt Bҳc (cuӕi năm 1947), thӵc dân Pháp

phҧi chuyӇn tӯ chiӃn lѭӧc ÿánh nhanh, thҳng nhanh sang ÿánh lâu dài, thӵc hiӋn

chính sách “lҩy chiӃn tranh nuôi chiӃn tranh”; “dùng ngѭӡi ViӋt ÿánh ngѭӡi ViӋt”.

Thӵc dân Pháp rút bӟt quân ӣ chiӃn trѭӡng Bҳc Bӝ quay vӅ bình ÿӏnh vùng

chiӃm ÿóng ӣ Nam Bӝ - nѫi cung cҩp chӫ yӃu lӵc lѭӧng dӵ trӳ cho cuӝc chiӃn

tranh. Ĉһc biӋt tѭӟng Ĉӡ La-tua (De Latour) chӍ huy quân ÿӝi viӉn chinh Pháp ӣ

Nam Ĉông Dѭѫng triӇn khai xây dӵng hӋ thӕng ÿӗn bót, tháp canh dày ÿһc ÿӇ

khӕng chӃ các ÿѭӡng giao thông, bao vây, chia cҳt ta tӯng vùng, thӵc hiӋn lҩn dҫn

theo kiӇu “vӃt dҫu loang”. Thӵc dân Pháp còn chú trӑng lӧi dөng tình hình chính trӏ

xã hӝi, ÿҥo giáo, ÿҧng phái phӭc tҥp ÿҭy mҥnh “chiӃn tranh gián ÿiӋp” gây nhiӅu khó

khăn cho ta.

Ӣ Biên Hòa, Bà Rӏa cuӝc chiӃn ÿҩu ÿang phát triӇn thuұn lӧi. Các lӵc lѭӧng vǊ

trang ÿang ӣ thӃ tiӃn công quân ÿӏch. Tҥi Biên Hòa, sau trұn Ĉӗng Xoài (cuӕi năm

1947), Ban chӍ huy chi ÿӝi 10 ÿã cӱ cán bӝ ÿi nghiên cӭu chiӃn trѭӡng, chuҭn bӏ

ÿánh giao thông trên lӝ 20 Sài Gòn – Ĉà Lҥt. Ӣ ÿây quân Pháp chѭa hӅ bӏ ÿánh lӟn;

ÿӏch ít ÿӅ phòng. Chúng coi “Ĉѭӡng 20 là con ÿѭӡng an toàn”.

Tháng 1 năm 1948, quân báo chi ÿӝi ÿѭӧc lӋnh theo sát tình hình ÿӏch. Quұn

Xuân Lӝc ÿѭӧc phân công chuҭn bӏ lѭѫng thӵc cho bӝ ÿӝi. Ĉây là mӝt công tác rҩt

quan trӑng và cǊng rҩt khó khăn. Cán bӝ phҧi lҫn ÿӃn tӯng buôn làng, nhӳng nѫi

hҿo lánh, vұn ÿӝng ÿӗng bào dân tӝc. Tin cán bӝ, thѭѫng bӝ ÿӝi, ÿӗng bào ÿã vét

tӯng lon gҥo, lon bҳp. Công nhân trong các ÿӗn ÿiӅn cao su bҩt chҩp súng ÿҥn cӫa

ÿӏch, vѭӧt qua sӵ kiӇm soát gҳt gao cӫa chúng, luӗn lách chuyӇn gҥo ra ngoài vòng

vây cӫa chúng.

Binh công xѭӣng chi ÿӝi gҩp rút hoàn thiӋn kӻ thuұt chӃ tҥo Bazoomin ÿӫ sӭc

diӋt xe bӑc thép ÿӏch.

Giӳa lúc công tác chuҭn bӏ trұn ÿánh ÿang tiӃn hành ráo riӃt, tháng 2 năm

1948, giһc Pháp huy ÿӝng 2.000 quân có xe cѫ giӟi, máy bay, tàu chiӃn yӇm trӧ, mӣ

cuӝc tiӃn công càn quét vào chiӃn khu Ĉ. Giһc Pháp hy vӑng sӁ ÿҭy dӗn lӵc lѭӧng

1.8 Page 8

▲back to top

ta ra bӡ sông ÿӇ bҳt và diӋt gӑn. Nhѭng phong trào chiӃn tranh du kích vӟi làng xã

chiӃn ÿҩu ÿã ÿұp tan âm mѭu này cӫa ÿӏch. Nhӳng ÿѫn vӏ cӫa chi ÿӝi 10 ÿóng quân

trong căn cӭ vүn chӫ ÿӝng tranh thӫ luyӋn tұp chuҭn bӏ cho trұn ÿánh.

Hҥ tuҫn tháng 2 năm 1948, công tác chuҭn bӏ lѭѫng thӵc cho lӵc lѭӧng tác

chiӃn dài ngày ÿã hoàn thành. Tӯ thӏ xã Biên Hòa quân báo cho hay: Cuӝc hӝi nghӏ

Ĉà Lҥt làm viӋc thành lұp chính phӫ bù nhìn Bҧo Ĉҥi sӁ mӣ vào ÿҫu tháng 3 tӟi.

Ngày 22 tháng 2, chi ÿӝi ӫy và Ban chӍ huy chi ÿӝi ÿã thông qua kӃ hoҥch tác

chiӃn tiêu diӋt ÿoàn xe ÿӏch tӯ Sài Gòn ÿi Ĉà Lҥt trên lӝ 20: trұn La Ngà – Ĉӏnh

Quán.

Ĉoҥn ÿѭӡng này dài 13 km trҧi nhӵa, quanh công tác, khúc khuӹu, có nhiӅu

ÿoҥn dӕc dài cao tӯ 10 ÿӃn 15 ÿӝ. Hai bên ÿѭӡng là rӯng già, nhiӅu chӛ có vӵc sâu.

Trong kӃ hoҥch tác chiӃn, Ban chӍ huy chi ÿӝi ÿã giҧi quyӃt nhiӅu vҩn ÿӅ quan

trӑng, ÿһc biӋt là kӃ hoҥch ÿiӅu ÿoàn xe ÿi ÿúng vӟi thӡi gian quy ÿӏnh cӫa ta. KӃ

hoҥch này ÿã giao cho trung ÿӝi 5 (ÿҥi ÿӝi B) và dân quân du kích quұn Châu Thành

thӵc hiӋn. Các ÿѫn vӏ trên ÿã phá ÿѭӡng, chһt cây, bҳn tӍa, trên ÿoҥn ÿѭӡng tӯ Hӕ

Nai ÿӃn ngã ba Dҫu Giây (quӕc lӝ 1) làm cho binh lính ÿӏch mӋt mӓi và khi ÿoàn xe

ÿӃn trұn ÿӏa trӡi ÿã xӃ chiӅu (khoҧng 15, 16 giӡ)1.

Sáng ngày 1 tháng 3 năm 1948, ÿoàn xe ÿӏch 70 chiӃc khӣi hành tӯ Sài Gòn

ÿӃn Biên Hòa an toàn. Nhѭng khi ÿӃn Hӕ Nai tӯng lúc ÿӏch phҧi dӯng lҥi ÿӇ mӣ

ÿѭӡng, dҽp chѭӟng ngҥi và ÿӕi phó vӟi du kích ÿang quҩy rӕi chúng. Khi ÿoàn xe

ÿӃn ngã ba Dҫu Giây trӡi ÿã xӃ chiӅu.

15 giӡ 02 phút, chiӃc thiӃt giáp dүn ÿҫu ÿoàn xe tiӃn vào trұn ÿӏa; vӯa ÿӃn dӕc

Ĉӏnh Quán, 3 quҧ ÿӏa lôi nә xé trӡi, chiӃc xe thiӃt giáp bӏ hҩt tung lên. Hai xe chӣ lính

hӝ tӕng bӏ tan xác. Tên chӍ huy ÿoàn xe cùng bӝ phұn thông tin chӃt ngay tҥi chӛ.

Liên lҥc vô tuyӃn bӏ mҩt. Ĉoàn xe ÿang trӟn vүn nӕi ÿuôi nhau, chҥy lӑt sâu vào trұn

ÿӏa.

Mһt trұn A do ÿҥi ÿӝi trѭӣng Lê Văn Ngӑc, ÿҥi ÿӝi phó Ĉinh Quang Ân chӍ huy

gӗm ÿҥi ÿӝi B, quӕc vӋ ÿӝi và dân quân du kích quұn Xuân Lӝc. Ĉӏa lôi vӯa nә, ta

tұp trung hӓa lӵc diӋt ngay chiӃc xe hӝ tӕng thӭ ba và nhҩt loҥt xung phong ra

ÿѭӡng. Ĉӏch tê liӋt hoàn toàn, mӝt sӕ tên sӕng sót run rҭy, vӝi vã xin hàng.

Tҥi mһt trұn B, liên quân 17 do ÿӗng chí Hoành Minh Chánh chӍ huy ÿánh

nhanh, mҥnh, áp ÿҧo ÿӏch ngay tӯ ÿҫu. Chúng chӕng trҧ lҿ tҿ, yӃu ӟt, 28 xe bӏ diӋt

gӑn trong vòng 5 phút, 56 tên chӃt tҥi chӛ.

1 15-16 giӡ là thӡi gian ÿánh ÿӏch thuұn lӧi nhҩt. Trӡi sѭѫng mù hҥn chӃ ÿѭӧc máy bay ÿӏch, chúng

tiӃp viӋn khó khăn.

1.9 Page 9

▲back to top

Ӣ mһt trұn C, cuӝc chiӃn ÿҩu cӫa ÿҥi ÿӝi A do ÿҥi ÿӝi trѭӣng NguyӉn Văn

Quang chӍ huy diӉn ra phӭc tҥp hѫn. Khi mìn vӯa nә, quân ta chiӃm lƭnh mһt ÿѭӡng.

Ĉӏch chӕng trҧ quyӃt liӋt. Sau 10 phút chiӃn ÿҩu, ta chiӃm 16 xe chӣ lính, 13 xe tҧi.

Vӯa lúc ҩy tӕp cuӕi cùng cӫa ÿoàn xe tӯ phía La Ngà tӟi. Ta nә súng bҳn chһn, ÿӏch

hӕt hoҧng xô ÿҭy nhau lên xe chҥy vӅ hѭӟng La Ngà.

Trұn ÿánh kӃt thúc lúc 16 giӡ. Ta thiêu hӫy hoàn toàn 59 xe ÿӏch, diӋt 150 lính

lê dѭѫng ÿi hӝ tӕng, 25 sƭ quan chӍ huy, bҳt sӕng trung úy Dép-phây (Joeffrey).

Trong sӕ sƭ quan Pháp bӏ diӋt có: ÿҥi tá Ĉӡ Sa-ri-nhê (De Saringé) chӍ huy lӳ ÿoàn lê

dѭѫng sӕ 13 (13e DBLE), ÿҥi tá Pa-ruýt (Paruist) phó tham mѭu trѭӣng thӭ nhҩt

quân Pháp ӣ Nam Ĉông Dѭѫng, thiӃu tá chӍ huy phân tiӇu khu quân sӵ Hóc Môn,

ÿҥi úy trѭӣng phòng xe hѫi Giăng Cu-rѫ (Hean Couvre).

17 giӡ, trӡi sұp tӕi và ÿã có sѭѫng mù. Ba chiӃc máy bay ÿӏch mӟi lên ӭng cӭu,

bҳn dӳ dӝi vào nhӳng ÿӕng lӱa ta ÿӕt nghi binh ӣ phí ÿông lӝ 20. Trong khi ÿó, lӵc

lѭӧng ta và hѫn 200 tù hàng binh ÿӏch và hành khách (ÿi theo ÿoàn xe) ÿã rút vӅ

phía sông Ĉӗng Nai an toàn.

21 giӡ, ÿoàn xe chi viӋn gӗm 5 tiӇu ÿoàn do tѭӟng Ĉӡ La-tua chӍ huy tӯ Xuân

Lӝc lên ÿӃn La Ngà. Nhѭng ӣ ÿây chӍ còn lҥi bãi chiӃn trѭӡng ngәn ngang xe ÿӏch

ÿang bӕc cháy và gҫn 50 binh lính Pháp bӏ thѭѫng.

Sáng ngày 2-3, ta tә chӭc ÿѭa hѫn 200 ÿӗng bào hành khách, tù hàng binh qua

sông Ĉӗng Nai ra lӝ 20 vӅ Sài Gòn. Mӝt ÿêm, mӝt ngày sӕng vӟi bӝ ÿӝi ta giӳa rӯng

sâu, hӑ ÿѭӧc giҧi thích chӫ trѭѫng chính sách kháng chiӃn cӫa ta, cùng chia sҿ

khҭu phҫn ăn thanh ÿҥm – cѫm vҳt cá khô nѭӟng vӟi bӝ ÿӝi. ViӋc ÿӕi xӱ vӯa nhân

ÿҥo vӯa văn minh cӫa bӝ ÿӝi ta vӟi tù binh Pháp ÿã ÿánh tan nhӳng luұn ÿiӋu tuyên

truyӅn xuyên tҥc quen thuӝc cӫa ÿӏch vӅ ViӋt Minh, vӅ kháng chiӃn.

Ngày 5-3, Ĉӡ La-tua tә chӭc cuӝc hành quân lӟn càn vào chiӃn khu Ĉ.

Trong 2 ngày 5 và 6-3, du kích các xã Tân Hòa, Mӻ Lӝc… liên tөc ÿánh ÿӏch

diӋt hѫn 60 tên. Các trung ÿӝi tӯ La Ngà vӯa vӅ căn cӭ ÿã chiӃn ÿҩu ngay và lұp

thành tích xuҩt sҳc. Ngày 13 tháng 3 tҥi dӕc Bà Ngiêm, trung ÿӝi 7 ÿҥi ÿӝi C diӋt 20

tên thu nhiӅu vǊ khí trong ÿó có 1 máy bӝ ÿàm loҥi mӟi, Mӻ vӯa trang bӏ cho quân

Pháp. Hѫn 100 lính lê dѭѫng chӃt và bӏ thѭѫng trong trұn trҧ thù này. Càng thua ÿau

càng ÿiên cuӗng, giһc Pháp ÿӕt trөi nhà cӱa cӫa ÿӗng bào các xã trong chiӃn khu Ĉ.

Chúng giӃt 20 ÿӗng bào ta trong ÿó có 7 phө nӳ, 3 trҿ con, tàn sát hѫn 100 trâu bò,

ÿӕt 500 giҥ lúa.

Trұn phҧn kích vào chiӃn khu Ĉ cҧu Ĉӡ La-tua không làm giҧm ÿѭӧc ҧnh

hѭӣng chính trӏ to lӟn cӫa trұn La Ngà. Báo chí ӣ Sài Gòn, ӣ Pháp ÿã in vӟi nhӳng

1.10 Page 10

▲back to top

ÿҫu ÿӅ ÿұm nét: “Thҩt bҥi thҧm hҥi ӣ La Ngà”. Bӑn thӵc dân ÿҫu sӓ ӣ Ĉông Dѭѫng

hoҧng hӕt, lo sӧ. Tên ÿҥi tá Ta-lét (Talles), chӍ huy khu vӵc Ĉӗng Nai Thѭӧng tӵ tӱ.

ChiӃn thҳng La Ngà mӝt chiӃn công vang dӝi cӫa quân và dân Biên Hòa, cӫa

cҧ miӅn Ĉông Nam Bӝ. Nó ÿã ÿánh dҩu bѭӟc trѭӣng thành mӟi cӫa lӵc lѭӧng vǊ

trang nhân dân trên chiӃn trѭӡng Khu 7.

Bác Hӗ thay mһt Chính phӫ tһng thѭӣng huân chѭѫng quân công hҥng II cho

các ÿѫn vӏ tham chiӃn trұn La Ngà.

TiӃp ÿó, ÿêm 19 rҥng ngày 20 tháng 3 năm 1948, ÿӗng chí Trҫn Công An và tә

du kích huyӋn Tân Uyên dùng thang leo và bҵng lӵu ÿҥn ÿánh tháp canh cҫu Bà

Kiên. Ta diӋt 11 tên ÿӏch, thu 8 súng, 20 lӵu ÿҥn. Ĉây là trұn ÿánh tháp canh ÿҫu tiên

ӣ miӅn Ĉông Nam Bӝ. Nó mӣ ra mӝt khҧ năng mӟi, bѭӟc ÿҫu gӧi lên cách ÿánh

tháp canh mà cán bӝ chӍ huy lãnh ÿҥo ÿang suy nghƭ ÿӇ phá hӋ thӕng tháp canh Ĉӡ

La-tua trên chiӃn trѭӡng.

Tháng 4 năm 1948, sau mӝt ÿӧt chiӃn ÿҩu liên tөc chi ÿӝi 10 ÿѭӧc tә chӭc lҥi

thành trung ÿoàn 310 theo nghӏ quyӃt hӝi nghӏ quân sӵ toàn khu ngày 27-3-1948.

Ĉӗng chí NguyӉn Văn Lung phө trách trung ÿoàn trѭӣng, các ÿӗng chí NguyӉn Văn

Quang, Ĉào Văn Quang phө trách trung ÿoàn phó, Chính trӏ viên trung ÿoàn: ÿӗng

chí Võ Cѭѫng.

ViӋc thành lұp trung ÿoàn 310 là bѭӟc phát triӇn mӟi cӫa bӝ ÿӝi chӫ lӵc miӅn

Ĉông Nam Bӝ nói chung và Biên Hòa nói riêng.

Trung ÿoàn có 2000 quân, gӗm 3 tiӇu ÿoàn bӝ binh và mӝt ÿҥi ÿӝi trӧ chiӃn1

ÿѭӧc trang bӏ 800 súng trѭӡng, 40 tiӇu liên, 16 trung liên, 6 ÿҥi liên, 2 súng cӕi 60 ly,

1 cӕi 82 ly, 1 súng chӕng tăng PIAT.

Trung ÿoàn ÿã lұp trҥi an dѭӥng, nuôi dѭӥng thѭѫng binh, bӋnh binh; trѭӡng

thiӃu quân sinh ӣ Lҥc An, mӣ trѭӡng ÿào tҥo cán bӝ tiӇu ÿӝi, trung ÿӝi và chӑn ÿҥi

ÿӝi Bҳc Sѫn làm mүu cho ÿӧt huҩn luyӋn mӟi vӅ công tác tә chӭc chӍ huy, công tác

xây dӵng chi bӝ Ĉҧng.

Lӵc lѭӧng dân quân du kích, dân quân tӵ vӋ có bѭӟc phát triӇn mӟi. Toàn tӍnh

có hѫn 12.000 ngѭӡi vӟi 233 súng các loҥi. Dân quân ӣ các xã trong chiӃn khu Ĉ

cǊng ÿѭӧc tә chӭc và huҩn luyӋn tӕt hѫn trѭӟc, góp phҫn ÿҳc lӵc trong viӋc bҧo vӋ

căn cӭ.

Trên chiӃn trѭӡng Bà Rӏa, TӍnh ӫy chӍ ÿҥo chi ÿӝi 16, chi ÿӝi 7 lұp kӃ hoҥch bҳt

bӑn phҧn ÿӝng, phá tan âm mѭu lұp “chiӃn khu quӕc gia” cӫa ÿӏch.

1Các tiӇu ÿoàn mang tên anh hùng dân tӝc: Lê Lӧi, Quӕc Tuҩn, Quang Trung, các ÿҥi ÿӝi mang tên

ÿӏa danh lӏch sӱ: Thái Nguyên, Ĉӕng Ĉa, Chi Lăng, Bҳc Sѫn, Lҥc An, La Nha, Lam Sѫn, Ĉô Lѭѫng.

2 Pages 11-20

▲back to top

2.1 Page 11

▲back to top

Lê Văn HuӅ1 ÿѭӧc tên thӫ tѭӟng bù nhìn NguyӉn Văn Xuân phái vӅ Bà Rӏa liên

lҥc vӟi HuǤnh Công Vinh, trѭӣng ty công an và Ĉoàn Hӗng Tâm chӍ huy trѭӣng quӕc

vӋ ÿӝi kӃt hӧp vӟi bӑn phҧn ÿӝng trong lӵc lѭӧng Bình Xuyên, lұp “chiӃn khu quӕc

gia” ӣ vùng Bà Rӏa và rӯng Sác (Long Thành), thӵc hiӋn “chiӃn tranh gián ÿiӋp”

chuҭn bӏ cho âm mѭu lâu dài cӫa chúng.

Chi ÿӝi 7 do ÿӗng chí Mai VănVinh chӍ huy ÿã lұp kӃ hoҥch bҳt sӕng HuӅ và

HuǤnh Công Vinh vӟi ÿҫy ÿӫ tang chӭng tҥi rӯng Sác. Cuӕi tháng năm 1948, tҥi

Long Mӻ (Long Ĉҩt), chi ÿӝi 7, chi ÿӝi 16 ÿã phӕi hӧp bҳt Ĉoàn Hӗng Tâm, khôn

khéo tѭӟc vǊ khí cӫa quӕc vӋ ÿӝi Bà Rӏa gӗm hѫn 100 súng trѭӡng, 5 trung liên.

TӍnh ӫy, Ӫy ban ÿã lұp tòa án nhân dân (tҥi Phѭӟc Bӱu) xét xӱ trӯng trӏ bӑn

ÿҫu sӓ. Hҫu hӃt ÿӝi viên quӕc vӋ ÿӝi do không hiӇu âm mѭu ÿӏch, bӏ bӑn phҧn ÿӝng

lӯa phӍnh ÿѭӧc khoan hӗng. Anh em ÿã tình nguyӋn gia nhұp quân ÿӝi tiӃp tөc chiӃn

ÿҩu.

Sau chiӃn thҳng này, chi ÿӝi 7, chi ÿӝi 16 theo quyӃt ÿӏnh cӫa Khu ÿѭӧc sáp

nhұp lҥi thành trung ÿoàn 307.

Ĉӗng chí Mai Văn Vƭnh ÿѭӧc bә nhiӋm giӳ chӭc trung ÿoàn trѭӣng. Trung

ÿoàn phó: ÿӗng chí Hӭa Văn YӃn. Chính trӏ viên: ÿӗng chí Phan Ĉình Công.

Trung ÿoàn 307 có khoҧng 700 quân chiӃn ÿҩu, ÿѭӧc trang bӏ mҥnh, tә chӭc

thành 2 tiӇu ÿoàn bӝ binh2, mӛi tiӇu ÿoàn có 2 ÿҥi ÿӝi3. Trung ÿoàn còn xây dӵng

phát triӇn các ÿӝi biӋt ÿӝng ӣ thӏ xã, thӏ trҩn; cӫng cӕ binh công xѭӣng, chӫ ÿӝng sҧn

xuҩt vǊ khí ÿánh ÿӏch. Mӝt sӕ cán bӝ ÿѭӧc trung ÿoàn cӱ sang tăng cѭӡng cho

huyӋn ÿӝi, xã ÿӝi dân quân. Cùng vӟi trung ÿoàn 310, trung ÿoàn 307 là mӝt trong

nhӳng ÿѫn vӏ mҥnh cӫa Khu 7 lúc bҩy giӡ.

Tӯ giӳa năm 1948 các trung ÿoàn 310, 307, các ÿӝi du kích tұp trung huҩn

luyӋn vүn tiӃp tөc mӣ nhӳng trұn ÿánh giao thông, diӋt ÿӗn bót ÿӏch, có nѫi bӝ ÿӝi ta

áp sát thӏ xã, thӏ trҩn ÿánh sâu vào vùng tҥm chiӃm. Nhѭng cǊng chính lúc này,

tѭӟng Ĉӡ La-tua triӇn khai mҥnh mӁ viӋc chi ÿӝi hӋ thӕng ÿӗn bót, tháp canh, lҩn

dҫn vùng du kích, ÿánh phá liên tөc các ÿӏa bàn trӑng ÿiӇm. Ĉһc biӋt, ӣ huyӋn Xuân

Lӝc, tên Va-rô sƭ quan phòng nhì chӍ huy phân tiӇu khu Xuân Lӝc ÿã không nhӳng

ÿҭy mҥnh các hoҥt ÿӝng biӋt kích sâu vào các làng rӯng, vào vùng, căn cӭ cӫa

huyӋn. Ta ÿã tích cӵc ÿánh ÿӏch, song thѭѫng vong cӫa bӝ ÿӝi ta tăng hѫn trѭӟc.

Nhân dân vүn mӝt lòng gҳn bó vӟi cách mҥng, chӕng kӃ hoҥch gom dân cӫa ÿӏch.

1 Lê Văn HuӅ nguyên thông phán cӫa Pháp, sau cách mҥng tháng Tám ÿѭӧc ta cӱ giӳ chӭc Chӫ tӏch

Ӫy ban nhân dân lâm thӡi tӍnh Bà Rӏa. Nhѭng khi thӵc dân Pháp trӣ lҥi chiӃm Bà Rӏa, HuӅ ra ÿҫu

hàng và làm tay sai ÿҳc lӵc cho chúng.

2 TiӇu ÿoàn 919 và 921.

3 Các ÿҥi ÿӝi mang sӕ hiӋu 3565, 3566, 3567, 3568.

2.2 Page 12

▲back to top

Nhѭng chúng liên tөc tăng sӭc ép, cҧn trӣ công viӋc làm ăn sinh sӕng cӫa ÿӗng bào.

HӉ gһp ngѭӡi, gһp trâu bò ngoài ruӝng, rүy là chúng bҳn giӃt. HӋ thӕng ÿӗn bót,

tháp canh trên lӝ 1, lӝ 20, lӝ 20, trên các ÿѭӡng và ngay cҧ trung tâm các sӣ cao su

mӛi ngày thêm dày ÿһc. Chúng tiӃn hành bình ÿӏnh vӳng chҳc tӯng khu vӵc rӗi

loang dҫn ra vùng khác kӃt hӧp vӟi ÿánh phá vùng tӵ do cӫa ta. Cөc diӋn ӣ Xuân

Lӝc biӇu hiӋn rõ rӋt trҥng thái giҵng công tác giӳa ta và ÿӏch và ÿang trӣ nên gay gҳt.

Ӣ huyӋn Long ĈiӅn, Ĉҩt Ĉӓ giһc cǊng áp dөng các biӋn pháp quân sӵ, chính trӏ, kinh

tӃ nhѭ ӣ Xuân Lӝc. Các ÿҥi ÿӝi 3567, 3568 (trung ÿoàn 307), các ÿӝi du kích tұp

trung Hà Huy Tұp, Phan Ĉình Phùng ÿã ÿánh trҧ ÿӏch nhiӅu trұn nhѭng không làm

thay ÿәi ÿѭӧc tình thӃ. NhiӅu xã ÿã chuyӇn sang trҥng thái vùng tҥm chiӃm. Các xã

tӵ do, các lõm du kích bӏ uy hiӃp nһng, ngày càng mҩt әn ÿӏnh.

ĈӃn cuӕi năm 1948, trên chiӃn trѭӡng Biên Hòa, Bà Rӏa ÿã hình thành 3 vùng

rõ rӋt: vùng căn cӭ, vùng du kích và vùng tҥm chiӃm. Ta và ÿӏch ÿang tranh chҩp

vùng du kích và các ÿӏa bàn trӑng ÿiӇm Xuân Lӝc, Long ĈiӅn, Ĉҩt Ĉӓ, Long Thành.

Tuy vұy vùng tӵ do cӫa ta còn rӝng. Ĉѭӡng hành lang tӯ chiӃn khu Ĉ xuӕng Phѭӟc

An, Long Thành vӅ khu tây Hҳc Dӏch xuuӕng căn cӭ Minh Ĉҥm, chiӃn khu Xuyên

Phѭӟc Cѫ còn thông suӕt. Lӵc lѭӧng kháng chiӃn ÿѭӧc sàng lӑc, tôi luyӋn càng

sung sӭc và ÿang bѭӟc qua thӡi kǤ giҵng công tác quyӃt liӋt vӟi ÿӏch.

III – PHÁ Kӂ HOҤCH BÌNH ĈӎNH LҨN CHIӂM CӪA ĈӎCH, ĈÁNH Hӊ THӔNG

THÁP CANH ĈӠ LA-TUA, KӺ THUҰT ĈҺC CÔNG RA ĈӠI.

Năm 1949, thӵc dân Pháp càng ÿҭy mҥnh lҩn chiӃm và bình ÿӏnh chiӃn

trѭӡng Nam Bӝ. Chúng ÿã xây dӵng hàng nghìn tháp canh, khӕng chӃ nhӳng ÿӏa

bàn trӑng yӃu.

Ӣ Biên Hòa, Bà Rӏa, ÿӏch liên tөc càn quét, mӣ rӝng viӋc xây dӵng ÿӗn bót,

tháp canh, lҩn chiӃm vùng du kích cӫa ta. Lҩn chiӃm vùng du kích, chúng nhҵm phá

ÿӏa bàn ÿӭng chân cӫa bӝ ÿӝi, du kích, ÿҭy lӵc lѭӧng ta ra xa ÿӇ bình ÿӏnh vùng tҥm

chiӃm và tҥo vành ÿai trҳng giӳa vùng căn cӭ và vùng tҥm bӏ chiӃm. Ĉӗn bót, tháp

canh cӫa ÿӏch mӑc lên ngày càng nhiӅu trên lӝ 16, nӕi liӅn tӯ thӏ trҩn Tân Ba lên Tân

Uyên ÿӃn chi khu Phѭӟc Hòa (ӣ phía bҳc). Ӣ tҧ ngҥn sông Ĉӗng Nai (thuӝc hai

huyӋn Vƭnh Cӱu và Tân Uyên), ÿӏch cǊng xây dӵng hӋ thӕng tháp canh theo lӝ 24 tӯ

Cây Ĉào (Bình Thҥnh) ÿӃn Rҥch Ĉông (Tân Ĉӏnh). Ĉһc biӋt, trên ÿӏa bàn huyӋn

Xuân Lӝc, tháp canh ÿӏch dày ÿһc trên lӝ 1 và lӝ 20, cҳm sâu vào cҧ vùng ÿӏa bàn

dân tӝc, các sӣ cao su. Lӵc lѭӧng thân binh giáo phái, chӫ yӃu là Cao Ĉài ÿѭӧc ÿӏch

sӱ dөng làm nhiӋm vө càn quét, lҩn chiӃm.

2.3 Page 13

▲back to top

Trên chiӃn trѭӡng Bà Rӏa, ÿӏch dӗn sӭc lҩn chiӃm, bình ÿӏnh huyӋn Long ĈiӅn,

Ĉҩt Ĉӓ, nѫi tұp trung sӭc ngѭӡi, sӭc cӫa cӫa ta. Ӣ huyӋn Ĉҩt Ĉӓ, ÿӏch càn quét

tӯng khu vӵc nhӓ, ÿҭy bӝ ÿӝi du kích ra khӓi vùng du kích. Ĉӏch xây tháp canh ӣ

Phѭӟc Lӧi, ÿóng ÿӗn Bӡ Ĉұp (Hӝi Mӻ), uy hiӃp căn cӭ Minh Ĉҥm. HӋ thӕng tháp

canh ÿѭӧc xây dӵng nӕi liӅn Phѭӟc Hҧi vӟi Ĉҩt Ĉӓ, lҩn dҫn tӟi Long Tân (lӝ 52). Ӣ

Long ĈiӅn, ÿӏch lҩn chiӃm xã An Ngãi, Phѭӟc Trinh, Long Phѭӟc, ÿóng bót Lò Vôi

(Phѭӟc TӍnh), mӣ rӝng trung tâm huҩn luyӋn Nѭӟc Ngӑt (Long Hҧi).Giӳa hai thӏ trҩn

Long ĈiӅn và Ĉҩt Ĉӓ, ÿӏch cǊng xây dӵng mӝt hӋ thӕng tháp canh nӕi liӅn An Nhӭt,

Tam Phѭӟc, Long ĈiӅn.

Ĉi ÿôi vӟi lҩn chiӃm, ÿӏch chú trӑng viӋc phá hoҥi kinh tӃ kháng chiӃn. Trong

các cuӝc càn quét, giһc ÿӕt phá nhà cӱa, ruӝng, rүy, trâu bò, nông cө, phá hӫy các

kho dӵ trӳ cӫa kháng chiӃn, thӵc hiӋn ý ÿӗ gom dân vào vùng tҥm chiӃm.

Ĉӕi phó vӟi hoҥt ÿӝng ÿánh phá cӫa ÿӏch, TӍnh ӫy Biên Hòa chӍ ÿҥo kiên quyӃt

giӳ vӳng căn cӭ, tăng gia sҧn xuҩt ÿi ÿôi vӟi bҧo vӋ mùa màng, bҧo vӋ dӵ trӳ kháng

chiӃn; bao vây kinh tӃ ÿӏch, phá hoҥi các cѫ sӣ dӵ trӳ cӫa chúng; tăng cѭӡng ÿánh

phá giao thông, ngăn chһn vұn chuyӇn cӫa ÿӏch lҩy vǊ khí trang bӏ cho ta.

Ӫy ban kháng chiӃn hành chính tӍnh ÿã cho phát hành công khӕ kháng chiӃn

giҩy bҥc ViӋt Nam; cҩm lѭu hành “tiӅn Ĉông Dѭѫng” trong căn cӭ, cҩm bán hàng

hóa ra vùng ÿӏch v.v… Phong trào sҧn xuҩt tӵ túc cӫa nhân dân và các cѫ quan

trong căn cӭ ÿѭӧc chӍ ÿҥo chһt chӁ. ĈӃn cuӕi năm 1949, ӣ Vàm Sông Bé, sҧn

lѭӧng lѭѫng thӵc tăng gҩp 20 lҫn năm 1947.

Tháng 3-1949, ÿӏch lҥi mӣ mӝt cuӝc càn quét lӟn vào chiӃn khu Ĉ. CǊng nhѭ

các cuӝc càn trѭӟc, chúng quyӃt diӋt căn cӭ Khu Bӝ Khu 7, căn cӭ tӍnh và xѭӣng

sҧn xuҩt trung ÿoàn. Chúng ÿӕt phá sҥch các cѫ sӣ sҧn xuҩt cӫa ta ӣ Hàng Dài, Lҥc

An, Vàm Sông Bé. Bӝ ÿӝi huyӋn Tân Uyên, du kích các xã căn cӭ ÿánh ÿӏch nhiӅu

trұn. Tҥi bӃn Chang Chang, ta diӋt 4 xe tăng ÿӏch.

Ĉi ÿôi vӟi viӋc chӕng ÿӏch càn quét căn cӭ, trung ÿoàn ӫy trung ÿoàn 310 chӫ

trѭѫng ÿҭy mҥnh ÿánh phá giao thông ÿѭӡng sҳt, ÿѭӡng bӝ. TiӇu ÿoàn Quang

Trung tӯ Long Thành ÿѭӧc ÿiӅu vӅ ÿӭng chân ӣ chiӃn khu Bình Ĉa chӕng ÿӏch mӣ

rӝng lҩn chiӃm, khӕng chӃ lӝ 1, lӝ 15. Ĉҥi ÿӝi Lҥc An ÿѭӧc tăng cѭӡng cho Xuân

Lӝc. Ĉҥi ÿӝi Lam Sѫn vӅ vùng ÿӝc lұp Ĉҥi An, Ĉӏnh Tân, cùng du kích ÿánh ÿӏch bҧo

vӋ sҧn xuҩt. ĈӃn năm 1949, ÿӝi chuyên môn ÿánh xe lúa do ÿӗng chí Hoàng Phùng

Ĉӭc (tiӇu ÿoàn phó tiӇu ÿòan Lê Lӧi) chӍ huy ÿѭӧc thành lұp. Ĉӝi có nhiӋm vө phá

hoҥi ÿѭӡng sҳt, ÿánh giao thông ÿoҥn Trҧng Bom – Biên Hòa. Trong 6 tháng ÿҫu

năm 1949, trên ÿoҥn này ÿӝi ÿã ÿánh 15 trұn diӋt 13 ÿҫu máy Pari-phích. CǊng trong

2.4 Page 14

▲back to top

thӡi gian này, ÿӝi biӋt ÿӝng Biên Hòa cǊng luӗn sâu diӋt ác ngay trong thӏ xã hҥn chӃ

viӋc bung ra cӫa ÿӏch. Tuy nhiên ӣ vùng du kích, bӝ ÿӝi ta phҧi chӕng trҧ khó khăn

trѭӟc nhӳng cuӝc càn quét, lҩn chiӃm cӫa ÿӏch. Ӣ huyӋn Vƭnh Cӱu, ta giӳ ÿѭӧc căn

cӭ bàn ÿҥp Bình Ĉa, nhѭng các vùng xung quanh nhѭ Tân Phong, Tân Mai, Hӕ

Cҥn, ҩp Vƭnh Cӱu bӏ ÿӏch lҩn dҫn, bӝ ÿӝi mҩt chӛ dӵa ÿӇ ÿánh ÿӏch dӑc lӝ 24. Tӯ

Bình Thҥnh lên Tân Ĉӏnh nhân dân bӏ ÿӏch gom vӅ quanh chi khu Cây Ĉào. Vùng du

kích bӏ thu hҽp, viӋc liên lҥc tӯ Bình Ĉa vӅ chiӃn khu Ĉ ÿã gһp nhiӅu khó khăn hѫn

trѭӟc. Nhѭng lúc này, khó khăn lӟn nhҩt là ӣ ÿӏa bàn trӑng ÿiӇm Xuân Lӝc. Các lӵc

lѭӧng vǊ trang cӫa ta thӃ yӃu hѫn ÿӏch, nһng vӅ ÿӕi phó chӕng ÿӥ. Ĉӏch ra sӭc mӣ

rӝng lҩn chiӃm, triӋt phá sҧn xuҩt. Nhân dân các xã Túc Trѭng, Cây Gáo, Dҫu Giây

bӏ gom vào các xã cao su. Nhân dân phía ÿông bҳc huyӋn bӏ gom vào quanh các bót

Bҧo Chánh, Gia Ray, Ĉӏnh Quán. Ĉӏa bàn dân tӝc ÿӡi sӕng vô cùng ÿiêu ÿӭng.

Nhѭng bà con kiên quyӃt theo cách mҥng thà ăn rau, ăn cӫ chөp, ăn cӫ nҫn, thà

chӃt ÿói, chӟ không vӅ vӟi giһc, không ӣ hai lòng. Tình hình huyӋn Xuân Lӝc tiӃp tөc

ÿi xuӕng. Và ÿӃn tháng 3 năm 1950, bӏ ÿӏch chiӃm ÿóng hoàn toàn.

Trên chiӃn trѭӡng Bà Rӏa, TӍnh ӫy, trung ÿoàn ӫy chӫ trѭѫng ÿѭa các ÿҥi ÿӝi

ÿӝc lұp1 ÿӭng chân trên ÿӏa bàn các huyӋn cùng các ÿӝi du kích tұp trung ÿánh ÿӏch

càn quét tuҫn tiӉu. Các ÿҥi ÿӝi ÿӝc lұp ÿã liên tөc ÿánh ÿӏch, nhѭng ÿӏch ÿã tăng

quân có hӓa lӵc mҥnh, chúng ÿã ÿҭy lӵc lѭӧng ta bұt ra khӓi vùng du kích. Vùng

Long Tân, Long Phѭӟc tình hình cǊng không kém phҫn khó khăn. HuyӋn ӫy Long

ĈiӅn ÿã cӱ ÿӗng chí VǊ Tâm, huyӋn ӫy viên vӅ xã Long Phѭӟc, cùng vӟi chi bӝ

nghiên cӭu tìm cách bҧo vӋ dân và tҥo thӃ cho lӵc lѭӧng ta bám trө xã ҩp. Long

Phѭӟc giáp vӟi rӯng, khi giһc càn vào xã nhân dân ÿӅu chҥy vào rӯng, nhiӅu ngѭӡi

bӏ thiӋt mҥng, tài sҧn bӏ ÿӏch cѭӟp phá. Trong lúc ÿó gia ÿình bác Năm Hӗi có hҫm bí

mұt tránh ÿѭӧc thiӋt hҥi vӅ ngѭӡi và cӫa. Qua kinh nghiӋm cӫa bác Năm, chi bӝ ÿã

cӱ cán bӝ, ÿҧng viên, xuӕng các ҩp vұn ÿӝng nhân dân theo gѭѫng bác Năm ÿào

hҫm bí mұt ÿӇ tránh giһc. Sau ÿó, chi bӝ tә chӭc toàn dân kӃt hӧp vӟi bӝ ÿӝi thӵc

tұp chӕng càn. Vӟi nhӳng hҫm bí mұt riêng lҿ cӫa tӯng ngѭӡi, tӯng gia ÿình, chi bӝ

lҥi vұn ÿӝng bà con ÿào nӕi liӅn các hҫm này lҥi. Tӯ ÿó ÿӏa ÿҥo Long Phѭӟc hình

thành. NhiӅu má lӟn tuәi nhѭ má Trҫn Thӏ KiӇm, NguyӉn Thӏ ThiӋt, Võ Thӏ Ngӵ… ÿã

tích cӵc tham gia ÿào ÿӏa ÿҥo. Nhӳng năm sau, ÿӏa ÿҥo Long Phѭӟc dài hѫn 500

mét và ÿã phát huy tác dөng to lӟn trong viӋc bҧo vӋ tính mҥng tài sҧn cӫa nhân

1 Ĉҥi ÿӝi 3564 và Long Thành, ÿҥi ÿӝi 3567, 3568 hoҥt ÿӝng ӣ Long ĈiӅn, Ĉҩt Ĉӓ, ÿҥi ÿӝi 3565, 3566

ÿánh ÿӏch trong lӝ 2 Long Tân, Long Phѭӟc

2.5 Page 15

▲back to top

dân. Vӟi kinh nghiӋm này, quân dân Bà Rӏa ÿã phát triӇn lên thành ÿӏa ÿҥo chiӃn kӃt

hӧp vӟi ô ө chiӃn ÿҩu nәi tiӃng trong kháng chiӃn chӕng Mӻ.

Tháng 9 năm 1949, xӭ uӹ Nam Bӝ triӋu tұp hӝi nghӏ quân sӵ toàn Nam Bӝ. Xӭ

uӹ nêu rõ 6 nhiӋm vө cѫ bҧn trѭӟc mҳt là: chӍnh ÿӕn bӝ máy chӍ huy quân sӵ các

cҩp: xây dӵng ba thӭ quân; rèn cán chӍnh quân; tăng gia công tác chính trӏ; tә chӭc

lҥi ngành quân giӟi; ÿҭy mҥnh phong trào thi ÿua yêu nѭӟc. Hӝi nghӏ ÿã nhҩn mҥnh

chӫ trѭѫng “giӳ ngѭӡi, giӳ cӫa, giành ngѭӡi giành cӫa vӟi ÿӏch”.

Thӵc hiӋn nghӏ quyӃt quân sӵ cӫa Xӭ uӹ, tháng 12 năm 1949, Bӝ tѭ lӋnh Nam

Bӝ quyӃt ÿӏnh hӧp nhҩt hai trung ÿoàn 310 (Biên Hoà) và 301 (Thӫ Dҫu Mӝt) thành

liên trung ÿoàn 301-310. Ĉӗng chí NguyӉn Văn Thi ÿѭӧc cӱ làm liên trung ÿoàn

trѭӣng1.

Trung ÿoàn 307 và 309 cǊng hӧp nhҩt lҥi thành trung ÿoàn 397. Ĉӗng chí Mai

Văn Vƭnh làm trung ÿoàn trѭӣng. Các cѫ quan trung ÿoàn nhѭ: Ban quân nhu – tài

chính, binh công xѭӣng ÿѭӧc tăng cѭӡng thêm cán bӝ và máy móc. Binh công

xѭӣng liên trung ÿoàn 397 mang tên Lý Chính Thҳng. Phát huy tinh thҫn tӵ lӵc, tӵ

cѭӡng, cán bӝ, công nhân ÿã sҧn xuҩt các loҥi vӓ ÿҥn, ÿúc vӓ ÿҥn, mìn…

Tháng 12 năm 1949, ÿҥi hӝi ÿҥi biӇu Ĉҧng bӝ Bà Rӏa hӑp lҫn thӭ hai tҥi Bѭng

RiӅng, Ban chҩp hành Tӌnh uӹ mӟi do ÿӗng chí VǊ T6án làm bí thѭ. Ĉӗng chí Trҫn

Thҳng Minh, trung ÿoàn trѭӣng ÿѭӧc bҫu vào TӍnh uӹ. Ĉҥi hӝi ÿã ÿӅ ra nhiӋm vө:

cӫng cӕ phát triӇn Ĉҧng, chăm lo hѫn nӳa viӋc xây dӵng phát triӇn lӵc lѭӧng kháng

chiӃn, xây dӵng căn cӭ, ÿҭy mҥnh công tác ÿӏch nguӷ vұn. Ĉӗng chí Hӭa Văn YӃn

ÿѭӧc cӱ làm trѭӣng ban xây dӵng căn cӭ cӫa tӍnh.

Cuӕi năm 1949, hӋ thӕng tháp canh cӫa giһc Pháp ÿã dӵng lên dày ÿһc dӑc lӝ

giao thông, lҩn sâu vào vùng ÿӝc lұp và du kích cӫa ta. NhiӋm vө ÿánh tháp canh,

phá chiӃn thuұt Ĉӡ La-tua trӣ nên cҩp thiӃt. Trѭӟc ÿây các ÿӗng chí chӍ huy, lãnh

ÿҥo ӣ chiӃn trѭӡng ÿã quan tâm suy nghƭ, nhѭng chѭa có ÿiӅu kiӋn giҧi quyӃt vӅ vǊ

khí và cách ÿánh. Tháng 11 năm 1949, Bӝ tѭ lӋnh Khu 7 giao trách nhiӋm cho ÿӗng

chí NguyӉn Văn Lung, Tham mѭu trѭӣng Khu triӋu tұp cuӝc hӝi nghӏ2 bàn vӅ chuyên

ÿӅ ÿánh tháp canh. Tҥi hӝi nghӏ, 30 ÿӗng chí gӗm nhӳng cán bӝ, chiӃn sƭ ÿã tӯng

lăn lӝn vӟi chiӃn trѭӡng ÿã trình bày nhӳng suy nghƭ cӫa mình nhҵm tìm tòi, sáng

tҥo cách ÿánh tháp canh phù hӧp vӟi khҧ năng thӵc tӃ cӫa ta lúc bҩy giӡ.

1 Ĉӗng chí NguyӉn Văn Lung vӅ Khu nhұn chӭc Tham mѭu trѭӣng.

2 Hӝi nghӏ gӗm ÿҥi diӋn các tӍnh ÿӝi, huyӋn ÿӝi, các chiӃn sƭ ÿã tӯng tham gia ÿánh tháp canh, ÿҥi

diӋn Phòng quân giҧi và Ban công binh Khu.

2.6 Page 16

▲back to top

Sau nhӳng ngày trao ÿәi, thҧo luұn sôi nәi, hӝi nghӏ ÿã rút ra hai kӃt luұn vӅ kӻ

thuұt bí mұt tiӃp cұn tѭӡng tháp và chӃ tҥo, cҧi tiӃn vǊ khí diӋt tháp canh.

Bӝ tѭ lӋnh Khu giao nhiӋm vө cho tӍnh ÿӝi Biên Hoà tә chӭc các tә ÿánh tháp

canh và triӇn khai ngay công tác huҩn kuyӋn, thӵc tұp. Ĉӗng thӡi Phòng quân giӟi

Khu cho cҧi tiӃn và sҧn xuҩt mìn loҥi Bazoomin ÿӇ ÿánh thӱ rút kinh nghiӋm1.

TӍnh ÿӝi Biên Hoà do ÿӗng chí Bùi Cát VǊ chӍ huy dӵng mӝt tháp canh và tuyӇn

chӑn 300 du kích ѭu tú, dǊng cҧm ÿѭӧc chia thành 50 tә và dày công huҩn luyӋn

ròng rã 3 tháng tҥi Suӕi Ĉá. Công tác huҩn luyӋn thӵc tұp ÿӅu tiӃn hành ban ÿêm.

Mӑi viӋc ÿѭӧc giӳ kín.

Ĉêm 21 rҥng sáng 22 tháng 3 năm 1950, trên chiӃn trѭӡng Biên Hoà các tә du

kích ÿӗng loҥt ÿánh vào 50 tháp canh dӑc lӝ 16, 15 và quӕc lӝ 1. Tѭӡng tháp canh bӏ

thӫng mӝt lӛ vӟi ÿѭӡng kính tӯ 0,6 mét ÿӃn 1,5 mét, song tháp canh không cái nào

bӏ sұp. Bӑn lính giӳ tháp ngӫ trên sàn cao 7 mét ÿӅu bӏ chӃt; nhѭng tên lính gác ӣ

nóc tháp vүn sӕng và dùng súng trѭӡng, lӵu ÿҥb ÿӕi phó vӟi ta. Tình huӕng này

không ÿѭӧc dӵ kiӃn trѭӟc; các tә du kích bӏ bҩt ngӡ, lúng túng và kéo nhau vӅ.

Tuy chѭa giành ÿѭӧc thҳng lӧi, nhѭng trdұn ÿánh ÿã gây mӝt tác ÿӝng mҥnh

ÿӕi vӟi ÿӏch. Tên tѭӟng Săng-xông (ngѭӡi thay Ĉӡ La-tua) phҧi ÿӃn Biên Hoà trҩn

an tinh thҫn quân nguӷ. Và sáng ngày 22 tháng 3, sӣ thông tin quân ÿӝi Pháp ÿã ra

thông báo thú nhұn: “Ĉêm 21 rҥng 22 tháng 3 du kích quân khӣi cuӝc tiӃn công thình

lình các tháp canh dài theo các ÿѭӡng lӝ ӣ Biên Hoà. Trên 30 tháp canh ÿӗng bӝ bӏ

tҩn công và nhiӅu chӛ bӏ tҩn công mãnh liӋt”2.

ĈӇ ÿánh mӝt ÿòn cұn não vào kҿ ÿӏch tҥo ÿiӅu kiӋn cho công tác ÿӏch nguӷ vұn,

ta cǊng ra mӝt bҧn thông báo ÿem rҧi trên các ÿѭӡng giao thông có nhiӅu ÿӗn bót,

tháp canh ÿӏch, nói vӅ mӝt loҥi vǊ khí ÿánh tháp canh có sӭc công páh lӟn cӫa quân

ÿӝi ta là FT3 và ÿây mӟi là FT1, sӁ xuҩt hiӋn loҥi vǊ khí có sӭc công phá còn lӟn

hѫn. Tên FT ra ÿӡi tӯ ÿây.

Vӟi quyӃt tâm cao nhҵm ÿánh bҥi chiӃn thuұt tháp canh Ĉӡ La-tua, Bӝ tѭ lӋnh

Khu 7, tӍnh ÿӝi Biên Hoà lҥi mӣ cuӝc hӑp sѫ kӃt trұn ÿánh. Hӝi nghӏ ÿã khҷng ÿӏnh

sӵ thành công vӅ kӻ thuұt bí mұt tiӃp cұn tháp canh cӫa các tә du kích và bә sung

hoàn chӍnh thêm mӝt bѭӟc cách ÿánh mӟi: khi FT nә tҥo ra ÿѭӧc mӝt lӛ thӫng ӣ

tѭӡng, dùng thêm mӝt trái Pêta ÿút sâu vào trong tháp canh, ÿánh tiӃp, sӭc nә mҥnh

1 Các ÿӗng chí Bùi Cát VǊ, Ĉһng Sƭ Hùng, NguyӉn Thӑ nghiên cӭu cҧi tiӃn mìn Bazoomin.

2 Báo Dân QuyӅn ra ngày 24 tháng 3 năm 1950, lѭu trӳ tҥi thѭ viӋn tәng hӧp thành phӕ Hӗ Chí Minh.

3 FT có nghƭa là phá tѭӡng

2.7 Page 17

▲back to top

tӯ bên trong phá ra, tháp canh sӁ ÿә sұp, toàn bӝ bӑn lính kӇ cҧ tên lính gác sӁ bӏ

diӋt. Vӟi cách ÿánh này, tә ÿánh tháp canh chӍ cҫn 2 ngѭӡi: mӝt ÿһt FT, mӝt ÿánh

Pêta.

Hӝi nghӏ giao cho ÿӗng chí Trҫn Công An, huyӋn ÿӝi trѭӣng huyӋn Tân Uyên

(Biên Hoà) nghiên cӭu ÿánh thӱ tháp canh cҫu Bà Kiên. Ĉêm 18 tháng 4 năm 1950,

ta ÿánh sұp hoàn toàn tháp canh cҫu Bà Kiên. Ĉӏch chӃt sҥch. Ta làm chӫ trұn ÿӏa,

thu toàn bӝ vǊ khí. Trong trұn này ta còn rút thêm mӝt kinh nghiӋm quý là: nhӳng

tháp canh có lӛ châu mai, thì không cҫn dùng ÿӃn FT ÿӇ tҥo lӛ thӫng ӣ tѭӡng tháp

nӳa. Nhѭ vұy, ta tiӃt kiӋm ÿѭӧc vǊ khí, kӃt quҧ trұn ÿánh vүn ÿѭӧc bҧo ÿҧm.

Trұn diӋt tháp canh cҫu Bà Kiên mӣ ra mӝt phong trào diӋt tháp canh khá rӝng

rãi. Tӯ Tân Uyên, phong trào lan ra Vƭnh Cӱu, Long Thành, Xuân Lӝc, Sông Bé và

các tӍnh khác trong toàn khu.

Tháng 4 năm 1950, ta diӋt tháp canh Vàm Giá. Vàm Giá thuӝc xã An Bình

(quұn Tân Uyên) nҵm trên ÿѭӡng 14, cách yӃu khu Phѭӟc Hoà cӫa ÿӏch 8 km; tháp

canh Vàm Giá thuӝc loҥi lӟn và kiên cӕ, do mӝt trung ÿӝi lê dѭѫng (lính Âu Phi) ÿóng

giӳ; tháp có 4 lӟp rào bҧo vӋ, xung quanh ÿѭӧc phát quang trӕng trҧi.

Cùng vӟi hӋ thӕng tháp canh trên ÿѭӡng 14, vӏ trí Vàm Giá tҥo thành thӃ liên

hoàn chia cҳt 3 xã căn cӭ Phѭӟc Sang, Phѭӟc Vƭnh, An Bình và chһn ÿѭӡng tiӃp

vұn cӫa ta.

Thӵc hiӋn sӵ chӍ ÿҥo cӫa tӍnh ÿӝi, huyӋn ÿӝi Tân Uyên phӕi hӧp vӟi ÿҥi ÿӝi

Bҥch ÿҵng, tiӃn công tháp canh này. ChӍ trong 15 phút du kích Tân Uyên dùng FT và

Pêta ÿã ÿánh sұp tháp canh và cùng vӟi ÿҥi ÿӝi Bҥch Ĉҵng thu dӑn chiӃn trѭӡng1.

TiӃp ÿó, sӕ tháp canh ÿӏch bӏ diӋt tăng lên nhanh, buӝc chúng phҧi tìm cách ÿӕi

phó. Lúc ÿҫu, chúng ÿҳp tѭӡng ÿҩt bao quanh, sau lҥi thay bҵng tѭӡng ÿá. Cuӕi

cùng chúng phҧi làm giàn sҳt cùng lѭӟi thép xung quanh tháp, cách tѭӡng tӯ 0,8m

ÿӃn 1m, ngăn cҧn ta ÿһt FT vào tѭӡng tháp. Bên ngoài, giһc ÿһt nhiӅu lӟp rào kӁm

gai. Chúng nuôi cҧ chó, ngӛng, vӏt… ÿӇ phát hiӋn ta tӯ xa. Nhҵm nâng cao hѫn mӝt

bѭӟc kӻ thuұt ÿánh tháp canh, bӝ ÿӝi ta tiӃp tөc mӣ các lӟp hӑc nghiên cӭu bә sung

chѭѫng trình huҩn luyӋn.

1 Trong trұn này, ta thu mӝt súng cӕi 81 ly, 1 ÿҥi liên 12,7 ly, hàng tҩn ÿҥn và lѭѫng thӵc, bҳt sӕng 4

tên lính lê dѭѫng. Sau trұn Vàm Giá, nhân dân xã An Bình, kêu gӑi ÿѭӧc 15 con em ÿi lính cho giһc ӣ

ÿӗn An Bình bӓ ngӫ trӣ vӅ gia ÿình.

2.8 Page 18

▲back to top

Vӟi kӻ thuұt ÿánh tháp canh, bӝ ÿӝi ta ÿã ӭng dөng ÿánh lô cӕt, ÿӗn bót, ÿánh

các cҫu lӟn và kho tàng ÿӏch. Mҩy năm sau ÿã xuҩt hiӋn nhӳng ÿѫn vӏ ÿánh giӓi,

ÿҧm ÿѭѫng các nhiӋm vө chiӃn ÿҩu ÿһc biӋt vӟi tên gӑi: bӝ ÿӝi ÿһc công.

Cùng vӟi phong trào diӋt tháp canh, ngày 27 tháng 3 năm 1950, ÿӝi biӋt ÿӝng

Biên Hoà tiӃn công kho xăng dҫu Biên Hoà, ÿӕt cháy hàng triӋu lít xăng dҫu cӫa

giһc, hӛ trӧ lӵc lѭӧng ÿӏa phѭѫng làm công tác vǊ trang tuyên truyӅn trong thӏ xã.

Ngày 24 tháng 4, tiӇu ÿoàn chӫ lӵc cӫa liên trung ÿoàn 301-310 diӋt 13 xe thiӃt giáp

ÿӏch trên ÿѭӡng 13, giӃt nhiӅu ÿӏch, thu nhiӅu vǊ khí. Ĉây là trұn ÿánh lӟn ÿҫu tiên

kӇ tӯ khi liên trung ÿoàn ÿѭӧc thành lұp.

Ӣ Bà Rӏa, viӋc hӑc tұp ÿánh tháp canh còn ÿang ӣ giai ÿoҥn huҩn luyӋn. Ta

chѭa diӋt ÿѭӧc tháp canh thì ÿӏch ÿã rút kinh nghiӋm ӣ Biên Hoà và tăng cѭӡng các

biӋn pháp phòng thӫ. Ĉӗng thӡi giһc dӗn sӭc lҩn chiӃm, bình ÿӏnh vùng du kích,

kiӇm soát chһt thӏ trҩn Long ĈiӅn, Ĉҩt Ĉӓ, thӏ xã Cҩp, Bà Rӏa, uy hiӃp nһng căn cӭ

kháng chiӃn Minh Ĉҥm.

Ĉҫu năm 1950, ÿӗng chí Võ Văn Khánh khu uӹ viên, ÿѭӧc cӱ vӅ Bà Rӏa làm bí

thѭ TӍnh uӹ (thay ÿӗng chí VǊ Tҩn). Trѭӟc tình hình vùng du kích ngày càng bӏ thu

hҽp, Tӌnh uӹ chӫ trѭѫng giҧi thӇ cѫ quan huyӋn, tăng cѭӡng cán bӝ cho xã. Ӣ

huyӋn Long ĈiӅn, TӍnh uӹ lұp mӝt ban cán sӵ, trӵc tiӃp chӍ ÿҥo viӋc khôi phөc và

phát triӇn cѫ sӣ ӣ các xã du kích và tҥm bӏ chiӃm. Ӣ vùng thӏ trҩn, thӏ xã, TӍnh uӹ chӍ

ÿҥo ÿҭy mҥnh công tác diӋt tӅ, trӯ gian.

Ngày 15-3-1950, ÿҥi ÿӝi ÿӝc lұp 3568 và bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng huyӋn Long ĈiӅn

tұp kích vào căn cӭ Nѭӟc Ngӑt (Phѭӟc Hҧi), diӋt mӝt trung ÿӝi lính Âu Phi (thuӝc

tiӇu ÿoàn 2), trung ÿoàn 22), phá huӹ 16 xe quân sӵ, 2 xe Jeep, thu toàn bӝ vǊ khí,

tài liӋu, ÿҥn dѭӧc.

Tҥi thӏ xã Cҩp, ÿӝi biӋt ÿӝng thӏ xã do ÿӗng chí Châu Thái Hùng chӍ huy, bí mұt

luӗn lách tұp kích vào các bót GiӃng Nѭӟc, Nhà Ĉèn, Thҳng Nhì, Thҳng Tam…

Ngày 15-5 ÿӝi ÿã tҳt ngҩm ngӑn ÿèn pha (hҧi ÿăng) ӣ ÿӍnh núi Nhӓ.

Trong lúc ÿó, các ÿӝi Công an xung phong Ĉҩt Ĉӓ, Long ĈiӅn ÿã ÿҭy mҥnh

hoҥt ÿӝng vào vùng thӏ trҩn theo nghӏ quyӃt cӫa TӍnh uӹ. Tháng 5-1950 ÿӗng chí Võ

Thӏ Sáu, ÿӝi viên Công an xung phong huyӋn Ĉҩt Ĉӓ, nhұn lӋnh diӋt tên cai tәng

Tòng ác ôn. Ĉӝt nhұp vào thӏ trҩn, Võ Thӏ Sáu ném hai quҧ lӵu ÿҥn ngay vào nѫi làm

viӋc cӫa tên cai tәng. Lӵu ÿҥn nә, nhѭng tên Tòng chӍ bӏ thѭѫng. Ĉӏch ÿã vây bҳt Võ

Thӏ Sáu. Chӏ ÿã sa vào tay giһc. Tӯ nhà giam Bà Rӏa, giһc giҧi chӏ vӅ nhà lao Chí

2.9 Page 19

▲back to top

Hoà – Sài Gòn. Ĉӏch ÿánh ÿұp, tra khҧo chӃt ÿi sӕng lҥi nhiӅu lҫn, Võ Thӏ Sáu vүn

giӳ vӳng khí tiӃt ngѭӡi cách mҥng, vүn mӝt lòng kiên trung, bҩt khuҩt. Ĉҫu năm

1952, giһc xӱ bҳn chӏ ӣ Côn Ĉҧo. Ngѭӡi con gái Ĉҩt Ĉӓ anh hùng ÿã ÿѭӧc kӃt nҥp

vào Ĉҧng Lao Ĉӝng ViӋt Nam mӝt ngày trѭӟc khi bӏ giһc sát hҥi. Ĉӗng chí Võ Thӏ

Sáu mãi mãi là tҩm gѭѫng sáng ngӡi cӫa chӫ nghƭa anh hùng cách mҥng ViӋt Nam.

Tӯ giӳa năm 1950, giһc Pháp liên tөc hành quân, càn quét vào vùng căn cӭ

Bình Ĉa và Long Thành. TӍnh uӹ Biên Hoà, HuyӋn uӹ Vƭnh Cӱu xác ÿӏnh: bҵng mӑi

cách ta phҧi giӳ cho ÿѭӧc căn cӭ Bình Ĉa ÿӇ giӳ bàn ÿҥp tiӃn công ÿӏch trong tӍnh

lӷ; khӕng chӃ không cho chúng mӣ rӝng, lҩn chiӃm xuӕng lӝ 15; bҧo vӋ sҧn xuҩt ӣ

vùng ÿӝc lұp An Hoà, Long Hѭng. Trong tháng 6-1950, ÿӏch mӣ liên tiӃp 5 trұn càn

có xe tăng, máy bay yӇm trӧ vào căn cӭ BÌnh Ĉa. Bӝ ÿӝi tӍnh, huyӋn và du kích ÿã

bҿ gãy các cuӝc càn này. Không diӋt ÿѭӧc căn cӭ Bình Ĉa, ÿӏch chuyӇn sang lҩn

chiӃm chӕt giӳ các xã ven ÿӇ cô lұp căn cӭ, cҳt ÿѭӡng hành lang tӯ Bình Ĉa vӅ

vùng ÿӝc lұp Ĉҥi An, Ĉӏnh Tân và chiӃn khu Ĉ. Ĉӕi phó vӟi hoҥt ÿӝng cӫa ÿӏch, ÿҥi

ÿӝi Lam Sѫn, và bӝ ÿӝi huyӋn Vƭnh Cӱu ÿã ÿánh phá giao thông, ÿӗn bót tiêu hao

sinh lӵc ÿӏch. Ngày 11-8-1950, ta ÿánh lұt mӝt chiӃc xe lӱa ÿoҥn Cây Gáo – Trҧng

Bom, phá huӹ mӝt máy Ruby, diӋt 1 tên ÿӝi Pháp ác ôn và 5 tên ViӋt gian. Ngày 30-

8, ÿҥi ÿӝi Lam Sѫn và bӝ ÿӝi huyӋn Vƭnh Cӱu bҩt ngӡ tiӃn công diӋt bót BӃn Gӛ do

mӝt trung ÿӝi thân binh Cao Ĉài ÿóng giӳ.

Tháng 10-1950, theo chӍ ÿҥo cӫa Bӝ tѭ lӋnh Nam Bӝ, chiӃn trѭӡng miӅn Ĉông

ÿѭӧc tә chӭc lҥi. Ĉһc khu Sài Gòn – Chӧ Lӟn ÿѭӧc thành lұp. Bӝ tѭ lӋnh quyӃt ÿӏnh

sáp nhұp tӍnh ÿӝi dân quân và Ban chӍ huy trung ÿoàn ÿӇ thӕng nhҩt lãnh ÿҥo, chӍ

huy 3 thӭ quân ӣ ÿӏa phѭѫng.

Chҩp hành chӍ thӏ cӫa Bӝ tѭ lӋnh Nam Bӝ, tӍnh ÿӝi Biên Hoà và Bà Rӏa khҭn

trѭѫng bҳt tay vào viӋc chҩn chӍnh tә chӭc, nghiên cӭu ÿһc ÿiӇm tӯng vùng ÿӇ bӕ trí

lӵc lѭӧng giӳ vӳng phong trào chiӃn tranh du kích. Tӌnh ÿӝi Biên Hoà ÿѭa lên khu

tiӇu khu tiӇu ÿoàn chӫ lӵc cӫa tӍnh (sau này) mang tên tiӇu ÿoàn 302), tӍnh ÿӝi Bà

Rӏa ÿѭa lên khu ÿҥi ÿӝi 3564 ÿӇ góp phҫn xây dӵng chӫ lӵc khu. Các ÿҥi ÿӝi ÿӝc lұp

còn lҥi ÿѭӧc tăng cѭӡng vӅ các huyӋn1. Các ÿӝi vǊ trang tuyên truyӅn thӏ xã Biên

Hoà, thӏ xã Cҩp, Xuân Lӝc (gӗm cҧ cán bӝ, dân quân, chính, Ĉҧng) ÿѭӧc thành lұp.

Tháng 10-1950, nhҵm phӕi hӧp vӟi chiӃn dӏch Biên giӟi, Bӝ tѭ lӋnh Khu 7 mӣ

chiӃn dӏch BӃn Cát. Các tӍnh ÿӝi dân quân Biên Hoà, Bà Rӏa ÿang thӡi kǤ tә chӭc lҥi,

1 Ĉҥi ÿӝi La Nha ӣ Xuân Lӝc, ÿҥi ÿӝi 3565 ӣ Long Thành, ÿҥi ÿӝi 3566 ӣ VǊng Tàu, mӝt sӕ thì sáp

nhұp vӟi du kích tұp trung huyӋn thành bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng huyӋn (nhѭ Vƭnh Cӱu, Long ĈiӅn, Ĉҩt Ĉӓ,

Tân Uyên)

2.10 Page 20

▲back to top

nên không có hoҥt ÿӝng quân sӵ nào ÿáng kӇ. Riêng trên ÿӏa bàn huyӋn Vƭnh Cӱu,

ta và ÿӏch vүn giành giұt quyӃt liӋt vùng du kích. Nhӳng trұn ÿánh nhӓ xҧy ra liên

tiӃp. Ngày 19-10, ÿҥi ÿӝi 3005 chӫ lӵc khu cùng ÿҥi ÿӝi Lam Sѫn ÿánh ÿӏch tuҫn tiӉu

trên lӝ 15, huӹ 2 xe quân sӵ, diӋt 30 tên ÿӏch, thu 5 súng. Ngày 17-11, ÿҥi ÿӝi Lam

Sѫn lҥi chһn ÿánh diӋt mӝt tiӇu ÿӝi lính tuҫn tra ÿѭӡng sҳt ÿoҥn Trҧng Bom – Cây

Gáo. Tháng 11 du kích xã Bình Hoà dùng kӻ thuұt ÿһc công ÿánh sұp tháp canh

Bình Hoà.

Ba năm 1948, 1949, 1950 là mӝt thӡi kǤ thӱ thách mӟi cӫa Ĉҧng bӝ và quân

dân Biên Hoà, Bà Rӏa.

Tӯ giӳa năm 1949 ÿӃn cuӕi năm 1950, ÿӏch tăng cѭӡng càn quét ÿánh phá các

vùng căn cӭ, lҩn chiӃm bình ÿӏnh các vùng du kích và các ÿӏa bàn trӑng ÿiӇm trong

tӍnh. Ta ÿã giӳ vӳng và phát triӇn ÿѭӧc phong trào chiӃn tranh du kích trên cҧ 3

vùng, ÿánh ÿӏch bình ÿӏnh lҩn chiӃm, càn quét, bҧo vӋ ÿѭӧc căn cӭ kháng chiӃn. Nәi

bұt vӟi cách ÿánh ÿһc công ta ÿã ÿánh bҥi bѭӟc ÿҫu hӋ thӕng ÿӗn bót, tháp canh

Ĉӡ La-tua cӫa ÿӏch.

Dӵa hҷn vào nhân dân, lӵc lѭӧng vǊ trang 3 thӭ quân kӃt hӧp chһt chӁ trong

chiӃn ÿҩu và ÿã tҥo ra ÿѭӧc nhӳng trұn ÿánh thӕi ÿӝng, phӕi hӧp tӕt vӟi chiӃn

trѭӡng toàn quӕc.

Nhѭng do lӵc lѭӧng ÿӏch – ta chênh lӋch, mӝt sӕ vùng du kích ÿã biӃn thành

vùng tҥm chiӃm; chi bӝ, chính quyӅn bӏ bұt ra khӓi dân. Hình thái chiӃn trѭӡng Biên

Hoà, Bà Rӏa trӣ nên khó khăn, phӭc tҥp trong nhӳng năm sau.

CHѬѪNG BA

GIӲ VӲNG ĈӎA BÀN, VѬӦT QUA KHÓ KHĂN ÁC LIӊT,

LIÊN TӨC TIӂN CÔNG QUÂN ĈӎCH, CÙNG CҦ NѬӞC

ĈÁNH BҤI CHIӂN TRANH XÂM LѬӦC CӪA

THӴC DÂN PHÁP (1950 – 7-1954)

I – TӘ CHӬC LҤI CHIӂN TRѬӠNG, BӔ TRÍ LҤ, LӴC LѬӦNG ĈÁNH ĈӎCH LҨN

CHIӂM BÌNH ĈӎNH BҦO Vӊ CĂN CӬ.

3 Pages 21-30

▲back to top

3.1 Page 21

▲back to top

Thҳng lӧi cӫa nhân dân ta ӣ ChiӃn dӏch Biên giӟi ÿã gây ra mӝt tâm lý thҩt bҥi

trong giai cҩp thӕng trӏ Pháp. Tuy nhiên, bӑn thӵc dân hiӃu chiӃn Pháp vүn tiӃp tөc

ÿҭy mҥnh cuӝc chiӃn tranh xâm lѭӧc nѭӟc ta. Chúng cҫu xin viӋn trӧ Mӻ tăng gҩp

ÿôi ngân sách chiӃn tranh, tăng quân ÿӝi viӉn chinh và tiӃp tөc thӵc hiӋn chính sách

“dùng ngѭӡi ViӋt ÿánh ngѭӡi ViӋt, lҩy chiӃn tranh nuôi chiӃn tranh”.

Chính phӫ Pháp ÿã cӱ Ĉӡ Lát Ĉӡ Tát-xi-nhi sang làm tәng chӍ huy quân ÿӝi

viӉn chinh, vӟi mӝt kӃ hoҥch chiӃn lѭӧc ÿҫy tham vӑng hòng xoay chuyӇn lҥi tình

thӃ chiӃn trѭӡng chính Bҳc Bӝ.

Trên chiӃn trѭӡng Nam Bӝ ÿҫu năm 1951, thӵc dân Pháp càng nӛ lӵc ÿánh

phá vùng ÿӗng bҵng sông Cӱu Long, nhҵm cѭӟp ngѭӡi, cѭӟp cӫa cӫa ta nhiӅu hѫn

nӳa, ÿӗng thӡi thӵc hiӋn âm mѭu chia cҳt chiӃn trѭӡng, bao vây, phong toҧ kinh tӃ,

bóp nghҽt nguӗn lúa gҥo tӯ miӅn Tây lên miӅn Ĉông. Ӣ miӅn Ĉông, ÿӏch mӣ nhӳng

cuӝc hành quân lӟn yӇm trӧ cho quân nguӷ lҩn sâu vào vùng căn cӭ cӫa ta, nhҵm

tҥo vành ÿai an toàn quanh Sài Gòn.

ĈӇ ÿáp ӭng vӟi yêu cҫu cӫa tình hình mӟi, tháng 5 năm 1951, Trung ѭѫng Cөc

miӅn Nam quyӃt ÿӏnh tә chӭc lҥi chiӃn trѭӡng. Nam Bӝ ÿѭӧc chia làm hai phҫn liên

khu: phân liên khu miӅn Ĉông và phân liên khu miӅn Tây, lҩy song TIӅn làm ranh

giӟi. Các tӍnh cǊng ÿѭӧc sҳp xӃp tә chӭc lҥi. Cán bӝ lãnh ÿҥo, chӍ huy ÿѭӧc tăng

cѭӡng tӯ cҩp tӍnh, huyӋn ÿӃn cҩp xã.

Hai tӍnh Thӫ Dҫu Mӝt và Biên Hoà sáp nhұp lҥi thành tӍnh Thӫ Biên; tӍnh Bà Rӏa

và Chӧ Lӟn sáp nhұp lҥi thành tӍnh Bà Chӧ.

TӍnh Thӫ Biên gӗm có 7 huyӋn: Hӟn Quҧn, BӃn Cát, Lái Thiêu, Thӫ Ĉӭc, Tân

Uyên, Vƭnh Cӱu, Xuân Lӝc, hai thӏ xã Thӫ Dҫu Mӝt và Biên Hoà. Ĉӗng chí NguyӉn

Quang ViӋt làm bí thѭ TӍnh uӹ. Ĉӗng chí HuǤnh Văn NghӋ nguyên Tѭ lӋnh Khu 7,

ÿѭӧc tăng cѭӡng vӅ làm tӍnh ÿӝi trѭӣng. Lӵc lѭӧng vǊ trang tӍnh có tiӇu ÿoàn tұp

trung 303, ÿӝi biӋt ÿӝng và ӣ mӛi huyӋn có mӝt ÿҥi ÿӝi bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng. Ӣ các

huyӋn trӑng ÿiӇm nhѭ Vƭnh Cӱu, Lái Thiêu, Hӟn Quҧn, TӍnh uӹ tăng cѭӡng nhӳng

cán bӝ có năng lӵc, thông thuӝc chiӃn trѭӡng vӅ cӫng cӕ bӝ máy lãnh ÿҥo, chӍ huy.

HuyӋn Vƭnh Cӱu là ÿӏa bàn nӕi liӅn phía nam chiӃn khu Ĉ, là ÿѭӡng hành lang

tӯ chiӃn khu Ĉ xuӕng Long Thành, Bà Rӏa. TӍnh uӹ chӍ ÿҥo phaҧi tăng cѭӡng cán bӝ

cho cѫ sӣ, phҧi bám ÿӏa bàn, bám dân mà hoҥt ÿӝng, tránh tình trҥng “ly hѭѫng”.

Toàn huyӋn chia làm 3 khu vӵc vӟi 13 xã. Mӛi xã thành lұp mӝt ÿӝi du kích tӯ 6 ÿӃn

12 chiӃn sƭ. Ӣ khu vӵc 3 (gӗm 3 xã Tân Bӱu, Bình Hoà, Tân Phѭӟc) ÿã lұp ÿӝi vǊ

3.2 Page 22

▲back to top

trang tuyên truyӅn liên xã, thѭӡng xuyên hoҥt ÿӝng xây dӵng cѫ sӣ ӣ vùng sau lѭng

ÿӏch.

HuyӋn Xuân Lӝc, mӝt huyӋn bӏ ÿӏch tҥm chiӃm ÿóng, TӍnh uӹ thành lұp Ban cán

sӵ Ĉҧng, ÿҥi ÿӝi La Nha, ÿӝi Công an xung phong nhұp lҥi thành ÿӝi vǊ trang tuyên

truyӅn. Liên hiӋp công ÿoàn tӍnh ÿã xây dӵng các ÿӝi công tác tӯ 15 ÿӃn 20 ÿӗng

chí, cùng vӟi ÿӝi vǊ trang tuyên truyӅn làm nhiӋm vө xây dӵng cѫ sӣ hѭӟng dүn

nhân dân ÿҩu tranh chӕng ÿӏch.

Thӵc hiӋn chӍ thӏ cӫa Uӹ ban kháng chiӃn hành chính Nam Bӝ, huyӋn căn cӭ

Ĉӗng Nai gӗm huyӋn Hӟn Quҧn và mӝt sӕ xã cӫa huyӋn Tân Uyên1 ÿѭӧc thành lұp,

rӝng hѫn 3.700 km2. Ĉӗng chí Lê Thái làm bí thѭ HuyӋn uӹ. Ĉӗng chí NguyӉn Văn

Tѭ (Tѭ Râu) tӍnh ÿӝi phó Thӫ Biên ÿѭӧc cӱ vӅ phө trách huyӋn ÿӝi trѭӣng.

TӍnh Bà Chӧ gӗm 4 huyӋn: Long Ĉҩt, VǊng Tàu, Long Thành, Liên huyӋn2, hai

thӏ xã Cҩp và Bà Rӏa.

Bí thѭ TӍnh uӹ là ÿӗng chí Võ Văn Khánh; tӍnh ÿӝi trѭӣng là ÿӗng chí Trҫn

Thҳng Minh. Lӵc lѭӧng vǊ trang tӍnh có tiӇu ÿoàn chӫ lӵc 300, ÿҥi ÿӝi chuyên môn

ÿánh tàu trên các sông Lòng Tàu và Thӏ Vҧi. Mӛi huyӋn có mӝt ÿҥi ÿӝi bӝ ÿӝi ÿӏa

phѭѫng. Ӣ huyӋn Long Ĉҩt, TӍnh uӹ thành lұp Ban cán sӵ phө trách các xã thuӝc

huyӋn Long ĈiӅn cǊ và chӍ ÿҥo xây dӵng mӝt ÿҥi ÿӝi bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng mҥnh gӗm 4

trung ÿӝi bӝ binh, 1 trung ÿӝi ÿһc công. TӍnh uӹ xác ÿӏnh: Long Ĉҩt là ÿӏa bàn trӑng

ÿiӇm cӫa Bà Chӧ, giӳ ÿѭӧc ÿӏa bàn này là giӳ ÿѭӧc phong trào trong tӍnh. Ĉӕi vӟi

vùng Duyên Hҧi, Liên huyӋn ta giӳ ÿѭӧc ÿӏa bàn rӝng lӟn này là trӵc tiӃp uy hiӃp Sài

Gòn vӅ hѭӟng ÿông và ÿông nam, và ÿiӅu quan trӑng trѭӟc mҳt là bҧo vӋ ÿѭӧc

ÿѭӡng giao thông vұn tҧi lúa gҥo và hàng hoá tӯ Liên huyӋn vӅ khu tây Bà Rӏa.

ViӋc phân bӕ ÿӏa bàn nhѭ trên ÿã tҥo cho tӯng vùng, tӯng khu vӵc có nhӳng

căn cӭ, bàn ÿҥp rӝng, có ÿѭӡng hành lang liên hoàn tiӋn lӧi cho viӋc cѫ ÿӝng lӵc

lѭӧng, bҧo ÿҧm hѫn viӋc lãnh ÿҥo, chӍ huy tұp trung, thông suӕt, chӕng lҥi âm mѭu

chia cҳt chiӃn trѭӡng cӫa ÿӏch.

Vӯa bӕ trí sҳp xӃp lӵc lѭӧng, vӯa ÿánh ÿӏch chӕng lҩn chiӃm, tӯ tháng 6 ÿӃn

cuӕi năm 1951, các lӵc lѭӧng vǊ trang Thӫ Biên, Bà Chӧ ÿã lұp nhiӅu chiӃn công

xuҩt sҳc.

1 Các xã: Mӻ Lӝc, Tân Hoà, Tân Tӏch, Thѭӡng An, Lҥc An…

2 Liên huyӋn gӗm huyӋn Nhà Bè, Cҫn Giuӝc. ĈӃn giӳa năm 1953 có thêm Cҫn Ĉѭӟc nhұp lҥi

3.3 Page 23

▲back to top

Ngày 16-6-1951, ÿӝi biӋt ÿӝng tӍnh Thӫ Biên và mӝt trung ÿӝi vǊ trang huyӋn

Vƭnh Cӱu ÿã tiӃn công diӋt ÿӗn Long ĈiӅm (xã Phѭӟc Tân1 - Vƭnh Cӱu). Ĉӗn này

ÿѭӧc xây sát nhà thӡ Thiên chúa giáo do mӝt trung ÿӝi quân ngөy thuӝc lӵc lѭӧng

cѫ ÿӝng “bҧo vӋ công giáo” (UMDC) ÿóng giӳ ÿӇ án ngӳ phía ÿông chiӃn khu Bình

Ĉa, càn quét lҩn chiӃm vùng ÿӝc lұp – Long Hѭng, An Hòa2 (huyӋn Vƭnh Cӱu).

Ĉѭӧc ÿӏa bàn xӭ ÿҥo Long ĈiӅn giúp ÿӥ và tiӃn hành tӕt công tác ÿӏch vұn, ÿêm 15-

6, lӵc lѭӧng ta bí mұt ém quân gҫnÿӗn và 11 giӡ trѭa ngày 16-6-1951, khi bӑn lính

vӯa ÿi ăn trѭa, bӝ ÿӝi ta ұp vào ÿӗn, ÿӏch không kӏp trӣ tay, bӓ chҥy tán loҥn. Ta thu

3 trung liên, 3 tiӇu liên, 1 súng cӕi 81 ly và 43 súng trѭӡng.

DiӋt ÿӗn Long ĈiӅm, ta phá vӥ kӃ hoҥch cӫa ÿӏch hòng dùng lӵc lѭӧng phҧn

ÿӝng trong Thiên chúa giáo chӕng phá cách mҥng ӣ vùng này.

Tháng 7-1951, bӝ ÿӝi tӍnh Thӫ Biên tiӃn công diӋt yӃu khu Trҧng Bom. Ĉây là

mӝt căn cӭ quân sӵ cách Biên Hòa 20 km nҵm trên tuyӃn giao thông quӕc lӝ 1, chһn

ÿѭӡng giao thông liên lҥc cӫa ta tӯ chiӃn khu Ĉ vӅ Long Thành, Bà Rӏa, là ÿiӇm xuҩt

phát cӫa ÿӏch ÿӇ ÿánh phá, uy hiӃp vùng ÿӝc lұp cӫa huyӋn Vƭnh Cӱu (ӣ Ĉҥi An,

Ĉӏnh Tân). YӃu khu có 4 lô cӕt kӁm gai nhiӅu lӟp bao bӑc do mӝt ÿҥi ÿӝi lính Âu Phi

(200 tên) ÿóng giӳ (ÿҥi ÿӝi 3, tiӇu ÿoàn 11, trung ÿoàn bӝ binh thuӝc ÿӏa sӕ 22).

Trұn ÿánh ÿѭӧc chuҭn bӏ hѫn mӝt tháng trѭӟc. HuyӋn ÿӝi Vƭnh Cӱu ÿã cӱ

ÿӗng chí NguyӉn Văn Phòng ÿҥi ÿӝi phó ÿҥi ÿҥi Lam Sѫn và mӝt tiӇu ÿӝi trinh sát ÿi

nghiên cӭu chuҭn bӏ chiӃn trѭӡng. Cҧ tiӇu ÿӝi hóa trang làm công nhân sӣ ÿá ӣ Bàu

Cá. Hàng ngày theo xe sӣ ÿá vӅ ngang yӃu khu, các chiӃn sƭ trinh sát ÿã quan sát

tình hình bӕ phòng cӫa ÿӏch. Ta lҥi có cѫ sӣ cӫa Công an tӍnh Thӫ Biên tҥi thӏ trҩn

Trҧng Bom và cѫ sӣ nӝi tuyӃn3 trong yӃu khu thѭӡng xuyên cung cҩp tin tӭc. Nhӡ

vұy viӋc nҳm ÿӏch ÿѭӧc chính xác và tӹ mӹ.

Ĉӗng chí HuǤnh Văn NghӋ tӍnh ÿӝi trѭӣng trӵc tiӃp chӍ huy trұn ÿánh. Các lӵc

lѭӧng tham gia chiӃn ÿҩu ÿã ÿѭӧc ÿӝng viên chính trӏ chu ÿáo, thҩu hiӇu ý nghƭa

trұn ÿánh và ÿѭӧc giao nhiӋm vө cө thӇ rõ ràng.

Du kích huyӋn Vƭnh Cӱu bӕ trí ӣ lӝ 1 tӯ Hӕ Nai ÿӃn Trҧng Bom có nhiӋm vө

phá ÿѭӡng, ngã cây, gây tiӃng nә, chһn ÿӏch tӯ hѭӟng Biên Hòa lên.

Ĉӝi vǊ trang tuyên truyӅn huyӋn Xuân Lӝc phөc kích ӣ khu vӵc Dҫu Giây, An

Lӝc, chһn viӋn binh tӯ Xuân Lӝc xuӕng.

1 Nay thuӝc huyӋn Long Thành.

2 Nay thuӝc huyӋn Long Thành.

3 Anh Mӝt, em ÿӗng chí Lѭu Minh Hoàng ÿҥi ÿӝi trѭӣng ÿҥi ÿӝi Lam Sѫn.

3.4 Page 24

▲back to top

Mӝt trung ÿӝi thuӝc ÿҥi ÿӝi 55 tiӇu ÿoàn 303 do ÿӗng chí Tҥ Minh Khâm và

ÿӗng chí Nam Sѫn chӍ huy và ÿӝi biӋt ÿӝng tӍnh do ÿӗng chí Trҫn Yên ThӃ chӍ huy,

hóa trang giҧ công nhân theo xe cam nhông làm mǊi ÿӝt kích chӫ yӃu vào yӃu khu.

TiӇu ÿoàn 3031 do ÿӗng chí Lê Văn Ngӑc trӵc tiӃp chӍ huy ém quân phía bìa

rӯng cách yӃu khu 500 mét, khi ÿӝi biӋt ÿӝng nә súng, nhanh chóng vұn ÿӝng ÿánh

thҷng vào khu trung tâm, chiӃm sӣ chӍ huy và khu thông tin.

Ĉҥi ÿӝi Lam Sѫn diӋt ÿӗn ngөy binh gҫn sân banh, hӛ trӧ cho cán bӝ và du kích

Trҧng Bom vǊ trang tuyên truyӅn, diӋt ác trong thӏ trҩn.

16 giӡ ngày 20-7-1951, theo thѭӡng lӋ, 2 xe cam nhông tӯ Bàu Cá ÿѭa 75 cán

bӝ chiӃn sƭ hóa trang giҧ công nhân chҥy vӅ hѭӟng Trҧng Bom. VǊ khí ÿӇ nҵm dѭӟi

sàn xe.

16 giӡ 15 phút, khi bӑn lính tӯ trong yӃu khu tӓa ra sân ÿá bóng và khu vӵc

chӧ, 2 xe cam nhông cǊng vӯa tӟi cәng yӃu khu, bӝ ÿӝi ta nhanh chóng nhҧy ra khӓi

xe, diӋt ngay nhӳng tên gác cәng, xông vào dùng bӝc phá ÿánh các lô cӕt, chiӃm xe

bӑc sҳt…

TiӃng kèn ÿӗng thôi thúc xông trұn cӫa ÿӗng chí Ngӑc Bé vang lên, tiӇu ÿoàn

303 lұp tӭc xông ra chiӃm lƭnh khu trung tâm. Cùng lúc ÿҥi ÿӝi Lam Sѫn do ÿӗng chí

Lê Minh Hoàng chӍ huy cǊng nә súng vào ÿӗn lính Pҥt-ti-dăng cҥnh sân banh.

Hoàn toàn bӏ bҩt ngӡ, ÿӏch không kӏp chӕng trҧ, 50 tên lính Âu Phi bӏ diӋt, 50 tên

khác bӏ bҳt sӕng, sӕ còn lҥi hӕt hoҧng chҥy trӕn. Toàn bӝ bӑn tӅ, ÿiӋp không kӏp tҭu

thoát ÿã ÿҫu hàng quân ta.

Suӕt ÿêm 20-7, cán bӝ, chiӃn sƭ ta dùng xe GMC chӣ toàn bӝ máy móc và 200

súng các loҥi, trong ÿó có 10 khҭu ÿҥi liên, 50 trung liên, 1 cӕi 81 ly và hàng chөc tҩn

ÿҥn dѭӧc vӅ bӡ sông Ĉӗng Nai ÿӇ chuyӇn vӅ chiӃn khu Ĉ. Ngoài ra, ta còn thu

nhiӅu lѭѫng thӵc, ÿӗ dùng quân sӵ và 5 triӋu ÿӗng tiӅn Ĉông Dѭѫng.

ChiӃn thҳng Trҧng Bom vang dӝi khҳp vùng, tác ÿӝng mҥnh mӁ ÿӕi vӟi phong

trào chiӃn tranh du kích ӣ huyӋn Vƭnh Cӱu và Xuân Lӝc.

Trong lúc kҿ ÿӏch ÿang cӕ sӭc dӗn ta vào thӃ bӏ ÿӝng ÿӕi phó trên chiӃn trѭӡng,

chiӃn thҳng Trҧng Bom mӝt lҫn nӳa ÿã thӇ hiӋn ý chí và quyӃt tâm cao, tѭ tѭӣng

chӫ ÿӝng tiӃn công ÿӏch, mѭu trí, sáng tҥo trong cách ÿánh cӫa các lӵc lѭӧng vǊ

trang Biên Hòa.

Trên chiӃn trѭӡng Bà Chӧ, tӯ ÿҫu năm 1951, giһc Pháp liên tөc mӣ nhӳng

cuӝc càn quét, lҩn chiӃm lӝ 15, uy hiӃp căn cӭ khu tây: Phú Mӻ, Hҳc Dӏch. Tên Suy-

a-cӕt (Suacӕt) dùng ÿӝi biӋt kích liên tөc ÿӝt nhұp vào căn cӭ Long Thành và Phú

1 TiӇu ÿoàn 303 gӗm các ÿҥi ÿӝi 55, 65, 60 và ÿҥi ÿӝi trӧ chiӃn 70.

3.5 Page 25

▲back to top

Mӻ gây nên tình hình rҩt căng thҷng. Tháng 5-1951, quân Pháp tә chӭc cuӝc càn lӟn

gӗm cҧ bӝ binh và hҧi quân tӯ nhiӅu hѭӟng ÿánh vào khu tây Phú Mӻ, Phѭӟc Hòa,

Tân Thành nhҵm diӋt xѭӣng giӟi Nam Bӝ. TiӇu ÿoàn 300, bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng huyӋn

VǊng Tàu, du kích trong căn cӭ ÿã chӫ ÿӝng ÿánh ÿӏch cҧ trên bӝ, trên sông. Tҥi

Bѭng Trөc, tiӇu ÿoàn 300 tұp kích vào cөm quân ÿӏch, diӋt 2 ÿҥi ÿӝi, thu 80 súng các

loҥi. Trên sông Thӏ Vҧi, ÿҥi ÿӝi chuyên môn ÿánh tàu dùng thӫy lôi ÿánh chìm mӝt sӕ

tàu giһc. Sau 3 ngày hành quân càn quét, lӵc lѭӧng bӏ tiêu hao, không tiӃn sâu vào

ÿѭӧc trong căn cӭ, ÿӏch buӝc phҧi rút lui.

Trѭcӟ tình hình căn cӭ khu tây Bà Rӏa không còn әn ÿӏnh, nhҩt là tình hình

chung trên chiӃn trѭӡng ÿang biӃn chuyӇn không thuұn lӧi, tháng 6-1951, Trung

ѭѫng Cөc và Bӝ tѭ lӋnh Nam Bӝ quyӃt ÿӏnh chuyӇn xѭӣng quân giӟi Nam Bӝ tӯ

Phú Mӻ vӅ chiӃn khu Ĉ. Ĉây là mӝt nhiӋm vө trung tâm ÿӝt xuҩt, Trung ѭѫng Cөc

giao cho TӍnh ӫy và tӍnh ÿӝi Bà Chӧ ÿҧm trách1.

TӍnh ӫy Bà Chӧ chӑn nhӳng ÿҧng viên khӓe mҥnh trong các cѫ quan tӍnh và

các xã trong căn cӭ làm lӵc lѭӧng vұn tҧi. TiӇu ÿoàn 300 là lӵc lѭӧng nòng cӕt vӯa

tham gia vұn tҧi, vӯa bҧo vӋ an tòan tuyӃn ÿѭӡng vұn chuyӇn dài ÿӃn 150 km. Anh

em phҧi xuyên rӯng, phҧi vѭӧt qua nhiӅu con lӝ, phҧi băng qua nhiӅu ÿoҥn sông

sâu. Trong lúc ÿang mùa mѭa, rӯng lúc nào cǊng ҭm ѭӟt, trѫn trӧt; ÿi ÿã khó, càng

khó hѫn là ÿҧm bҧo bí mұt cho chuyӃn sau; máy móc thì nһng, nhѭ thân máy tiӋn

vҥn năng phҧi trên 40 ngѭӡi khiêng và ÿi khoҧng vài trăm mét lҥi phҧi thay tóan

khác. Khi ÿӃn sông Buông nѭӟc sâu và chҧy xiӃt, các ÿoàn vұn tҧi bӏ dӗn lҥi không

qua ÿѭӧc. Ĉӗng chí Suҩt, huyӋn ÿӝi phó huyӋn Long Thành ÿã phát hiӋn mӝt cây to,

cao nҵm sát bӡ sông và ÿӅ xuҩt ngay ý kiӃn hҥ thân cây làm cҫu qua sông. Nhӡ

sáng kiӃn này, ÿoàn vұn tҧi ÿã qua sông Buông an toàn. Ĉӗng chí Lê Kích chӍ huy

ÿӝi trinh sát ngày ÿêm bám chһt ÿѭӡng vұn chuyӇn vӯa theo dõi ÿӏch sҹn sàng

chiӃn ÿҩu, vӯa ngөy trang mһt ÿѭӡng ÿҧm bҧo bí mұt cho các ÿoàn áp tҧi ÿi và vӅ.

Mӝt khó khăn khác là làm thӃ nào vұn chuyӇn ÿѭӧc các loҥi hóa chҩt ÿã pha

chӃ, ÿһc biӋt là phuy-mi-nát thӫy ngân (Fulhg) - loҥi hóa chҩt nә rҩt nhҥy và mҥnh,

nó kӷ mӑi chҩn ÿӝng và ma sát. Công nhân quân giӟi ÿã có sáng kiӃn dùng bình

thӫy tinh nhӓ ÿӵng phuy-mi-nát rӗi ÿә nѭӟc ngұp cho nó chìm xuӕng.

Vҩt vҧ, cӵc nhӑc trong hành quân mang vác, vұn chuyӇn, bӝ ÿӝi ta còn phҧi

thѭӡng xuyên ÿӕi phó khi ÿӏch ÿӝt kích ÿánh phá. Ngày 29-7-1951, ÿӏch tұp trung

quân cѫ ÿӝng cӫa phân tiӇu khu Biên Hòa và lӵc lѭӧng ӣ chi khu Long Thành, chia

làm nhiӅu cánh hành quân vào Phú Mӻ. Ĉӗng thӡi quân ÿӏch tӯ Xuân Lӝc xuӕng án

1 NhiӋm vө này ÿѭӧc gӑi tên là kӃ hoҥch công tác X.

3.6 Page 26

▲back to top

ngӳ tҥi Bình Ĉa và mӝt bӝ phұn kéo vào Hҳc Dӏch. Trong khi ÿó tàn giһc rình rұp

trên sông Thӏ Vҧi, máy bay quҫn ÿҧo bҳn phá, bӓ bom.

Ĉҥi ÿӝi 1 tiӇu ÿoàn 300 bám ÿánh ÿӏch ngay tӯ vòng ngoài ӣ Tam ThiӋn

(Phѭӟc Thái), dân quân ÿón ÿánh chúng ӣ Trҧng Nai (có 1 phân xѭӣng cӫa xѭӣng

quân giӟi). Ta tә chӭc nhiӅu mǊi tiӃn công chia cҳt ÿӏch. Chúng phҧi rút chҥy vӅ cөm

lҥi ӣ Bѭng Trúc, Suӕi Cát. Bӝ ÿӝi ta truy kích và tұp kích diӋt gӑn mӝt trung ÿӝi ÿӏch

buӝc chúng phҧi rút.

Trong hѫn hai tháng tӯ giӳa tháng 6 ÿӃn tháng 8 năm 1951, toàn bӝ máy móc,

nguyên vұt liӋu cӫa xѭӣng quân giӟi Nam Bӝ ÿѭӧc di chuyӇn tӯ Phú Mӻ vӅ chiӃn

khu Ĉ an toàn. Ĉây là mӝt kǤ tích, mӝt ÿóng góp lӟn cӫa Ĉҧng bӝ và quân dân Bà

Rӏa – Chӧ Lӟn.

Lúc này, ӣ Thӫ Biên, sau chiӃn thҳng Trҧng Bom, theo sӵ chӍ ÿҥo cӫa tӍnh ÿӝi,

tiӇu ÿoàn 303 ÿѭa các tә trinh sát ÿһc công xuӕng các huyӋn ÿӇ hӛ trӧ phong trào

chiӃn tranh du kích. Tҥi Vƭnh Cӱu, bӝ ÿӝi huyӋn liên tөc ÿánh ÿӏch tuҫn tiӉu, càn

quét, ÿánh gioa thông ÿѭӡng sҳt. Du kích các xã Lӧi Hoà, Bình Long, xã căn cӭ

Ĉӏnh Tân thuӝc huyӋn Vƭnh Cӱu ÿã bung ra dùng mìn và lӵu ÿҥn gài bao vây bót

Rҥch Ĉông và Bình Long, không cho ÿӏch tӵ do ra ngoài càn quét, khӫng bӕ nhân

dân; cán bӝ các xã dӑc lӝ 15, 24 bám vào các xã du kích, tҥm chiӃm ÿӇ xây dӵng cѫ

sӣ. Ӣ huyӋn Xuân Lӝc, Ban cán sӵ Ĉҧng ÿã chӍ ÿҥo các ÿӝi vǊ trang tuyên truyӅn ÿi

sâu vào các ÿӗn ÿiӅn cao su xây dӵng cѫ sӣ. ĈӃn cuӕi năm 1951, ta ÿã khôi phөc

lҥi các chi bӝ Ĉҧng ӣ Suӕi Tre, Hàng Gòn, Dҫu Giây, An Lӝc, Bҧo Chánh v.v… phát

triӇn ÿѭӧc cѫ sӣ cách mҥng trong thӏ trҩn và mӝt sӕ xã vùng rӯng.

Tháng 10-1951, giһc Pháp lҥi mӣ trұn càn lӟn vào chiӃn khu Ĉ. Ĉӏch dùng

nhiӅu tàu hàn sông, bao vây chһt căn cӭ. Bӝ ÿӝi huyӋn căn cӭ Ĉӗng Nai cùng du

kích các xã ÿã kӏp thӡi ÿánh ÿӏch. Trên song Ĉӗng Nai, ta dùng các loҥi SSA và SSB

bҳn bӓng nһng 11 tàu giһc. Trong lúc ÿó, ÿҥi ÿӝi 60 tiӇu ÿoàn 303 ÿã tiӃn công diӋt

bót Cҫu Ĉӏnh nҵm trên ÿѭӡng 13 tӯ thӏ xã Thӫ Dҫu Mӝt ÿi BӃn Cát, diӋt 1 trung ÿӝi

ÿӏch, thu 20 súng; mӣ ÿѭӧc hành lang vұn chuyӇn lѭѫng thӵc tӯ BӃn Cát vӅ chiӃn

khu Ĉ.

Tҥi Bà Chӧ, vào nhӳng tháng cuӕi năm 1951, giһc Pháp ÿҭy mҥnh càn quét và

lҩn chiӃm vào các vùng căn cӭ Phú Mӻ, Hҳc Dӏch, Phѭӟc An (Long Thành), Minh

Ĉҥm và vùng ven thӏ trҩn Ĉҩt Ĉӓ. Ӣ huyӋn Long Thành, tình hình ÿһc biӋt căng

thҷng. Các ÿӝi biӋt kích thѭӡng xuyên luӗn vào căn cӭ ÿánh phá cѫ quan, phөc kích

ÿón ÿѭӡng chөp bҳt cán bӝ ÿi công tác. Ĉӗng chí huyӋn ÿӝi trѭӣng NguyӉn Văn

3.7 Page 27

▲back to top

Toàn trong lúc ÿi xuӕng cѫ sӣ bӏ giһc phөc kích và ÿӗng chí ÿã hy sinh. Ngày 27-9-

1951, ÿӏch mӣ cuӝc càn quét lӟn và chiӃm ÿóng căn cӭ Phѭӟc An. Chúng ÿѭa bӑn

nguӷ binh Hòa Hҧo cӫa Ba Cөt tӯ miӅn Tây lên ÿóng giӳ, nhân dân bӏ chúng gom lҥi

tӯng cөm. Các cѫ quan huyӋn phҧi dӡi xuӕng rӯng Sác.

TӍnh uӹ Bà Chӧ chӫ trѭѫng ÿҭy mҥnh hoҥt ÿӝng vùng sau lѭng ÿӏch, buӝc ÿӏch

phҧi quay lҥi ÿӕi phó giҧm sӭc tiӃn công cӫa chúng vào các vùng căn cӭ, ÿӗng thӡi

tҥo ÿiӅu kiӋn ÿӇ xây dӵng cѫ sӣ vùng sâu, vùng yӃu.

Theo hѭӟng chӍ ÿҥo trên, ÿӝi biӋt ÿӝng thӏ xã Cҩp vӟi quyӃt tâm cao ÿã tiӃn

công nhà an dѭӥng cӫa bӑn Pháp ӣ trung tâm thӏ xã VǊng Tàu. Trong nhà an dѭӥng

này ta xây dӵng ÿѭӧc mӝt cѫ sӣ mұt nên ÿã nҳm chҳc mӑi tình hình hoҥt ÿӝng cӫa

ÿӏch. Ĉêm 20-12-1951, ÿӝi biӋt ÿӝng Cҩp tӯ căn cӭ Bà Tau (xã Long Sѫn) vѭӧt

song BӃn Ĉình vӅ ém quân ӣ núi Lӟn. 18 giӡ 45 phút ngày 21-12, ÿӝi chia làm hai

tә, mӝt tә hoá trang giҧ ÿi tuҫn tra rӗi bҩt ngӡ ÿánh vào phòng ăn, trong lúc ÿӏch

ÿang tұp trung ăn bӳa tӕi. Tә khác bӕ trí trên núi, nә súng và ném lӵu ÿҥn nghi binh,

thu hút ÿӏch. 10 giӡ, trұn chiӃn ÿҩu ÿã diӉn ra ÿúng theo kӃ hoҥch. ChӍ trong 8 phút

trұn ÿánh kӃt thúc, ta diӋt 52 sƭ quan Pháp, trong ÿó có 1 tên thiӃu tѭӟng.

Trұn ÿánh táo bҥo, bҩt ngӡ vào thӏ xã Cҩp ÿã làm cho bӑn giһc hӃt sӭc kinh

hoàng.

Ӣ Liên huyӋn, tiӇu ÿoàn 300 ÿѭӧc HuyӋn uӹ, liên huyӋn ÿӝi giúp sӭc ÿã nghiên

cӭu và chuҭn bӏ trұn ÿánh chi khu Cҫn Giӡ. Chi khu Cҫn Giӡ nҵm gҫn cӱa biӇn, án

ngӳ ÿѭӡng giao thông trên sông Lòng Tàu vào Sài Gòn, có hai ÿҥi ÿӝi nguӷ binh

Cao Ĉài ÿóng giӳ do mӝt trung uý Pháp (kiêm chӍ huy trѭӣng) chӍ huy. Mӝt ÿҥi ÿӝi

cӫa tiӇu ÿoàn 300 và bӝ ÿӝi Liên huyӋn do ÿӗng chí NguyӉn Văn Bӭa, ÿӗng chí Trҫn

Minh Tâm và Kim Ba chӍ huy, ÿѭӧc nhân dân hai xã Ĉӗng Hoà Long Thành che chӣ

và giúp ÿӥ mӑi phѭѫng tiӋn; lҥi có cѫ sӣ nӝi tuyӃn cung cҩp tình hình và phӕi hӧp

chiӃn ÿҩu. 11 giӡ ÿêm ngày 29-1-1952 (mӗng 3 tӃt Nhâm Thìn), nӝi ӭng vӯa mӣ

cӱa, lӵc lѭӧng ta nhanh chóng nә súng áp ÿҧo ÿӏch. Ch1ung không kӏp chӕng cӵ,

nhiӅu tên ÿҫu hàng. Ta chiӃm và làm chӫ chi khu suӕt ÿêm. Bao năm bӏ ÿӏch kìm

kҽp, nhân dân Cҫn Giӡ xúc ÿӝng và quyӃn luyӃn khi gһp lҥi nhӳng ngѭӡi thân – Anh

bӝ ÿӝi Cө Hӗ.

Ĉѭӧc tin chi khu Cҫn Giӡ bӏ ÿánh chiӃm, ÿӏch tұp trung 30 tàu chiӃn lӟn, nhӓ

ÿӃn ӭng cӭu và bao vây quân ta. Chѭa kӏp vѭӧt sông lӟn, lӵc lѭӧng ta phҧi trө lҥi

trong khu mǊi Bҫn. Suӕt mӝt tuҫn, nhân dân và cѫ sӣ Cҫn Giӡ ÿã nuôi giҩu, sҳm

3.8 Page 28

▲back to top

sӱa ghe thuyӅn, dүn ÿѭӡng, chӍ lӕi ÿѭa bӝ ÿӝi vѭӧt khӓi vòng vây cӫa ÿӏch và vӅ

căn cӭ an toàn.

Trұn ÿánh diӋt chi khu Cҫn Giӡ thҳng lӧi có ý nghƭa vӅ quân sӵ, chính trӏ ӣ

vùng Liên huyӋn, và ÿã ÿѭӧc Bӝ Tѭ lӋnh phân liên khu miӅn Ĉông gӣi ÿiӋn biӇu

dѭѫng khen ngӧi.

Qua mӝt năm vӯa tә chӭc, bӕ trí lҥi chiӃn trѭӡng, vӯa liên tөc chӫ ÿӝng ÿánh

ÿӏch, quân và dân Thӫ Biên, Bà Chӧ ÿã giӳ ÿѭӧc các ÿӏa bàn, căn cӭ trӑng yӃu, bҧo

toàn ÿѭӧc lӵc lѭӧng kháng chiӃn, ÿánh sâu, ÿánh hiӇm, tiêu hao, tiêu diӋt nhiӅu sinh

lӵc ÿӏch. Nhѭng sӭc ta có hҥn, kҿ ÿӏch lҥi ÿang tұp trung lӵc lѭӧng lҩn chiӃm bình

ÿӏnh, tranh chҩp quyӃt liӋt vӟi ta khҳp các ÿӏa bàn. Tình hình chiӃn trѭӡng ÿang diӉn

biӃn phӭc tҥp.

II – KHҲC PHӨC THIÊN TAI, THӴC HIӊN PHѬѪNG CHÂM BA VÙNG, ĈҬY

MҤNH TIӂN CÔNG VÙNG SAU LѬNG ĈӎCH.

Trên chiӃn trѭӡng Nam Bӝ, tӯ ÿҫu năm 1952, ÿӏch dӗn sӭc ÿánh phá vào Phân

liên khu miӅn Ĉông. Chúng tұp trung 17/25 tiӇu ÿoàn quân chính quy ÿҭy mҥnh lҩn

chiӃm vùng du kích, càn quét ÿánh phá ác liӋt các vùng căn cӭ ӣ miӅn Ĉông.

Trên chiӃn trѭӡng Thӫ Biên và Bà Chӧ, ÿӏch tăng cѭӡng bҳt lính, phát triӇn

quân nguӷ. Chúng xây dӵng hai tiӇu ÿoàn: tiӇu ÿoàn 64 BVN ÿóng ӣ Biên Hoà, tiӇu

ÿoàn 65 BVN ÿóng tҥi Bà Rӏa. Ngoài viӋc càn quét, tuҫn tiӉu phá ÿӏa hình, ÿӝt kích

vào căn cӭ kháng chiӃn, ÿӏch tұp trung lӵc lѭӧng ÿánh phá vào vùng du kích, biӃn

vùng du kích thành vùng tҥm chiӃm ÿӗng thӡi ngăn chһn ta hoҥt ÿӝng ӣ vùng ÿӏch

hұu. Tҥi Thӫ Biên, ÿӏch lҩn chiӃm khu Tân Long (ven căn cӭ Ĉӗng Nai), Bình Mӻ

(Châu Thành), càn quét mҥnh vào các xã Thӟi Hoà, Tân Phѭӟc, Tân Hoà (Lái

Thiêu), Bình An, An Bình, Phú Hӳu (Thӫ Ĉӭc), Bình Ĉa (bàn ÿҥp du kích huyӋn Vƭnh

Cӱu)… Tҥi Bà Chӧ, ÿӏch càn quét và chiӃm ÿóng xã Lý Nhѫn, An Thӟi Ĉông, Ĉӗng

Hoà, Long Thҥnh (Liên huyӋn), Long Tân (bàn ÿҥp du kích huyӋn Long Thành), khu

Minh Ĉҥm (căn cӭ du kích huyӋn Long Ĉҩt), núi Nӭa (VǊng Tàu)…

Ӣ vùng du kích và tҥm chiӃm, ÿӇ ÿӕi phó vӟi hoҥt ÿӝng cӫa ta, tăng cѭӡng

hoҥt ÿӝng gián ÿiӋp, tuҫn tiӉu, phөc kích trên nhӳng ÿѭӡng mà cán bӝ, du kích

thѭӡng ÿi lҥi. Chúng treo giҧi thѭӣng cho ai dө hàng hoһc chӍ bҳt ÿѭӧc cán bӝ, du

kích.

Lúc này, trên chiӃn trѭӡng chính Bҳc Bӝ chiӃn dӏch Hoà Bình kӃt thúc thҳng lӧi

(tháng 2-1952) ÿã cә vǊ mҥnh mӁ tinh thҫn kháng chiӃn cӫa cán bӝ, chiӃn sƭ và

3.9 Page 29

▲back to top

ÿӗng bào ta. Thӵc hiӋn nghӏ quyӃt hӝi nghӏ Trung ѭѫng lҫn thӭ 2, căn cӭ vào thӵc

tiӉn chiӃn trѭӡng Nam Bӝ, Trung ѭѫng Cөc ÿã ra chӍ thӏ vӅ phѭѫng châm công tác

ba vùng.

Chҩp hành chӍ thӏ cӫa Trung ѭѫng Cөc, tӯ ÿҫu năm ÿӃn tháng 6-1952, TӍnh uӹ,

tӍnh ÿӝi Thӫ Biên và Bà Chӧ ÿã tә chӭc lҥi ÿӏa bàn, sӱ dөng linh hoҥt các tiӇu ÿoàn

chӫ lӵc tӍnh, hӛ trӧ bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng huyӋn, du kích xã hoҥt ÿӝng theo phѭѫng

châm ba vùng.

Các tiӇu ÿoàn 303 và 300 phân tán thành tӯng ÿҥi ÿӝi xuӕng các huyӋn, ÿӗng

thӡi sҹn sàng tұp trung ÿánh ÿӏch khi có ÿiӅu kiӋn. TiӇu ÿoàn 300 Bà Chӧ, mӝt ÿҥi

ÿӝi giӳ căn cӭ Xuyên Phѭӟc Cѫ, mӝt ÿҥi ÿӝi ӣ phía bҳc Long Thành (sông cҧ), kӃt

hӧp vӟi bӝ ÿӝi huyӋn VǊng Tàu chӕng càn bҧo vӋ căn cӭ Phú Mӻ, giúp ÿӥ cӫng cӕ

bӝ ÿӝi huyӋn Long Thành. Lúc này, tiӇu ÿoàn 303 có bӕn ÿҥi ÿӝi1, hai ÿҥi ÿӝi hoҥt

ÿӝng hѭӟng Châu Thành và Lái Thiêu, hai ÿҥi ÿӝi bҧo vӋ chiӃn khu Ĉ. Tӯng trung

ÿӝi lҥi ÿѭӧc ÿѭa xuӕng các vùng du kích ÿang bӏ uy hiӃp nһng, hӛ trӧ cho du kích ӣ

xã chӕng ÿӏch càn quét lҩn chiӃm. Ӣ huyӋn Vƭnh Cӱu, lӵc lѭӧng vǊ trang ÿã phân

tán tӯng trung ÿӝi, tiӇu ÿӝi làm công tác vǊ trang tuyên truyӅn, xây dӵng cѫ sӣ.

Trong lúc ÿó trên ÿӏa bàn Thӫ Biên, Bà Chӧ còn có tiӇu ÿoàn 320 – tiӇu ÿoàn vұn tҧi

cӫa Phân liên khu miӅn Ĉông vӯa mӟi thành lұp (6-1952). Ngoài nhiӋm vө ÿѭa ÿón

và bҧo vӋ các ÿoàn cán bӝ2 trên tuyӃn ÿѭӡng dài tӯ Hàm Tân vӅ chiӃn khu Ĉ, tiӇu

ÿoàn 320 ÿã cùng vӟi lӵc lѭӧng tҥi chӛ ÿánh ÿӏch, góp sӭc vào viӋc giӳ hành lang

giao thông cӫa ÿӏa phѭѫng trong nhӳng năm khó khăn, quyӃt liӋt.

Sau khi ÿӭng chân vӳng chҳc trên các ÿӏa bàn, bӝ ÿӝi ta ÿã tích cӵc chӕng ÿӏch

lҩn chiӃm bình ÿӏnh, tiêu hao tiêu diӋt ÿӏch. Các ÿӝi du kích, biӋt ÿӝng ÿã ÿҭy mҥnh

hoҥt ÿӝng ӣ các vùng bӏ tҥm chiӃm; bao vұy kinh tӃ, chӕng ÿӏch dӗn dân cѭӟp

ngѭӡi, cѭӟp cӫa cӫa ta. Các ÿѫn vӏ ÿã chú trӑng công tác ÿӏch nguӷ vұn ÿi ÿôi vӟi

công tác dân vұn, nhҩt là ÿӗng bào ӣ các vùng có ÿҥo Cao Ĉài.

Tҥi thӏ xã Cҩp, tӯ tháng 5 ÿӃn tháng 7 năm 1952, ÿӝi biӋt ÿӝng thӏ xã ÿã luӗn

sâu ÿánh ÿӏch nhiӅu trұn. Tháng 5-1952, ÿӝi ÿã hoá trang giҧ dân ÿi làm cӫi, dùng

ghe vѭӧt sông ÿánh chiӃm ÿӗn Thҥnh An, nҳm sâu trên cù lao Thҥnh An, diӋt mӝt

trung ÿӝi Cao Ĉài. Ĉѭӧc nhân dân, du kích Thҥnh An giúp ÿӥ, ta dùng ghe chӣ 50

khҭu súng các loҥi, hàng tҩn ÿҥn dѭӧc và gҥo vӅ căn cӭ an toàn.

1 Bӕn ÿҥi ÿӝi: 55, 60, 65, 70 và mӝt bӝ phұn ÿһc công trinh sát.

2 Các ÿoàn cán bӝ tӯ Trung ѭѫng vào Nam Bӝ, tӯ Nam Bӝ ra Trung ѭѫng.

3.10 Page 30

▲back to top

DiӋt ÿӗn Thҥnh An, ta bә sung cho chiӃn trѭӡng Bà Rӏa nhiӅu ÿҥn dѭӧc, lѭѫng

thӵc, mӣ thông hành lang giao thông tӯ huyӋn VǊng Tàu nӕi liӅn xã Bà Trau (xã

Long Sѫn ngày nay), tҥo ÿiӅu kiӋn cho ÿӝi biӋt ÿӝng thӏ xã Cҩp vào hoҥt ÿӝng ӣ nӝi

ô thӏ xã.

Tҥi huyӋn Long Thành, bӝ ÿӝi tӍnh ÿã cùng vӟi cán bӝ ÿӏa phѭѫng vào vùng

tҥm chiӃm ÿánh ÿӏch, tҥo thӃ khôi phөc lҥi phong trào. Tháng 6-1952, mӝt ÿҥi ÿӝi

tiӇu ÿoàn 300 phӕi hӧp vӟi bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng tұp kích diӋt bót Xoài Minh (xã Ĉҥi

Phѭӟc). Sau trұn ÿánh này, lӵc lѭӧng chiӃm ÿóng cӫa quân nguӷ ӣ khu vӵc ÿѭӡng

vòng cung 19 (Long Thành) phҧi kiêng dè, nӟi lӓng sӵ kiӇm soát ÿӕi vӟi nhân dân.

Trên chiӃn trѭӡng trӑng ÿiӇm Long Ĉҩt, ÿӏch dùng máy bay oanh tҥc, dùng các

toán biӋt kích liên tөc ÿánh phá căn cӭ Xuyên Phѭӟc Cѫ, Bình An Lý (Liên huyӋn).

HuyӋn uӹ Long Ĉҩt ÿã chӍ ÿҥo lӵc lѭӧng vǊ trang nҳm chҳc ÿӏch trên hѭӟng lӝ 23,

nghiên cӭu ÿánh mӝt sӕ ÿӗn, bót, tháp canh trên lӝ 52 buӝc ÿӏch phҧi công tác lҥi.

Mһt khác, HuyӋn uӹ, huyӋn ÿӝi ÿã kiên quyӃt ÿѭa bӝ ÿӝi huyӋn ÿi sâu vào vùng sau

lѭng ÿӏch, kӃt hӧp các ÿoàn cán bӝ dân, chính, Ĉҧng ÿҭy mҥnh viӋc xây dӵng cѫ sӣ

quҫn chúng. Ӣ vùng căn cӭ tӯ Phѭӟc Bӱu lên Bàu Lâm huyӋn ÿӝi nhanh chóng

phát triӇn du kích, tә chӭc ҩp chiӃn ÿҩu, tuҫn tra, tuҫn tiӉu chӕng biӋt kích vào căn

cӭ. Các tә quân báo bám sát lӝ 2, lӝ 23 theo dõi ÿӏch, chuҭn bӏ ÿӏa bàn cho bӝ ÿӝi ta

tác chiӃn khi có thӡi cѫ.

Tҥi Thӫ Biên, TӍnh uӹ chӫ trѭѫng kiên quyӃt ÿѭa tiӇu ÿoàn ÿi sâu vào vùng du

kích và tҥm bӏ chiӃm, hѭӟng chính là bҳc Lái Thiêu, Hӟn Quҧn, Thӫ Ĉӭc, chú trӑng

các xã dӑc ÿѭӡng 13. KӃ hoҥch chѭa kӏp trӇin khai thì cuӕi tháng 9, ÿҫu tháng 10,

mӝt cѫn bão lӟn ÿã ұp ÿӃn miӅn Ĉông. Hoa màu, lѭѫng thӵc sҳp thu hoҥch ӣ vàm

Sông Bé và khu căn cӭ ÿӅu bӏ tàn phá. Ĉêm 18-10, mӝt cѫn bão khác lҥi ÿӃn, dӳ dӝi

gҩp nhiӅu lҫn cѫ bão trѭӟc. Nѭӟc sông Ĉӗng Nai dâng nhanh. Các xã ven sông

thuӝc huyӋn Ĉӗng Nai và Vƭnh Cӱu bӏ chìm trong bӇ nѭӟc mênh mông. Có nѫi nѭӟc

dâng lên ÿӃn năm, bҧy mét. Nhà cӱa, tài sҧn cӫa nhân dân các xã ven sông ÿӅu bӏ

cuӕn phăng. Ӣ thӏ xã Biên Hoà, nѭӟc ngұp lên ÿӃn nӱa nhà lӗng chӧ.

Thiên tai bão lөt cùng mӝt lúc vӟi ÿӏch hoҥ ÿã ÿҭy ta vào mӝt hoàn cҧnh cӵc kǤ

khó khăn. Mӑi thӭ hoa màu ÿӅu bӏ hѭ vì ngұp nѭӟc lâu ngày. Thóc dӵ trӳ chôn cҩt

trong căn cӭ, giҩu dѭӟi hҫm ÿӅu thӕi rӳa ra. Anh em thѭѫng binh, bӋnh binh ÿӃn

cháo loãng cǊng không có ăn.

Các tӍnh ÿӗng bҵng sông Cӱu Long bão lөt tàn phá, ÿã tә chӭc ӫng hӝ ngay

ÿӗng bào, chiӃn sƭ miӅn Ĉông. Ĉӗng bào vùng tҥm chiӃm ӣ nông thôn cǊng nhѭ các

4 Pages 31-40

▲back to top

4.1 Page 31

▲back to top

thӏ xã, thӏ trҩn ÿã gӣi lѭѫng thӵc hàng hoá, thuӕc men ra vùng căn cӭ. TӍnh uӹ Thӫ

Biên khҭn trѭѫng chӍ ÿҥo các cѫ quan Dân, Chính, Ĉҧng và lӵc lѭӧng vǊ trang tӍnh,

huyӋn dùng ghe, xuӕng cӭu ÿӗng bào bӏ nҥn, tә chӭc nhӅu ÿoàn vұn tҧi vӅ tàu Vƭnh

Lӧi, Trҧng Bom tҧi gҥo, mì cӭu ÿói. Ĉӗng thӡi, sҹn sàng ÿánh ÿӏch lӧi dөng bão lөt

càn quét chiӃn khu Ĉ, nhanh chóng trӇin khai sҧn xuҩt và bҧo vӋ sҧn xuҩt. Ӣ vùng

thѭӧng nguӗn sông Bé, sông Ĉӗng Nai, lҥi them nҥn thiӃu muӕi hӃt sӭc gay gҳt.

Ĉӗng chí NguyӉn Văn Bӭa tiӇu ÿoàn trѭӣng tiӇu ÿoàn vұn tҧi 320 ÿã ÿѭa gҫn 100

ÿӗng bào dân tӝc ӣ Bà Cháp, Lý Lӏch, Vƭnh An vӅ Bà Rӏa mua muӕi chi viӋn cho các

xã vùng chiӃn khu Ĉ.

Lӧi dөng bão lөt, giһc Pháp càn quét ÿánh phá vào chiӃn khu Ĉ suӕt 52 ngày

liӅn. Ӣ huyӋn Vƭnh Cӱu, ÿӏch dùng máy bay rà sát nhà, trút bom bҳn phá ӣ Lҥc An,

Ĉҥi An hòng uy hiӃp tinh thҫn kháng chiӃn cӫa ÿӗng bào ta và dӗn dân ra vùng tҥm

chiӃm.

Trong lúc ÿó, mӝt sӕ phҫn tӱ không chӏu ÿѭӧc gian khә ÿã ra ÿҫu hàng và làm

tay sai cho giһc. Ӣ Thӫ Biên, Bà Chӧ ÿӏch tә chӭc bӑn này thành nhӳng “ÿѫn vӏ ÿӗ

ÿen” (Groupe noir), chuyên chӍ ÿiӇm chon bӑn biӋt kích luӗn rӯng ÿánh phá các khu

căn cӭ.

Trѭӟc tình hình ÿó, TӍnh uӹ Thӫ Biên ÿã chuӇyn các cѫ quan tӍnh vӅ Bà Ĉã,

Hàn Dài, ÿѭa bӝ ÿӝi ra tác chiӃn vòng ngoài ÿӇ căng kéo ÿӏch. ViӋc chӕng ÿӏch ÿánh

phá chiӃn khu Ĉ, giao cho bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng huyӋn Ĉӗng Nai, du kích các xã, tӵ vӋ

các cѫ quan ÿҧm nhiӋm. Chҩp hành sӵ chӍ ÿҥo cӫa TӍnh uӹ, ngay trong lúc nѭӟc

chѭa rút hӃt, ngày 27-10-1952 (10 ngày sau bão lөt), bӝ ÿӝi tӍnh ÿã diӋt bót BӃn Sҳn,

Mӝt ÿҥi ÿӝi lính nguӷ bӏ ta tiêu diӋt hoàn toàn. KӃ hoҥch dӗn dân cӫa giһc ӣ khu vӵc

này bӏ bҿ gãy, ta thu hàng tҩn gҥo, vӯa cung cҩp cho lӵc lѭӧng vǊ trang vӯa cӭu trӧ

cho ÿӗng bào bӏ bão lөt.

Trên chiӃn trѭӡng Bà Chӧ, lӧi dөng lúc ta gһp khó khăn, tên Suy-a-cӕt chӍ huy

ÿӝi biӋt kích (Commandos) liên tөc ÿánh phá vào Phú Mӻ, Hҳc Dӏch thӵc hiӋn âm

mѭu chiӃm ÿóng khu căn cӭ cӫa ta. Ĉҥi ÿӝi mӝt (tiӇu ÿoàn 300) cùng bӝ ÿӝi huyӋn

VǊng Tàu theo dõi bám sát chúng và ÿӃn tháng 12-1952, bӝ ÿӝi ta vây ÿánh ÿӝi biӋt

kích, diӋt chӃt tên ác ôn khét tiӃng Suy-a-cӕt tҥi trұn. Sau ÿó ÿӏch ÿánh phá ngày

càng ác liӋt vào căn cӭ khu tây cӫa TӍnh uӹ. TiӇu ÿoàn 300 và bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng

huyӋn VǊng Tàu ÿã ÿánh trҧ quyӃt liӋt nhѭng vүn không ngăn ÿѭӧc âm mѭu lҩn

chiӃm cӫa ÿӏch. Tháng 3-1953, giһc Pháp chiӃm ÿѭӧc Phú Mӻ, vùng ÿҩt tӵ do tӯ

ÿҫu kháng chiӃn ÿӃn giӡ. MӜt sӕ cán bӝ ÿã nҧy sinh tѭ tѭӣng bi quan, chҥy dài.

4.2 Page 32

▲back to top

TӍnh uӹ ÿã phê phán, uӕn nҳn và chӍ ÿҥo ÿҭy mҥnh hoҥt ÿӝng quân sӵ trên ÿӏa bàn

trӑng ÿӇim Long Ĉҩt ÿӇ tҥo thӃ mӟi. Các cѫ quan cӫa tӍnh chuyӇn vӅ căn cӭ khu

ÿông ӣ Xuyên Phѭӟc Cѫ.

Tháng 6-1953, phӕi hӧp ÿһc công vӟi bӝ binh, lӵc lѭӧng vǊ trang Long ÿҩt diӋt

ÿӗn Chӧ BӃn trên ÿѭӡng 44 (hұu) do mӝt trung ÿӝi lính nguӷ chiӃm giӳ.

DiӋt ÿӗn Chӧ BӃn, ta phá ÿѭӧc bàn ÿҥp cӫa ÿӏch ÿánh vào phía tây nam căn

cӭ Minh ÿҥm, mӣ ra thӡi kǤ hoҥt ÿӝng mӟi cӫa các xã du kích và tҥm bӏ chiӃm ӣ

Long Ĉҩt.

Ӣ Long Thành tháng 7-1953, ÿѭӧc ÿӗng bào trong khu dӗn dân Bà Trѭӡng

giúp ÿӥ, bӝ ÿӝi tӍnh, huyӋn và du kích xã tӯ Hҳc Dӏch bҩt ngӡ ÿánh diӋt ÿӗn Bà

Trѭӡng (Phѭӟc An). Nhân dân ÿã bung ra phá tan khu dӗn dân cӫa giһc.

Lúc này, ӣ Nam Bӝ, ÿӏch rút thêm hai tiӇu ÿoàn Âu Phi ÿӇ ÿѭa ra chiӃn trѭӡng

Bҳc Bӝ. Lӵc lѭӧng nguӷ binh Cao Ĉài phҧn ÿӝng cӫa Trӏnh Minh ThӃ ÿѭӧc Mӻ giұt

dây chӕng lҥi Pháp, khiӃn tѭӟng Bông Ĉi phҧi phân tán quân ÿӇ ÿӕi phó. Kҿ ÿӏch

ÿang có mâu thuүn và trong khi trên chiӃn trѭӡng chính quân ta ÿang thҳng lӟn, ÿây

là cѫ hӝi ÿӇ ta có thӇ ÿҭy phong trào tiӃn lên mӝt bѭӟc mӟi.

Ngày 6 tháng 3 năm 1953, Hӝi nghӏ Ban chҩp hành Ĉҧng bӝ tӍnh Thӫ Biên hӑp

tҥi chiӃn khu Ĉ. Ĉӗng chí Trҫn Văn Trà, Tѭ lӋnh Phân liên khu miӅn Ĉông thay mһt

Phân liên khu uӹ ÿã vӅ dӵ hӝi nghӏ. Hӝi nghӏ kéo dài gҫn 1 tháng vì phҧi di chuyӇn

ÿӏa ÿiӇm, tránh ÿӏch ÿӝt kích càn quét vào căn cӭ. Lѭѫng thӵc hӃt sӭc khó khăn. Mӛi

ÿҥi biӇu chӍ ÿѭӧc 2 chén bҳp lѭng ăn vӟi muӕi. Hӝi nghӏ ÿã biӇu dѭѫng tinh thҫn

khcҳ phөc khó khăn, chiӃn ÿҩu anh dǊng, kiên cѭӡng cӫa cán bӝ chiӃn sƭ và ÿӗng

bào trong tӍnh tӯ sau bão lөt tháng 10-1952 và ÿã ÿӅ ra chӫ trѭѫng mӟi: ÿҭy mҥnh

vǊ trang tuyên truyӅn, diӋt tӅ, trӯ gian, xây dӵng cѫ sӣ, mӣ nhӳng vùng bàn ÿҥp ÿӇ

lӵc lѭӧng vǊ trang thӑc sâu hoҥt ÿӝng trong thành phӕ Biên Hoà; tăng cѭӡng công

tác ÿӏch nguӷ vұn, chú trӑng nhӳng ÿӗn bót do bӑn nguӷ binh và lính giáo phái phҧn

ÿӝng ÿóng giӳ. Hӝi nghӏ ÿã nhҩn mҥnh nhiӋm vө khҳc phөc hұu quҧ bão lөt.

VӅ vҩn ÿӅ này, ÿӗng chí Trҫn Văn Trà ÿã nêu ý kiӃn chӍ ÿҥo cӫa trên là phҧi tә

chӭc ngay con ÿѭӡng vұn chuyӇn lúa gҥo tӯ ÿӗng bҵng Khu 8 (cǊ) lên phía Liên

huyӋn, Nhà Bè, Cҫn Giuӝc, Cҫn Ĉѭӟc qua rӯng Sác (Bà Chӧ) vӅ chiӃn khu Hҳc

Dӏch lên chiӃn khu Ĉ. Ĉây là mӝt nhiӋm vө cҩp thiӃt mà Phân liên Khu uӹ hӃt sӭc

quan tâm.

4.3 Page 33

▲back to top

Trong hoàn cҧnh thiên tai, ÿӏch hoҥ ÿang diӉn ra nhѭ vұy, hӝi nghӏ Ban chҩp

hành Ĉҧng bӝ tӍnh Thӫ Biên ÿã ÿӅ ra nhӳng chӫ trѭѫng ÿúng ÿҳn kӏp thӡi ÿӇ ÿӕi phó

vӟi ÿӏch và khҳc phөc hұu quҧ thiên tai.

Thӵc hiӋn chӫ trѭѫng trên, TӍnh uӹ Thӫ Biên chӍ ÿҥo các HuyӋn uӹ, huyӋn ÿӝi

phҧi tăng cѭӡng lӵc lѭӧng giӳ vӳng và bҧo vӋ “con ÿѭӡng lúa gҥo” ÿi qua ÿӏa

phѭѫng mình và ÿҭy mҥnh cuӝc ÿҩu tranh toàn diӋn chӕng ÿӏch càn quét, lҩn chiӃm.

Ӣ huyӋn Tân Uyên, lӵc lѭӧng vǊ trang Thӫ Biên kӃt hӧp vӟi công an tӍnh ÿã

bӭc hàng bót Gò Luӻ. Bót Gò Luӻ thuӝc xã Bình Chánh do 1 ÿҥi ÿӝi lính Hoà Hҧo

(ÿӏch ÿѭa tӯ Sa Ĉéc lên) ÿóng giӳ. Thông qua nӝi tuӃyn (do Ty công an Long Chây

Hà bàn giao), ta ÿã tiӃn hành binh vұn, kêu gӑi binh lính ÿҩu tranh buӝc bӑn chӍ huy

phҧi giao bót. Ĉêm 16-5-1953, ÿӝi biӋt ÿӝng tӍnh do ÿӗng chí Trҫn Văn Danh chӍ huy

ÿã ÿѭa toàn bӝ 50 lính Hoà Hҧo vӅ chiӃn khu Ĉ.

Trong lúc ÿó, cùng vӟi cѫ sӣ mұt trong thӏ xã, ta tiӃn hành chuҭn bӏ trұn ÿánh

kho xăng Biên Hoà. Kho xăng nҵm cҥnh bӡ sông Ĉӗng Nai cách cҫu Rҥch Cát vài

trăm mét, có hӋ thӕng bӕ phòng nghiêm ngһt.

Ĉêm 19-5-1953, ÿѭӧc cѫ sӣ dүn ÿѭӡng, ÿӝi biӋt ÿӝng tӯ căn cӭ Bình Ĉa, qua

sông vӅ HiӋp Hoà vѭӧt rào thép gai, dùng mìn FT ÿһt vào các bӗn chӭa xăng. Do

trөc trһc kӻ thuұt, mìn không nә, trӡi lҥi gҫn sáng, bҧy chiӃn sƭ biӋt ÿӝng chuyӇn

sang hoá trang giҧ ÿӏch ÿi tuҫn tra vӅ, bҩt ngӡ nә súng diӋt ngay tên lính gác cәng,

mӣ cӱa cho tә xung kích dùng bӝc phá ÿánh thҷng vào kho xăng. Hai triӋu lít xăng

cӫa ÿӏch ÿã bӏ thiêu huӹ hoàn toàn.

Tháng 10-1953, ÿҥi hӝi mӯng công cӫa tӍnh ÿѭӧc tә chӭc tҥi chiӃn khu Ĉ.

Nhӳng ÿѫn vӏ, cá nhân ÿã kiên trì bám dân, bám ÿҩt xây dӵng cѫ sӣ, mѭu mҽo,

sáng tҥo trong chiӃn ÿҩu ÿѭӧc ÿҥi hӝi nêu gѭѫng. Tiêu biӇu nhѭ má Tám ӣ Ĉҥi An,

trѭӟc nҥn ÿói vүn kiên quyӃt ӣ lҥi căn cӭ sӕng chӃt cùng bӝ ÿӝi ÿánh giһc. Nhѭ

ÿӗng chí Ĉұu xã ÿӝi trѭӣng, trong bão lөt ÿã bám ÿҩt bám dân, chӍ huy du kích cӭu

giúp ÿӗng bào bӏ nҥn, nhѭӡng cѫm xҿ áo cho dân.

Gҫn 2 năm thӵc hiӋn phѭѫng châm 3 vùng, quân dân Thӫ Biên, Bà Chӧ ÿã

vѭӧt qua nhӳng khó khăn, thӱ thách ác liӋt, tích cӵc xây dӵng cѫ sӣ, mѭu trí thӑc

sâu ÿánh ÿӏch trong thӏ xã, thӏ trҩn tӯng bѭӟc nâng vùng tҥm chiӃm lên vùng du kích,

phá thӃ chia cҳt 3 vùng cӫa ÿӏch, tҥo ÿӅiu kiӋn phát triӇn phong trào, phӕi hӧp vӟi

chiӃn trѭӡng chung.

III – PHӔI HӦP CHIӂN TRѬӠNG CҦ NѬӞC – CҦ MIӄN ĈÁNH BҤI GIҺC PHÁP.

4.4 Page 34

▲back to top

Tháng 9-1953, Bӝ Chính trӏ Trung ѭѫng Ĉҧng chӫ trѭѫng mӣ cuӝc tiӃn công

chiӃn lѭӧc ÿông xuân 1953-1954. Ngày 6-12-1953, Bӝ Chính trӏ thông qua kӃ hoҥch

tác chiӃn cӫa Bӝ Tәng tѭ lӋnh và quyӃt ÿӏnh mӣ chiӃn dӏch ĈiӋn Biên Phӫ.

Tӯ ngày 20-12-1953 ÿӃn 26-1-1954, bӝ ÿӝi ta mӣ nhӳng ÿòn tiӃn công ӣ Lai

Châu, tây Nguyên, Trung Hҥ Lào, Thѭӧng Lào và Ĉông Bҳc Campuchia. KӃ hӑch

tұp trung lӵc lѭӧng cѫ ÿӝng ӣ ÿӗng bҵng Bҳc Bӝ cӫa tѭӟng Na Va bӏ phá sҧn.

T5ai chiӃn trѭӡng Nam Bӝ, ÿӏch phҧi rút 13 tiӇu ÿoàn ÿӇ tăng cѭӡng cho chiӃn

trѭӡng chính ӣ Bҳc Bӝ. Thay vào ÿó, ÿӏch tә chӭc nhӳng tiӇu ÿoàn nguӷ binh (BVN)

mӟi, chҩt lѭӧng kém hҷn.

Nҳm thӡi cѫ, Phân liên khu miӅn Ĉông ÿã chӍ ÿҥo các tӍnh ÿҭy mҥnh hoҥt ÿӝng

phái sau lѭng ÿӏch, kӃt hӧp chһt chӁ giӳa hoҥt ÿӝng quân sӵ vӟi phong trào quҫn

chúng, tăng cѭӡng công tác ÿӏch nguӷ vұn.

Phӕi hӧp chiӃn trѭӡng chung, Tӌnh uӹ Thӫ Biên chӫ trѭѫng ÿҭy mҥnh công tác

ÿӏch nguӷ vұn, diӋt ÿӗn bót tҥo thӃ hoҥt ÿӝng ӣ vùng sau lѭng ÿӏch.

Cuӕi tháng 12-1953, ÿӝi biӋt ÿӝng tӍnh và bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng huyӋn Vƭnh Cӱu

diӋt bót Cҭm Vinh (thuӝc xã tân TriӅu huyӋn Vƭnh Cӱu) tiêu diӋt 2 trung ÿӝi lính

nguӷ, thu toàn bӝ vǊ khí, mӣ ÿӏa bàn trӑng yӃu ven thӏ xã Biên Hoà.

Cùng thӡi gian trên, bӝ ÿӝi huyӋn Ĉӗng Nai diӋt bót MiӃu Ngói ӣ Lӝc Hoà, tiӃn

hành vǊ trang tuyên truyӅn, phá tӅ nguӷ, tҥo ÿiӅu kiӋn cho cán bӝ, du kích các xã

Bình Long, Lӧi Hoà (nhұp lҥi thành xã Dân Chӫ), Tân Phú bám lҥi xã ҩp. LiӅn ngày

hôm sau, trên ÿѭӡng rút vӅ căn cӭ, bӝ ÿӝi ta diӋt mӝt trung ÿӝi biӋt kích tҥi sӣ cao

su Ông Phӫ (xã Bình Ý, huyӋn Vƭnh Cӱu).

Lúc này, nhiӅu căn cӭ lõm ӣ Tân TriӅu, Bình Ý, Bình Hoà ÿѭӧc xây dӵng lҥi.

Du kích Ĉҥi An, ĈӏnhTân tiӃn ra phía trѭӟc dùng mìn, lӵu ÿҥn, ÿào hҫm chông ngăn

không cho ÿӏch qua sông Rҥch Ĉông. Du kích xã Bình Long, Lӧi Hoà vѭӧt sông áp

sát ÿӏch, tiӃn hành ÿӏch vұn cô lұp bót Bà MiӉu (Bình Long).

Ngày 13-3-1954, quân ta nә súng tiӃn công tұp ÿoàn cӭ ÿӇim ĈiӋn Biên Phӫ.

Trên chiӃn trѭӡng Nam Bӝ rӝ lên nhӳng ÿӧt hoҥt ÿӝng quân sӵ sôi nәi. Ӣ Gò

Công, Mӻ Tho, Tân An, Thӫ Biên,ta ÿã tiêu diӋt, bӭc rút, bӭc hàng hàng trăm ÿӗn

bót giһc. Ӣ Bà Chӧ, ngày 15-3-1954, tiӇu ÿoàn 300 phӕi hӧp bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng

huyӋn Long Ĉҩt mӣ mӝt loҥt trұn ÿánh chӕng ÿӏch lҩn chiӃm lӝ 23. Tҥi Truӗng Sói (lӝ

23), ta diӋt mӝt trung ÿӝi, bҳt sӕng tên Phҥt-ÿen (Fardel) chi khu trѭӣng chi khu Ĉҩt

4.5 Page 35

▲back to top

Ĉӓ. Mӝt giӡ sau tҥi Gò Sҫm, bӝ ÿӝi ta chһn ÿánh ti6u hao nһng tiӇu ÿoàn 65 nguӷ tӯ

phân tiӇu khu Bà Rӏa lên tăng viӋn. Tháng 4-1954, tiӇu ÿoàn 300, bӝ ÿӝi ÿӏa phѭѫng

huyӋn Long Ĉҩt, ÿӝi chuyên môn cӫa tӍnh tiӃn công ÿӗn Long Tân, phөc kích ÿánh

ÿӏch ӣ Láng Ĉai, Lò Than, Búng Cây Dѭѫng, ÿӗng Bà Lá… làm tam rã tiӇu ÿoàn 65

nguӷ binh. KӃ hoҥch lҩn chiӃm lӝ 23 cӫa ÿӏch bӏ bҿ gãy. Ta làm chӫ lӝ 23 tӯ cҫu

Trӑng vӅ Ĉҩt Ĉӓ, uy hiӃp thӏ trҩn Ĉҩt Ĉӓ.

Ngày 7-5-1954, chiӃn dӏch ĈӋin Biên Phӫ toàn thҳng, làm nӭc lòng nhân dân cҧ

nѭӟc.

Nhân thӡi cѫ, TӍnh uӹ Thӫ Biên và Bà Chӧ chӍ ÿҥo ÿҭy mҥnh tuyên truyӅn

thҳng lӧi ĈiӋn Biên Phӫ, tiӃn hành mҥnh mӁ công tác ÿӏch nguӷ vұn, tiӃn công hao

vây cô lұp ÿӗn bót giһc.

Ӣ Thӫ Biên, các ÿoàn vǊ trang tuyên truyӅn huyӋn ÿã ÿӝt nhұp vào xã, ҩp.

NhӅu xã bӏ tҥm chiӃm dӑc lӝ thuӝc huyӋn Vƭnh Cӱu, Long Thành, VǊng Tàu, nhanh

chóng xây dӵng lҥi cѫ sӣ. Ӣ huyӋn Ĉӗng Nai, ta xây dӵng ÿѭӧc nhiӅu cѫ sӣ chung

quanh ÿӗn bót ÿӏch ӣ Phѭcӟ Hoà, Tân Uyên, Tân Ba. Tháng 5-1954, bӝ ÿӝi huyӋn

Vƭnh Cӱu và du kích ÿã bҿ gãy 12 cuӝc càn, 4 cuӝc ÿӝt kích cӫa ÿӏch tӯ chi khu

Trҧng Bom, Cây Ĉào vào Ĉҥi An, Ĉӏnh Tân; xây dӵng ÿѭӧc cѫ sӣ quanh bót Bà

Miêu (Bình Long) và Rҥch Ĉông (Tân Ĉӏnh). Ӣ huyӋn Xuân Lӝc, ta liên tөc ÿánh ÿӏch

trên lӝ 1, lӝ 2 gây trӣ ngҥi giao thông, buӝc chúng phҧi dӗn vӅ ÿông dày ÿһc ÿӇ bҧo

vӋ lӝ. Trong các sӣ cao su, nhiӅu cuӝc ÿҩu tranh cӫa công nhân ÿòi quyӅn lӧi dân

sinh dân chӫ ÿã nә ra. Ӣ Long Thành, các cѫ quan huyӋn, xã tiӃn vӅ phía rӯng

Giӗng, rӯng Sác (Phѭӟc An) bám lҥi các xã ҩp tiӃn hành vǊ trang tuyên truyӅn. Bӝ

ÿӝi huyӋn ÿã diӋt ÿѭӧc 1 sӕ tiӇu ÿӝi ÿӏch tuҫn tiӉu ӣ ÿѭӡng 19. Ĉѭӡng hành lang tӯ

chiӃn khu Ĉ xuӕng Xuân Lӝc, qua Vƭnh Cӱu, Long Thành vӅ căn cӭ khu tây Bà Chӧ

ÿѭӧc mӣ ra thông suӕt.

Ӣ Bà Chӧ, tháng 5-1954, tiӇu ÿoàn 300 và bӝ ÿӝi huyӋn Long Ĉҩt tә chӭc uy

hiӃp ÿӗn Con Ó, ÿӗng thӡi tiӃn công diӋt ÿӗn Hàng Dѭѫng ӣ Phѭӟc Hҧi (còn gӑi là

ÿӗn Sұp).

Thҳng lӧi ӣ Hàng Dѭѫng cә vǊ mҥnh phong trào ӣ Ĉҩt Ĉӓ. Cán bӝ, du kích và

cѫ sӣ Long Mӻ tiӃn hành bҳn tӍa, phát loa kêu gӑi, bao vây ÿӗn Cây Roi. Tên ÿӝi

ĈӃn trѭӣng ÿӗn lo sӧ, dүn cҧ tiӇu ÿӝi lính ngөy Minh Ĉҥm ÿѭӧc mӣ rӝng. Bӝ ÿӝi

tӍnh, huyӋn ÿҫu áp sát các thӏ trҩn. Du kích các xã ÿҭy mҥnh tuyên truyӅn, vұn ÿӝng

binh lính ÿӏch. NhiӅu tháp canh dӑc lӝ 44, 52 binh lính bӓ gác. Các khu tұp trung dân

ӣ Phѭӟc Lӧi, Hӝi Mӻ, Long Hҧi, Phѭӟc Trinh, An Ngãi… bӏ phá banh. Ĉѭӡng hành

4.6 Page 36

▲back to top

lang căn cӭ cӫa ta thông suӕt tӯ khu ÿông sang khu tây Bà Rӏa, tӯ khu ÿông mӣ

xuyên lӝ 44 xuӕng chӧ BӃn (Long ĈiӅn). Ĉêm 19-7-1954, tiӇu ÿoàn 300 và bӝ ÿӝi ÿӏa

phѭѫng huyӋn Long Ĉҩt kӃt hӧp vӟi nӝi tuyӃn tiӃn công ÿӗn Long Tân. Binh lính

ÿӏch ӣ chi khu Ĉҩt Ĉӓ hoang mang suy sөp nhanh chóng; mӝt sӕ lính ngөy ÿã mang

súng ra ÿҫu hàng, trӣ vӅ nhà làm ăn.

Vӟi chiӃn thҳng ĈiӋn Biên Phӫ và phong trào du kích chiӃn tranh phát triӇn

ngày càng mҥnh khҳp các chiӃn trѭӡng, thӵc dân Pháp không còn khҧ năng giành

thҳng lӧi trong cuӝc chiӃn tranh xâm lѭӧc ӣ ViӋt Nam. Ngày 20-7-1654, thӵc dân

Pháp chҩp nhұn ký kӃt hiӋp ÿӏnh Giѫ-ne-vѫ, kӃt thúc chiӃn tranh lұp lҥi hòa bình ӣ

ViӋt Nam và trên toàn cõi Ĉông Dѭѫng.

Trҧi qua hѫn 3000 ngày kháng chiӃn ÿҫy hy sinh gian khә nhѭng rҩt ÿáng tӵ

hào, Ĉҧng bӝ và quân dân Biên Hòa, Bà Rӏa ÿã phát huy cao ÿӝ lòng yêu nѭӟc, tinh

thҫn ÿҩu tranh cách mҥng kiên cѭӡng vӯa chiӃn ÿҩu vӯa xây dӵng lӵc lѭӧng, lұp

nên nhӳng chiӃn công xuҩt sҳc, làm tròn nhiӋm vө trên mӝt ÿӏa bàn chiӃn lѭӧc phía

ÿông và ÿông nam Sài Gòn, góp phҫn cùng cҧ nѭӟc ÿánh bҥi thӵc dân Pháp xâm

lѭӧc.

Chín năm kháng chiӃn thҳng lӧi bҳt nguӗn tӯ ÿѭӡng lӕi quân sӵ, ÿѭӡng lӕi

chiӃn tranh nhân dân.

Toàn dân, toàn diӋn, lâu dài cӫa Ĉҧng, sӵ vұn dөng ÿúng ÿҳn sáng tҥo cӫa

Ĉҧng bӝ vào tình hình cө thӇ cӫa chiӃn trѭӡng. Suӕt 9 năm kháng chiӃn, Ĉҧng bӝ

Biên Hòa, Bà Rӏa ÿã chӫ trѭѫng kiên quyӃt dӵa hҷn vào nhân dân, tӯng bѭӟc tә

chӭc và phát ÿӝng toàn dân ÿánh giһc, có lӵc lѭӧng vǊ trang làm nòng cӕt, lҫn lѭӧt

ÿánh bҥi mӑi âm mѭu, biӋn pháp chiӃn tranh cӫa ÿӏch. Nәi bұt, quân và dân Biên

Hòa ÿã tìm tòi sáng tҥo cách ÿánh ÿһc công góp phҫn kinh nghiӋm cӫa mình cùng

vӟi các tӍnh bҥn làm phá sҧn hӋ thӕng tháp canh Ĉӡ La-tua cӫa ÿӏch. Trong quá trình

kháng chiӃn vӟi phѭѫng châm và phѭѫng thӭc hoҥt ÿӝng khác nhau, nhân dân và

các lӵc lѭӧng vǊ trang ÿӏa phѭѫng ÿã ÿánh ÿӏch trên khҳp cҧ 3 vùng, căng kéo lӵc

lѭӧng ÿӏch, tҥo thӃ ÿӇ bҧo vӋ vùng căn cӭ, giӳ vӳng và mӣ rӝng vùng du kích, thu

hҽp vùng bӏ ÿӏch tҥm chiӃm. Lӵc lѭӧng ÿһc công, biӋt ÿӝng kӃt hӧp ÿã ÿánh sâu,

ÿánh hiӇm, ÿánh thӏ xã, thӏ trҩn, kho tàng ÿӏch và ÿã ÿӇ lҥi nhӳng bài hӑc kinh

nghiӋm quý giá.

Trên ÿӏa bàn Biên Hòa, Bà Rӏa, dӵa vào công nhân cao su, nông dân lao ÿӝng,

lӵc lѭӧng vǊ trang hình thành và phát triӇn tӯ nhӓ ÿӃn lӟn, tӯ yӃu ÿӃn mҥnh, ÿѭӧc

4.7 Page 37

▲back to top

xây dӵng ÿúng vӟi ÿѭӡng lӕi, nguyên tҳc xây dӵng lӵc lѭӧng vǊ trang cách mҥng

cӫa Ĉҧng. NHӳng lӵc lѭӧng không có sӵ lãnh ÿҥo cӫa Ĉҧng, thành phҫn phӭc tҥp

nhѭ bӑn HiӅn, Tân ÿã bӏ tan rã nhanh chóng trѭӟc sӵ tҩn công cӫa quân ÿӏch. Trong

viӋc xây dӵng 3 thӭ quân có lúc, có nѫi, ta chѭa coi trӑng ÿúng mӭc vai trò chiӃn

lѭӧc cӫa dân quân làm ҧnh hѭӣng ÿӃn phong trào chiӃn tranh du kích ӣ cѫ sӣ.

Cùng vӟi nhiӋm vө xây dӵng lӵc lѭӧng vǊ trang, ngay nhӳng ngày ÿҫu kháng chiӃn,

cҩp ӫy Ĉҧng, các cán bӝ lãnh ÿҥo, chӍ huy quân sӵ ÿã ÿһc biӋt chú trӑng viӋc xây

dӵng căn cӭ kháng chiӃn, mӣ ÿѭӡng giao thông liên lҥc, vұn tҧi ÿҧm bҧo cho nhiӋm

vө chiӃn ÿҩu trѭӟc mҳt và lâu dài cӫa ÿӏa phѭѫng.

ChiӃn ÿҩu trên mӝt chiӃn trѭӡng thѭӡngxuyên gһp khó khăn vӅ mһt hұu cҫn,

nhҩt là lѭѫng thӵc, các lӵc lѭӧng vǊ trang, các cѫ quan, ÿѫn vӏ, các tә chӭc quҫn

chúng ÿã ra sӭc tăng gia sҧn xuҩt, ÿánh ÿӏch bҧo vӋ mùa màng, lұp xѭӣng sӱa

chӳa sҧn xuҩt vǊ khí, lҩy súng ÿӏch trang bӏ cho mình. Ĉây là mӝt nhiӋm vө có ý

nghƭa chiӃn lѭӧc cӵc kǤ quan trӑng, mӝt trong nhӳng bài hӑc sinh ÿӝng nhҩt vӅ tinh

thҫn tӵ lӵc tӵ cѭӡng, dӵa vào sӭc mình là chính, mӝt truyӅn thӕng quý báu cӫa

Ĉҧng bӝ và quân dân Biên Hòa, Bà Rӏa.

Chín năm kháng chiӃn chӕng Pháp thҳng lӧi và nhӳng kinh nghiӋm chӫ yӃu

trong viӋc tә chӭc chӍ ÿҥo, tiӃn hành chiӃn tranh ÿã ÿһt nӅn móng vӳng chҳc ÿӇ

Ĉҧng bӝ và quân dân Biên Hòa, Bà Rӏa giành thҳng lӧi trong cuӝc ÿҩu tranh chӕng

kҿ thù mӟi - ÿӃ quӕc Mӻ và bè lǊ tay sai cӫa chúng.

CHѬѪNG BӔN

CUӜC ĈҨU TRANH CHӔNG KҾ THÙ MӞI:

Ĉӂ QUӔC MӺ VÀ BÈ Lǉ TAY SAI

(7-1954 – 12-1961)

I- CÁCH MҤNG CHUYӆN SANG GIAI ĈOҤN MӞI

Ngày 20 tháng 7 năm 1954, hiӋp ÿӏnh Giѫ-ne-vѫ ÿѭӧc ký kӃt. Cuӝc kháng

chiӃn chӕng thӵc dân Pháp cӫa nhân dân ta kӃt thúc thҳng lӧi. MiӅn Bҳc hoàn toàn

giҧi phóng và ÿi lên chӫ nghƭa xã hӝi; miӅn Nam còn tҥm thӡi do ÿӕi phѭѫng kiӇm

soát. Theo hiӋp ÿӏnh, ngày 20 tháng 7 năm 1956, tәng tuyӇn cӱ sӁ ÿѭӧc tә chӭc ÿӇ

thӕng nhҩt ÿҩt nѭӟc.

4.8 Page 38

▲back to top

Ngay sau khi hiӋp ÿӏnh Giѫ-ne-vѫ ÿѭӧc ký kӃt, Chӫ tӏch Hӗ Chí Minh ra L͵i kêu

gͥi, Ngѭӡi chӍ rõ: “Tӯ nay chúng ta phҧi ra sӭc ÿҩu tranh ÿӇ cӫng cӕ hòa bình, thӵc

hiӋn thӕng nhҩt, hoàn thành ÿӝc lұp và dân chӫ trong toàn quӕc…”1.

Ĉӕi vӟi miӅn Nam, Ngѭӡi khҷng ÿӏnh: “Ĉӏa bàn miӅn Nam kháng chiӃn trѭӟc

hӃt, giác ngӝ rҩt cao. Tôi chҳc rҵng ÿӏa bàn sӁ ÿһt lӧi ích cҧ nѭӟc trên lӧi ích ÿӏa

phѭѫng, lӧi ích lâu dài lên lӧi ích trѭӟc mҳt, mà ra sӭc cùng ÿӏa bàn toàn quӕc phҩn

ÿҩu ÿӇ cӫng cӕ hòa bình, thӵc hiӋn thӕng nhҩt, hoàn thành ÿӝc lұp, dân chӫ trong

toàn quӕc…”2.

Tҥi Biên Hòa, Bà Rӏa khҳp nѫi nhân dân ÿã tә chӭc nhӳng cuӝc mít-tinh mӯng

thҳng lӧi cӫa dân tӝc và biӇu thӏ ý chí ÿҩu tranh thӕng nhҩt ÿҩt nѭӟc. Các cҩp uӹ

Ĉҧng khҭn trѭѫng phә biӃn tình hình và nhiӋm vө mӟi cho cán bӝ, chiӃn sƭ và ÿӗng

bào trong tӍnh; tiӃn hành viӋc tә chӭc sҳp xӃp lӵc lѭӧng, lӵa chӑn, bӕ trí cán bӝ

ÿҧng viên ӣ lҥi, chon giҩu vǊ khí, chuҭn bӏ viӋc chuyӇn quân tұp kӃt ra bҳc.

Ĉҫu tháng 9 năm 1954, các cѫ quan Dân, Chính, Ĉҧng và bӝ ÿӝi cӫa 2 tӍnh Thӫ

Biên, Bà Chӧ ÿѭӧc tә chӭc thành 2 trung ÿoàn hành quân vӅ khu vӵc tұp kӃt Hàm

tân – Xuyên Mӝc. Vӟi tình cҧm yêu thѭѫng ruӝt thӏt, nhân dân Biên Hoà, Bà Rӏa

cùng nhau kéo vӅ tұp trung ӣ dӕc Cây Cám (Xuyên Mӝc) lѭu luyӃn tiӉn ÿѭa nhӳng

cán bӝ chiӃn sƭ thân yêu cӫa mình xuӕng tàu ra Bҳc. Ngѭӡi ӣ lҥi và ngѭӡi ra ÿi ÿӅu

mang nhӳng nӛi niӅm băn khoăn, day dӭt nhѭng tҩt cҧ ÿӅu cùng chung mӝt niӅm tin

son sҳt vào ngày Tә quӕc thӕng nhҩt, Nam Bҳc sum hӑp mӝt nhà.

Tháng 10 năm 1954, Xӭ uӹ Nam Bӝ ÿѭӧc thành lұp. Thӵc hiӋn nghӏ quyӃt Bӝ

Chính trӏ te Ĉҧng tháng 9 năm 1954, Xӭ uӹ xác ÿӏnh nhiӋm vө cө thӇ cӫa cách mҥng

miӅn Nam là: “giӳ gìn và cӫng cӕ hoà bình, tranh thӫ thӵc hiӋn tӵ do dân chӫ, cҧi

thiӋn dân sinh, tiӃn tӟi thӵc hiӋn thӕng nhҩt, hoàn thành ÿӝc lұp và dân chӫ trong cҧ

nѭӟc…”

VӅ phѭѫng châm hoҥt ÿӝng, Xӭ uӹ nhҩn mҥnh: “kӃt hӧp công tác bí mұt và

công tác công khai, nӱa công khai, tә chӭc và hoҥt ÿӝng cӫa quҫn chúng thì cҫn lӧi

dөng các hình thӭc công khai…”

Cuӕi năm 1954, TӍnh uӹ Thӫ Biên và Bà Chӧ ÿѭӧc tә chӭc lҥi. TӍnh uӹ Thӫ

Biên do ÿӗng chí Lê Ĉình Nhѫn làm bí thѭ, ÿӗng chí Phҥm Văn Thuұn (Ba Thu) làm

phó bí thѭ. Cѫ quan TӍnh uӹ ÿóng tҥi Tân TriӅu (Vƭnh Cӱu), TӍnh uӹ Bà Chӧ do ÿӗng

1 Trích “Lӡi kêu gӑi sau khi hӝi nghӏ Giѫ-ne-vѫ thành công” trong cuӕn “Hӗ Chí Minh - MiӅn Nam

Thành Ĉӗng Tә quӕc” Nhà xuҩt bҧn Sӵ Thұt 1985, trang 56-57.

2 Trích “Lӡi kêu gӑi sau khi hӝi nghӏ Giѫ-ne-vѫ thành công” trong cuӕn “Hӗ Chí Minh - MiӅn Nam

Thành Ĉӗng Tә quӕc” Nhà xuҩt bҧn Sӵ Thұt 1985, trang 56-57.

4.9 Page 39

▲back to top

chí Trӏnh Phong Ĉán (Ba Ngӑc) làm phó bí thѭ. Cѫ quan TӍnh uӹ lúc ÿҫu ÿóng ӣ

Xuyên Mӝc sau ÿó dӡi vӅ Minh ÿҥm rӗi chuyӇn qua Hoà Long, Long Phѭӟc.

Các HuyӋn uӹ cǊng ÿѭӧc chӍ ÿӏnh và giao nhiӋm vө. Ӣ Xuân Lӝc nѫi tұp trung

nhiӅu ÿӗn ÿiӅn cao su lӟn, Tӌnh uӹ Thӫ Biên thành lұp ban cán sӵ huyӋn. Các xã, thӏ

trҩn và các sӣ cao su ӣ Xuân Lӝc, Vƭnh Cӱu, Long Thành hҫu hӃt ÿӅu tә chӭc các

chi bӝ Ĉҧng, mӛi chi bӝ tӯ 5 ÿӃn 10 ÿҧng viên. Ban công vұn xӭ cǊng tăng cѭӡng

các ÿӗng chí Trҫn Văn KiӅu, Sáu Vân… vӅ Xuân Lӝc ÿӇ gây dӵng cѫ sӣ và lãnh ÿҥo

phong trào ÿҩu tranh cӫa công nhân.

Sau khi әn ÿӏnh xong bӝ máy lãnh ÿҥo các cҩp, TӍnh uӹ Thӫ Biên và Bà Chӧ ÿã

hӑp và ÿӅ ra chӫ trѭѫng ÿҩu tranh trong giai ÿoҥn mӟi: Tăng cѭӡng ÿoàn kӃt, tұp

hӧp mӑi lӵc lѭӧng, dӵa vào pháp lý cӫa hiӋp ÿӏnh Giѫ-ne-vѫ ÿӇ ÿҩu tranh chính trӏ,

ÿòi dân sinh, dân chӫ, ÿòi hiӋp thѭѫng tәng tuyӇn cӱ, thӕng nhҩt ÿҩt nѭӟc, bҧo vӋ

cán bӝ, bҧo vӋ tính mҥng và tài sҧn cӫa nhân dân, chӕng ÿӏch bҳt bӟ khӫng bӕ cán

bӝ kháng chiӃn cǊ, ÿӗng thӡi, ÿҭy mҥnh công tác ÿô thӏ, binh vұn, ÿѭa ngѭӡi cӫa ta

vào hoҥt ÿӝng trong hàng ngǊ ÿӏch; ÿҭy mҥnh phong trào ÿҩu tranh cӫa công nhân

cao su, gây dӵng phong trào ÿҩu tranh nông thôn.

VӅ phѭѫng châm công tác, TӍnh uӹ chӍ thӏ: mӑi hoҥt ÿӝng cӫa cán bӝ, ÿҧng viên

phҧi bҧo ÿҧm nguyên tҳc bí mұt, phҧi hoà mình trong quҫn chúng, bám ÿӏa bàn,

bám dân, luôn luôn giӳ vӳng khí tiӃt cách mҥng.

TӍnh uӹ Bà Chӧ xây dӵng vùng Bàu Lâm, Tam Long, làm căn cӭ ÿӭng chân

hoҥt ÿӝng. TӍnh uӹ Thӫ Biên lҩy chiӃn khu Ĉ làm căn cӭ và xây dӵng thành chӛ dӵa

lâu dài.

Trong lúc ta tә chӭc sҳp xӃp lҥi lӵc lѭӧng, chuҭn bӏ bѭӟc vào cuӝc ÿҩu tranh

mӟi, cǊng là lúc ÿӏch ráo riӃt tiӃn hành xây dӵng bӝ máy kìm kҽp tӯ Trung ѭѫng ÿӃn

tұn xã ҩp, hòng tҥo cѫ sӣ chính trӏ – xã hӝi vӳng chҳc cho nӅn thӕng trӏ cӫa chúng;

tӯng bѭӟc phá hoҥi hiӋp ÿӏnh Giѫ-ne-vѫ; ÿánh phá phong trào cách mҥng và chia

cҳt lâu dài ÿҩt nѭӟc ta.

Ngay tӯ trѭӟc, ÿӃ quӕc Mӻ ÿã tìm mӑi cách hҩt cҷng Pháp, can thiӋp vào miӅn

Nam, chúng tә chӭc bӝ máy MAAG do tѭӟng Ô Ĉa-ni-en cҫm ÿҫu. Khi hiӋp ÿӏnh

Giѫ-ne-vѫ vӯa ÿѭӧc ký kӃt, sӕ cӕ vҩn và nhân viên quân sӵ Mӻ ÿã lên ÿӃn 3.500

tên. Ngày 7 tháng 7 năm 1954, chúng ÿѭa tên tay sai Ngô Ĉình DiӋm vӅ miӅn Nam

lұp chính phӫ bù nhìn. TiӃp ÿó, tháng 11 năm 1954, chúng cӱ tѭӟng Collin sang

miӅn Nam làm “Ĉҥi sӭ” và thӵc hiӋn kӃ hoҥch 6 ÿiӇm cӫa chính quyӅn Ai-xen-hao

nhҵm áp ÿһt chӫ nghƭa thӵc dân mӟi Mӻ, âm mѭu biӃn miӅn Nam nѭӟc ta thành

thuӝc ÿӏa kiӇu mӟi và căn cӭ quân sӵ cӫa chúng.

4.10 Page 40

▲back to top

Nhân dân ta ÿӭng trѭӟc mӝt kҿ thù mӟi” ÿӃ quӕc Mӻ và bè lǊ tay sai Ngô Ĉình

DiӋm.

Biên Hoà, Bà Rӏa, là mӝt ÿӏa bàn chiӃn lѭӧc nҵm ӣ phía ÿông, ÿông nam Sài

Gòn, do ÿó, Mӻ-DiӋm ÿһc biӋt chú ý. Chúng coi viӋc tә chӭc bӝ máy kìm kҽp nhân

dân tӯ tӍnh ÿӃn tұn xã ҩp, khӕng chӃ tӯng ngѭӡi dân, tách dân ra khӓi Ĉҧng, cô lұp

mӑi hoҥt ÿӝng cӫa cán bӝ, ÿҧng viên ÿӇ tiӃn hành tiêu diӋt là mөc tiêu hàng ÿҫu. ĈӇ

thӵc hiӋn mөc tiêu này chúng xây dӵng ӣ mӛi quұn 1 tәng ÿoàn dân vӋ, chia thành

các tiӇu ÿӝi vӋ vӅ ÿóng ӣ các xã, ÿӗng thӡi dӵng lên mӝt hӋ thӕng ÿӗn bót án ngӳ

trên ccá trөc lӝ giao thông quan trӑng nhѭ lӝ 1, lӝ 20, lӝ 15, lӝ 2, lӝ 44… Chúng gҩp

rút ÿào tҥo ra mӝt ÿӝi ngǊ tay sai mӟi, ÿѭa nhӳng tên ác ôn có nӧ máu vӟi nhân dân

vӅ nҳm bӝ máy tӅ xã nhѭ: Tәng Sen, tên Ĉua, tên Ách Gia (Long ĈiӅn – Ĉҩt Ĉӓ), tên

Lê Văn Ҭn, Trҫn Văn Sên… (Xuân Lӝc). Chúng tә chӭc và ÿѭa bӑn công dân các

ÿoàn “diӋt trӯ sӕt rét”… luӗn vào xóm ҩp ÿӇ ÿiӅu tra, thăm dò cѫ sӣ cách mҥng, lұp

danh sách các gia ÿình có ngѭӡi tham gia kháng chiӃn, phân loҥi dân, chuҭn bӏ cho

các chiӃn dӏch ÿánh phá, tiêu diӋt lӵc lѭӧng cách mҥng. Chúng lұp ra cái gӑi là “NgǊ

gia liên bҧo” ÿӇ kiӇm soát mӑi hành ÿӝng cӫa cán bӝ, ÿҧng viên. Ngô Ĉình DiӋm ÿã

tә chӭc các ÿҧng phái và các ÿoàn thӇ phҧn ÿӝng hòng lӯa mӏ nhân dân nhѭ “ÿҧng

Cҫn lao nhân vӏ”, “phong trào cách mҥng quӕc gia”, “phө nӳ liên ÿӟi”, “thanh niên

Cӝng hoà”.

Trên ÿӏa bàn này Mӻ-DiӋm ÿã bӕ trí gҫn 150.000 ÿӗng bào Thiên chúa giáo tӯ

miӅn Bҳc bӏ chúng cuӥng ép di cѭ vào Nam, ÿӏnh cѭ dӑc theo các trөc lӝ giao thông

chiӃn lѭӧc1, sâu vào các chiӃn khu cӫa ta nhѭ: ChiӃn khu Ĉ, chiӃn khu Phѭӟc An,

vùng Cҭm Ĉѭӡng, Bình Giã… và xung quanh các căn cӭ quân sӵ, các thӏ xã, thӏ

trҩn, tҥo thành vành ÿҥi bҧo vӋ Sài Gòn, Biên Hoà, án ngӳ các vùng căn cӭ cӫa ta,

ÿѭӡng giao thông liên lҥc, làm lá chҳn ngăn chһn phong trào ÿҩu tranh cách mҥng

cӫa nhân dân ta.

Ĉҫu năm 1955, ÿӏch ÿѭa sѭ ÿoàn 5 Hoa Nùng do Vòng A Sáng chӍ huy vӅ ÿóng

ӣ sông Mao, Bҧo Bình và mӝt sӕ xã khác, cҳm bӑn Quӕc dân Ĉҧng ӣ xã dӑc theo lӝ

15. Tҥi Biên Hoà ÿӏch bӕ trí trung ÿoàn chӫ lӵc 137 và tăng thêm 3 tiӇu ÿoàn bҧo an.

Ĉi ÿôi vӟi viӋc tăng cѭӡng lӵc lѭӧng quân sӵ, ÿánh phá cѫ sӣ quҫn chúng, Mӻ

– DiӋm ÿӅ ra chѭѫng trình “cҧi cách ÿiӅn ÿӏa” và ra các chӍ dө sӕ 2, sӕ 7 (tháng 1, 2

1 Quӕc lӝ 1 vӟi các ÿiӇm Hӕ Nai, Trҧng Bom, Bҧo Bình, Bҧo Ĉӏnh…; quӕc lӝ 20: La Ngà, Ĉӏnh Quán,

Gia KiӋm, Túc Trѭng; quӕc lӝ 15: Phú Mӻ, Phѭӟc Hoà, Long Hѭѫng, Rҥch Dӯa; tӍnh lӝ 2: Ĉӭc

Thҥnh, Bình Giã…