LSDB xa Long Tho

LSDB xa Long Tho



1 Pages 1-10

▲back to top


1.1 Page 1

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ
XÃ LONG THỌ
(1930 - 2020)

1.2 Page 2

▲back to top


1.3 Page 3

▲back to top


ĐẢNG BỘ HUYỆN NHƠN TRẠCH
ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ
XÃ LONG THỌ
(1930 - 2020)
Nhà Xuất bản Đồng Nai

1.4 Page 4

▲back to top


CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN
Ban Thường vụ HUYỆN ỦY NHƠN TRẠCH
BAN CHỈ ĐẠO BIÊN SOẠN
Trưởng ban
Phạm Thị Kiều Thu - HU viên, Bí thư Đảng ủy
Phó ban Thường trực
Võ Cao Lang - Thường trực Đảng ủy
Phó ban
Phạm Thị Tuyết Thanh - Phó BT ĐU, Chủ tịch UBND
Ủy viên
Trương Ngọc Phương - ĐUV, Chủ tịch UBMTTQVN xã
BAN BIÊN SOẠN
Huỳnh Văn Tới (Chủ biên)
Hà Thị Thanh Thúy
Phan Đình Dũng
Võ Cao Lang

1.5 Page 5

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Mở đầu
Long Thọ là xã anh hùng thuộc huyện Nhơn Trạch anh
hùng, là vùng đất có lịch sử hình thành và phát triển từ lâu đời
với truyền thống yêu nước, đoàn kết, anh dũng, cần cù, sáng
tạo.
Trong xây dựng, phát triển cộng đồng, người Long Thọ
hội nhập từ tứ xứ, kết tinh cái hay, cái đẹp của muôn nơi; đoàn
kết yêu thương nhau cùng khắc phục khó khăn, vượt đói nghèo,
xây dựng quê hương phát triển giàu bản sắc.
Trong đấu tranh chống ngoại xâm, xã Long Thọ là trọng
điểm giặc đánh phá chiếm đóng; quân dân Long Thọ anh dũng
kiên cường, một lòng theo Đảng và Bác Hồ; lòng đất, lòng dân
đều là căn cứ vững chắc; người người tham gia cách mạng,
nhà nhà đóng góp cho kháng chiến; nhiều mất mát hy sinh;
cuối cùng thắng thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược; lập
công vẻ vang, góp phần quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh
giải phóng của cả nước và của toàn huyện, xứng danh xã Long
Thọ anh hùng.
Trong xây dựng và phát triển thời bình, xã Long Thọ phát
huy truyền thống yêu nước, càng trân trọng tự hào về thành
quả cách mạng, càng thể hiện tinh thần đoàn kết, thống nhất,
chung tay xây dựng quê hương theo định hướng xây dựng huyện
5

1.6 Page 6

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Nhơn Trạch cùng tỉnh nhà phát triển bền vững theo hướng công
nghiệp hiện đại.
Thành tựu đạt được của xã Long Thọ trong 30 năm đấu
tranh giải phóng giành độc lập dân tộc và hơn 40 năm xây
dựng, phát triển quê hương là tài sản thiêng liêng, là bài học
quí báu cho người Long Thọ hướng đến tương lai theo con
đường Bác Hồ và nhân dân đã chọn; trong đó giá trị và bài học
lịch sử về vai trò lãnh đạo của Đảng vì dân là thành tựu căn
bản cần được khắc ghi, lưu truyền và vận dụng thực hiện trong
đời sống.
Đảng bộ xã Long Thọ hình thành và phát triển trong bối
cảnh chung của đất nước, của toàn huyện, thể hiện được bản
sắc của mình trong điều kiện của một xã nghèo vật chất nhưng
giàu truyền thống, vươn lên bằng tâm sức của chính mình. Bởi
vậy lịch sử Đảng bộ xã Long Thọ cần được nhận diện đầy đủ,
đánh giá khách quan, hình thành tư liệu khoa học lịch sử để các
thế hệ người Long Thọ, nhất là trong Đảng bộ xã Long Thọ biết
mà theo đó làm bài học cho mình.
Thực hiện Chỉ thị 15 - CT/TW ngày 28/8/2002 của Ban
Bí thư Trung ương Đảng và Thông tri số 18 - TT/TU, ngày
14/5/2003 Ban Thường vụ Tỉnh ủy về “tăng cường và nâng
cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn lịch sử Đảng Cộng sản
Việt Nam”; Ban Thường vụ Huyện ủy Nhơn Trạch chủ trương
nghiên cứu biên soạn, xuất bản Lịch sử Đảng bộ địa phương
1930 - 2020 tại Kế hoạch số 37 - KH/HU ngày 3/11/2021. Quán
triệt chủ trương này, Đảng bộ xã Long Thọ thể hiện quyết tâm
6

1.7 Page 7

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
chính trị cao, xây dựng và triển khai thực hiện Kế hoạch số
11 - KH/ĐU ngày 19/11/2021 nhằm mục tiêu biên soạn, xuất
bản “Lịch sử Đảng bộ xã Long Thọ 1930 - 2020”. Đây là công
trình quan trọng, có ý nghĩa thiết thực; được sự đồng thuận của
hệ thống chính trị; được xác định là một trong những nhiệm vụ
trọng điểm của Đảng bộ xã Long Thọ nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Trong quá trình triển khai nghiên cứu, biên soạn, chúng
tôi đã tổ chức nhiều đợt khảo sát thực tế, hội thảo, hội nghị
nhân chứng lịch sử, hội nghị góp ý bản thảo để tiếp cận với sự
thật lịch sử. Ý kiến đầy trách nhiệm của các cấp ủy, các đồng
chí nguyên là lãnh đạo Đảng bộ các thời kỳ, các nhân chứng
lịch sử, các nhà nghiên cứu văn hóa lịch sử đã được trân trọng
tiếp thu, thể hiện trong chính văn. Những vấn đề còn tồn nghi,
chưa thẩm định được xin ghi nhận để tiếp tục nghiên cứu, bổ
sung. Tài liệu được công bố của các công trình nghiên cứu
lịch sử liên quan được khảo cứu cẩn trọng, dẫn nguồn cụ thể,
những chỗ còn khác biệt có ghi chú để tường minh.
Dù đã hết sức cố gắng, nhưng “Lịch sử Đảng bộ xã Long
Thọ 1930 - 2020” ắt không tránh được những thiếu sót ngoài
mong muốn. Kính mong nhận được ý kiến đóng góp của bạn
đọc để công trình được hoàn chỉnh hơn trong lần tái bản.
Xin chân thành cảm ơn đồng chí, đồng bào, cơ sở cách
mạng, nhân chứng lịch sử và các nhà khoa học đã giúp chúng
tôi hoàn thành quyển sách này.
Phạm Thị Kiều Thu
Huyện ủy viên, Bí thư Đảng ủy xã Long Thọ
7

1.8 Page 8

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Chương I
VÙNG ĐẤT, CON NGƯỜI
Thời điểm 2020, xã Long Thọ là một trong 11 xã của huyện
Nhơn Trạch có diện tích tự nhiên 23,98 km², dân số 9.605 người
(2015), có 5 ấp với 72 tổ dân cư.
I. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN
1. Vị trí địa lý
Xã Long Thọ ở tọa độ 106°94’53” kinh độ Đông và
10°68’38” vĩ độ Bắc nằm ở phía Đông huyện Nhơn Trạch, phía
Đông và Đông Nam giáp xã Long Phước (huyện Long Thành)
hướng ra Quốc lộ 51, phía Nam giáp xã Phước An; phía Bắc
giáp xã Hiệp Phước hướng đến lộ 25B; phía Tây là khu Lòng
Chảo kết nối các xã Phú Hội, Vĩnh Thanh, Phú Đông hướng
đến sông Đồng Nai qua Thành phố Hồ Chí Minh. Xã Long Thọ
có vị trí quan trọng ở địa bàn huyện Nhơn Trạch, kết nối Khu
rừng giồng Lòng Chảo với Rừng Sác theo vòng tay lộ 19 (nay
tên là đường Hùng Vương) nối Phước Thiền qua Long Thọ,
đến Phước An, Vĩnh Thanh, Đại Phước. Trong qui hoạch phát
triển, đại lộ 25C mang tên Nguyễn Ái Quốc là huyết mạch của
huyện Nhơn Trạch, gồm nhiều chặng xây dựng, kết nối từ nút
giao Thành phố Hồ Chí Minh - Cát Lái với đường vành đai 3,
vành đai 4, liên cảng Phước An, đi qua khu trung tâm huyện,
mở nhiều nút giao nối xã Long Thọ với sân bay Quốc tế Long
8

1.9 Page 9

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Thành. Từ Long Thọ hoặc đi ra biển theo hướng Bà Rịa - Vũng
Tàu, hoặc đến Thành phố Hồ Chí Minh qua nhiều cầu vượt
sông Đồng Nai hay theo đường Nguyễn Ái Quốc đến Sân bay
Quốc tế Long Thành đều thuận tiện.
2. Địa hình, địa mạo
Đất Long Thọ mang đặc điểm của địa bàn huyện Nhơn
Trạch, thuộc Hệ Trias, thống trung, bậc Anizi1, mặt cắt gồm
nhiều cuội kết; cuội có thành phần đa khoáng; còn có hiện
tượng phụ hệ tầng giữa phủ lên phụ hệ tầng dưới, cấu tạo khối
rất cứng chắc và thêm nhiều thành phần khoáng chất đặc thù
của phụ hệ tầng giữa.
Long Thọ thuộc loại địa hình tích tụ dạng có nhiều bãi
bồi; bãi bồi thường thấp, phân bổ giữa hoặc ven lòng sông rạch,
lộ rõ giữa mùa khô hoặc khi triều xuống; có thể tạo nguồn vật
liệu cho xây dựng. Địa mạo thuộc vùng đồng bằng đồi thềm;
các bậc thềm có độ cao khác nhau, liên kết nhau trong quá trình
rửa trôi và xâm thực. Thế đất thấp dần theo hướng Tây - Tây
Nam, góc nghiêng chung < 10; vùng này nền vững, thích hợp để
xây dựng và phát triển đô thị, khu công nghiệp2.
Ở Long Thọ còn các trầm tích sông, thường tạo ra các bãi
bồi cao 1-3m, dài rộng, thành phần gồm bột sét, mùn thực vật,
có nơi có than bùn làm cho nền đất vững, thuận lợi cho việc xây
dựng hạ tầng các khu công nghiệp, khu dân cư.
1  Địa chí Đồng Nai, tập II, Nxb. Đồng Nai năm 2001, trang 8, trang 45.
2  Địa chí Đồng Nai, tập II, trang 64 - 65, Nxb. Đồng Nai năm 2001.
9

1.10 Page 10

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
3. Đất đai
Đất đai1 Long Thọ có địa hình bằng phẳng, không cao so
mực nước biển, độ dốc < 8 - 15 o; đa phần là đất phù sa cổ; chịu
tác động của thủy triều, có độ chua (PH) biến đổi từ thấp đến
cao; có đặc tính nông học là giàu mùn, đạm, kali nhưng nghèo
lân, nên ở nơi không hoặc ít phèn thuận cho trồng lúa nhiều vụ
hoặc trồng cây ăn trái, hoa màu, rau củ. Ở nơi đất phèn, việc sử
dụng đất tùy thuộc vào độ sâu tầng phèn và mức độ ngập mặn.
Đất phèn nông có ưu thế trồng lúa nước. Đất phèn sâu có thể
trồng lúa, hoa màu vào mùa khô. Đất phèn nông hay sâu đều có
thể rửa mặn, nuôi trồng thủy sản.
4. Hệ thống sông ngòi
Long Thọ chịu tác động của sông Thị Vải, chằng chịt kênh
rạch ở vùng giáp ranh Phước An, hàng năm hai mùa mưa nắng,
mỗi ngày con nước lớn ròng, vàm Mặt Trời mênh mông, sông
Bà Ký xuyên chiều Bắc Nam nối vùng rừng giồng với vùng
rừng sác ở địa bàn xã.
5. Khí hậu
Cũng như địa bàn toàn tỉnh, khí hậu ở Long Thọ thuộc
phương Nam, vùng Gia Định, ứng với quẻ Ly; theo Gia Định
Thành thông chí của Trịnh Hoài Đức2: Là vùng gần biển, thấy
1  Địa chí Đồng Nai, tập II, Nxb. Đồng Nai năm 2001, trang 143 - 157.
2  Gia Định thành thông chí, Tập I “Tinh dã chí”, Trịnh Hoài Đức, bản dịch
của Lý Việt Dũng, Nxb. Đồng Nai, 2005.
10

2 Pages 11-20

▲back to top


2.1 Page 11

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
trước mặt trời mới mọc, thường ấm, bắt đầu mưa vào tháng 3
âm lịch, mưa chính vào mùa hạ; “mưa to nghiêng vò mà đổ”,
cơn mưa to lắm chỉ vài giờ là tạnh, trở lại nắng; tháng 7 có mưa
ngâu dầm dề ít ngày, không lạnh; rõ rệt hai mùa mưa nắng. Do
khí trời nóng, đất ẩm thấp nên khi mưa, khí biển tác động thành
ra sấm chớp, có thể hại chết người và vật. Long Thọ “âm ít,
dương nhiều”, thường nhiều gió Nam; hiếm khi giông bão, ít
sương móc; thi thoảng có hiện tượng gió lốc xoáy gọi là “rồng
hút nước”.
Nước là mạch máu của đất. Long Thọ giàu nguồn nước
trong lòng đất, phun trào nhiều nơi gọi là nước mạch, nhiều chỗ
phun mạnh gọi là “mạch Bà”. Có nơi phun trào, người ta tạo
thành giếng nước; nước ngọt lành tốt cho sinh hoạt, rất tốt cho
đời sống kháng chiến. Nước sông rạch gắn với biển tác động
đến đời sống. Do khí đưa đẩy, buổi sáng nước lên gọi là triều,
buổi chiều nước xuống gọi là tịch, gọi chung là thủy triều. Thủy
triều tương ứng mật thiết với mặt trăng theo chu kỳ thời tiết
được gọi là triều tín. Khi nước lớn thường có gió, nước đứng
thì gió lặng. Thông thường, sau ngày mồng một và 2 - 3 ngày
sau rằm, nước lên, gió mạnh; sau ngày thượng huyền (ngày 8,
9) và ngày hạ huyền (22, 23), nước rút dần trong hai, ba ngày,
gió cũng dịu dần. Thủy triều tại Long Thọ cũng như nhiều nơi
khác ở Nhơn Trạch có đặc điểm: mỗi tháng có 2 hoặc 3 ngày
nước không lớn ròng gọi là “nước ươn”; mùa gần Tết có đến 3,
4 ngày. Trong tháng 8 và tháng 9, thủy triều lớn khác thường,
tiết hạ chí lớn vào ban ngày, tiết đông chí lớn vào ban đêm. Dân
11

2.2 Page 12

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
gắn với sông nước thường theo lệ con nước lớn ròng mà tổ chức
sinh hoạt: Lấy khi nước lớn làm thủy đầu gọi là nước rong, khi
nước xuống mức thấp nhất là thủy vĩ, gọi là nước kém. Nước
rong nhiều cá tôm, nước kém ít tôm cá, theo đó mà hành nghề
đánh bắt. Lúc giao thời giữa mùa thu và mùa hạ, có lúc con
nước lớn buổi mai chưa xuống mà con nước ròng buổi chiều đã
nối tiếp, thêm có gió Đông Nam đẩy mạnh nước biển dâng lên,
ấy là “đạp triều”, dân địa phương gọi là nước “ươn rong”. Do
đất đai thường ẩm thấp, thịnh dương khí nên con người thường
khô da, nhiều mồ hôi; gặp khi “trái gió trở trời”, dễ bị sốt rét,
phong thấp, cảm mạo.
Khí hậu ở Long Thọ mang đặc điểm chung của tỉnh Đồng
Nai, thuộc “khí hậu nhiệt đới gió mùa cận xích đạo”, có độ dài
ban ngày ít thay đổi; bức xạ luôn dương; hằng năm, chịu tác
động của 3 hệ thống gió mùa Châu Á làm cho thời tiết thiên về
nóng, ẩm, có mưa nhiều đầu mùa, thi thoảng có giông nhẹ, ít
bão, không lạnh. Ở Long Thọ, khí hậu 4 mùa không rõ rệt, có
thể phân biệt thành hai mùa: Mùa khô từ tháng 12 đến tháng
3 (hoặc tháng 4 năm sau), mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11.
Lượng mưa trung bình thường lớn hơn 100mm, có khi dưới
100mm. Nhiệt độ trung bình cao nhất trong mùa khô, khoảng
31,1 - 32,1oC; thấp nhất trong mùa mưa, khoảng 22,9 - 24,0oC.
Biên độ giữa nhiệt độ cao và thấp không nhiều. Khí hậu như
vậy là ôn hòa, tốt cho vạn vật; thuận cho con người sinh sống
và phát triển sản xuất.
12

2.3 Page 13

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
6. Sinh cảnh, động - thực vật
Điều kiện tự nhiên đã tạo cho Long Thọ sinh cảnh đa dạng
với hệ động, thực vật phong phú mang đặc trưng của miền sông
nước ngập mặn “rừng giồng nối liền rừng sác”1. Xưa, động
thực vật gồm đủ các nhóm phổ quát và nhóm có tính đặc thù.
Về động vật, có nhóm động vật quí hiếm, có nhóm động
vật phổ quát, có thể săn bắt phục vụ đời sống hoặc làm dược
liệu (nai, heo rừng, nhím, khỉ, kỳ đà, chim, rắn); đặc biệt là các
loài thủy sinh vùng ngập mặn như cá nâu, cá dứa, vọp, chem
chép, sam, tôm, cua...
Thực vật cũng đa hệ, đa dạng; đáng kể là thảm thực vật
ven sông rạch thích ứng với nước mặn - nước ngọt - nước lợ
theo nhịp thủy triều.
Rừng có rừng giồng và ngập mặn vùng Rừng Sác. Rừng
giồng bao quát ở vùng cao phía Tây hương lộ 19, một bộ phận
rừng giồng trong kháng chiến được gọi là “khu Lòng Chảo”.
Rừng giồng thuộc hệ rừng lá rộng thường xanh ẩm nhiệt đới,
đặc điểm là cây họ dầu chiếm ưu thế, vượt tán, thành chòm,
thành cụm hoặc lán; gồm nhiều cây “họ hàng” như: Dầu song
nàng, dầu rái, sao đen, chai, vên vên. Bên cạnh các loài cây họ
dầu còn có các cây gỗ mọc hỗn giao, có loại quí hiếm như gõ,
trắc, cẩm lai, giáng hương; thường là các loài cây phổ quát như
bình linh, bằng lăng, trâm.
1  Lời mở đầu Văn bia ở Đền thờ Liệt sĩ Nhơn Trạch.
13

2.4 Page 14

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Rừng ngập mặn cùng hệ sinh thái Rừng Sác, hình thành
do các nhánh sông trước khi hợp lưu chia cắt các vùng đất
thành nhiều đảo nhỏ, chịu tác động của thủy triều lên xuống,
đất bùn lầy lội, mặn nhiều, nên chỉ phát triển các loài cây phù
hợp đất nhiễm mặn. Ưu thế của rừng ngập mặn ở Long Thọ là
cây đước; quen thuộc là các tổ hợp: Đước - bần, đước - vẹt -
mấm, đước - dà vôi - mấm. Cùng với đước, còn có các loại cây
phù hợp với địa thế cao, không thường xuyên ngập mặn, như
dừa nước, chà là, ráng. Rau chại là một loại rau đặc thù của
vùng rừng ngập mặn.
Điều kiện tự nhiên ở Long Thọ có nhiều thuận lợi, cũng
nhiều khó khăn khiến cho người Long Thọ ra sức lao động, hợp
lực biến vùng đất này thành “địa lợi” để sinh sống.
II. DI TÍCH TIỀN SỬ
1. Các di tích khảo cổ
Theo tài liệu của các nhà khảo cổ1, các di chỉ khảo cổ ở
Cái Vạn, Cái Lăng, Rạch Lá được xác định là các di tích của
người xưa từng đã sinh sống ở vùng đất Long Thọ từ nhiều
nghìn năm trước.
1  Phạm Đức Mạnh, Đến với lịch sử văn hóa Biên Hùng - Đồng Nai, Nxb.
Đồng Nai, 2019.
14

2.5 Page 15

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Di chỉ Cái Vạn1: được biết đến đầu tiên trong “Sưu tập
Chénieux” mà E.T. Hamy khảo tả năm 18972. Di tích khảo cổ
học Cái Vạn thuộc ấp 3, xã Long Thọ; có tọa độ 10º42’14” vĩ
độ Bắc - 106º58’00” kinh độ Đông; nằm trong một vùng đất cát
bằng phẳng, thấp dưới 5m, giữa những vườn cây ăn trái trên dải
đất giữa con rạch Cái Vạn và rạch Ông Hỉ, thông với sông Thị
Vải. Tài liệu “Sưu tập Chénieux” do E.T.Hamy công bố năm
1897 có nhắc đến di chỉ Cái Vạn, được nhiều học giả Pháp chú
ý. Cuối năm 1976 và đầu năm 1977, người dân địa phương ở
Cái Vạn báo cáo và gửi tặng huyện Long Thành nhiều hiện vật
nhặt được, gồm: 67 rìu bôn có vai, 26 rìu bôn tứ giác, 8 đục, 1
vòng tay, 2 phác vật vòng, 5 dao gặt, 4 bi gốm...
Trên cơ sở những phát hiện đó, tháng 3 và tháng 6/1977,
các nhà khảo cổ Phạm Văn Kỉnh, Nguyễn Văn Long và Đỗ Bá
Nghiệp tiến hành điều tra ở Cái Vạn, thu thập hàng trăm công
cụ; đào thám sát 2 hố = 4m², phát hiện tầng văn hóa sâu 85cm
với hiện vật: 35 rìu có vai, 7 rìu tứ giác và phác vật, 8 mảnh lưỡi
và chuôi rìu, 4 đục và phác vật, 1 mảnh dao đá, 1 phác vòng tay,
1 dọi se sợi bằng đá và nhiều gốm thô.
Tháng 4/1978, Bảo tàng Đồng Nai tổ chức khai quật di
tích Cái Vạn lần thứ nhất với hai hố kỹ thuật, diện tích 100m²;
thu nhiều hiện vật quí (263 đồ đá, 1069 mảnh gốm và nhiều
1  Có tài liệu ghi là Cai Vạn.
2  Dẫn theo Phạm Đức Mạnh: “Malleret, L.1963; Fontaine, H.1971; Reinecke,
A.1994”.
15

2.6 Page 16

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
phác vật khác).Với kết quả khảo sát ấy, những người khai quật
nhận định “Di chỉ Cái Vạn thuộc thời đại đồng thau đã bước
qua giai đoạn phát triển ban đầu, có niên đại Thiên niên kỷ II
trước Công nguyên”.
Tiếp theo, Bảo tàng Đồng Nai phối hợp các cơ quan
chuyên ngành tổ chức nhiều đợt điều tra, thám sát, nghiên cứu
sâu di tích Cái Vạn (trong những năm 1983-1984, 1990, 2000,
2003); thu thập thêm hàng nghìn hiện vật giá trị (đủ loại đá,
gốm, gỗ, xương thú), trong đó có thêm 21 tiêu bản mới, 92 cọc
gỗ nhà sàn. Kết quả khảo cổ chứng tỏ Cái Vạn là một di tích cư
trú, địa bàn khá rộng lớn, thuộc loại hình di tích vùng thấp ven
biển khác với kiểu cư trú trên gò đồi cao đất đỏ ở nơi khác. Các
sưu tập hiện vật đá và gốm ở Cái Vạn có những mối liên hệ mật
thiết với các di tích khác ở Dốc Chùa, Suối Chồn, cù lao Rùa,
Bưng Bạc, Bưng Thơm; đồng dạng với phong cách “văn hóa
Đông Sơn”. Tổng thể tồn tích vật chất thu nhận từ di tích Cái
Vạn cũng cho phép hình dung diện mạo các làng “chài nông”
hay “chài thông thương” cỡ lớn, hình thành tiểu vùng kinh tế
ở miền rừng ngập mặn cận biển ven sông Thị Vải từ hơn 3.000
năm về trước.
Di chỉ Cái Lăng1 có tọa độ 10º41’ vĩ Bắc - 106º57’ kinh
Đông; thuộc địa phận ấp 4, xã Long Thọ, nằm trong hệ rừng
ngập mặn đầu nguồn sông Thị Vải cách Cái Vạn gần 2km về
phía Đông, được phát hiện năm 1977 với bộ hiện vật gồm 382
1  Có người gọi là Cá Lăng.
16

2.7 Page 17

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
mảnh gốm thô, 4 đồ đá và 2 quặng sắt. Hiện vật ấy cho phép
xếp di chỉ Cái Lăng vào nhóm di tích có niên đại sơ kỳ thời đại
Sắt.
Mùa khô 1983-1984, Phạm Đức Mạnh và Lưu Văn Du trở
lại Cái Lăng, phát hiện nhiều di vật quý trên gò Chà Là, trong
đó có cuốc, rìu đá, chày, bàn mài, nhiều cọc gỗ đầu vát nhọn,
đặc biệt có cả phần đầu của thuyền cổ. Hiện vật mới tìm được
thôi thúc các nhà khảo cổ tiếp tục nghiên cứu sâu di chỉ Cái
Lăng.
Bảo tàng Đồng Nai phối hợp các cơ quan chuyên ngành
tiến hành 2 đợt khảo sát Cái Lăng (đợt 1: tháng 5/1996; đợt 2:
năm 2003); cả hai đợt thu được các loại hiện vật như đã thám
sát với số lượng gấp bội; đặc biệt có thêm nhiều hiện vật mới
có ý nghĩa đặc trưng: Khuôn đúc rìu, lao có ngạnh, chân cà
ràng, cọc gỗ đầu vót nhọn, nhiều cọc có ngoàm để gác gỗ buộc
dây của kiến trúc nhà sàn đơn giản, đồ gốm có 1 dọi se sợi, có
cả gốm mịn “tinh tế và cao cấp” sản xuất đáp ứng nhu cầu mỹ
cảm và tâm linh.
Dựa vào kết quả giám định khoa học, các nhà khảo cổ tin
rằng: “Có một nền văn hóa Cái Lăng” niên đại khoảng 3000-
2500 năm, ở cả vùng ngập mặn Nhơn Trạch với trình độ văn
minh vươn đến cái đẹp và sự thiêng.
Di tích Cái Vạn, Cái Lăng liên quan mật thiết đến Di tích
Rạch Lá thuộc địa bàn ấp Quới Thạnh, xã Phước An và Di tích
17

2.8 Page 18

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Gò Me1 thuộc ấp Chính Nghĩa, xã Vĩnh Thanh. Giám định C14
cho thấy niên đại các cọc gỗ tìm thấy ở đây sớm nhất cách nay
từ 4520 ± 95 đến 3790 ± 60 năm.
2. Chủ nhân văn hóa tiền sử
Các di tích Cái Vạn, Cái Lăng, Rạch Lá cho thấy sản vật
của người tiền sử.
Các nhà khảo cổ khẳng định từ hơn 3 nghìn năm trước
người tiền sử đã tổ chức đời sống đạt trình độ văn minh cao liền
mạch từ thời đồ đá đến kim khí. Họ từng bước thích ứng với
môi trường (làm nhà sàn trên vùng ngập nước), ngoài phương
thức kinh tế săn bắn, hái lượm, cư dân có biết làm ruộng, đánh
bắt thủy - hải sản; biết dệt vải, chế tác công cụ lao động bằng
đá, gỗ, gốm, đồng phục vụ nhu cầu sản xuất và sinh hoạt cộng
đồng. “Cư dân cổ” từ địa bàn này, đã trở thành lớp cư dân tiền
trạm, mở cửa thông ra biển để chuyển tải những sản phẩm văn
hóa kim khí.
Thời này, đã xuất hiện tầng lớp thợ thủ công biết khai
thác, trao đổi vỉa mỏ lộ thiên, biết chế tác công cụ bằng sừng,
biết tạo tác đá có cấu tạo hạt mịn và kiến trúc hạt (hoặc hạt
vảy). Ngoài loại hình cư trú trên nhà sàn, còn có loại hình “làng
cổ” cư trú trên những giồng, gò nhiều cát sỏi, liên tục “bám
biển”, kiến tạo nhiều điểm tụ cư “chài - nông - thương” mang
1  Theo tài liệu “Khai quật di tích Gò Me” của Lưu Văn Du, Những phát hiện
mới về khảo cổ học năm 2004, Nxb. Xã hội, 2004, trang 169 - 170.
18

2.9 Page 19

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
vóc dáng “chi cảng” hay những “tiền cảng thị” cỡ lớn để giao
thương với nhiều trung tâm văn hóa - kỹ thuật khác nội vùng
và ngoại vùng.
III. ĐỜI SỐNG KINH TẾ XÃ HỘI CƯ DÂN VIỆT
1. Quá trình hình thành và thay đổi về hành chính
Đất đai do thiên nhiên kiến tạo. Lịch sử hành chính do
con người hình thành. Thời tiền sử đã lùi xa, không còn dấu
vết về tổ chức của cộng đồng. Hành chính nêu ở đây thuộc giai
đoạn từ khi người Việt đến khai khẩn, sinh sống. Cột mốc hành
chính được nhắc đến là năm 1698 khi Nguyễn Hữu Cảnh vâng
mệnh chúa Nguyễn vào kinh lý phương Nam. Trước đó, vùng
đất Nhơn Trạch đã có sự sống của cư dân Việt, nhưng chưa có
địa danh hành chính.
Năm 1698, chúa Nguyễn Hiền Vương (Nguyễn Phúc
Tần) phái Thống suất Nguyễn Hữu Cảnh vào kinh lược phương
Nam. Nguyễn Hữu Cảnh đã thiết lập hệ thống hành chính, đặt
miền đất mới (cả phương Nam thời ấy) thành phủ Gia Định,
gồm 2 huyện Tân Bình (đặt dinh Phiên Trấn) và Phước Long
(đặt dinh Trấn Biên). Thời ấy, Long Thọ thuộc địa bàn dinh
Trấn Biên, huyện Phước Long.
Năm 1778, Nguyễn Ánh làm chủ vùng đất Gia Định; rồi
lên ngôi năm 1802, chia đất Gia Định thành 5 dinh: Trấn Biên,
Phiên Trấn, Vĩnh Trấn, Trấn Định và trấn Hà Tiên. Long Thọ
thuộc địa bàn dinh Trấn Biên, nhưng vẫn chưa thấy tài liệu nào
đề cập đến cấp hành chính: tổng, xã, thôn ở thời điểm này.
19

2.10 Page 20

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Sách Gia Định thành thông chí1 của Trịnh Hoài Đức (viết
khoảng năm 1820), kê chi tiết các đơn vị hành chính của trấn
Biên Hòa. Theo đó, trấn Biên Hòa gồm 1 phủ (Phước Long), 4
huyện (Phước Chánh, Bình An, Long Thành, Phước An), 8 tổng
(Phước Vinh, Chánh Mỹ, Bình Chánh, An Thủy, Long Vĩnh,
Thành Tuy, An Phú, Phước Hưng) và 307 xã, thôn, phường.
Vùng đất Long Thọ thuộc tổng Thành Tuy (mới đặt).
Trong 29 thôn của Tổng Thành Tuy, có những tên thôn
ứng với địa bàn: Vĩnh Xương, Mỹ Khoan, Phước Lộc, Phước
Thành, Phú Mỹ An, Phước Lợi An, Phước Kiển, Phước Lai.
Theo lời người xưa, Long Thọ thuộc Phước Lai.
Năm 1832, trấn Biên Hòa được đổi thành tỉnh Biên Hòa.
Theo Địa bạ tỉnh Biên Hòa năm 1836, tỉnh Biên Hòa cũng
gồm 1 phủ, 4 huyện như trước đó, nhưng số tổng đã nâng từ
8 lên 22 tổng; số thôn, xã, phường giảm từ 307 còn 285 là do
sáp nhập một số thôn, xã nhỏ lại2. Trong đó, tổng Thành Tuy
được chia thành hai tổng, là tổng Thành Tuy Thượng (gồm 12
thôn) và tổng Thành Tuy Hạ (gồm 13 thôn, ấp). Vùng đất Nhơn
Trạch thuộc địa bàn tổng Thành Tuy Hạ (huyện Long Thành).
13 thôn, ấp có tên ứng với địa bàn gồm: Thôn Bình Phú, thôn
Lương Phú Đông, thôn Hưng Thạnh, ấp Mỹ Hội, thôn Long
Hiệu, thôn Phú Mỹ, thôn Phước Kiển, thôn Phước Thạnh, thôn
1  Trịnh Hoài Đức, Gia Định thành thông chí, bản dịch của Lý Việt Dũng,
Nxb. Đồng Nai, 2005.
2  Địa chí Đồng Nai, tập II, Nxb. Đồng Nai 2001, trang 248.
20

3 Pages 21-30

▲back to top


3.1 Page 21

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Vĩnh Tuy, thôn Phước Lai, thôn Tân Tường, thôn Phước Thành,
thôn Tuy Thạnh. Vùng đất Long Thọ vẫn thuộc thôn Phước Lai.
Theo Đại Nam nhất thống chí1, thời ấy, việc phân định thôn,
làng, xã chưa chặt chẽ, xóm ấp cũng thế.
Tổ chức làng xã như mô hình làng xã Nam Bộ. Mỗi làng
xóm có ban hương chức hội tề, hoạt động mang tính tự quản
theo qui định nghiêm ngặt của triều Nguyễn gồm 12 người: 1.
Hương cả (còn có tên gọi là Cai chủ, Trùm cả, Trùm trưởng,
Cả trưởng, Hương nhất...) là người đứng đầu Hội đồng kỳ mục,
được quyền đề cử nhân sự vào Hội đồng. 2. Hương chủ (còn có
tên gọi là Hương nhì): là người đứng thứ hai trong Hội đồng kỳ
mục, chịu trách nhiệm luật lệ, được quyền phân xử các vụ việc
khiếu kiện. 3. Hương sư: là người làm nhiệm vụ thanh tra, kiểm
tra. 4. Hương chánh: là người làm nhiệm vụ thu thuế, chi xuất,
phân công sai phái công vụ. 5. Hương quản: là người chuyên
trách giữ gìn an ninh trật tự, kiểm tra nhân khẩu trong làng xã.
6. Hương giáo: là người trông coi việc giáo dục tại làng xã, đôi
khi có thể giúp Thôn trưởng thu thuế. 7. Hương thân: là người
làm nhiệm vụ giáo hóa thuần phong mỹ tục. 8. Hương hào: là
người làm nhiệm vụ tuần phòng, kiểm tra an ninh trật tự. 9.
Thôn trưởng (còn có tên gọi là Xã trưởng): là người làm nhiệm
vụ trung gian giữa Hội đồng kỳ mục địa phương và chính quyền
cấp trên. Là người thừa hành công vụ thu các loại thuế, chi xuất
1  Quốc sử quán triều Nguyễn, Đại Nam nhất thống chí, Nxb. Thanh niên,
2012.
21

3.2 Page 22

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
nhu phí, giữ con dấu và được phép giải quyết các vụ việc trong
phạm vi cho phép. 10. Lý trưởng: là người giữ chức vụ trưởng
một lý (một xóm) phụ tá Thôn trưởng, chỉ huy đội dân canh và
thúc giục dân đinh đóng thuế. 11. Trưởng ấp, Giáp thủ, Trưởng
phường, Cai lân: là những người phụ tá Thôn trưởng, giữ gìn
sổ bộ của ấp, giáp, phường, lân. 12. Cai tuần: là đội trưởng dân
tuần phòng.
Năm 1861, thực dân Pháp đánh chiếm 2 tỉnh miền Đông
của Nam kỳ. Tháng 1 năm 1963, soái phủ Nam kỳ xác định tỉnh
Biên Hòa gồm 2 phủ, 4 huyện như cũ, các thôn được đổi thành
làng. Riêng tổng Thành Tuy Hạ có 21 làng, xã, tăng 8 làng, xã
so với năm 1836. Thời này, Long Thọ thuộc tổng Thành Tuy
Hạ, huyện Long Thành, phủ Phước Tuy. Đến năm 1887, theo
phân định của chính quyền Pháp, cả Nam kỳ có 22 sở tham
biện. Ngày 20 tháng 12 năm 1899, nhà cầm quyền Pháp đổi tên
sở tham biện thành tỉnh.
Theo Biên Hòa sử lược của Lương Văn Lựu 1, sau nhiều
lần thay đổi về hành chính, đến thời điểm 1878, tỉnh Biên Hòa
có 17 tổng, 158 làng; trong đó có tên 17 làng thuộc tổng Thành
Tuy Thượng và Thành Tuy Hạ ứng với vùng đất Nhơn Trạch.
Thời này, xuất hiện tên làng Phước Long (Chợ Mới), có ấp ông
Thiện và làng Phước Thọ có 3 xóm: Đồng Lớn, Bàu Nâu, Lão
Hợi.
1  Lương Văn Lựu, Biên Hòa sử lược toàn biên, Tập I, Nxb. Thế giới, 2016.
22

3.3 Page 23

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Trong giai đoạn từ khi thực dân Pháp bắt đầu đặt nền
móng cai trị từ năm 1864 đến năm 1945, các làng, xã của tỉnh
Biên Hòa nhiều phen nhập, tách1. Có thể đối chiếu các làng,
thôn, xã thuộc Thành Tuy Thượng, Thành Tuy Hạ (ứng với địa
bàn Nhơn Trạch) từ năm 1881 đến 1936.
- Theo Bản đồ Boilloux năm 1881: Thành Tuy Hạ có 15
làng: Phước An, Phước Lý, Phước Khánh, Phước Thạnh, Long
Hiệu, Phước Lương, Tân Lương, Mỹ Khoan, Lương Thiện,
Bình Quới, Lung Điền, Phước Kiển, Phước Thiền, Phước Lai,
Phước Thọ.
- Theo Lịch An Nam thông dụng năm 1897, Thành Tuy Hạ
có 19 làng: Phước An, Phước Lý, Phước Khánh, Phước Thạnh,
Long Hiệu, Phước Lương, Tân Lương, Mỹ Khoan, Mỹ Hội, Phú
Mỹ, An Phú, Lương Thiện, Bình Quới, Long Điền, Phước Kiển,
Phước Lai, Phước Thiền, Phước Long, Phước Thọ.
- Theo Monographie năm 1901, Thành Tuy Hạ có 19 làng:
Phước An, Phước Lý, Phước Khánh, Phước Thạnh, Long Hiệu,
Phước Lương, Tân Lương, Mỹ Khoan, Mỹ Hội, Phú Mỹ, An
Phú, Lương Thiện, Bình Quới, Long Điền, Phước Kiển, Phước
Lai, Phước Thiền, Phước Long, Phước Thọ.
- Theo Monographie năm 1924, Thành Tuy Thượng có
15 làng: Long Thuận, An Lâm, Phước Kiển, Mỹ Khoan, Phước
Lai, Phước Lộc, Phước Long, Phước Nguyên, Phước Thái,
Phước Thiền, Phước Thọ, Tam Thiện, Tập Phước, Tuy Long,
1  Địa chí Đồng Nai, tập II, Nxb. Đồng Nai, 2001.
23

3.4 Page 24

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Long Thành. Theo tài liệu này, Phước Long và Phước Thọ
thuộc Thành Tuy Thượng.
Theo bảng tra cứu trên, tên làng Phước Thọ xuất hiện từ
1881, từ năm 1897, có thêm làng Phước Long.
Dưới chế độ Sài Gòn, ngày 9/9/1960, quận Nhơn Trạch
được thành lập trên cơ sở tách ra từ quận Long Thành, theo
Nghị định 858 - NV của chính quyền Ngô Đình Diệm. Theo
Địa phương chí1 của chính quyền Sài Gòn, năm 1957, Phước
Long, Phước Thọ thuộc quận Long Thành, tổng Thành Tuy
Thượng. Từ năm 1960 đến 1972 (kéo dài đến 1975), Phước
Long, Phước Thọ là 2 xã thuộc quận Nhơn Trạch.
Về phía chính quyền cách mạng, từ năm 1954 - 1960, vùng
đất Nhơn Trạch vẫn thuộc huyện Long Thành. Cuối 12/1960,
Tỉnh ủy quyết định tách Long Thành ra hai huyện, lập huyện
Long Thành và huyện Nhơn Trạch (gồm các xã như phân định
của chính quyền Diệm). Hai xã Phước Long, Phước Thọ thuộc
Nhơn Trạch cho đến nay, mặc dù Nhơn Trạch nhiều lần thay
đổi về đơn vị trực thuộc.
Đến năm 1984, sáp nhập xã Phước Long và xã Phước
Thọ thành xã Long Thọ theo Nghị quyết của Quốc hội ngày
17/1/1984. Theo đó, địa giới của xã Long Thọ phía Đông giáp
xã Long Phước, phía Tây giáp xã Phước Thiền, phía Nam giáp
xã Phước An, phía Bắc giáp xã Hiệp Phước.
1  Công báo VNCH, Trung tâm Lưu trữ TW 2.
24

3.5 Page 25

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
2. Dân cư
Dân cư xã Long Thọ do hợp cư tứ xứ, mang đặc điểm
chung của dân cư xứ Đồng Nai: Hình thành và phát triển trong
một thời gian dài, bắt đầu từ thế kỷ XVII, do nhiều đợt chuyển
cư từ xứ Bắc, xứ Trung; chung sống với nhau theo quan hệ họ
hàng, làng xóm hoặc nhu cầu sản xuất; phát triển cả hai hướng
tự nhiên và cơ học.
Không có tài liệu để xác minh cư dân định cư sớm nhất
ở Long Thọ vào thời gian nào, nguồn gốc từ đâu. Theo lời của
người xưa, người đến Phước Long, Phước Thọ từ xứ Bắc, xứ
Trung; phần lớn là dân nghèo, chuyển cư để kiến sống, ban đầu
thưa thớt, lâu dần thành đông, người hợp lực với người, kết
nối với nhau, cùng nhau lập làng, dựng miếu, lan dần từ khu
vực gò cao đến ven sông rạch. Quá trình lao động, thường phát
hiện dấu vết của người xưa (như ở di tích Cái Vạn), hoặc như
chuyện lưu truyền về người Hời1, mả Hời người địa phương
cho rằng nơi đây đất thiêng nên con người hội tụ, chung sống
với nhau bằng ân nghĩa, kể cả với tiền nhân khuất mặt.
Cũng không có tài liệu xác định về số dân qua các thời
kỳ, chỉ biết là Long Thọ là địa bàn dân số tăng nhanh về cơ học
do điều kiện cư trú thuận lợi, nhất là từ khi địa bàn Nhơn Trạch
phát triển nhanh các khu công nghiệp, thu hút người lao động
cả nước. Trước 1975, mỗi xã Phước Long, Phước Thọ ước chỉ
vài nghìn người, nay đã hơn vạn người.
1  Người địa phương thường gọi người Chăm là Hời.
25

3.6 Page 26

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
3. Đời sống sản xuất
Từ lúc khẩn hoang mở đất đến trước ngày miền Nam hoàn
toàn giải phóng, thống nhất đất nước 30/4/1975, người Long
Thọ sống trong môi trường nông nghiệp, nông thôn; vừa sản
xuất vừa đấu tranh bảo vệ quê hương; sản xuất chủ yếu là nông
nghiệp lệ thuộc tự nhiên, có đủ các mô hình sông nước, ruộng,
vườn, rẫy.
Vùng cao ráo ven hương lộ 19 - khu Lòng Chảo thuận với
mô hình vườn, ruộng, rẫy; trồng lúa (cả lúa khô và lúa nước),
hoa màu, cây ăn trái. Ở nơi cập vùng ngập mặn thuộc Phước
Thọ đời sống cơ bản là nông - thủy, thủ công, qui mô nhỏ, tự
quản, tự cung tự cấp.
Từ sau 30/4/1975, trong điều kiện đất nước hòa bình,
thống nhất; Long Thọ cùng cả huyện cả tỉnh tập trung khắc
phục hậu quả chiến tranh, khôi phục sản xuất, xây dựng phát
triển nông thôn, đổi mới tư duy kinh tế, thu hút đầu tư, phát huy
lợi thế địa phương, chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế và cơ
cấu lao động, giảm tỉ trọng nông nghiệp, tăng cao tỉ trọng công
nghiệp xây dựng và dịch vụ; từng bước đầu tư xây dựng hạ tầng
kinh tế - xã hội; làm thay đổi về chất diện mạo nông thôn và đời
sống nhân dân; sớm đạt chuẩn xây dựng nông thôn mới.
4. Văn hóa xã hội
Cư dân tứ xứ tụ hội, sinh sống ở Long Thọ từ rất sớm,
mãi đến 1698 mới có sự quản lý hành chính của triều Nguyễn
và sau đó rất lâu mới ổn định. Suốt một thời gian dài hơn nửa
26

3.7 Page 27

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
thế kỷ, người Long Thọ chung sống với nhau trong sự liên kết
văn hóa, trên nền móng văn hóa, bằng vốn liếng văn hóa mang
theo từ bản xứ vào việc tổ chức đời sống ở vùng đất mới, có sự
thích ứng để hài hòa với môi trường tự nhiên thể hiện rõ nét ở
tập quán, tín ngưỡng và sinh hoạt cộng đồng. Cư dân Long Thọ
chủ yếu là người Kinh, theo tín ngưỡng thờ cúng ông bà, phần
lớn chuộng đi chùa lễ Phật, một bộ phận qui y tam bảo làm phật
tử tại gia, không có nhà thờ, giáo xứ Công giáo.
Về làng xã, làng Phước Long, Phước Thọ thuộc dạng hình
thành sớm ở Nam Bộ, mang đặc điểm là làng khai phá, định cư
sớm, lan tỏa nhanh; có cơ cấu không bền chặt, thoáng mở, luôn
trong trạng thái động, rộng đường giao lưu, khá bình đẳng trong
sinh hoạt và lao động, sự phân hóa xã hội ít căng thẳng, sự áp
bức, bóc lột của tầng lớp thống trị khó áp đặt nặng nề. Trong
làng có nhiều họ khác nhau. Nhiều người ngoài làng tới cùng
khai phá phụ canh, khiến sinh hoạt trong làng trở nên cởi mở,
đỡ bảo thủ, dễ tiếp nhận cái mới và càng dễ canh tân nhờ các
mối quan hệ giao lưu thường xuyên giữa trong và ngoài làng.
Về ăn, mặc: Cách ăn mặc của người Long Thọ vừa thể
hiện nét chung của văn hóa Việt Nam, vừa có sắc thái mang dấu
ấn của Nam Bộ. Người Long Thọ chuộng cách ăn mặc ở Nam
Bộ, quen thuộc với bộ quần áo bà ba, khăn rằn, nón lá, búi tóc.
Thức ăn và cách ăn của người Long Thọ đa dạng, phong
phú. Thức ăn được chọn lựa tươi ra tươi, khô ra khô, ăn để no,
ăn để giao đãi, còn để phòng chữa bệnh; nhiều rau, nhiều cá
27

3.8 Page 28

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
và thủy sản; dùng nhiều gia vị, phối hợp nhiều thức, món với
nhau, nhiều cách chế biến, khi thì chế biến công phu, lúc thì
tận hưởng hương vị tự nhiên, đặc sản là những món chế biến từ
nguyên liệu vùng nước lợ1.
Nhà ở tại Long Thọ cũng đồng dạng với các kiểu nhà
ở trên địa bàn tỉnh, chủ yếu nhà ở trên mặt đất, gò cao, cận
sông hoặc cận lộ; được xây dựng thường hài hòa với tự nhiên,
chuộng hướng Đông, Nam; quay mặt ra sông, ruộng, vườn;
ngõ không vào thẳng cửa chính, sân trước sân sau đều rộng,
rào thẳng bằng chè cát, dâm bụt hoặc cây quít đại; nhà dù hẹp
củng cố có chỗ bày hoa kiểng, nhiều nhà bày non bộ. Người
bình dân thường ở nhà tranh hoặc nhà lá (lá dừa), những nơi
thôn rẫy chưa ổn định dựng tạm chòi lá hoặc chòi tranh. Gia
đình khá giả xây dựng nhà ngói vách ván bổ kho. Đến khi tiếp
xúc văn minh Âu Tây mới có kiểu nhà xây tường, mái tole hoặc
mái bằng.
Không gian sinh hoạt trong nhà thường phân bổ thành
hai phần: Các thành viên trong gia đình sinh hoạt ở nhà sau
(nhà bên). Nhà trước (nhà trên) là nơi thờ phượng, tiếp khách.
Khách thân, sơ, sang, hèn đều được tiếp ở nhà trước. Bàn thờ
gia tiên đặt ở sát vách, ngang cây đòn giông nhà ở gian giữa.
Đối diện là bàn khách (bàn dài hoặc bàn tròn). Hai bên là bộ
ván ngựa để khách nghỉ ngơi. Tùy độ sang hèn mà tủ thờ, ván
1  Vùng nước lợ thường có các đặc sản như: cá dứa, cá nâu, cá ngác, chem
chép, vọp, bần chua, rau chại (choại)...
28

3.9 Page 29

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
ngựa bằng gỗ quí hay gỗ thường, cũng tùy giàu nghèo mà bày
thêm các vật trang trí khác. Những nhà khá giả thường treo
nhiều liễn đối, hoành phi sơn son thếp vàng, có tủ bày đồ cổ,
quí hiếm. Người Long Thọ thích hoành phi có đại tự “ĐỨC
LƯU PHƯƠNG” hoặc “PHÚC LỘC THỌ”; thích cặp đối “Tổ
công phụ đức thiên niên thạnh. Tử hiếu tôn hiền vạn đại
vinh” (Công đức của cha mẹ, tổ tiên ngàn năm thịnh vượng.
Con cháu hiếu thảo, hiền thục vạn đời vẻ vang).
- Đờn ca tài tử: Là dạng sinh hoạt của các nhóm theo nghiệp
đờn ca bài bản tài tử có nguồn gốc từ nhạc sư Ba Đợi (Nguyễn
Quang Đại) phổ biến ở Nam Bộ từ đầu thế kỷ XX. Ở Long Thọ
xưa có nhiều người theo học các thầy đờn ca tài tử tại Sài Gòn,
Cần Đước về lập nhóm, sắm nhạc, họp thành ban nhạc, đờn ca
các bài bản cổ điển như là sinh hoạt âm nhạc thính phòng của
dân gian1. Các câu lạc bộ đờn ca tài tử ở Phước Long, Phước
Thọ vốn có truyền thống lâu đời, có lúc nguy cơ mai một, nay
được khôi phục, cùng phát triển với nhiều nơi khác.
Lễ thức và tập quán trong một vòng đời người: Người
Long Thọ chú trọng đến việc sinh, dưỡng, giáo, thọ, hôn, tang
của con người trong cộng đồng bằng tri thức dân gian nên
truyền đời thực hành các lễ thức và tập quán theo phong tục
của người Việt cả nước.
1  Được Hội nghị lần 8 (ngày 5/12/2013 tại thành phố Baku) của Ủy ban Liên
Chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể UNESCO công nhận là “Di sản
phi vật thể đại diện của nhân loại.
29

3.10 Page 30

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Vòng đời người được tính từ khi “đậu thai” trong bụng
mẹ cho đến khi “mãn tang”. Việc sinh dưỡng được chú tâm
hàng đầu. Bắt đầu là chuyện “dưỡng thai” với nhiều kiêng giữ
trong ăn uống, cử động, giao tiếp. Việc sinh nở quan trọng hơn.
Giai đoạn “dưỡng thai” gắn với mẹ ruột, mẹ chồng, việc sinh
nở gắn với vai trò của các “bà mụ”. Mỗi làng thường có một bà
mụ (mụ vườn) lo việc sinh đẻ cho cộng đồng; mụ thường được
học tập kinh nghiệm ở các mụ tiền bối và tự tích lũy thêm kinh
nghiệm, biết đỡ đẻ, làm thuốc và cúng bái sinh con đầu lòng
thường ở nhà mẹ ruột, lần sinh thứ hai mới ở nhà chồng “con
so nhà mạ, con rạ nhà chồng”. Nhiều thao tác, lễ thức liên quan
đến việc sinh nở: Cắt rốn bằng miểng sành hoặc tre nứa, chôn
nhau thầm kín tại vườn nhà; lễ móc miếng sau sinh ba ngày; sản
phụ “ở cử”, nằm lửa buồng kín; đặt đoạn củi tắt lửa trước sân và
treo xương rồng trước hiên nhà; lễ cúng mụ khi bé đầy tháng;
lễ thôi nôi (có tục thử nghề) khi đầy năm; ngừa trẻ bệnh có tục
đeo niệc (bùa)1; trẻ khó nuôi có tục “gởi nuôi”, trẻ bị hoảng sợ
có tục hú vía, trẻ tròn 12 tuổi có cúng lễ tròn con giáp. Sau lễ
tròn giáp mới an tâm xem bé “ở lại với gia đình”, hàng năm có
thể cúng sao giải hạn.
Do tri thức khoa học phát triển, hiện nay danh mục những
điều kiêng giữ và những lễ cầu cúng trong việc sinh dưỡng trẻ
ngày càng thu gọn theo hướng lược bỏ những điều lạc hậu,
1  Theo tín ngưỡng dân gian; đó là những thứ được kết bằng chỉ hoặc vải màu
trong có chứa vật thiêng được thỉnh từ đền chùa hoặc pháp sư để trẻ em mang
vào cổ nhằm trừ tà ma, phòng bệnh tật.
30

4 Pages 31-40

▲back to top


4.1 Page 31

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
nặng về mê tín đồng thời vận dụng kinh nghiệm dân gian trong
kho tàng tri thức y học của nhân dân.
Việc hôn nhân: Quan niệm về hôn nhân không khe khắt,
chỉ những nhà gia thế mới tính chuyện môn đương (đăng) hộ
đối, còn lại số đông trong dân dã vốn ít phân biệt giàu - nghèo,
chủ - tớ, sang - hèn. Việc tìm hiểu giữa trai gái cũng được tự
do, phóng khoáng; ít bị ràng buộc phải tìm hiểu người cùng
làng. Làng ở Long Thọ có cơ cấu mở, thường gồm nhiều họ,
đa nguồn gốc, nhiều người làng khác đến phụ canh. Thanh niên
nam nữ được dịp giao tiếp rộng cho nên việc tìm hiểu cũng
trong mối quan hệ rộng và trong vòng kiểm soát nới lỏng của
gia đình. Tục xưa, người Long Thọ theo tập tục Trung Hoa,
thực hiện đủ sáu lễ: Nạp thái, vấn danh, nạp kiết, nạp tệ, thỉnh
kì, thân nghinh. Theo thời gian, các lễ thức cưới xin phức tạp
giảm dần; còn chú trọng lễ: Lễ hỏi, lễ rước dâu, lễ lại mặt, có
nơi thêm lễ thăm nhà, còn gọi là lễ chạm ngõ trước lễ hỏi. Lễ
cưới theo tục xưa được họ hàng, làng xóm cùng chăm lo. Trai
lo việc dựng cổng, trang trí bàn ghế, gái lo việc làm bánh, bếp
núc. Chăm lo phụ giúp cho lễ cưới là niềm vui và trách nhiệm
của cộng đồng. Đôi vợ chồng mới cưới được chăm lo cảm thấy
hãnh diện, ấm cúng và có trách nhiệm với nhau hơn trong cuộc
sống, vậy nên ít ly hôn.
Việc tang: Người Long Thọ quan niệm chết không phải là
hết, còn được gia đình và cộng đồng chăm lo chu đáo nên bình
thản đón nhận cái chết, có khi chuẩn bị sẵn cổ sự (quan tài) và
31

4.2 Page 32

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
kim tỉnh (huyệt mộ). Việc tang được thực hiện căn bản theo sách
“Thọ mai gia lễ” gốc của Trung Hoa có cải biến đôi chút theo
quan niệm địa phương. Nhiều thao tác lễ tục trong việc tang:
Hú vía người vừa tắt nghỉ; mộc dục (tắm rửa); phạn hàm (bỏ ba
hạt gạo hoặc đồng xu vào miệng người chết); đặt một nải chuối
xanh (chuối sứ) trên bụng người chết để hút tà khí; nhốt mèo
chó để phòng hiện tượng quỷ nhập tràng; coi thầy chọn ngày
giờ để tẩm liệm, thành phục, di quan an táng; tẩm liệm (có thể
tiểu liệm hoặc đại liệm); lễ thành phục (nhiều nghi thức về tang
phục, tụng kinh, cúng cơm); lễ phúng điếu (nhiều qui ước về
bái lạy lễ vật của họ hàng, làng xóm, hội đoàn, sui gia); lễ động
quan (nhiều nghi thức về tụng kinh, di quan, hoạt động của đạo
tì; lễ an táng (tại huyệt mộ). Có gia đình còn tổ chức nhạc lễ,
kèn đồng, đờn ca tài tử tại tang lễ, “đánh động phá hoàng” khi
di quan. Sau an táng 3 ngày là lễ mở cửa mả tại mộ; tiếp theo
gia đình Phật tử có lễ cúng thất (còn gọi là làm tuần, tụng kinh
7 ngày một lần, lần cuối là chung thất); Sau lễ chung thất, gia
chủ vẫn phải cúng cơm ngày hai bữa cho đến lễ 100 ngày, gọi
là lễ tốt khốc; đúng một năm sau cúng giỗ đầu gọi là tiểu tường;
lần giỗ thứ hai gọi là đại tường, còn gọi là lễ xả tang; sau đó,
người nhà cúng giỗ hàng năm. Người nhà chăm sóc mộ hàng
năm, chạp mã vào cuối tháng Chạp. Tại Long Thọ xưa, không
có tục cải táng. Gần đây, thêm tục hỏa táng, cải táng, lưu cốt
ở nhà chùa với ý nghĩ rằng vong linh người chết sẽ nương cửa
Phật, sớm siêu thoát, được nhang khói ngày đêm.
32

4.3 Page 33

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Trong vòng đời người, còn có những tập quán khác, lễ
mừng thọ đối với người cao tuổi, lễ khao đối với người thành
đạt, hiển vinh. Những sinh hoạt như trên thường theo thông lệ
chung.
Việc thờ cúng trong nhà: Theo tín ngưỡng người Việt
Nam, gia đình là cộng đồng quan trọng, ngôi nhà không chỉ để
ở, còn là trú sở của tổ tiên và thần linh. Cho nên, việc thờ cúng
trong nhà được xem trọng, có thờ cúng tổ tiên và thờ cúng các
thần bản gia.
Căn nhà dù nhỏ vẫn dành nơi trang trọng nhất (gian chính)
thờ ông, bà. Bàn thờ ông bà nếu không còn di ảnh thì thờ bằng
thần chủ (bằng gỗ hoặc giấy ghi danh và thông tin về ngày
tháng). Từ xa xưa, người Long Thọ cũng như người Nam Bộ
có tục “Ngũ đại mai thần chủ” (năm đời thì chôn thần chủ) để
hội nhập vào bảng chung “cửu huyền thất tổ”. Ở Long Thọ, ít
thấy có nhà thờ họ riêng biệt; phổ biến là bàn thờ họ trong nhà
từ đường; không phải là nhà từ đường cũng có bàn thờ ông bà
(thờ vọng hoặc thờ tượng trưng) ở bàn thờ giữa gian chính.
Phối thờ với bàn thờ ông bà là bàn thờ cha mẹ nội, ngoại hoặc
những người thân khác ở hai bên trái, phải.
Cách bày trí bàn thờ không khác mấy so với phong tục
phổ biến, ngày càng có phần đơn giản hơn nhưng không kém
vẻ trang nghiêm. Thường có hai lớp: Lớp trong là bàn giỗ để
bày đồ cúng, lớp ngoài là bàn thờ để bày đồ thờ theo bộ tam sự
(3 món: chân đèn, lư hương, bình bông), hoặc ngũ sự (5 món,
33

4.4 Page 34

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
gồm: tam sự có thêm cặp hạc - rùa và hộp trầu), hoặc thất sự (7
món, gồm: ngũ sự có thêm hai món khác). Tủ thờ, vật thờ bằng
gỗ, thường được chạm cẩn xà cừ tinh xảo, đồ đồng luôn giữ
bóng, đồ gốm sứ càng cổ càng quý giá.
Thờ phụng ông bà không chỉ ở bàn thờ mà còn thể hiện ở
việc bài trí hoành phi, liễn đối, không phải chỉ để trang trí mà
trong đó kết tinh tinh thần, ý chí, truyền thống của ông bà để lại
cho con cháu học tập, làm theo.
Thờ phụng gắn với cúng giỗ, việc thờ càng trang nghiêm,
việc cúng càng trang trọng.
Trong ngày giỗ, nhất là giỗ ông bà nội ngoại; cha mẹ, anh
em, con cháu họp mặt, góp công sức chung lo bữa giỗ. Người
trong họ không đến dự được có thể gửi đồ cúng đến cúng gọi
là gửi giỗ. Cũng có thể cúng tại gia cùng lúc với giỗ chính ở từ
đường gọi là cúng vọng. Đồ cúng tùy theo phong tục của gia
đình, thường đủ các món: kho, xào, nướng, canh, rau, bánh,
trái cây, giải khát. Thường chuẩn bị ít nhất là 3 mâm cúng: một
mâm cúng bày ở bàn thờ người được cúng, một mâm bày ở bàn
giữa nhà cho các vị phối hưởng, một mâm đất đai âm trạch
(có nơi gọi đất đai nhơn trạch) cho những người khuất mặt hữu
danh vô vị, hữu vị vô danh.
Trong nhiều thức cúng, một số gia đình còn giữ tục “luôn
phải cúng một món gì đó” gắn với sở thích hoặc đặc điểm của
ông bà, gọi là cúng lề. Có gia đình cúng khoai mì, rau chại,
cháo cá ám, ốc luộc vì các món này vốn được ông bà ưa thích
34

4.5 Page 35

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
hoặc nhờ nó mà vượt khó khăn. Nhiều khi qua món cúng lề mà
họ hàng xa cách nhận ra nhau.
Trong gia đình cư dân Việt ở Long Thọ, ngoài việc thờ
cúng ông bà để nhớ nguồn cội, còn thờ thần độ mạng để được
phù trợ, che chở, như: Quan Âm Bồ Tát, Quan Công, các bà
mẹ sanh, mẹ độ... Ngoài ra, một số gia đình còn thờ các vị thần
bản gia gồm: Ông Địa - Thổ Công, Thần Tài, Táo quân, Ngũ
phương Ngũ thổ long thần, Bàn trời, tổ sư...
Tết là lễ tiết quan trọng trong chu kỳ mỗi năm của cư dân
Việt đánh dấu một điều gì đó hệ trọng trong đời sống tinh thần
của công chúng. Long Thọ lưu tâm đến các Tết phổ biến: Tết
Nguyên đán, Tết Đoan ngọ và Tết Trung thu. Mỗi Tết đều có
ý nghĩa riêng được người Nhơn Trạch thực hiện chung như cả
tỉnh, cả nước.
Đối với những ngày rằm của Phật tử và người theo đạo
ông bà cũng vậy, ngoài rằm tháng Tám là Tết Trung thu, có ba
ngày rằm quan trọng được thực hiện lễ thức cầu cúng đặc biệt;
đó là rằm tháng Giêng, rằm tháng Bảy, rằm tháng Mười.
Vào những ngày rằm tháng Giêng, tháng Bảy, tháng
Mười, các chùa mở hội lễ Phật, cúng cầu siêu, có thể có chay
đàn ứng phú. Ngoài việc dự lễ chùa, người địa phương còn có
lễ cúng tại gia, cúng Phật, vào ngày 15 bằng lễ chay và cúng thí
cô hồn vào ngày 16 bằng lễ mặn. Lễ cúng thí thường có bánh
cúng, bánh cấp.
35

4.6 Page 36

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Con người gắn bó với gia đình, gia đình không thể tách
rời cộng đồng xã hội. Cư dân Việt ở Long Thọ do “tứ chiếng”
hợp lại, gặp cảnh “xứ sở lạ lùng”, “chim kêu vượn hú” càng có
nhu cầu hợp quần, nương tựa, tương trợ nhau trong đời sống; từ
đó hình thành tập quán, tín ngưỡng gắn với cộng đồng xã hội;
phổ biến là những sinh hoạt xoay quanh cái đình, cái miễu.
Đình, miếu: Ở Long Thọ có đủ thiết chế đình, miếu, chùa
làng của làng cổ; sau năm 2005, xuất hiện 1 xứ đạo ở ấp 4. Đó
là giá trị văn hóa mang theo trong tâm tưởng người xa xứ, đến
vùng đất mới được tái hiện trong làng xã nơi cư trú; không thể
như nguyên mẫu ở cố hương, có biến đổi trong thực hành cho
phù hợp vùng đất mới.
Ở Long Thọ có 2 đình làng gắn với tên làng từ thời khẩn
hoang. Đình Phước Long ở xã Phước Long cũ, còn có tên là
Đình Ông Cọp, nay thuộc ấp 2, xã Long Thọ, lệ chính cúng Kỳ
yên hàng năm vào 12, 13 tháng Hai âm lịch. Đình Phước Thọ ở
xã Phước Thọ cũ, sau mấy lần thay đổi vị trí, nay thuộc ấp 4, xã
Long Thọ, lệ cúng Kỳ yên vào 16, 17 tháng Hai âm lịch. Lễ Kỳ
yên là lễ chính của đình gọi là lễ vía thần, nhưng thực là lễ hội
nông nghiệp để cầu an: cầu cho quốc thái dân an, phong điều võ
thuận. Lễ cúng trước đây 3 ngày, sau rút gọn còn 2 ngày; gồm
có 3 lễ chính: Túc Yết, Đàn cả (Đoàn cả), Tiền hiền - Hậu hiền.
Xưa, còn có cúng tống phong với ý nghĩa tiễn đưa tà ma, dịch
bệnh ra khỏi cộng đồng.
36

4.7 Page 37

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Cả hai đình ở Long Thọ theo kiểu nhà rường tứ trụ. Cả
hai đình đều vốn không có cửa. Bày trí thần điện trong nội thất
gồm: Chánh điện có khám thờ Thành Hoàng bổn cảnh, hai bên
là Tả ban, Hữu ban; phía trước là hai dãy các bàn phối thờ chư
vị như: Bạch mã Thái giám, Nhạc sư, Tiên sư... Trước mặt bàn
thờ Thành Hoàng là bàn La Liệt để bày lễ vật cúng; tiếp đó là
bàn Hội đồng. Tiếp theo bàn Hội đồng là bàn Chánh bái, hai
bên bàn Chánh bái là Tả hữu bồi tế. Đối diện với chánh điện là
võ ca có mái che nối hoặc không nối với gian chính; nếu không
võ ca thì cũng là khoảng sân rộng để có thể dựng rạp hát. Bên
trái, bên phải, mặt trước đình có bàn thờ thần Nông, thần Hổ.
Nhà hậu (sau đình) có gian thờ: Tiên sư, Tiền hiền, Hậu
hiền, Tiền đại hương chức, Hậu đại hương chức. Liền mái với
nhà hậu là nhà khói dùng làm nơi nấu nướng chuẩn bị cỗ cúng.
Bố cục trong đình cơ bản là giống nhau, nhưng tùy theo các đối
tượng thờ cúng trong đình mà các bàn cúng thờ vị này hay vị
kia.
Đình thờ Ông, miễu thờ Bà. Tục thờ Bà ở miễu gắn liền
với tín ngưỡng thờ nữ thần của người Việt cả nước. Ở Long
Thọ có các miếu thờ Bà: Miếu Ông Thiện (ấp 2), miếu Mặt
Trăng (ấp 3), miếu Cái Vạn (ấp 4), miếu Bà Tám (Bàu Nâu),
miếu Phước Tường (ấp 5). Miếu Bà ở Phước Long, Phước Thọ
thờ Bà Ngũ hành và phối thờ chư vị khác.
Điện thờ miếu Bà bài trí hết sức đơn giản, chính điện
trước đây thờ biểu trưng Hán tự nền đỏ chữ vàng; hiện vật gồm
37

4.8 Page 38

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
bát nhang, bình bông, chén nước, chân đèn; những ngày cúng
có nước trong, bông tươi, nhang thơm, đèn sáng; Phối thờ có
Tả ban, Hữu ban; Nhị vị công tử, Nhị vị công nương, Cậu Chài,
Cậu Quới. Vì là thờ nữ thần, cho nên án thờ dù nhỏ vẫn thường
được trang hoàng sặc sỡ, có lộng che, rèm phủ. Liễn đối miễu
Bà Phước Long xưa ghi trên giấy, cúng xong đem đốt (nay
không còn nữa):
Vạn cổ đào hoa chiêu Thánh nữ
Thiên thu vân tập hội Thần tiên.
Long Thọ có 2 chùa làng, một ở Phước Long (Phước Long
tự), một ở Phước Thọ (Phước Thanh tự), việc thờ cúng Phật và
phối tự theo phong cách dân gian. Ngoài ra, ở Phước Thọ, còn
có một ngôi chùa tên gọi Chùa Ông (ở ấp 4) thờ Quan Công, lệ
cúng vào ngày 24/6 âm lịch; việc bài trí, tế lễ giống đình làng
người Việt ở địa phương.
***
Vùng đất Long Thọ có điều kiện tự nhiên “địa lợi” khiến
cho cư dân tứ xứ hội về, ra sức lao động, kết nối nhau bằng văn
hóa, cùng nhau xây dựng đời sống “nhân hòa” thể hiện sắc
thái của vùng đất mới đậm bản sắc Việt Nam.
38

4.9 Page 39

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Chương II
TỪ PHONG TRÀO YÊU NƯỚC ĐẤU TRANH
ĐẾN KHỞI NGHĨA GIÀNH CHÍNH QUYỀN
1945
I. TỪ PHONG TRÀO YÊU NƯỚC ĐẤU TRANH
1. Các phong trào chống Pháp trước khi có Đảng lãnh
đạo
Sau khi chiếm đóng Gia Định, quân Pháp đánh chiếm
Biên Hòa ngày 18/12/1861, sau đó đưa quân tiến đánh Long
Thành. Khoảng 9 giờ sáng ngày 26/12/1861, cánh quân do Đại
tá Diégo chỉ huy tiến vào Long Thành để hướng về mục tiêu Bà
Rịa. Khi quân địch kéo đến khu vực ấp Bà Ký thì bị quân triều
đình và quân nghĩa dũng Long Thành1 do Lãnh binh Nguyễn
Đức Ứng chỉ huy dựa vào hệ thống lũy Ký Giang chặn đánh.
Quân địch dùng vũ khí tối tân áp đảo. Theo lời của các bô lão
địa phương, nhiều người ở Phước Long, Phước Thọ tham gia
nghĩa binh của Nguyễn Đức Ứng, có người hy sinh, cháu con
còn giữ giỗ nhưng không có tài liệu định danh tính. Quân của
Nguyễn Đức Ứng dũng cảm đánh giặc bằng gươm giáo, kéo dài
trận đánh đến 2 giờ chiều, dù nhiều thương vong nhưng vẫn giữ
1  Trước năm 1960, địa bàn Nhơn Trạch thuộc huyện Long Thành cho nên khi
nói đến Long Thành giai đoạn này bao gồm cả Nhơn Trạch.
39

4.10 Page 40

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
được trận địa. Đến khi Pháp có quân tiếp viện do Đại tá Leprite
vượt sông Đồng Nai kéo đến, Lãnh binh Nguyễn Đức Ứng bị
thương nặng, không qua khỏi, hy sinh ngày 27/12/1861. Dân
làng thương cảm, đưa ông cùng 27 nghĩa sĩ về khu đất cao ở
Long Thuận (nay thuộc xã Long Phước, huyện Long Thành)
lập mộ, hàng năm cúng giỗ, nay còn di tích1.
Cuộc kháng cự của Lãnh binh Nguyễn Đức Ứng thất bại,
nhưng phong trào vũ trang kháng chiến chống Pháp ở Long
Thành - Biên Hòa không chấm dứt. Người Phước Long, Phước
Thọ hưởng ứng theo cờ nghĩa kháng chiến chống Pháp.
Người yêu nước Phước Long, Phước Thọ còn theo nghĩa
quân Nguyễn Ngọc Hớn chống Pháp. Ông Nguyễn Ngọc Hớn
(1820 - 1862), nguồn gốc ở xứ Nghệ giữ chức Phó Quản cơ
quân đội triều đình Nguyễn. Khi quân Pháp chiếm Gia Định,
ông Nguyễn Ngọc Hớn dẫn con trai lớn là Nguyễn Ngọc Sang
tham gia nghĩa quân chống Pháp, có thời gian hai cha con đóng
quân trấn giữ mặt sông từ vàm Câu Kê đến Vàm Ông Chuốc
để ngăn quân Pháp, người địa phương theo về rất đông. Trong
trận đụng độ ngày 26/12/1861, nghĩa quân nghênh chiến với
một cánh quân Pháp tại đây do viên Đại tá Lơ Brít (Le Brides)
chỉ huy. Lực lượng và trang bị đôi bên quá chênh lệch, hai ông
1  Mộ Nguyễn Đức Ứng và 27 nghĩa quân đã được Bộ Văn hóa - Thông tin
xếp hạng Di tích lịch sử cấp quốc gia theo Quyết định số 2754/QĐ-BT ngày
15/10/1994.
40

5 Pages 41-50

▲back to top


5.1 Page 41

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
sa vào tay giặc. Bị tra khảo dã man, khi giặc thả ra thì ít lâu sau
ông Nguyễn Ngọc Hớn từ trần giữa năm Nhâm Tuất (1862).
Cha mất, con trai là Nguyễn Ngọc Sang tiếp tục chiêu
mộ nghĩa quân chống Pháp mong trả thù nhà, nợ nước. Ngày 5
tháng 6 năm 1962, triều đình Huế ký hòa ước giao các tỉnh Gia
Định, Định Tường, Biên Hòa cho Pháp, lòng dân không thuận,
tôn Trương Định làm Bình Tây Đại Nguyên soái dựng cờ, mộ
quân, xây dựng căn cứ kháng chiến. Nguyễn Ngọc Sang đem
quân ứng nghĩa về với Trương Định, tham gia nhiều trận đánh
ở các tỉnh miền Đông, góp phần tạo nên các chiến thắng ở Lý
Nhơn, Gò Công trao trảo, Rừng Lá, lũy Ký Giang. Về việc này,
người địa phương truyền nhau câu ca:
Rồng chầu ngoài Huế
Ngựa tế Đồng Nai
Nước sông trong chảy lộn sông ngoài
Thương người xa xứ lạc loài tới đây.
Sau khi Trương Định hy sinh, phong trào kháng Pháp tàn
lụi dần; cuối năm 1864, ông Nguyễn Ngọc Sang lui về ẩn cư tại
xóm Bến Bạ, làng Lương Thiện, canh cánh tấm lòng ưu dân ái
quốc, qua đời năm 1890.
2. Hội kín/Thiên Địa hội
Khởi nghĩa vũ trang bị dập tắt, người Phước Long, Phước
Thọ hướng theo hoạt động của hội kín bí mật Thiên Địa hội.
Thiên Địa hội xuất hiện ở địa bàn Phước Long, Phước Thọ từ
41

5.2 Page 42

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
năm 1908 theo phong trào Hội kín ở Nam kỳ, mục đích chung
là lật đổ chính quyền thực dân, tôn Phan Xích Long làm hoàng
đế. Tổ chức Hội kín /Thiên Địa hội ở Phước Long, Phước Thọ
không chặt chẽ lắm nhưng có mặt ở hầu hết các xã, chia làm
nhiều cụm; trong đó, cụm Phước Long, Phước Thọ, Phước
An do cụ Đặng Phùng chỉ huy, điểm liên lạc tại Phước An.
Cụm Phước Long, Phước Thọ, Phước An hoạt động hăng hái,
tuyên truyền yêu nước, bày cho đông đảo người nghèo trong
vùng cách chống sưu cao thuế nặng, chống sự bóc lột của bọn
chủ điền tham lam. Ở Phước Thọ có nhiều người tham gia tổ
chức Thiên Địa hội, người địa phương còn nhớ tên ông Lưu
Văn Thống và ông Tám Trụ, trong đó ông Tám Trụ là người
lãnh đạo, có uy tín trong công tác tuyên truyền, vận động của
Thiên Địa hội ở Phước Long, Phước Thọ. Người cao tuổi ở địa
phương có người còn nhớ lời ông bà kể về hoạt động của hội
kín, có qui ước bằng mật hiệu qua cây dù:
Dù mang bên tả, đảng viên
Đi việc cơ mật nói riêng chủ nhà.
Dù mang cái móc trở ra
Bàn sơ chút việc ghé qua đi liền.
Dù mang cái móc trở vô
Phải lo cơm nước với đồ nghỉ ngơi1.
1  Theo Trần Hiếu Thuận (Hoàng Thơ) - Nhà nghiên cứu VHDG, đã mất.
42

5.3 Page 43

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Sau sự kiện ngày 12/1/1916, lực lượng Thiên Địa hội
tham gia phá khám Sài Gòn bị thất bại, quân Pháp ra sức lùng
bắt và đàn áp phong trào; nhiều lãnh đạo chủ chốt bị bắt, phong
trào Hội kín/Thiên Địa hội ở Phước Long, Phước Thọ tan rã;
cụm Phước Long, Phước Thọ, Phước An cũng tan rã theo.
3. Phản kháng áp bức
Từ khi thực dân Pháp toàn quyền cai quản Nam kỳ, đời
sống của người dân ngày càng cơ cực, tủi nhục trong vòng nô
lệ. Giữa thế kỷ XIX, vùng đất Phước Long, Phước Thọ vẫn còn
hoang vu, người dân sống chủ yếu bằng nông nghiệp; chỉ một
số ít người dân có ruộng vườn, phần đông là lao động thời vụ,
làm mướn. Cả một mùa lúa gieo cấy, trồng tỉa cực nhọc, đến
mùa gặt lúa phải đem cho trâu đạp, phơi khô, quạt sạch xong
mới được nộp tô. Tỷ lệ nộp tô có lúc lên đến 50%.
Vào đầu thế kỷ XX, nhiều loại thuế của chính quyền thời
bấy giờ đặt ra làm cho đời sống người dân lâm vào cảnh bi đát.
Hàng năm thanh niên trai tráng phải đóng thuế thân. Mỗi tráng
đinh (18 tuổi trở lên), theo quy định mỗi năm phải đóng đến 4-5
đồng thuế thân. Đến sau năm 1930, thuế thân tăng lên 6,3 đồng/
năm. Ai không có tiền đóng thì bị làng lính bắt trói, đóng trăn
cả tuần lễ, đánh đập cho tới chừng nào có đủ để nộp mới tha. Vì
vậy, tới “mùa” thu thuế thân ai cũng nơm nớp, cứ nghe chó sủa
rộ là đàn ông trai tráng chưa đủ tiền đóng thuế thân phải chạy
trốn, phần lớn là kéo nhau chạy vô rừng, đến tối mới dám về
nhà. Nhưng trốn cũng chỉ là giải pháp tạm thời, muốn yên ổn
43

5.4 Page 44

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
làm ăn sau cùng cũng phải chạy vạy, vay mượn, có khi là vay
bạc nặng lãi để nộp thuế, nợ chồng thêm nợ.
Năm 1929, quân Pháp bắt đầu xây dựng kho bom Thành
Tuy Hạ và nhiều công trình đường xá, bắt dân đi làm phu không
công ít nhất 15 ngày/năm, công việc nào là chặt cây, phá bụi,
san bằng các gò, nỗng, đào ô đắp ụ để chứa bom, khiêng vác
vật liệu xây dựng. Đến lúc Nhật nhảy vào chiếm đóng, người
dân lại phải đi phu xây dựng sân bay Nước Trong (An Lợi) và
Gò Dầu (Phước Thái). Ai sống trong thời gian này mới biết chế
độ hà khắc của thực dân, phát xít tàn bạo như thế nào. Người
dân bị khủng bố tinh thần lẫn đời sống vật chất; sưu cao, thuế
nặng, thiếu thốn đủ thứ: Khi đau bệnh, không thuốc thang; nhà
không dầu thắp đèn (phải đốt đèn bằng dầu phộng, mù u, dầu
chai), vải không đủ mặc phải may quần áo bằng vải bao bố
chịu trận với rận rệp, nhiều cặp vợ chồng chỉ có một quần dài.
Thanh niên bị bắt đi làm xâu vài ba tháng mới được về; làm xâu
xa tận Bà Rịa, Hố Nai, Bến Gỗ, cực khổ trăm bề; nên có câu
châm biếm truyền khẩu: “Làm xâu Bến Gỗ cực khổ gian nan.
Vợ con để lại nhờ các anh bảo an (lính Nhật) trông giùm”. Cụ
thể, ở ấp 2, Phước Long có anh Huỳnh Văn Tỉnh (Hai Tỉnh) bị
lính Nhật bắt đi làm xâu, rồi bắt đi lính; lao lực hà khắc, bệnh
lao phổi nặng, trả về, không thuốc, không trụ nổi 6 tháng, chết
trong tủi cực1.
1  Theo Huỳnh Thị Phượng, Chuyện đời tự kể, Nxb. Đồng Nai, 2011.
44

5.5 Page 45

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Nhà cầm quyền Pháp chủ trương “ngu dân”. Từ năm 1929
- 1932, toàn huyện Long Thành chỉ có một trường dạy đến lớp
1 đặt ở Phước Thiền, một trường dạy đến lớp 2 ở xã Phước
Lộc. Xã Phước Thọ, Phước Long chỉ có các lớp học có thầy
giáo làng dạy đến lớp 3, từ lớp 4 trở lên học sinh phải lội bộ ra
Phước Lai.
Tức nước ắt có lúc vỡ bờ, người dân Phước Thọ, Phước
Long ngầm có sự phản kháng trong lòng, mong đợi một điều gì
đó làm thay đổi kiếp sống tủi cực, u tối đang đè nặng cuộc đời.
4. Công nhân cao su
Từ năm 1962, Thống đốc Nam kỳ Bô na (Bonard) đã có
chủ trương “xung công” đất vô chủ, thực ra là chiếm đoạt ruộng
đất, mở đường cho chính sách khai thác thuộc địa, lập các đồn
điền nông nghiệp, trong đó lợi nhuận cao là đồn điền cao su.
Năm 1906, trồng thử 1.000 gốc cao su ở trang trại Dầu Giây.
Năm 1908, Công ty Cao su Les caoutchous du Donai (LCD) ra
đời. Tiếp theo là hàng loạt công ty, đồn điền cao su được thành
lập ở Biên Hòa. Năm 1917, thực dân Pháp thành lập Hiệp hội
trồng tỉa Đông Dương để khai thác cao su; đầu tư tối đa để
mở rộng phạm vi trồng cao su. Chỉ sau một thời gian ngắn, tư
bản Pháp đã mở thêm Công ty Societe Indochinoise plantation
d’heveas, gọi tắt là Siph, do vợ chồng hầu tước Charle Rivieas
des Lasune trông coi. Sau đó, hàng loạt đồn điền cao su khác
đã ra đời trên địa bàn huyện Long Thành, như: sở Abôrati, sở
45

5.6 Page 46

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
De La, sở tư Trần Quang An, sở Helena, sở Rơvec tiga, sở De
George, sở Nguyễn Dưỡng, sở Péra.
Người dân Phước Thọ, Phước Long do không đủ đất đai
canh tác, nên một số người đã đi làm công nhân tại các sở cao
su, nhà máy chế biến mủ; đa phần là làm ở các sở Ông Cố, Tân
Tường, đồn điền Bình Sơn. Đời sống công nhân khổ cực trăm
bề, đồng lương rẻ mạt, không khấm khá hơn việc nhà nông
hoặc nghề hạ bạc; nhưng được dịp tiếp xúc với phong trào công
nhân phản kháng áp bức, rồi được tuyên truyền giáo dục về
cách mạng; nhiều người được tham gia mấy cuộc diễn thuyết
của cán bộ Đảng, từ diễn thuyết dẫn đến nhiều cuộc đình công
yêu sách đấu tranh đòi tăng lương giảm giờ làm; qua đó người
Phước Long, Phước Thọ tiếp nhận được lý luận mới mẻ về
cách mạng, về Đảng; nhiều người trưởng thành trực tiếp tham
gia cách mạng hoặc làm cơ sở nòng cốt cho cách mạng. như bà
Năm Bạc, bà Ba Từ, ông Ba Cấn, hoặc như nhiều người trong
gia đình bà Ba Giác ở ấp 2, xã Phước Long.
Nhờ có tuyên truyền cách mạng mà người dân ở Phước
Long, Phước Thọ hiểu ra bản chất của bọn địa chủ, bộ máy
hội tề, chính quyền thực dân và nguồn gốc của áp bức bóc
lột; muốn thoát khỏi đời nô lệ dân nghèo phải theo Đảng làm
cách mạng lật đổ toàn bộ giai cấp thống trị cũ, dựng xây cuộc
đời mới.
Để phản kháng sự cai quản khắc nghiệt của địa chủ và
thực dân, người Phước Long, Phước Thọ cùng khổ ban đầu chỉ
46

5.7 Page 47

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
biết bỏ trốn, hoặc phản đối rồi chịu cực hình; dần dần biết lên
tiếng bảo vệ kẻ yếu thế, bị bóc lột; rồi biết tham gia các hoạt
động phản kháng, biểu tình, tuyên truyền, đấu tranh.
Các phong trào yêu nước chống Pháp từ vũ trang đến Hội
kín đều đã thất bại. Một phong trào yêu nước mới mẻ đang mở
ra. Lòng dân Phước Long, Phước Thọ đang như đồng khô trong
nắng dữ, chờ ngọn lửa cách mạng để bùng cháy.
II. ĐẢNG LÃNH ĐẠO PHONG TRÀO CÁCH MẠNG
1. Đảng ra đời, gầy dựng phong trào cách mạng
Ngày 3 tháng 2 năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra
đời. Ở Nam Bộ, những năm 1930 - 1935, nhiều đồng chí đảng
viên Đảng Cộng sản được phân công tuyên truyền, vận động
quần chúng theo Đảng làm cách mạng. Ở tỉnh Biên Hòa, đồng
chí Lưu Văn Viết (Tư Chà) bám dân, xây dựng phong trào cơ
sở, kết nạp em là Lưu Văn Văn (Chín Văn) vào Đảng, mở rộng
cơ sở cách mạng kết nạp thêm vài đảng viên mới. Đầu năm
1935, đồng chí Hoàng Minh Châu (tức Vĩ) được Liên Tỉnh ủy
miền Đông cử về hoạt động ở Biên Hòa, liên lạc với các đảng
viên cơ sở, vận động thành lập Chi bộ Đảng Bình Phước - Tân
Triều do Hoàng Minh Châu làm Bí thư. Thời gian này, một số
người giàu lòng yêu nước ở Phước Long, Phước Thọ tiếp cận
tư tưởng cách mạng của Đảng.
47

5.8 Page 48

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Sau khi, Ủy ban lâm thời Đông Dương Đại hội1 được
thành lập tại Sài Gòn (ngày 13/8/1936), ở Biên Hòa thành lập
Ủy ban Hành động2 (do đồng chí Nguyễn Văn Nghĩa làm Chủ
tịch) để vận động và điều hành phong trào cách mạng. Chủ tịch
Ủy ban Hành động tỉnh phân công các đảng viên: Dương Bạch
Mai, Trương Văn Bang, Huỳnh Văn Lũy, Nguyễn Văn Ký, Hồ
Văn Giàu về Long Thành để tuyên truyền yêu nước, đấu tranh
đòi dân chủ. Chi bộ Đảng Bình Phước - Tân Triều đã lãnh đạo
các Ủy ban Hành động phát động các phong trào kêu gọi quần
chúng hưởng ứng cuộc vận động vì tự do, dân chủ, áo mặc,
cơm ăn. Tiếng vang của hoạt động cách mạng và tấm gương
của đảng viên ở Bình Phước - Tân Triều trở thành ngọn lửa ấm
đi vào lòng dân Phước Long, Phước Thọ. Người đầu tiên mang
tài liệu về tuyên truyền ở Phước Thọ, Phước Long (khoảng năm
1935) được nhớ là ông Võ Văn Long, tức Ba Long, người ấp
Cái Vạn, làm nghề buôn trầu cau ở Cần Giuộc, Tân An, có mối
quan hệ thân thiết ông Tư Một (tên thật là Đáng) là đảng viên
mật của Xứ ủy Nam kỳ. Thời gian này, đồng chí Trịnh Văn Dục
nhận nhiệm vụ của Xứ ủy Nam kỳ, bí mật về vận động, tuyên
truyền xây dựng cơ sở Đảng ở địa bàn Phước An, Phước Thọ.
Đầu năm 1937, Tỉnh ủy lâm thời tỉnh Biên Hòa được
thành lập, đồng chí Trương Văn Bang được cử làm Bí thư. Có
Tỉnh ủy lãnh đạo, phong trào đấu tranh của nhân dân Biên Hòa
1  Gồm Nguyễn An Ninh, Nguyễn Văn Tạo, Nguyễn Thị Lựu, Nguyễn Văn
Trân, Võ Công Tồn.
2  Cả Nam kỳ có khoảng 600 Ủy ban hành động.
48

5.9 Page 49

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
trong những năm 1937 - 1939 diễn ra sôi động và rộng khắp, cả
ở vùng đô thị, vùng đồn điền cao su và nông thôn; cả bí mật và
công khai; cơ sở Đảng và các hội, đoàn thể đều phát triển. Qua
phong trào đấu tranh, tổ chức đảng đã giúp quần chúng nhân
dân nâng cao nhận thức chính trị, hiểu biết về chủ nghĩa cộng
sản và mục tiêu đấu tranh của cách mạng. Cùng với tình hình
chung, phong trào cách mạng ở Phước Long, Phước Thọ bắt
đầu đi vào chiều sâu.
Từ tháng 9 năm 1939, chiến tranh thế giới thứ II bùng nổ.
Thực dân Pháp khủng bố các phong trào đấu tranh cách mạng,
công khai chủ trương tiêu diệt cộng sản. Sau tuyên bố là hành
động khủng bố, bắt bớ, giam cầm người tham gia cách mạng.
Trước tình hình đó, Trung ương Đảng đã kịp thời thay
đổi hình thức đấu tranh, rút vào hoạt động bí mật, chủ trương
“thành lập mặt trận thống nhất dân tộc phản đế Đông Dương để
tính đến chống đế quốc chiến tranh, đánh đổ đế quốc Pháp và
bọn phong kiến thối nát, giải phóng các dân tộc Đông Dương,
làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập”1.
Thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng và Xứ ủy
Nam kỳ, Tỉnh ủy Biên Hòa chỉ thị cho các tổ chức, cán bộ
chuyển từ hoạt động công khai sang bí mật và bán hợp pháp.
1  Văn kiện Đảng, tập 3, Ban Nghiên cứu Lịch sử Đảng Trung ương xuất bản,
Hà Nội, 1977, tr 56.
49

5.10 Page 50

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Năm 1940, phát xít Nhật nhảy vào Đông Dương. Người
dân Long Thành lúc này lâm vào cảnh một cổ hai tròng, Pháp
bắt lính, Nhật bắt phu; đời sống người dân bội phần cơ cực. Hột
lúa vùng đất giồng làm ra đã vất vả, lính Nhật còn bắt dân đóng
lúa hương lẫm, số lúa này chúng đem đốt thay cho than để chạy
máy. Không có gạo ăn, người dân phải mót khoai lang, khoai
mì, ăn độn rau cỏ các loại, nạn thiếu đói xuất hiện.
Sau Khởi nghĩa Nam kỳ bị thất bại (1940), giặc Pháp
khủng bố rất ác liệt, phong trào chìm lắng, tổ chức tan vỡ. Đầu
năm 1943, Ban Cán sự miền Đông cử đồng chí Trịnh Văn Dục
(Ba Dục) về quận Long Thành hoạt động. Đến cuối năm 1944
đồng chí đã tổ chức quân bộ Việt Minh đầu tiên của tỉnh ở quận
Long Thành, xây dựng được mạng lưới cơ sở Việt Minh trong
các đồn điền cao su, lập được Chi bộ Đảng ở cơ sở Bình Sơn
do đồng chí Vũ Hồng Phô (tức Vũ Khánh) làm Bí thư1. Đồng
chí Trịnh Văn Dục hóa trang lúc thì làm nghề bán thuốc lào, khi
thì chăn nuôi ngựa, đánh xe ngựa, khi thì làm người bán dạo,
đi khắp địa bàn Long Thành, có đến Phước Long, Phước Thọ
nhiều lần để móc nối, xây dựng cơ sở Đảng. Người dân thường
gọi đồng chí là “Thầy Ba thuốc lào”, “Thầy Ba xe ngựa”. Đồng
chí Ba Dục dành nhiều thời gian tìm hiểu và tiếp xúc với dân
nghèo dần dần tuyên truyền, thuyết phục và giáo dục được
nhiều người giác ngộ cách mạng. Từ đó, những hạt giống đỏ
1  Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng bộ tỉnh Đồng Nai 1930 - 1995, tập
1, Nxb. Đồng Nai, 1997, trang 48.
50

6 Pages 51-60

▲back to top


6.1 Page 51

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
của Đảng Cộng sản Việt Nam đã được gieo cấy, nảy mầm ở đất
lành Nhơn Trạch, trước hết là ở địa bàn Phước An, Phước Thọ,
Đại Phước, Phú Thạnh, Phú Hữu, Phước Khánh.
2. Xây dựng cơ sở Đảng, phát triển phong trào cách
mạng
Từ cuối năm 1942, tình hình thế giới và trong nước có
nhiều diễn biến quan trọng. Chiến tranh thế giới thứ II vào giai
đoạn quyết liệt. Mâu thuẫn Nhật - Pháp sâu sắc. Thời cơ thắng
lợi của cách mạng Việt Nam hé mở. Cuối tháng 2/1943, Ban
Thường vụ Trung ương Đảng họp phân tích tình hình, có chủ
trương mở rộng Mặt trận thống nhất và đẩy mạnh việc chuẩn
bị khởi nghĩa vũ trang. Tháng 10/1943, Xứ ủy Nam kỳ được tái
lập (gọi là Xứ ủy Tiền phong) do Trần Văn Giàu làm Bí thư.
Xứ ủy cử nhiều cán bộ đi khắp nơi, bám cơ sở để liên lạc, móc
nối, phục hồi các tổ chức đảng địa phương. Các đảng viên kỳ
cựu: Phạm Văn Búng, Nguyễn Văn Nghĩa, Phạm Văn Khoai,
Lê Thái, Hồ Văn Giàu, Nguyễn Văn Ký, Hồ Hòa, Huỳnh Văn
Lũy, Hồ Văn Đại, Phạm Văn Thuận... dần dần trở lại hoạt động
tại địa bàn Biên Hòa.
Tại địa bàn Nhơn Trạch - Long Thành, các cơ sở Đảng
được đồng chí Trịnh Văn Dục gầy dựng ở các xã và các đồn
điền cao su vẫn bí mật hoạt động, đang có nhiều cơ hội phát
triển. Tháng 3 năm 1944, đồng chí Lê Minh Định được Ban
Cán sự miền Đông giao việc về Long Thành, gặp đồng chí Ba
Dục bàn việc xây dựng và phát triển cơ sở Đảng ở Long Thành.
51

6.2 Page 52

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Xứ ủy yêu cầu thành lập chi bộ để lãnh đạo phong trào địa
phương. Chi bộ Đảng đầu tiên ở địa bàn Long Thành được
thành lập, đồng chí Trịnh Văn Dục được chỉ định làm Bí thư.
Chi bộ nhanh chóng kết nạp thêm nhiều đảng viên mới, trên cơ
sở đó tiếp tục phát triển Đảng ở địa bàn Nhơn Trạch.
Đến 1944 và đầu năm 1945, nhiều người dân ở xã Long
Thọ biết về chủ nghĩa Mác, về cuộc Cách mạng Tháng Mười
Nga; về nhà nước dân chủ đầu tiên trên thế giới. Nhiều thanh
niên ở xã Long Thọ bí mật gia nhập tổ chức “Việt Nam Thanh
niên cách mạng đồng chí Hội” - tổ chức do Đảng lãnh đạo. Đến
đầu năm 1945, tổ chức này được bí mật đổi tên là “Thanh niên
Tiền phong” và trở thành lực lượng nòng cốt trong ngày tổng
khởi nghĩa.
Những đảng viên Cộng sản đầu tiên của Phước Long,
Phước Thọ sinh hoạt chung với tổ chức Đảng ở Phước An được
Hồ Văn Giàu thành lập năm 1943 do đồng chí Hồ Văn Thảo
phụ trách. Tháng 3.1948, Tổ chức Đảng xã Phước Thọ được
thành lập, bao gồm các đảng viên xã Phước Long. Các đảng
viên Cộng sản đầu tiên gồm các ông: Ngăn, Xứng, Tranh, Phát,
Tính, Kim. Đến năm 1945, sau Cách mạng Tháng 8, khi giành
được chính quyền mới thành lập được chi bộ.
III. THAM GIA CÁCH MẠNG THÁNG 8 NĂM 1945
1. Tổ chức lực lượng, chuẩn bị khởi nghĩa
Đúng như dự báo, ngày 9 tháng 3 năm 1945, Nhật đảo
chính Pháp, chiếm lĩnh bộ máy chính quyền Pháp, làm chủ hệ
52

6.3 Page 53

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
thống quản lý của Pháp. Ứng biến với tình hình mới, ngày 12
tháng 3 năm 1945 1, Trung ương Đảng ra Chỉ thị: “Nhật - Pháp
bắn nhau và hành động của chúng ta”, chủ trương thay đổi hình
thức tuyên truyền, tổ chức đấu tranh để thích hợp với thời kỳ
tiền khởi nghĩa, tập dượt quần chúng tiến lên khởi nghĩa giành
chính quyền.
Nhật dựng lên Chính phủ Trần Trọng Kim làm bù nhìn,
được vài tháng thì đổ vỡ. Ở Long Thành, Quận Hội thân Nhật
được đưa về thay Quận Phục, chưa kịp ổn định tổ chức thì
Chính phủ Trần Trọng Kim đã sụp đổ. Thời gian này, phong
trào Thanh niên Tiền phong nổi bật. Thanh niên Tiền phong
được thành lập tại Sài Gòn vào ngày 21 tháng 4 năm 1945,
do bác sĩ Phạm Ngọc Thạch làm Chủ tịch, chủ trương tập hợp
thanh niên yêu nước chống Nhật, chống Pháp.
Ở quận Long Thành2, trong tháng 5/1945, lực lượng
Thanh niên Tiền phong được tổ chức do thầy giáo Nguyễn Văn
Chỏi làm thủ lĩnh. Lực lượng tham gia Thanh niên Tiền phong
Long Thành phát triển rất mạnh, lan tỏa nhanh, đều khắp ở các
xã và đồn điền cao su, quy tụ được nhiều thành phần thanh niên
tham gia. Chi bộ Long Thành phân công đồng chí Liêm, đồng
chí Châu sát cánh cùng thầy giáo Chỏi để nắm lực lượng.
1  Có tài liệu ghi: Đêm 9/3/1945.
2  Đến năm 1948 quận Long Thành mới đổi thành huyện Long Thành. Trong
giao đoạn này, xin viết “quận Long Thành” khi nói về tổ chức, “huyện Long
Thành” khi nói về địa bàn.
53

6.4 Page 54

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Phong trào Thanh niên Tiền phong khu vực Nhơn Trạch
hoạt động sôi nổi, đều khắp. Ở Phước Thọ, Phước Long, tổ
chức Thanh niên Tiền phong được biên chế thành đội, mỗi đội
vài mươi người nòng cốt, trang bị thô sơ, chủ yếu là là tầm
vông, dây thừng, giáo mác tự tạo. Nhiệm vụ của các đội là
tuần tra canh gác xóm làng, chống trộm cắp, cướp phá trong
làng; hăng hái luyện tập quân sự sẵn sàng chiến đấu để giải
phóng dân tộc. Không khí sinh hoạt của Thanh niên Tiền phong
gian khổ nhưng rất vui, đêm đêm sân tập rầm rập bước chân
“một hai... một hai”, rộn ràng tiếng nói cười, vang vang tiếng
hát “Lên đàng” và lời ca “Tiếng gọi thanh niên”. Tráng trưởng
thanh niên luyện tập hăng hái cuốn theo các thiếu trưởng, thiếu
nhi hào hứng làm theo. Các chị, các má tích cực chăm lo việc
hậu cần.
Cùng với các tổ chức hội, đoàn thể được Đảng gầy dựng,
lãnh đạo, phát triển về đấu tranh chính trị; tổ chức Thanh niên
Tiền phong ra đời kịp lúc, trở thành tổ chức có vũ trang thô sơ
để làm nòng cốt sẵn sàng cho cuộc tổng khởi nghĩa giành chánh
quyền.
2. Tham gia tổng khởi nghĩa, giành chính quyền
Năm 1945, tình hình thế giới thuận lợi cho phong trào
cách mạng. Hồng quân Liên Xô đánh bại phát xít Đức. Đức thất
trận và đầu hàng đồng minh ngày 7 tháng 5 năm 1945. Ngày 6
tháng 8, Nhật hoàng tuyên bố đầu hàng vô điều kiện. Từ Nam
54

6.5 Page 55

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
vĩ tuyến 16, quân Nhật sẽ bị quân đồng minh giải giới bởi quân
đội Anh. Lính Nhật ở Đông Dương lâm vào hoảng loạn.
Trong bối cảnh ấy, Trung ương Đảng tổ chức Hội nghị
toàn quốc ở Tân Trào ngày 13 tháng 8, xác định thời cơ đã đến,
điều kiện cho Tổng khởi nghĩa đã chín muồi, hạ quyết tâm lãnh
đạo toàn dân khởi nghĩa, thành lập Ủy ban Khởi nghĩa toàn
quốc, phân công cán bộ Trung ương đến các vùng miền địa
phương để bám thực tế, chỉ đạo tổng khởi nghĩa.
Ngày 19 tháng 8 năm 1945, Hà Nội giành chính quyền.
Ngày 21 tháng 8 năm 1945, tại Long Thành, đồng chí Trịnh
Văn Dục giao nhiệm vụ cho các đồng chí trong chi bộ chuẩn bị
khởi nghĩa.
Từ sáng ngày 23 tháng 8 năm 1945, tình hình chuẩn bị
khởi nghĩa sôi động. Ủy ban Khởi nghĩa huyện Long Thành
phân công chuẩn bị kế hoạch huy động nhân dân các xã kéo về
quận lỵ tham gia giành chính quyền trong ngày 24 tháng 8 năm
1945.
Từ 7 giờ 30 phút, đồng bào Phước Thọ, Phước Long cùng
các xã, các đồn điền theo đội hình có tổ chức kéo về quận lỵ
Long Thành. Đến 9 giờ, thị trấn Long Thành như sôi lên trong
biển người, rừng cờ phất phới, tiếng hát vang trời, tiếng hô dậy
đất, khí thế như thác lũ. Đúng 10 giờ, lực lượng xung phong
nòng cốt gồm 400 người chia thành hai mũi kéo vào dinh quận,
tạo đội hình bảo vệ cho Ủy ban Khởi nghĩa vào gặp quận trưởng.
Lúc bấy giờ, lực lượng của địch còn 11 tên lính do đội Giám
55

6.6 Page 56

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
chỉ huy, có vũ khí, nhưng đứng ngơ ngác không dám chống cự.
Ban Khởi nghĩa gồm 19 người do đồng chí Trịnh Văn Dục dẫn
đầu hiên ngang tiến vào. Tại văn phòng quận trưởng, quận Hội
và đạo trưởng Chín Lợi cùng ngồi, mặt mày tái mét, im lặng
chờ số phận. Đồng chí Ba Dục, nhân danh chính quyền cách
mạng tuyên bố: “Kể từ giờ phút này chính quyền cũ phải chấm
dứt hoạt động từ huyện đến xã. Chính quyền cách mạng đại
diện cho quyền lợi của nhân dân trong huyện bắt đầu làm việc.
Quận trưởng thay mặt chế độ cũ phải giao toàn bộ hồ sơ, sổ
sách, kho tàng, vũ khí, thả hết các phạm nhân. Cách mạng là sự
nghiệp của mọi người, sẵn sàng khoan hồng cho tất cả những
ai đã trót tham gia chế độ cũ”. Sau lời tuyên bố của đồng chí
Dục, hàng ngàn người nhất loạt hô vang: “Việt Nam độc lập
muôn năm. Chính quyền cách mạng muôn năm”1.
Quận Hội ngoan ngoãn xin từ chức; bàn giao hết hồ sơ sổ
sách, kho tàng, vũ khí theo yêu cầu. Đạo trưởng Chín Lợi mặt
như chàm đổ, lặng lẽ cùng bộ hạ lẻn ra cửa sau chuồn mất.
Ngay sau khi tiếp nhận chính quyền, đồng bào Phước
Thọ, Phước Long cùng hơn 3.000 người dự cuộc mít tinh mừng
thắng lợi diễn ra tại quận lỵ; có phái đoàn cán bộ đại diện Xứ ủy
miền Đông gồm các đồng chí Dương Bạch Mai, Đào Duy Kỳ,
Hà Huy Giáp cùng dự. Trong buổi mít tinh, đồng chí Trịnh Văn
Dục thay mặt Ủy ban Khởi nghĩa tuyên bố: “Kể từ giờ phút
1  Theo Lịch sử Đảng bộ huyện Long Thành (1930 - 2015), trang 68, Nxb.
Đồng Nai 2015.
56

6.7 Page 57

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
này chính quyền cũ bị xóa bỏ. Chính quyền cách mạng huyện
đại diện cho giai cấp công nhân, nông dân trong huyện ra đời.
Kể từ nay nam nữ bình quyền, người dân sống bình đẳng, mọi
người sống hạnh phúc”1. Sau đó Ủy ban Cách mạng lâm thời
huyện Long Thành được giới thiệu và ra mắt đồng bào, Chủ
tịch là Trịnh Văn Dục, Phó Chủ tịch Võ Văn Truyện.
Sau đó, đoàn cán bộ Xứ ủy triệu tập họp đảng viên tuyên
bố thành lập Đảng bộ huyện Long Thành, biểu quyết bằng hình
thức giơ tay bầu Huyện ủy gồm: Bí thư: Trịnh Văn Dục, Phó Bí
thư: Vũ Hồng Phô, Ủy viên Thường vụ: Trương Minh Kỷ, Ủy
viên: Nguyễn Văn Phú và Lê Thành Liêm.
Cùng với việc giành chính quyền ở quận lỵ, trong ngày
24/8/1945, chính quyền 21 xã trên địa bàn quận cũng về tay
nhân dân. Ở Phước Thọ, Phước Long cũng như các xã khác
trong quận, khi được lệnh cướp chánh quyền, bà con già cũng
như trẻ mừng như mở hội, hăng hái tham gia. Thanh niên được
huy động vây nhà việc, bắt hội tề bàn giao sổ sách, giải tán hội
tề, làm chủ tình hình.
Ban hội tề các xã lặng lẽ tự giải tán, cử người đem hồ sơ
sổ sách tới nhà làng giao cho Thanh niên Tiền phong. Ủy ban
nhân dân lâm thời xã Phước Long và xã Phước Thọ được thành
lập.
1  Theo Lịch sử Đảng bộ huyện Long Thành (1930 - 2015), trang 69, Nxb.
Đồng Nai, 2015.
57

6.8 Page 58

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Trong ngày 25/8, đồng bào Phước Thọ, Phước Long lại
được tổ chức thành đoàn do cán bộ Việt Minh và Thanh niên
Tiền phong lãnh đạo kéo về tỉnh lỵ Biên Hòa tham gia giành
chính quyền ở tỉnh. Đoàn Phước Long, Phước Thọ theo lộ 19
đến Biên Hòa đúng hẹn, khí thế mạnh mẽ, không khí sôi động
như sông hội về với biển.
Sau khi giành được chính quyền về tay nhân dân, Đồng
bào Phước Long, Phước Thọ, còn được nghe Việt Minh (đồng
chí Dương Bạch Mai) diễn thuyết tại Tam An, rồi nghe thủ lãnh
Thanh niên Tiền phong Huỳnh Thiện Nghệ diễn thuyết tại chợ
Long Thành ngày 27/8/1945. Các cuộc diễn thuyết làm cho
quần chúng nhận rõ tình hình chung của Cách mạng Tháng
Tám trong toàn quốc, ý nghĩa của thắng lợi và những việc cần
phải làm để bảo vệ thành quả của cách mạng.
Cách mạng Tháng Tám thành công, chính quyền, đoàn
thể được củng cố, quận ủy tập hợp các đảng viên ở địa bàn 2
xã, chỉ định thành lập chi bộ xã Phước Thọ bao gồm các đảng
viên xã Phước Long.
3. Ý nghĩa Cách mạng Tháng Tám đối với Phước
Long, Phước Thọ
Cách mạng Tháng Tám thành công là sự kiện trọng đại có
ý nghĩa lịch sử đối với thế giới và thời đại. Đó là thành quả cách
mạng to lớn của một dân tộc anh hùng, đoàn kết, yêu nước, vì
độc lập, tự do; là thành công của một chính đảng có đường lối
đúng đắn, hợp lòng dân, phương pháp lãnh đạo khoa học, biết
58

6.9 Page 59

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
tập hợp lực lượng, chớp thời cơ, phát huy được chủ nghĩa yêu
nước, tinh thần dân tộc, sức mạnh đoàn kết của toàn dân để
giành chánh quyền về tay nhân dân.
Cách mạng Tháng Tám 1945 thành công chấm dứt chuỗi
ngày nô lệ tủi nhục của người dân trong hoàn cảnh mất nước, bị
cai trị khắc nghiệt, bị tước đoạt tài sản, bị bóc lột sức lao động,
bị hạn chế quyền làm người. Cách mạng mở ra một kỷ nguyên
mới cho dân tộc nói chung, nhân dân Phước Long, Phước Thọ
nói riêng. Kể từ đây, mọi người thoát khỏi ách nô lệ của thực
dân, phong kiến, người dân tự do của một nước độc lập. Cuộc
sống mới bắt đầu.
Một khí thế hừng hực cách mạng, sôi động và hào hứng
bao trùm cả Phước Long, Phước Thọ trong những ngày đầu
cách mạng thành công, làm sinh động đời sống ở tất cả xóm
ấp xa xôi, hẻo lánh, vốn xưa nay vẫn quen sống trong không
khí ảm đạm, yên phận và nhẫn nhục. Đời sống mới mang đến
không khí mới. Ngày đêm, người dân được tự do làm ăn, đi lại,
hứng khởi tập trung ở nhà làng, trụ sở xã, ấp bàn tán, nghe nói
chuyện về Việt Minh, trông đợi ở Việt Minh.
***
Sự kiện thực dân Pháp xâm lược Nam Bộ năm 1859 tạo
một bước ngoặt trong đời sống của người dân Nam Bộ nói
chung và Phước Long, Phước Thọ nói riêng; chuyển từ cuộc
sống an bình sang đời sống đấu tranh chống thực dân; không
thuận theo hòa ước của triều đình giao đất cho Pháp, lòng
59

6.10 Page 60

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
dân hướng theo cờ nghĩa, như của nghĩa quân Trương Định,
của các hội kín như Thiên Địa hội, tìm mọi cách tham gia vào
các cuộc vũ trang chống quân xâm lược Pháp. Nhiều người
đã thầm lặng hy sinh. Đến khi các cuộc khởi nghĩa vụ trang
bị dập tắt nhưng lòng dân không tắt, vẫn âm ỉ mong chờ. Đến
khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, mang đến luồng gió mới,
phương pháp đấu tranh mới, lòng yêu nước của người dân
Phước Long, Phước Thọ theo Đảng làm cách mạng, chấp nhận
mất mát hy sinh cho đến khi giành được chính quyền.
60

7 Pages 61-70

▲back to top


7.1 Page 61

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Chương III
LÃNH ĐẠO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
(1946 - 1954)
I. XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN CÁCH MẠNG,
CHỐNG THỰC DÂN PHÁP TÁI CHIẾM
1. Cùng Nam Bộ quật khởi
Sau Cách mạng Tháng Tám, tình hình đất nước có thuận
lợi cơ bản: nhân dân đã giành quyền làm chủ, gắn bó với chế
độ; nước ta có Đảng lãnh đạo, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí
Minh. Tuy nhiên, tình thế đặt ra nhiều khó khăn: Ngoại xâm
và nội phản âm mưu phá hại chính quyền cách mạng non trẻ;
quân đồng minh dọn đường cho Pháp trở lại xâm lược nước ta;
quân Nhật vẫn còn chiếm đóng ở các căn cứ chờ giải giáp mong
bắt tay quân đồng minh để chống phá cách mạng. Nhiều thành
phần nội phản đang tìm cơ hội để làm tay sai. Trong bối cảnh
ấy, chính quyền cách mạng chưa được củng cố, lực lượng vũ
trang non yếu, đời sống nhân dân khó khăn, thực lực về kinh
tế, tài chính mỏng manh, thế nước như “ngàn cân treo sợi tóc”.
Đương đầu với khó khăn, chính quyền cách mạng non trẻ
ở Nam Bộ quyết bảo vệ thành quả cách mạng, chuẩn bị bước
vào giai đoạn mới. Ngay sau khi giành được chính quyền, Quận
ủy Long Thành, Ủy ban Cách mạng lâm thời quận nhanh chóng
61

7.2 Page 62

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
triển khai sáu nhiệm vụ cấp bách mà Chính phủ Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã công bố: Một là, diệt giặc đói; hai là chống giặc
dốt; ba là tổng tuyển cử; bốn là thực hành CẦN, KIỆM, LIÊM,
CHÍNH; năm là bỏ thuế bóc lột, cấm thuốc phiện; sáu là đoàn
kết lương giáo.
Ủy ban công bố bãi bỏ thuế thân, giảm tô tức, tịch thu
ruộng đất của bọn địa chủ phong kiến cấp cho dân nghèo để
sản xuất. Trước mắt, Ủy ban chỉ đạo tịch thu các kho lương
thực của đồn điền, bò nuôi của sở để giải quyết vấn đề lương
thực cho công nhân và hỗ trợ đồng bào nghèo; đồng thời tổ
chức, động viên công nhân khai phá rừng làm rẫy, trồng cây
lương thực. Những chính sách này giải quyết ngay những khó
khăn trước mắt, đồng thời đáp ứng được mong muốn của nhân
dân nên được bà con ủng hộ tích cực. Nhờ vậy, trên địa bàn
Long Thành tuy còn khó khăn nhưng không xảy ra tình trạng
thiếu đói.
Trước khi Tỉnh ủy Lâm thời Biên Hòa được thành lập1
Quận ủy Long Thành trực tiếp xin ý kiến và nhận chỉ đạo của
Xứ ủy Nam Bộ về việc tăng cường sức mạnh của hệ thống
chính trị, củng cố chính quyền cách mạng. Được Xứ ủy Nam
Bộ nhất trí, đồng chí Trịnh Văn Dục, Vũ Hồng Phô, chỉ đạo
việc vận động xây dựng các tổ chức chính trị và đoàn thể từ
huyện đến xã. Chi bộ Đảng ở xã Phước Thọ được củng cố.
1  Sau Hội nghị Bình Trước đêm 23/9/1945, Tỉnh ủy lâm thời tỉnh Biên Hòa
mới thành lập.
62

7.3 Page 63

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Đầu tháng 9/1945, Mặt trận Việt Minh quận Long Thành
được thành lập. Các đoàn thể cứu quốc được thành lập. So với
toàn tỉnh Biên Hòa bấy giờ, bộ máy lãnh đạo Đảng, chính quyền
và các đoàn thể cách mạng của quận Long Thành hình thành
sớm hơn nhiều nơi khác. Đến cuối tháng 9, bộ máy chính quyền
và đoàn thể xã ở Phước Long, Phước Thọ cùng các xã khác cơ
bản thành lập xong. Hai làng Phước Long, Phước Thọ lúc đó
thuộc xã Phước Hiệp1. Ở xã Phước Hiệp, chánh quyền nhân
dân lâm thời được thành lập gồm các anh2: Phạm Văn Ngăn,
Nguyễn Văn Tính, Phạm Văn Tranh, anh Thành Phát, anh Tổ,
Nguyễn Văn Kế, Nguyễn Văn Sâm, Bùi Văn Hẳn, Huỳnh Văn
Sùng, Nguyễn Văn Cơ, Bùi Văn Xử, Đỗ Văn Tư, Nguyễn Văn
Kim và ba của anh Khắc. Chính quyền lâm thời phân công: Anh
Tính, anh Răng phụ trách công tác chánh quyền; anh Nguyễn
Hồng Sơn phụ trách công tác Mặt trận, anh Huỳnh Văn Sùng
phụ trách công tác thanh niên, chị Ba Lầu phụ trách công tác
phụ nữ, anh Văn Văn Tê phụ trách tổ tự vệ chiến đấu. Tổ tự vệ
chiến đấu đóng quân tại nhà má Hai Kiển, hằng ngày canh gác
cho chính quyền làm việc; thỉnh thoảng ra Sở Ngựa ở Hang
Nai bắt ngựa về xẻ thịt phân chia cho các cơ quan, phần còn lại
mang xuống chợ Mỹ Xuân bán, lấy tiền chi phí công tác.
1  Tên hành chính do chính quyền thuộc Pháp lập trước năm 1945, gồm Phước
Long, Phước Thọ hợp thành là xã Phước Hiệp, người địa phương vẫn quen gọi
phân biệt Phước Long, Phước Thọ. Đến nửa cuối 1946, quận mới chia nhỏ xã
lớn, trở lại thành xã Phước Long và xã Phước Thọ.
2  Theo lời kể của bà Phan Thị Chi, đảng viên từ 1949, ấp 2, xã Long Thọ.
63

7.4 Page 64

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Ở Phước Long và Phước Thọ, nhanh chóng hình thành
Mặt trận và các đoàn thể gồm có: Hội Phụ nữ Cứu quốc, Thanh
niên Cứu quốc, Nông dân Cứu quốc, Phụ lão Cứu quốc, Thiếu
nhi Cứu quốc. Mỗi đoàn thể có Ban Chấp hành từ 5-7 người,
hội viên tham gia rất đông. Hầu như người dân nào cũng tham
gia đoàn thể. Các đoàn thể phân công, tổ chức nhiều toán đi vận
động nhân dân thực hiện các mặt công tác do xã giao cho. Nhờ
đó, phong trào tăng gia sản xuất đóng góp giúp đỡ kháng chiến
được đẩy mạnh. Phong trào và các tổ chức Mặt trận, đoàn thể ở
Phước Thọ mạnh mẽ, rộng khắp và bền chặt hơn ở Phước Long.
Quận ủy Long Thành nhận được dự báo thực dân Pháp sẽ
quay trở lại xâm lược, do vậy tích cực chủ động xây dựng lực
lượng vũ trang để sẵn sàng chiến đấu bảo vệ nhân dân. Công tác
tuyên truyền được chú trọng, thanh niên được động viên tham
gia công tác bảo vệ đất nước, bảo vệ nền độc lập non trẻ vừa
giành được. Khẩu hiệu “Thanh niên ta không nên do dự hãy lên
đường chiến đấu giành độc lập” được thể hiện bằng biểu ngữ,
tranh vẽ, loa phóng thanh rộn rã khắp nơi trên địa bàn.
Ở Phước Long và Phước Thọ nhanh chóng thành lập dân
quân tự vệ dưới quyền chỉ huy trực tiếp của Ủy ban lâm thời
xã. Đội dân quân mỗi xã có hơn 30 đội viên, ban đầu có 2 cây
súng trường và ba trái tạc đạn, còn lại là tầm vông vạt nhọn,
giáo mác1 và súng giả bằng bập dừa; đội dân quân mỗi ấp có 10
đến 20 người.
1  Lò rèn ở ấp 2, xã Phước Long, do ông Tám Chà làm chủ.
64

7.5 Page 65

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Ngày 14/9, Quận ủy và Ủy ban lâm thời tổ chức một cuộc
mít tinh với đông đủ đại biểu và Thanh niên Cứu quốc các xã,
phát động tinh thần toàn dân cứu nước. Thanh niên cứu quốc xã
(lúc đó còn là xã Phước Hiệp) tham dự rất đông, có vài người
đăng ký tòng quân ngay sau lễ mít tinh, tham gia đội Cộng hòa
vệ binh đầu tiên của quận Long Thành gồm 77 chiến sĩ.
Rạng sáng ngày 23/9/1945, quân Pháp tấn công đánh
chiếm Sài Gòn, chính thức tái xâm lược Việt Nam. Hưởng
không khí độc lập chưa tròn tháng, Nam Bộ bước vào giai
đoạn kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược lần
thứ hai.
Tại Long Thành lúc bấy giờ hừng hực khí thế sẵn sàng
chiến đấu. Ở các xã địa bàn Nhơn Trạch, ngày nào cũng vậy, từ
sáng sớm tới xẩm tối lúc nào cũng vang dậy tiếng bước chân đi
đều, tiếng hô “Một! Hai!’ của các chiến sĩ Cộng hòa vệ binh.
Anh em tập đội ngũ, tập tháo ráp, sử dụng súng, tập các động
tác cơ bản trong chiến đấu, tập võ thuật, đánh dao, bắn ná.
Cuối tháng 9, một đơn vị do Nguyễn Văn Du và Trịnh
Công Tây chỉ huy gồm hơn 70 người và 20 súng về đóng quân
rải rác vùng Phước Long, Bà Ký và Cầu Xéo. Lại thêm một
toán vũ trang do Nguyễn Văn Trực và Lê Văn Cảnh cầm đầu
về sát nhập cùng bộ phận của Tây, Du và tự xưng là “đệ nhị sư
đoàn”1. Thành phần của các đơn vị này phức tạp. Bốn tên Tây,
1  Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, Ủy ban Hành chính Nam Bộ tại Sài Gòn
thành lập 4 đơn vị Cộng hòa vệ binh.
65

7.6 Page 66

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Du, Trực, Cảnh bộc lộ hành vi sợ giặc, xem thường lính, sách
nhiễu dân lành, người địa phương Phước Long, Phước Thọ
thường bị bọn này gây hại nên chán ghét, muốn trừ diệt. Quận
ủy và Ủy ban lâm thời cho nắm thông tin từ dân, xét thấy bọn
này ngày càng thể hiện bản chất thổ phỉ, nhiều lần cướp bóc,
tống tiền, cưỡng bức đồng bào; uy hiếp chính quyền xã; không
chịu sự lãnh đạo của Quận ủy và Ủy ban Hành chính quận;
lại còn cấu kết với Lương Văn Tương, đội Giám âm mưu tạo
riêng quyền lực quân phiệt; tùy tiện bắt giết người; nên quyết
định giải tán lực lượng đệ nhị sư đoàn; bắt giam 5 tên Tây, Du,
Trực, Cảnh, Giám; mở phiên tòa công khai tại sân banh Phước
Thiền, tử hình tại chỗ Tây, Du, Trực, Cảnh; tên Giám được
khoan hồng, chạy về Sài Gòn. Vụ án xử 5 tên lãnh đạo đệ nhị
sư đoàn làm trong sạch lực lượng vũ trang, củng cố lòng tin của
quân dân Long Thành đối với chính phủ kháng chiến.
Những ngày cuối tháng 10, sau khi Mặt trận Sài Gòn tan
vỡ, các lực lượng vũ trang kháng chiến trong nội thành lần lượt
rút về các vùng nông thôn để bảo toàn lực lượng, chiến đấu
lâu dài. Từ Mặt trận số 4 Sài Gòn, theo lệnh của Tư lệnh Bình
Xuyên Dương Văn Dương, các đơn vị bộ đội Bình Xuyên kéo
về đóng quân khắp dải Rừng Sác, Long Thành, từ Bà Trao đến
Phước An, Phước Thọ, Phước Long. Chỉ trong thời gian không
đầy nửa tháng, trên địa bàn huyện đã có thêm hơn 2.000 cán bộ,
chiến sĩ với một số lớn trang bị máy móc của công binh xưởng
các đơn vị. Đồng chí Võ Văn Truyện được cử về tỉnh báo cáo
66

7.7 Page 67

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
tình hình, xin chi viện, nhưng tỉnh còn khó khăn hơn, Long
Thành phải nổ lực tự quản.
Ủy ban Hành chính quận quyết định thành lập một ban
tiếp tế do đồng chí Ba Liêm (Ủy viên Tài chính quận) phụ trách,
trụ sở tại chợ Long Thành. Ban Tiếp tế hoạt động tích cực phục
vụ cộng hòa và vệ binh, cán bộ và quân dân kháng chiến đứng
chân ở địa bàn Long Thành. Các đoàn thể ở Phước Hiệp tham
gia cùng toàn quận vận động đồng bào đóng góp lương thực,
thực phẩm, vật phẩm thiết yếu.
Người dân Phước Hiệp giao ghe xuồng cho bộ đội chuyển
quân; ủng hộ xe bò cho vận chuyển lương thực, thực phẩm;
trong “tuần lễ vàng”, “tuần lễ đồng”, nhiều phụ nữ đã tháo cả
cà rá, bông tai ủng hộ kháng chiến, nhiều gia đình hiến cả lư
hương, chân đèn thờ cúng trong nhà.
Ngày 25/10/1945, quân Pháp đánh chiếm tỉnh lỵ Biên
Hòa. Quân Nhật ở Long Thành vốn án binh bất động từ khi
chính quyền về tay nhân dân, nay giương súng gây áp lực nhằm
giải tán lực lượng kháng chiến; có âm mưu thỏa hiệp với quân
đồng minh Anh, Ấn dọn đường cho thực dân Pháp mở rộng
vùng chiếm đóng. Trước tình hình này, Quận ủy chuyển về xã
Phước Thiền, Ủy ban Hành chính đóng tại chùa Nước Nhĩ, ấp
Bến Sắn; chủ trương sơ tán bộ máy lãnh đạo kháng chiến về các
xã. Địa bàn Phước Long, Phước Thọ đón nhận một số cơ quan,
đoàn thể của quận về đóng quân, phối hợp cùng quân dân địa
phương bảo vệ và nuôi quân.
67

7.8 Page 68

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Một thời gian sau, Quận ủy, Ủy ban Hành chính chuyển
về chùa Bà Phủ (Phước Kiển). Đồng chí Dương Bạch Mai -
Trưởng đoàn thanh tra chính trị miền Đông về kiểm tra tình
hình kháng chiến Long Thành, củng cố nhân sự, cải tổ bộ máy
chính quyền, nâng cao năng lực tổ chức kháng chiến; đồng chí
Trịnh Văn Dục làm Bí thư Quận ủy, kiêm chức Chủ tịch Ủy ban
Hành chính quận.
Vào lúc 1 giờ đêm ngày 12 tháng 11 năm 1945, lính Nhật
còn trú đóng ở đồn binh Phước Kiển đột nhiên1 tổ chức bắt cóc
đồng chí Bí thư Quận ủy Trịnh Văn Dục và Trưởng Quốc gia tự
vệ cuộc Đỗ Hữu Phú. Ngay sáng ngày 12, Quận ủy Long Thành
tổ chức một cuộc họp khẩn cấp quyết định tổ chức biểu tình
toàn quận đòi Nhật phải trả hai đồng chí Dục và Phú.
Mờ sáng ngày 13 tháng 11 năm 1945, đồng bào Phước
Hiệp được tổ chức tham gia cùng toàn quận biểu tình; các
đoàn biểu tình từ khắp các ngã, các hướng kéo về quận lỵ như
thác đổ. Hơn 5.000 người từ Ông Kèo, Phước An, Phước Thọ,
Phước Long, Phước Lai, Phước Kiển theo lộ 19 hội nhập các
đoàn tuyến lộ 17 tại Phước Thiền rồi tiến thẳng vào thị trấn.
Đến thị trấn Long Thành gặp bọn lính Nhật cản đường, giựt
băng ron, níu kéo người cầm cờ, quyết cản bước đoàn biểu tình.
Đoàn biểu tình giằng co với lính Nhật, chị Nghi (bộ phận Y tế)
cầm cờ kêu gọi xông lên; đoàn người xông ào lên, giặc lui ta
tiến, được khoảng 50 mét thì một xe nhà binh Nhật phóng đến,
1  Theo lệnh của chỉ huy đồng minh Anh - Ấn.
68

7.9 Page 69

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
thắng gấp, lính Nhật nhảy xuống xe, giương lê cản đường, đoàn
người vẫn xông tới, lấy số đông áp đảo, khí thế như nước lũ;
lính Nhật yếu thế, lùi bước, rồi nhảy lên xe chạy đi. Đoàn người
kéo đến cổng Gà, một tốp lính Nhật đang ngồi dưới gốc cao su
đứng bật cả dậy, chỉa súng lên trời nổ nhiều phát đe dọa dừng
bước, nhưng đoàn người vẫn xông tới, tràn vào cổng, bọn Nhật
chặn không được nên mới chịu tiếp chuyện, chúng nói rằng đã
đưa ông Dục, ông Phú về Biên Hòa rồi, nếu tiếp tục tràn vào
chúng sẽ nổ súng. Anh Hưởng phiên dịch; đồng chí Vũ Hồng
Phô hội ý lãnh đạo rồi lệnh cho đoàn kết thúc biểu tình, lúc đó
hơn 12 giờ trưa.
Đồng chí Bí thư Quận ủy bị địch bắt là một tổn thất lớn
của cách mạng Long Thành. Ngay sau đó, thực hiện phương
châm sách lược của Trung ương: “Đảng Cộng sản Đông Dương
tuyên bố tự giải tán”, nhưng thực chất là rút vào hoạt động bí
mật1. Cuộc kháng chiến vẫn mạnh mẽ, quyết liệt thông qua sự
lãnh đạo của các đảng viên mật được nuôi dưỡng trong dân.
Đến tháng 11/1945, đồng bào Phước Hiệp tham gia cuộc
vận động ủng hộ chính phủ nuôi quân, cung cấp lương thực,
thực phẩm cung cấp cho bộ đội kháng chiến. Dân địa phương
đóng góp cả đồ thờ tự bằng đồng cho công binh xưởng chế tạo
vũ khí. Phước Long, Phước Thọ được đánh giá là thực hiện
1  Chỉ thị kháng chiến kiến quốc của Ban Chấp hành Trung ương Đảng ngày
25/11/1945, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam - trích văn kiện tập II - Nxb.
Sách giáo khoa Mác - Lênin, trang 14.
69

7.10 Page 70

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
tốt phong trào. Trong phong trào, có nhiều tấm gương tiêu
biểu, như: bà Màu, bà Võ Thị Nhẫm, bà Võ Thị Diệm (Phước
Thọ); Lê Thị Nhàn, Phạm Thị Hiềm, Huỳnh Thị Giác, má Kiển
(Phước Long). Sự đóng góp của mỗi gia đình ít hay nhiều, bằng
cách này hay cách khác đều toát lên tinh thần ủng hộ kháng
chiến, tin tưởng chính quyền kháng chiến, ấm tình quân dân
cá nước.
Ở lĩnh vực huấn luyện vũ trang, đến giữa tháng 11/1945,
trường quân chính quận đã tổ chức hai khóa huấn luyện quân sự
cho hơn 100 cán bộ xã, và lớp cứu thương cho 50 học viên với
mô hình tủ thuốc cứu thương ở mỗi xã. Nhiều người ở Phước
Long, Phước Thọ tham dự các lớp này, sau huấn luyện đăng ký
tham gia Trung đội Giải phóng quân đầu tiên của Long Thành
vừa được chính thức thành lập.
Từ cuối năm 1945, công tác tuyên truyền, vận động bầu
cử Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã
bắt đầu. Phước Long, Phước Thọ rộn ràng, tất bật ngày đêm.
Ngay sau khi được quận tập huấn, việc triển khai được thực
hiện đồng bộ, rộng khắp; vừa giáo dục nhận thức về bầu cử
dân chủ, phổ biến thể lệ, vừa tuyên truyền vận động đồng bào
đi bầu. Trong hai tháng liên tục, Mặt trận Việt Minh phân công
cán bộ lặn lội tuyên truyền khắp các xóm ấp, khu ở của đồng
bào. Các đoàn thể Thanh niên cứu quốc, Phụ nữ cứu quốc,
Nông hội cứu quốc tổ chức nhiều buổi học tập, tuyên truyền
trong đoàn viên, hội viên của mình. Hình thức tuyên truyền
70

8 Pages 71-80

▲back to top


8.1 Page 71

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
thô sơ, giản đơn nhưng có chiều sâu ở tấm lòng của người dân
đối với Chính phủ Cụ Hồ. Việc bầu cử mới mẽ, còn nhiều ngỡ
ngàng nhưng người dân tiếp thu nhanh vì đó là điều hệ trọng, là
khát vọng ngàn đời của người dân mong có nhà nước độc lập,
tự do, dân chủ.
Công tác chuẩn bị kỹ lưỡng nên việc bầu cử ở hai xã thành
công, góp phần nhỏ vào thành công lớn của toàn quận, toàn tỉnh
và cả nước. Đại biểu Quốc hội ở tỉnh Biên Hòa trúng cử 3 đồng
chí gồm: Hoàng Minh Châu (tức Nguyễn Thành Vĩ), Dương
Bạch Mai và Điểu Xiểng.
Sau kết quả bầu cử Quốc hội, đồng bào Phước Long,
Phước Thọ dự mít tinh mừng thắng lợi, biểu dương lực lượng,
tinh thần, tình cảm của quân dân Long Thành cùng cả nước
hướng về Chính phủ Cụ Hồ.
2. Chống lấn chiếm vùng kháng chiến
Quân dân Long Thành đã góp phần vào thắng lợi của cả
nước bầu ra Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ
Cộng hòa. Công cuộc kháng chiến chống Pháp dưới sự lãnh
đạo của Đảng đã có Nhà nước hợp hiến điều hành. Từ đây,
công cuộc kháng chiến của quân dân Long Thành bước sang
một giai đoạn mới với tư thế mới. Quận ủy xác định nhiệm vụ
trọng tâm tiếp theo là tăng cường lãnh đạo, củng cố các tổ chức
Đảng ở cơ sở, mở rộng Mặt trận đoàn kết toàn dân, phát triển
lực lượng vũ trang thống nhất, đánh thắng mọi cuộc càn quét,
lấn chiếm của địch. Quân dân Phước Long, Phước Thọ quán
71

8.2 Page 72

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
triệt nhiệm vụ Quận ủy giao trong tình hình mới với niềm tin
lớn, quyết tâm cao.
Trước thành quả đạt được của cách mạng, thực dân Pháp
càng lo lắng, càng điên cuồng tổ chức nhiều cuộc hành quân
đánh chiếm vùng kháng chiến. Long Thành đang là vùng độc
lập, là cái gai trước mắt và là hiểm họa lâu dài buộc quân Pháp
tập trung quân lực để đánh chiếm. Từ Biên Hòa, quân Pháp
tổ chức cuộc hành quân nhiều mũi theo các hướng sông Lòng
Tàu, lộ 17, 151 và quốc lộ 15 hòng bao vây, chia cắt, tiêu diệt
các lực lượng kháng chiến, chiếm đóng Long Thành. Đoán biết
ý đồ của địch, Quận ủy lãnh đạo toàn hệ thống xây dựng kế
hoạch chiến đấu, thực hiện “tiêu thổ kháng chiến”. Đồng bào
Phước Long, Phước Thọ tự dỡ nhà rút vào rừng lập làng kháng
chiến. Các tổ thanh niên tình nguyện cùng dân quân tháo dở
công sở, đình miễu, cất giấu tài sản công quyết không để địch
chiếm giữ biến thành công cụ tấn công quân kháng chiến. Vì
vậy, những nơi giặc Pháp chiếm được gần như vườn không
nhà trống, không còn gì để cướp phá, không có thóc lúa để làm
quân lương.
Sau bầu cử Quốc hội, Long Thành chuẩn bị đón Tết Bính
Tuất 1946, Tết độc lập đầu tiên của dân tộc, nhưng luôn cảnh
giác với quân Pháp. Ngày 20/1/1946 nhằm 18 tháng Chạp,
quân Pháp nhiều đợt hành quân thăm dò trên tuyến lộ 15; ngày
23/1, hành quân tiến về Long Thành, bị một đơn vị bộ đội chặn
đánh, phải bỏ cuộc. Mờ sáng ngày 25 tháng 1 năm 1946, nhằm
1  Nay là Quốc lộ 51.
72

8.3 Page 73

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
ngày đưa ông Táo, giặc lại hành quân tiến đánh Long Thành từ
3 hướng Biên Hòa, Thành Tuy Hạ và Cát Lái.
Bộ đội Long Thành chặn đánh quyết liệt, đến trưa thì giặc
chiếm được quận lỵ Long Thành. Nhưng mũi quân giặc theo
lộ 15, đến ấp Bà Ký thì bị quân dân địa phương giam chân,
gây thương vong lớn. Giặc Pháp điên cuồng cho phi pháo và
trút bom rửa hận xuống Phước Kiển, Phước Lai, Phước Long;
xóm chợ Phước Long trúng bom, bị cháy, 8 thường dân thương
vong.
Giặc Pháp ra sức củng cố vị trí đóng quân những nơi chúng
mới chiếm được; lập chính quyền bù nhìn với quận trưởng Tô
Hàm tại thị trấn Long Thành, xây dựng chi khu quân sự do đại
úy Rebone chỉ huy; lập hệ thống đồn bót dọc các tuyến đường
17, 19.
Khi giặc Pháp tái chiếm Nam Bộ, quân Pháp đóng bót ở
đình Phước Thọ và chùa Bà Ký, sau đó là bót Phước Long; mỗi
bót một trung đội Âu Phi đóng quân do một trung úy Pháp chỉ
huy. Sau khi lập được bót ở Phước Long và bót Bà Ký, giặc
bung ra đi càn chung quanh cướp phá tài vật của dân, lùng bắt
cán bộ Việt Minh, bắt lính và từng bước thành lập bộ máy tề
xã nhằm ổn định khu vực chiếm đóng, đưa quân càn quét, kiềm
kẹp, áp bức gây nhiều khó khăn cho quân dân cách mạng, một
số dao động rời đi nơi khác, cá biệt có người đầu hàng giặc,
quay lại khủng bố dân còn ác hơn giặc. Cán bộ bí mật, gần như
tự giải tán.
73

8.4 Page 74

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Lực lượng Bình Xuyên lúc này đã chuyển quân quan trọng
về chiến trường Bến Tre, phải chuyển công binh xưởng vào sâu
trong khu Rừng Sác, chỉ còn một bộ phận nhỏ đóng quân ở khu
Lòng Chảo. Các cơ quan quận cũng rút về các xã dọc lộ 19 từ
Phước Lai đến Phước An; Phước Hiệp trở thành khu trung tâm
của chính quyền lâm thời quận Long Thành.
Giặc Pháp tiếp tục đánh lan ra hòng chiếm đóng Phước
An, Phước Thọ; cuối tháng 4/1946 chúng đóng thêm bót 8 ấp
Cầu Sắt1. Quân số địch ở đây không đông, mỗi lần càn bố chúng
thực hiện ba sạch: đốt sạch, phá sạch, giết sạch.
Quận ủy Long Thành rút một số cốt cán đội tự vệ chiến
đấu các xã thành lập bộ đội địa phương tập trung. Cấp trên cho
biết: các lực lượng tỉnh tăng cường về huyện Long Thành hoạt
động khá đông, sớm muộn gì địch cũng rút khỏi vùng ta. Giặc
hoang mang lo sợ. Sáng 20/6/1946, địch rút bỏ bót Cầu Sắt.
Nhân dân trong vùng kéo đến phá hủy những gì còn lại của bót
Cầu Sắt. Sau đó, các tua bót địch ở Phước An, Phước Thọ, Ông
Kèo, Xoài Minh cũng rút chạy. Quân ta làm chủ một vùng rộng
lớn từ rừng Giồng đến Rừng Sác bao la.
Ngày 23/12/1946, giặc Pháp nhảy dù xuống Đồng Lớn,
bị trận địa chông cản bước và dân quân địa phương phục kích,
không thực hiện được âm mưu tiến vào chiến khu Phước An,
1  Tên gọi Cầu Suối Dẹt, thuộc ấp 4.
74

8.5 Page 75

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
bèn tràn vào 2 ấp thuộc Phước Thọ, Phước Long đốt 120 nóc
nhà, bắn chết nhiều thường dân, giết hại bầy trâu gồm 93 con,
bắt đi đàn bò 64 con cùng nhiều gia cầm, gia súc khác. Giặc rút,
địa phương cạn kiệt nguồn lực sản xuất.
3. Củng cố, phát triển lực lượng kháng chiến
Quân Pháp chiếm đóng Long Thành, tăng cường bố phòng
giữ vị trí quan trọng, đóng đồn bót khắp nơi để kiểm soát các
tuyến lộ. Quận ủy chỉ đạo cố gắng duy trì các hoạt động trong
vùng tự do. Lớp học của Mặt trận Việt Minh ở Phước An vẫn
mở mỗi khóa 7 ngày cho cán bộ các xã và bộ đội. Mặt khác,
Quận ủy chủ trương chia nhỏ một số xã lớn để tạo điều kiện
thuận lợi cho việc liên lạc và lãnh đạo phong trào cơ sở. Xã
Phước Hiệp được chia thành xã Phước Long và xã Phước Thọ;
chính quyền lâm thời xã Phước Thọ được hình thành hiện còn
nhớ tên các ông1: Ông Trì, ông Lưỡng, ông Trị, ông Bi, ông Lẹ...
Ngày 20 tháng 2 năm 1946, các đồng chí lãnh đạo quận
tổ chức một cuộc họp tại Phước Long, phân tích tình hình và
quyết định chia địa bàn Long Thành thành 4 khu2 để thuận tiện
trong việc chỉ đạo, liên lạc. Theo đó, Phước Long, Phước Thọ
thuộc khu II gồm 5 xã dọc lộ 19 từ Phước Kiển tới Phước Thọ,
do đồng chí Huỳnh Văn Đạo và Võ Văn Truyện phụ trách. Cơ
1  Theo lời kể của đồng chí Phan Thị Chi, sinh năm 1926, Huy hiệu 70 năm
tuổi Đảng, ấp 2, xã Long Thọ.
2  “Khu ủy” là tên cơ quan lãnh đạo từng khu vực do quận tự phân chia trong
năm 1946.
75

8.6 Page 76

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
quan lãnh đạo các khu được gọi là Khu ủy. Các Khu ủy có trách
nhiệm chỉ đạo trực tiếp và toàn diện phong trào kháng chiến
trên địa bàn (và làm cả nhiệm vụ chính quyền cơ sở). Phương
thức hoạt động của khu ủy được quy định là cơ động, bám địa
bàn, không cần trụ sở. Mỗi tháng các khu trưởng chỉ tập trung
một lần ở Phước An để báo cáo và trao đổi công tác.
Hội nghị Phước Long còn đề ra chủ trương xây dựng và
củng cố lực lượng tự vệ chiến đấu các xã. Giải phóng quân
Long Thành được phân về mỗi khu một phân đội, phối hợp với
Tự vệ cuộc bảo vệ Khu ủy, hỗ trợ xã xây dựng lực lượng để
đánh địch.
Việc thành lập các khu và giao quyền lãnh đạo toàn diện
cho Khu ủy là một chủ trương xử lý tình thế phù hợp, đã tạo nên
một bước chuyển quan trọng cho phong trào kháng chiến trong
toàn quận. Các lực lượng phân tán hợp lý tránh được tổn thất.
Thông qua các Khu ủy, Quận ủy đã luôn bám sát tình hình địa
phương, trực tiếp lãnh đạo từng xã và chủ động phát huy được
thế mạnh từng vùng.
Sự có mặt thường xuyên của các đồng chí lãnh đạo quận
và lực lượng giải phóng quân trên địa bàn Phước Long, Phước
Thọ có tác dụng động viên và hỗ trợ rất lớn cho phong trào
quần chúng.
Sau gần một năm rưỡi kiên cường bám đất quê hương,
quân dân Phước Long, Phước Thọ cùng toàn quận và cả Nam
76

8.7 Page 77

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Bộ thực hiện cuộc kháng chiến kiên cường chống thực dân
Pháp tái chiếm Nam Bộ; ngăn bước quân giặc, làm thất bại âm
mưu của địch; vừa đánh giặc vừa xây dựng chính quyền, xây
dựng Đảng, bầu cử Quốc hội; gầy dựng lực lượng, vượt lên
gian khổ hy sinh, tạo thế và lực bước vào giai đoạn mới cùng
cả nước kháng chiến toàn dân, toàn diện theo lời kêu gọi toàn
quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
II. CÙNG CẢ NƯỚC KHÁNG CHIẾN toàn DÂN,
toàn DIỆN
Sáng ngày 20/12/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho truyền
thanh Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến: “Chúng ta muốn hòa
bình, chúng ta đã nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân
nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp
nước ta lần nữa. Không! Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất
định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.
Chúng ta phải đứng lên!. Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người
già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là
người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu
Tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không
có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức
chống thực dân Pháp cứu nước.
Lời kêu gọi ấy như tiếng kèn xung trận thôi thúc lòng
người. Người Phước Long, Phước Thọ tiếp tục cùng toàn quân
và cả nước kháng chiến toàn dân, toàn diện.
77

8.8 Page 78

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
1. Xây dựng lực lượng kháng chiến
Thực hiện nhiệm vụ được Tỉnh ủy giao, Quận ủy chủ
trương xây dựng địa bàn, bố trí lại lực lượng cho phù hợp tình
hình mới. Theo hệ thống chỉ huy lực lượng vũ trang, Long
Thành tổ chức 4 liên thôn mang số 11, 12, 13, 14. Chọn Phước
An làm căn cứ của các lực lượng chủ lực của quân, sau nâng
thành chiến khu Phước An làm “thủ đô kháng chiến” của mặt
trận Đông và Nam Sài Gòn.
Đến giữa năm 1947, địch tiến hành gom dân về quanh các
đồn bót và trục lộ giao thông quốc lộ 15, tỉnh lộ 17, tiến hành
càn quét liên tục. Chính quyền kháng chiến vận động nhân dân
chống lại, đòi trở về đất cũ sản xuất. Tuy nhiên, với sự kiểm
soát, lùng sục gắt gao của địch, tuyến đường liên lạc giữa Long
Thành với tỉnh Biên Hòa bị cắt đứt, liên lạc giữa xã với quận,
xã với xã rất khó khăn. Nguyễn Tam Nguyên, trung đội trưởng
giải phóng quân Long Thành và một số người dao động trong
đơn vị chôn súng, trốn đi nơi khác sinh sống. Nguyễn Văn Chỏi,
Chủ nhiệm Việt Minh bỏ chạy. Những phần tử là con cháu hội
tề, phú nông và một số cán bộ trong Ủy ban Hành chánh các xã,
ấp mất tinh thần cũng bỏ việc, lánh đi nơi khác. Cần có những
trận đánh thắng lợi để củng cố tinh thần kháng chiến, khẳng
định sức chiến đấu của quân dân địa phương. Trận cầu Lò Rèn
tháng 3 năm 1946 làm nức lòng cả nước, với ý nghĩa lần đầu
tiên quân dân vũ trang địa phương phục kích đánh bại đội quân
có cơ giới của giặc Pháp tái chiếm Nam Bộ.
78

8.9 Page 79

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Trận đánh Cầu Lò Rèn1 do bộ đội Mai Văn Vĩnh2 thuộc
lực lượng Bình Xuyên (Chi đội 3, Chi đội 4) phối hợp với tự
vệ địa phương thực hiện; trận địa chính xác định tại khu vực
cầu Lò Rèn (ấp 2, Phước Long), chỉ huy trận đánh được bố
trí ở miếu Ông Thiện, mặt trận kéo dài từ đình Phước Long
đến miếu Mặt Trăng. Ngày 9/3/1946, buổi sáng sớm, đoàn xe
của giặc Pháp hành quân từ hướng Phước Long mở đường về
Phước Thọ, gồm hơn 1 trung đội lính Pháp Việt hỗn hợp. Trước
đó, bộ đội đã điều nghiên nắm tình hình địch, xác định địa thế,
bố trí lực lượng chặn đầu, khóa đuôi, chia cắt đội hình. Khi
đoàn xe lính Pháp lọt vào trận địa, bộ đội Bình Xuyên phục
kích ở phía Tây lộ 19 tại khu vực cầu Lò Rèn nổ súng, tự vệ địa
phương cũng nổ súng chặn đầu ở miếu Mặt Trăng, khóa đuôi ở
khu vực đình Phước Long. Giặc luống cuống chống trả yếu ớt
rồi bỏ chạy, để lại 2 xác lính Việt và một xe GMC. Buổi chiều
cùng ngày, tiếp tục phục kích tại miễu Mặt Trăng, 4 lính Pháp
chết tại trận, 1 tên bỏ chạy xuống bến Ông Hội cũng bị bắt và
bị diệt. Đó là thắng lợi đầu tiên của kháng chiến chống Pháp tái
1  Theo lời kể của nhân chứng Phan Thị Chi, sinh năm 1926, xã Long Thọ.
2  Mai Văn Vĩnh, người gốc Phước Thọ, chỉ huy Chi đội 4 bộ đội Bình Xuyên,
sau về với cách mạng, lập nhiều chiến công, được gặp Bác Hồ. Mai Văn Vĩnh
kết duyên cùng Bảy Sảnh, một thôn nữ trung kiên trong gia đình cách mạng có
nhiều người tham gia kháng chiến; trong đó có Nguyễn Văn Sâm (Tám Sâm) là
cán bộ tập kết, sau giải phóng về lại Đồng Nai, làm Trưởng ty Văn hóa Thông
tin.
79

8.10 Page 80

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
chiếm ở Phước Long khơi động tinh thần không sợ giặc Pháp,
có thể đánh thắng quân Pháp1.
Để trả hận, ngày 13/3/1946, địch huy động số quân gấp
nhiều lần 4 hôm trước, có pháo binh dẫn đường, quyết càn diệt
vào khu vực bị phục kích. Trước khi bộ binh dọn đường, chúng
thả bom vào chợ Phước Long làm chết 8 người, bị thương 3
người; bắn pháo vào làng làm chết 5 người, bị thương một
người; chúng bắt và giết hại 3 người. Chúng tiến quân, ta chặn
đánh, hai ngày liền không truy diệt được bộ đội, chúng ôm thất
bại kéo xe GMC về.
Vào tháng 6/1946, giặc Pháp lại tổ chức cuộc càn lớn, ý
đồ vượt qua Phước Long, Phước Thọ để tràn vào Phước An.
Lực lượng của địch gồm 2 đại đội. Lực lượng dân quân Phước
Long, Phước Thọ kết hợp với lực lượng Chi đội do Mai Văn
Vĩnh chỉ huy đã mai phục, bẻ gãy cuộc càn, trận đánh kéo dài
từ 10 giờ đến 23 giờ, diệt 28 tên và làm bị thương nhiều tên,
bắn cháy 1 xe GMC. Giặc rút, không thực hiện được âm mưu
tiến vào Phước An.
Địch tập trung đẩy mạnh hoạt động tình báo, cài cắm gián
điệp vào lực lượng kháng chiến đóng trên địa bàn Long Thành.
Chúng nắm được lực lượng Bình Xuyên của Bảy Viễn và Tư
Huỳnh. Tên Nguyễn Quang Minh chui sâu, leo lên tới chức Phó
1  Có tài liệu ghi: Không đầy 30 phút, ta tiêu diệt gọn đại đội Âu Phi của giặc,
thu 1 súng cối 60 ly, 1 trung liên, 4 tiểu liên và khẩu súng trường, 2 khẩu súng
lục, nhiều đạn dược, bắt sống 8 tên.
80

9 Pages 81-90

▲back to top


9.1 Page 81

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Bí thư Quận ủy, tên Sáu Sang (Lại Văn Sang) leo lên chức Ủy
viên Thường vụ Quận ủy - Trưởng Công an quận Long Thành.
Hệ thống gián điệp này có mưu đồ lật đổ và tiêu diệt lực lượng
cách mạng chiến khu Phước An và Phước Thọ, Phước Long
làm nhân dân lo lắng. Năm 1949, Tỉnh ủy Biên Hòa phát hiện
được, kịp thời chỉ đạo đập tan âm mưu nham hiểm kể trên; quét
sạch bọn phản động cài cắm vào hàng ngũ cách mạng, bắt và
xử tử hình tên Tư Huỳnh tại đồng xóm Ngọn, xã Phước An có
hàng ngàn đồng bào tham dự. Một số tên khác cũng bị xử lý
thích đáng.
Ở rừng Giồng Lòng Chảo, nhất là ở miệt giồng địa bàn
Phước Long, Phước Thọ, bọn gián điệp mặc quần áo như bộ da
cọp rằn ri hoạt động ban đêm hòng ngăn cán bộ, bộ đội, nhân
dân đi lại, hội họp, công tác. Chuyện cọp ba móng ở Chiến khu
Đ kết hợp với sự xuất hiện bọn giả cọp um có tác động ít nhiều
vào tâm lý sợ hãi của quân dân kháng chiến.
Giặc Pháp còn chiêu bài “đạo Cao Đài” để gây chỉa rẻ,
khủng bố tinh thần cư dân vùng kháng chiến. Chỉ huy lực lượng
Cao Đài phản động là trung tá Lê Thành Kham đóng ở Phú
Thạnh, vệ úy Tư đóng đồn Câu Kê.
Trong lúc những người dân theo đạo Cao Đài chân chính
vẫn sống hòa hợp với mọi người, thì dưới sự chỉ đạo của Pháp,
nhóm đầu đạo và Ban Trị sự Cao Đài phản động ra sức lôi kéo
người dân theo đạo. Chúng dựng chuyện: “Ai theo Cao Đài
thì không bị Pháp đốt nhà, thanh niên Cao Đài không phải đi
81

9.2 Page 82

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
lính” rồi tổ chức phát thẻ xanh của Cao Đài cho từng gia đình,
từng người có đạo. Cấu kết với thủ đoạn đó, quân Pháp khi càn
quét vào các xã tập trung đốt phá, cướp bóc những nhà không
có đạo, còn nhà có thẻ xanh chúng không đụng đến. Bị o ép,
nhiều người phải chấp nhận theo đạo để được yên thân. Đồng
bào Long Thành gọi đạo Cao Đài khi đó là “đạo lôi”, nghĩa là
“lôi người ta vào đạo”.
Vào tháng 5/1947, trên phạm vi toàn huyện, đạo Cao Đài
tiến hành một cuộc vận động rộng rãi kêu gọi tín đồ từ vùng
kháng chiến ra khu tạm chiếm để “Chính phủ Pháp bảo vệ đạo
tránh hiểm họa Việt Minh”. Thực ra, đó là âm mưu của giặc
Pháp tăng cường lực lượng để đánh phá quân dân kháng chiến.
Ta có chủ trương vận động thanh niên, lực điền từ vùng kháng
chiến thuận theo Cao Đài để lao động sản xuất ủng hộ kháng
chiến. Do nhận thức chưa đầy đủ, công an ở một số xã đã bắt
và giết một số tín đồ theo đạo Cao Đài, gây nên tình trạng căng
thẳng trong các vùng tự do. Có trường hợp hơn 30 nông dân
Phước Thọ, Phước Long, Phước Lai bị hại tại giếng sâu Bàu
Năng (thuộc xã Long Phước) ngày mồng 6 tháng 6 âm lịch
năm 19471. Có cả người không theo Cao Đài cũng bị vạ lây
như trường hợp của ông Trọng, ông Ba Lùng ở Phước Long.
Lợi dụng tình hình đó, địch ra sức tuyên truyền “Việt Minh tảo
1  Năm 1991, Tỉnh ủy Đồng Nai có Thông báo số 45/BTC-TU Ngày 11/3/1991
kết luận làm rõ trường hợp tử nạn này. Năm 2009, gia đình các nạn nhân đã
tìm được giếng sâu ở Bàu Năng, xây mộ tập thể, lập danh sách, ghi bia đá để
tưởng niệm.
82

9.3 Page 83

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
thanh Cao Đài”, gây thù oán giữa người có đạo và kháng chiến,
mãi đến khi 12 phái trong Cao Đài hợp nhất do ông Cao Triều
Phát đại diện mới bớt căng thẳng giữa giáo dân Cao Đài với
kháng chiến. Được sự chỉ đạo của tỉnh, huyện kịp thời chấn
chỉnh sai lầm. Trong việc xây dựng cơ sở, cán bộ Việt Minh đến
gia đình có người bị hại kiên trì vận động, xin lỗi; các gia đình
mới nguôi dần, ổn định tinh thần.
Công tác diệt tề trừ gian được đẩy mạnh trong toàn huyện
dưới nhiều hình thức, mạnh nhất là ở các xã ấp tạm chiếm ven
vùng tự do. Ban Hội tề Phước Long, Phước Thọ thường nhận
được thư của Mặt trận Việt Minh kêu gọi nghỉ việc, giải tán
hoặc tản cư ra vùng tự do. Thư đưa tới nhà từng hội tề. Đội du
kích xã đề xuất chủ trương vận động, thuyết phục những người
trong Ban hội tề không tham gia tiếp tay cho Pháp, đồng thời
“dằn mặt” những tên ác ôn trên địa bàn, và được Quận ủy đồng
ý. Các chiến sĩ du kích đến từng nhà những người trong Ban hội
tề, đưa thư vận động của Việt Minh.
Từ giữa năm 1947, dọc theo lộ 17, lộ 19, tuy đồn bót giặc
vẫn còn, nhưng các hoạt động của cán bộ, các lực lượng vũ
trang không gặp nhiều khó khăn, thế làm chủ của nhân dân vẫn
giữ được. Các tổ chức chính quyền, đoàn thể, mặt trận được
củng cố, hoạt động tốt. Phong trào mạnh dần, giặc bớt hung
hăng. Vùng giải phóng được mở rộng dần, liền lạc từ ấp Bà Ký
đến Phước Thái, từ ấp 1 Phước Long đến Phước An. Hoạt động
càn quét của giặc khuôn hẹp lại, thưa dần đi.
83

9.4 Page 84

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Phong trào vững chắc nhất là ở Phước Thọ; mạnh đều ở
các mặt, nhiều thành tích tiêu biểu; nhất là phong trào hưởng
ứng lời kêu gọi của Bác Hồ chống giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại
xâm. Về chống giặc đói, Phước Thọ không có ưu thế đất trồng
trọt, chỉ một ít hộ theo nghề chài lưới, nên chính quyền xã
Phước Thọ chủ động trao đổi phối hợp với Phú Hội, Phước Lai,
Phước Kiển để giải quyết vấn đề lương thực chống đói. Về giáo
dục chống giặc dốt, chợ Bến Cây Khô, chợ Phước Thọ là nơi
buôn bán, tứ xứ tụ hội, đồng thời là nơi sôi nổi phong trào học
tập chống dốt. Người biết chữ dạy người không biết chữ, cắm
bảng viết chữ ở các giao lộ, ai đọc được chữ mới được đi qua.
Nhờ vậy, giao lưu văn hóa mở rộng, đời sống tinh thần phấn
khởi; chợ Cây Khô, chợ Phước Thọ đông vui, trở thành địa chỉ
tiêu biểu của phong trào học tập chống giặc đói, giặt dốt.
Về chống giặc ngoại xâm; nổi bậc là phong trào chống
quân Pháp nhảy dù, nhà nhà vót chông, người người vót chông,
các loại chông cắm khắp đồng bãi, từ Đồng Lớn đến đồng Mu
Rùa; và phong trào phá đường ngăn giặc ở Hang Nai, đường
quốc lộ 15 (nay là quốc lộ 51), gắn kết phong trào Phước Long
- Phước Thọ - Phước An, tổ chức các đội (từ 5 - 7 người) nối
tiếp nhau đi đến tận Phước Thái hợp lựccùng các đội dân công
nơi khác đào phá đường; khí thế đông vui, việc hậu cần có phân
công Phước Long chịu gạo, Phước Thọ chịu tôm cá.
Hội mẹ chiến sĩ được tổ chức rộng khắp ở hai xã làm
nhiệm vụ vận động tòng quân, góp sức nuôi quân, cung cấp
84

9.5 Page 85

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
thông tin, nhu yếu phẩm cho bộ đội đánh giặc, phong trào hũ
gạo nuôi quân phổ biến đến mỗi nhà“Sớm mai xúc gạo ra vo.
Thương chàng vệ quốc hốt cho nắm đầy...”. Tiêu biểu ở Phước
Thọ là các má Diệm1, má Nhẫm2, má Tốt; ở Phước Long là má
Kiển, má Hạng, má Giác... Bằng cách tính nhẫm, trong 9 năm
kháng chiến chống Pháp, với 278 hưởng ứng, phong trào nuôi
quân ở Phước Long, Phước Thọ đóng góp cho kháng chiến hơn
54 tấn gạo. Do công tác tuyên truyền vận động tốt có sự góp sức
quan trọng của Hội mẹ chiến sĩ, bộ đội ăn no, đánh giặc giỏi;
thanh niên nam nữ hăng tòng quân.
Từ năm 1947 đến 1951, hưởng ứng cuộc vận động của
Quận ủy, đồng bào Phước Long, Phước Thọ ủng hộ chiến khu
Phước An 12 tạ vật dụng bằng đồng, bằng sắt như: mâm, nồi,
chậu, kể cả đồ thờ như lư hương, chân đèn để sản xuất vũ khí;
đóng góp 148 ghe thuyền, 72 xe bò với 12 cặp bò kéo cho hoạt
động cách mạng.
1  Võ Thị Diệm, thường được gọi là má Hai Diệm. Má là cơ sở kháng chiến
từ thời Việt Minh, sinh nhiều con, thảy đều tham gia cách mạng: Hai Nhàn (Bà
mẹ VNAH), Ba Én, Tư Cót, Năm Cư, Sáu Chi, Bảy Kiểm, Tám Tích, Chín
Ngọc, Mười Chót. Chín Ngọc kết duyên với Võ Minh Như (Thiếu tướng) có 3
con trai đều tham gia Quân đội Nhân dân Việt Nam, hàm sĩ quan, trong đó có
đồng chí Võ Minh Lương (Tư Lương) quân hàm Thượng tướng, Thứ trưởng Bộ
Quốc phòng. Mười Chót là con út, tuổi thiếu niên, bị giặc bắt, đập đầu, hy sinh
trước ngày đình chiến 1954 hai ngày. Con rể má Hai Diệm là Nguyễn Văn toàn
(chồng của Tám Tích) là bộ đội cấp chỉ huy đại đội Đô Lương cũng bị giặc càn,
hy sinh cùng ngày với Mười Chót.
2  Võ Thị Nhẫm (Năm Nhẫm), ấp 3, Phước Thọ, em của má Hai Diệm, mẹ của
Lê Thị Nở (Bà mẹ VNAH), mẹ chồng của Huỳnh Thị Thế (Bà mẹ VNAH). Con
cháu cả nhà đều tham gia cách mạng.
85

9.6 Page 86

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Trong năm 1947, một trận đánh thắng lợi ở Phước Thọ
làm nức lòng quân dân kháng chiến. Giặc Pháp càn theo đường
sông, lợi dụng con nước lớn định đổ quân lên vàm Cây Khô,
đánh úp căn cứ Cây Khô của cách mạng từ phía Nam. Lực
lượng du kích và tự vệ xã Phước Thọ gồm 19 tay súng dựa vào
ô ụ chiến đấu quần nhau với giặc suốt một buổi, đánh bại cuộc
càn, diệt và làm bị thương nhiều tên lính, bắn cháy 2 tàu của
giặc.
Năm 1948, chính quyền xã Phước Thọ được củng cố, ông
Tư Phục là Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến hành chánh Phước
Thọ (không rõ ai là Bí thư), cán bộ chủ chốt có: ông Khá, ông
Kháng, ông Giã, ông Trị, ông Nhiệm, ông Bi, ông Chót, ông
Đát, ông Thôn, Bảy Tiết1... Các đoàn thể, khối Mặt trận được
hình thành. Đầu năm 1949, phụ nữ huyện mở lớp tập huấn
chính trị - quân sự, thời gian 1 tháng cho cán bộ trưởng, phó
phụ nữ các xã; giảng viên có chị Khanh, chị Phi ở tỉnh về báo
cáo chuyên đề.
2. Đấu tranh chống chiếm đóng, bao vây
Đại hội lần thứ nhất Đảng bộ huyện Long Thành khai
mạc (đầu năm 1949) với gần một trăm đại biểu, dưới sự chỉ
đạo trực tiếp của đồng chí Phạm Hùng, Ủy viên Thường vụ Xứ
ủy Nam Bộ. Đại hội bầu ra Ban Chấp hành, Ban Thường vụ
Huyện ủy gồm: Bí thư Sáu Khánh (Vũ Hồng Phô), Trần Bình
1  Theo lời kể của đồng chí Phan Thị Chi, sinh 1926, Huy hiệu 70 năm tuổi
Đảng, ấp 2, xã Long Thọ.
86

9.7 Page 87

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Khê, Trương Minh Kỷ, Nguyễn Sanh Thành và Lê Hữu Tài (Lê
Hữu Thướu) là những đồng chí hoạt động trước Cách mạng
Tháng 8/1945. Đây là một sự kiện lịch sử quan trọng của Đảng
bộ huyện Long Thành.
Cuối năm 1949, giặc Pháp tổ chức lại lực lượng quân
sự trong toàn quận. Các bót Phước Thiền, Phước Long, Siph,
Hêlêna... mỗi nơi 2 trung đội, trong đó có 1 trung đội chính quy
do sĩ quan Pháp chỉ huy. Bọn biệt kích Xuy-a-cô (Suacot) liên
tục đánh phá các xã vùng Lòng Chảo.
Ngày 16/7/1949, giặc Pháp càn vào địa bàn Phước Long,
Phước Thọ, bị du kích đánh trả, diệt và làm bị thương 11 tên.
Hôm sau, chúng kéo quân đông hơn, càn tiếp, tàn sát để trả thù,
đốt phá 260 nóc nhà dân, bắn chết bà Hai Long, bà Ấm, ông
Hai Tạo rồi ném xác vào nhà cháy, để khủng bố tinh thần đồng
bào. Quân dân Phước Long, Phước Thọ thêm căm thù tội ác dã
man của giặc, nung nấu quyết tâm kháng chiến.
Cuối năm 1949, đồng chí Sáu Phô về Tỉnh ủy, đồng chí
Năm Hà (Năm Trị) được phân công làm Bí thư Long Thành.
Đến giữa năm 1950, Năm Hà lại về tỉnh, Ngô Tiến thay làm Bí
Thư Long Thành. Đầu năm 1951, Bí thư Long Thành là đồng
chí Ba Đắc.1
Trong thời gian này, phụ nữ huyện rút một số cán bộ xã về
quận, tổ chức bầu Ban Chấp hành Phụ nữ huyện, gồm:
1  Theo nhân chứng lịch sử Phan Thị Chi, ấp 2, xã Long Thọ.
87

9.8 Page 88

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
1. Bà Mười Luận: Hội trưởng1
2. Bà Bạch Tuyết: Phó Hội trưởng
3. Bà Mộng Sơn: Thư ký
4. Bà Thanh Phú: Tuyên huấn
5. Bà Cầu (Ba Chi): Tài chính, Sản xuất
6. Bà Tuyết Lầu:
7. Bà Kim Ngọc:
Ủy viên
Dân quân
8. Bà Tý Hoa:
9. Bà Thành:
Thiếu nhi
UV
10. Bà Sáng:
UV
11. Bà Út:
UV
Từ giữa tháng 5/1950 trở đi, chiến khu Phước An bị địch
lấn chiếm, thực hiện chiến thuật Đờ la Tua (De Latour), chúng
đóng nhiều tua bót giăng dọc trục lộ 19 ở các xã Phước Kiển2,
Phước Lai, Phước Long, Phước Thọ, Phước An, Bình Thạnh.
Tháng 6/1950, tên Một Phước chỉ điểm, dẫn giặc lùng bắt
cán bộ, càn vào địa bàn xã địch bắn chết một lúc 5 người dân,
gồm các ông Chót, Hai Thâu, Tám Sạn, Tám Hồi, Hai Dẫm.
1  Giữa năm 1950, chị Luận về tỉnh, chị Bạch ở Phước Thiền về thay chị Luận.
2  Người địa phương cho là Phước Kiển (kiêng chữ cảnh).
88

9.9 Page 89

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
III. ĐẤU TRANH CHỐNG LẤN CHIẾM, GIỮ VỮNG
VÀ MỞ RỘNG ĐỊA BÀN LÀM CHỦ, GÓP PHẦN KẾT
THÚC THẮNG LỢI 9 NĂM KHÁNG CHIẾN CHỐNG
PHÁP
1. Bố trí lại chiến trường, củng cố lực lượng kháng
chiến
Đầu năm 1951, địch bắt đầu xúc tiến mạnh việc giải tỏa
lộ 15, quốc lộ chiến lược đã bị cắt đứt từ năm 1946. Chúng đưa
công binh về khôi phục lại các cầu cống bị sập, đắp lại một
phần đường sá và tổ chức việc bảo vệ từng đoạn đường bằng
các tháp canh; địch tăng cường càn quét, đánh phá căn cứ của
huyện, nhất là bọn lính Comando hay đột kích bất ngờ gây thiệt
hại cho du kích các xã.
Trước tình hình giặc đánh phá rừng giồng ác liệt, cơ quan
quận dời xuống Sở Dừa ở Bàu Bông, phân tán cán bộ về bám
dân các xã; nữ đồng chí Bạch và vài cán bộ ở lại cơ quan tại
đồng Ông Trúc. Giặc đột kích, bắn chết anh Tôn (cán bộ mặt
trận) và 2 đồng chí, chị Bạch bị bắt. Chị Bạch Tuyết công tác
về Long Tân cũng bị giặc bắt, tra tấn đến chết. Đồng chí Ba Chi
(Phan Thị Chi) về Phước Long cũng bị giặc phục bắt, đày đi
nhà tù Thủ Đức gần 4 năm.
Tháng 5/1951, Trung ương Cục miền Nam tổ chức lại
chiến trường. Tỉnh Biên Hòa và Thủ Dầu Một sáp nhập thành
tỉnh Thủ Biên; tỉnh Bà Rịa và Chợ Lớn sáp nhập thành tỉnh Bà
89

9.10 Page 90

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Rịa - Chợ Lớn (thường gọi là Bà Chợ). Huyện1 Long Thành
thuộc tỉnh Bà Chợ. Trước những diễn biến gay go của phong
trào kháng chiến Long Thành, Thường vụ Tỉnh ủy Bà Chợ
chỉ đạo:
“Long Thành là một địa bàn chiến lược, một vùng căn
cứ, một chiến khu quan trọng trong vùng Sài Gòn - Chợ Lớn.
Phong trào Long Thành, cơ sở Long Thành tốt, quần chúng tốt.
Bằng giá nào cũng phải ổn định cho được chiến trường Long
Thành để đảm bảo chỗ đứng của tỉnh”. Trên cơ sở đánh giá
đó, Tỉnh ủy Bà Chợ quyết định tăng cường cán bộ cho huyện
Long Thành.
Đồng chí Nguyễn Trọng Cát được điều về làm Bí thư
Huyện ủy Long Thành. Các cơ quan huyện di chuyển nhiều địa
điểm trong vùng Rừng Sác.
Một lần, tàu “há mồm” địch chở quân đánh vào căn cứ
tắt Rạch Lá. Một trung đội bộ đội địa phương chặn đánh quyết
liệt, bắn chìm tàu, mấy chục tên giặc chết chìm làm mồi cho cá
sấu Rừng Sác. Đồng chí Nguyễn Văn Ngôn, chỉ huy chiến đấu
anh dũng hy sinh, được đồng đội an táng tại rừng Chà Là, vàm
Rạch Lá.
Ngày 20/9/1951, bằng một cuộc càn quét lớn có bộ binh,
hải quân, không quân phối hợp, giặc Pháp đã chiếm được Phước
An và xây dựng đồn bót. Tình hình Long Thành càng trở nên
khó khăn hơn.
1  Từ đây, quận Long Thành được phía cách mạng gọi là huyện Long Thành.
90

10 Pages 91-100

▲back to top


10.1 Page 91

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Sau những đợt càn bố của giặc, lực lượng địa phương và
cơ sở cách mạng bị tổn thất. Ở Phước Thọ, năm 1952, đồng chí
Lê Duy Linh, xã đội trưởng Phước Thọ1 trên đường đi công tác
từ tỉnh đội về, bị địch phục kích, hy sinh cùng 2 du kích.
2. Khắc phục thiên tai
Ngày 20/10/1952, bắt đầu trận lũ lịch sử Nhâm Thìn ở
Long Thành. Lũ lụt xảy ra ở Biên Hòa sớm hơn hai ba ngày.
Tại chòm mả Gò Nai, có cây bần to ngả rạp, các cây khác vặn
mình trong giông bão tơi bời, nước dâng cao dần mênh mông
như biển cả. Cơn bão đi qua, nước rút cạn dần. Lúa đồng xanh
lại, xuồng ghe đi lại bình thường.
Huyện ủy lãnh đạo thực hiện kế hoạch bảo vệ mùa màng
sắp tới, phân công cốt cán chịu trách nhiệm từng cánh đồng,
chọn địa điểm là các gò cao để ban đêm tập trung lúa đã thu. Bà
con Phước Long, Phước Thọ được huy động đi gặt lúa chống
lụt tại các cánh đồng thuộc Phú Hữu, Phước Lý và vận động
nộp lúa chuyển về chiến khu. Lúa cánh đồng nào chín tới đâu,
bà con gặt tới đó. Chủ ruộng được vận động giao nộp, lúa; lúa
để ở bờ, đến tối cán bộ và cơ sở mật vác xuống xuồng chở tới
gò hoang chọn trước, từ khuya tới gần sáng giao cho đoàn vận
chuyển khu III. Địch càn quét cánh đồng này, ta sang cánh đồng
khác, tối đến ta tiếp tục vận chuyển lúa. Công tác bảo vệ mùa
1  Con trai của má Năm Nhẫm, chồng của Huỳnh Thị Thế (liệt sĩ, Bà mẹ Việt
Nam Anh hùng).
91

10.2 Page 92

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
màng duy trì trong gian khó, cuối vụ tổng kết huy động toàn
huyện được hàng trăm ngàn giạ lúa.
3. Kết thúc kháng chiến
Đến năm 1953, tình hình vẫn rất khó khăn ở xã Phước
Long. Khi đồng chí Phan Thị Chi ở tù về, cơ sở Phước Long
gần như tan rã, chính quyền, cán bộ ly tán, chẳng còn được mấy
người. Một nhóm cán bộ quân báo chọn nhà má Hai Kiển làm
điểm bí mật sinh hoạt. Lúc này, xã Phước Thọ còn giữ được
phong trào, tổ chức lực lượng, làm nền gầy dựng, khôi phục
phong trào cho Phước Long.
Từ cuối tháng 8/1953, trên phạm vi cả nước và Đông
Dương, ta tiến công như vũ bão và chiến thắng nở rộ khắp nơi:
Liên khu V, miền Đông Nam Bộ, mở màn trận Thượng Lào
Điện Biên. Nhưng ở địa bàn Nhơn Trạch vẫn còn không ít khó
khăn.
Sau chiến thắng Điện Biên Phủ ngày 7 tháng 5 năm 1954,
thực dân Pháp phải tuyên bố thua trận, chấm dứt mộng tái
chiếm và đặt ách đô hộ ở nước ta. Ngày 20 tháng 7 năm 1954,
hiệp định Genève về đình chiến ở Đông Dương đã được ký
kết, và sau đó ngày 1 tháng 8 năm 1954, lệnh ngưng bắn được
thực hiện.
Tin hiệp định Genève được ký kết tạo nên một không khí
phấn khởi to lớn trong toàn huyện. Ngay trong thời gian chưa
có lệnh ngưng bắn, đồng bào vẫn tìm mọi cách truyền nhau tin
92

10.3 Page 93

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
tức, báo chí về nội dung hiệp định. Các cuộc mít tinh mừng hòa
bình, mừng thắng lợi hiệp định do các đội vũ trang tuyên truyền
tổ chức trong các ấp xã vẫn được đông đảo đồng bào đến dự.
Ở Rừng Sác, mỗi lần tổ chức nói chuyện ngoài sông, chỉ cần
treo 1 tấm nilon, cắm cờ, treo ảnh Bác và thắp ngọn đèn lên là
ghe của đồng bào tấp nập đổ tới. Binh lính địch được ban địch
vận, thông qua cơ sở, gặp gỡ tuyên truyền, gửi truyền đơn nắm
được nội dung hiệp định, nhiều người bỏ trốn về nhà làm ăn
sinh sống.
Kể từ trung tuần tháng 8/1954, thi hành hiệp định Genève,
cán bộ chiến sĩ Long Thành lần lượt chuyển sang vùng căn cứ
Xuyên Phước Cơ (Bà Rịa). Tại đây, sau khi được học tập, quán
triệt tinh thần Hiệp định, Huyện ủy đã chọn lọc 1 bộ phận cán
bộ, đảng viên từ Huyện ủy viên trở xuống ở lại. Số anh em đi
tập kết hầu hết là thuộc lực lượng vũ trang huyện, xã.
Trong những ngày cuối tháng 8 và đầu tháng 9/1954,
không khí Long Thành nhộn nhịp. Các xã đều cử đoàn đại biểu
mang theo quà của nhân dân gửi tặng bộ đội, hàng ngàn lượt
đồng bào, bà con thân nhân của cán bộ, chiến sĩ cũng tìm mọi
cách sang Xuyên Phước Cơ đưa tiễn con em quê hương mình
lên đường tập kết.
Ở Nhơn Trạch nhiều cán bộ, chiến sĩ lên đường tập kết,
như: Dương Văn Hà, Phạm Văn Đạm, Nguyễn Văn Đọt. Một
số đồng chí nhận nhiệm vụ ở lại, chuẩn bị cho cuộc kháng chiến
cam go sau này, như: Trương Văn Bội, Võ Hồng Ân, Nguyễn
93

10.4 Page 94

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Văn Liềm, Huỳnh Ngọc Ẩn, Bùi Văn Hoằng, Minh, Nguyễn
Văn Thông, Võ Văn Lượng, Nguyễn Văn Xuân... Tổng kết 9
năm kháng chiến chống Pháp, quân dân xã Phước Thọ, Phước
Long đã đánh hàng trăm trận, diệt 297 tên giặc, trong đó có 103
tên giặc Pháp, bắt sống 8 tên, bắt sống cả một Hội đồng tề, gồm
12 tên, phá đồn Phước Thọ 4 lần, thu toàn bộ vũ khí, diệt 9 tên
ác ôn, vận động 34 lính về với nhân dân.
Kết thúc 9 năm trường kỳ kháng chiến, ở địa bàn Phước
Long, Phước Thọ, có 34 đồng chí hy sinh, được lập hồ sơ, ghi
danh bia liệt sĩ, gồm: Phạm Văn Bi, Trần Văn Bi, Nguyễn Văn
Cà, Bùi Kim Cang, Nguyễn Văn Cơ, Trần Văn Chẩm, Tô Văn
Chơi, Nguyễn Văn Chưởng, Huỳnh Văn Dễ, Cao Văn Dẻo,
Huỳnh Văn Dốn, Nguyễn Văn Đẹt, Lê Văn Đồng, Huỳnh
Văn Giả, Nguyễn Văn Giò, Nguyễn Văn Hung, Nguyễn Văn
Kim, Bùi Văn Khê, Nguyễn Thanh Khiết, Lê Văn Liễu, Lê
Duy Linh, Trần Văn Mậu, Phạm Văn Ngăn, Nguyễn Văn Ớn,
Nguyễn Văn Phá, Dương Văn Quảng, Trần Văn Rốt, Nguyễn
Kim Sang, Huỳnh Văn Sùng, Huỳnh Văn Tiên, Phạm Văn Trái,
Phan Thành Trí, Trần Văn Thụ, Huỳnh Văn Trọng.
Ngoài ra, theo lời kể của nhân chứng lịch sử1, còn có 7
người hy sinh trong kháng chiến nhưng chưa làm được hồ sơ
liệt sĩ, gồm: Út, Hởi, Võ Văn Điệu, Võ Văn Lư (4 người thuộc
đại đội Lam Sơn, hy sinh trong trận An Hòa 1947), Ba Lát,
1  Phan Thị Chi, sinh năm 1926, đảng viên, nhận Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng
năm 2019, ngụ tại ấp 2.
94

10.5 Page 95

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Nguyễn Văn Thứ, Nguyễn Văn Sùng (dân công, hy sinh ở Vàm
Đông Môn).
***
Hưởng không khí độc lập tự do ngắn ngủi, quân dân
Phước Long, Phước Thọ lại tiếp tục sự nghiệp kháng chiến
chống thực dân Pháp. Với sức mạnh của chính quyền non trẻ,
tổ chức Đảng còn mỏng manh, đảng viên chưa nhiều, quân dân
Phước Long, Phước Thọ đã anh dũng, kiên trì vượt qua thử
thách, chấp nhận hy sinh, đánh thắng mọi thủ đoạn âm mưu
của giặc, góp phần cùng toàn huyện và cả nước kết thúc thắng
lợi cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện. Đến ngày đình chiến
năm 1954, chi bộ Đảng ở Phước Long, Phước Thọ đã có nhiều
đồng chí hy sinh, bị tù đày, duy trì được 63 đảng viên, tập kết
ra Bắc 17 đồng chí; số còn lại bám trụ, bí mật hoạt động, giữ
liên lạc giữa Đảng với dân, thực hiện nhiệm vụ tiếp theo kháng
chiến chống đế quốc Mỹ.
95

10.6 Page 96

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Chương IV
GIAI ĐOẠN 1954 - 1975
LÃNH ĐẠO KHÁNG CHIẾN
CHỐNG MỸ CỨU NƯỚC
I. TỪ ĐẤU TRANH CHÍNH TRỊ ĐẾN ĐẤU TRANH
CHÍNH TRỊ KẾT HỢP ĐẤU TRANH VŨ TRANG
1. Củng cố tổ chức Đảng, đoàn thể
Theo tinh thần Hiệp định Genève (ngày 20 tháng 7 năm
1954) thực dân Pháp phải công nhận độc lập chủ quyền và toàn
vẹn lãnh thổ của dân tộc Việt Nam, lấy vĩ tuyến 17 làm giới
tuyến quân sự tạm thời, tháng 7 năm 1956 sẽ tiến hành hiệp
thương và tổng tuyển cử thống nhất đất nước. Nhưng, Mỹ bội
ước, tháng 7 năm 1954 Mỹ đưa Ngô Đình Diệm về nước xây
dựng hệ thống chính quyền tay sai ở miền Nam Việt Nam.
Trước tình hình mới, tháng 10 năm 1954, Xứ ủy Nam Bộ
được thành lập. Xứ ủy quyết định thành lập Liên Tỉnh ủy miền
Đông do đồng chí Phan Đức làm Bí thư. Xứ ủy xác định quân
thù chính hiện nay là đế quốc Mỹ, hiếu chiến Pháp và bè lũ tay
sai; nhiệm vụ cụ thể của cách mạng miền Nam là: Gìn giữ củng
cố hòa bình, tranh thủ thực hiện tự do dân chủ, cải thiện dân
sinh, đấu tranh chính trị đòi thi hành Hiệp định Genèvơ, tiến
tới thực hiện thống nhất, hoàn thành cách mạng dân tộc dân
chủ trong cả nước; Xứ ủy chủ trương: Động viên toàn thể nhân
96

10.7 Page 97

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
dân đấu tranh bắt buộc, nhân dân phải đấu tranh bắt buộc đối
phương phải thực hiện đúng đắn Hiệp định đình chiến, thực
hiện quyền tự do dân chủ, bộ máy chính quyền của đối phương.
Phương châm hành động cách mạng trong tình hình mới: Phải
nắm vững nguyên tắc bí mật, công khai và bán công khai. Kết
hợp công tác bí mật với công tác công khai. Cơ sở bí mật là cơ
sở căn bản của quần chúng để mở rộng phong trào”(1).
Để phù hợp với tình hình mới, cuối năm 1954, Xứ ủy
Nam Bộ và Liên Tỉnh ủy miền Đông quyết định tách tỉnh Thủ
Biên, lập lại hai tỉnh Biên Hòa và Thủ Dầu Một, chỉ định đồng
chí Phạm Văn Thuận làm Bí thư, đồng chí Huỳnh Văn Lũy,
Phó Bí thư Tỉnh ủy Biên Hòa (2). Đồng chí Vũ Hồng Phô (Sáu
Khánh) được chỉ định làm Bí thư Huyện ủy Long Thành.
Lực lượng cách mạng trong xã sau tập kết được củng cố,
ở xã Long Thọ còn được vài đảng viên mật. Các đoàn viên,
hội viên thanh niên, phụ nữ cũng được một vài người, nhưng
phân tán và ít liên lạc với nhau. Thời gian này, Tỉnh ủy có nghị
quyết quy định tổ chức hoạt động của các cán bộ Đảng từ tỉnh,
1  Báo cáo Hội nghị Xứ ủy Nam Bộ tháng 10/1954.
2  Các đồng chí: Hoàng Tam Kỳ, Tỉnh ủy viên phụ trách Tuyên huấn, Ngô Bá
Cao, Tỉnh ủy viên phụ trách Giao thông căn cứ địa, Ngô Tiến - Bí thư Xuân
Lộc, Vũ Hồng Phô - Bí thư Long Thành. Đến đầu năm 1955, Thường vụ Xứ
ủy quyết định điều động đồng chí Vũ Ngọc Hồ (Bảy Hồng Vũ) từ Liên Tỉnh ủy
miền Đông về làm Bí thư Tỉnh ủy Biên Hòa, đồng chí Phạm Văn Thuận làm
Phó Bí thư. Một thời gian ngắn sau đó, đồng chí Phạm Văn Thuận thay thế làm
Bí thư Tỉnh ủy. Tháng 5/1955, đồng chí Huỳnh Văn Lũy hy sinh tháng 6 năm
1956 ở cù lao Mỹ Quới.
97

10.8 Page 98

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
huyện, xã phải thực hiện đúng nguyên tắc bí mật, công khai,
bán công khai; cán bộ đảng viên phải bám trụ trong dân, tự tạo
việc làm hợp pháp, xây dựng quần chúng cốt cán, tuyên truyền,
vận động, lãnh đạo quần chúng đấu tranh đòi dân sinh dân chủ,
bảo vệ quyền lợi của quần chúng; qua đó từng bước xây dựng
các tổ chức công khai, bán công khai.
Ngày 2/9/1954, đoàn cán bộ huyện Long Thành không đi
tập kết, từ Xuyên Mộc trở lại địa bàn huyện. Ba ngày sau học
tập tình hình mới, nhiệm vụ mới và nội dung hiệp định Genève.
Số ở lại không nhiều, Phước Thọ có: ông Lưỡng, ông Xường,
ông Nhiệm (Mười Thọ), ông Trị (Sáu Thợ), ông Mười Bông,
ông Tư Thái; Phước Long có bà Ba Chi (Phan Thị Chi). Lớp
học tổ chức tại huyện, thời gian 1 tuần, do các anh Tám Thạch,
Sáu Phô hướng dẫn. Học xong, học viên xã nào về lại bám
dân xã đó, tập trung công tác tuyên truyền, giải thích cho quần
chúng tốt để vận động xây dựng cơ sở cách mạng, chuẩn bị cho
tổng tuyển cử.
Trước mắt là đối phó với âm mưu của Mỹ Diệm. Ngô Đình
Diệm được Mỹ đưa về làm Thủ tướng Chính phủ bù nhìn ngày
7/7/1954. Các phần tử thân Pháp lần lượt bị loại bỏ khỏi các
cấp chính quyền. Ngô Đình Diệm một mặt mua chuộc những
ai có thể mua chuộc, dẹp các giáo phái Bình Xuyên của Lê Văn
Viễn, Hòa Hảo của Ba Cụt, Cao Đài của Phạm Công Tắc; bắt
dân treo khẩu hiệu “Ủng hộ chính phủ quốc gia do Thủ tướng
Ngô Đình Diệm lãnh đạo”.
98

10.9 Page 99

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Người Nhơn Trạch có hình thức phản ứng khôn khéo. Tết
Trung thu năm 1955, Ngô Đình Diệm gởi thư cho thiếu nhi.
Thiếu nhi Phước Thọ, Phước Long noi theo thiếu nhi Phước
Khánh cùng hát to: “Thiếu nhi là cháu Bác Hồ. Ai thèm làm
cháu thằng Ngô bao giờ!”.
Từ đầu năm 1955 (Ất Mùi), Mỹ - Diệm bố trí đồng bào
Công giáo miền Bắc di cư đến định cư ở nhiều địa điểm thuộc
huyện Long Thành: thị trấn, ấp Tân Mai II, từ chợ Phước Lý đến
cầu Ông Kèo. Chính quyền Sài Gòn có ý đồ lập tuyến phòng
thủ Đông Tây lộ 15, lá chắn phía Đông - Đông Nam “thủ đô
Việt Nam Cộng hòa” của chế độ gia đình trị họ Ngô.
Đầu tháng 5/1955, lực lượng Bình Xuyên của Bảy Viễn bị
quân đội Diệm tấn công, phải kéo khoảng 4.000 người rời khu
vực cầu chữ Y chạy về Rừng Sác. Người dân vùng Rừng Sác
trong đó có dân Phước Long, Phước Thọ thêm nặng gánh với
đội quân hỗn hợp này; vừa phải hợp tác chống Pháp vừa phòng
chống sự quấy nhiễu, cướp phá.
Về tâm trạng của người dân kháng chiến, khi Cách mạng
Tháng Tám thành công, tinh thần cán bộ cũng như phong trào
quần chúng bùng lên khí thế mạnh mẽ. Khi giặc Pháp tái chiếm,
có một số người dao động bỏ kháng chiến ra vùng tạm chiếm
làm ăn, đa số cán bộ ta tạm lắng. Lòng dân nhiều lo lắng, từ
chỗ xã nhà có chánh quyền, đoàn thể, bộ đội, nay không còn
tổ chức nào, chỉ còn một vài cán bộ không vũ khí, không căn
cứ cách mạng, chỉ bám dân mà sống, đợi ngày tuyển cử. Trước
99

10.10 Page 100

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
tình hình ấy, cán bộ nòng cốt bám trụ trong dân ra sức tuyên
truyền, giải thích cho dân hiểu rõ tình hình và âm mưu của địch,
vận động, hướng dẫn quần chúng đấu tranh chống bắt dân vô
tội, chống bắt lính, đòi thi hành Hiệp định đình chiến - tổng
tuyển cử; chống các trò tuyên truyền bầu cử của Diệm; dần dần
tổ chức được cơ sở trong dân, xã nối liên lạc được với huyện,
tỉnh. Trong đó, nhà má Hai Kiển ở Phước Long là đầu mối liên
lạc với huyện và xã, nhiều lúc giao liên tỉnh cũng đến nhà má
Hai; đồng chí Ba Bắc giao liên huyện định kỳ về nhà má Hai để
giao nhận thơ liên lạc với cơ sở cách mạng ở Bình Sơn, qua đó
gầy dựng được người làm công nhân cạo mủ ở Bình Sơn làm
cơ sở cách mạng.
Việc đối phó, chinh phục lực lượng Bình Xuyên là một
quá trình gian khó, do Ban Binh vận Xứ ủy chủ trương, Ban
Binh vận tỉnh Biên Hòa thực hiện1. Xứ ủy tổ chức 2 bộ phận
làm công tác vận động các lực lượng vũ trang - giáo phái, giao
đồng chí Huỳnh Văn Một phụ trách Cao Đài vận, đồng chí
Nguyễn Trọng Tâm phụ trách công tác theo dõi, vận động Bình
Xuyên. Thời điểm cuối năm 1954, lực lượng Bình Xuyên là
một đội quân ô hợp, đông người, nhiều súng nhưng thiếu kỷ
luật, không mục đích chính trị rõ ràng, bị quân đội Diệm tấn
công, do yếu thế, rút chạy về Rừng Sác; tiểu đoàn 3 của Bảy
Môn trấn giữ khu vực Phước Thọ, Phước An; việc thường làm
1  Theo lời kể của đồng chí Nguyễn Trọng Tâm - Anh hùng LLVTNDVN, cán
bộ binh vận Xứ ủy những năm 1955 - 1956; tài liệu do Ban Nghiên cứu Lịch sử
Đảng tỉnh Đồng Nai ghi âm, văn bản hóa.
100

11 Pages 101-110

▲back to top


11.1 Page 101

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
của quân Bình Xuyên là cướp phá, giết hại nhà giàu và dân di
cư; những chỉ huy của Bình Xuyên thường ra uy ở địa phương
gồm có Tài, Sang, Bảy Môn, Tư Hiếu, Mười Lực...
Thực hiện chỉ đạo của Xứ ủy, đồng chí Nguyễn Trọng
Tâm làm việc với Tỉnh ủy Biên Hòa, trực tiếp đến Long Thành
gặp đồng chí Sáu Khánh (Bí thư Huyện ủy) và đồng chí Ba
Lang (Phó Bí thư Huyện ủy) truyền đạt chủ trương của Xứ ủy
và Tỉnh ủy Biên Hòa, bàn cách vận động Bình Xuyên. Huyện
ủy Long Thành tạo thế hợp pháp, giới thiệu đồng chí Trọng
Tâm đến cơ sở, tiếp xúc với đồng chí Tư Định ở xã Phước An
và đồng chí Mười Thọ ở xã Phước Thọ, trụ lại ở nhà ông Tư Trì
(anh ruột đồng chí Mười Ánh Tuyết) ở xã Phước Thọ. Nhiệm
vụ của đồng chí Trọng Tâm là tuyên truyền, giải thích để chi bộ
và quần chúng nhân dân cơ sở nhận ra bản chất của lực lượng
Bình Xuyên, cùng vận động binh lính của Bình Xuyên thôi
cướp giết, đừng gây hại cho dân lành, dần đến với cách mạng,
giương súng bắn vào kẻ thù là chính quyền Ngô Đình Diệm.
Lúc ấy, cách mạng chưa có lực lượng vũ trang, chỉ có chính
nghĩa và lý lẽ, nắm được lực lượng vũ trang Bình Xuyên là việc
rất khó nhưng rất tốt.
Sau một thời gian ngắn, tình hình có chuyển biến. Quần
chúng địa phương từ chỗ cô lập binh lính Bình Xuyên trở thành
thân thiện, lính Bình Xuyên cũng bớt bắn phá, bức hại dân lành.
Qua quần chúng ở cơ sở, đồng chí Trọng Tâm quan hệ với ông
Ba Trưởng - nguyên là một cán bộ kinh tài của tỉnh Bà Chợ, quê
101

11.2 Page 102

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
vợ ở Phước An, không đi tập kết, làm nghề buôn bán củi, do bị
chính quyền Diệm o ép nên chạy theo Bình Xuyên, làm cố vấn
chính trị cho tiểu đoàn 3 của Bảy Môn. Bảy Viễn cũng muốn
qua Ba Trưởng liên lạc với cách mạng. Sau lần trao đổi đầu
tiên thông qua Ba Trưởng, phía Bình Xuyên có yêu cầu tổ chức
tiếp xúc trực tiếp giữa lãnh đạo hai bên (Bình Xuyên và phía
cách mạng). Đồng chí Sáu Khánh và bộ phận công tác binh vận
đồng ý tiếp xúc, ta lấy danh nghĩa của Mặt trận Liên Việt Thủ
Biên cho phù hợp với nội dung Hiệp định Genève; mục đích
của cuộc tiếp xúc là xem xét khả năng, tinh thần và ý muốn của
Bình Xuyên, thuyết phục Bình Xuyên nghiêng về cách mạng,
vận động Bình Xuyên thôi cướp phá bảo vệ dân; đối tượng vận
động chủ yếu là binh lính các cấp. Kế hoạch tiếp xúc được báo
cáo Xứ ủy, đồng chí Hai Văn phụ trách binh vận Xứ ủy nhất
trí, lập đoàn tiếp xúc gồm đồng chí Ba Thu (Phạm Văn Thuận),
Sáu Khánh và đồng chí Nguyễn Trọng Tâm.
Giữa tháng 6/1955, đoàn công tác theo ngã Phú Hữu,
do đồng chí Hai Thông (Nguyễn Văn Thông) dẫn đường, đến
Phước Khánh, trụ ở nhà đồng chí Sáu Lộc - Bí thư xã. Tại chi
bộ Phước Khánh, các đồng chí Ba Hống, Tám Đẹt, Mười Yên
báo cáo tình hình lính Bảy Viễn ở Rừng Sác, rồi bàn về kế
hoạch tiếp xúc với Bình Xuyên.
Theo kế hoạch, cuộc tiếp xúc diễn ra tại một địa điểm gần
ngã ba đường làng xã Phước Khánh. Đại diện bên cách mạng,
đồng chí Ba Thu phân tích âm mưu của Mỹ Diệm, cam kết sẽ
102

11.3 Page 103

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
vận động nhân dân hỗ trọ quân Bình Xuyên mua nhu yếu phẩm,
không báo với chính quyền Mỹ Diệm về lực lượng và hoạt động
của Bình Xuyên, đồng thời vận động Bình Xuyên bảo vệ dân,
cùng nhân dân chống Mỹ Diệm. Bên phía Bình Xuyên gồm các
chỉ huy của tiểu đoàn 3 của Bảy Môn, đồng ý là sẽ bảo vệ dân,
đề nghị tiếp theo tổ chức một cuộc tiếp xúc nữa giữ đại diện Xứ
ủy và Bảy Viễn, trong đó có nội dung muốn giao cách mạng
1.000 khẩu súng (đã bị nhiễm nước mặn). Hai bên nhất trí giao
đồng chí Trọng Tâm trực tiếp liên hệ với tham mưu trưởng lực
lượng Bình Xuyên là Tư Hiển và tiểu đoàn 3 của Bảy Môn để
chuẩn bị cho cuộc tiếp xúc cấp cao.
Sau cuộc tiếp xúc lần thứ nhất, tình hình có nhiều chuyển
biến tốt, quân Bình Xuyên bớt đánh phá trong dân; quan hệ
giao tiếp, mua bán, trao đổi với dân thiện cảm hơn, dân không
tố giác Bình Xuyên với chính quyền Diệm, giúp binh lính Bình
Xuyên nhiều việc trong sinh hoạt; chỉ huy Bình Xuyên lắng
nghe ý kiến góp ý của đồng chí Trọng Tâm về cách bố phòng,
huấn luyện, quản lý vũ khí. Ban binh vận Xứ ủy nhận định: Với
tình hình này, Bình Xuyên muốn tồn tại chỉ có thể đi với cách
mạng, nếu không sẽ tự tan rã hoặc bị tiêu diệt.
Cuộc tiếp xúc lần 2 diễn ra vào tháng 9/1955 tại Rừng
Sác. Xứ ủy giao đồng chí Bảy Khánh (Ủy viên Thường vụ Liên
tỉnh ủy miền Đông, phụ trách công tác binh vận) làm trưởng
đoàn, thành viên gồm có đồng chí Hai Đời, Ba Thu, Trọng Tâm.
103

11.4 Page 104

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Bảy Viễn đến đúng hẹn, không cho bọn Tài, Sang biết tin,
niềm nở tiếp đoàn của Xứ ủy, khoe thư của Bác Hồ được trân
trọng cất kỹ. Nội dung chính chưa bàn được mấy câu thì có tin
báo quân lực của Diệm tấn công vào Rừng Sác quyết tiêu diệt
Bình Xuyên. Bảy Viễn vội vàng rời cuộc tiếp xúc, về căn cứ
để chỉ huy kháng cự. Đoàn của Xứ ủy rút êm về hướng Phước
Thọ, nhờ cơ sở ở đây đưa ra khỏi vòng vây1.
Cuộc tiếp xúc với Bảy Viễn bị gián đoạn, nhưng công tác
dân vận đạt được kết quả tốt đẹp. đã chinh phục được lực lượng
Bình Xuyên, đặc biệt là tiểu đoàn 3 của Bảy Môn. Trước tháng
7.1955, tiểu đoàn 3 của Bảy Môn (gồm 4 đại đội, khoảng 500
quân) đã được cơ sở trợ giúp đánh bót Phước An, Phước Thọ
khiến địch rút chạy. Cũng chính tiểu đoàn 3 của Bảy Môn tiếp
nhận nhóm phản chiến hình thành bộ đội Châu Văn Phú, xây
dựng tổ chức đảng trong lực lượng Bình Xuyên. Sau khi Bình
Xuyên bị quân đội Diệm đánh bại, Bảy Viễn đào tẩu sang Pháp,
Bảy Môn đưa tiểu đoàn 3 (lúc ấy còn khoảng 200 quân) tìm về
chiến khu Đ, gia nhập đội quân đội giải phóng.
Năm1956, Huyện ủy chỉ thị: cán bộ, đảng viên không
được tham gia học tố cộng và tổ chức vận động quần chúng
tẩy chay tố cộng bằng mọi hình thức. Dưới sự chỉ đạo của tỉnh,
1  Theo nhân chứng lịch sử Phan Thị Chi: Ông Mười Thọ kể rằng chính ông
Mười Thọ chở Bảy Khánh ra Rừng Sác gặp Bảy Viễn bàn việc đưa Bình Xuyên
về với cách mạng, mọi việc đồng thuận, công tác chuẩn bị khẩn trương. Đúng
lúc quân chính quyền Diệm tập kích, Mười Thọ và Bảy Khánh thoát được. Bảy
Viễn rút lui, sau đó ra thành. Bảy Môn còn lại.
104

11.5 Page 105

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
tháng 4, Huyện ủy thành lập Ban Binh vận, chủ trương tăng
cường gài người vào chính quyền ngụy để tạo thế lâu dài và
trước mắt là hạn chế sự đánh phá ở cơ sở.
Thực hiện chủ trương đó, Phước Long, Phước Thọ đã cài
được một số cán bộ kháng chiến cũ, đảng viên vào hội đồng
xã, đưa thanh niên vào dân vệ. Lực lượng này hoạt động ngay,
phân hóa hàng ngũ của địch, lôi kéo những phần tử lừng chừng.
Do đó, hoạt động tố cộng của địch ở Phước Thọ, Phước Long
không gắt gao như chúng muốn.
Đầu tháng 12/1954, đồng chí Vũ Khánh (tức Vũ Hồng
Phô) được Tỉnh ủy Biên Hòa chỉ định về làm Bí thư Huyện ủy
Long Thành thay cho đồng chí Trần Bình Khê (về Khu nhận
nhiệm vụ mới), theo đường dây bí mật về cơ sở ở Phước Thọ,
họp Huyện ủy ở căn cứ Rừng Sác.
Tháng 1/1955, tại căn cứ Rừng Sác ở Phước Thọ, Hội
nghị Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Long Thành được tổ chức.
Hội nghị đánh giá tình hình của địa phương và đề ra chủ trương:
Tiếp tục tuyên truyền thắng lợi của hiệp định, vận động nhân
dân tăng gia sản xuất, xây dựng các tổ chức quần chúng hợp
pháp; kiện toàn cơ sở Đảng ở tất cả các xã.
Huyện ủy phân công các đồng chí ủy viên về từng địa
bàn chỉ đạo trực tiếp, xây dựng phong trào đấu tranh; đồng chí
Út Mười Hai (tức Út Vồ) phụ trách khu vực Tam An, An Lợi;
đồng chí Ba Đông phụ trách địa bàn Long An, Long Phước;
đồng chí Tám Tánh phụ trách xã Phú Hội, Long Tân; đồng chí
105

11.6 Page 106

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Mai Hiển Thái (Ba Thái) phụ trách vùng đồn điền cao su; đồng
chí Tư Lộc về Phú Hữu, Phước Khánh, Phước Lý, Phú Thạnh;
đồng chí Võ Văn Lượng (Tư Định) phụ trách địa bàn Phước
An, Phước Thọ, Phước Long, Phước Lai.
Phong trào đưa dân về làng cũ được đẩy mạnh. Các vùng
đất hoang vắng ở Long Thành trong những năm tháng chiến
tranh ác liệt bắt đầu được nhân dân về khai hoang, dựng nhà.
Chợ, trường học trong các xã, ấp được dựng lại. Huyện ủy chủ
trương xây dựng các tổ chức quần chúng hợp pháp nhằm tập
hợp lực lượng, tăng cường tuyên truyền, giáo dục nhân dân và
đấu tranh khi cần thiết. Cũng như nhiều xã khác, ở Phước Thọ,
Phước Long xuất hiện hội đình, hội miễu, hội banh, hội tương
ái, mỗi hội có đảng viên phụ trách, thu hút hàng chục hội viên,
âm thầm làm nhiệm vụ vận động quần chúng tham gia cách
mạng, việc diễn ra trước mắt kẻ địch nhưng giặc không làn gì
ngăn được. Các hội hoạt động công khai, nhưng bên trong ta
đã bước đầu hình thành nòng cốt hướng đến xây dựng các đoàn
thể thanh niên, phụ nữ, nông dân.
2. Lãnh đạo nhân dân đấu tranh đòi dân sinh, dân
chủ, thi hành Hiệp định Genève
Trong năm đầu nắm chính quyền, Ngô Đình Diệm tiến
hành thanh trừng các lực lượng vũ trang giáo phái thân Pháp
và chống đối chính quyền Sài Gòn để thống nhất, xây dựng
quân đội tay sai thân Mỹ. Đầu tháng 5/1955, gần 4.000 quân
của lực lượng Bình Xuyên do Lê Văn Viễn (Bảy Viễn) cầm đầu
106

11.7 Page 107

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
sau hơn một tháng chống cự với quân đội Sài Gòn, đã rút về
Rừng Sác của Long Thành với ý đồ biến vùng này thành căn
cứ chống chính quyền Ngô Đình Diệm lâu dài. Các đơn vị của
lực lượng Bình Xuyên đóng rải rác trong các xóm ấp Rừng Sác.
Tiểu đoàn 3 của Võ Văn Môn (Bảy Môn) đóng dọc địa bàn
Phước An, Phước Thọ. Đài phát thanh đặt trên tàu do Lại Hữu
Sang phụ trách, ngày ngày chạy từ sông Ông Kèo ra sông Lòng
Tàu bêu xấu, khiêu khích đánh nhau với quân đội Diệm. Tình
hình an ninh trật tự của huyện Long Thành mất ổn định. Nhiều
người dân vô tội ở Phước Thọ, Phước Long bị lính Bình Xuyên
giết người cướp của, nhiều người bị bắt đi làm không công để
xây dựng căn cứ cho quân Bình Xuyên.
Huyện ủy Long Thành chỉ đạo cho Phước Long, Phước
Thọ cùng các xã có lực lượng Bình Xuyên đóng tích cực liên
hệ, vận động để phân hóa hàng ngũ chỉ huy, lôi kéo những phần
tử tiến bộ về với cách mạng. Các gia đình có lính Bình Xuyên
đóng đã đối xử tốt hơn với lực lượng này và tạo điều kiện cho
sự tiếp xúc giữa cán bộ của ta với chỉ huy, binh lính. Công tác
vận động đối với lực lượng Bình Xuyên đã đem lại những kết
quả đáng kể. Như ở Phước Thọ, có Tám Tích là một thôn nữ
khôn khéo, vận động được lính Bình Xuyên bớt bắt bớ, nhũng
nhiễu dân làng Phước Thọ. Vừa vận động, ta vừa đưa người của
cách mạng vào hàng ngũ Bình Xuyên. Lợi dụng sự mâu thuẫn
giữa quân Bình Xuyên và quân lính Diệm, ta vận động binh
lính Bình Xuyên tiêu diệt một số tên ác ôn tại địa phương.
107

11.8 Page 108

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Ban Địch vận Xứ ủy Nam Bộ đã cử đồng chí Nguyễn
Trọng Tâm (Bảy Tâm), về Long Thành liên lạc với Huyện ủy.
Đồng chí Bí thư Huyện ủy Vũ Hồng Phô trực tiếp đưa đồng
chí Bảy Tâm về ở nhà đồng chí Nguyễn Văn Thông ở ấp Bến
Cộ, xã Đại Phước, bám các xã Phước An, Phước Thọ để thâm
nhập vào lực lượng Bình Xuyên gặp Ban Chỉ huy tiểu đoàn 3
Bình Xuyên, từng bước giáo dục và hướng lực lượng này về
với nhân dân. Đồng chí Võ Văn Lượng, Bí thư Chi bộ Phước
An thông qua Nguyễn Văn Chiêm (Phó Bí thư Chi bộ Phước
An), nguyên là cậu vợ của Võ Văn Môn đã nắm được tình hình
nội bộ lực lượng Bình Xuyên để báo cáo cho Huyện ủy. Được
sự đồng ý của Huyện ủy, tháng 7/1955 các đồng chí ở Phước
An, Phước Thọ đã vận động tiểu đoàn 3 bao vây bức hàng đồn
Phước Thọ. Tên Đáp, đoàn trưởng cùng toàn bộ đại đội ở đồn
này phải đem súng ra đầu hàng. Tiếp đó tiểu đoàn 3 bức rút đồn
Phước Long.
Tháng 8/1955, Ngô Đình Diệm chuẩn bị mở chiến dịch
tấn công vào căn cứ Rừng Sác. Lực lượng Bảy Viễn đã bị phân
hóa lại càng hoang mang. Lúc bấy giờ, Bảy Viễn phải cử Bảy
Môn tìm gặp Huyện ủy Long Thành. Sau khi xin ý kiến của
Tỉnh ủy, đồng chí Vũ Hồng Phô, Bí thư Huyện ủy gặp Bảy Môn
tại nhà một cán bộ xã Phước An. Tại cuộc họp này, đại diện lực
lượng Bình Xuyên đề nghị: xin được gặp đại diện Xứ ủy Nam
Bộ, được đứng chân trên đất Long Thành, được tiếp tế và quan
hệ với cách mạng, được cung cấp tin tức... để chống lại chính
quyền Diệm.
108

11.9 Page 109

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Tháng 8/1955, đồng chí Nguyễn Trọng Tâm, Vũ Khánh
(Bí thư Huyện ủy Long Thành), Mười Thọ đã tổ chức cho đồng
chí Võ Văn Khánh (Bảy Khánh), Xứ ủy viên dự khuyết đại
diện Xứ ủy Nam Bộ, đồng chí Phạm Văn Thuận (Bí thư Tỉnh
ủy Biên Hòa) theo đường hợp pháp về Phước Thọ, ra tàu Ban
Chỉ huy Bình Xuyên làm việc. Nhưng đó cũng là thời gian
chính quyền Sài Gòn mở cuộc tổng tiến công trong chiến dịch
“Hoàng Diệu” đánh vào Rừng Sác để tiêu diệt lực lượng Bình
Xuyên do Lê Văn Viễn cầm đầu1. Đồng chí Bảy Khánh từ tàu
Bảy Viễn về được một ngày thì quân Diệm nổ súng tấn công
Bình Xuyên. Tiểu đoàn 64 quân chính quy của chính quyền
Diệm tấn công tiểu đoàn 3 Bình Xuyên và chiếm xã Phước
Thọ. Quân Bình Xuyên đã rệu rã, chưa đầy nửa tháng, 4.000
quân Bình Xuyên đánh tan, Lê Văn Viễn bỏ chạy ra Vũng Tàu
rồi kéo bộ hạ về thành, rồi sang Pháp.
Bảy Môn cùng một nửa tiểu đoàn 3 được các đồng chí Tư
Thái, Mười Thọ dẫn đường vượt lộ 15 về với cách mạng ở căn
cứ Suối Cả của tỉnh. Một bộ phận tàn quân khác cũng thuộc
tiểu đoàn 3 do Mười Đôi, Tư Đại chỉ huy chạy về núi Thị Vải
được Huyện ủy Long Thành nạp vào lực lượng tuyên truyền vũ
trang huyện.
Năm 1956, địch mở chiến dịch Trương Tấn Bửu đánh
vào phong trào cách mạng miền Đông. Bọn chỉ điểm, do thám
1  2/1/1955 Ngô Đình Diệm tuyên bố mở chiến dịch “Hoàng Diệu” truy kích,
tàn quân Bình Xuyên rút về Rừng Sác.
109

11.10 Page 110

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
hoạt động mạnh, một số tên rất lợi hại. trong đó có Chín Đối ở
Phước Thọ. Công tác diệt ác trừ gian được thực hiện cẩn mật,
nhiều Việt gian bị diệt ở các xã, các Việt gian khác như Chín
Đối phải co vòi, lòng dân thêm tin vào cách mạng. Năm 1957,
Huyện ủy chủ trương đưa lực lượng vũ trang tuyên truyền vào
hoạt động, việc diệt ác trừ gian phối hợp với đấu tranh chính trị
thêm nhiều kết quả, tạo điều kiện bước vào giai đoạn thực hiện
Nghị quyết 15 của Trung ương.
3. Thực hiện Nghị quyết 15 của Trung ương Đảng
Tình hình chiến trường ở Nam Bộ từ giữa năm 1959 đã có
hàng loạt cuộc đấu tranh vũ trang thắng lợi. Ngày 15.7.1959,
Nghị quyết 15 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng được
thông qua và phổ biến. Nghị quyết 15 xác định nhiệm vụ cơ bản
của cách mạng miền Nam là giải phóng miền Nam; trước mắt
là đánh đổ tập đoàn thống trị Ngô Ðình Diệm, tay sai của đế
quốc Mỹ; phương pháp cách mạng và phương thức đấu tranh
là dùng bạo lực cách mạng, từ đấu tranh chính trị tiến lên kết
hợp đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang; dự kiến xu hướng
phát triển từ khởi nghĩa của nhân dân tiến lên cuộc đấu tranh vũ
trang trường kỳ.
Tỉnh ủy Biên Hòa nhanh chóng triển khai Nghị quyết trong
toàn Đảng bộ. Huyện ủy Long Thành tiếp nhận Nghị quyết với
quyết tâm chính trị cao, vừa phổ biến, học tập vừa triển khai
các phương án lãnh đạo xây dựng, phát triển lực lượng vũ trang
trong tình hình mới.
110

12 Pages 111-120

▲back to top


12.1 Page 111

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Nhưng lúc này, Long Thành gặp nạn do Hà Tư (Bí thư
Huyện ủy Long Thành) đầu hàng, chỉ điểm địch lùng bắt, sát
hại cán bộ đảng viên, gần 300 cán bộ, nhân dân bị bắt, phần
lớn cơ sở cách mạng bị đánh phá đến tan rã. Hiểm họa do Hà
Tư gây ra tai hại không kể xiết. Người dân Nhơn Trạch - Long
Thành không bao giờ quên việc phải đấu trí, đương đầu với Hà
Tư. Tên Hà Tư đóng ở căn cứ trong khu rừng xã Tam Phước1,
hắn thường ở nhà chú Ba Du, cũng thường công khai đến ở nhà
má Hai Kiển ở Phước Long nên khi đầu hàng giặc, việc đầu tiên
là Hà Tư dẫn lính đến nhà chú Ba Du bắt số cán bộ đang trụ ở
đó, may các anh chạy thoát. Sau đó, chúng kéo đến Long Thành
bắt anh Bảy Diệp, anh Sáu Đoan, anh Một thợ may, (chị Hai
Não chạy khỏi); rồi vô Bình Sơn bắt anh Chiến, chị Khanh, anh
6 Chánh, anh Hai Tuyền và một số cán bộ khác; đến hộp thơ
bắt anh Bảy Thuyền. Hà Tư nhiều lần dẫn lính đến nhà má Hai
Kiển ở Phước Long khủng bố tinh thần, yêu cầu má Hai gọi các
con về đầu hàng, má Hai Kiển phải nhiều lần đấu lý khôn khéo
hắn mới chịu buông tha.
Đầu hôm đêm 2/11/1959, hai anh Bảy Thuyền (Trần Văn
Bi) và Sáu Cẩu (Sáu Bê) đi công tác lọt ổ phục kích của địch
ở đầu sở Đờ La. Hà Tư đã dẫn lính bao vây nơi đặt hộp thư
mật của huyện. Bảy Thuyền và Sáu Cẩu dùng lựu đạn và súng
đánh trả quyết liệt, diệt nhiều tên. Nhưng Bảy Thuyền trúng
1  Theo lời kể của đồng chí Phan Thị Chi - đảng viên 70 tuổi Đảng ở Phước
Long.
111

12.2 Page 112

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
đạn địch, bị thương nặng vào bụng. Địch bắt cả hai đồng chí
đem về chi khu Long Thành. Sáng hôm sau 3/11, địch cho y sĩ
đến băng bó vết thương cứu chữa Bảy Thuyền để khai thác cơ
sở cách mạng. Bảy Thuyền kiên quyết không chịu để giặc bắt
bớ, dồn sức dùng tay móc đoạn ruột dài và bứt đứt không tiếng
rên la. Bọn địch kinh hồn.
Cuối năm 1959, chính quyền Diệm ủi phá địa hình làm
con đường sỏi đỏ từ ngã ba Phước Lai băng ngang Lòng Chảo1
trổ ra gần cầu Vũng Gấm, Hang Nai. Giặc âm mưu xây dựng
khu trù mật2 Hang Nai, để chia cắt địa bàn kháng chiến theo
kiểu khoanh vùng tát nước bắt cá, lấy đây làm thí điểm để lập
thêm các ấp chiến lược khác, hòng đẩy lực lượng cách mạng ra
khỏi Lòng Chảo.
Cuối tháng 02/1960, Thường vụ Huyện ủy Long Thành
mới họp được tại Xóm Hố (Phú Hội), phân tích tình hình và
quyết định: Phải cầm súng, phải chiến đấu; phân công cán bộ đi
cơ sở triển khai thực hiện Nghị quyết 15.
1  Gọi là Lòng Chảo Nhơn Trạch vì hình thái toàn vùng giống cái chảo lật úp,
Hai con đường 17 và 19 đánh đai vùng đất giồng nhô cao. Xóm làng, ruộng
vườn ven hai bên đường 17 và 19 giống như các múi mít dính cùi. Mật ngữ của
địch gọi vùng bên phải lộ 17 và lộ 19 là vùng Lòng Chảo, vùng bên trái lộ 17
và lộ 19 là vùng đỉa.
2  Hình thức tập trung dân vào khu kiểm soát ở miền Nam mà Mỹ Diệm học
kinh nghiệm từ Mã Lai.
112

12.3 Page 113

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Để triển khai Nghị quyết 15, Huyện ủy chia vùng1 và phân
công từng Huyện ủy viên xuống phụ trách. Phước Long, Phước
Thọ thuộc vùng III, do đồng chí Tư Định phụ trách.
Thực hiện chỉ đạo của Huyện ủy, đầu tháng 3/1960, đồng
chí Võ Văn Lượng (Tư Định) về Phước An móc nối cơ sở rút
tân binh, đào vũ khí chôn giấu từ thời kỳ Bình Xuyên, xây dựng
lực lượng vũ trang đánh địch. Chủ trương xây dựng lực lượng
du kích để đấu tranh nhanh chóng được truyền về các xã thuộc
vùng III. Lực lượng du kích Phước Long, Phước Thọ được hình
thành.
Ngày 9/9/1960, chính quyền Diệm tách quận Long Thành
thành 2 quận: Long Thành và Nhơn Trạch2. Tuy nhiên, phong
trào hoạt động cách mạng hai địa bàn này vẫn là một. Trụ sở
quận lỵ Nhơn Trạch xây dựng tại xã Phú Thạnh, ngoài chi khu
Nhơn Trạch địch còn xây dựng thêm một số căn cứ hành chính,
quân sự khác.
Cuối năm 1960, Quận ủy Long Thành có chủ trương
tách thành 2 huyện Long Thành và Nhơn Trạch. Ban Cán sự
1  Vùng I: các xã từ Phước Nguyên, Tam An đến xã Tam Phước, Phước Tân là
các đồng chí Út Mười Hai, Sáu Hiếu, Ba Tấn. Vùng II gồm các xã: từ Long An
đến Phước Thái là các đồng chí Ba Đông, Mười Thọ. Vùng III gồm các xã: Phú
Hội, Phước Thiền, Phước Kiển đến xã Phước An, Vĩnh Thanh là đồng chí Tư
Định. Vùng IV từ các xã: Long Tân, Phú Thạnh đến xã Phước Khánh, do các
đồng chí Nguyễn Văn Thông và Nguyễn Văn Liềm phụ trách.
2  Quận Nhơn Trạch gồm 14 xã: Phước An, Phước Thọ, Phước Long, Phước
Lai, Phước Kiển, Phú Mỹ, Phú Hội, Phước Thiền, Phú Thạnh, Đại Phước, Phú
Hữu, Phước Khánh, Vĩnh Thanh, Long Tân.
113

12.4 Page 114

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Huyện ủy Nhơn Trạch gồm: Bí thư Võ Văn Định, Phó Bí thư
Nguyễn Văn Thông, hai Ủy viên Thường vụ Phạm Minh Chính
và Nguyễn Văn Liềm; cc Huyện ủy viên Mười Thọ1 (Trần Văn
Thọ, còn gọi là Năm Nhiệm), Ba Vân (Nguyễn Thanh Vân),
Nguyễn Văn Sơn. Căn cứ Huyện ủy đặt tại rừng Xóm Hố, gần
sở Ông Cố, xã Phú Hội. Tại đây, đồng chí Nguyễn Trọng Cát
(Ba Đắc) đã thay mặt Tỉnh ủy truyền đạt Nghị quyết 15 cho các
đồng chí trong Ban Thường vụ Huyện ủy Nhơn Trạch, mở ra
phong trào kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang
nhằm củng cố lực lượng, chuẩn bị đồng khởi trong thời gian
tới. Phước Long, Phước Thọ tiếp thu được Chỉ thị 15, hăng hái
xây dựng lực lượng bước vào giai đoạn diệt ác phá kiềm cùng
toàn huyện và miền Nam đồng khởi.
4. Diệt ác phá kiềm, cùng miền Nam đồng khởi
Theo chỉ đạo của Khu ủy, Tỉnh ủy, từ năm 1957, Huyện
ủy Long Thành đã có chủ trương xây dựng lực lượng vũ trang
để kết hợp đấu tranh vũ trang với chính trị, binh vận; trước mắt
tập trung 12 thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh đưa về trên học
tập đào tạo vào tháng 7/1957; sau huấn luyện, các đồng chí này
đã cùng các đơn vị miền Đông đánh trận Tua Hai (26/1/1960).
Sau trận Tua Hai, Bộ Chỉ huy Miền đã cử đồng chí Huỳnh Văn
Phú chỉ huy 12 chiến sĩ với 12 súng về tăng cường xây dựng vũ
trang huyện; tháng 3/1960 đến căn cứ huyện Long Thành, lúc
đó Văn phòng Huyện ủy ở Phước Thọ - Phước An.
1  Người xã Phước Thọ.
114

12.5 Page 115

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Tháng 1/1961, Ban Chấp hành Huyện ủy Nhơn Trạch1
họp nhằm kiểm điểm, ổn định tình hình tách huyện và phương
hướng hoạt động cả năm. Huyện ủy Nhơn Trạch bổ sung thêm
các Huyện ủy viên Năm Hà (Nguyễn Văn Sương), Bảy Bền
(Nguyễn Văn Bền) và Nguyễn Văn Quang. Ban An ninh huyện
gồm 4 đồng chí Nguyễn Văn Quang, Trần Văn Nhàn, Năm Hà
(Nguyễn Văn Hà) và Hai Thông, xây dựng kế hoạch và phân
công trực tiếp diệt ác phá kìm mạnh mẽ hơn, giành quyền làm
chủ rộng hơn ở các ấp, xã, hướng đến lập lực lượng an ninh
cấp xã.
Hai tháng 6 và 7/1961, tổ chức hoạt động ở Phước Thọ
được củng cố: phát triển đảng viên lập chi bộ mật, phát triển
đoàn viên lập chi đoàn, bố trí cán bộ xã đội, nông hội, thanh
niên, phụ nữ, cán bộ binh vận cho đến tổ chức giao liên. Một số
được chọn lựa đưa đi đào tạo cán bộ cho xã, số ít được đào tạo
cán bộ cho huyện.
Tháng 7/19612, Đại đội 240 được thành lập với 40 cán bộ,
chiến sĩ lấy từ Đại đội 380 tỉnh Thủ Biên; do đồng chí Phạm
Văn Thương làm Đại đội trưởng; đồng chí Nguyễn Văn Bảo
làm Đại đội phó; đồng chí Nguyễn Văn Bé làm Chính trị viên;
cán bộ, chiến sĩ có 42 đồng chí tổ chức làm hai trung đội thiếu,
đóng quân và hoạt động trên địa bàn khu Lòng Chảo huyện
Nhơn Trạch bao gồm Phước Thọ, Phước Long. Khi vừa thành
1  Từ đây, cấp ủy huyện được gọi là Huyện ủy Nhơn Trạch.
2  Có tài liệu ghi: tháng 1/1961.
115

12.6 Page 116

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
lập, Đại đội 240 đã cùng lực lượng huyện Nhơn Trạch đánh diệt
1 trung đội dân vệ tại khu trù mật Hang Nai, Phước An, thu 7
súng.
Trước đó, Huyện ủy đã phát động và tổ chức được một
số thanh niên ở tất cả các xã chuẩn bị cho việc lập đơn vị vũ
trang; tiếp đến huyện nhận thêm 11 thanh niên được gia đình
tự nguyện đưa đi kháng chiến. Như vậy, lực lượng vũ trang
đầu tiên của huyện có quân số 29 người, hình thành trung đội
vũ trang 19.5 (còn gọi là 195). Trong đó, đồng chí Huỳnh Văn
Phú - Chỉ huy trưởng; đồng chí Đoàn Danh Dự - Chỉ huy phó;
đồng chí Võ Văn Định - Bí thư Huyện ủy kiêm Chính trị viên.
Đơn vị tổ chức thành 3 tiểu đội. Để có phiên hiệu chính danh
theo ý kiến của đồng chí Nguyễn Trọng Cát, đơn vị quyết chí
lập công, ba trận đầu tiên đều thắng. Trận đầu tiên diệt tên Đại
úy Trọng tại Phước An.
Trận thứ hai, chặn đánh xe địch trên đường đến Hang Nai.
Để chuẩn bị đánh trận, bộ đội phải 2 đêm đi tải nước tận giếng
nước gần cầu Lò Rèn ở Phước Long. 20 chiến sĩ được chuẩn
bị, súng trường cùng mã tấu, phối hợp cùng 3 du kích ở Phước
Lai, 2 ở Phước Thọ. Ban đầu nắm tin, giặc chỉ có 1 tiểu đội
hành quân, khi bộ đội xung phong mới phát hiện có cả 1 trung
đội bảo an. Dầu vậy, trận đánh vẫn thắng. Mìn nổ, giặc bị sát
thương nhiều, một số tên chết tại chỗ, số còn lại bỏ chạy. Bộ đội
xông lên, thu nhiều súng đạn. Khi rút về đến Đường Ủi, đụng
trận với bọn lính tiếp viện, chạm súng ác liệt, 1 đồng chí hy
sinh, đồng chí Hai Sơn bị thương nhẹ.
116

12.7 Page 117

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Trận thứ ba, đầu mùa khô năm 1961. Bộ đội kết hợp nội
tuyến đánh dân vệ ở Phước An, diệt tên trưởng bót, rút đồng chí
nội tuyến Chín Nóp (Phạm Minh Lý) ra căn cứ. Bộ đội huyện
mang phiên hiệu 19/5 chính thức ra đời. Lực lượng 19/5 còn
phối hợp lực lượng địa phương phục kích tốp lính mở đường
rồi công đồn Phước Thọ khiến tên đồn trưởng Thiện cùng lính
trong đồn bỏ chạy, bộ đội chiếm đồn, thu được nhiều chiến lợi
phẩm. Trong trận này, đồng chí 9 Tấn thuộc du kích địa phương
tham gia, vũ khí cầm tay là chiếc rựa cùn, đánh trận đầu để thử
thách, bị thương, được tin cậy.
Trong thời gian này, Lê Thị Xuân Mai (Tư Nở) là Bí thư
Chi bộ kiêm Chính trị viên xã đội. Một lần, bị chỉ điểm, Tư
Nở bị lính đồn Phước Thọ phục kích, bắn gãy tay, đưa về đồn.
Chúng bắn chết ông Quí, ông Sang. Do cơ sở móc nối, trung sĩ
Bang nhận tiền từ đồng chí Ba Liêm, tạo tình huống nửa đêm
đưa Tư Nở đi xử tử để cho Tư Nở chạy thoát. Ông Hai Thừa,
một người của cơ sở cách mạng cõng đồng chí Tư Nở chạy
dưới làn đạn, đưa xuống ghe, chèo thoát ra căn cứ.
Tháng 11/1961, huyện cử 11 thanh niên Nhơn Trạch dự
khóa huấn luyện quân sự do tỉnh tổ chức tại trường quân sự
Vĩnh Cửu, trong số này có Chín Tấn và Năm Vinh của Phước
Thọ; Chín Tấn phấn đấu tốt, là 1 trong 3 người được kết nạp
Đoàn Thanh niên tại trường1. Sau khóa học ở trường quân sự
1  Ngày 12/12/1961.
117

12.8 Page 118

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
tỉnh, Chín Tấn về xã, tiếp tục làm du kích, được Bí thư huyện
ủy là Tư Định giao việc cùng Sáu Thợ và Năm Thanh Minh
huấn luyện quân sự cho lớp học được tổ chức tại đồng Mu Rùa.
Trong 2 năm 1960 - 1961, hoạt động của lực lượng 19.5
tạo nhiều thắng lợi gây tiếng vang, thúc đẩy phong trào cách
mạng phát triển với ba mũi giáp công vũ trang, chính trị, binh
vận; ba vùng tranh chấp: vùng mạnh, vùng yếu, vùng sâu/vùng
xa. Qua đó, các cơ sở nội tuyến và gia đình binh sĩ được hỗ trợ
tinh thần, tăng thêm sức mạnh trong 3 mũi giáp công thắng lợi.
Ở công tác diệt ác trừ gian, lực lượng vũ trang 19/5 đã
cảnh cáo, xử tội nhiều ác gian gây thanh thế cho quân cách
mạng. Tên Lưu là cán bộ kháng chiến chống Pháp ở Phước
Long, sau về Phú Mỹ, bị mua chuộc, làm tay sai đắc lực cho
giặc, chỉ hầm cho giặc bắt chị Khánh Phương (cán bộ tỉnh),
đón bắt anh Tư Thái trên đường đi công tác, và nhiều đồng chí
khác nữa. Tên Lưu tội ác rõ ràng, lực lượng vũ trang cử người
đến tận nhà, đọc bản án và trừng trị. Tiếp đó, một tổ vũ trang
đột vào nhà tên Đối (bộ hạ của ác gian Mười Hiếm) lúc 3 giờ
khuya, bắt hắn đưa ra đường, tuyên án rồi xử tội vì đã chỉ điểm
cho giặc bắt anh Hai Lê, chị Tư Nở, anh Trạch và một số người
khác. Trong thời gian này, đồng chí Tư Định (Võ Lực Lượng)
cũng dẫn một số anh em trừng trị tên Mười Hiếm trong lực
lượng cảnh sát đặc biệt miền Đông (PSE) ở Phước An.
118

12.9 Page 119

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Năm 1962, phong trào phát triển, lực lượng được củng cố.
Ngày 20/11/1962, tại căn cứ ở ngọn Mương Bé, đồng chí Mười
Thọ, Huyện ủy viên chủ trì lễ kết nạp 3 đảng viên mới: Sáu
Nào, Chí Tấn, Ba Hồng Hoa. Sau đó, cùng năm 1962, tổ chức
đảng Phước Long tách khỏi Phước Thọ, Sáu Nào làm Bí thư
Chi bộ, Chín Tấn là Xã đội trưởng, Mười Vĩnh, Bảy Thường là
cơ sở mật. Ít lâu sau, xã đội được bổ sung thêm Võ Văn Chép,
Võ Văn Lội và Nguyễn Văn Vân (Bé Vân).
Tháng 8/1962, du kích địa phương đánh đồn Phước Thọ
thắng lợi. Đồn Phước Thọ được xây dựng vững chắc, 1 trung
đội trấn giữ, do tên Xá, Cảnh sát làm trưởng đồn. Ban Chỉ huy
xã Phước Thọ đã cài cắm đồng chí Đặng và đồng chí Trợt vào
trong đồn làm nội ứng. Theo đúng kế hoạch, nội ứng tạo cơ hội,
du kích xông vào đồn, diệt một số tên, bắt sống toàn bộ, cả tên
trưởng đồn, thu toàn bộ vũ khí, làm chủ tình hình 3 ngày, gây
tiếng vang lớn.
Phong trào diệt ác phá kềm diễn ra sôi nổi, đều khắp.
Thanh niên Phước Long, Phước Thọ có thêm niềm tin tham gia
du kích và tòng quân đi bộ đội góp phần làm cho lực lượng vũ
trang huyện lớn mạnh, đủ sức thực hiện nhiệm vụ ở giai đoạn
tiếp theo làm thất bại âm mưu của địch. Tháng 6/1962, thêm
một chiến công, C240 cùng D800 của Quân khu phối hợp lực
lượng địa phương đánh diệt gọn 1 trung đội bảo an tại Phước
Lai, Phước Thọ.
119

12.10 Page 120

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
II. BA MŨI GIÁP CÔNG, GÓP PHẦN LÀM THẤT
BẠI ÂM MƯU “ẤP CHIẾN LƯỢC” VÀ “CHIẾN TRANH
ĐẶC BIỆT”
1. Phong trào Đồng khởi, phá “ấp chiến lược”, mở
rộng vùng giải phóng
Từ tháng 11/1961, Tỉnh ủy điều đồng chí Võ Văn Định về
làm Bí thư Huyện ủy Vĩnh Cửu, đồng chí Nguyễn Văn Thông
thay đồng chí Định làm Bí thư Huyện ủy Nhơn Trạch. Huyện
ủy Nhơn Trạch được sắp xếp củng cố: Nguyễn Văn Thông - Bí
thư, Tư Liềm (Nguyễn Văn Liềm) - Phó Bí thư Thường trực,
Phạm Minh Chính - Ủy viên Thường vụ, Trưởng ban Binh vận;
Hai Sơn (Nguyễn Văn Sơn) - Ủy viên Thường vụ, Huyện đội
trưởng. Huyện ủy viên Mười Thọ (Trần Văn Nhiệm) được phân
công phụ trách vùng III.
Địch bung ra càn quét, bình định các xã. Lực lượng xã
Phước Thọ, Phước Long khá đông nhưng trang bị vũ khí không
đủ; do vậy cán bộ phải bám vào dân các ấp, lãnh đạo quần
chúng đấu tranh chống khủng bố, chống bắt lính, tiếp tục củng
cố và phát triển cơ sở mật trong ấp. Tất cả anh em cán bộ, du
kích tận dụng vũ khí thô sơ, lập rào chiến đấu, dựa vào địa hình,
kiên quyết chống càn.
Tháng 4/1962, địch ráo riết thực hiện kế hoạch Staley
Taylor. Chính quyền Ngô Đình Diệm thực hiện chủ trương xây
dựng ấp chiến lược, xem đây là xương sống của chiến lược
“Chiến tranh đặc biệt”. Tất cả lực lượng của địch đều bung ra,
120

13 Pages 121-130

▲back to top


13.1 Page 121

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
vừa đánh phá phong trào cách mạng, vừa xây dựng ấp chiến
lược để “tát nước bắt cá”, cách ly nhân dân ra khỏi phong trào
cách mạng. Nhơn Trạch được chọn là trọng điểm xây dựng
ấp chiến lược của tỉnh lỵ Biên Hòa. Ở quận Nhơn Trạch, địch
chọn hai xã Phú Thạnh và Vĩnh Thanh là “điểm” để xây dựng
ấp chiến lược.
Tháng 5/1962, địch đã xây dựng xong hàng loạt ấp chiến
lược liên hoàn tại các xã Phú Thạnh, Vĩnh Thanh. Liền theo
đó, địch mở rộng gom dân các xã Phú Hội, Phước An, Phước
Thọ, Phước Long, Phú Mỹ, Phước Thiền. Chúng vấp phải sự
chống đối quyết liệt của đông đảo nhân dân đấu tranh chống
cào nhà, dồn dân vào ấp vì chẳng ai thích cảnh cá chậu chim
lồng. Chúng ghép những người này vào tội “theo Việt cộng,
kích động chống chính quyền” đã bắt bớ, đánh đập một số bà
con.
Huyện ủy Nhơn Trạch được Khu ủy và Tỉnh ủy chỉ đạo
các cấp phải tích cực chống phá kế hoạch lập ấp chiến lược của
Mỹ - Diệm. Các đồng chí trong Ban Thường vụ Huyện ủy đã
họp bàn: nếu phá ngay khi địch chưa xây dựng hoàn chỉnh thì
ít khó khăn, tránh tổn thất. Đồng chí Nguyễn Văn Liềm đã đột
vào Phú Thạnh điều nghiên, vạch phương án phá ấp chiến lược
để rút kinh nghiệm. Lực lượng phá ấp chiến lược huy động
khoảng 100 cán bộ, đồng bào các xã: Phú Thạnh, Phước An,
Phước Thọ, Phước Long, Vĩnh Thanh, Phú Hội sẽ đồng loạt
phá ấp chiến lược. Những người tham gia phá ấp chiến lược bí
121

13.2 Page 122

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
mật chuẩn bị một cây dài chừng 5 mét làm cầu vượt hào. Một
đêm cuối tháng 3/1962, ta ra quân. Lực lượng vũ trang huyện
19/5 và du kích các xã triển khai đội hình bảo vệ phía ngoài.
Ban Chỉ huy ra lệnh tiến công. Anh em bắc cây làm cầu vượt
hào, vào phá các sườn nhà đang dựng, phá kho lấy dao rựa,
cuốc xẻng bang đất san lấp vài đoạn hào. Khoảng một giờ sau,
lực lượng ta rút lui an toàn. Bộ đội bắn vài loạt súng thị uy để
bữa sau dân bị gom có cớ đấu tranh không làm. Sáng ra, đồng
bào thấy hàng rào bị phá, càng thêm vững lòng tin vào cách
mạng, bọn địch thì ngán ngại.
Đây là trận mở màn phá ấp chiến lược đầu tiên trong hai
quận Long Thành, Nhơn Trạch. Khu ủy miền Đông cử các đồng
chí Hai Lực và Sáu Phát về kiểm tra, đánh giá phong trào đấu
tranh do Huyện ủy Nhơn Trạch lãnh đạo có bước phát triển. Rõ
ràng việc chống phá ấp chiến lược phải kết hợp cho được hai
lực lượng bên trong và bên ngoài ấp; kết hợp được hoạt động
vũ trang với đấu tranh chính trị và sự góp sức của đồng bào cơ
sở bên trong ấp. Theo đó, việc phá ấp chiến lược ở Phước Thọ,
Phước Long được thực hiện thắng lợi, góp phần phá tan kế
hoạch ấp chiến lược của Mỹ Diệm kỳ công học tập kinh nghiệm
chống cộng ở Malaysia.
Ở Phước Long, ấp chiến lược được chính quyền Diệm bắt
đầu xây dựng từ năm 1962, hoạch định từ cua Ông Chín Đối
đến đình Phước Long. Giặc ép dân vót chông, đào hào, cắm trụ
sắt, khoanh kẽm gai tạo ấp chiến lược ngăn cách dân làng với
122

13.3 Page 123

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
rừng giồng. Một số dân bên ngoài bị dồn vào ấp chiến lược,
dân không đi, lính khủng bố đàn áp. Phong trào phá ấp chiến
lược được khơi dậy từ đầu năm 1963, cao điểm vào năm 1964.
Chi bộ Đảng lãnh đạo các cơ sở mật cùng du kích vận động dân
phá ấp chiến lược, đồng thời phá rã các gọng kìm của địch bởi
chính quyền xã ấp, hoạt động của phụ nữ cộng hòa, phượng
hoàng; mô hình ngũ liên gia, liên gia trưởng của địch. Phong
trào lên mạnh, các trưởng ấp, chủ tịch xã của chính quyền Sài
Gòn như Bảy Đởm, Ba Xinh đều rụt rè, mềm mỏng trước dân.
Ấp chiến lược bị phá từng mảng, phá liên tục; dân phá đi, giặc
dựng lại, giằng co, quyết liệt, đến năm 1964 thì giặc bỏ cuộc,
chấp nhận ấp chiến lược thất bại.
Từ thắng lợi phá ấp chiến lược, quân dân Phước Thọ,
Phước Long cùng toàn huyện rút ra được bài học kinh nghiệm
về kết hợp đấu tranh chính trị, binh vận và vũ trang, đẩy mạnh
việc kết hợp này thành cao trào mới trong giai đoạn mới.
2. Các đợt đấu tranh chính trị, binh vận, vũ trang
Ngày 3/2/1962, Ban Thường vụ Huyện ủy Nhơn Trạch
họp kiểm điểm tình hình, phân tích sâu sắc đặc điểm chiến lược
chiến tranh đặc biệt của Mỹ Diệm, địa bàn và nhiệm vụ chiến
lược của huyện Nhơn Trạch. Trên cơ sở đó, Ban Thường vụ
quyết định một số vấn đề quan trọng:
- Thứ nhất, toàn Đảng bộ, toàn dân và các lực lượng vũ
trang trên địa bàn huyện quán triệt sâu sắc đường lối vũ trang đi
đôi chính trị trên ba vùng chiến lược rừng núi - đồng bằng - đô
123

13.4 Page 124

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
thị, đánh địch bằng ba mũi giáp công vũ trang - chính trị - binh
vận. Ta tấn công địch liên tục nhằm phá lỏng, phá rã tiến tới
phá ấp chiến lược. Gắn chặt việc phá ấp chiến lược với phát huy
giành quyền làm chủ của nhân dân, phát triển thực lực toàn diện
cả bên trong xóm ấp lẫn bên ngoài.
- Thứ hai, khẳng định huyện Nhơn Trạch là vị trí chiến
lược đối với ta cũng như đối với địch, cuộc chiến đấu dần dần
ác liệt và lâu dài như Nghị quyết 15 của Đảng đã nêu.
- Thứ ba, không ngừng kiện toàn, phát triển toàn diện
“thế mới, lực mới” của ta trên địa bàn huyện, góp phần cùng
tỉnh không ngừng tạo thế mới, lực mới. Muốn đạt mục tiêu này,
toàn Đảng bộ và các lực lượng phải quyết tâm bám trụ địa bàn
“Lòng Chảo”, bám trụ từng ấp, xã.
- Thứ tư, thực hiện một số chủ trương cụ thể theo quan
điểm nêu trên và theo Nghị quyết của Tỉnh ủy: Phát động toàn
Đảng, toàn dân, toàn quân trong huyện mở đợt đồng loạt phá ấp
chiến lược. Chú trọng thu toàn bộ cọc sắt, dây kẽm gai để xây
dựng ô, ụ chiến đấu gắn với phong trào “bao vây, uy hiếp đồn
bót” ở các xã Phước An, Phước Thọ, Phú Hội, Phước Thiền.
Các cơ quan huyện, căn cứ du kích xã tổ chức xây dựng hàng
rào chiến đấu, phát triển mạnh hầm chông, hố đinh, ụ chiến đấu
để bảo vệ cơ quan, căn cứ của mình. Tăng cường chỉ đạo củng
cố công trường, sưu tầm bom đạn ở bãi hủy Bàu Sen để sản
xuất mìn gài, lựu đạn phục vụ công việc xây dựng ô, ụ hàng
rào chiến đấu của các cơ quan đơn vị. Tổ chức đào địa đạo từng
124

13.5 Page 125

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
cơ quan và một số xã kết hợp với phát triển hầm bí mật trong
các ấp vùng sâu và ngoài địa hình. Thường vụ Huyện ủy tiến
hành đào thí điểm địa đạo. Bí thư Huyện ủy trực tiếp chịu trách
nhiệm phác họa sơ đồ rồi điều động một tiểu đội gồm đảng
viên, đoàn viên đủ tiêu chuẩn chính trị và sức khỏe chuyên đào
địa đạo. Nội bộ tuyệt đối giữ bí mật.
- Thứ năm, ráo riết chuẩn bị Đại hội Mặt trận Dân tộc giải
phóng huyện Nhơn Trạch đúng ngày 19/5/1962.
Từ sau hội nghị, phong trào toàn huyện chuyển biến tích
cực. Đầu tháng 4/1962, các ấp chiến lược ở các xã dọc hai trục
lộ 17 và 19 bị phá đồng loạt. Ở xã Phước Thọ, Phước Long, ấp
chiến lược bị phá, rồi giặc lập lại, ba lần bảy lượt, cuối cùng
bị tan.
Cùng với phong trào phá ấp chiến lược, xây dựng thế
chiến đấu trên chiến trường Lòng Chảo, Huyện ủy chỉ đạo gấp
rút chuẩn bị Đại hội Mặt trận Dân tộc giải phóng huyện. Các
chi bộ xã đều lập đoàn đại biểu địa phương mình.
Sáng 18/5/1962, Đại hội Mặt trận Dân tộc giải phóng
huyện Nhơn Trạch khai mạc, có gần 30 đoàn đại biểu xã, cơ
quan, ban ngành với 250 đại biểu về dự. Đại hội diễn ra tại khu
căn cứ cao su gần bìa rừng Đồng Lớn ở Lòng Chảo. Đại hội
xác định dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân dân toàn huyện đoàn
kết một lòng, quyết tâm góp phần cùng quân dân cả nước đánh
đuổi đế quốc Mỹ xâm lược và bè lũ tay sai, giải phóng miền
Nam, thống nhất Tổ quốc.
125

13.6 Page 126

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Đại hội bầu Ủy ban Mặt trận Dân tộc giải phóng huyện
Nhơn Trạch gồm các vị 1. Ông Ngô Quang Thanh, đại diện giới
tư sản dân tộc, được bầu làm Chủ tịch. Ngô Quang Thanh là
người ngoài Đảng, có vợ là người ở Phước Long - cơ sở của
cách mạng; về sau, ông được bầu làm Chủ tịch Ủy ban Mặt trận
Dân tộc giải phóng miền Nam tỉnh Biên Hòa.
Đại hội thông qua Lời kêu gọi toàn thể đồng bào trong
huyện “vùng lên liên tục phá toàn diện quốc sách ấp chiến lược
của địch, giành chính quyền, làm chủ các xóm ấp, đem hết sức
người, sức của phục vụ kháng chiến, góp phần vào sự nghiệp
giải phóng quê hương”. Hồi 18 giờ cùng ngày, Đại hội bế mạc
trong bầu không khí phấn khởi.
Đêm 18 rạng 19/5, một cuộc mít tinh khí thế được tổ chức
tại đồng Mu Rùa, xã Phước An chào mừng Đại hội Mặt trận
Dân tộc giải phóng miền Nam huyện Nhơn Trạch thành công;
đồng bào về dự rất đông, quân dân Phước Long, Phước Thọ
được tổ chức hàng ngàn người kéo về Phước An như về nhà.
Tiếp tục thực hiện sự chỉ đạo của cấp trên nhằm đánh
bại Chiến tranh đặc biệt của Mỹ, các lực lượng vũ trang phối
hợp dân quân, du kích và quần chúng trên địa bàn Long Thành
- Nhơn Trạch cùng thực hiện chiến thuật “bao, bó, tấn, lấn,
diệt”2, liên tục tấn công, liên tục nổi dậy phá rã ấp chiến lược,
1  Có tài liệu ghi 13 hoặc 11 vị nhưng chỉ kể tên được 10 vị.
2  Đây là cách nói gọn dễ nhớ của các cách đánh, gọi là chiến thuật của quân
giải phóng đánh giặc: bao vây, bó buộc, tấn công, lấn chiếm, tiêu diệt.
126

13.7 Page 127

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
tiêu diệt, tiêu hao nhiều sinh lực địch, khống chế bộ máy tề
ấp xã, bức rút, bức hàng hàng chục đồn, bót ở các xã cặp trục
đường lộ 17, 19 huyện Nhơn Trạch; kết quả các đồn bót ven
quốc lộ 15, lộ 19, lộ 17 bao gồm xã Phước Long, Phước Thọ bị
cô lập, vùng giải phóng mở rộng ở các xã Phước Long, Phước
Thọ, Phước An.
3. Bám trụ, chống càn, đánh địch, giữ vững thế trận
nhân dân
Đầu mùa mưa 1962, từ mô hình “hầm bí mật” ở xóm Hố,
Huyện ủy chỉ đạo nhân rộng đào hầm bí mật ở các xã chung
quanh Lòng Chảo, Nhơn Trạch. Hầm bí mật nuôi giấu cán bộ
trong lòng đất - lòng dân nở rộ, được thực hiện lan rộng, duy trì
cho đến khi kháng chiến thắng lợi. Trong khuôn viên nhà bà Ba
Giác1 ở Phước Long, nhà bà Bảy Thương ở Phước Thọ có hầm
nuôi giấu cán bộ, bí mật đến mức người trong nhà cũng không
biết, sau ngày 30/4/1975, vẫn còn dấu tích.
1  Tên khai sinh là Huỳnh Thị Giác, sinh năm 1924 tại ấp 2, xã Phước Long,
cha mẹ mất sớm, cùng đàn em thơ dại vừa chắt chiu kiếm sống, vừa tham gia
cách mạng. Má Ba Giác là đảng viên mật trong kháng chiến, Hội trưởng Hội
Phụ nữ xã nhiều nhiệm kỳ. Các anh, chị, em má Ba Giác đều tham gia cách
mạng: Năm Thế (Bà mẹ Việt Nam Anh hùng), Sáu Cường, Bảy Phượng, Tám
Hùng (thương binh), Chín Tấn (thương binh); trong đó, Bảy Phượng trong
kháng chiến chống Mỹ là Tỉnh ủy viên, Bí thư Ban Cán sự Cao Su, chồng là
đồng chí Phạm Văn Hy, ủy viên BCHTW Đảng nhiều khóa, Bí thư Tỉnh ủy
Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu. Sáu Cường kết hôn cùng Ngô Thị Ính sinh được
9 người con, nhiều người con là đảng viên, trong đó có Huỳnh Văn Tới - Phó
Giáo sư, Tiến sĩ đầu tiên của xã Long Thọ.
127

13.8 Page 128

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Ngày 2/11/1963, quân đội Sài Gòn đảo chính giết chết
cả hai anh em Ngô Đình Diệm, Ngô Đình Nhu. Sau đó chưa
đầy một tháng, tổng thống Mỹ là Kenedy cũng bị ám sát chết.
Mỹ - Diệm và chế độ Sài Gòn rối ren, binh lính khắp nơi hoang
mang, rệu rã.
Từ cuối tháng 6/19621, nhằm thống nhất việc lãnh đạo
phong trào các vùng đồn điền cao su, Tỉnh ủy Biên Hòa quyết
định thành lập “Ban Cán sự Cao Su” trực thuộc tỉnh, Bí thư là
đồng chí Nguyễn Thành A, đồng chí Huỳnh Thị Phượng (Bảy
Phượng) người xã Phước Long làm Ủy viên Ban Cán sự2.
Lúc này, địch bung ra càn quét mạnh các xã trong huyện
Nhơn Trạch. Lực lượng vũ trang 19/5 tuy khá đông, nhưng vũ
khí trang bị không đủ. Huyện ủy Nhơn Trạch chủ trương cán bộ
phải bám dân trong các ấp, lãnh đạo cơ sở cách mạng cốt cán
đẩy mạnh phong trào đấu tranh chống khủng bố.
Xác định cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước là cuộc
chiến lâu dài, gian khổ, mức độ ác liệt ngày càng tăng, từ mô
hình hầm bí mật, Ban Thường vụ Huyện ủy Nhơn Trạch hạ
quyết tâm đào địa đạo để bám trụ, đứng vững trong lòng đất,
lòng dân.
1  Có tài liệu ghi là: Tháng 7/1962, như Chuyện đời tự kể, của Huỳnh Thị
Phượng, tr.56, Nxb. Đồng Nai, 2011.
2  Năm 1966, đồng chí Nguyễn Thành A hy sinh, đồng Huỳnh Thị Phượng
thay đồng chí A làm Bí thư.
128

13.9 Page 129

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Bắt đầu từ ngày 3/2/1962, địa đạo Lòng Chảo - Phước An
được khởi công. Lúc đó địa bàn thuộc xã Phước An nên gọi tên
“địa đạo Phước An”; nay thuộc xã Long Thọ. Đồng chí Mười
Tâm (Lê Văn Tâm) được giao làm Đội trưởng chỉ huy 20 anh
em thường xuyên tiến hành công việc. Địa đạo có dạng chữ
Chi (Z), mỗi đoạn dài 100 mét, cao 1,8 mét, bề ngang 0,8 mét.
Từ mặt đất, cửa địa đạo sau thẳng đứng từ 5 đến 7 mét rồi mới
đào ngang, đảm bảo pháo lớn hoặc bom loại nhỏ của địch ném
trúng địa đạo không bị sụp. Cửa địa đạo thường mở ở gốc bụi
tre, rễ tre chằng chịt giữ đất không sụt lở trong mùa mưa.
Đội đào địa đạo chia thành nhiều tổ, mỗi tổ đều thi đua
phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật. Có tổ vào rừng chặt tre,
đan ki hốt đất cho đỡ tiền mua; có tổ làm cần quay chuyển đất
từ dưới sâu lên đỡ công gánh gồng vất vả; có tổ đổ đất làm như
gò mối, san bằng hố bom và trồng cỏ ngụy trang để địch khó
phát hiện. Hàng trăm lượt cán bộ, đảng viên cơ quan Huyện
ủy, Mặt trận, đoàn thể của huyện luân phiên tham gia cùng đội
chuyên trách của đồng chí Tâm.
Quanh địa đạo Lòng Chảo có các cơ quan Huyện ủy Nhơn
Trạch rồi Quận ủy Long Thành đóng quân. Đầu năm 1963, văn
phòng Huyện ủy và nhiều ban, ngành, đoàn thể chuyển tới
làm việc trong địa đạo. Ngày 7/1/1966, lính Mỹ càn vào căn
cứ Huyện ủy, cán bộ Huyện ủy rút xuống hầm an toàn. Ngày
8/1/1966, bom Mỹ đánh sập xương sống địa đạo. Địa đạo tiếp
tục được triển khai. Đến giữa năm 1967, đường xương sống địa
129

13.10 Page 130

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
đạo đã dài khoảng 1500 mét, có thể chứa ba, bốn trăm cán bộ
chiến sĩ trong nhiều ngày.
Địa đạo Phước An đã trải qua nhiều thử thách to lớn.
Sáng 24/4/1964, Mỹ ngụy mở cuộc càn lớn vào khu Lòng Chảo
Phước An. Anh em du kích dựa vào địa đạo và ô ụ chiến đấu
đánh trả quyết liệt gần suốt ngày. Đội trưởng du kích Nguyễn
Văn Minh chỉ huy linh hoạt, dũng cảm, lấy thân mình đè lên
lựu đạn địch ném chấp nhận hy sinh để cứu đồng đội. Cuộc
chiến đấu kéo dài gần một ngày thì địch rút lui, 112 tên bị tiêu
diệt trong đó có 2 cố vấn Mỹ. Ngay sau trận đánh, Ban Thường
vụ Huyện ủy họp khẩn cấp, kiểm điểm việc chỉ đạo xây dựng ô,
ụ chiến đấu, tìm ra những thiếu sót để kịp thời bổ khuyết
Sáng 2/1/1966 tức mùng 7 Tết Bính Ngọ, lữ đoàn 199
Mỹ dùng trực thăng đổ xuống Bàu Điền cách địa đạo khoảng
1,5 kilômét. Máy bay quần đảo, pháo bắn cấp tập; hàng trăm
xe tăng, thiết giáp, xe GMC chở quân ào át tưởng chừng nuốt
chửng căn cứ Lòng Chảo. Trong ba ngày quyết liệt (từ mồng 7
đến mồng 9 Tết Bính Ngọ), bộ đội, cán bộ dựa vào địa đạo, kiên
cường và mưu trí đánh trả, bắn cháy 4 máy bay trực thăng; chặn
đứng bộ binh, buộc địch phải rút quân.
Ban Thường vụ Huyện ủy: có thể địch không chịu thua, sẽ
dùng phi pháo với mật độ cao, nên chọn cách tổ chức đánh địch
ngoài công sự, mở các ngách bí mật chuẩn bị cho tình huống
khó khăn. Đúng như dự đoán, sáng ngày 2/2/1966 địch nã hàng
ngàn quả đại pháo, máy bay thả bom tấn quyết hủy diệt địa đạo.
130

14 Pages 131-140

▲back to top


14.1 Page 131

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Cuộc chiến đấu bảo vệ cơ quan, bảo vệ địa đạo giằng co, quyết
liệt, 7 ngày đêm. Cuối cùng, cuộc càn của Mỹ - ngụy thất bại,
chịu nhiều tổn thất nghiêm trọng. Ngày cuối gặp rủi ro, có 1 trái
bom 500 kilogam ném trúng làm sụp một góc địa đạo, 5 đồng
chí hy sinh do bị ngạt trong địa đạo: Minh Đức, Dũng, Ánh
Nguyệt, Bé, Nhung (mãi tới năm 1996 mới tìm thấy hài cốt), 5
đồng chí khác bị vùi 1 ngày nhưng vẫn sống.
Khoảng cuối tháng 7/1963, đồng chí Nguyễn Văn Thông
đi họp trên tỉnh về và phổ biến tình hình cho Nhơn Trạch. Theo
nhận định của trên, địch có thể tăng cường lực lượng và mở
chiến dịch đánh vào vùng căn cứ của cách mạng, đặc biệt là khu
Lòng Chảo. Vì thế Huyện ủy Nhơn Trạch chủ trương phá tỉnh
lộ 19, để cản đường xe quân sự của địch. Thời gian này, địch
đã điên cuồng ném bom, bắn phá khu dân cư các xã ven lộ 19
từ Phước Kiển đến Phước Lai, Phước Long, Phước Thọ, Phước
An; gây thương vong cho hàng trăm thường dân, tàn phá nhà
cửa, ruộng vườn, tài vật của dân lành.
Trong những năm 1963-1965, thực hiện chủ trương của
Tỉnh ủy Biên Hòa, Đảng bộ huyện Nhơn Trạch liên tiếp mở các
đợt phát động nông dân nhằm nâng cao giác ngộ cách mạng
cho đội quân chủ lực của công cuộc giải phóng dân tộc, chuẩn
bị tư tưởng sẵn sàng bước vào giai đoạn ác liệt nhất; trọng điểm
ở các xã Phước Thiền, Phú Mỹ, Phú Hội. Xã Phước Thọ, Phước
Long chủ động thực hiện chủ trương này, tự tổ chức các lớp học
tập hướng dẫn từ kinh nghiệm của các xã trọng điểm. Qua học
131

14.2 Page 132

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
tập, cán bộ và các đoàn viên, hội viên đều hiểu biết nội dung cơ
bản về tình hình, nhiệm vụ mới, đường lối hai chân đấu tranh
chính trị song song với đánh địch bằng ba mũi (chính trị, quận
sự, binh vận) trên cả ba vùng chiến lược (đồng bằng, rừng núi,
đô thị); nhận thức rõ: đế quốc Mỹ là kẻ thù số 1, đang thực
hiện âm mưu xâm lược miền Nam, chia cắt lâu dài Tổ quốc ta;
quá trình giải phóng quê hương là quá trình liên tục tiến công
làm sụp đổ chính quyền ấp, xã của địch để giành quyền làm
chủ tại ấp, xã; ta phải không ngừng xây dựng và phát triển thế
lực ở từng ấp, xã. Nhiệm vụ tập trung trước mắt là toàn dân,
toàn quân ở xã cùng toàn huyện kiên trì đánh bại các thủ đoạn
của địch, gồm những “quốc sách” ấp chiến lược, chương trình
“bình định nông thôn”, âm mưu “dồn dân bắt lính”, vơ vét, tàn
phá sức dân.
Một phong trào được phát động mạnh mẽ: phục vụ chiến
dịch Bình Giã. Hàng chục nam nữ thanh niên ở Phước Long,
Phước Thọ hăng hái xung phong tòng quân giết giặc, dân công
tải đạn ra chiến trường, góp phần vào chiến thắng Bình Giã
vang dội (tháng 12/1964). Bà con cùng du kích xã phối hợp với
bộ đội địa phương của huyện tổ chức “vành đai bao bó” đồn
bót địch ở Phú Hội, Phú Mỹ, Phước Long, Phước Thọ, Phước
An. Việc phá ấp chiến lược tiếp tục, lúc mạnh lúc yếu song liên
tục như sóng nước, từng bước làm yếu khả năng chiếm đóng
của địch, tạo cơ sở cho chiến dịch Bình Giã. Ngày 2/12/1964,
chiến dịch Bình Giã mở màn. Bộ Tư lệnh Quân khu giao nhiệm
vụ cho Đại đội 240 cùng tiểu đoàn 800 của Quân khu chận
132

14.3 Page 133

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
viện trên quốc lộ 15 (nay là quốc lộ 51), đánh tất cả các đơn vị
quân địch từ Biên Hòa xuống chi viện cho Bình Giã - Bà Rịa.
Đại đội 240 cùng tiểu đoàn 800 đã kiên cường bám trụ liên tục
đánh viện binh địch, có trận đánh từ 7 giờ sáng đến 5 giờ chiều.
Bom pháo của địch đánh phá vào trận địa ta ác liệt. Liên tục 2
tháng từ khi chiến dịch mở ra cho đến ngày 3/1/1965. Quân dân
Phước Long, Phước Thọ cùng các xã làm tốt công tác dân công,
tải đạn, cung ứng thực phẩm, vật tư để bộ đội đánh giặc. Tiêu
biểu là gương vận động của các má Lưu Thị Thương ở Phước
Thọ, má Huỳnh Thị Giác ở Phước Long.
Năm 1964, lính dân vệ thuộc một chốt quân sự của địch
mở đường lộ 19 từ Phước Long đến Phước Thọ, chờ cho chúng
tiến xa đồn, du kích xã tập trung đánh chặn đường về, buộc
chúng phải chạy tản vào mé rừng. Lập tức một mũi du kích
phục sẵn tấn công thẳng vào chốt quân sự, bắt sống toàn bộ lính
còn lại và số súng đạn, phá tan chốt quân sự địch.
Tình hình những năm 1964 - 1966, do là địa bàn trọng
điểm, địch tập trung đánh phá nên ở Phước Long, Phước Thọ,
cuộc đấu tranh quyết liệt, căng thẳng, nhiều tổn thất, hy sinh.
Năm 1964, đồng chí Bí thư Chi bộ Sáu Nào được rút về huyện,
làm Bí thư Chi bộ Phước Nguyên1, đồng chí Chín Tấn thay làm
Bí thư Chi bộ, kiêm chính trị viên.
1  Đồng chí Sáu Nào (Huỳnh Minh Tiến) hy sinh 1971, tại Phước Nguyên.
133

14.4 Page 134

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Ở Phước Thọ, năm 1964, Lê Thị Xuân Mai được rút về
huyện, đồng chí Nguyễn Văn Quang thay làm Bí thư Chi bộ xã,
không được bao lâu, bị lính phục kích tại bến trước nhà bà Ba
Én, hy sinh cùng hai du kích. Lê Thị Hồng Hoa (Ba Hồng Hoa1)
thay đồng chí Quang làm Bí thư Chi bộ.
III. ĐÁNH BẠI KẾ HOẠCH TÌM DIỆT VÀ BÌNH
ĐỊNH, CÙNG CẢ NƯỚC TỔNG TIẾN CÔNG VÀ NỔI
DẬY XUÂN MẬU THÂN 1968
1. Tạo thế tiến công, giữ vững vùng làm chủ
Thực hiện chủ trương của Huyện ủy, lượng lượng vũ trang
huyện, tỉnh và du kích xã tìm cách tổ chức đánh địch, chống
càn. Năm 1966, ghi nhận nhiều trận thắng lớn.
Tháng 6/1966, một trung đội Mỹ mở đường từ Bàu Điều
đến Phước Lai. Bộ đội C240 phối hợp cùng du kích Phước
Long, Phước Lai chọn đoạn đường gần xã Phước Lai, đặt mìn
DDH10 phục kích. Lính Mỹ lọt vào trận địa, mìn và súng cùng
nổ, sau 10 phút, 15 lính Mỹ bị diệt, trận đánh thắng lợi nhanh
gọn, thu được 8 súng. Trận đánh chứng tỏ lực lượng vũ trang
địa phương đã trưởng thành, đủ sức đánh thắng giặc sát ngay
bên căn cứ giặc.
1  Tên khai sinh là Lê Thị Hồng Hoa, sinh năm 1943 tại Phước Thọ, là người
con thứ hai của Lê Hữu Nghĩa và Nguyễn Thị Trọn (cháu nội bà Võ Thị Diệm,
có người anh là Lê Văn Sương hy sinh năm 1971). Sau ngày miền Nam giải
phóng Ba Hồng Hoa tiếp tục công tác, Tỉnh ủy viên nhiều khóa, Chánh án Tòa
án Nhân dân tỉnh.
134

14.5 Page 135

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Giặc bị thiệt hại nặng, lực lượng địa phương cũng bị tổn
thất lớn. Ngày 17/5/1966, tại khu vườn trước nhà má Hai Diệm,
một trường hợp hy sinh đau lòng. Hôm đó, đội quân do Chín
Trớn ác ôn dẫn đầu sử dụng chiêu trò “hồi mã tâm thương”,
đưa 10 lính trùm áo mưa cõng 10 người đi phục kích, rồi cho
10 lính rút về, cơ sở thiếu nhi là Tám Dũng tưởng là lính đã rút
hết nên ra tín hiệu báo yên; du kích rời ẩn nấp, hướng về nhà má
Hai Diệm1 để dự giỗ; bất ngờ, địch bấm mìn claymo, du kích
Bảy Dững và Mai Văn Quận hy sinh tại chỗ. Chín Trớn sai lính
vào nhà má Hai Diệm lấy dao chặt đầu Bảy Dững tại gốc dừa,
đầu bị xách đi, xác không đầu để lại đó. Tám Dũng bị thương
ở bụng, Chín Trớn gọi trực thăng chở đi, du kích Đực Khùng
đang leo dừa thoát chết, Chín Trớn bảo đưa Tám Dũng đi cấp
cứu nên không bị bắt. Vết dao ở gốc dừa nhức nhối căm hờn!.
Ngày 2/7/1966, một đơn vị lính Mỹ hành quân cơ giới càn
về xã Phước Thọ, đến miễu Mặt Trăng thì lọt vào trận phục kích
của du kích xã. Sau tiếng nổ của 2 trái DH10, 1 xe bị lật, 1 xe
bốc cháy, các chiến sĩ đồng loạt nổ súng. Địch rút chạy diệt 13
1  Má Hai Diệm là cơ sở cách mạng kiên cường suốt thời chống Pháp, chống
Mỹ. Má tên là Võ Thị Diệm, sinh khoảng 1892, tại xã Phước Thọ (giáp ranh
Phước Long), sinh 9 người con, cả con ruột, con rể đều tham gia cách mạng,
gồm: Hai Nhàn (Bà mẹ Việt Nam Anh hùng), Ba Én, Tư Cót, Năm Cư, Sáu
Chi, Bảy Kiểm, Tám Tích, Chín Ngọc, Mười Chót. Trong đó, Lê Thị Ngọc
(Chín Ngọc) kết hôn cùng Võ Minh Như (Thiếu tướng) sinh 5 người con, có 3
con trai là sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam, đặc biệt là Võ Minh Lương -
Thượng tướng, Ủy viên BCH TW Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng. Con út
là Mười Chót bị giặc đập đầu sát hại trước lúc đình chiến 1954 hai ngày, chưa
tròn 15 tuổi.
135

14.6 Page 136

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
tên giặc Mỹ. Sau trận này đồng chí Kiên, đồng chí Duy được
cấp bằng khen của tỉnh, dũng sĩ diệt cơ giới.
Tiếp đến, là trận bao vây đồn Phước Thọ cũng trong năm
1966. Đồn Phước Thọ được xem là đồn trọng yếu của giặc trên
trục lộ 19, cửa ngõ vào Phước An nên địch bố trí 3 trung đội
được trang bị hỏa lực mạnh. Du kích xã phối hợp bộ đội huyện
tập trung bao vây, đêm tấn công, ngày bắn tỉa, chia cắt, vây
nhốt địch trong đồn khiến địch tấn công không được, rút chạy
cũng không được, phải gọi máy bay tiếp tế thực phẩm. Sang
ngày thứ bảy, địch phải cho 1 tiểu đoàn đến đánh phá vây mới
rút được bọn này trốn khỏi đồn.
Ngày 9/10/1966, Tỉnh ủy Bà Biên (lúc này, Biên Hòa,
Long Khánh và Bà Rịa sáp nhập, gọi là Bà Biên) có Quyết định
số 028/QĐ sáp nhập huyện Long Thành và Nhơn Trạch thành
huyện Long Thành, gồm 23 xã và 2 thị trấn Long Thành, Nhơn
Trạch. 23 xã gồm: Phước Thái, Long Phước, Long An, Lộc An,
Phước Nguyên, An Lợi, Tam An, Tam Phước, Phước Tân, Long
Hưng, An Hòa, Long Bình, Phước Thiền, Phước Kiển, Phước
Lai, Phước Long, Phước Thọ, Phước An, Phú Mỹ, Mỹ Hội,
Long Tân, Đại Phước, Vĩnh Thanh. Đồng chí Trần Văn Nhiệm
(Mười Thọ, người Phước Thọ) là Huyện ủy viên.
Năm 1966, Trung ương Cục và Quân ủy Miền quyết định
thành lập Đặc khu Rừng Sác. Theo Quyết định ngày 15/4/1966,
đặc khu Rừng Sác là một khu quân sự đặc biệt gồm một khu
136

14.7 Page 137

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
vực rộng 60.000 hécta, phía Đông giáp quốc lộ 15, phía Tây
giáp sông Soài Rạp, phía Bắc giáp lộ 19 (không gồm Nhơn
Trạch), phía Nam giáp biển. Phước Thọ, Phước Long là vùng
cận đặc khu, liên đới và ảnh hưởng trực tiếp đến việc triển khai
4 nhiệm vụ của Đặc khu Rừng Sác trên địa bàn:
1. Xây dựng thành một khu căn cứ bàn đạp vững chắc
ngày càng củng cố, bảo đảm cho các lực lượng vũ trang của
khu đứng vững tại chỗ luôn luôn tấn công địch trong mọi tình
huống.
2. Chiến đấu bằng mọi cách trên các dòng sông chủ yếu
là địch trên sông Lòng Tàu, kiên quyết tiêu diệt và phá hủy thật
nhiều sinh lực và phương tiện chiến tranh của địch.
3. Kết hợp chặt chẽ các tổ chức đảng, dân chính, tiến hành
công tác tranh thủ nhân dân, xây dựng cơ sở, phát động mạnh
mẽ chiến tranh du kích trong toàn khu.
4. Bảo vệ an toàn hành lang vận chuyển hàng chiến lược
của Miền.
Lực lượng của đặc khu Rừng Sác mang tên Đoàn 10, có
13 chi bộ với 285 đảng viên, 614 chiến sĩ. Cơ sở của Đoàn trên
địa bàn 10 xã với trên 20 ngàn dân, 10 chi bộ xã, 67 đảng viên,
trong đó có 12 đảng viên sinh hoạt hợp pháp. Đoàn 10 luôn có
sự gắn bó, phối hợp chặt chẽ với Huyện ủy và phong trào cách
mạng ở Phước Long, Phước Thọ.
137

14.8 Page 138

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Thời điểm cuối năm 1966, địch tiếp tục củng cố, mở rộng
kho bom Thành Tuy Hạ, từ năm 1965 xây dựng tổng kho Long
Bình, căn cứ Nước Trong, cụm pháo Bến Sắn đã được triển
khai xây dựng, giặc liên tục càn quét, đánh phá các tuyến đường
sông khu vực Rừng Sác, sông Lòng Tàu, các căn cứ của ta ở
Đông quốc lộ 15 và khu vực Nhơn Trạch. Tháng 6/1967, quân
Mỹ và chư hầu Thái Lan liên tục càn quét khắp Rừng Giồng,
Rừng Sác trong đó Phước Long, Phước Thọ là địa bàn địch chà
sát, thường ruồng bố, bắt người, cướp của, kể cả tàn hại sinh
linh bằng rải thuốc hóa học khai quang.
Vào khoảng 6 giờ sáng ngày 1/3/1967, dưới sự phối hợp
vận động của các đảng viên mật như: Nguyễn Thị Ngời (Phước
An), Lưu Thị Thương1 (Phước Thọ), Huỳnh Thị Giác (Phước
Long), Tư Trang (Tam An), đồng bào Phước Long, Phước Thọ
cùng các xã Phú Hữu, Đại Phước đã kéo đến tập trung tại khu
chợ gần bến thuyền lối ngã ba đi về xã Vĩnh Thanh. Cùng lúc
đó một số thuyền từ xã Phước Khánh, giồng Ông Đông cũng
1  Lưu Thị Thương, bí danh là Bảy Thương, sinh 1930, tại ấp 4 địa bàn Phước
Thọ, là đảng viên mật trong kháng chiến chống Mỹ, thuộc gia đình có công
với cách mạng trong suốt các cuộc kháng chiến chồng Pháp, chống Mỹ và xây
dựng, bảo vệ Tổ quốc. Cha là Lưu Văn Thống tham gia Thiên Địa hội. Anh chị
là Lưu Thị Thuộc, Lưu Thị Lòng, Lưu Văn Trì, Lưu Văn Thông đều tham gia
kháng chiến từ thời Việt Minh. Em gái là Lưu Thị Tiếng (Mười Ánh Tuyết) là
cán bộ phụ nữ bị tù đày. Em trai là Lưu Văn Tính có thời gian tham gia chống
Mỹ. Trong họ cũng có người tham gia quân đội ở chiến trường K, như là Lưu
Văn Xái. Bản thân Lưu Thị Thương là cán bộ đảng viên nòng cốt của xã, có
nhiều công lao đóng góp cho các phong trào kháng chiến và xây dựng ở địa
phương.
138

14.9 Page 139

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
cập bến, đưa gần 200 đồng bào đến tham gia. Một số bà con ở
ấp Ông Kèo, ấp Xoài Minh, ấp Nhà Máy thuộc xã Vĩnh Thanh
cũng đến tham dự. Khoảng 7 giờ, đoàn người kéo về quận lỵ,
mỗi đoàn đều có 2-3 giao liên, liên tục báo cáo tình hình để
Huyện ủy kịp thời chỉ đạo. Trên đường đi đồng bào mang khẩu
hiệu “rải chất độc hóa học là phá hoa màu của dân, là giết dân”,
“Phải bồi thường tính mạng tài sản cho dân”, “Phải thống nhất
đất nước”.
Bọn cảnh sát mật vội báo về quận. Địch liền đưa một
trung đội bảo an xuống ngăn chặn. Khi bọn địch đến ngã ba
gần lối rẽ vào nhà thờ Đại Phước thì gặp đoàn biểu tình. Bọn
lính lăm lăm khẩu súng trong tay, quát tháo mọi người dừng
lại không thì bắn. Nhưng đoàn người vẫn bình tĩnh tiến lên.
Bọn lính khiếp sợ vì số người quá đông, không ngăn cản nổi,
vội về quận báo tin. Đồng bào các xã Phú Hội, Long Tân, Phú
Thạnh cũng xuất hiện gia nhập cùng đoàn biểu tình và kéo vào
quận lỵ. Bọn lính, bọn nhân viên bảo vệ lẩn trốn. Lúc đầu Quận
trưởng Trương Bảo Thiện lánh mặt, cho Chánh văn phòng là
Võ Văn Loài ra tiếp. Đồng bào không chịu, làm dữ, ném đá.
Tình hình căng thẳng buộc tên quận trưởng ra tiếp dân. Trương
Bảo Thiện hứa sẽ thỉnh thị về trên, đền bù tài sản của dân đã
bị phá hủy và không rải chất độc hóa học nữa. Đồng bào đưa 3
bản kiến nghị với hàng ngàn chữ ký tố cáo tội ác của địch. Cuộc
đấu tranh thắng lợi.
139

14.10 Page 140

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
2. Bố trí lại chiến trường, phối hợp đánh bại kế hoạch
tìm diệt và bình định của địch
Tháng 7/1967, Trung ương Cục miền Nam quyết định bố
trí lại chiến trường, giải thể Khu miền Đông, thành lập 5 phân
khu từ Phân khu 1 đến Phân khu 5 để hình thành 5 mũi tiến
công vào Sài Gòn, thực hiện cuộc tổng tiến công vào năm 1968.
Theo đó, Phân khu 4 bao gồm huyện Long Thành (kể cả Nhơn
Trạch), huyện Thủ Đức, quận 1, quận 9, huyện Cần Giờ và
huyện Cao Su, Bình Sơn. Bí thư Phân khu 4 là đồng chí Mười
Chiến. Đồng chí Huỳnh Thị Phượng người xã Phước Long, Bí
thư Đảng ủy Huyện Cao Su, Bình Sơn là ủy viên Phân khu 4.
Từ đầu năm 1967, Ban Chấp hành Huyện ủy phân công
nhau trực tiếp chỉ đạo từng vùng, nhằm hình thành thế tiến công
quân Mỹ. Theo đó, các xã đều tổ chức được nhiều tự vệ mật.
Du kích các xã Phước Thiền, Phước Thọ, Phú Mỹ lập chốt bao
vây bắn tỉa đồn địch. Đặc biệt, thường trực Huyện ủy và Huyện
đội chỉ đạo xã Phú Hội đào hào, xây ụ chiến đấu. Mô hình đào
hào, xây dựng ô ụ chiến đấu cũng được triển khai ở Phước An,
Phước Thọ.
Chiến trường Nhơn Trạch - Long Thành được Trung ương
Cục phân tích, xác định vị trí chiến lược quan trọng, từ đó có
chủ trương bố trí lại chiến trường, và có giải pháp ứng phó phù
hợp. Theo đó, Nhơn Trạch là vùng tranh chấp rất quyết liệt giữa
ta và địch; bởi vì khu Lòng Chảo có chiều Bắc Nam dài khoảng
9km, chiều Đông Tây dài 12km có đường giao thông (lộ 17 và
140

15 Pages 141-150

▲back to top


15.1 Page 141

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
lộ 19) như vòng tay kết nối, có sông Đồng Nai, sông Nhà Bè,
sông Lòng Tàu chảy ra biển Đông; chỉ cách Sài Gòn khoảng
10 - 12km; trong vùng có vườn cây trái sum suê, rừng chồi rậm
rạp, sở cao su bạt ngàn, Thành Tuy Hạ vững chãi.
Địch xem đây là trọng địa của chiến trưởng, yết hầu của
cơ quan đầu não, dạ dày của bộ máy chiến tranh nên bố trí lực
lượng dày đặt với các binh chủng hùng mạnh, trang thiết bị
hiện đại; tiến hành ủi trắng gần như toàn bộ địa bàn khu Lòng
Chảo; tăng cường lực lượng chiếm đóng dọc lộ 17, 19 trên 41
đồn, bót, tua; trên 20 chốt chiếm đóng; 1 tiểu đoàn lính Mỹ chốt
ở ngã ba đường ủi Phước Lai, 1 trung đoàn Thái Lan sư Hắc
báo từ Long Thành chuyển qua chốt 1 tiểu đoàn ở Chù Nước
Nhĩ, Bến Sắn, Phước Thiền; 1 tiểu đoàn xây căn cứ ở Vườn
Điều, Phước Thọ, 1 tiểu đoàn biệt động quân ngụy rải quân
từ Phú Hữu đến Phước Khánh. Với vòng vây dày đặc như thế,
địch tiến hành nhiều cuộc càn quét, bình định hòng tiêu diệt
lực lượng cách mạng, muốn đẩy lực lượng vũ trang ta ra xa Sài
Gòn 10km (khỏi tầm pháo ĐKB), bảo vệ kho xăng Nhà Bè, kho
đạn Thành Tuy Hạ, sông Lòng Tàu, bảo vệ các đoàn tàu Mỹ
chở vũ khí, phương tiện chiến tranh vào miền Nam.
Nhơn Trạch thành vùng trọng điểm, lấy Lòng Chảo làm
bàn đạp để xây dựng căn cứ, tập kết các lực lượng phân khu
4, Đoàn 10 Rừng Sác, D2, E4, D6 pháo, C240; nơi đứng chân
của Bộ Chỉ huy Phân khu 4 lãnh đạo tấn công vào Sài Gòn đợt
Mậu Thân 1968 và là nơi mới đường tiến quân vào Sài Gòn từ
141

15.2 Page 142

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
hướng Đông Nam. Trong tình thế ấy, Phước Thọ, Phước Long
trở thành vành đai của khu Lòng Chảo vừa là vòng tay cơ sở
của Huyện ủy, vừa là trọng điểm càn quét, bắn phá của địch.
Cuối tháng 10/1967, Huyện ủy tổ chức Hội nghị Ban
Chấp hành mở rộng gồm 30 đồng chí tại căn cứ địa đạo Lòng
Chảo. Hội nghị diễn ra dưới địa đạo giữa lúc quân Thái Lan1
triển khai đánh phá ác liệt. Huyện ủy khẳng định thuận lợi cơ
bản nhất là nhân dân các xã chí cốt với cách mạng, một lòng
tin tưởng ở Đảng và Bác Hồ nên quyết tâm lãnh đạo tất cả các
tổ chức lực lượng đứng chân trên địa bàn huyện đều phải bám
sát dân, trụ lại trong dân, không ngừng tạo thế chiến đấu và xây
dựng lực lượng chiến đấu; phát động quần chúng ra sức sản
xuất huy động sức người, sức của phục vụ cho kháng chiến gắn
với các hoạt động chống phá kế hoạch “bình định nông thôn,
lập ấp chiến lược” của địch. Hội nghị chủ trương xây thế chiến
đấu ở ven nổng Phú Hội, lập bãi mìn kết hợp hầm chông, hố
đinh ở Bà Bông (Phước An), xây dựng bãi mìn kết hợp với giao
thông hào địa đạo ở hai khu vực Tam An, Tam Phước, xây dựng
các chốt bắn tỉa ở Phước Thọ, Phước Long, Phước Thiền.
Cuối cùng hội nghị quyết định văn phòng Quận ủy Long
Thành đóng tại địa bàn Lòng Chảo, cơ động giữa hai điểm Phú
Hội và Phước An (là căn cứ của huyện Nhơn Trạch cũ). Địa bàn
1  Tháng 9/1967, Lữ đoàn Hổ mang hay gọi là Mãng xà vương có mặt ở
miền Nam, tháng 7/1968 thay bằng Lữ đoàn Báo đen. Năm 1969, tuyên bố rút
12.000 quân, đến 1971 mới rút hết.
142

15.3 Page 143

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Phước Thọ, Phước Long trở thành vành đai bảo vệ vòng ngoài
của Huyện ủy.
Thời gian này, tình hình chiến trường Nhơn Trạch - Long
Thành nổi lên một số nét:
- Về phía địch, một mặt quân Mỹ leo thang, liên tục mở
nhiều cuộc càn lớn nhỏ khắp địa bàn huyện; mặt khác, chúng
triển khai sư đoàn quân Thái Lan Mãng xà vương ở căn cứ
Nước Trong. Lính Thái bung ra đóng chốt thành nhiều cụm
ở Bình Sơn, Lòng Chảo, Vườn Điều, Phước Thọ. Bên trong
các ấp, xã lính ngụy và các đoàn bình định nông thôn tiếp tục
chương trình bình định gom dân, cào nhà ở một số nơi và củng
cố bộ máy kìm kẹp nhân dân.
- Về phía ta, các lực lượng vũ trang huyện xã sôi nổi tiến
công địch bằng ba mũi vũ trang - chính trị - binh vận. Huyện sử
dụng 28 cơ sở nội tuyến; các lực lượng vũ trang huyện phối hợp
du kích các xã đánh thắng 23 trận, xuất hiện mô hình “vành đai
bắn tỉa” ở Phước Thọ, Phú Hội.
Đến cuối năm 1967, hầu hết các xã và thị trấn Long
Thành, thị trấn quận lỵ Nhơn Trạch đã tạo được thế và lực mới
vừa tấn công lính Mỹ, Thái, ngụy vừa chuẩn bị cho cuộc Tổng
tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968. Quân dân Phước
Thọ, Phước Long lớn mạnh, sẵn sàng cho nhiệm vụ mới, tham
gia tiến công và nổi dậy.
143

15.4 Page 144

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
3. Tham gia cuộc tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân
1968
Một sự kiện đáng ghi nhớ: đêm 20/12/1967, tiểu đoàn 2
trung đoàn 4 sư đoàn 5 bộ binh phối hợp với C240 Biên Hòa
tập kích kích quân chư hầu Tiểu đoàn Mãng xà vương Thái Lan
đóng quân tại căn cứ Vườn Điều, xã Phước Thọ. Trận đánh góp
phần cổ vũ tinh thần quân và dân ta mở đầu cuộc tổng tấn công
và nổi dậy mùa Xuân Mậu Thân 1968. Nhưng do điều nghiên
cứu không tốt, không nắm được quy luật thay đổi của quân
Thái, trận đánh chưa đạt mục tiêu cuối cùng, quân ta bị thiệt hại
nặng, hơn 100 chiến sĩ hy sinh1.
Giữa tháng 1/1968, đồng chí Hai Lực (Nguyễn Trọng
Tân), nguyên Bí thư Khu ủy miền Đông, được cử làm đặc phái
viên của Trung ương Cục đến căn cứ Rừng Sác (Phước An) triển
khai nhiệm vụ và kế hoạch tổng công kích, tổng khởi nghĩa cho
Phân khu ủy Phân khu 4 và Đặc khu Rừng Sác (Đoàn 10). Bộ
Chỉ huy mặt trận Phân khu 4 thành lập do đồng chí Lương Văn
Nho làm Tư lệnh, đồng chí Tám Quang (Đặng Quang Long)
làm Chánh ủy, đồng chí Lê Quang Chữ, Phó Bí thư Phân khu
4, chịu trách nhiệm kế hoạch kiểm tra toàn bộ lực lượng bên
ngoài. Đồng chí Mười Chiến, Bí thư Phân Khu ủy, cùng đồng
chí Ba Cam phụ trách kế hoạch xây dựng cơ sở và phát động
nhân dân nội thành.
1  Đến tháng 8/2014 mới qui tập được hài cốt, làm lễ truy điệu, an táng tại
nghĩa trang liệt sĩ Nhơn Trạch.
144

15.5 Page 145

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Bộ Tư lệnh tiền phương đứng chân ở vùng Bưng Sáu Xã
(Thủ Đức) gồm các đồng chí Mười Chiến, Năm Chữ, Hai Nhã,
Tám Quang, Ba Đắc quyết định điều động tiểu đoàn 4 của quân
khu 2, trung đội trinh sát cùng lực lượng vũ trang của huyện
Thủ Đức áp sát mục tiêu, từ cầu Rạch Chiếc trên xa lộ Sài
Gòn - Biên Hòa đến ngã tư Hàng Xanh. Đoàn 10 do đồng chí
Mười Thà (Nguyễn Việt Hoa) và đồng chí Sáu Tâm chỉ huy
phụ trách hướng tiến công Nhà Bè, Quảng Xuyên, Cần Giờ và
trục sông Lòng Tàu. Phân khu 4 còn điều động bố trí một số
cán bộ: đồng chí Hồ Sĩ Hành, vợ chồng đồng chí Trương Văn
Bông - Huyện ủy viên huyện Long Thành, các nữ đồng chí Ba
Cơ, Mười Ánh Tuyết (người Phước Thọ), Nga, Sáu Ngàn đi
đường công khai hợp pháp từ Hưng Nghĩa vào nội thành Sài
Gòn. Đồng chí Huỳnh Thị Phượng (người Phước Long) theo
đội hình Phân khu 4 vượt sông vào căn cứ ở chiến trường Thủ
Đức tham gia chiến dịch.
Lúc 0 giờ đêm 30/1, rạng 31/1/1968 (tức mùng Một Tết
Mậu Thân), các mũi tiến công khắp nơi đồng loạt nổ súng.
Tổng kho Long Bình, kho đạn Thành Tuy Hạ, kho xăng Nhà
Bè đồng loạt bị tấn công, bom đạn nổ vang trời, lính Mỹ ngụy
và chư hầu hồn xiêu phách lạc.
Ở Nhơn Trạch, các đồng chí Nguyễn Công Hạnh, Trần
Hai trực tiếp chỉ huy Đại đội 240 tiến công chi khu, diệt 20 lính
bảo an và cảnh sát. Đây là lần đầu tiên chi khu Nhơn Trạch bị
tiến công quân sự.
145

15.6 Page 146

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Ở tất cả các xã, du kích và tự vệ mật tiếp tục đánh địch,
diệt ác phá kìm, phát động quần chúng chống phá âm mưu bình
định, khoanh gom dân của địch. Quân dân Phước Thọ, Phước
Long tổ chức đội hình vây đồn, phát loa gọi hàng, khiến địch
hoang mang, lo sợ. Nổi bật là chi bộ Phước An dùng lực lượng
du kích phối hợp với nhân dân bằng ba mũi giáp công chính trị
- binh vận - vũ trang bao vây bót Vũng Gấm suốt 10 ngày làm
bọn bảo an ở đây khiếp vía, cố thủ trong bót. Ở hướng Rừng
Sác, Đoàn 10 liên tục đánh địch trên sông Long Tàu, cảng hải
quân Nhà Bè, kho tàng địch ở Nhà Bè, bắn cháy 5 tàu quân sự
trên sông Lòng Tàu và cảng Cát Lái.
Sau lúc bất ngờ ban đầu, địch phản công, đưa quân càn
vào vùng Lòng Chảo, vùng Rừng Sác. Tỉnh lộ 19 đã bị phá hủy,
xe không thể qua được. Địch mở hướng từ Phú Thạnh càn vào
Vũng Gấm, Bàu Bông; từ phía quốc lộ 15 theo lối Nhà Mát,
địch tràn qua đường Bà Ký đổ vào chà xát hai xã Phước Long,
Phước Thọ. Dân làng Phước Long, Phước Thọ bị thương vong,
tàn hại nhà cửa, ruộng vườn nặng nề.
Sau Mậu Thân 1968, địch tăng cường đánh phá quyết tiêu
diệt toàn bộ lực lượng cách mạng còn trụ lại trong dân. Lính
Thái Lan đóng chốt, càn quét khắp các khu ven Lòng Chảo.
Phước Long, Phước Thọ liên tục chống càn. Một lần, đồng chí
Ba Chi về Phước Long triển khai Nghị quyết của Tỉnh ủy, gặp
lúc lính Thái Lan đi càn, phải trụ lại ở căn hầm nửa chìm nửa
nổi giữa ruộng đồng trống trơn. Giặc cũng trăm mưu nghìn kế,
146

15.7 Page 147

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
tìm cách đột kích bất ngờ vào căn cứ, giết hại cán bộ và đồng
bào. Chúng tinh ranh, cho bo bo tắt máy, thả trôi theo dòng kênh
rạch, cán bộ, chiến sĩ không nghe tiếng máy, tự nhiên đi lại, bị
tập kích bất ngờ, nhiều người hy sinh. Đồng chí Bảy Thường1
bị địch bắn, thả xác trôi sông là vì vậy. Tương tự, đồng chí
Chín Tấn còn đang nằm viện, nhận được lệnh phải về căn cứ
để chuẩn bị xuống đường đợt hai, đi ghe từ Tắc Dài đến ngã ba
sông lớn, cũng đụng bo bo Thái Lan không nổ máy, lính Thái
Lan bắn chìm ghe, y tá Phương hy sinh, Sáu Lương giỏi bơi lội
thoát được, Chín Tấn lại bị thương, trụ lại giữa rừng bần, may
có người tiếp cứu. Khoảng hai tháng sau, cũng thủ đoạn mật
phục, lính Thái Lan giết hại nữ du kích xinh đẹp Lê Thị Hoàng2.
Ở Phước Thọ, sau Mậu Thân, đồng chí Hồng Hoa được
phân công tác về Phân khu Tư, bàn giao nhiệm vụ Bí thư Chi
bộ cho đồng chí Ba Tài; mới đeo bòng chưa đi khỏi địa bàn thì
Hồng Hoa nghe tin Phước Long có trận chống càn của lính Thái
Lan chốt Vườn Điều, Ba Tài hy sinh.
Từ tháng 2/1967, một tổ công tác của quân báo Miền do
các đồng chí Tám Khánh, Chín Khiêm phụ trách được cử về
thuộc quân báo Miền về tổ chức bám địa bàn tại xã Phước Thọ,
hoạt động bí mật, đơn tuyến, độc lập với địa phương. Đồng chí
1  Đồng chí Nguyễn Văn Thường, người ấp 2, xã Phước Long; có con là
Nguyễn Văn Hiệp, học sinh miền Nam, được đào tạo đạt học vị tiến sĩ (tiến sĩ
từ mái trường xã hội chủ nghĩa đầu tiên của xã Long Thọ).
2  Con gái lớn của liệt sĩ Lê Duy Linh và Huỳnh Thị Thế.
147

15.8 Page 148

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Lê Thị Oanh1, lúc đó còn tuổi thiếu nữ (14 tuổi) được tin cậy,
giao nhiệm vụ liên lạc, được biên chế chính thức là đội viên
của tổ công tác, được Lê Thị Oanh được móc nối giao nhiệm
vụ giao liên, được biên chế chính thức là thành viên của đội,
do đồng chí Chín Giỏi trực tiếp giao nhiệm vụ. Năm 1968, Ba
Oanh được kết nạp Đoàn Thanh niên Cộng sản; quyết định kết
nạp đoàn bị địch phát hiện trong một đợt khui hầm bí mật nên
Ba Oanh bị bắt, bị đưa qua nhiều nhà tù, bị tra tấn nhưng không
khai báo; ra tù đứt liên lạc với tổ quân báo, tham gia công tác
đoàn ở địa phương. Sau giải phóng, đồng chí Tám Khánh tìm
gặp, xác minh làm hồ sơ công tác cho Lê Thị Oanh, qua đó mới
biết thành tích của tổ công tác quân báo Miền ở xã Long Thọ.
- Sau giải phóng, đồng chí Tám Khánh tìm lại, làm hồ sơ
chứng nhận công tác quân báo, giải quyết chế độ, chuyển sang
công tác địa phương, sau nghỉ hưu, tham gia Hội Cựu chiến
binh địa phương.
1  Sinh ngày 5/11/1953 tại Phước Thọ, trưởng thành trong gia đình truyền
thống, có công với cách mạng. Bà nội là Võ Thị Nhẫm (Năm Nhẫm), một bà
mẹ chiến sĩ, cơ sở cách mạng kiên trung từ thời chống Pháp. Cha là Lê Duy
Linh - Xã đội trưởng Phước Thọ, hy sinh trên đường đi họp Tỉnh đội về, ở
khúc sông Thị Vãi. Mẹ là Huỳnh Thị Thế, sinh năm 1930, tham gia cách mạng
từ 1955, hy sinh đang lúc làm nhiệm vụ, được truy tặng Bà mẹ Việt Nam Anh
hùng. Chị hai là Lê Thị Hoàng tham gia cách mạng 1965, 1967 là Bí thư Đoàn
Thanh niên xã Phước Thọ, đội viên ở vành đai diệt Thái, hy sinh trong lúc đang
công tác ngày 2/4/1968 khi chưa tròn18 tuổi. Bản thân Lê Thị Oanh tham gia
cách mạng từ năm 13 tuổi, khởi đầu là giao liên cho thành đoàn Sài Gòn, sau
đó làm giao liên cho tổ quân báo.
148

15.9 Page 149

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
IV. BÁM TRỤ, GIỮ VỮNG CÁC PHONG TRÀO BA
MŨI GIÁP CÔNG, THAM GIA CHIẾN DỊCH NGUYỄN
HUỆ
1. Bám trụ, chống càn, giữ vững các phong trào ba
mũi giáp công
Ngày 10/5/1968, Phân Khu ủy Phân khu 4 có quyết định
tách huyện Long Thành thành 2 huyện Long Thành và Nhơn
Trạch. Theo quyết định này, Huyện ủy Nhơn Trạch do đồng chí
Nguyễn Công Hạnh là Quyền Bí thư, Phó Bí thư là đồng chí
Phạm Minh Chính.
Lúc này, tại khu Lòng Chảo Nhơn Trạch, phía Đông quốc
lộ 15 huyện Long Thành, quân chư hầu Thái Lan và Úc đóng
từng cụm có xe tăng, thiết giáp và pháo binh yểm trợ; địch tung
chiến thuật “Ong ruồi” kết hợp với hoạt động biệt kích phục
kích, gây cho ta nhiều tổn thất. Ban ngày, chúng bung ra càn
quét, bình định, ban đêm cụm lại phòng thủ. Tình hình địa bàn
Phước Long, Phước Thọ căng thẳng, phức tạp.
Huyện ủy Nhơn Trạch lãnh đạo toàn thể quân dân kiên
cường bám trụ, “bám thắt lưng” địch đánh địch; để tiêu hao sinh
lực địch, trừng trị ác ôn, điệp báo nằm vùng; phát động phong
trào “thi đua diệt Mỹ và chư hầu Thái, Úc”. Phong trào sôi nổi
khắp địa bàn. ở Phước Long, Phước Thọ xuất hiện những tay
súng bắn tỉa thiện xạ như Bé Vân, Minh Sừng. Với một cây
trường đỏ, Minh Sừng bắn hạ nhiều tên lính chạy xe máy tốc độ
cao cách khoảng hơn trăm mét. Đặc biệt, Bé Vân (Nguyễn Văn
149

15.10 Page 150

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Vân) là một thanh niên chăn bò mướn, giác ngộ cách mạng,
được đưa vào du kích Phước Long, có tài bẩm sinh bắn bách
phát bách trúng. Trong tay có khẩu súng trường bá đỏ, nhiều
lần bắn gục lính gác ở bót Phước Long cách khoảng 200 mét,
đạn xuyên qua lỗ châu mai, ghim trán. Từ năm 1963 - 1972, Bé
Vân đã diệt 101 tên giặc, được mệnh danh là “dũng sĩ bắn sẻ”
hoặc hoặc “dũng sĩ 101”. Tiếc thay, hai đồng chí này sớm hy
sinh. Năm 1972, trong một lần đi công tác, đồng chí Bé Vân bị
địch phục kích ở Cầu Kinh. Bị địch bắn trọng thương, Bé Vân
không đầu hàng, trước khi hy sinh còn kịp nổ lựu đạn kéo theo
vài tên lính. Cũng trong năm này, đồng chí Minh Sừng cũng hy
sinh trong một trận chống càn, để lại con thơ chưa tròn 1 tuổi.
Ngày 20/12/1968, Ban Thường vụ Phân khu 4 họp tại căn
cứ suối Cù ở phía Bắc suối Cả, do đồng chí Lê Quang Chữ chủ
trì, quyết định: Chuẩn bị mọi mặt, đầu năm 1969 mở hai đại
hội “Bình bầu chiến sĩ thi đua - dũng sĩ diệt Mỹ” và “Đaị hội
đại biểu quốc dân”. Đầu tháng 2/1969, Đại hội chiến sĩ thi đua
Phân khu 4 khai mạc, hơn 200 đại biểu dự. Đại hội nghe báo
cáo điển hình và các trận đánh của các lực lượng vũ trang, du
kích xã; Phước Thọ và Phước Long báo cáo 2 điển hình bắn tỉa
thiện xạ là Bé Vân, Minh Sừng.
Tháng 3/1969, Nông hội Phân khu 4 mở đợt tập huấn cho
cán bộ cốt cán cấp huyện về nhiệm vụ “bám ruộng đồng đẩy
mạnh sản xuất”. Đoàn đại biểu Long Thành, Nhơn Trạch, Thủ
Đức về Phước Thái đến Cầu Vạt thì trúng bom B52 rải thảm.
150

16 Pages 151-160

▲back to top


16.1 Page 151

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Tháng 4/1969, đồng chí Lê Đức Sanh chỉ đạo Nhơn Trạch
tập trung lực lượng chống phá địch bình định, giành quyền làm
chủ, xây dựng thế và lực mới ở các xã quanh Lòng Chảo. Làm
việc xong với Huyện ủy, anh xuống kiểm tra tình hình Phước
Thiền, Phú Mỹ. Vừa đến căn cứ Phước Thiền, đồng chí lọt vào
vòng vây lính Thái. Chúng rải quân từ sở Ba Lương đến đầu sở
Ông Cố, cứ vài mét một tên trên cự ly gần chục kilômét. Cuộc
càn kéo dài một tuần, gây tổn thất nặng cho đội du kích Phước
Thiền. Đồng chí Năm Sanh phải nhịn đói, nhịn khát khi vượt
qua thử thách ác liệt này.
Năm 1969 là năm bọn Mỹ ngụy phản kích quyết liệt trên
chiến trường Nhơn Trạch, quân Mỹ, Thái Lan, lính ngụy sư
18 thường xuyên đổ quân càn quét địa bàn Nhơn Trạch, rừng
Nhơn Trạch bị bom pháo chà xát, không ngày nào vắng tiếng
bom pháo. Có lúc, tổng quân số giặc huy động càn quét lên đến
hơn 20 ngàn quân, lớn hơn số dân cư trú ở huyện.
Trên chiến trường Nhơn Trạch, bọn địch xây dựng, phát
triển thêm một số căn cứ lớn như trung đoàn Thái Lan phiên
hiệu Mãng xà vương đóng ở Đồng Lớn, Phước Thọ - Phước
An, thực hiện chiến thuật “tát nước bắt cá”, dùng cả trăm xe
tẹt, hàng chục xe tăng và bộ binh Mỹ yểm trợ, ủi phá, chia cắt
khu rừng nguyên sinh. Chỉ trong vòng 2 năm 1969 - 1970, Mỹ
và bọn chư hầu đã san bằng gần 10.000ha. Nhiều căn cứ các
cơ quan huyện, các xã bị phá hủy; lực lượng quân dân ở Phước
Thọ, Phước An bị chia cắt với Huyện ủy ở khu Lòng Chảo, chịu
nhiều tổn thất.
151

16.2 Page 152

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Từ 15 giờ 30 ngày 14/7/1969, địch dọn bãi ở Trảng Lớn,
Hang Nai, đưa 45 xe ủi, xe tăng, thực hiện kế hoạch ủi phá địa
hình khu Lòng Chảo. Ngày đầu, chúng dàn hàng ngang như thả
vạt cày ủi từ Phước Thọ, Phước Long, Phước Lai đến Phước
Kiển. Dưới đất, tiếng máy gầm rú ầm đùng của xe ủi, xe tăng.
Trên trời, máy bay L19, cá lẹp (OH5, OH6) quần đảo quan sát
sẵn sàng phóng hỏa tiễn. Ủi ngày đầu không đụng lực lượng
chống trả, chúng rất hí hửng. Trong đêm, đồng chí Huyện đội
trưởng (Tám Quyết) lệnh cho xưởng công binh đổ 10 khối
thuốc nổ (mỗi khối 10 - 12kg) để công binh, trinh sát gài giáp
mí đất địch đang ủi; du kích xã Phước An, Phước Thọ dùng đầu
đạn cải tiến thành mìn gài nơi địch sẽ ủi tới. Sáng 15/7/1969,
địch ủi qua Phước An, Phước Thọ, mìn nổ phá hủy hai xe tăng,
trực thăng xuống lấy xác, bị du kích phục bắn rơi 1 chiếc; trận
đánh mở đầu phong trào đánh xe và bắn rơi máy bay địch, cổ
vũ lực lượng vũ trang trong toàn huyện.
Tháng 10/1969, một đơn vị lính Mỹ đóng chốt tại miếu
Ông Thiện; du kích xã Phước Long phối hợp D240 tập kích diệt
12 lính Mỹ, buộc chúng bỏ chốt rút chạy.
Phong trào bắn máy bay được thực hiện sôi động. 9 giờ
sáng ngày 15/12/1969, một chiếc trực thăng rà thấp lùng sục
ven Mu Rùa (Đồng Lớn) cách căn cứ quân y của huyện Nhơn
Trạch chừng 500 mét. Phối hợp với phong trào diệt máy bay
rà thấp, bộ đội, du kích các xã chủ động đẩy mạnh hoạt động
võ trang. Đối với những xã bị địch khống chế mạnh như Phú
152

16.3 Page 153

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Thạnh, Phước Kiển, Phước Thọ, Phước Long, Phước Lai, Tam
Phước, Long An thì huyện tăng cường thêm cán bộ về hỗ trợ xã
gây dựng cơ sở.
Sau cuộc họp Ban Thường vụ Phân khu 4 đầu tháng
2/1970, đồng chí Chín Lê và đồng chí Nguyễn Hải đi khu Lòng
Chảo chuẩn bị địa điểm đại hội, đúng lúc hàng trăm xe quân
sự Mỹ đổ quân càn quét dài ngày thực hiện việc “lột da Lòng
Chảo”. Tình hình không cho phép mở Đại hội ở khu Lòng Chảo
Nhơn Trạch, Ban Thường vụ Phân khu 4 bàn, chọn khu căn cứ
Ông Trữ làm địa điểm tiến hành Đại hội. Tại Đại hội, đồng chí
Huỳnh Thị Phượng (người xã Phước Long), Bí thư Đảng ủy
Cao Su được bầu Ủy viên Ban Thường vụ Phân khu 4.
Cuối tháng 3/1971, đoàn cán bộ phân khu gồm Nguyễn
Văn Thông, Nguyễn Văn Y (Phó ban Kinh tài tỉnh), Quang,
Phương và Liễu (vợ đồng chí Hai Thông), từ khu Lòng Chảo
vượt đường 17 ở xã Phú Mỹ băng ra cánh đồng miễu Dinh Ông
bị một trung đội lính bảo an đóng quan, cả đoàn phải lội qua
sông nước đang ròng chảy xiết để tránh giặc, cả đoàn suýt bị
nước cuốn trôi, một đồng chí hy sinh (đồng chí Phương).
Chiều 25/8/1971, đồng chí Nguyễn Văn Thông cùng đồng
chí Tám Huệ - Ủy viên Thường vụ Quận ủy Long Thành - từ
trạm giao liên sông Cả đi qua xóm Gò, đường 15 thì lọt ổ phục
kích của địch ở giữa cánh đồng Phước Kiển, Phước Lai. Cả
hai nằm dưới ruộng đầy nước. Tổ giao liên dẫn đường nổ súng
chống trả quyết liệt. Máy bay trực thăng đến quần đảo, thả pháo
153

16.4 Page 154

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
sáng rực trời. Chúng bắn nhiều trái rốc-két khiến cả ba giao liên
hy sinh. Đồng chí Hai Thông và đồng chí Tám Huệ thoát nạn.
Hôm sau, Tám Huệ đến căn cứ Rừng Sác Bà Kí - Cầu Mít rồi
cùng đồng chí Trần Văn Đức và ba giao liên từ Cầu Mít băng
dọc cánh đồng Phước Lai - Phước Kiển, lại bị phục kích, ba anh
em dẫn đường và đồng chí Tám Huệ hy sinh, đồng chí Đức bị
thương lòi ruột, phải gượng sức lấy ny-lông buột vết thương,
hai tay ôm bụng ráng bò về đến căn cứ Cầu Mít thì ngất xỉu.
Tháng 10/1970, Tỉnh ủy rút đồng chí Ba Hạnh (Nguyễn
Công Hạnh), Bí thư Huyện ủy Nhơn Trạch về tỉnh, điều động
chí Nguyễn Văn Xuân - Phó Bí thư Huyện ủy Long Thành về
lại Nhơn Trạch thay đồng chí Ba Hạnh làm Bí thư Nhơn Trạch.
Huyện ủy Nhơn Trạch phải quyết tâm bám trụ, chỉ đạo các
xã thuộc hệ đường 17, 19 phát động quần chúng sản xuất và
đấu tranh chống phá bình định của giặc; các ngành cấp huyện
phân công cán bộ xuống xã, vừa công tác vừa phân tán lực
lượng tránh tập trung để giảm bớt hy sinh tổn thất; giữ vững
phong trào trong xóm ấp. Phước Long, Phước Thọ giữ vững địa
bàn, vừa bảo vệ cán bộ huyện, vừa củng cố lực lượng chuẩn bị
chuyển thế trận, giành lại quyền làm chủ địa bàn.
Năm 1971, đồng chí Chín Tấn được huyện rút về, làm
Phó ban Binh vận; đồng chí Huỳnh Văn Dặm (Năm Dặm) thay
làm Bí thư xã Phước Long. Đến năm 1973, đồng chí Chín Tấn
lại được phân công Bí thư Chi bộ Phước Long trong một thời
gian ngắn (thay đồng chí Năm Dặm được rút về huyện) trước
154

16.5 Page 155

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
khi trở lại huyện nhận nhiệm vụ Trưởng ban Binh vận (bổ sung
Huyện ủy viên).
2. Chuyển thế trận, mở rộng vùng làm chủ
Tháng 5/1971, Trung ương Cục miền Nam quyết định
giải thể Ban Cán sự T7, thành lập 2 Phân khu: Phân khu Thủ
Biên và Phân khu Bà Rịa. Các huyện Long Thành, Nhơn Trạch
cùng với Đảng ủy Cao Su nhập vào Phân khu Bà Rịa.
Tháng 7/1972, Huyện ủy Nhơn Trạch do đồng chí Phạm
Thanh Lý, quyền Bí thư Huyện ủy (thay đồng chí Phạm Minh
Chính, Bí thư Huyện ủy hy sinh vào năm 1971) triệu tập hội
nghị 30 cán bộ chủ chốt tại địa đạo Phước An quán triệt Chỉ thị
33. Hội nghị tập trung thảo luận và xác định: vùng trọng điểm
thứ 2 gồm các xã: Phước Thọ, Phước Long, Phước Lai, Phước
Kiển, cần sử dụng nội tuyến kết hợp với lực lượng vũ trang
huyện và du kích xã tập trung tiêu diệt các đoàn bình định nông
thôn.
Đầu tháng 9/1972, Ban Thường vụ Khu ủy miền Đông
triệu tập hội nghị tập trung bàn, quyết định ba vấn đề quan
trọng:
1. Sử dụng toàn bộ lực lượng thực hiện nhiệm vụ giành
dân lấn đất với địch trong mùa khô 1972-1973.
2. Chuẩn bị triển khai chỉ thị số 08/CT của Thường vụ
Trung ương Cục về “gấp rút xây dựng phát triển, bố trí lực
lượng chính trị thành thế chiến lược vững mạnh, kịp thời đáp
155

16.6 Page 156

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
ứng yêu cầu, trách nhiệm trước mắt. Hoàn chỉnh việc trang bị
cho cán bộ các cấp và đảng viên về tinh thần và vật chất vững
chắc nhằm giành thắng lợi trước mắt và sẵn sàng đối phó với
mọi tình huống phát triển của tình hình”.
3. Thông báo Quyết định của Trung ương Cục: Giải thể
các Phân khu, lập lại Khu ủy miền Đông, lập lại các tỉnh Biên
Hòa và Bà Rịa-Long Khánh. Huyện Nhơn Trạch thuộc tỉnh
Biên Hòa. Phước Long, Phước Thọ vẫn thuộc Nhơn Trạch.
3. Tham gia chiến dịch Nguyễn Huệ
Hội nghị Ban Chấp hành Tỉnh ủy Biên Hòa họp phiên
đầu tiên từ ngày 15 đến 20/10/1972 xác định: “tỉnh Biên Hòa
có vị trí chiến lược quan trọng, địch xây dựng nhiều căn cứ
quan trọng như: sân bay Biên Hòa, kho bom Thành Tuy Hạ, Bộ
Tư lệnh Quân đoàn 3, Nha cảnh sát đặc biệt miền Đông, tổng
kho Long Bình, căn cứ Nước Trong. Biên Hòa chưa có xã giải
phóng như một số địa phương khác, nhưng cán bộ huyện, xã
đều bám được địa bàn, bám dân xây dựng cơ sở, phát động tổ
chức phong trào quần chúng nổi dậy, thực lực cách mạng nơi
nào cũng phát triển.
Sau hội nghị, các đồng chí Ủy viên Thường vụ và Tỉnh ủy
viên nhanh chóng tỏa đi khắp các địa phương triển khai nghị
quyết và xây dựng kế hoạch hoạt động cụ thể. Xã Phước Thọ,
Phước Long được đồng chí Nguyễn Văn Thông triển khai nghị
quyết.
156

16.7 Page 157

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Ngày 23/12/1972, Thường vụ Trung ương Cục chính thức
ra quyết định Ban Chấp hành Tỉnh ủy Biên Hòa gồm 19 đồng
chí, do đồng chí Nguyễn Trọng Cát - Ủy viên Thường vụ Khu
ủy miền Đông làm Bí thư Tỉnh ủy; Phó Bí thư Tỉnh ủy là đồng
chí Nguyễn Văn Thông, Phan Văn Trang. Theo quyết định này,
đồng chí Nguyễn Văn Xuân (Bí thư Huyện ủy Nhơn Trạch) là
Tỉnh ủy viên phụ trách địa bàn Nhơn Trạch. Đại hội đại biểu
Trung đoàn 4 phối hợp tại địa bàn Nhơn Trạch gồm 2 tiểu đoàn
(Tiểu đoàn 1 và Tiểu đoàn 4). Xã Phước Thọ, Phước Long
thường xuyên phối hợp với Tiểu đoàn 4 xây dựng lực lượng và
tổ chức đánh địch trên địa bàn. Đáng kể là trận đánh phối hợp
du kích địa phương với bộ phận thuộc Tiểu đoàn 4 diệt gọn bọn
bình định áo đen tại nhà ông Sáu Hữu ở Phước Thọ năm 1973.
V. LÃNH ĐẠO XÂY DỰNG THẾ TRẬN, NẮM THỜI
CƠ, THAM GIA TỔNG TIẾN CÔNG VÀ NỔI DẬY, GIẢI
PHÓNG QUÊ HƯƠNG (1973 - 30/4/1975)
1. Lãnh đạo quân dân giữ vững địa bàn, chống lấn
chiếm sau Hiệp định Paris
Thắng lợi trên chiến trường miền Nam của quân giải
phóng buộc các bên cùng ký với đại diện Việt Nam Dân chủ
Cộng hòa và Cộng hòa miền Nam Việt Nam Hiệp định Pari
ngày 27/1/1973; Hiệp định gồm 23 điều, trong đó các điều chủ
yếu ghi nhận mong muốn của quân dân cả nước: Hoa Kỳ và
các nước khác tôn trọng độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh
thổ của Việt Nam; ngừng bắn trên toàn Việt Nam bắt đầu từ 27
157

16.8 Page 158

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
tháng 1 năm 1973; các bên cam kết tôn trọng những nguyên tắc
thực hiện quyền tự quyết của nhân dân miền Nam Việt Nam;
nhân dân miền Nam Việt Nam sẽ quyết định tương lai chính trị
của mình; sự tái thống nhất Việt Nam sẽ được thực hiện từng
bước bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở bàn bạc và thỏa
thuận giữa miền Bắc và miền Nam Việt Nam, không bên nào
cưỡng ép hoặc thôn tính bên nào và không có sự can thiệp của
nước ngoài. Như vậy, về mặt quân sự, buộc Mỹ và đồng minh
phải rút khỏi miền Nam Việt Nam, ngừng tấn công miền Bắc.
Coi như mục tiêu đấu tranh của quân giải phóng miền Nam đã
thắng lợi cơ bản.
Sau hai tháng thực hiện Hiệp định Paris, ngày 31/3/1973,
Ban Chấp hành Tỉnh ủy Biên Hòa họp phân tích tình hình: địch
tăng cường liên tục mở rộng cuộc hành quân cảnh sát vào các
xóm ấp (nông thôn) và khu phố (thị trấn, tỉnh lỵ Biên Hòa), phân
loại quần chúng khủng bố những ai chúng nghi ngờ. Chúng ráo
riết bắt lính, đơn quân để bù số bỏ ngũ, rã ngũ sau khi Hiệp
định Paris ký kết. Chúng buộc nhân dân sơn cờ vàng ba sọc đỏ
lên nóc hoặc cửa nhà, rêu rao “nơi nào có “cờ quốc gia” đều
thuộc “vùng chính phủ Việt Nam cộng hòa” kiểm soát”. Chúng
đẩy mạnh chiến tranh tâm lý, vu khống phía giải phóng “vi
phạm lệnh ngưng bắn”, gây tâm lý không tin vào pháp lý của
Hiệp định Paris “hiệp định kí vậy thôi, chớ không có giá trị gì”.
Chúng “cảnh sát hóa” bộ máy chính quyền xã, thúc ép bọn ác
ôn bung ra hoạt động vùng ven. Chúng đàn áp phong trào đấu
tranh đòi hòa bình, đòi các quyền tự do, dân sinh dân chủ. Đặc
158

16.9 Page 159

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
biệt, chúng ngăn cấm không cho nhân dân trở về ruộng đồng
để sản xuất.
Từ giữa tháng 3/1973, địch mở các cuộc hành quân lấn
chiếm nhiều vùng nông thôn trong tỉnh. Nguyễn Văn Thiệu
ban hành luật “Người cày có ruộng” ngày 23/6/1973 hòng nắm
đông đảo nông dân. Trong xóm ấp, chúng tăng cường tổ chức
gián điệp, chỉ điểm, chú trọng huấn luyện và trang bị vũ khí
cho lực lượng phòng vệ dân sự. Ý đồ của địch là tập trung lấn
chiếm vùng giải phóng, xóa thế “da beo”, đẩy lực lượng cách
mạng ra xa, đóng chốt giữ các đường giao thông và các địa bàn
do chúng kiểm soát.
Tỉnh ủy chỉ đạo các lực lượng vũ trang kiên quyết chốt
giữ vùng giải phóng, đánh địch nống ra vi phạm Hiệp định
Paris và quan tâm lãnh đạo tư tưởng tiến công chống tư tưởng
hữu khuynh sợ địch tố cáo ta vi phạm hiệp định.
Tỉnh ủy thông qua kế hoạch cụ thể triển khai thực hiện hai
chỉ thị 02 và điện số 775 của Thường vụ Trung ương Cục: “Tập
trung chỉ đạo tấn công bằng ba mũi vũ trang - chính trị - binh
vận nhằm chống địch vi phạm hiệp định, giữ vùng ta và không
ngừng phá thế kềm kẹp của địch đi đôi với đẩy mạnh phong
trào mỗi địa phương, xã, thị trấn, huyện, thị xã quan tâm đúng
mức công tác phát triển lực lượng cách mạng tại chỗ”.
Ngay sau hội nghị Tỉnh ủy, đồng chí Nguyễn Trọng Cát -
Bí thư Tỉnh ủy đi chiến trường Nhơn Trạch kiểm tra tình hình
cụ thể, trực tiếp chỉ đạo Đảng bộ Nhơn Trạch triển khai thực
159

16.10 Page 160

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
hiện nghị quyết của Tỉnh ủy. Quân dân Phước Long, Phước
Thọ được trực tiếp nghe đồng chí Nguyễn Trọng Cát truyền đạt
chỉ thị của Tỉnh ủy.
Giữa tháng 4/1973, Hai Tấn (Trần Minh Tấn), từng là Bí
thư Quận ủy Long Thành ra đầu hàng địch, dẫn giặc về phá
8 chi bộ, bắt và giết 16 đồng chí đảng viên, bắt đưa đi tù đày
hơn 100 cơ sở cách mạng ở nhiều xã trong huyện Long Thành.
Hành động phản bội của y gây khó khăn lớn cho phong trào
cách mạng hai huyện Long Thành, Nhơn Trạch và vùng cao su
Bình Sơn. Nguyên nhân sâu xa: Hai Tấn bị biến chất, sa đọa
trong lối sống ưa nhậu nhẹt bê tha, quan hệ trai gái bất chính.
Huyện ủy đã giáo dục kiểm điểm, Tỉnh ủy thi hành kỷ luật cách
chức Bí thư song y không tu tâm dưỡng tính mà bất mãn cam
tâm nhảy ra làm tay sai cho giặc, phản dân hại nước. Ta đã mấy
lần tìm cách diệt nhưng y ranh ma lủi trốn thoát sự trùng phạt
của cách mạng.
Tháng 6/1973, Thường vụ Trung ương Cục chỉ đạo tách
tỉnh Biên Hòa làm hai bộ phận. Tỉnh Biên Hòa không có thị xã
Biên Hòa (còn gọi là tỉnh Biên Hòa Nông thôn) gồm các huyện
Vĩnh Cửu, Thống Nhất 1, Long Thành, Nhơn Trạch, Duyên Hải,
Tân Uyên, vùng cao su Dĩ An.
Ban Chấp hành Tỉnh ủy Biên Hòa gồm các đồng chí:
Nguyễn Văn Thông (Quyền Bí thư Tỉnh ủy); Nguyễn Hải (Phó
1  Huyện Trảng Bom được Ban Thường vụ Tỉnh ủy Biên Hòa quyết định đổi
tên thành huyện Thống Nhất vào tháng 5/1973.
160

17 Pages 161-170

▲back to top


17.1 Page 161

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Bí thư Tỉnh ủy), Nguyễn Việt Hoa (Phó Bí thư Tỉnh ủy); Nguyễn
Công Hạnh (Ủy viên Thường vụ); và các ủy viên: Nguyễn Văn
Xuân, Nguyễn Văn Bảo, Nguyễn Văn Bờ, Huỳnh Văn Dậm,
Lương Văn Tấn, Lê Quốc Bình, Út Đoàn, Nguyễn Thị Ngọc
Liên, Phạm Hòa, Lê Quân, Lưu Thị Huấn, Trần On, Nguyễn
Quang Đạo.
Về phía địch, từ tháng 6 đến hết năm 1973, ở hai huyện
Long Thành và Nhơn Trạch, nhiều tiểu đoàn bảo an, nhiều tiểu
đoàn thuộc sư 18 quân đội Sài Gòn đóng quân ở căn cứ Nước
Trong làng Cô Nhi dọc quốc lộ 15. Địch tập trung hàng trăm xe
quân sự, xe ủi kết hợp một số chức sắc đạo Thiên Chúa ủi phá
khu vực Bàu Năng, Phước Hòa xã Long Phước. Hơn một chục
đoàn cán bộ bình định nông thôn được tung về hai huyện Long
Thành, Nhơn Trạch tiến hành kềm kẹp gắt gao, gây tình hình
căng thẳng ở nông thôn.
Mặt khác, quân lực Sài Gòn tập trung binh lực đánh chiếm
các khu vực Lòng Chảo để giành dân, lấn đất; tháng 3/1973
địch tập trung lực lượng tổ chức cuộc càn quét vào căn cứ Lòng
Chảo với bộ binh cùng hàng trăm xe ủi, xe tăng, có máy bay,
pháo binh yểm trợ, thực hiện ủi phá rừng. Chúng dội xuống
khu Lòng Chảo hàng ngàn tấn bom đạn. Quân giải phóng quyết
liệt đánh trả để bảo vệ vùng làm chủ. Từ ngày 15/5 đến ngày
30/5/1973, lực lượng du kích các xã vùng Lòng Chảo phối hợp
D240 đánh hàng trăm trận, đánh bộ binh, đánh xe tăng, đánh xe
ủi, phá hủy 7 xe ủi, tiêu diệt nặng 2 trung đội ngụy.
161

17.2 Page 162

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
2. Phát triển thế trận tiến công địch
Tháng 11/1974, Ban Thường vụ Tỉnh ủy họp mở rộng bao
gồm các đồng chí trong Ban Chấp hành Tỉnh ủy nhằm: “đánh
giá tình hình địch và ta, dự kiến xu thế phát triển tình hình trong
tỉnh và toàn Miền, trên cơ sở đó đề ra một số nhiệm vụ cụ thể
trong mùa khô 1974 - 1975. Hội nghị chủ trương tiếp tục đẩy
mạnh kết hợp chặt 3 mũi: vũ trang, chính trị, binh vận tại cơ
sở; mở mảng, mở vùng khi có thời cơ. Các lực lượng vũ trang
trên địa bàn tỉnh bao vây tiêu diệt một số đơn vị bảo an, dân vệ
và bộ máy kềm kẹp ở phân, chi khu, ấp, xã, bức hàng đồn bót
vùng tranh chấp, cắt đứt giao thông trên các trục lộ 1, 15, 17,
19 và sông Lòng Tàu; khẩn trương tạo thế và lực mới làm thay
đổi tương quan lực lượng giữa ta và địch.
Phương hướng phấn đấu trong mùa khô 1974 - 1975 là:
Kết hợp chặt ba mũi vũ trang, chính trị, binh vận tại cơ sở với
lực lượng của huyện, tỉnh liên tục tiến công địch giành quyền
làm chủ tại ấp xã, đồng thời kết hợp với lực lượng của trên
đứng trên địa bàn tỉnh làm tiêu hao, tiêu diệt thật nhiều sinh lực
địch, mở mảng, mở vùng, khi có thời cơ.
Mục tiêu cụ thể là chuyển hầu hết các ấp xã vùng tranh
chấp lên thế tranh chấp mạnh và vùng giải phóng. Chuyển vùng
địch kềm, vùng di cư, vùng di dân, thị trấn, thị tứ thành vùng
tranh chấp với nhiều mức độ khác nhau, xây dựng cơ sở các
đoàn thể quần chúng, phát triển đoàn viên, đảng viên đảm bảo
lãnh đạo phong trào. Theo mục tiêu này, xã Phước Thọ, Phước
162

17.3 Page 163

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Long thuộc vùng tranh chấp chuyển lên thế tranh chấp mạnh.
Huyện ủy Nhơn Trạch tập trung tổ chức thực hiện tấn
công địch trong đợt mở màn đầu mùa khô 1974 - 1975 trên địa
bàn. Vùng trọng điểm của huyện được xác định là các xã dọc
lộ 17, 19, từ Phú Hội, Phú Mỹ, Phước Thiền đến các xã Phước
Kiển, Phước Lai, Phước Long và Phước Thọ.
Mở đầu chiến dịch mùa khô 1974 - 1975, tỉnh điều động
D240 sang vùng trọng điểm Nhơn Trạch. Lực lượng tỉnh (D240
và D6), bộ đội huyện (đơn vị 19/5) cùng du kích các xã dọc các
trục lộ 17 và 19, đồng loạt tiến công địch vào ngày 10/11/1974.
Sau 3 ngày chiến đấu, các xã Phước Thiền, Phước Long, Phước
Thọ, ta đã tiêu diệt hơn 100 tên địch trong đó có 43 tên bảo an,
buộc địch phải đưa chiến đoàn 48 sư 18 đến đối phó.
Tháng 12/1974, theo chỉ thị của Tỉnh ủy, Tỉnh đội điều
động Tiểu đoàn 240 xuống địa bàn huyện Nhơn Trạch, cùng với
tiểu đoàn 6 đặc công và lực lượng địa phương huyện đánh địch
càn quét để bảo vệ khu căn cứ Lòng Chảo. Từ ngày 12/12/1974,
D240 và D6 phối hợp cùng du kích Phước Thọ dùng hỏa lực
tiến hành bao bó đồn Phước Thọ, Phước Long 7 ngày đêm.
Đại bộ phận lực lượng của Tiểu đoàn, kết hợp lực lượng huyện
phục kích trên trục lộ 19 (đoạn giữa Phước Long, Phước Thọ)
để đánh địch đi giải tỏa. Sau 4 ngày đêm bị bao bó, bọn địch ở
đồn Phước Thọ, Phước Long rất hoang mang.
Địch yêu cầu Tiểu khu Biên Hòa cho máy bay tiếp tế
lương thực và nước. Đồng thời, Tiểu khu Biên Hòa điều động
163

17.4 Page 164

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
tiểu đoàn bảo an 346 xuống Nhơn Trạch giải tỏa; đi từ Biên
Hòa hành quân về Nhơn Trạch theo trục lộ 19 với một trung
đội mở đường. Bộ đội huyện và du kích xã lập tức nổ súng diệt
ngay trung đội này trong những phút đầu tiên, thu 12 súng.
Cùng lúc ở hướng chủ yếu, Tiểu đoàn 240 nổ súng tấn công vào
đội hình địch. Sau 1 giờ 40 phút chiến đấu, ta diệt đại đội đi đầu
của địch trên 70 tên, chúng bỏ lại một số súng và xác chết, rút
chạy về phía sau không dám tiến lên. Bộ Tư lệnh quân đoàn III
ngụy ở Biên Hòa cho máy bay lên đánh trái màu phân tuyến,
ném bom để ngăn chặn không cho lực lượng ta xung phong và
xóa dấu vết của chúng. Đúng 16 giờ cùng ngày, chúng rút về
Tiểu khu Biên Hòa.
Hai ngày sau, địch điều một đơn vị của sư đoàn 18 xuống
Nhơn Trạch để giải tỏa cho đồn Phước Thọ, Phước Long. Căn
cứ tình hình thực tế, để bảo toàn lực lượng sau 4 ngày đêm phục
kích, Tỉnh đội lệnh cho các đơn vị rút khỏi vị trí, sẵn sàng chờ
lệnh chiến đấu. Sau khi giải tỏa đồn Phước Thọ, Phước Long,
khai thông đường 19, tối ngày 20/12/1974, địch cụm lại đóng
quân dã chiến trên đường ủi ngã ba Phước Lai. Nắm được tình
hình, Tỉnh đội lệnh cho D240 bắn pháo vào chỉ huy sở của địch,
đồng thời cho một bộ phận bộ binh trang bị mạnh tập kích vào
cụm tiền tiêu địch. Kết quả ta diệt trên 20 tên địch. Bị thiệt hại
nặng, sáng ngày 21/12/1974, địch rút toàn bộ lực lượng về Biên
Hòa. Trận đánh thể hiện được khả năng chiến đấu của lực lượng
vũ trang địa phương, ít thắng nhiều, phối hợp tốt giữa các đơn
vị, làm cho địch chủ động thành bị động. Lính trong đồn Phước
164

17.5 Page 165

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Thọ, Phước Long hết thói hung hăng, co cụm trong đồn, không
dám bung ra càn quét. Do đó, lực lượng cách mạng làm chủ
được nhiều xóm ấp.
Chiều 9/12, Huyện ủy sơ bộ kiểm điểm đánh giá tình
hình. Trước giờ nổ súng, địch có cảnh giác điều quân đối phó,
tuy vậy địch vẫn bất ngờ khi ta tấn công, hàng chục tên bị chết,
bị thương, 7 đội phòng vệ dân sự bị giải tán, hàng chục tên tề
xã, tề ấp bỏ việc, các đồn bót Phú Mỹ, Phước Long, Phước Thọ
và đồn Gò Cát (Phước An) bị lực lượng 3 mũi vũ trang, chính
trị, binh vận bao vây. Đoàn 10 cũng phối hợp với du kích Phước
An tiến công vây đánh thiệt hại nặng 1 trung đội bảo an ở đồn
Vũng Gấm.
Đến ngày 31/12/1974, 12 ấp ở huyện Long Thành và
Nhơn Trạch đã được giải phóng, nhiều đồn bót trên trục lộ 17,
19 bị bao vây. Nhiều khu vực liên hoàn được giải phóng như
sở cao su Bình Sơn, các xã: Tam An, Phước Thái, Phước Thọ,
Phước An.
Từ ngày 16 đến ngày 20/1/1975, địch đưa một chiến đoàn
của sư 18 có xe tăng, máy bay, pháo binh yểm trợ mở cuộc
hành quân càn quét ven Rừng Sác, khu vực Vũng Gấm, Bà
Bông, Phước An, Phước Thọ, đồng Mu Rùa. Mục tiêu của địch
là các cơ quan trọng yếu như trạm dân y, cơ sở hậu cần, xưởng
sản xuất vũ khí của Đoàn 10 Rừng Sác. Đêm 20/1, chúng đóng
quân dã chiến tại vườn điều Phước Thọ. D240 kết hợp với lực
lượng Đoàn 10, dùng hỏa lực pháo kích vào chỉ huy sở của
165

17.6 Page 166

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
địch, đồng thời cho bộ binh tập kích vào cụm dã chiến của
chúng. Kết quả: Diệt trên 100 tên, phá hủy 5 xe tăng. Sáng
ngày 21/1/1975, toàn bộ chiến đoàn địch rút về Biên Hòa. Trận
này ta gây tổn thất nặng một chiến đoàn của sư 18, phá tan âm
mưu càn quét đánh phá vùng căn cứ Lòng Chảo ven Rừng Sác,
giữ vững vùng bàn đạp, bảo tồn được lực lượng và các cơ quan
trọng yếu của huyện.
3. Phối hợp tiến công và nổi dậy giải phóng quê hương
Từ cuối năm 1974 đến đầu năm 1975, tình hình chiến
trường miền Nam có nhiều thay đổi tạo lợi thế cho cách mạng.
Đến tháng 3/1975, thắng lợi lớn và thời cơ lớn cho phép mở
chiến dịch Hồ Chí Minh tổng tiến công vào Sài Gòn kết thức
chiến tranh.
Ngày 4/2/1975, du kích xã Phước Long, Phước Thọ kết
hợp với lực lượng Đoàn 10 Đặc công Rừng Sác bao vây đồn
Phước Long và đồn Phước Thọ, đồng thời phục kích diệt bọn
tiếp viện. Địch cho tiểu đoàn bảo an 340 đến giải vây nhưng
bị mũi phục kích đẩy lùi. Hôm sau địch điều 2 tiểu đoàn gồm
D318 chiến đoàn cơ giới và D258 biệt động quân, có máy bay
yểm trợ tràn xuống giải vây mới rút được số quân ở 2 đồn trên
về quận. Đồn bỏ trống. Trong đợt này, du kích xã và Đoàn 10
diệt 67 tên, phá 5 xe quân sự.
Then chốt của chiến dịch Hồ Chí Minh là trận thắng
tiến công tuyến phòng thủ Xuân Lộc - Long Khánh từ 9 đến
21/4/1975. Chuẩn bị vào chiến dịch Hồ Chí Minh, Tỉnh ủy Biên
166

17.7 Page 167

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Hòa khẩn trương triển khai nhiệm vụ trên địa bàn. Tình hình
ở Long Thành, Nhơn Trạch sôi động, sẵn sàng làm nhiệm vụ
được phân công.
Ngày 31/3/1975, Ban Chấp hành Tỉnh ủy Biên Hòa họp,
nhận định thời cơ chiến lược đã xuất hiện; và quyết định: “Khẩn
trương lãnh đạo toàn Đảng, toàn quân, toàn dân trong tỉnh sẵn
sàng khi có lệnh tổng công kích, tổng khởi nghĩa, giải phóng
toàn tỉnh”. Theo đó, nhiệm vụ của Huyện ủy Long Thành,
Nhơn Trạch được giao: tăng cường 160 cán bộ, ban, ngành cho
cho Long Thành, Nhơn Trạch; sử dụng toàn bộ lực lượng nội
tuyến, cơ sở cảm tình phục vụ cho đợt tổng công kích, tổng
khởi nghĩa; giải phóng đến đâu, tổ chức cứu đói, cấp lương
thực, phương triện đưa dân về quê cũ; không để sai sót trong
thực hiện chính sách thương binh, liệt sĩ; chuẩn bị ít nhất 100
xuồng, ghe, tàu thuyền tại phà Cát Lái (xã Phú Hữu) đưa bộ đội
vượt sông tiến về Sài Gòn; các đồng chí Nguyễn Văn Thông,
Lê Quang Thành, Nguyễn Công Hạnh, Trần On, Lê Quân (Chín
Dũng) được Tỉnh ủy phân công trực tiếp chỉ đạo chiến trường
Nhơn Trạch.
Sáng ngày 17/4/1975, Ban Thường vụ Tỉnh ủy họp, quyết
định: phát động tư tưởng tiến công giải phóng quê hương; dựa
vào lực lượng 3 mũi tại chỗ là chủ yếu; lập Ban Quân quản ở
xã, thị trấn, chuẩn bị cán bộ hình thành Ủy ban Nhân dân Cách
mạng lâm thời; tăng cường tập trung lực lượng vũ trang và đội
ngũ cán bộ, tổ chức chỉ đạo chặt chẽ từ huyện đến cơ sở công
167

17.8 Page 168

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
kích, khởi nghĩa từng phần, khi thời cơ cho phép, kịp thời đồng
loạt tiến công địch, giải phóng từng mảng, từng địa bàn.
Ngày 24/4/1975, cuộc họp liên tịch giữa một số đồng chí
chủ chốt trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy Biên Hoà với 3 đồng
chí trong Bộ Chỉ huy Quân đoàn 2 để phối hợp hành động hạ
quyết tâm: Đúng 17 giờ ngày 26/4/1975, bắt đầu tiếng súng
lệnh chiến dịch Hồ Chí Minh ở hướng Đông Sài Gòn; Sư đoàn
304 thuộc Quân đoàn 2, đánh chiếm ngã ba Thái Lan, khu căn
cứ Nước Trong, Long Bình, vượt xa lộ tiến về Sài Gòn. Đồng
chí Nguyễn Công Hạnh, Ủy viên Thường vụ, Chính trị viên
Tỉnh đội Biên Hòa đi cánh này. Sư đoàn 325, tiến công vào các
mục tiêu chi khu Long Thành, chi khu Nhơn Trạch và yếu khu
kho đạn Thành Tuy Hạ. D240 và D6 của tỉnh đánh cụm pháo
Phước Thiền và cầu Phước Thiền. Hướng phát triển của sư đoàn
325 vượt phà Cát Lái tiến về Sài Gòn. Cánh này hai đồng chí
Nguyễn Văn Thông - Quyền Bí thư Tỉnh ủy cùng đồng chí Trần
On - Tỉnh ủy viên, Tỉnh đội trưởng cùng đi; tổ chức điều động
100 xuồng thuyền có tại bến đò Cát Lái, xã Phú Hữu để góp
phần chuyển quân nhanh chóng tiến qua Thủ Đức - Sài Gòn.
Ngày 27/4/1975, bất ngờ, đồng chí Lê Quân, Tỉnh ủy
viên, Trưởng ban Tuyên huấn bị tàn quân phục kích, hy sinh tại
khu Lòng Chảo.
Quán triệt nhiệm vụ cấp trên giao, Huyện ủy Nhơn Trạch
chuẩn bị sẵn trên 200 tấn lương thực, thực phẩm, huy động
hàng trăm các chị, các má xã Phước Thọ, Phước Long tham gia
168

17.9 Page 169

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
nấu hàng vạn suất cơm cho bộ đội. Tỉnh đội Biên Hòa cử hai
cán bộ tiểu đoàn (Bảy Đức, Ba Thà), cùng Ban Dân vận Huyện
ủy do đồng chí Huỳnh Minh Tấn (người xã Phước Long) phụ
trách vận động nhân dân ven sông Đồng Nai chuẩn bị xuồng
ghe, giữ phà Cát Lái để đưa Sư 325 vượt sông Đồng Nai tiến
vào Sài Gòn.
Sáng ngày 27/4, trung đoàn 101 Sư 325 hành tiến về
hướng chi khu Nhơn Trạch vượt cầu Phước Thiền. Trước đó,
D240 đã diệt lính dân vệ ven lộ 17, chiếm giữ cầu Phước Thiền;
phối hợp xe tăng của bộ đội chủ lực khóa nòng cụm pháo 105 ly
ở Bến Sắn cùng du kích bao vây bức hàng, bức rút các đồn bót
dân vệ, bảo an ở Phú Hội, Long Tân dọn đường cho trung đoàn
101 Sư 325 hướng về mục tiêu chi khu Nhơn Trạch. Trung
đoàn 95 Sư 325 theo lộ 19 tiến về đường ủi Phước Lai cắt qua
Phước An, bao vây tấn công vào khu kho Thành Tuy Hạ. Địch
dựa trên cao điểm ngoan cố chống trả rất quyết liệt. Cuối cùng,
tên thiếu tá Châu chỉ huy phó dẫn hơn 1 tiểu đoàn ra đầu hàng
nộp súng.
Tại Chi khu Nhơn Trạch, Sư 325 tập trung xe tăng, bộ
binh tấn công dồn dập. Trung đoàn 101 tràn vào chiếm được
Chi khu. Tên Trung tá Phương, Quận phó Nhơn Trạch, ra hàng
dẫn theo gần 200 lính. Sau đó, trung đoàn 101 bàn giao chi khu
cho Ủy ban Quân quản Nhơn Trạch và lực lượng vũ trang địa
phương. Ban Thường vụ Huyện ủy chỉ đạo tiếp quản chi khu
lúc này đã tan hoang. Ủy ban Quân quản quận lị ra mắt nhân
dân gồm: đồng chí Ba Đạm là Chủ tịch, đồng chí Năm Thành
169

17.10 Page 170

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
là Phó Chủ tịch, các Ủy viên Tư Nhân, Năm Hải, Sáu Báo và
nữ đồng chí Sáu Vân. Đồng chí Phạm Thanh Lý, Bí thư Huyện
ủy chỉ đạo Đảng bộ cơ sở chỉ đạo lực lượng 3 mũi tại ấp, xã đã
bao vây bức rút, bức hàng số đồn bót địch còn lại.
Từ 11 giờ ngày 26/4, pháo 130 ly đã được lực lượng vũ
trang địa phương và nhân dân hỗ trợ kéo lên đặt ở nổng Ven
Lò và đồi Bình Phú, Vĩnh Tuy, chỉnh nòng súng, chờ lệnh dội
bão lửa vào sân bay Tân Sơn Nhất. Đến 17 giờ 30 ngày 29.4,
hai tiểu đội trinh sát của Sư 325 đã đến bến phà Cát Lái. Hàng
trăm xuồng ghe ém sẵn mé sông đưa Sư 325 vượt sông Đồng
Nai tiến về Sài Gòn.
Lực lượng ngụy quân đóng ở Thành Tuy Hạ do Thiếu tá
Trần Thành Châu, Phó chỉ huy trưởng cùng toàn bộ binh lính
kho Thành Tuy Hạ dù đã đầu hàng quân giải phóng nhưng một
số tàn quân vẫn ngoan cố, đã dùng pháo bắn ra ngoài, trúng khu
ấp Chợ của Phú Thạnh, làm cháy hàng chục căn nhà của dân.
Trong thời gian này, tình hình ở Phước Thọ, Phước Long
cùng các xã ven lộ 19 sôi động, tin thắng trận các nơi làm người
dân phấn khích, quân lính đóng đồn hoang mang, dao động; các
chi bộ mật, cơ sở mật bắt tay vào chuẩn bị cho nhiệm vụ nổi
dậy. Ngày 27/4/1975, các chi bộ mật các xã chuẩn bị đón cán
bộ Tỉnh ủy về truyền đạt trực tiếp nhiệm vụ giải phóng; má Ba
Giác ở Phước Long, má Bảy Thương ở Phước Thọ sẵn sàng,
nhưng đột ngột nghe đồng chí Lê Quân trên đường đi, bị phục
kích, hy sinh; cuộc họp không thành, kết thúc trong nước mắt.
170

18 Pages 171-180

▲back to top


18.1 Page 171

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Đến chiều 28/4/1945, cơ bản các xã ở huyện đều được giải
phóng, phần lớn do địch bỏ chạy hoặc lực lượng quần chúng
vận động lính giao đồn. Đồn Phước Long, Phước Thọ không
bóng giặc, lực lượng địa phương tiếp quản đồn trong niềm vui
khôn tả. Ở Phước Long, từ 6 giờ 00 ngày 28/4/1975, các đồng
chí Năm Nghĩa, Chín Tấn, Ba Kiên, Năm Tánh, Hai Tẻn xuất
hiện ở chợ Phước Long, huy động thanh niên xã phát loa báo
tin thắng trận, kêu gọi dân vệ nộp vũ khí. Từ sáng hôm sau, lực
lượng giải phóng làm chủ tình hình, mọi hoạt động diễn ra bình
thường, một số thanh niên được huy động tháo dỡ đồn Phước
Long; lúc đài loan tin Tổng thống Dương Văn Minh đầu hàng
cũng là lúc tháo dỡ xong đồn Phước Long.
Kết thúc cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ và chính
quyền tay sai, thắng lợi vẻ vang, nhưng tổn thất của quân dân
Phước Thọ, Phước Long cũng rất nặng nề, 160 cán bộ, chiến
sĩ đã hy sinh, 22 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng chịu nỗi đau mất
nhiều con cháu, người thân.
***
Sau Hiệp định Genève năm 1954, thực dân Pháp rút, đế
quốc Mỹ thế chân, lực lượng kháng chiến thì tập kết. Đế quốc
Mỹ thực hiện nhiều âm mưu, thủ đoạn tàn ác, thâm độc, tinh
vi hơn cả thực dân Pháp, nên người dân Phước Thọ, Phước
Long cùng quân dân Nhơn Trạch chịu nhiều gian khổ, mất mát,
hy sinh; kiên cường bám đất, vững tin theo cách mạng, anh
171

18.2 Page 172

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
dũng chiến đấu; cuối cùng giành được thắng lợi, góp phần giải
phóng quê hương.
Trong thời chống Mỹ quân dân xã Long Thọ diệt 1.070 tên
giặc, trong đó có 38 giặc Mỹ, 182 tên giặc Thái, bắt sống 83
tên, bao vây đánh chiếm đồn Phước Long, Phước Thọ 7 lần, 58
lần phá ấp chiến lược, diệt 21 tên ác ôn, binh vận 28 tên lính
ngụy, thu 438 súng các loại, thu 3 máy PRC- 25, phá 3 xe tăng,
2 xe GMC, thu 1máy rà mìn Thái Lan, bắn chìm 2 tàu bo bo, 7
ghe thuyền máy, trong nhiều trận chống càn.
Với những thành tích đạt được, ngày 31/3/1973, quân
dân Long Thọ được Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa
miền Nam Việt Nam tặng thưởng Huân chương Giải phóng
hạng Nhì. Ngoài ra, trong toàn xã, cá nhân và tập thể còn nhận
được 2 Huân chương Độc lập, 57 Huân chương Chiến sĩ giải
phóng hạng Nhất, 70 Huân chương Chiến sĩ giải phóng hạng
Nhì, 84 Huân chương chiến sĩ giải phóng hạng Ba, 35 Huân
chương Chiến thắng, 50 Huân chương Chiến công, 64 Huân
chương Chiến sĩ vẻ vang, 135 Huân chương các loại khác và
182 Bằng khen các cấp.
172

18.3 Page 173

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
CHƯƠNG V
GIAI ĐOẠN 1975 - 1984
XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN CÁCH MẠNG,
ỔN ĐỊNH XÃ HỘI VÀ ĐỜI SỐNG NHÂN DÂN
I. XÂY DỰNG CHẾ ĐỘ QUÂN QUẢN 1975 - 1976
1. Xây dựng Đảng, chính quyền cách mạng
Chính quyền của chế độ Sài Gòn trên địa bàn Nhơn Trạch
hoàn toàn sụp đổ ngày 28/4/1975. Từ ngày 28/4/1975, xã Phước
Long, Phước Thọ cũng được giải phóng hoàn toàn. Trong niềm
vui hòa bình, xã Phước Long, Phước Thọ cũng như toàn huyện
Nhơn Trạch đối diện với những khó khăn, thách thức thời kỳ
hậu chiến.
Thực hiện sự chỉ đạo của Khu ủy Miền Đông, các địa
phương tiến hành thành lập các Uỷ ban Quân quản để quản
lý địa bàn sau giải phóng nhằm kịp thời ổn định tình hình xã
hội. Ban Quân quản xã Phước Long, Phước Thọ được thành
lập, gồm: Huỳnh Văn Nhựt, Lưu Văn Mừng, Phan Văn Tẻn,
Nguyễn Trung Kiên, Nguyễn Minh Tánh, Bùi Văn Tế, Nguyễn
Văn Này, Nguyễn Văn Điền, Đỗ Thị Huê.
Ban Quân quản xã triển khai nhanh việc tiếp quản địa bàn.
Một số nhiệm vụ cấp thiết được Ban Quân quản xã triển khai
173

18.4 Page 174

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
thực hiện theo chỉ đạo của Ủy ban Quân quản huyện mhằm ổn
định tình hình chính trị, xã hội và lòng dân trên địa bàn:
- Tuyên truyền chính sách 10 điểm của Chính phủ Cách
mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam1.
- Kêu gọi quần chúng tham gia bảo vệ chính quyền cách
mạng, tiếp tục sản xuất, ổn định cuộc sống, khắc phục hậu quả
chiến tranh: chôn cất người chết do chiến tranh, thu gom vũ khí,
chất nổ trên địa bàn.
- Kêu gọi những quân nhân, những người tham gia vào
bộ máy chính quyền Việt Nam cộng hòa trình diện giao nộp vũ
khí, tài liệu để hưởng chính sách khoan hồng của cách mạng.
- Các ban, ngành của chính quyền Quân quản quan tâm
chăm lo cho người dân, cứu chữa người bị nạn trong chiến
1  Chương trình 10 điểm sau khi thành lập 20/12/1960:
1. Đánh đổ chế độ thuộc địa trá hình của đế quốc Mỹ và chính quyền độc tài
Ngô Đình Diệm, tay sai của Mỹ, thành lập chính quyền liên minh dân tộc, dân
chủ.
2. Thực hiện chế độ dân chủ rộng rãi và tiến bộ.
3. Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, thực hiện cải thiện dân sinh.
4. Thực hiện giảm tô, tiến tới giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân, giúp
người cày có ruộng.
5. Xây dựng nền văn hóa giáo dục dân tộc, dân chủ.
6. Xây dựng một quân đội bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nhân dân.
7. Thực hiện dân tộc bình đẳng, nam nữ bình quyền, bảo hộ quyền lợi chính
đáng của ngoại kiều và kiều bào.
8. Thực hiện chính sách ngoại giao hòa bình, trung lập.
9. Lập lại quan hệ bình thường giữa hai miền, tiến tới hòa bình thống nhất Tổ
quốc.
10. Chống chiến tranh xâm lược, tích cực bảo vệ hòa bình thế giới.
174

18.5 Page 175

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
tranh, vận động nhân dân góp tiền, của giúp đỡ những gia đình
khó khăn.
- Lực lượng bộ đội, du kích tập trung tổ chức tuần tra,
canh gác, bảo vệ chính quyền cách mạng, tài sản chung.
Nhằm trang bị cho cán bộ tham gia công tác quản lý, Uỷ
ban Quân quản tổ chức cho cán bộ học tập 5 nhiệm vụ chính
trong thời kỳ đầu giải phóng: Khẩn trương xây dựng, củng cố
chính quyền cách mạng, thực hiện quyền làm chủ của nhân dân
lao động; truy quét tàn binh, trấn áp những đối tượng phản cách
mạng, giữ gìn an ninh trật tự; đẩy mạnh sản xuất, khôi phục
kinh tế, tổ chức lưu thông phân phối lương thực, thực phẩm,
hàng hóa; xóa bỏ sản phẩm phi văn hóa, đồi trụy, tập trung xây
dựng nền văn hóa mới: dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội;
đẩy mạnh tuyên truyền, củng cố mở rộng mặt trận đoàn kết dân
tộc. Ngay sau 30/4/1975, Chi bộ Đảng xã Phước Long, Phước
Thọ được củng cố, hợp nhất Chi bộ A và Chi bộ B.
Ở xã Phước Long gồm: Huỳnh Văn Nhựt (Bí thư Chi bộ),
Lưu Văn Mừng, Phan Văn Tẻn, Nguyễn Trung Kiên, Nguyễn
Minh Tánh, Nguyễn Văn Nầy, Huỳnh Thị Giác, Lê Thị Nhàn,
Đỗ Thị Dung, Nguyễn Thị Bia, Nguyễn Thị Hồng Vân.
Những ngày đầu giải phóng, có hàng ngàn người gồm
binh lính, những người tham gia bộ máy chính quyền địa
phương thời Việt Nam cộng hòa trình diện, khai báo. Trên cơ
sở phân loại, chính quyền xã thực hiện các hình thức phù hợp
175

18.6 Page 176

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
trong quản lý. Những binh lính, những người tham gia bộ máy
chính quyền xã, ấp ở địa phương được tổ chức học tập cải tạo
tại chỗ trong thời gian từ 3 đến 7 ngày, sau đó, cấp giấy chứng
nhận và được trao quyền công dân. Những sĩ quan trong quân
đội Việt Nam cộng hòa từ cấp bậc thiếu úy trở lên được đưa lên
huyện, tỉnh phân loại tổ chức học tập cải tạo tập trung. Những
vũ khí, đạn dược, chất nổ, các phương tiện máy móc còn phát
hiện trên địa bàn, người dân thu gom giao nộp cho chính quyền.
Các tổ chức đoàn thể trên địa bàn xã được thành lập như
Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên thu hút nhiều người tham gia.
Người dân đã tham gia nhiều phong trào của cách mạng phát
động, vận động. Các xã đều thành lập Chi đoàn Thanh niên.
Với tinh thần và khí thế cách mạng, người dân - đặc biệt là giới
trẻ tham gia hăng hái vào các phong trào hoạt động.
Ở Phước Long, Hội trưởng Hội Phụ nữ là Huỳnh Thị
Giác, Bí thư Chi đoàn Thanh niên là Nguyễn Minh Tánh.
2. Ổn định xã hội và đời sống nhân dân
Thực hiện chủ trương của huyện, xã Phước Long, Phước
Thọ triển khai thực hiện nhiều chương trình phát triển kinh tế
xã hội trên địa bàn nhằm giúp dân ổn định sản xuất, duy trì việc
làm tại chỗ; xác nhận, cấp giấy tờ ruộng đất cho người dân khi
họ trở về địa phương sinh sống; khuyến khích phục hồi sản
xuất, khai phá đất hoang, thành lập đội tháo gỡ bom mìn. Đội
tháo gỡ bom mìn đã thu gom nhiều tấn vũ khí, bom mìn, giải
phóng với hàng chục hécta đất sạch đưa vào sản xuất. Trong
176

18.7 Page 177

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
quá trình tháo gỡ, đã xảy ra nhiều trường hợp thương vong.
Mùa vụ đầu tiên khi chính quyền cách mạng quản lý, người
dân phấn khởi thu hoạch được kết quả nuôi trồng của chính
mình trên quê hương hòa bình, thống nhất. Nhiều hộ dân trở về
từ nhiều nơi khác làm cho xã Phước Long, Phước Thọ trở lại
không khí đông vui.
Tình hình phân phối lương thực, thực phẩm trong những
tháng cuối năm 1975, trên địa bàn xã có nhiều khó khăn. Tình
hình giao thương, buôn bán bị đình trệ. Xã thành lập cửa hàng
ở các địa bàn để phân phối các mặt hàng thiết yếu theo chế độ
tem phiếu. Dù hàng hóa không nhiều, số cửa hàng đặt ở các khu
vực trung tâm hay ở xã nhưng đã góp phần trong việc giải quyết
khó khăn trong đời sống đối với người dân.
Lĩnh vực văn hóa được quan tâm với việc kêu gọi, vận
động người dân tham gia, huy động và tổ chức mở lớp tập huấn,
bồi dưỡng về chính trị và nội dung giảng dạy trong xã hội mới
cho giáo viên, trường học khai giảng, trẻ em đến trường với nội
dung mới, niềm vui lớn.
Huyện cử cán bộ giúp xã tuyên truyền, hướng dẫn thực
hiện đời sống mới, xóa hủ tục, vận động người dân không tàng
trữ, lưu truyền những sách báo mang tính chất phản động, đồi
trụy.
Công tác y tế tại xã có rất nhiều khó khăn, được huyện
tăng cường y sĩ, y tá về xã, nâng chất khám chữa bệnh, hướng
dẫn người dân phòng chống dịch bệnh trong cộng đồng; đã ngăn
177

18.8 Page 178

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
chặn được cơn dịch sốt lây lan trên địa bàn huyện và không để
xảy ra các dịch bệnh do hậu quả chiến tranh.
Nhiệm vụ khó khăn nhất trong thời kỳ quân quản ở xã
Phước Long, Phước Thọ là đảm bảo an ninh, trật tự xã hội trên
địa bàn để an dân. Lợi dụng một số khó khăn, yếu kém buổi đầu
trong lãnh đạo và quản lý ở xã, những người bất mãn, các tổ
chức phản cách mạng còn ẩn nấp, giấu mình ở xã Phước Long,
Phước Thọ tìm cách móc nối, lôi kéo, nhen nhóm tổ chức nhằm
gây rối, phá hoại xã hội mới nhằm phục hồi chế độ cũ. Chính
quyền xã phối hợp các ngành chức năng của huyện đã kiên trì
vận động quần chúng trên địa bàn để nhận diện âm mưu của
địch, đấu tranh làm vô hiệu quá các hoạt động phá hoại, trấn áp
các tổ chức nhen nhóm. Cụm an ninh liên xã Phước Thọ - Vĩnh
Thanh được thành lập theo chỉ đạo và chương trình phối hợp
hành động của huyện đã làm việc vất vả nhưng rất hiệu quả,
đảm bảo được an tinh trật tự trên địa bàn cho người dân an tâm
sinh sống.
Tháng 8/1975, Hội nghị lần thứ 24 Ban Chấp hành Trung
ương Đảng Lao động Việt Nam (khóa III) đề ra nhiệm vụ: xây
dựng chính quyền cách mạng nhân dân ở các cấp để nhanh
chóng ổn định chính trị và trật tự xã hội, ổn định đời sống nhân
dân, bảo vệ thành quả cách mạng, đủ sức làm nhiệm vụ cải tạo
xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội; trấn áp phản
cách mạng, xóa bỏ giai cấp tư sản mại bản và các tàn dư của giai
cấp địa chủ phong kiến; khôi phục và phát triển sản xuất, giải
178

18.9 Page 179

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
quyết nạn thất nghiệp do chế độ cũ để lại; giải quyết tốt các vấn
đề lưu thông, tín dụng, tài chính, ngân hành, tiền tệ; phát triển
văn hóa, giáo dục, y tế, xã hội; tăng cường công tác xây dựng
Đảng. Thực hiện chủ trương này năm 1975, các Uỷ ban Quân
quản ở Biên Hòa bàn giao công tác quản lý cho chính quyền
cách mạng. Theo đó, cuối tháng 12/1975, Ban Quân quản xã
Phước Long, Phước Thọ bàn giao nhiệm vụ cho chính quyền
cách mạng lâm thời vừa được thành lập.
Tháng 1/1976, huyện Long Thành và huyện Nhơn Trạch
sáp nhập, lấy tên là huyện Long Thành.
Chi bộ xã Phước Long có 11 đảng viên, đo đồng chí Huỳnh
Văn Nhựt là Bí thư Chi bộ. Chính quyền xã do đồng chí Lưu
Văn Mừng làm Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, Bùi Văn Tế làm
Phó Chủ tịch, đồng chí Trần Văn Trí là Ủy viên Thường Trực.
II. ĐẠI HỘI CHI BỘ LẦN THỨ I (nhiệm kỳ 1976
- 1978)
Đầu năm 1976, Huyện ủy lâm thời Long Thành được hình
thành gồm 25 ủy viên Ban Chấp hành, do đồng chí Nguyễn Văn
Thông làm Bí thư. Chi bộ xã Phước Long, Phước Thọ là 2 trong
24 chi bộ thuộc Đảng bộ Long Thành. Nhiệm kỳ Đại hội chi bộ
cơ sở được qui định 02 năm 01 lần. Được hướng dẫn của Huyện
ủy, Đại hội Chi bộ xã Phước Long được tổ chức năm 1976 tại
Trường Tiểu học Phước Long, tổng số đại biểu chính thức là
11 đảng viên. Đại hội bầu Chi ủy gồm 3 đồng chí: Huỳnh Văn
Nhựt là Bí thư, Lưu Văn Mừng là Phó Bí thư, Phan Văn Tẻn
179

18.10 Page 180

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
là Ủy viên, phụ trách Ban Kiểm tra Đảng. Thời gian này, chưa
thành lập các tổ Đảng. Phân công phụ trách công tác phụ nữ là
Huỳnh Thị Giác (Hội trưởng Hội Phụ nữ), Bí thư Đoàn Thanh
niên là Nguyễn Minh Tánh, Dương Văn Thành là Trưởng ban
Nông hội, Trưởng Công an xã là Nguyễn Trung Kiên, Xã đội
trưởng là Phan Văn Tẻn.
III. KẾT QUẢ LÃNH ĐẠO THỰC HIỆN NGHỊ
QUYẾT ĐẢNG 1975 - 1984
Giai đoạn 1975 - 1984, nhiệm vụ chính trị của Chi bộ xã
Phước Long, Phước Thọ là tập trung lãnh đạo, phát huy mọi
nguồn lực để ổn định tình hình địa phương, phát triển xã Phước
Long, Phước Thọ theo định hướng của Huyện ủy: “Không
ngừng nâng cao vai trò lãnh đạo của cấp ủy, khả năng tổ chức
thực hiện của các cấp chính quyền và vai trò các đoàn thể quần
chúng theo tinh thần độc lập, sáng tạo, tự lực tự cường, thực sự
phát huy quyền làm chủ tập thể xã hội chủ nghĩa của nhân dân
lao động; tập trung toàn bộ nguồn lực trong toàn huyện để đẩy
mạnh sản xuất nông nghiệp toàn diện mà trọng tâm là sản xuất
lương thực, thực phẩm. Phát triển nhanh sự nghiệp văn hóa,
giáo dục, y tế, xã hội; ổn định và đảm bảo đời sống nhân dân.
Tăng cường xây dựng các lực lượng vũ trang nhân dân và nền
quốc phòng toàn dân, nhằm bảo vệ vững chắc những thành quả
giành được trong cách mạng xã hội chủ nghĩa và tính mạng,
tài sản của nhân dân, sẵn sàng chiến đấu đập tan mọi âm mưu
bạo loạn của kẻ thù giai cấp và hành động xâm lăng của kẻ thù
180

19 Pages 181-190

▲back to top


19.1 Page 181

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
bên ngoài. Kiên quyết xây dựng huyện Long Thành thành một
huyện nông - công nghiệp và thành pháo đài chiến đấu, bảo vệ
Tổ quốc”1.
Căn cứ định hướng của Huyện ủy, Chi bộ đề ra mục tiêu
chủ yếu:
- Kiểm tra, đánh giá số lượng, chất lượng cơ sở vật chất xã
hội hiện có ở địa phương, xác định các mục tiêu khả thi trong
sản xuất nông nghiệp trọng tâm là sản xuất lương thực, thực
phẩm và hàng xuất khẩu.
- Củng cố bộ máy chính quyền, phát huy vai trò lãnh đạo
của Đảng, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ; chống tiêu cực
triệt để.
- Vận động nông dân vào các tập đoàn sản xuất và hợp tác
nông nghiệp.
- Phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, chủ yếu cho nông
nghiệp, cụ thể là nguồn giống, vật tư, phân bón; chế biến lương
thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng.
- Đầu tư thích đáng cho sự nghiệp giáo dục, văn hóa, y tế,
xã hội nhằm chăm lo đời sống tinh thần, sức khỏe cho nhân dân
và thế hệ trẻ.
- Xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh đủ sức trấn áp
bọn phản cách mạng.
1  Trích Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện Long Thành năm 1979.
181

19.2 Page 182

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Trong tình hình chung của đất nước đang khó khăn về
khan hiếm lương thực, nhu yếu phẩm, chiến tranh biên giới
Tây Nam và phía Bắc, tâm trạng lo lắng trong dân; Chi bộ xác
định nhiệm vụ tăng cường lãnh đạo về công tác tư tưởng, tuyên
truyền giáo dục cách mạng, xây dựng chính quyền và các đoàn
thể vững mạnh để xã Phước Long, Phước Thọ là cơ sở vững
chắc trong việc thực hiện chủ trương chung của quốc gia, tỉnh,
huyện.
Sau 10 năm xây dựng và phát triển, Chi bộ xã Phước
Long, Phước Thọ đã lãnh đạo thực hiện nghị quyết của 5 nhiệm
kỳ Đại hội hoàn thành các nhiệm vụ, mục tiêu chủ yếu, đạt
được kết quả toàn diện.
1. Về kinh tế
Xác định trọng tâm là phát triển nông nghiệp, sản xuất
lương thực là mục tiêu quan trọng, tập trung chỉ đạo nhằm đáp
ứng, đảm bảo được đời sống nhân dân, ổn định trật tự xã hội và
làm cơ sở để xây dựng xã hội mới. Trong năm đầu quân quản,
chính sách khai hoang phục hóa đã đem lại kết quả tốt. Chương
trình “Thâm canh, tăng vụ, tăng năng suất và mở rộng diện
tích sản xuất” tạo chuyển biến tích cực, gia tăng diện tích đất
sản xuất nông nghiệp, phong trào xây dựng hợp tác hóa nông
nghiệp phát triển, nhiều vùng đất bị hoang hóa được dân phục
hóa, canh tác hiệu quả, công tác thủy lợi được chú trọng, phong
trào đào làm thủy lợi, cải tạo nguồn đất được phát động thu hút
nhiều lực lượng lao động tham gia, nhất là thanh niên. Trong
182

19.3 Page 183

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
thành tích chung của huyện, xã Phước Long, Phước Thọ đạt
thành tích cao cả về phong trào lẫn hiệu quả các công trình. Chi
bộ đã lãnh đạo thành công việc huy động các lực lượng tham
gia công trình đắp kinh thủy lợi, cải tạo đất nông nghiệp trên
địa bàn xã; đưa lực lượng thanh niên đi phát quang nông trường
Đồng Khởi, nông trường Sông Ray theo chỉ đạo của huyện.
Việc cải tạo nông nghiệp ở xã Phước Long, Phước Thọ
theo chương trình của huyện điểm Long Thành được triển khai
tích cực, đã điều tra, thống kê nguồn lao động, diện tích canh
tác và thực hiện quy hoạch tổng thể; trong đó xã Phước Long,
Phước Thọ được giao nhiệm vụ tập trung chỉ đạo việc phục
hóa, thủy lợi và thủy sản, bảo vệ môi sinh Rừng Sác, khai thác
hợp lý rừng Giồng.
Hoạt động thương nghiệp ở xã Phước Long, Phước Thọ
được quan tâm, xuất hiện cửa hàng bách hóa cung cấp lương
thực, thực phẩm và nhu yếu phẩm; điều phối hàng hóa trong
dân. Xuất hiện mô hình sản xuất hợp tác xã và tập đoàn theo
cụm, theo đó xã Phước Long, Phước Thọ là địa bàn liên kết của
cụm 3 gồm Hợp tác xã Phước Kiển và các tổ sản xuất Phước
Lai, Phước Long, Phước Thọ.
Thực hiện Nghị quyết của Huyện ủy, xã Phước Long,
Phước Thọ đã triển khai nghiêm túc việc điều tra, đo đạc, phân
loại các hạng đất để bố trí, điều chỉnh, hình thành vùng chuyên
canh trên địa bàn, đã cải tạo hàng chục hécta đất sản xuất, nâng
từ 1 vụ lên 2 vụ mỗi năm. Công tác thủy lợi được đẩy mạnh, đắp
183

19.4 Page 184

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
đập Bà Ký ngăn mặn tạo nguồn nước phù hợp với sản xuất, tiếp
tục huy động lực lượng, cùng các xã Phước An, Phước Khánh,
Phước Thiền, Vĩnh Thanh làm thủy lợi. Việc đầu tư giống, phân
phù hợp đã tăng năng suất trong vụ mùa. Các tổ đoàn kết, tập
đoàn sản xuất đã đánh bắt, thu mua hàng chục tấn thủy sản phục
vụ cho tiêu dùng của huyện, tham gia hàng xuất khẩu.
Trên lĩnh vực phân phối, lưu thông hàng hóa, theo chỉ đạo
của huyện, xã Phước Long, Phước Thọ chủ động quản lý được
nguồn hàng, phục vụ kịp thời nhu cầu tiêu dùng ở địa phương,
đồng thời thực hiện nghĩa vụ điều chuyển hàng hóa trên địa bàn
huyện. Mạng lưới thương nghiệp quốc doanh (công ty cấp 3,
cửa hàng bách hóa tổng hợp, cửa hàng bán lẻ thực phẩm, cửa
hàng ăn uống, điện máy, hợp tác xã mua bán, hợp tác xã tiểu
thủ công nghiệp) được thành lập đáp ứng nhu cầu ở xã. Nguồn
lực tài chính của huyện gia tăng vượt kế hoạch, hỗ trợ cho xã
trong việc đầu tư xây dựng các cơ sở vật chất, trang thiết bị đối
với trường lớp, trạm y tế, nhà trẻ, công trình công cộng, chính
sách xã hội, đền ơn đáp nghĩa. Cùng với nguồn lực ngân sách,
xã cũng huy động được các nguồn xã hội đáng kể đóng góp vào
việc xây dựng các công trình dân sinh.
Thực hiện phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng
làm” trong công tác bảo vệ, trồng rừng, từ năm 1982, xã thực
hiện các chương trình trồng rừng của huyện, bảo vệ và gia cố
rừng vùng ngập mặn duy trì tỉ lệ che phủ và chất lượng rừng.
184

19.5 Page 185

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
2. Về văn hóa giáo dục
Thực hiện tốt công tác tuyên truyên vận động người dân
tích cực tham gia các hoạt động văn hóa mới, ổn định đời sống
để đưa con em đến các trường học tập, thực hiện công tác y tế
chăm sóc sức khỏe cho người dân.
Buổi đầu ở xã Phước Long, Phước Thọ có nhiều khó khăn
về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nguồn nhân lực chuyên môn
về y tế, văn hóa, giáo dục. Được huyện tăng cường nhiều mặt
về đầu tư, đào tạo, bồi dưỡng, phân bổ, bố trí công tác; khó
khăn được khắc phục dần, việc chăm sóc sức khỏe nhân dân,
đáp ứng nhu cầu về văn hóa, giáo dục được cải thiện từng bước.
Trong thời kỳ này, các hoạt động văn hóa theo thiết chế
mới được triển khai hiệu quả: Hệ thống loa truyền thanh, hệ
thống thông tin cổ động trực quan, chiếu phim lưu động, các
tờ tin theo hình thức báo chí cách mạng. Hoạt động văn hóa xã
hội của các đoàn thể, các hội và cơ quan, đơn vị đa dạng, phong
phú, sinh động. Các phong trào xã hội được phát động sâu rộng,
người dân tham gia sôi nổi: đền ơn đáp nghĩa, hỗ trợ người
nghèo khó khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng đời sống
văn hóa mới, xóa bỏ những hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan trong
cộng đồng, tích cực thực hiện và tham gia phong trào sản xuất,
hợp tác hóa nông nghiệp, làm ăn tập thể, thể dục thể thao, vườn
thuốc gia đình. Đến năm 1979, bộ máy ngành văn hóa xã được
thành lập, hệ thống phát thanh được phổ biến trên địa bàn xã.
185

19.6 Page 186

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Việc bảo vệ, tôn tạo, phát huy các công trình, di tích văn
hóa trên địa bàn xã được chú trọng. Các cơ sở thờ tự, di tích,
trường học xây dựng trước 1975, bị tàn phá trong chiến tranh
dần được phục hồi, duy trì hoạt động, có bước phát triển trong
không khí hòa bình, dân chủ, như: đình thần Phước Long, đình
thần Phước Thọ, miếu Ông Thiện, miếu Mặt Trăng, miếu Cái
Vạn, miếu Phước Tường, miếu Bà Tám Bàu Nâu, chùa Phước
Long, chùa Phước Thanh, trường tiểu học, trạm xá. Hoạt động
văn hóa, giáo dục truyền thống trong gia đình cũng được chú
trọng đặc biệt.
Công tác văn hóa được thực hiện xuyên suốt, đặc biệt trong
công tác tổ chức của bộ máy nhà nước, tập trung vào nhiệm vụ
tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, vận
động người dân tham gia các phong trào trên nhiều lĩnh vực ở
địa bàn. Công tác tuyên truyền, vận động công cộng trên địa
bàn qua hệ thống loa truyền thanh. Bằng nhiều hình thức, cùng
với sự cổ động từ các hội, đoàn thể, người dân hưởng ứng tích
cực, tham gia vào các phong trào được phát động: xây dựng đời
sống văn hóa mới, xóa bỏ những hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan
trong cộng đồng, tích cực thực hiện và tham gia phong trào sản
xuất, hợp tác hóa nông nghiệp, làm ăn tập thể với tinh thần, khí
thế sôi nổi.
Hoạt động lĩnh vực văn hóa của xã ngày càng hiệu quả
với việc đầu tư cơ sở vật chất, hệ thống trang thiết bị chủ yếu.
Hoạt động văn hóa được tăng cường, mở rộng ở địa bàn ấp,
186

19.7 Page 187

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
phong trào văn nghệ, cổ động tuyên truyền tổ chức bằng nhiều
hình thức đa dạng. Mức hưởng thụ văn hóa của người dân được
cải thiện. Xã tham gia tích cực các hoạt động hội thi, hội diễn,
thông tin cổ động do huyện tổ chức, đạt được các giải cao về
thông tin lưu động, ca cổ, sáng tác mới, múa lân, đua thuyền.
Các công trình khảo cổ, nghiên cứu văn hóa lịch sử trên địa bàn
xã được người dân và chính quyền hỗ trợ tích cực, như khảo sát
di chỉ Cái Vạn, Rạch Lá, phục hiện nghệ thuật bóng rỗi, đờn ca
tài tử, múa lân...
Về giáo dục, huyện đầu tư kinh phí, sửa chữa nâng cấp
trường tiểu học trên địa bàn, phát triển nhiều lớp ở xã. Đội ngũ
giáo viên được đào tạo, bồi dưỡng kịp thời để đảm trách việc
giảng dạy. Song song với đào tạo chính quy tại trường, nhiều
lớp đào tạo xóa mù và bổ túc văn hóa cho nhiều đối tượng được
thực hiện với sự góp sức của các đoàn thể chính trị xã hội như
Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân. Phong trào xóa
mù chữ và bổ túc văn hóa được đông đảo các tầng lớp nhân dân
tham gia. Đến năm 1984, sự nghiệp giáo dục trên địa bàn xã
phát triển khá, tỉ lệ trẻ em độ tuổi đến trường trên 80%, đội ngũ
giáo viên dù còn nhiều khó khăn trong đời sống nhưng giảng
dạy có chất lượng, tham gia công tác với tinh thần trách nhiệm
cao. Tiêu biểu có giáo viên đạt danh hiệu trong các Hội giảng
cấp huyện.
Ngành thương binh - xã hội tiến hành điều tra, thống kê,
lập hồ sơ thực hiện chính sách có công với cách mạng. Ở xã, đã
187

19.8 Page 188

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
lập hồ sơ gia đình thương binh liệt sĩ, có công cách mạng, thanh
niên xung phong, triển khai thực hiện chính sách từ nguồn ngân
sách và đóng góp xã hội từ phong trào đền ơn đáp nghĩa, dựng
bia di tích ô ụ chiến đấu ở ấp Bà Trường, lập bia liệt sĩ, qui tập
hài cốt liệt sĩ, tổ chức nhiều hoạt động ghi công, tri ân, kỷ niệm
ngày thương binh liệt sĩ.
Trong hoạt động y tế, những năm đầu, huyện hỗ trợ công
tác chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh cho người dân, phòng
chống dịch bệnh ở xã, Ban Y tế xã được thành lập, kết hợp
Đông - Tây y trong phòng bệnh và chữa bệnh, vận động thực
hiện vườn thuốc Nam ở mỗi nhà với danh mục hơn 30 loại cây
thuốc quí; phong trào giữ gìn vệ sinh, phòng chống dịch bệnh
tại địa bàn cư trú được người dân tích cực tham gia, xã Phước
Long, Phước Thọ cùng với các xã Phước An, Phú Hữu, Phú
Hội được huyện đánh giá là những xã có hoạt động y tế phát
triển mạnh của huyện.
3. Về an ninh, quốc phòng
Tình hình an ninh, quốc phòng ở huyện Long Thành được
quan tâm ngay từ năm đầu giải phóng bởi tính phức tạp của
vùng chiến tranh, vùng chiến sự và giáp đô thành Sài Gòn. Xã
Phước Long, Phước Thọ thuộc địa bàn vùng xa, vùng sâu của
huyện với đặc điểm địa bàn phức tạp, cư dân phức hợp còn
nhiều tội phạm, đối tượng trốn cải tạo, các tổ chức chống phá
cách mạng từ các địa phương khác tìm đến lẩn trốn. Khi thực
hiện chính sách quân quản, còn rất nhiều khó khăn. Khi xây
188

19.9 Page 189

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
dựng được lực lượng vũ trang của xã, khó khăn dần được khắc
phục, công tác bảo vệ an ninh, trật tự đạt yêu cầu.
Năm 1976, lực lượng vũ trang huyện được thành lập trên
cơ sở sáp nhập Đại đội 240 huyện Nhơn Trạch và Đại đội C1
Long Thành với phiên hiệu C17. Xã Phước Long, Phước Thọ
duy trì lực lượng dân quân tự vệ trong công tác nắm bắt tình
hình, tuần tra phát hiện, xử lý, sẵn sàng bảo vệ địa phương. Sau
thời gian xây dựng cơ sở, tăng cường đội ngũ, xã Phước Long,
Phước Thọ hình thành Ban Chỉ huy xã đội. Biên chế của xã đội
gọi là du kích xã với số lượng tương đương một tiểu đội, có
15 người, Phan Văn Tẻn là xã đội trưởng. Các ấp hình thành
lực lượng dân quân, mỗi ấp từ 5 đến 7 người. Ngoài nhiệm vụ
chính trong bảo vệ địa phương, lực lượng du kích, dân quân xã
còn tham gia các phong trào giúp dân tại địa bàn cư trú, hỗ trợ
dân sản xuất, làm kinh tế, phá dỡ bom mìn.
Tháng 12/1976, huyện thành lập Hội đồng Quân sự, tổ
chức vận động, tuyển quân, khám tuyển thanh niên thi hành
nghĩa vụ quân sự. Xã Phước Long, Phước Thọ thực thi qui
định về nghĩa vụ quân sự, vận động thanh niên địa phương
tình nguyện tham gia hoặc thi hành khi đúng độ tuổi được lệnh
nhập ngũ. Hằng năm, công tác tuyển quân của xã luôn được
thực hiện tốt. Số lượng thanh niên nhập ngũ, thực hành nghĩa
vụ quân sự được đảm bảo đạt các chỉ tiêu được giao. Cuối năm
1978, thực hiện chỉ đạo của huyện, xã cử quân nhân tham gia
nghĩa vụ quốc tế tại Campuchia. Trong đó, có Lưu Văn Xái
189

19.10 Page 190

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
ở Phước Thọ, Đinh Văn Hùng, Hà Văn Hiệp, Nguyễn Kim
Châu ở Phước Long. Thời gian này, có 2 liệt sĩ ở chiến trường
Campuchia được ghi danh bia đá: Nguyễn Văn Ba và Nguyễn
Văn Bình.
Cũng như trên địa bàn huyện, tình hình trấn áp các tổ chức
phản cách mạng trên địa bàn xã Phước Long, Phước Thọ phức
tạp và quyết liệt. Các thế lực phản động ra sức tuyên truyền
chống phá chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, kêu
gọi đánh phá chính quyền cách mạng. Địa bàn xã vẫn còn một
số binh lính không trình diện, trốn cải tạo hay từ các nơi khác
đến gầy dựng cơ sở, tổ chức hoạt động, gây nguy hại cho xã
hội. Các tổ chức phản cách mạng hình thành, lấy danh nghĩa
của Mặt trận quốc gia toàn lực giải phóng miền Nam, Đảng
Dân chủ, Đảng Cấp tiến, Đảng Cần lao Nhân vị, Mặt trận Việt
tiến, Quốc dân Đảng, Thanh niên Phục quốc đại đội 307, Đảng
Phi Long, Mặt trận Cứu nguy Dân tộc, Mặt trận Giải phóng
Dân tộc. Xã Phước Long, Phước Thọ cùng xã Phước An, Vĩnh
Thanh là điểm nóng. Ở xã có xảy ra nhiều vụ án về cướp của,
giết người, trộm cắp. Thực hiện chỉ đạo của huyện, xã phát
động phát động nhân dân phát hiện, cung cấp thông tin. Huyện
đội và công an huyện hỗ trợ xã phối hợp việc truy quét bắt giữ
nhiều tàn quân, phá nhiều vụ án, phá vỡ các tổ chức phản động.
Huyện ủy đã lãnh đạo các lực lượng an ninh, cùng dân
quân du kích xã phát động nhân dân phát hiện, nắm tin; phối
hợp tổ chức nhiều cuộc truy bắt, trấn áp, bắt được nhiều đối
190

20 Pages 191-200

▲back to top


20.1 Page 191

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
tượng, phá rã nhiều tổ chức. Từ đó, tình hình an ninh trật tự trên
địa bàn dần dần dịu êm, đảm bảo an toàn cho nhân dân sản xuất
sinh sống và tổ chức các hoạt động chính trị xã hội của đất nước
như Đại hội Đảng, bầu cử HĐND các cấp.
4. Hệ thống chính trị
Từ năm 1979 đến 1984, tình hình chung của đất nước tiếp
tục khó khăn về lương thực, nhu yếu phẩm, thiếu nguồn nhân
lực do chiến tranh biên giới; xã Phước Long, Phước Thọ cùng
toàn huyện ra sức củng cố tổ chức, xây dựng chính quyền và
đoàn thể ở cơ sở để góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Chi bộ Đảng xã Phước Long, Phước Thọ đoàn kết, được
củng cố, lớn mạnh dần qua từng Đại hội, tăng số lượng và chất
lượng đảng viên, các tổ Đảng bám sát cơ sở, hoàn thành tốt
nhiệm vụ.
Chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước được tuyên
truyền sâu rộng đến các tổ nhân dân và địa bàn từng ấp. Việc
tuyên truyền, vận động hội viên tham gia các phong trào của xã
được thực hiện tốt, trong đó, vận động cải tạo xã hội chủ nghĩa
đối với nông nghiệp là chủ trương lớn.
Hoạt động trong các tổ chức đoàn thể chính trị được đẩy
mạnh, đặc biệt gắn kết sức mạnh quần chúng nhân dân trong
các tổ chức hội, đoàn. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Phước
Long, Phước Thọ các các đoàn thể chính trị xã hội như Hội Phụ
nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân...
191

20.2 Page 192

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
được lãnh đạo sâu sát, không ngừng được củng cố về tổ chức
và nhân sự, gia tăng về số lượng và chất lượng hội viên; cùng
xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân bền chặt; nhiều hoạt động
hiệu quả trong phong trào thi đua yêu nước.
Mặt trận và các tổ chức đoàn thể trong giai đoạn này phát
huy tốt vai trò nòng cốt, vận động quần chúng thực hiện chủ
trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước. Các phong
trào chính trị, xã hội trên địa bàn được phát động rộng rãi, vận
động thu hút đông đảo quần chúng tham gia, nâng cao tinh thần
đoàn kết, phát huy truyền thống yêu nước, góp phần huy động
nguồn lực xây dựng địa phương.
***
Giai đoạn 1975 - 1984 là chặng đường 9 năm gian khổ
khắc phục hậu quả chiến tranh, ổn định tình hình xã hội và đời
sống nhân dân, tập trung xây dựng Đảng, chính quyền, đoàn
thể để xã Phước Long và xã Phước Thọ phát huy truyền thống
cách mạng, đoàn kết, thống nhất làm cho xã nhà phát triển
theo định hướng của Huyện ủy. Qua 2 nhiệm kỳ Đại hội, Chi
bộ Đảng xã Phước Long và Chi bộ Đảng xã Phước Thọ được
củng cố, phát triển về chất và lượng; hoàn thành tốt nhiệm vụ
chính trị ở địa phương.
192

20.3 Page 193

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
CHƯƠNG VI
GIAI ĐOẠN 1984 - 1994
THỰC HIỆN ĐƯỜNG LỐI ĐỔI MỚI,
PHÁT TRIỂN ĐỊA PHƯƠNG
I. CHỦ TRƯƠNG ĐỔI MỚI CỦA ĐẢNG VÀ NHIỆM
VỤ ĐỊA PHƯƠNG
1. Đường lối đổi mới của Đảng
Năm 1986 là cột mốc đánh dấu một sự kiện quan trọng
trong toàn Đảng, đó là Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng
Cộng sản Việt Nam lần thứ VI mở ra thời kỳ đổi mới của cách
mạng Việt Nam. Đại hội đã đánh giá thành tựu và hạn chế của
cả nước trong thời gian qua và yêu cầu của cách mạng trong
thời kỳ mới, đúc kết 5 bài học kinh nghiệm quí báu, thông qua
đường lối đổi mới toàn diện với nội dung cơ bản: Một là, đổi
mới tư duy lý luận; hai là, đổi mới quan điểm chính sách kinh
tế; ba là, đổi mới cơ chế quản lý kinh tế; bốn là, đổi mới về
chính sách đối ngoại; năm là, đổi mới về quản lý nhà nước; sáu
là, đổi mới nội dung và phong cách lãnh đạo của Đảng.
Đường lối đổi mới của Đảng tại Đại hội VI toàn diện, sâu
sắc và triệt để, là con đường vượt khó, kiên trì với mục tiêu chủ
nghĩa xã hội mà Bác Hồ và nhân dân đã chọn. Đảng bộ huyện
Long Thành cùng toàn Đảng bộ tỉnh Đồng Nai đã quán triệt đầy
193

20.4 Page 194

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
đủ đường lối đổi mới ấy, vận dụng thực hiện gắn với thực tiễn ở
địa phương, đề ra có phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể,
rõ ràng trước mắt và lâu dài, thống nhất hành động trong toàn
hệ thống chính trị, đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở.
2. Tình hình và nhiệm vụ của xã thực hiện đường lối
đổi mới
Năm 1984, có quyết định sát nhập xã Phước Long và xã
Phước Thọ thành xã Long Thọ. Thời điểm đó, Chi bộ xã Long
Thọ được hợp thành có 19 đảng viên, chưa thành lập tổ Đảng,
Chi ủy được chỉ định gồm: Lưu Văn Mừng (Bí thư), Lâm Hải
Sơn (Phó Bí thư - Chủ tịch UBND), Nguyễn Văn Điền (ủy
viên).
Bước vào thời kỳ đổi mới, tình hình xã Long Thọ có thuận
lợi cơ bản: Hệ thống chính trị ở cơ sở ổn định, nhân dân đoàn
kết, tin yêu Đảng và chính quyền, đồng lòng chấp hành và thực
hiện Nghị quyết Đảng, chính sách chủ trương của Nhà nước;
truyền thống yêu nước được phát huy, tinh thần dân chủ, vượt
khó, tự cường trở thành nội lực; các phong trào thi đua yêu
nước hợp thành sức mạnh nội sinh, an ninh, trật tự xã hội được
đảm bảo; thành tựu kinh tế xã hội trên địa bàn toàn huyện trong
thời gian qua đã hình thành động lực tinh thần của toàn xã trong
xây dựng và phát triển. Xã Long Thọ vẫn là địa bàn trọng điểm,
nhiều tiềm năng của huyện về kinh tế nông nghiệp.
194

20.5 Page 195

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Tuy nhiên, bước đường đổi mới ở Long Thọ vẫn còn nhiều
khó khăn, thách thức: Bộ máy công tác Đảng, chính quyền,
đoàn thể ở xã còn mỏng, thiếu và yếu trước yêu cầu đổi mới,
kinh tế có phát triển nhưng chưa đủ mạnh, qui hoạch chưa ổn
định, tiềm năng chưa khai thác đúng mức, tranh chấp đất đai
còn diễn ra căng thẳng, công tác quản lý đất đai và quản lý
ngành chưa đồng bộ, cư dân tăng nhanh, đời sống của dân còn
nhiều khó khăn, quyền làm chủ tập thể của dân chưa được phát
huy đầy đủ, việc thực hiện chính sách xã hội và giải quyết việc
làm còn vướng mắc nhiều do cơ chế, tiêu cực xã hội còn phức
tạp.
Xác định được thuận lợi và khó khăn thực tế ở xã, Chi
bộ xã tiếp thu và quán triệt đường lối đổi mới của Đảng, đề ra
nhiệm vụ phù hợp với địa phương theo tinh thần Nghị quyết
Đại hội Đảng bộ tỉnh lần IV và Nghị quyết của Đảng bộ huyện
Long Thành với nội dung chủ yếu:
- Nghiêm khắc phê bình, tự phê bình, đánh giá khách quan
thành tựu và hạn chế trong lãnh đạo và quản lý trong thời gian
qua, rút ra bài học kinh nghiệm, xác định lợi thế và thách thức
của xã, đề ra nhiệm vụ cụ thể trước mắt và lâu dài, đúng định
hướng đổi mới và phù hợp thực tiễn địa phương.
- Học tập, quán triệt đầy đủ, sâu rộng trong toàn chi bộ,
chính quyền du kích, dân quân và các tổ chức đoàn thể, nhân
dân để nhận thức đúng, thống nhất hành động, cùng quyết tâm
thực hiện nhiệm vụ chính trị trong toàn xã.
195

20.6 Page 196

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
- Làm cho cán bộ, chiến sĩ và người dân trong toàn xã
hiểu biết đầy đủ về đổi mới tư duy kinh tế gắn chặt và đồng bộ
với đổi mới phong cách lãnh đạo và quản lý, đổi mới công tác
cán bộ và phương pháp lãnh đạo, điều hành, vận dụng thực hiện
trong nhiệm vụ cụ thể từng lĩnh vực, từng người ở địa phương.
- Tạo điều kiện cho các bộ phận, đơn vị tham gia sản xuất,
trong đó thành phần kinh tế quốc doanh đóng vai trò chủ đạo,
không làm thay, không cản trở các thành phần kinh tế khác.
- Mục tiêu, nhiệm vụ của Chi bộ xã Long Thọ trong giai
đoạn 1984 - 1994 được xác định là: Tích cực thực hiện đầy
đủ nhiệm vụ được giao, góp phần của địa phương trong triển
khai thực hiện Nghị quyết toàn diện của Huyện ủy theo phương
hướng: Phát triển mạnh mẽ nền kinh tế theo cơ cấu công - nông
nghiệp hợp lý; phát triển nông nghiệp một cách toàn diện, lấy
nông nghiệp làm mặt trận hàng đầu, lương thực là trọng tâm
theo hướng đi lên xã hội chủ nghĩa. Phát huy các mũi nhọn:
công nghiệp chế biến, nông sản xuất khẩu và công nghiệp sản
xuất vật liệu xây dựng, giải quyết tích cực có hiệu quả thiết
thực ba chương trình về lương thực thực phẩm, hàng tiêu dùng
thiết yếu và hàng xuất khẩu. Tiếp tục nhiệm vụ cải tạo xã hội
chủ nghĩa và củng cố quan hệ sản xuất mới; xây dựng cơ chế
quản lý mới, nhất là quản lý kinh tế mới, phát huy quyền chủ
động sản xuất, kinh doanh ở cơ sở, xây dựng đảng bộ vững
mạnh mọi mặt.
196

20.7 Page 197

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
II. ĐẠI HỘI CHI BỘ XÃ LONG THỌ LẦN THỨ I
Đại hội lần thứ I của xã Long Thọ sau hợp nhất được tiến
hành trong năm 1984, tất cả có 19 đảng viên là đại biểu chính
thức. Chi ủy được bầu gồm 3 đồng chí: Lưu Văn Mừng (Bí
thư), Lâm Hải Sơn (Chủ tịch UBND), Nguyễn Văn Điền (Ủy
viên, Ban Kiểm tra Đảng). Sau Đại hội, Chi ủy phân công đồng
chí Huỳnh Thị Giác làm Hội trưởng Hội Phụ nữ, Đỗ Quí Danh
làm Bí thư Đoàn Thanh niên, Nguyễn Chí Công làm Chủ tịch
Hội Nông dân, Nguyễn Văn Điền là Trưởng Công an xã, Võ
Văn Hoàng là Xã đội trưởng.
III. KẾT QUẢ LÃNH ĐẠO THỰC HIỆN CÁC NGHỊ
QUYẾT ĐẠI HỘI
Giai đoạn 1984 - 1994 là giai đoạn Chi bộ Long Thọ thực
hiện chủ trương đổi mới của Đảng, thực hiện nhiệm vụ chính
trị theo phương hướng lãnh đạo của Huyện ủy Long Thành
nhiệm kỳ IV: “Đổi mới tư duy, đổi mới tổ chức cán bộ, làm
trong sạch nội bộ Đảng, chính quyền, làm lành mạnh các mối
quan hệ xã hội; đẩy mạnh sản xuất phát triển, ổn định đời sống
nhân dân, giữ vững an ninh quốc phòng trên cơ sở tập trung vào
ba chương trình kinh tế lớn: lương thực, thực phẩm, hàng tiêu
dùng và hàng xuất khẩu”1. Nhiệm vụ chủ yếu được xác định:
- Tập trung vào sản xuất nông nghiệp, thực hiện tốt ba
chương trình: lương thực, thực phẩm và hàng xuất khẩu; tăng
1  Trích Văn kiện Đại hội Đảng bộ huyện Long Thành năm 1988.
197

20.8 Page 198

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
cường củng cố các đơn vị kinh tế gồm nhiều thành phần trên
địa bàn xã, chú trọng kinh tế quốc doanh, tích cực cải tạo và sử
dụng đúng đắn các thành phần kinh tế khác, phát triển các mô
hình kinh tế hợp tác, phát huy lợi thế của xã là đánh bắt, nuôi
trồng thủy sản, chống tiêu cực trong lãnh đạo, quản lý, tổ chức
các hoạt động sản xuất.
- Đổi mới công tác lãnh đạo, tổ chức của chi bộ, bộ máy
chính quyền của xã cho phù hợp với nhiệm vụ mới, phát huy
quyền làm chủ tập thể của người dân lao động, của đội ngũ cán
bộ, đảng viên, hội viên, mạnh dạn nhận diện khuyết điểm, sai
sót và nghiêm khắc tự phê bình, nghiêm túc sửa chữa.
Ở địa bàn xã Long Thọ, chi bộ tập trung lãnh đạo thực
hiện các nhiệm vụ trọng tâm:
- Về nông nghiệp, tập trung khai thác tốt nhất nguồn đất
đai, lao động để phát triển toàn diện, chiều sâu, hướng đến sản
xuất hàng hóa, ổn định cơ cấu cây trồng vật nuôi, tăng diện tích
gieo trồng, tăng năng suất sản lượng, bảo vệ môi trường sinh
thái, nhất là ở Rừng Sác, đa dạng mô hình kinh tế hộ gia đình,
kinh tế hợp tác, kinh tế doanh nghiệp quốc doanh, hỗ trợ kinh tế
công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp đầu tư ở địa phương.
- Về dịch vụ, mở rộng các ngành dịch vụ, phục vụ kịp thời
các yêu cầu sản xuất và đời sống ở địa bàn xã, đảm bảo thông
suốt giao thông, thông tin liên lạc, cơ khí sửa chữa, dịch vụ vật
tư nhà nước, và các dịch vụ khác cho các hoạt động dịch vụ
hoạt động trên địa bàn xã.
198

20.9 Page 199

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
- Nâng cao chất lượng và hiệu quả trong sản xuất kinh
doanh, phấn đấu cân đối thu chi ngân sách, hoàn thành nghĩa
vụ huyện giao, có tích lũy cho xã. Kết hợp Nhà nước và nhân
dân cùng làm.
- Cải thiện đời sống vật chất, bảo đảm nhu cầu cơ bản về
y tế và văn hóa, phát triển giáo dục và chính sách xã hội ở xã,
xây dựng con người mới có lý tưởng và hành động xã hội chủ
nghĩa.
- Đảm bảo an ninh, trật tự xã hội trên địa bàn xã.
- Tiếp tục công cuộc đổi mới theo đường lối của Đảng,
tăng cường sự quản lý toàn diện của Đảng, tăng cường hiệu quả
quản lý nhà nước, phát huy vai trò tích cực của đoàn thể cách
mạng, phát huy dân chủ, xây dựng khối đại đoàn kết bền chặt,
vận động toàn thể đảng viên, chiến sĩ, dân quân và người dân
trong xã kiên trì đi theo con đường chủ nghĩa xã hội mà Bác Hồ
và nhân dân đã chọn.
Qua 4 nhiệm kỳ đại hội, chi bộ đã tập trung lãnh đạo thực
nhiệm vụ chính trị theo đúng tinh thần đổi mới của Đảng và
nghị quyết của Huyện ủy, đạt kết quả tốt ở mọi lĩnh vực:
1. Về kinh tế
Trên mặt trận nông nghiệp, nhanh chóng giải phóng lực
lượng sản xuất, phát huy các nguồn lực hiện có, phát triển cả
về trồng trọt và chăn nuôi, linh hoạt thực hiện ba chương trình
kinh tế lớn, cơ cấu cây trồng, vật nuôi, ngành nghề phù hợp với
199

20.10 Page 200

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
đất đai, tập quán lao động. Cơ chế quản lý trong nông nghiệp
được đổi mới, thực hiện khoán sản phẩm để tạo động lực. Tổng
diện tích gieo trồng toàn xã gia tăng, chú trọng công tác thủy
lợi, cung ứng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, đẩy mạnh
phong trào thâm canh, tăng vụ, tăng cả năng suất, diện tích
trồng lúa, lẫn sản lượng lương thực. Diện tích đất nhiễm mặn
địa bàn xã được chuyển đổi trồng dừa, và điều chỉnh giống cây
trồng cho hoa màu (như rau, đậu, củ), cây công nghiệp (như
cây điều).
Trong chăn nuôi, xã chủ trương phát triển toàn diện, tạo
đàn gia súc, gia cầm trên địa bàn phù hợp với hình thức hộ dân,
tập thể và các đơn vị quốc doanh, cung ứng sức kéo, nguồn
phân bón cho sản xuất nông nghiệp và nguồn thực phẩm cho
nhu cầu tiêu dùng. Nguồn lợi thủy sản được khai thác hiệu quả,
đặc biệt ở các ấp 3, ấp 4, ấp 5 thuộc vùng ngập mặn. Các hộ gia
đình tham gia đánh bắt, nuôi trồng thủy sản được đăng kiểm để
tạo điều kiện về hành nghề, xác định nguồn thu mua ổn định.
Ngoài ra, huyện hỗ trợ đầu tư kinh phí cho việc đắp đập, mở
rộng hàng trăm héc ta nuôi tôm, cá.
Khu vực Lòng Chảo được quy hoạch 500 héc ta để Trung
ương đầu tư xây dựng Khu Công nghiệp hóa dầu. Có sự chuyển
đổi mục đích sử dụng đất, thu hồi, đền bù giải tỏa ảnh hưởng
đến quyền lợi của nhiều hộ dân gây thắc mắc, khiếu nại. Xã đã
kiên trì giải thích, vận động, được dân hiểu, đồng thuận, chấp
hành.
200

21 Pages 201-210

▲back to top


21.1 Page 201

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Cơ sở vật chất của một số lĩnh vực ở xã được huyện được
đầu tư nâng cấp, sửa chữa, xây dựng; đập ngăn, cầu cống và
hệ thống giao thông trên địa bàn xã Phước Thiền, Hiệp Phước,
Long Thọ, Phước An được sửa chữa, liên thông đáp ứng nhu
cầu đi lại, lưu thông hàng hóa suốt tuyến lộ 19. Mạng lưới điện
quốc gia được đầu tư bằng nguồn vốn lớn mở rộng đến hầu hết
các ấp trên địa bàn xã.
Hoạt động tín dụng toàn huyện mở rộng đến các xã, dần
thu hút nguồn vốn từ nhân dân đầu tư cho sản xuất. Phong trào
hợp tác hóa nông nghiệp ở xã được thực hiện dưới nhiều hình
thức: Hợp tác xã nông nghiệp, tập đoàn sản xuất, liên doanh tập
đoàn. Khoán sản phẩm là chính sách mới được triển khai tạo
điều kiện thuận lợi cho sản xuất, lòng dân phấn khởi, được xem
như là một sự cởi trói.
2. Về văn hóa xã hội
Với chủ trương “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, hoạt
động văn hóa thông tin ở xã ngày càng đa dạng có sự chung tay,
góp sức tham gia của người dân. Xã duy trì các đội lân, thuyền
đua, võ thuật, thể dục dưỡng sinh, đồng thời đưa đội văn nghệ,
thông tin lưu động, tổ chức chiếu phim lưu động đến phục vụ
người dân các ấp. Các dịp lễ quan trọng, lễ Tết cổ truyền, nhiều
hoạt động vui chơi giải trí lành mạnh được tổ chức, thu hút
người dân tham gia. Hệ thống đài truyền thanh ở xã được tăng
cường, phủ sóng đến các khu trung đông dân cư, tăng cường
buổi phát, cải tiến chương trình để tuyên truyền, phổ biến nội
201

21.2 Page 202

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
dung đến quần chúng. Phong trào rèn luyện thân thể, thể dục
thể thao được phát động từ đơn vị, cơ quan đến khu đông dân
cư, thu hút nhiều người tham gia. Các hộ dân tích cực đăng
ký thực hiện gia đình văn hóa, chung tay xây dựng nếp sống
văn hóa.
Ngoài chính sách chăm lo của Nhà nước theo quy định,
công tác đền ơn đáp nghĩa được vận động trong nhân dân đem
lại ý nghĩa tích cực về truyền thống đạo lý và gắn kết cộng đồng
dân cư. Xã tích cực thực hiện hướng dẫn của huyện tiếp tục
điều tra, thống kê, lập hồ sơ các gia đình, cá nhân có công với
cách mạng, có thành tích trong kháng chiến, quy tập mộ liệt sĩ
trên địa bàn. Đến cuối năm 1988, toàn xã được Nhà nước tặng
thưởng nhiều huân, huy chương và bằng khen, giấy khen.
Sự nghiệp giáo dục ở xã được chú trọng phát triển. Trẻ
em độ tuổi vào cấp tiểu học, học tại trường tiểu học xã Long
Thọ đạt tỉ lệ 90%.Trường tiểu học và Trung học cơ sở xã Long
Thọ được đầu tư kinh phí sửa chữa, nâng cấp tăng thêm nhiều
lớp, không có ca ba. Đội ngũ giáo viên được bổ sung, tăng
cường, bồi dưỡng thêm về chuyên môn và chính trị. Công tác
dạy nghề được quan tâm với việc đầu tư mở được nhiều lớp
hướng nghiệp, dạy nghề cho các đối tượng trẻ.
Trên lĩnh vực y tế, đội ngũ y sĩ, y tá, cộng tác viên y tế
được tăng cường về số lượng và chuyên môn, đầu tư thêm trang
thiết bị, dụng cụ y tế, cả Đông và Tây y, thực hiện đầy đủ và đạt
chuẩn theo hướng dẫn của huyện về phòng dịch, khám bệnh,
202

21.3 Page 203

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
chữa bệnh, kế hoạch hóa gia đình. Tuy nhiên, về lĩnh vực văn
hóa, giáo dục, y tế, mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng vẫn chưa
đáp ứng đầy đủ nhu cầu đa dạng của dân.
3. Về an ninh quốc phòng
Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng và Nghị quyết của
Huyện ủy, Chi bộ xã đã lãnh đạo xây dựng nhiều biện pháp tăng
cường xây dựng tổ chức lực lượng vũ trang, dân quân thành hệ
thống và mạng lưới đến địa bàn ấp và tổ nhân dân tự quản, kết
hợp công tác đấu tranh, trấn áp với vận động quần chúng, thông
suốt việc phát hiện, báo tin, vận động thuyết phục tại chỗ và
phối hợp xử lý, trấn áp mọi phần tử chống phá nhằm đản bảo an
ninh, trật tự xã hội tại địa bàn dân cư. Nhờ vậy, xã đã phát hiện,
xử lý nhiều vụ vi phạm kinh tế, hình sự, chính trị trên địa bàn
êm xuôi, đúng pháp luật và đạo lý. Một số tổ chức phản động
lén lút hoạt động trên địa bàn bị triệt phá. Tinh thần cảnh giác
của quần chúng và mạng lưới an ninh nhân dân đem lại hiệu
quả trong phát hiện, ngăn chặn một số các hoạt động phá hoại
chính quyền.
Công tác tuyển quân hằng năm đều đáp ứng chỉ tiêu và
chất lượng quân số. Công tác thanh kiểm tra của xã được chủ
động thực hiện, Huyện ủy đánh giá cao. Đơn khiếu nại, tố cáo
của công dân được giải quyết kịp thời, giải quyết được nhiều
vụ việc tồn đọng đã gây nhiều bức xúc trong quân chúng. Các
ngành và tổ chức đoàn thể phối hợp, tuyên truyền về pháp luật,
lấy ý kiến nhân dân rộng rãi.
203

21.4 Page 204

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Trong những năm đầu đổi mới, các mục tiêu kinh tế, xã
hội của xã đề ra được thực hiện tốt, có những thành quả nhất
định. Tiềm năng của xã được khai thác, phát huy hợp lý và
tạo lợi thế để thực hiện ba chương trình kinh tế lớn của nhà
nước, phù hợp với địa phương, đáp ứng nhu cầu phục vụ đời
sống nhân dân và hoàn thành nghĩa vụ được giao theo chỉ tiêu
của nhà nước. Các thành phần kinh tế trong xã hội được quan
tâm, khuyến khích tham gia phát triển địa phương. Các lĩnh
vực văn hóa, xã hội được quan tâm đầu tư, xây dựng, mặt trận
an ninh quốc phòng, trật tự xã hội ở địa bàn xã được đảm bảo.
Chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước được tuyên truyền
rộng rãi, đi vào đời sống của nhân dân. Tuy nhiên, bên cạnh đó
vẫn nhiều tồn tại, hạn chế bởi nhiều nguyên nhân chủ quan và
khách quan. Tình hình chung của đất nước còn nhiều khó khăn
do chiến tranh biên giới và môi trường quốc tế không thuận lợi,
yêu cầu của phát triển và nhu cầu của người dân ngày càng đa
dạng, cao cấp, nguồn nhân lực và năng lực lãnh đạo quản lý của
Đảng và Nhà nước tuy có đổi mới và phát triển nhưng chưa đáp
ứng được yêu cầu, việc đổi mới còn vướng mắc nhiều cơ chế
cũ chưa kịp đổi thay; âm mưu chống phá của địch tinh vi, quyết
liệt, tiêu cực xã hội còn diễn biến phức tạp; một bộ phận nhân
dân được móc nối vượt biên qua các ngõ ngách đường sông
trên địa bàn xã khó phát hiện, liên quan đến việc mua chuộc cán
bộ, qua mặt quản lý của chính quyền xã.
Trong nhiệm kỳ này, có sự thay đổi về hành chính của địa
phương, năm 1994 tái lập huyện Nhơn Trạch trên cơ sở tách ra
204

21.5 Page 205

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
từ huyện Long Thành1. Xã Long Thọ cùng toàn huyện Nhơn
Trạch bước vào giai đoạn mới.
4. Về tổ chức Đảng, hệ thống chính trị
Chi bộ xã quán triệt, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Huyện,
thực hiện 4 kỳ Đại hội, ban hành 4 Nghị quyết Đại hội và nhiều
Nghị quyết chuyên đề, có qui chế hoạt động phối hợp và kế
hoạch hàng năm triển khai thực hiện Nghị quyết của Đại hội,
mỗi năm các đảng viên đều có kiểm điểm tự đánh giá và đánh
giả, tất cả đều hoàn thành tốt nhiệm vụ. Thực hiện tinh thần
đổi mới công tác Đảng, chi bộ lãnh đạo các đảng viên của chi
bộ phải phát huy tinh thần tự giác, tiên phong, gương mẫu, nêu
gương cho quần chúng, đi trước, làm trước, làm tốt cho quần
chúng phấn đấu làm theo.
Chi bộ xã đã lãnh đạo công tác bầu cử Hội đồng nhân dân
các cấp đạt kết quả tốt trên địa bàn, bầu được HĐND, UBND
xã đúng tiêu chuẩn, số lượng, cơ cấu, đạt chất lượng đảm bảo
cho chính quyền đủ năng lực, trình độ và uy tín phục vụ nhân
dân. Các Ban ấp và tổ nhân dân cũng được củng cố, xây dựng
đội ngũ theo đúng qui định. Chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng
viên được nâng lên về tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên
môn và kỹ năng vận động quần chúng. Mặt trận Tổ quốc và các
đoàn thể chính trị xã hội cũng được củng cố tổ chức, kiện toàn
nhân sự, liên kết hệ thống, trở thành khối đoàn kết dân tộc bền
chặt. Công tác vận động quần chúng với phương châm “dân là
1  Theo Nghị định số 51/CP ngày 21/6/1994 của Chính phủ và Nghị quyết số
15 của Hội đồng nhân dân huyện Long Thành, khóa VI.
205

21.6 Page 206

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
gốc” đạt hiệu quả cao do tinh thần đổi mới thấm sâu và cán bộ
và quần chúng nhân dân, dân chủ được phát huy, lợi ích riêng
được bảo vệ, hài hòa với lợi ích chung.
Các tổ chức Hội Nông dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn
Thanh niên thực hiện tốt phương châm đổi mới, các hình thức
sinh hoạt phù hợp, thu hút, tập hợp được đông đảo hội viên,
đoàn viên. Những phương thức đa dạng của các đoàn thể đã
thu hút hội viên không ngừng tăng lên về số lượng cũng như
chất lượng trong tổ chức, hoạt động. Công tác vận động, tuyên
truyền của các tổ chức đoàn thể đa dạng và gắn kết chặt với
nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế đúng hướng. Sự lãnh đạo
của chi bộ có sự phân công, phối hợp trong các tổ Đảng, chính
quyền, đoàn thể đảm bảo thực hiện đúng cơ chế “Đảng lãnh đạo,
nhân dân lao động làm chủ, nhà nước quản lý” nên mọi nhiệm
vụ, sự việc đều được thực hiện thành công, đạt kết quả cao.
***
Giai đoạn 1984 - 1994, thực hiện chủ trương đổi mới của
Đảng, Chi bộ xã Long Thọ có đổi mới về tổ chức, sát nhập từ
Chi bộ xã Phước Long và Chi bộ xã Phước Thọ đã tập trung
lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị trên địa bàn xã; đổi mới
tư duy kinh tế, công tác xây dựng Đảng, chính quyền, khối đoàn
kết toàn dân; hoàn thành nhiệm vụ trọng tâm ở các lĩnh vực
kinh tế, văn hóa giáo dục, an ninh trật tự; tạo tiền đề cho giai
đoạn tiếp theo tiến quân vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện
đại hóa.
206

21.7 Page 207

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
CHƯƠNG VII
GIAI ĐOẠN 1994 - 2020
LÃNH ĐẠO THỰC HIỆN CÔNG NGHIỆP HÓA,
HIỆN ĐẠI HÓA ĐỊA PHƯƠNG
I. TÁI LẬP HUYỆN NHƠN TRẠCH VÀ NHIỆM VỤ
CHÍNH TRỊ CỦA ĐẢNG BỘ XÃ
1. Tái lập huyện Nhơn Trạch
Huyện Nhơn Trạch được tái thành lập theo Nghị định số
51/CP ngày 21/6/1994 của Chính phủ, chính thức đi vào hoạt
động từ ngày 01/9/1994. Theo đó, huyện Nhơn Trạch gồm 11
xã1. Xã Long Thọ giữ nguyên hiện trạng trực thuộc huyện Nhơn
Trạch. Đó là cột mốc đánh dấu từ đây xã Long Thọ thực hiện
nhiệm vụ mới, trực thuộc Đảng bộ huyện Nhơn Trạch.
2. Nhiệm vụ chính trị của xã Long Thọ thuộc Huyện
ủy Nhơn Trạch
Thời điểm này, xã Long Thọ đã có nhiều thành tích trong
việc khắc phục hậu quả chiến tranh, ổn định đời sống của nhân
dân, kinh tế có phát triển nhiều mặt, văn hóa xã hội có tiến bộ.
Tuy nhiên, xã Long Thọ vẫn thuộc vùng còn nhiều khó khăn,
1  11 xã thuộc huyện Nhơn Trạch: Phước Thiền, Phú Hội, Long Tân, Phú
Thạnh, Đại Phước, Phú Hữu, Phước Khánh, Vĩnh Thanh, Phước An, Long Thọ,
Hiệp Phước.
207

21.8 Page 208

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
dân cư mới vừa ổn định, tài nguyên đất đai còn dồi dào nhưng
cơ sở hạ tầng chưa được đầu tư đúng mức, nhân lực còn phân
tán ở nhiều ngành nghề, chủ yếu là sản xuất, đánh bắt thủy
sản qui mô nhỏ; điều kiện để thực hiện công nghiệp hóa, hiện
đại hóa còn nhiều hạn chế. Vì vậy, Chi bộ xã Long Thọ phải
tập trung lãnh đạo, huy động các nguồn lực để phát triển xã
Long Thọ theo đúng định hướng tiến quân vào sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Theo chỉ đạo của Huyện ủy Nhơn Trạch, xã Long Thọ xác
định nhiệm vụ then chốt là xây dựng Đảng, thực hiện tốt công
tác lãnh đạo ở địa phương, kiên trì với sự nghiệp đổi mới; tăng
cường công tác giáo dục tư tưởng, chính trị; thực hiện nguyên
tắc tập trung dân chủ; tạo điều kiện cho đảng viên học tập để
nâng cao trình độ nhận thức, kiến thức và kỹ năng công tác;
cán bộ đảng viên trau dồi phẩm chất đạo đức cách mạng, học
tập và làm theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Toàn chi bộ
tiếp tục thực hiện đường lối đổi mới của Đảng; tăng cường sự
lãnh đạo toàn diện của Đảng; tăng cường hiệu quả quản lý Nhà
nước; phát huy vai trò tích cực của Mặt trận và các đoàn thể
trong công tác giáo dục và vận động quần chúng, phát huy dân
chủ trong việc thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội
công bằng, văn minh.
Về mục tiêu kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng, Chi bộ
xã Long Thọ xác định mục tiêu trước mắt theo định hướng lãnh
đạo của Đảng bộ huyện:
208

21.9 Page 209

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
- Ổn định và phát triển kinh tế chiều sâu đối với kinh tế
nông nghiệp, chú trọng chuyển dịch nhanh cơ cấu kinh tế nông
nghiệp, phát triển mở rộng sản xuất công nghiệp, phát triển
nhanh đảm bảo phục vụ các loại hình dịch vụ trên địa bàn, dần
dần hình thành cơ cấu kinh tế mới theo định hướng phát triển.
- Nâng cao chất lượng hiệu quả trong sản xuất kinh doanh,
thực hiện tiết kiệm trong điều hành ngân sách, tập trung đầu tư
nâng cấp phát triển cơ sở hạ tầng và kỹ thuật; kết hợp với kinh
tế quốc phòng; thực hiện phương châm Nhà nước và nhân dân
cùng làm trong quá trình xây dựng và phát triển địa phương.
- Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, đàm bảo giải
quyết nhu cầu cơ bản cho nhân dân về y tế, văn hóa, giáo dục
đào tạo và khoa học công nghệ. Tích cực thực hiện các chính
sách xã hội, vì lợi ích nhân dân, tiếp tục thực hiện công tác đền
ơn đáp nghĩa; phát huy hiệu quả việc sử dụng nguồn vốn từ
các nguồn quỹ quốc gia, quỹ xóa đói giảm nghèo và các nguồn
khác.
- Đảm bảo vững chắc quốc phòng, an ninh. Xây dựng nền
quốc phòng toàn dân và thế trận chiến tranh nhân dân, phòng
thủ vững chắc, chống xâm nhập, bạo loạn lật đổ, thường xuyên
phát động phong trào quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc, phòng
chống các loại tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an
toàn xã hội trên địa bàn.
209

21.10 Page 210

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
- Tiếp tục thực hiện đường lối đổi mới của Đảng; tăng
cường sự lãnh đạo toàn diện của Đảng; tăng cường hiệu quả
quản lý nhà nước; phát huy vai trò tích cực của Mặt trận và
các đoàn thể trong công tác giáo dục và vận động quần chúng,
phát huy dân chủ trong việc thực hiện mục tiêu dân giàu, nước
mạnh, xã hội công bằng, văn minh.
II. KẾT QUẢ LÃNH ĐẠO THỰC HIỆN CÁC NGHỊ
QUYẾT ĐẠI HỘI
1. Giai đoạn 1994 - 2005
1.1. Nhiệm vụ chính trị
Giai đoạn 1994 - 2005 là một chặng đường quan trọng,
Đảng bộ cơ sở xã Long Thọ trải qua chặng đường 11 năm có
nhiều đổi mới, được nâng cấp từ Chi bộ cơ sở lên Đảng bộ cơ sở
năm 2000; tiến hành Đại hội Đảng bộ cơ sở lần thứ I vào năm
2000 và nhiệm kỳ thứ II vào năm 2005. Trong chặng đường 11
năm này, Đảng bộ xã Long Thọ xác định nhiệm vụ chính trị
của Đảng bộ là tập trung lãnh đạo thực hiện tốt định hướng của
Huyện ủy: Tiếp tục phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp
hóa nông thôn, chuyển đổi nhanh cơ cấu cây trồng, vật nuôi,
khai thác mọi tiềm năng trên, trong lòng đất kể cả trên mặt
nước; đáp ứng nhu cầu cơ bản về dịch vụ; đẩy nhanh phát
triển công nghiệp địa phương; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo
hướng tăng dần tỉ trọng công nghiệp, thương mại dịch vụ; giảm
tỉ trọng nông nghiệp. Phát triển sự nghiệp văn hóa, giáo dục
và đào tạo, chăm lo sức khỏe nhân dân, hạ tỉ lệ tăng dân số tự
210

22 Pages 211-220

▲back to top


22.1 Page 211

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
nhiên, đẩy mạnh công tác hậu phương quân đội và các chính
sách xã hội khác; phát triển kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ
công bằng xã hội và củng cố vững chắc quốc phòng, an ninh;
khai thác và vận dụng mọi nguồn lực để tập trung cho đầu tư
xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội.
1.2. Ban Chấp hành Đảng ủy khóa I
Sau khi tái lập huyện Nhơn Trạch, Chi bộ Đảng xã Long
Thọ giữ nguyên hệ thống tổ chức, lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ
theo Nghị quyết của Huyện ủy. Đến năm 2000, Huyện ủy ra
quyết định nâng cấp Chi bộ cơ sở xã Long Thọ thành Đảng bộ
cơ sở. Thời điểm đó, Đảng bộ cơ sở có 36 đảng viên, đồng chí
Nguyễn Thành Cứ làm Bí thư; đồng chí Võ Văn Tỷ là Phó Bí
thư - Chủ tịch UBND xã, đến tháng 7/2000, đồng chí Võ Văn
Tỷ được chỉ định làm Bí thư Đảng bộ thay đồng chí Cứ được
Huyện ủy rút về huyện. Ban Chấp hành Đảng bộ xã Long Thọ
(khoá I)1 gồm có 7 đ/c (một nữ), được cơ cấu và phân công cụ
thể; Bí thư: Phụ trách chung và chịu trách nhiệm chỉ đạo trực
tiếp khối ANQP; Phó Bí thư: Phụ trách khối nhà nước; 1 Đảng
uỷ viên phụ trách thường trực HĐND; 1 Đảng uỷ viên phụ
trách Dân vận, Mặt trận; 1 Đảng uỷ viên phụ trách chủ nhiệm
kiểm tra; 1 Đảng uỷ viên phụ trách ANQP;1 Đảng uỷ viên phụ
trách khối Văn hoá Xã hội.
1  Giữa nhiệm kỳ, có luân chuyển một đồng chí về Trung tâm giáo dục thường
xuyên huyện Nhơn Trạch; Ban Thường vụ Huyện uỷ bổ nhiệm một đồng chí
về phụ trách Phó Bí thư.
211

22.2 Page 212

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
1.3. Ban Chấp hành Đảng ủy khóa II:
Đảng bộ cơ sở xã Long Thọ tổ chức Đại hội Đảng bộ lần
thứ II ngày 4 tháng 5 năm 2005, bầu Ban Chấp hành gồm 7
đồng chí:
- Đồng chí Võ Văn Tỷ: Tái đắc cử làm Bí thư Đảng bộ.
- Đồng chí Võ Văn Tính: Phó Bí thư Đảng ủy (Chủ tịch
UBND xã).
- Đồng chí Lưu Văn Nghề: Thường trực Đảng ủy.
- Đồng chí Bạch Văn Côi: Đảng ủy viên, Chủ nhiệm Ủy
Ban Kiểm tra Đảng.
- Đồng chí Phạm Văn Nhứt: Đảng ủy viên (Trưởng Công
an xã).
- Đồng chí Nguyễn Văn Lai: Đảng ủy viên (Phó Chủ tịch
Hội đồng nhân dân xã).
- Đồng chí Trần Thị Hoàng Hoa: Đảng ủy viên (Chủ tịch
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã).
Củng cố Ban Chấp hành Đảng ủy khóa II và nhân sự xã:
Sau Đại hội Đảng ủy cơ sở lần thứ II, ngày 4/8/2005, Ban Chấp
hành Đảng ủy họp bất thường thông qua Quyết định số 483/QĐ
- HU về việc Chuẩn y Bí thư và Phó Bí thư khóa mới, củng cố,
sắp xếp nhân sự xã sau Đại hội; theo đó: đồng chí Võ Cao Lang
được phân công là Thường trực Đảng ủy xã; đồng chí Lưu Văn
Nghề - Xã đội trưởng; đồng chí Bạch Văn Côi - Cán bộ Tôn
212

22.3 Page 213

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
giáo - Dân tộc; đồng chí Đỗ Thị Huệ Lương - Chủ nhiệm Ban
Kiểm tra Đảng; đồng chí Dương Ngọc Liễu - Xã đội trưởng,
Bí thư Chi bộ 2; đồng chí Nguyễn Kim Liên - Phó Chủ tịch Ủy
ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã; đồng chí Phan Văn toàn -
Bí thư Chi bộ 1; đồng chí Lưu Minh Hoàng - Bí thư Chi bộ 4;
đồng chí Phạm Thị Tuyết Thanh - Văn phòng; đồng chí Trần
Tiến Nhạn - Kế hoạch GTTL; đồng chí Tô Văn Hương - Cán bộ
Thương mại, dịch vụ; đồng chí Nguyễn Thông Huyền Vũ - Phụ
trách Nhà Văn hóa; đồng chí Nguyễn Văn Thiện - Cán bộ phụ
trách công tác thương binh xã hội; đồng chí Trần Cẩm Loan -
Văn thư đánh máy.
1.4. Đánh giá kết quả lãnh đạo thực hiện Nghị quyết
Đảng giai đoạn 1994 - 2005:
Về tư tưởng: Đảng bộ xã Long Thọ luôn đứng vững trên
lập trường của giai cấp công nhân, kiên định con đường xã hội
chủ nghĩa, vững tin vào sự lãnh đạo của Trung ương Đảng,
chấp hành sự lãnh đạo của Đảng bộ huyện. Luôn quan tâm và
đặt trọng tâm công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ,
đảng viên và nhân dân trong suốt nhiệm kỳ. Tập trung chỉ đạo
việc tổ chức và nâng cao chất lượng học tập các chỉ thị, nghị
quyết của Đảng cho cán bộ và đảng viên, đảm bảo đảng viên
trong toàn Đảng bộ có từ 97% trở lên dự nghe các buổi báo cáo
thời sự, các lớp học, các buổi thông tin nhanh. Nhận và cung
cấp thông tin tư liệu kịp thời cho các chi bộ trực thuộc. Đưa
đảng viên trẻ dự các lớp chính trị phổ thông, tất cả đảng viên
mới đều qua lớp chính trị phổ thông do huyện mở, cán bộ cốt
213

22.4 Page 214

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
cán 100% đều dự các lớp chính trị và lớp học kiến thức quốc
phòng. Giáo dục cán bộ, đảng viên nâng cao cảnh giác cách
mạng, chống âm mưu “diễn biến hoà bình” của các thế lực thù
địch, tạo đựơc sự thống nhất về đường lối, quan điểm và niềm
tin vào sự lãnh đạo của Đảng. Luôn bám sát nghị quyết của
Đảng và nhất là nghị quyết của Huyện uỷ, xác định đúng đắn
tình hình của xã, chọn những nhiệm vụ then chốt, trọng tâm,
bám sát nghị quyết của Đảng bộ huyện, đề ra nghị quyết hàng
năm của Đảng bộ. Chủ trương, biện pháp phát triển kinh tế theo
cơ cấu kinh tế của huyện, góp phần thiết thực vào kết quả thực
hiện nghị quyết của Đảng bộ huyện lần thứ II.
Về kinh tế: Coi trọng đầu tư phát triển sản xuất, nhất là
trên lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. Khắc phục khó khăn của
thời tiết. Tập trung sản xuất những nơi có điều kiện, đồng thời
tranh thủ đẩy mạnh sản xuất hoa màu trong và ngoài đất quy
hoạch chưa thu hồi. Trong năm 2004, tuy diện tích lúa nước có
giảm, song diện tích hoa màu tăng lên 50% so với kế hoạch.
Vận động nhân dân ở đồng lớn và khu ngọt hoá 67ha ở ấp 2 tập
trung trồng màu, trình diễn và thí điểm trồng rau sạch, mở các
lớp khuyến nông, khuyến ngư cho nông dân học tập vận dụng
khoa học kỹ thuật vào sản xuất và chăn nuôi. Luôn được đẩy
mạnh và phát triển tốt, tuy nhiên năm 2003 và năm 2004 phải
thiêu huỷ hết 52 ngàn con gà công nghiệp do thông báo dịch
cúm gia cầm; tại xã còn 12 ngàn con gà công nghiệp và gà thả
vườn vẫn ổn định phát triển (chưa có hiện tượng cúm gia cầm
tại xã).
214

22.5 Page 215

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Công nghiệp trên địa bàn chưa phát triển mạnh nhưng đã
có nhiều dự án đang triển khai thực hiện. Việc thực hiện chủ
trương đổi mới nông nghiệp nông thôn đã được huyện hỗ trợ
thực hiện các công trình xây dựng cơ bản như nhựa hoá đường
hương lộ 19 và hương lộ 12, các đường giao thông nông thôn
và xóm ấp được sửa chửa, nâng cấp sạch đẹp và rộng, thúc đẩy
sản xuất và cải thiện đời sống, sinh hoạt của nhân dân, tạo được
diện mạo mới ở vùng nông thôn. Lưới điện quốc gia đã có trên
90% hộ sử dụng, 100% số hộ dân sử dụng nước sạch. Công tác
tài chính được đặt biệt quan tâm lãnh đạo bằng việc khai thác
tất cả các nguồn thu cho ngân sách, đạt và vượt các chỉ tiêu
được giao hàng năm.
Về văn hoá xã hội: Phát triển kinh tế đi đôi với việc chăm
lo chính sách xã hội; Đảng bộ luôn chú trọng lãnh đạo đầu tư
cho các hoạt động văn hoá xã hội; ngành giáo dục được quan
tâm đẩy mạnh, các cấp học không còn tình trạng học ca 3. Công
tác xã hội hóa giáo dục được sự hỗ trợ tích cực của nhân dân.
Công tác xóa mù chữ, phổ cập tiểu học cơ bản đã hoàn thành.
Trạm y tế tiếp tục được đầu tư về trang thiết bị, chất lượng phục
vụ ngày càng được nâng lên, đã kịp thời phục vụ chăm sóc
sức khoẻ cho nhân dân. Tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên giảm
từ 1,7% (năm 2000) xuống còn 1,1% (năm 2004). Thông tin
tuyên truyền đã được cải tiến về nội dung và hình thức, phục vụ
nhiệm vụ chính trị của xã. Mạng lưới văn hoá văn nghệ, thể dục
thể thao được đẩy mạnh. Cuộc vận động thực hiện nếp sống văn
minh, gia đình văn hoá được nhân dân đồng tình hưởng ứng;
215

22.6 Page 216

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
năm 2004 có 100% hộ dân đăng ký, cuối năm xét bình chọn có
92% hộ đạt chuẩn văn hoá. Đảng bộ đã lãnh đạo tốt công tác
đền ơn đáp nghĩa đối với gia đình chính sách, năm 2003 được
tỉnh công nhận là xã làm tốt công tác chính sách thương binh
liệt sĩ, năm 2004 tiếp tục duy trì thành tích đó; hiện không còn
gia đình liệt sĩ nào khó khăn về nhà ở. Đặc biệt năm 2003 đã
xây dựng được tường bao nhà bia liệt sĩ tạo được sự phấn khởi,
tin tưởng của gia đình chính sách và nhân dân. Chính sách xóa
đói giảm nghèo đã giải quyết có hiệu quả. Bằng các nguồn vốn
xóa đói giảm nghèo, vốn ngân hàng phục vụ người nghèo và
các chương trình của các đoàn thể, vốn Việt - Bỉ tài trợ đã giải
quyết việc làm cho nhiều lao động, giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 17%
(179 hộ) năm 2000 xuống còn 2,52% (36 hộ) năm 2004, xây
dựng được 68 căn nhà tình thương. Riêng năm 2004 xây được
11 căn nhà bằng nguồn vốn vận động.
Công tác an ninh quốc phòng: Đã tập trung thực hiện
tốt nhiệm vụ quốc phòng và an ninh trong tình hình mới, tạo
được những chuyển biến tích cực trong xây dựng, huấn luyện
lực lượng, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, kết hợp với
thế trận an ninh nhân dân trên địa bàn. Thực hiện các đợt diển
tập đạt kết quả. Công tác tuyển quân hàng năm đều đạt và vượt
chỉ tiêu trên giao. Duy trì được hoạt động của tổ nội chính, trực
tiếp góp ý chỉ đạo kịp thời các vụ phát sinh. Chỉ đạo đẩy mạnh
truy quét các loại tội phạm, bài trừ tệ nạn xã hội xảy ra. Nhờ đó
tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cơ bản được
giữ vững.
216

22.7 Page 217

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Công tác vận động quần chúng: Đảng bộ đã tập trung
xây dựng các tổ chức hội, đoàn thể ngày càng được phát triển
bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng góp phần đưa hoạt
động của Mặt trận, các đoàn thể đi vào đời sống của các tầng
lớp nhân dân, lấy mục đích chăm lo đời sống nhân dân làm
phương châm hoạt động và thường xuyên quan tâm củng cố
các tổ chức này. Cụ thể các đơn vị đạt vững mạnh nhiều năm
liền như: Mặt trận Tổ quốc, Hội Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ,
Hội Nông dân, Hội Chữ thập đỏ, Ủy ban nhân dân xã; riêng
Đoàn Thanh niên chưa chuyển biến cao, cần tập trung củng cố.
Đảng bộ cũng đã quan tâm lãnh đạo thực hiện các nghị quyết
của Đảng về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, tập hợp vận
động hội viên vào hội theo độ tuổi, giới tính, nghề nghiệp; số
lượng và chất lượng hoạt động ngày một nâng lên, đạt được chỉ
tiêu huyện giao hàng năm.
Công tác xây dựng Đảng: Đảng bộ quán triệt quan điểm
tư tưởng chỉ đạo lấy xây dựng phát triển kinh tế xã hội làm
nhiệm vụ trọng tâm và xây dựng, nâng cao vai trò lãnh đạo của
tổ chức cơ sở Đảng làm nhiệm vụ then chốt. Tập trung kiện
toàn tổ chức bộ máy chỉ đạo, làm tốt công tác bầu cử Quốc hội,
Hội đồng nhân dân 3 cấp, bầu Ủy ban nhân dân cấp xã đạt yêu
cầu. Tất cả cán bộ chuyên môn và cán bộ công chức cấp xã đều
thực hiện được nhiệm vụ và có hiệu quả. Thực hiện công tác
thanh kiểm tra, kiểm điểm làm rõ các vụ việc sai phạm để giúp
cán bộ, đảng viên có hướng khắc phục tốt hơn. Trong năm 2003
đã kiểm điểm kỷ luật một đảng viên với hình thức cảnh cáo: cố
217

22.8 Page 218

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
ý làm sai trong xây dựng cơ bản trên đất công. Đối với Ủy ban
nhân dân xã đã chỉ đạo kiểm điểm hai cán bộ và đưa ra hội đồng
kỷ luật xét buộc thôi việc. Công tác bảo vệ chính trị nội bộ luôn
được quan tâm, phục vụ tốt cho việc chuẩn bị nhân sự bầu cử
Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, và Đại hội Đảng các cấp.
Thường xuyên quan tâm chú trọng đến việc đổi mới
phong cách lãnh đạo, chỉ đạo điều hành. Chế độ làm việc của
Ban Chấp hành và toàn Đảng bộ; tuân thủ nguyên tắc tập trung
dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Hàng năm, xây
dựng được chương trình công tác cả năm, hàng quí, hàng tháng
để điều hành các hoạt động. Phương pháp tổ chức làm việc có
quy chế, chương trình cụ thể, đảm bảo được các kỳ họp theo
định kỳ. Ban Chấp hành mỗi tháng họp hai lần, các chi bộ trực
thuộc sinh hoạt vào ngày 03 hàng tháng. Có qui chế phối hợp,
thường xuyên giao ban, hội ý, củng cố mối quan hệ giữa Bí
thư - Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân - Chủ tịch Ủy ban nhân
dân - lãnh đạo Ban Dân vận - Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc
Việt Nam xã; từ đó giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc
trên địa bàn xã.
Công tác tổ chức bộ máy cán bộ từ xã đến ấp ngày càng
được kiện toàn, tập trung giải quyết những vụ việc xảy ra liên
quan đến cán bộ, kiên quyết xử lý nghiêm minh những trường
hợp cán bộ, đảng viên có dấu hiệu vi phạm, bộ máy nhà nước
được tăng cường. Mặt trận và các đoàn thể hoạt động ngày
càng được tiến bộ, thu hút ngày càng đông hội, đoàn viên vào
218

22.9 Page 219

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
tổ chức, góp phần thực hiện ngày càng có hiệu quả các nhiệm
vụ chính trị của địa phương.
Công tác quy hoạch, đào tạo cán bộ ngày càng được chú
trọng hơn, gắn liền với từng bước tiêu chuẩn hoá cán bộ chuyên
trách, bán chuyên trách và công chức cấp xã đồng thời điều
chỉnh một bước đội ngũ cán bộ xã, ấp để phù hợp với yêu cầu,
tiêu chuẩn nghiệp vụ, và năng lực, đảm bảo hiệu quả và phát
huy trách nhiệm ngày càng cao. Đảng bộ trực tiếp chỉ đạo thực
hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Công khai tài chính ngân sách,
công khai nguồn thu trong nhân dân đối với các công trình ghi
thu, ghi chi công khai, minh bạch, tiết kiệm, hiệu quả. Các công
trình nhân dân đóng góp đều được dân bàn, dân làm, dân kiểm
tra. Thủ tục hành chính được công khai tại trụ sở.
Về giáo dục và rèn luyện đạo đức lối sống: Đảng bộ
thường xuyên kiểm tra công tác từ cấp uỷ đến đảng viên toàn
Đảng bộ; kiểm tra việc thưc hiện nghị quyết và điều lệ Đảng,
việc thực hiện Qui định số 19-QĐ/TW về những điều đảng viên
không được làm; phê bình, uốn nắn kịp thời các biểu hiện sai
phạm, suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống; chú trọng công
tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức lối sống và giáo dục
truyền thống cách mạng cho cán bộ đảng viên.
Về khuyết điểm, tồn tại hạn chế: Đảng bộ nhận ra còn
nhiều khuyết điểm, tồn tại, hạn chế cần phải sớm khắc phục;
chưa có giải pháp khả thi phát huy tiềm năng, năng thế mạnh
của địa phương; hiệu quả các chương trình kinh tế xã hội chưa
219

22.10 Page 220

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
thuyết phục; công tác vận động, chuyển đổi cơ cấu cây trồng
nhân dân thực hiện còn chậm; thay đổi được vườn tạp nhưng
việc chuyển sang vườn chuyên đạt thấp; mô hình kinh tế hợp
tác trong nông nghiệp nông thôn hoạt động còn hạn chế; chưa
có biện pháp tích cực để tuyên truyền vận động nhân dân tham
gia việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng và sử dụng có hiệu quả
kênh tạo nguồn ở ấp 2; diện tích đất nông nghiệp để hoang hóa
theo từng vụ ngày càng nhiều; công tác cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất còn chậm so với yêu cầu. Việc thực hiện
chính sách xã hội còn nhiều khó khăn; thu nhập của người lao
động vẫn còn thấp, chưa ổn định, tình trạng lao động chưa có
việc làm còn nhiều; lao động trên 35 tuổi khó kiếm việc làm;
việc vận động chuyển sang tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ,
phát triển chậm chưa thu hút được lao động tại xã; khoảng cách
phân hoá giàu nghèo còn rất lớn; công tác xóa đói giảm nghèo
chưa bền vững; chưa có giải pháp tích cực chống tái nghèo, nợ
quá hạn còn cao. Tình hình an ninh, trật tự, tai nạn giao thông,
tệ nạn xã hội còn diễn biến phức tạp, vi phạm ở mức cao; công
tác giải quyết đơn thư khiếu nại của công dân một số trường
hợp còn chậm, kéo dài. Việc củng cố nâng cao chất lượng hoạt
động ở Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh chưa chuyển
biến tốt, việc đổi mới nội dung, phương thức vận động vào
đoàn thể chưa đạt chỉ tiêu. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng
chưa đạt yêu cầu; việc vận động, thu hút quần chúng chưa vào
Đảng còn ít, chưa có chiều sâu; trong sinh hoạt chi bộ ý thức
đấu tranh phê bình, tự phê bình chưa cao, vẫn có hiện tượng
220

23 Pages 221-230

▲back to top


23.1 Page 221

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
nể nang, né tránh thiếu mạnh dạn đấu tranh với những hiện
tượng sai trái. Công tác quy hoạch đào tạo, tiêu chuẩn hóa đội
ngũ cán bộ còn chậm, gây khó khăn trong việc sắp xếp, bố trí
đội ngũ cán bộ. Việc tăng cường công tác kiểm tra Đảng chưa
thật tốt; đôi lúc phải được sự nhắc nhở của ngành chuyên môn
cấp huyện.
2. Giai đoạn 2005 - 2010
2.1. Nhiệm vụ
Đại hội Đảng bộ lần thứ II đã đề ra phương hướng mục
tiêu, nhiệm vụ của nhiệm kỳ 2005 - 2010 “tiếp tục phát triển
kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp
nông thôn, chuyển đổi nhanh cơ cấu cây trồng vật nuôi, khai
thác mọi tiềm năng của địa phương, tận dụng các cơ hội hỗ trợ
của cấp trên để phát triển nhanh về cơ sở hạ tầng, đẩy nhanh
chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp, dịch vụ và
nông nghiệp theo định hướng chung của Đảng bộ huyện Nhơn
Trạch, và giải quyết các nhu cầu của xã hội đặt ra”.
Đại hội lần thứ III của Đảng bộ Long Thọ xác định nhiệm
vụ giai đoạn 2010 - 2015: “Phát huy trí tuệ tập thể của toàn
Đảng, tổng kết các họat động lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị
quyết Đại hội lần thứ II, đánh giá những kết quả đạt được, chỉ
rõ những tồn tại yếu kém, rút ra những bài học kinh nghiệm chủ
yếu, trên cơ sở đó, xác định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ
của Đảng bộ 5 năm tới, nhằm đưa kinh tế - xã hội của xã nhà
221

23.2 Page 222

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
không ngừng phát triển, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ
xây dựng xã Long Thọ thành nông thôn mới1”.
2.2. Ban Chấp hành Đảng bộ
Ban Chấp hành Đảng bộ khóa II gồm 9 đồng chí, trong đó
có 2 nữ, Ban Thường vụ gồm 3 đồng chí. Giai đoạn 2005 - 2010
Ban Chấp hành hoạt động ổn định về nhân sự, từng ủy viên đều
được cơ cấu phân công từng lĩnh vực như: dân vận, nhà nước,
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, các đoàn thể nhân dân,
văn hóa, giáo dục và an ninh, quốc phòng.
2.3. Đánh giá kết quả lãnh đạo thực hiện Nghị quyết
giai đoạn 2005 - 2010
Giai đoạn 2005 - 2010 là chặng đường 5 năm Đảng bộ
xã Long Thọ tập trung lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị
hướng đến công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn; kết quả
đạt được nhiều thành tựu quan trọng.
Lĩnh vực kinh tế: tiếp tục tăng trưởng toàn diện, phát
triển dịch vụ và công nghiệp, xây dựng cơ sở hạ tầng, điện,
đường, trường, trạm, thiết lập được một nền tảng vật chất, tinh
thần quan trọng, từng bước đáp ứng được yêu cầu xây dựng
xã Long Thọ thành nông thôn mới giai đọan năm 2010 và tầm
nhìn đến năm 2015.
Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, công nghiệp
tiểu thủ công nghiệp - Thương mại dịch vụ và nông nghiệp,
1  Theo Quyết định số 1495/QĐ - UBND của UBND huyện Nhơn Trạch.
222

23.3 Page 223

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
trong đó tỷ trọng công nghiệp 54%, thương mại dịch vụ 23%,
nông nghiệp giảm còn 23% năm 2010. Thu nhập bình quân đầu
người đạt từ 8 triệu đồng/người/năm 2006 đến cuối năm 2009
đạt 13 triệu đồng/người/năm, tăng 2,1 lần so với năm 2004 và
vượt nghị quyết 1,6 lần.
Trong sản xuất nông nghiệp, diện tích đất sản xuất nông
nghiệp giảm dần hàng năm do quy hoạch các khu công nghiệp,
nhưng do nhân dân đầu tư thâm canh tăng vụ, áp dụng khoa học
kỹ thuật nên kết quả sản xuất đạt theo chỉ tiêu được giao hàng
năm, tạo công ăn việc làm cho gần 50 lao động/30 hộ chuyên
trồng rau lấy quả; triển khai qui hoạch dự án rau an toàn 50ha
tại ấp 5; phát triển 1 tổ hợp kinh tế trồng rau sạch; thành lập mới
1 tổ hợp tác sinh vật cảnh với 15 thành viên, giải quyết việc làm
cho 55 lao động.
Trong chăn nuôi, do dịch bệnh cúm gia cầm, dịch heo tai
xanh nên tình hình chăn nuôi địa bàn xã giảm đáng kể, không
đạt chỉ tiêu Nghị quyết.
Ngư nghiệp, ổn định diện tích nuôi trồng thuỷ sản 211ha,
phát triển mô hình mới nuôi tôm thẻ chân trắng công nghiệp 45
ha/1 vụ, đem lại cho người dân thu nhập cao từ bình quân từ
70 - 100 triệu/ha. Tuy nhiên do ô nhiễm nguồn nước và thời tiết
không thuận lợi, mô hình nuôi công nghiệp phát triển không
bền vững; các mô hình nuôi thủy sản khác như cá chẽm, cá kèo,
cua cũng vậy.
223

23.4 Page 224

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Công tác xây dưng cơ bản, từ nguồn đóng góp của nhân
dân, đã thực hiện sửa chữa nâng cấp 11 con đường giao thông
nông thôn vào xóm ấp với tổng chiều dài 4.140m; sửa chữa 28
đoạn đường nối liền hương lộ 19; xây dựng văn phòng tiếp dân,
văn phòng làm việc ấp 2, 3, 4, văn phòng làm việc xã đội; sửa
chữa văn phòng làm việc công an, xây dựng nhà bếp Ủy ban
nhân dân xã, sửa chữa thiết kế sân bóng đá mini và một số công
trình khác. Ngoài ra, trên địa bàn xã, cũng đã hoàn thành các
công trình do tỉnh, huyện làm chủ đầu tư: xây dựng 12 phòng
học trường tiểu học Long Thọ, xây dựng mới trường mẫu giáo
Long Thọ, trạm y tế xã; nâng cấp đê ngăn mặn Long Thọ - Bà
Ký dài 2.000m; hoàn thành dự án thoát nước Lò Rèn; thi công
công trình thoát nước từ đường 25C đến cổng Lò Rèn và đoạn
đến cầu Suối Cạn; mở rộng hương lộ 19 đi qua địa bàn xã; nhựa
hóa 9 con đường giao thông nông thôn theo dự án xây dựng
nông thôn mới, tổng chiều dài gần 3.000m, bằng kinh phí từ
các nguồn tỉnh, huyện, xã, trong đó nguồn từ nhân dân đóng
góp gần 5 tỷ đồng.
Công trình điện, hạ thế và đưa vào sử dụng 9 tuyến điện,
dài 2.990m, nâng số hộ sử dụng điện từ 92% năm 2004 lên
99,8% vào năm 2009.
Mạng lưới thông tin liên lạc, toàn xã có 1.162 máy điện
thoại, tăng 700 máy so với năm 2004, đạt 60% số hộ toàn xã; 7
điểm đại lý bưu điện, 5 điểm truy cập internet, ngoài ra người
dân sử dụng điện thoại di động cầm tay thông dụng nên việc
224

23.5 Page 225

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
thông tin liên lạc luôn thông suốt, thuận lợi và nhanh chóng, đạt
và vượt chỉ tiêu nghị quyết.
Thương mại dịch vụ, phát triển đa dạng các ngành nghề
kinh doanh; toàn xã có 6 công ty trách nhiệm hữu hạn, 4 doanh
nghiệp tư nhân, 166 hộ kinh doanh cá thể, hơn 400 hộ dân tham
gia buôn bán nhỏ; từ năm 2009 với 70 hộ kinh doanh gần 700
phòng.
Tài chính, nguồn thu ngân sách nhà nước trên địa bàn
tăng bình quân hàng năm 90%, vượt chỉ tiêu Nghị quyết; các
nguồn thu do nhân nhân đóng góp đều đạt và vượt kế hoạch.
Mức chi hàng năm tăng bình quân 30% - 40%, thực hiện đúng
luật ngân sách.
Tài nguyên môi trường, đã qui hoạch và công bố kế hoạch
sử dụng đất đến năm 2020 quản lý tốt quỹ đất công và mốc địa
giới hành chính; công tác cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất đạt 97%. Công tác bồi thường, giải tỏa, thu hồi đất để
làm các dự án đường D9, xây chợ Long Thọ, khu thế giới tuổi
thơ, trường mẫu giáo, khu công viên đối diện đền thờ liệt sĩ,
đường 319B, khu nghĩa địa... gặp nhiều khó khăn, cuối cùng
cũng hoàn thành. Thu hồi và bàn giao 1.037/2.385 ha cho các
công trình, chiếm 43% tổng diện tích toàn xã.
Công tác bảo vệ môi trường được thực hiện tương đối
tốt tổ chức thu gom rác trên địa bàn, vận động được 95% hộ
dân sống dọc lộ 19, hương lộ 12, các khu vực nhà trọ đăng ký
đổ rác tập trung; hỗ trợ cho các hộ dân xây dựng nhà vệ sinh;
225

23.6 Page 226

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
phát động quần chúng nhân dân tham gia bảo vệ môi trường
bằng các hoạt động dọn dẹp vệ sinh khai thông cống rảnh, phát
hoang tàn cây che tầm nhìn 2 bên hương lộ 19, đốt các bãi rác
tự phát.
Lĩnh vực văn hoá xã hội: có tiến bộ ở nhiều mặt.
Giáo dục, phát triển khá toàn diện; chất lượng giáo dục
được nâng cao; đội ngũ giáo viên ở các cấp đều đạt chuẩn; cơ
sở vật chất được tăng cường, sửa chữa, xây dựng mới 12 phòng
học ở trường tiểu học; xây dựng mới trường mầm non. Hàng
năm 100% tỷ lệ học sinh khối 5 hoàn thành chương trình tiểu
học, 100% tỷ lệ học sinh xét đạt tốt nghiệp trung học cơ sở;
duy trì kết quả được công nhận phổ cập các bậc tiểu học, trung
học cơ sở, trung học phổ thông. Công tác chiêu sinh được thực
hiện đạt vượt chỉ tiêu hàng năm; tỷ lệ chiêu sinh mẫu giáo hàng
năm tăng bình quân 12%, trẻ vào lớp 1 đạt 100%. Trung tâm
học tập cộng đồng được thành lập phục vụ nhu cầu học tập đa
dạng của người dân; đã mở nhiều lớp tập huấn về kỹ năng sống
và kỹ thuật nông nghiệp, kiến thức pháp luật và lớp học trung
cấp chính trị từ xa.
Công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho dân, được quan
tâm, các chỉ tiêu về chương trình y tế quốc gia đều đạt năm sau
cao hơn năm trước, số người đến khám chữa bệnh bình quân
tăng 10% hàng năm. Tỷ lệ trẻ được uống vitamin A hàng năm
đều đạt 100%, trẻ tiêm đủ 6 liều vacine bình quân hàng năm
đạt 94%. Công tác vệ sinh phòng dịch được thực hiện tốt, hàng
226

23.7 Page 227

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
năm đều triển khai công tác phun thuốc diệt muỗi trên địa bàn
trọng điểm, diệt lăng quăng tại từng hộ gia đình. Nhờ vậy mà
địa bàn xã đã ngăn chặn được dịch sốt xuất huyết và sốt rét. Tỷ
lệ hộ sử dụng nước hợp vệ sinh 100%, số hộ có nhà vệ sinh phù
hợp từ 74% năm 2005 lên 85% năm 2009; tỷ lệ tăng dân số tự
nhiên dưới 1,1%; tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng giảm từng
năm, hiện còn 13,8% (giảm 5,2% so với năm 2005).
Công tác thông tin truyền thanh, văn nghệ, thể dục thể
thao, trang bị hệ thống loa không dây và phủ sóng khắp toàn
xã; kịp thời thông tin tuyên truyền chủ trương chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước đến dân; các hoạt động văn hoá
văn nghệ được tổ chức sôi nổi vào các dịp lễ, Tết, kỷ niệm các
ngày thành lập các đoàn thể, ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc
hàng năm, nhiều hội thi được tổ chức làm phong phú cuộc sống
tinh thần của nhân dân. Phong trào đăng ký nếp sống văn minh
gia đình văn hoá hàng năm đều đạt 100% số hộ, cuối năm bình
xét đạt 97% trở lên, 5/5 ấp đạt chuẩn ấp văn hoá đồng thời đăng
ký xây dựng xã văn hoá năm 2010.
Công tác chính sách xã hội, công tác đền ơn đáp nghĩa
được quan tâm đặc biệt; toàn xã có 133 hộ gia đình chính sách,
3 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng còn sống được chăm sóc chu đáo;
nâng cấp và sửa chữa 5 căn nhà tình nghĩa, tôn tạo sửa chữa nhà
bia liệt sĩ khang trang, sạch đẹp, thể hiện tinh thần uống nước
nhớ nguồn. Vào các dịp lễ Tết đều tổ chức thăm hỏi và tặng quà
cho các gia đình chính sách, Mẹ Việt Nam Anh hùng, đưa đối
tượng khám bệnh định kỳ tại trung tâm y tế huyện.
227

23.8 Page 228

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Công tác xoá đói giảm nghèo, hiện không còn hộ đói,
giảm mạnh hộ nghèo (giảm 77/1962 hộ theo chuẩn mới, chiếm
3,92% giảm hơn 7% so với đầu năm 2009); vận động quỹ vì
người nghèo, xây dựng 13 căn nhà tình thương và sửa nâng
cấp 5 căn; ngoài ra, các tổ chức đoàn thể xã hội vận động bằng
nhiều hình thức để hỗ trợ cho các đối tượng nghèo khó. Hàng
năm giải quyết cho lao động phổ thông hơn 200 người có việc
làm ổn định. Tỷ lệ hộ có mức sống khá 60,5%; trung bình
39,5%; hộ có nhà kiên cố và bền vững 76,1% tăng 7,5%, số hộ
sử dụng điện 100%, phương tiện đi lại bình quân 1 hộ hơn 1,5
xe, phương tiện nghe nhìn đạt 100%.
Lĩnh vực an ninh - quốc phòng: công tác bảo vệ an ninh
chính trị được giữ vững, ổn định, chủ động phòng ngừa và đấu
tranh ngăn chặn các hoạt động âm mưu “diễn biến hoà bình”,
tăng cường công tác bảo vệ an ninh chính trị nội bộ, an ninh
nông thôn, bảo vệ an toàn các mục tiêu quan trọng, không để
xảy ra đột biến bất ngờ, hình thành điểm nóng. Nội bộ Đảng,
chính quyền và nhân dân đoàn kết, những mâu thuẫn, vướng
mắc trong nội bộ được giải quyết kịp thời ngay từ cơ sở.
Trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; các đoàn thể đẩy
mạnh phong trào toàn dân tham gia đấu tranh tố giác tội phạm,
tệ nạn xã hội; đã phát hiện và đưa ra xử lý theo pháp luật nhiều
đối tượng phạm pháp hình sự, góp phần quan trọng vào phát
triển kinh tế xã hội ở địa phương. Công tác xây dựng lực lượng
công an cơ sở và cả tổ chức quần chúng tham gia phong trào
228

23.9 Page 229

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc được tăng cường, đáp ứng
yêu cầu nhiệm vụ chính trị hiện nay.
Quốc phòng, Đảng bộ nắm chắc tình hình, thường xuyên
rà soát, điều chỉnh, bổ sung các phương án, kế hoạch, xây dựng
lực lượng đạt chỉ tiêu hàng năm; tổ chức huấn luyện nâng cao
trình độ sẵn sàng chiến đấu hàng năm cho lực lượng dân quân
và lực lượng dự bị động viên; thực hiện tốt công tác nghĩa vụ
quân sự, công tác tuyển quân hàng năm đều đạt 100% chỉ tiêu
về số lượng và chất lượng.
Hoạt động tư pháp được thực hiện nghiêm minh, hội đồng
hòa giải xã được củng cố từ xã đến ấp, nâng cao chất lượng hoà
giải hàng năm, đã xử lý 220/222 đơn theo đúng pháp luật đạt
99%; tổ chức tuyên truyền, giáo dục pháp luật 237 cuộc với
hơn bảy nghìn lượt người dự.
Công tác xây dựng chính quyền: có đổi mới và thực hiện
cải cách hành chính. Hoạt động của bộ phận một cửa, duy trì
ổn định, hiệu quả; giải quyết và trả hồ sơ đúng quy trình, đúng
thời gian, được nhân dân đồng tình; tiếp tục triển khai cơ chế
một cửa liên thông ở lĩnh vực đất đai. Đại biểu Hội đồng nhân
dân xã khóa IX được bầu là 25 vị, đến năm 2009 cách chức 1
đại biểu; hoạt động từng bước đi vào chiều sâu, cơ bản đã phát
huy được vai trò, vị trí của cơ quan quyền lực của dân ở địa
phương. Bộ máy chính quyền được kiện toàn về tổ chức nhân
sự; có thay đổi một số chức danh kịp thời đáp ứng nhiệm vụ
phục vụ nhân dân.
229

23.10 Page 230

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Công tác dân vận - Mặt trận và các đoàn thể: Mặt trận Tổ
quốc và đoàn thể các cấp được chú trọng kiện toàn và nâng cao
chất lượng hoạt động, đồng thời đổi mới nội dung và phương
thức hoạt động theo phương châm hướng về địa bàn dân cư. Vai
trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tham gia xây dựng
chính quyền ngày càng được phát huy thể hiện qua việc hiệp
thương, phối hợp giám sát, chuẩn bị bầu cử đại biểu Quốc hội
và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp; các phong trào thi đua
yêu nước được triển khai sâu rộng, phong phú và đa dạng; cuộc
vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu
dân cư được nhân dân đồng tình ủng hộ; cuộc vận động “học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” được nhân
dân đồng tình hưởng ứng.
Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, đã tổ chức hiệp thương
giới thiệu cho dân bầu 5/5 trưởng ấp và đưa ra dân bàn bạc xây
dựng hương ước, qui ước; công khai tài chính các công trình do
dân đóng góp, công khai các loại phí, lệ phí. Từ các hoạt động
đó một số đoàn thể đã đạt được kết quả cao trong công tác tập
hợp quần chúng cũng như phát triển đoàn viên, hội viên Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam xã có 33 thành viên, 5 ban công tác Mặt
trận ấp hàng năm hoạt động vững mạnh, 43 tổ nhân dân, hàng
năm có 70% tổ hoạt động vững mạnh, còn lại khá và trung
bình, không có tổ yếu kém.
Hội Nông dân, có nhiều cố gắng trong công tác tuyên
truyền, vận động hội viên và nhân dân chấp hành pháp luật, ra
230

24 Pages 231-240

▲back to top


24.1 Page 231

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
sức học tập nghiên cứu và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật
vào sản xuất để tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh
tế; thực hiện tốt phong trào thi đua lao động sản xuất trong hội
viên và nông dân; hàng năm công tác phát triển hội viên mới
đều đạt chỉ tiêu, tổng số hội viên hiện có là 622/935 đạt tỷ lệ tập
hợp 65,5%; nhiều năm liền được đánh giá vững mạnh.
Đoàn Thanh niên và Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam,
có cố gắng, luôn chú trọng nâng chất lượng và số lượng nhưng
tỷ lệ tập hợp vào đoàn, hội còn thấp; đoàn viên đạt 8,3%, hội
viên đạt 10% so độ tuổi, chất lượng hoạt động có chuyển biến
hàng năm được đánh giá từ khá đến vững mạnh.
Hội Phụ nữ, thực hiện thường xuyên 6 nhiệm vụ trọng
tâm và 2 phong trào lớn; ấn tượng là phong trào phụ nữ giúp
nhau phát triển kinh tế gia đình thông qua các tổ, nhóm tiết
kiệm; xây dựng 5 chi hội, 25 tổ, nhóm phụ nữ tiết kiệm với tổng
số hội viên đạt 73,1%, có 850 hội viên nòng cốt; hàng năm hội
được đánh giá vững mạnh.
Hội Cựu chiến binh, vận động hội viên nêu cao phẩm chất
bộ đội Cụ Hồ, khắc phục khó khăn, gương mẫu đi đầu trong các
phong trào, ra sức củng cố chất lượng tổ chức hội ngày càng
vững mạnh; hiện có 65 hội viên; hàng năm các chi hội và hội
cơ sở được đánh giá từ khá đến vững mạnh.
Hội Chữ thập đỏ, tập hợp số hội viên 580/1.904 hộ dân
đạt tỷ lệ 1,33 hội viên/hộ dân,vượt chỉ tiêu được giao; bằng
các nguồn vận động hội đã làm tốt công tác cứu trợ cho người
231

24.2 Page 232

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
nghèo, duy trì hũ gạo tình thương, cứu trợ thiên tai lũ lụt; hàng
năm được đánh giá vững mạnh.
Hội Người cao tuổi, thực hiện tốt phong trào sống vui,
sống khoẻ, sống có ích, phong trào ông bà cha mẹ mẫu mực,
con cháu hiếu thảo, phong trào tuổi cao, chí càng cao nêu gương
sáng vì sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc đạt hiệu quả thiết thực; phong
trào luyện tập thể dục thể thao, vui chơi giải trí lành mạnh được
hưởng ứng nhiệt tình. Hội đã tổ chức chu đáo việc chăm sóc,
thăm hỏi các cụ khi gặp ốm đau, bệnh tật, công tác vận động
quỹ chăm sóc người cao tuổi đạt kết quả cao; hiện có 593/644
người cao tuổi, đạt 92%, hàng năm các chi hội và hội đạt khá
đến vững mạnh.
Công tác xây dựng Đảng: là nhiệm vụ then chốt.
Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, luôn được xem
trọng hàng đầu; các chi bộ trực thuộc và từng đảng viên được
tổ chức nhiều buổi học tập, có chuyển biến trong nhận thức,
tiến bộ trong việc việc xây dựng và thực hiện chương trình
hành động gắn với nhiệm vụ cụ thể; hàng năm, đảng viên học
tập các lớp đạt trên 98%; triển khai rộng rãi trong cán bộ, đảng
viên và quần chúng nhân dân thực hiện đề án Đảng lãnh đạo
công tác khoa giáo trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại
hóa nông nghiệp nông thôn; lấy công tác tự phê bình và phê
bình để xây dựng Đảng; thông qua việc thực hiện quy chế dân
chủ ở cơ sở để xây dựng hệ thống chính trị; triển khai đồng bộ
“cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
232

24.3 Page 233

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Minh” cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân đảm bảo
100% cán bộ, đảng viên tham gia học tập; tổ chức 2 cuộc thi
kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, tổ chức sơ kết
hàng năm, kịp thời đề nghị khen thưởng cá nhân điển hình học
tập và làm theo lời Bác.
Công tác tổ chức, sắp xếp, củng cố, kiện toàn các cơ quan
Đảng và đoàn thể, đổi mới về lề lối làm việc, nâng cao được
chất lượng hiệu quả hoạt động. Đặc biệt cuộc vận động xây
dựng, chỉnh đốn Đảng đã làm tăng thêm sự thống nhất về tư
tưởng, về ý chí hành động của đội ngũ đảng viên, tăng cường
trách nhiệm và nâng cao sức chiến đấu của tổ chức Đảng. Tỷ
lệ các chi bộ đạt trong sạch vững mạnh hàng năm đạt 100%.
Đảng bộ có 9 chi bộ trực thuộc, 91 đảng viên, từ năm 2005 đã
phát triển được 36 đảng viên mới, có 77 đảng viên được phân
công công tác, chiếm 84,6% so với tổng số đảng viên trong
toàn Đảng bộ; kết quả phân tích chất lượng đảng viên hàng
năm phần lớn đảng viên đều đủ tư cách hoàn thành tốt nhiệm
vụ, chất lượng tổ chức cơ sở Đảng hàng năm đều đạt trong sạch
vững mạnh, riêng các năm 2005, 2006, 2007 đạt trong sạch
vững mạnh tiêu biểu.
Công tác kiểm tra, giám sát, việc tăng cường công tác
kiểm tra, giám sát tạo được chuyển biến cả về nhận thức và hành
vi thực hiện theo quy định của Điều 30 Điều lệ Đảng. Công tác
kiểm tra, giám sát được tiến hành thường xuyên trong Đảng bộ
đã có tác dụng giúp đảng viên trong Đảng bộ khắc phục được
233

24.4 Page 234

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
thiếu sót, khuyết điểm, giữ nghiêm kỷ luật của Đảng. Trong
nhiệm kỳ, thông qua việc kiểm tra, giám sát đảng viên chấp
hành, kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm và giải quyết đơn thư
tố cáo, khiếu nại. Kết quả đã xử lý kỷ luật khai trừ 1 đảng viên,
xử lý kỷ luật khiển trách 1 đảng viên do vi phạm Điều lệ Đảng.
Những mặt hạn chế, tồn tại và nguyên nhân:
Về kinh tế, việc phát triển dịch vụ chưa tương xứng quy
mô và chất lượng, chỉ tập trung cho phát triển nhà trọ, các dịch
vụ khác phát triển chưa bền vững; chưa định hướng được cây
trồng chủ lực cho vùng 67ha tại ấp II.
Về xã hội, cuộc sống của người dân, nhất là người làm
công ăn lương vẫn còn gặp nhiều khó khăn trước giá cả thị
trường thường xuyên biến động; việc phát triển ngành nghề tại
địa phương còn đơn điệu, chưa thu hút được nhu cầu giải quyết
việc làm trong nhân dân, nhất là người lao động luống tuổi; sự
phân hóa giàu nghèo trong bộ phận dân cư ngày càng rõ rệt; các
biện pháp chống tái nghèo chưa căn cơ nên giảm nghèo chưa
thật sự bền vững.
Về an ninh trật tự, tình hình an ninh, trật tự, tệ nạn xã hội,
tai nạn giao thông còn diễn biến phức tạp, mức độ cao; công tác
hòa giải, giải quyết đơn thư tranh chấp có tích cực, nhưng số vụ
hòa giải thành đạt chưa cao.
Công tác xây dựng Đảng, công tác giáo dục chính trị tư
tưởng, công tác quản lý đảng viên, công tác tự phê bình và phê
bình, công tác kiểm tra của đảng tuy có được chú trọng thực
234

24.5 Page 235

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
hiện thường xuyên, song vẫn có đảng viên thiếu tu dưỡng, rèn
luyện, cố ý làm trái, còn đảng viên vi phạm đến mức phải thi
hành kỹ luật.
Bài học kinh nghiệm, từ thực tiển lãnh đạo xây dựng và
phát triển xã Long Thọ giai đoạn 2005 - 2010, Đảng bộ xã rút
ra 3 bài học kinh nghiệm:
Một là, Đảng bộ luôn quán triệt và xem công tác xây dựng
Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, nâng cao
năng lực lãnh đạo chính trị của Đảng là khâu then chốt trong
việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương; Không ngừng
đổi mới chỉnh đốn Đảng, xây dựng chính quyền vững mạnh cả
về tổ chức bộ máy và cán bộ, chú trọng bồi dưỡng và đào tạo
nguồn nhân lực, từng bước chuẩn hóa cán bộ về chuyên môn.
Sự đoàn kết thống nhất trong Đảng trên cơ sở thực hiện
tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ
trách, thường xuyên xây dựng mối quan hệ mật thiết giữa Đảng
với quần chúng, mở rộng tăng cường khối đại đoàn kết toàn
dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, thực hiện “Đảng
lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” trên cơ sở giải
quyết tốt các mối quan hệ thông qua quy chế làm việc trong hệ
thống chính trị.
Hai là, phát triển kinh tế phải dựa vào tiềm năng và lợi
thế của địa phương, tranh thủ sự hỗ trợ của trên trong việc quy
hoạch các tiểu vùng như vùng rau sạch, vùng sản xuất sinh vật
cảnh kết hợp du lịch sinh thái, mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu
235

24.6 Page 236

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
kinh tế, phát triển làng nghề theo quy hoạch, gắn với bảo vệ
môi trường và đảm bảo an ninh quốc phòng.
Ba là, thực hiện tốt chính sách xã hội, nhất là chăm lo cho
các gia đình chính sách, xóa đói giảm nghèo, giải quyết việc
làm cho người lao động để mối quan hệ giữa các tầng lớp nhân
dân với Đảng, Nhà nước ngày càng gắn bó hơn, tạo sức mạnh
tổng hợp, phát huy nội lực của khối đại đoàn kết toàn dân hoàn
thành thắng lợi các mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã
Long Thọ đề ra.
3. Giai đoạn 2010 - 2020
3.1. Nhiệm vụ, mục tiêu chủ yếu
Giai đoạn 2010 - 2020 là chặng đường 10 năm của xã
Long Thọ phát huy thành quả của giai đoạn trước, từng bước
đạt đến các mục tiêu quan trọng của sự nghiệp công nghiệp hóa,
hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn; xây dựng nông thôn mới
nâng cao.
Nhiệm vụ chính trị của giai đoạn này được xác định từ
Đại hội lần thứ III của Đảng bộ:
“Tiếp tục nâng cao hệ thống chính trị trong sạch, vững
mạnh; phát huy tinh thần đoàn kết toàn Đảng, toàn dân; tập
trung nguồn lực phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp hóa,
hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn, chuyển đổi nhanh cơ cấu
cây trồng vật nuôi, khai thác mọi tiềm năng của địa phương,
tận dụng các cơ hội hỗ trợ của cấp trên để phát triển nhanh
236

24.7 Page 237

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
về cơ sở hạ tầng, đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo
hướng công nghiệp, dịch vụ và nông nghiệp theo định hướng
chung của Đảng bộ huyện Nhơn Trạch, đáp ứng yêu cầu phát
triển bền vững”.
Mục tiêu chủ yếu được Đại hội III xác định đến năm
2015: Cơ cấu kinh tế đến năm 2015 là công nghiệp xây dựng,
tiểu thủ công nghiệp - thương mại dịch vụ và nông nghiệp
(trong đó, công nghiệp xây dựng: 57% thương mại dịch vụ:
28%, nông nghiệp:15%); thu ngân sách tăng bình quân hàng
năm 30-40%; tỷ lệ tăng dân số tự nhiên đến năm 2015 dưới
1,1%; duy trì tỷ lệ hộ sử dụng điện 100%, hộ sử dụng nước
hợp vệ sinh 100%; giảm 100% hộ nghèo theo chuẩn hiện nay,
chống tái nghèo hàng năm; đào tạo các ngành nghề truyền
thống của xã là 100 lao động, lao động qua đào tạo chuyên môn
60% lao động; thu nhập bình quân đầu người đến năm 2015
đạt 25 triệu đồng/người/năm; duy trì vững chắc kết quả xóa mù
chữ, phổ cập tiểu học, phổ cập trung học cơ sở, phổ cập trung
học phổ thông; duy trì 5/5 ấp văn hóa, đăng ký gia đình văn
hóa hàng năm đạt 100%, xét đạt 97% trở lên, được công nhận
xã văn hóa; làm tốt công tác chính sách xã hội; ổn định trong
mọi tình huống về an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; tỷ
lệ giao quân hàng năm đạt 100% theo chỉ tiêu được giao; tỷ lệ
tập hợp quần chúng vào tổ chức đoàn, hhội trong độ tuổi bình
quân hàng năm từ 70-75%, chất lượng hoạt động của các tổ
chức đoàn thể hàng năm đều đạt vững mạnh; phấn đấu tỷ lệ kết
237

24.8 Page 238

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
nạp đảng viên mới hàng năm đạt 8-10% so với tống số đảng
viên hiện có đầu năm; hàng năm có 100% chi bộ đạt trong sạch
vững mạnh, Đảng bộ đạt trong sạch vững mạnh; hàng năm có
10-15% đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, 70-80% đảng
viên hoàn thành tốt nhiệm vụ; không để đảng viên sai phạm đến
mức phải xử lý kỷ luật.
Phương hướng, mục tiêu chủ yếu được Đại hội IV của
Đảng bộ xác định đến năm 2020: “Tiếp tục đẩy mạnh phát
triển kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông
nghiệp nông thôn, xây dựng nông thôn mới; nâng cao năng lực
lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ và đội ngũ cán bộ đảng
viên, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh toàn diện. Tiếp
tục chuyển đổi nhanh cơ cấu cây trồng, vật nuôi, phát triển các
ngành phi nông nghiệp và dịch vụ ở địa phương. Trên cơ sở
khai thác, phát huy tốt nhất mọi nguồn lực, tiềm năng và ứng
dụng hợp lý các tiến bộ khoa học - công nghệ; gắn tăng trưởng
kinh tế với phát triển văn hóa xã hội, cải thiện và nâng cao đời
sống của nhân dân, của các gia đình chính sách; phát triển sự
nghiệp giáo dục - đào tạo, chăm lo sức khỏe nhân dân, giảm
nghèo bền vững, tạo thêm nhiều việc làm và giảm tệ nạn xã hội.
Tiếp tục đầu tư phát triển và hoàn thiện kết cấu hạ tầng kinh tế -
xã hội, bảo vệ và cải thiện môi trường, tăng cường quốc phòng
giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội. Phát triển
nông thôn mới theo hướng bền vững và nâng cao. Thực hiện tốt
dân chủ cơ sở, không ngừng nâng cao hiệu quả cải cách hành
chính, thực hiện tốt cơ chế “một cửa liên thông hiện đại”, tích
238

24.9 Page 239

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
cực đổi mới nội dung, phương thức và chất lượng hoạt động
của Mặt trận, các đoàn thể. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả cuộc
vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh” thực sự đi vào đời sống của nhân dân; xây dựng Đảng
bộ thật sự trong sạch vững mạnh, ngang tầm với nhiệm vụ của
thời đại mới”.
Các chỉ tiêu chủ yếu đến năm 2020 cần phải đạt và vượt:
- Cơ cấu kinh tế đến năm 2020 vẫn là công nghiệp - xây
dựng; thương mại - dịch vụ và nông nghiệp. Trong đó tỷ trọng:
+ Công nghiệp - xây dựng: 58%.
+ Thương mại - dịch vụ: 30%.
+ Nông nghiệp: 12%.
- Tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch vụ tăng từ 32-33%.
- Thu nhập bình quân đầu người phấn đấu từ đầu nhiệm
kỳ đến cuối nhiệm kỳ đạt từ 45 đến 60 triệu đồng/người/năm.
- Phấn đấu tăng thu ngân sách đạt và vượt chỉ tiêu huyện
giao.
- Tỷ lệ thu gom và xử lý rác thải không nguy hại trên địa
bàn đạt 100%.
- Phấn đấu đạt tỷ lệ 100% hộ dùng điện, tỷ lệ hộ dùng
nước hợp vệ sinh đạt 100%, trong đó 30% nước máy.
- Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên dưới 1%.
239

24.10 Page 240

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
- Duy trì vững chắc kết quả xoá mù chữ, phổ cập tiểu học
đúng độ tuổi, phổ cập bậc trung học.
- Đảm bảo tỷ lệ trẻ trong độ tuổi được tiêm chủng đạt trên
98%, trạm y tế xã có bác sỹ phục vụ thường xuyên.
- Đào tạo, bồi dưỡng và bổ sung cán bộ y tế đủ và đạt
chuẩn, giữ vững danh hiệu Trạm y tế đạt chuẩn quốc gia.
- Giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ dưới 5 tuổi là 6%, thể cân
nặng theo tuổi là 6,5%, thể chiều cao theo tuổi là 16,5%.
- Phấn đấu 100% hộ đăng ký gia đình văn hoá, trên 98%
hộ đạt gia đình văn hóa, 5/5 ấp văn hoá.
- Giải quyết việc làm hàng năm cho 500 lao động, trong
đó tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 65% so với tổng số lao động.
- Phấn đấu giảm hộ nghèo đạt dưới 0,5% theo chuẩn
nghèo mới của tỉnh.
- Làm tốt công tác chi trả trợ cấp gia đình chính sách,
người có công, người già neo đơn.
- Hàng năm hoàn thành chỉ tiêu giao quân, có từ 01 đến 02
đảng viên tình nguyện nhập ngũ. Thực hiện tốt công tác huấn
luyện và xây dựng lực lượng dân quân, dự bị động viên. Xây
dựng cơ quan đơn vị xã vững mạnh toàn diện.
- Phấn đấu giảm tỷ lệ tội phạm và giảm tai nạn giao thông
trên địa bàn.
- Giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo đạt 100%.
240

25 Pages 241-250

▲back to top


25.1 Page 241

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
- Tỷ lệ tập hợp số người trong độ tuổi tham gia vào các tổ
chức chính trị - xã hội đạt từ 88% trở lên. Riêng tỷ lệ tập hợp
vào Đoàn Thanh niên đạt từ 60% và Hội Liên hiệp Thanh niên
đạt từ 70% trở lên.
- Đảm bảo tỷ lệ đoàn viên, hội viên tham gia sinh hoạt
thường xuyên đạt trên 80%. Tỷ lệ đoàn viên, hội viên nồng
cốt đạt trên 45% và tỷ lệ tổ chức đoàn thể đạt trong sạch, vững
mạnh trên 90%.
- Phấn đấu xét kết nạp Đảng đạt 8% năm, chi bộ trực
thuộc luôn đảm bảo có nguồn trung kiên phát triển được đảng
viên mới.
- Đảm bảo tỷ lệ đảng viên tham gia học tập, quán triệt các
nghị quyết của Đảng đạt trên 100% (trừ các đồng chí miễn sinh
hoạt).
- Phấn đấu đến năm 2020, 5/5 chi bộ ấp có chi ủy.
- Phấn đấu hàng năm Đảng bộ xã được công nhận “Trong
sạch vững mạnh” và có 100% đảng viên đạt hoàn thành nhiệm
vụ; có từ 10% đến 15% đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm
vụ, trên 80% đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ, không đảng
viên vi phạm.
- Phấn đấu đào tạo đội ngũ cán bộ, công chức đến cuối
nhiệm kỳ đạt chuẩn về chuyên môn và chính trị. 100% cán bộ
công chức đăng ký nêu gương.
241

25.2 Page 242

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
3.2. Ban Chấp hành Đảng bộ
Trong giai đoạn 2010 - 2020, Đảng bộ cơ sở xã Long Thọ
tiến hành 2 Đại hội, bầu ra Ban Chấp hành của Đảng bộ nhiệm
kỳ III (2010 - 2015) và nhiệm kỳ IV (2015 - 2020) để lãnh đạo
việc thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương.
Đại hội Đảng bộ lần thứ III (nhiệm kỳ 2010 - 2015) tiến
hành ngày 19 tháng 5 năm 2010, bầu tại Đại hội gồm 8 đồng
chí: Võ Văn Tính, Huỳnh Thế Vinh, Võ Cao Lang, Phạm Văn
Nhứt, Trương Văn Dũng, Đỗ Thị Huệ Lương, Trương Ngọc
Phương, Phạm Thị Tuyết Thanh. Sau Đại hội, Huyện ủy
quyết định điều động đồng chí Châu Phước Thuận - Huyện ủy
viên, tham gia Ban Chấp hành Đảng ủy, làm nhiệm vụ Bí thư
Đảng ủy.
Đại hội Đảng bộ lần thứ IV (nhiệm kỳ 2015 - 2020) ngày
03/6/2015 tiến hành bầu Ban Chấp hành gồm 9 đồng chí: Trần
Văn Đạo, Nguyễn Văn Khang, Võ Cao Lang, Trương Văn
Dũng, Trương Ngọc Phương, Phạm Văn Nhứt, Phạm Thị Tuyết
Thanh, Nguyễn Thanh Sang, Bạch Thanh Phương. Huyện ủy
phê chuẩn danh sách Ban Chấp hành, đồng chí Trần Văn Đạo
là Bí thư Đảng bộ.
3.3. Đánh giá kết quả lãnh đạo thực hiện Nghị quyết
Đại hội
Kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ lần thứ
III được Đại hội lần thứ IV (nhiệm kỳ 2015 - 2020) đánh giá:
242

25.3 Page 243

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Đã được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ; đạt kết quả toàn diện,
đồng bộ.
Thời điểm năm 2015, xã Long Thọ được phát triển trong
bối cảnh thuận lợi: Long Thọ là xã anh hùng, có truyền thống
văn hóa, lịch sử lâu đời. Đại đa số người dân có tinh thần cách
mạng cao, cần cù lao động vươn lên trong cuộc sống. Xã có
nhiều di tích lịch sử cách mạng quan trọng được đầu tư tôn tạo,
gìn giữ cẩn thận, có nhiều lợi thế tiềm năng đất đai, sông nước
và tài nguyên đang dần được đưa vào sử dụng, khai thác để phát
triển công nghiệp và dịch vụ. Trên địa bàn xã có nhiều công
trình trọng điểm về kinh tế - xã hội của huyện, tỉnh và của vùng
được quy hoạch, đầu tư xây dựng (như: Dự án đường ra cảng
Phước An; Dự án Khu dân cư và tái định cư Long Thọ; Dự án
Khu công nghiệp Nhơn Trạch 6; Dự án nghĩa địa Long Thọ;
Dự án khu dân cư Tiến Lộc. Xã Long Thọ được tỉnh chọn làm
xã điểm để đầu tư xây dựng nông thôn mới vả đã được UBND
tỉnh công nhận xã nông thôn mới năm 2014). Cán bộ và nhân
dân xã luôn phát huy tinh thần đoàn kết, sáng tạo trong quản
lý, lao động, sản xuất kinh doanh. Sự đồng thuận trong xã hội
và lòng tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng ngày càng
được củng cố.
Qua 5 năm tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ
xã lần thứ III, Đảng bộ đã tập trung lãnh đạo xây dựng nông thôn
mới phát triển hạ tầng trên địa bàn, đạt và vượt các chỉ tiêu chủ
243

25.4 Page 244

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
yếu. Nhìn chung, ở các lĩnh vực đều đạt được những thành tựu
có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội tại
địa phương như: Công tác đền bù, giải toả đã thực hiện cơ bản
hoàn thành, các chủ đầu tư đang tiến hành công tác san lắp xây
dựng, đã tạo cho địa bàn xã sự thay đổi lớn bộ mặt nông thôn.
Cơ cấu kinh tế từng bước chuyển dịch theo hướng công nghiệp,
dịch vụ, nông nghiệp. Mức sống của nhân dân ngày càng cao,
nhân dân được hưởng thụ từ việc xây dựng hoàn thành xã nông
thôn mới. Tỷ lệ hộ nghèo giảm so với Nghị quyết, thu ngân
sách hàng năm đạt và vượt chỉ tiêu đề ra. Từ nguồn đóng góp
của nhân dân các tuyến đường giao thông nông thôn được nâng
cấp sạch đẹp. Nhà cửa được xây dựng khang trang trên các
tuyến đường vừa được nhựa hóa, Song song với việc xây dựng
các kết cấu hạ tầng địa bàn, xã còn quan tâm nâng cấp trang bị
các cơ sở vật chất phục vụ tốt cho sự nghiệp giáo dục, y tế, công
tác xây dựng cơ bản hoàn thành đúng kế hoạch.
Công tác giải quyết việc làm chủ yếu là thông qua việc
tuyển dụng công nhân của công ty, xí nghiệp hàng năm đã thu
hút hàng trăm lao động có việc làm. Thực hiện có hiệu quả các
biện pháp về chương trình giảm nghèo hướng dẫn hộ nghèo
cách thức làm ăn. Nhờ vậy mà công tác xoá đói giảm nghèo
có chuyển biến tích cực. Việc chăm lo cho các đối tượng chính
sách được quan tâm thường xuyên.
Công tác bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội
được giữ vững ổn định, chủ động phòng ngừa đấu tranh ngăn
244

25.5 Page 245

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
chặn có hiệu quả các loại tội phạm, tệ nạn xã hội, luôn được
cảnh giác các hoạt động thực hiện âm mưu diễn biến hoà bình
của các thế lực thù địch. Phong trào quần chúng tham gia bảo
vệ Tổ quốc được củng cố và phát triển, hoạt động tôn giáo ổn
định.
Mặt trận và các đoàn thể đã thực hiện tốt công tác tuyên
truyền giáo dục tư tưởng cho đoàn viên, hội viên. Vận động
nhân dân thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và
pháp luật của nhà nước. Đã tổ chức thăm, tặng quà cho các gia
đình chính sách, gia đình khó khăn, đẩy mạnh các phong trào
quần chúng, giúp nhau ổn định kinh tế gia đình.
Công tác xây dựng Đảng được tập trung chỉ đạo, hoạt
động cấp uỷ Đảng đảm bảo duy trì nề nếp theo đúng quy chế
làm việc đề ra. Công tác lãnh đạo chỉ đạo của Đảng đối với việc
thực hiện các nhiệm vụ của xã có tập trung vào những trọng
tâm, trọng điểm. Tổ chức bộ máy, nhân sự trong hệ thống chính
trị tiếp tục được củng cố kiện toàn.
Đại hội Đảng bộ lần thứ V (nhiệm kỳ 2020 - 2025) đánh
giá Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ lần thứ IV được Đảng bộ
tập trung lãnh đạo hoàn thành tốt các nhiệm vụ với kết quả
cao, toàn diện, đồng bộ, vững chắc; đạt chuẩn nông thôn mới
nâng cao; đạt và vượt tất cả 24 chỉ tiêu Nghị quyết của xã phát
triển nông nghiệp nông thôn theo hướng công nghiệp hóa, hiện
đại hóa.
245

25.6 Page 246

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Thời điểm năm 2015, Đảng bộ đã vượt 6 chỉ tiêu Nghị
quyết, về: thu nhập bình quân đầu người (đạt 63 triệu đồng/
ng/năm so chỉ tiêu 58 triệu); tăng thu ngân sách chỉ tiêu huyện
giao; tỷ lệ thu gom và xử lý rác thải (đạt 100%/ chỉ tiêu 97%);
giảm tỷ lệ tăng dân số tự nhiên còn dưới 0,98%; giải quyết việc
làm hàng năm cho hơn 500 lao động/năm so chỉ tiêu 250 lao
động/năm, trong đó tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 65%; giảm
tỉ lệ hộ nghèo còn dưới 2% so chỉ tiêu dưới 3% theo chuẩn
nghèo mới.
Đạt 18 chỉ tiêu Nghị quyết, về: tốc độ tăng trưởng trên địa
bàn; chuyển dịch cơ cấu kinh tế; tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch
vụ; duy trì vững chắc kết quả xoá mù chữ, phổ cập tiểu học, phổ
cập trung học cơ sở, phổ cập trung học phổ thông; đảm bảo tỷ
lệ trẻ trong độ tuổi được tiêm chủng đạt trên 98%, trạm y tế xã
có bác sỹ phục vụ thường xuyên; tỷ lệ hộ dùng điện đạt 100%;
tỷ lệ hộ dùng nước hợp vệ sinh đạt 100%; giữ vững danh hiệu
Trạm y tế đạt chuẩn quốc gia; giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ
dưới 5 tuổi còn 6,5%; tỉ lệ trẻ dưới 2 tuổi suy dinh dưỡng còn
dưới 6%; 100% hộ đăng ký gia đình văn hoá, trên 98% hộ đạt
gia đình văn hóa, 5/5 ấp văn hoá; làm tốt công tác chi trả trợ cấp
gia chính sách, có công, già cả neo đơn; hàng năm hoàn thành
chỉ tiêu giao quân; giảm tỷ lệ tội phạm và giảm tai nạn giao
thông trên địa bàn; giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo; tập hợp
trên 87% số người trong độ tuổi tham gia vào các tổ chức chính
trị xã hội (riêng Đoàn Thanh niên 55%; Hội LHTN xã 65%;
tỷ lệ đoàn viên, hội viên tham gia sinh hoạt thường xuyên đạt
246

25.7 Page 247

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
trên 80%, tỷ lệ đoàn viên, hội viên nòng cốt trong các đoàn thể
chính trị - xã hội đạt trên 45%, tỷ lệ tổ chức đoàn thể đạt trong
sạch, vững mạnh trên 90%; kết nạp Đảng đạt chỉ tiêu huyện
giao; tỷ lệ đảng viên tham gia học tập, quán triệt các nghị quyết;
Phấn đấu hàng năm Đảng bộ xã được công nhận “Trong sạch
vững mạnh”; các chi bộ trực thuộc “trong sạch vững mạnh”.
Cụ thể, ở các lĩnh vực đều đạt mục tiêu phấn đấu.
Về kinh tế: tiếp tục tăng trưởng, chuyển dịch mạnh mẽ
cơ cấu kinh tế, phát triển dịch vụ và công nghiệp, xây dựng cơ
sở hạ tầng, thiết lập được một nền tảng vật chất, tinh thần quan
trọng, từng bước nâng cao chất lượng các tiêu chí xã “Nông
thôn mới”.
Cơ cấu kinh tế, chuyển dịch đúng hướng, công nghiệp xây
dựng - Thương mại dịch vụ - nông nghiệp. Trong đó tỷ trọng
công nghiệp xây dựng 57% (năm 2015) lên 58% (năm 2019),
tỷ trọng thương mại dịch vụ 28% (năm 2015) lên 30% (năm
2019), tỷ trọng nông nghiệp 15% (năm 2015) giảm còn 12%
(năm 2019).
Thương mại dịch vụ; tăng trưởng rõ nét; các điểm kinh
doanh cá thể phát triển mạnh, tổng số cơ sở kinh doanh cá thể
là 1.250 (tăng 172 cơ sở so với đầu năm 2015). Trong đó, dịch
vụ kinh doanh nhà trọ phát triển nhanh, hiện có 438 cơ sở trọ
(tăng 233 cơ sở so với năm 2015). Chợ Long Thọ được doanh
nghiệp đầu tư đưa vào hoạt động ổn định cho trên 500 tiểu
thương, nhiều năm liền được công nhận là ”Chợ văn hóa”; nâng
247

25.8 Page 248

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
cấp điểm thương mại dịch vụ ấp 4 từ nguồn kinh phí 100% tiểu
thương đóng góp.
Về sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới, tình
hình sản xuất nông nghiệp ổn định; tổng diện tích gieo trồng
cây hàng năm ước đạt 226ha; năng suất các loại cây trồng hàng
năm đều tăng nhờ ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật; thực
hiện tốt công tác phòng chống dịch bệnh trên cây trồng. Do
ảnh hưởng của dịch bệnh và giao đất xây dựng các dự án công
nghiệp, tổng đàn gia súc, gia cầm trên địa bàn xã giảm đáng kể,
kéo giảm ngành chăn nuôi.
Duy trì diện tích nuôi trồng thủy sản là 99,22ha với hình
thức nuôi quản canh và nuôi công nghiệp (bình quân thu nhập
nuôi công nghiệp 200tr/năm/hộ). Ngoài ra, trên địa bàn xã có
khoảng trên 300 lao động khai thác các loại thủy sản trên dòng
sông Thị Vãi, cho thu nhập từ 200 đến 300 ngàn đồng/lao động/
ngày. Thực hiện tốt công tác quản lý bảo vệ rừng và phòng
chống cháy rừng trên địa bàn xã, nên không để xảy ra các vụ
cháy lớn. Duy trì, giữ vững kết quả xây dựng nông thôn mới
theo Bộ tiêu chí mới, giai đoạn 2016-2020 của UBND tỉnh;
được kiểm tra, công nhận xã giữ vững chuẩn nông thôn mới sau
5 năm; 17/19 tiêu chí đạt chuẩn nâng cao; còn 2 tiêu chí tiếp tục
phấn đấu để hoàn thành là tiêu chí 5 về trường học và tiêu chí
19 về an ninh trật tự.
Công tác quản lý quy hoạch, đất đai - tài nguyên, môi
trường, kế hoạch sử dụng đất hàng năm đều đạt yêu cầu, đồng
248

25.9 Page 249

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
thời đã quản lý tốt quỹ đất công và mốc địa giới hành chính
trên địa bàn xã trên địa bàn với tổng diện tích đất tự nhiên ở xã
là 2.398,2ha; trong đó, đất ở 217ha, đất nông nghiệp 1.064ha,
đất chuyên dùng 900 ha, đất sông rạch, ao, hồ 197ha, đất tái
định cư 15ha, đất dự án 1098ha. Thực hiện tốt việc quản lý,
thực hiện qui hoạch đối với các dự án khó: Nghĩa trang Long
Thọ, Trường Trung học cơ sở Long Thọ 2, Trường Tiểu học
Long Thọ 2.
Quản lý tài nguyên khoáng sản, Đảng bộ xã đã lãnh đạo
sâu sát việc xây dựng kế hoạch và phối hợp các ngành chức
năng của tỉnh, huyện kiểm tra tình hình khai thác cát trái phép
trên địa bàn xã; không để xảy ra trường hợp nào khai thác trái
phép. Cả 9 trường hợp được phép san lấp, cải tạo mặt bằng để
xây dựng công trình đều thực hiện đúng qui định.
Kinh tế hợp tác, hợp tác xã, có khó khăn. Cả hai hợp
tác xã dịch vụ - môi trường và hợp tác xã sinh vật cảnh đều
cố gắng, nhưng điều kiện hoạt động chưa phù hợp, chưa tạo
được nơi tiêu thụ tốt. Tổ hợp tác trồng rau và Câu lạc bộ nuôi
trồng thủy sản hoạt động hiệu quả, có 80/133 hộ sản xuất nông
nghiệp tham gia mô hình kinh tế tập thể (đạt 60%). Địa bàn xã
chưa có sản phẩm nông nghiệp chủ lực nên không thực hiện mô
hình liên kết sản xuất nông sản chủ lực tại địa phương.
Về đầu tư phát triển, việc huy động các nguồn lực đầu
tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được
chú trọng; hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, hạ tầng nông
249

25.10 Page 250

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
thôn, văn hóa, y tế, giáo dục, cấp nước, điện chiếu sáng, trụ sở
làm việc của các đơn vị, được bổ sung, sửa chữa, xây mới; Đã
thực hiện 22 công trình giao thông nông thôn với tổng chiều
dài 8,388 m, kinh phí trên 17 tỷ đồng (trong đó ngân sách 12
tỷ và nhân dân đóng góp 5 tỷ); vận động nhân dân đóng góp
100% kinh phí để bê tông hóa 04 tuyến đường giao thông nông
thôn với chiều dài 1.150m, kinh phí gần 820 triệu đồng; vận
động dân đóng góp 100% kinh phí thực hiện thi công lắp đặt
hệ thống chiếu sáng trên 19 tuyến đường trị giá 405 triệu đồng,
nâng tổng số tuyến đường giao thông nông thôn được thắp sáng
lên 37/48 tuyến; đầu tư nhiều tuyến thoát nước phục vụ dân
sinh như tuyến dọc đường Nguyễn Văn Ký (600m), tuyến dọc
đường Hùng Vương (4.500m), tuyến đường cây Bàng, tuyến
thoát nước từ KCN 6 đến Rạch Cái Sình... Xây dựng mới 04
phòng học của Trường mầm non Phước Long, trang bị các
trang thiết bị, hạng mục công trình phụ với tổng kinh phí trên 2
tỷ đồng do Công ty Hwaseung Vina hỗ trợ; xây dựng 08 phòng
học và thay đổi trang thiết bị ở cơ sở II Trường Tiểu học với
kinh phí trên 5 tỷ đồng; sửa chữa khuôn viên và xây dựng mới
03 phòng học Trường Mầm non Long Thọ với tổng kinh phí
321.889.179 đồng do Công ty Chin Well Fasteners tài trợ; xây
mới thêm 08 phòng học tại Trường Mầm non Long Thọ, kinh
phí do huyện đầu tư; sửa chữa và trang bị đầu đủ các thiết bị,
vật dụng cần thiết trụ sở Nhà Văn hóa ấp 5; sửa chữa, nâng cấp
trạm y tế xã, xây mới trụ sở Công an xã; đã vận động đầu tư
45/49 tuyến nhánh nước máy vào khu dân cư.
250

26 Pages 251-260

▲back to top


26.1 Page 251

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Tình hình thu, chi ngân sách, hàng năm đạt và vượt 100%
chỉ tiêu được giao (từ 30 đến 40%); công tác thu, chi ngân sách
minh bạch, đúng qui định.
Lĩnh vực giáo dục đào tạo - khoa học công nghệ: Đảng
bộ tập trung lãnh đạo, chính quyền điều hành trách nhiệm,
nhân dân đóng góp tâm sức tạo được sự phát triển sâu rộng.
Giáo dục, đào tạo, chuyển biến rõ nét; chất lượng dạy và
học ngày càng được nâng lên; tỉ lệ trẻ em vào lớp 1 đúng tuổi
hàng năm đạt 100%, tỷ lệ học sinh độ tuổi hoàn thành chương
trình tiểu học đạt 100%, tỷ lệ học sinh lên lớp ở các bậc học đạt
trên 98%; có nhiều học sinh được tham gia đội tuyển học sinh
giỏi cấp huyện và và cấp tỉnh; cơ sở vật chất trường lớp được
quan tâm đầu tư; có 3/4 trường đạt chuẩn quốc gia; duy trì phổ
cập giáo dục mầm non và phổ cập các cấp tiểu học, trung học
cơ sở, trung học phổ thông; trung tâm học tập cộng đồng được
thành lập và đi vào hoạt động; duy trì tốt các phong trào xã hội
hóa giáo dục, xây dựng xã hội học tập, “khuyến học, khuyến
tài”.
Hoạt động khoa học công nghệ, ngày càng đi vào chiều
sâu, đạt nhiều kết quả quan trọng; việc ứng dụng khoa học công
nghệ phục vụ cho sản xuất đã tác động nâng cao đời sống, tăng
năng suất lao động, hiệu quả quản lý, thúc đẩy kinh tế - xã hội
phát triển. Nguồn nhân lực luôn được đào tạo, bồi dưỡng, bổ
sung cho Đảng bộ và đội ngũ cán bộ quản lý, hoạt động sự
nghiệp ở xã.
251

26.2 Page 252

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Lĩnh vực văn hóa - xã hội, có nhiều tiến bộ. Công tác
thông tin, truyền thông, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể
dục thể thao ngày càng phát triển phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt
tinh thần của nhân dân. Đã tham gia và tổ chức nhiều giải thi
đấu thể dục - thể thao, văn hóa - văn nghệ chào mừng kỷ niệm
các ngày lễ, sự kiện chính trị trọng đại của đất nước, của địa
phương nhằm từng bước đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa
tinh thần cho nhân dân; nhiều câu lạc bộ được thành lập, hoạt
động ổn định như: Câu lạc bộ thể dục dưỡng sinh, đờn ca tài tử,
01 đội bóng đá, 01 đội bóng chuyền, cờ tướng.
Công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa luôn
được chú trọng. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời
sống văn hóa” từng bước đi vào chiều sâu, toàn xã có 5/5 ấp
được công nhận ấp văn hóa; 99,5% số hộ gia đình đạt danh hiệu
gia đình văn hóa và 100% cơ quan đạt chuẩn văn hóa.
Hệ thống đài truyền thanh xã được củng cố, sửa chữa
thường xuyên; chất lượng công tác tuyên truyền ngày càng được
nâng lên; hoạt động được 5.810 giờ, chuyển tải được 3.625 tin
về tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách
pháp luật của Nhà nước và hoạt động của địa phương.
Công tác y tế, thực hiện tốt công tác bảo vệ, chăm sóc
sức khỏe cho nhân dân; đạt kết quả cao trong các chương trình
y tế quốc gia, chương trình tiêm chủng mở rộng, công tác
phòng chống dịch bệnh, vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh
học đường tại các trường. Thường xuyên đảm bảo chế độ trực
252

26.3 Page 253

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
kịp thời khám và điều trị bệnh cho nhân dân. Đã khám và điều
trị cho trên 55 ngàn lượt người; tỷ lệ tiêm chủng cho trẻ dưới
1 tuổi được duy trì đạt 100%; tiêm chủng cho phụ nữ có thai
đạt 100%; tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng về cân nặng theo độ tuổi
từ 0 đến 5 tuổi đạt 1,85% (đạt nghị quyết), tỷ lệ trẻ suy dinh
dưỡng về chiều cao theo độ tuổi từ 0 đến 5 tuổi đạt 5,12% (đạt
nghị quyết). Duy trì tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên trên địa bàn
xã 0,96%.
Công tác chính sách xã hội, được thực hiện đầy đủ, kịp
thời, đúng đối tượng. Công tác đào tạo nghề nông thôn, giải
quyết việc làm hàng năm đều đạt và vượt kế hoạch đề ra, xác
nhận hơn 4.000 hồ sơ xin việc làm vào các công ty, xí nghiệp
trên địa bàn huyện Nhơn Trạch. Duy trì tỷ lệ hộ nghèo đạt dưới
0,5% (hiện 0,32%). Đã cấp hơn 1.200 thẻ bảo hiểm y tế cho
các đối tượng bảo trợ xã hội, hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa
bàn xã. Xây dựng 07 căn nhà tình thương, sửa chữa 01 căn
với tổng kinh phí trên 355 triệu đồng... Hỗ trợ chi phí học tập
cho 120 em học sinh có hoàn cảnh khó khăn với tổng số tiền
98.000.000đ.
Lĩnh vực an ninh, quốc phòng, thường xuyên nắm chắc
tình hình, điều chỉnh, bổ sung các phương án, kế hoạch, từng
bước xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng.
Công tác huấn luyện luôn được quan tâm tổ chức tốt góp phần
nâng cao trình độ sẵn sàng chiến đấu hàng năm cho lực lượng
dân quân và lực lượng dự bị động viên; tỷ lệ tham gia huấn
253

26.4 Page 254

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
luyện luôn đạt chỉ tiêu đề ra. Duy trì lực lượng trực đảm bảo
24/24 tại trụ sở và phối hợp với lực lượng công an tuần tra, chốt
chặn bảo vệ an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội trên địa
bàn; tập trung bảo vệ cao điểm các ngày lễ lớn. Thực hiện hoàn
thành công tác diễn tập khu vực phòng thủ cấp xã năm 2019.
Thực hiện tốt công tác tuyển quân, hàng năm đều đạt 100% chỉ
tiêu về số lượng và chất lượng. Tổ chức đăng ký nghĩa vụ quân
sự hàng năm luôn đạt 100%.
An ninh, trật tự xã hội, tình hình an ninh chính trị; trật tự
an toàn xã hội trên địa bàn cơ bản được giữ vững và ổn định.
Cấp ủy, chính quyền đã huy động cả hệ thống chính trị và nhân
dân tham gia hưởng ứng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ
quốc và thực hiện có hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia
về phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội; tổ chức ra quân đảm
bảo an toàn giao thông trên các tuyến đường liên ấp và bảo đảm
trật tự công cộng trong các khu vực.
Công tác xây dựng chính quyền, chất lượng hoạt động
của Hội đồng nhân dân xã từng bước được nâng lên; kịp thời
ban hành các Nghị quyết về phát triển kinh tế - xã hội, quốc
phòng-an ninh, các nghị quyết chuyên đề sát với tình hình thực
tế của xã; công tác giám sát và hậu giám sát được tập trung thực
hiện đã mang lại một số kết quả tích cực.
Công tác phối hợp, tổ chức thành công cuộc bầu cử đại
biểu Quốc hội khóa XIII và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm
kỳ 2016 -2021; bầu cử Trưởng ấp nhiệm kỳ 2018-2020 được
254

26.5 Page 255

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
triển khai thực hiện tốt. Tổ chức các kỳ họp Hội đồng nân dân
xã đúng theo Luật định. Thường trực Hội đồng nhân dân xã đã
tổ chức tập huấn về kỹ năng giám sát cho đại biểu Hội đồng
nhân dân xã; thực hiện 10 cuộc giám sát chuyên đề; đại biểu
Hội đồng nhân dân xã phát huy được vai trò nhiệm vụ của
người đại biểu nhân dân.
Công tác xây dựng chính quyền, tập trung đẩy mạnh cải
cách hành chính; ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết
công việc; triển khai mô hình một cửa, một cửa liên thông;
thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở các cán bộ, công chức trong
xã về việc chấp hành nội quy, quy chế cơ quan. Ý thức chấp
hành kỷ luật, kỷ cương hành chính của các cán bộ, công chức
trong xã được chuyển biến rõ nét. Công tác đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ, công chức được quan tâm, chú trọng cả về số lượng và
chất lượng. Đội ngũ cán bộ, công chức từng bước được trẻ hoá,
chất lượng được nâng lên. Đã đào tạo lý luận chính trị, chuyên
môn cho trên 20 cán bộ, công chức; bồi dưỡng nghiệp vụ, kiến
thức quản lý nhà nước, tin học, ngoại ngữ cho trên 30 lượt cán
bộ, công chức; tất cả cán bộ, công chức xã đều đạt chuẩn về cả
chuyên môn và chính trị.
Công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo,
được duy trì thực hiện tốt tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả
đạt đạt 100%, hoà giải thành 93%; đã tiếp 435 lượt công dân,
tuyên truyền, hướng dẫn, giải thích để người dân hiểu rõ hơn
chính sách, pháp luật của Nhà nước.
255

26.6 Page 256

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Về công tác dân vận, có bước chuyển biến tích cực, góp
phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội
ở địa phương. Khối vận và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
xã cùng các đoàn thể tiếp tục tăng cường và phát huy tốt vai
trò của mình trong việc thực hiện chức năng giám sát và phản
biện xã hội bằng nhiều hình thức, vận động nhân dân tham gia
góp ý xây dựng Đảng, chính quyền ở địa phương; các đoàn thể
chính trị - xã hội trong xã Long Thọ đã tích cực triển khai thực
hiện các nội dung giám sát, phản biện xã hội, tổ chức 05 cuộc
giám sát chuyên đề với 05 nội dung cụ thể; các ý kiến đóng góp
theo từng lĩnh vực được các đơn vị tiếp thu, xử lý nghiêm túc.
Bên cạnh thực hiện nhiệm vụ giám sát. Ban Thường trực Ủy
ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã còn tiến hành khảo sát thực
tế và tổ chức 5 hội nghị phản biện xã hội đối với 5 dự thảo, đề
án quan trọng; tổ chức 06 buổi“đối thoại trực tiếp” giữa lãnh
đạo cấp ủy và chính quyền các cấp với nhân dân về những vấn
đề bức xúc trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục,
tài nguyên môi trường, bồi thường, tái định cư tại địa phương.
Bộ máy khối vận, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính
trị - xã hội không ngừng được củng cố, kiện toàn và phát huy
hiệu quả. Tỷ lệ tập hợp quần chúng trong độ tuổi vào tổ chức
đạt 84,04%, riêng Đoàn Thanh niên đạt tỷ lệ 60% và Hội Liên
hiệp Thanh niên đạt 66%, đạt và vượt chỉ tiêu Nghị quyết. Lực
lượng đoàn viên, hội viên nòng cốt của các đoàn thể chiếm trên
60%; chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn
thể hàng năm đạt vững mạnh, vững mạnh xuất sắc 100%.
256

26.7 Page 257

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Công tác thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, gắn với việc
xây dựng các tiêu chí nông thôn mới nâng cao, việc phát triển
kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng an ninh ở địa phương, cải
cách hành chính; người dân ngày càng nhận thức rõ hơn quyền
và nghĩa vụ của công dân, tích cực tham gia góp ý về các chủ
trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Tăng cường và phát
huy quyền làm chủ của nhân dân trong phòng chống quan liêu,
tham nhũng, lãng phí, thực hành tiết kiệm, góp phần xây dựng
Đảng, chính quyền trong sạch vững mạnh.
Công tác xây dựng Đảng: Được tập trung lãnh đạo, xem
là nhiệm vụ then chốt, thường xuyên; có nhiều kết quả tốt trong
công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh
đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ, xây dựng Đảng bộ ngày
càng trong sạch vững mạnh trên cả 3 mặt: chính trị, tư tưởng
và tổ chức.
Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng từng bước được
đổi mới cả nội dung lẫn hình thức, tạo được sự thống nhất cao
trong toàn Đảng bộ. Thông qua các đợt sinh hoạt chính trị, học
tập quán triệt chỉ thị, nghị quyết của Đảng, lý luận Mác- Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh đã nâng cao nhận thức, tạo chuyển biến
rõ nét về nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên, quần
chúng nhân dân.
Công tác tổ chức triển khai học tập, quán triệt các nghị
quyết, chỉ thị của Đảng, xây dựng chương trình hành động đạt
257

26.8 Page 258

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
kết quả tốt, có trên 99% đảng viên được học nghị quyết và 85%
cán bộ, hội viên và quần chúng nhân dân tham gia học tập.
Thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một
số vấn đề cấp bách xây dựng Đảng hiện nay” và Nghị quyết
Trung ương 4 (khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn
Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái tư tưởng, chính trị, đạo
đức lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”
trong nội bộ; cấp ủy Đảng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo cán
bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân tiếp tục thực hiện Chỉ
thị số 05-CT/TW của Bộ chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm
theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Quy định
số 101-QĐ/TW của Ban Bí thư, Quyết định 272-QĐ/TU của
Ban Thường vụ Tỉnh ủy về trách nhiệm nêu gương của cán bộ,
đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, chủ chốt các cấp. Quy định
số 08-QĐ/TU về thực hiện văn hóa trong Đảng. Nhìn chung,
mỗi cấp ủy và cán bộ, đảng viên thấy rõ hơn trách nhiệm của
mình đối với Đảng, đề cao ý thức tự giác trong việc thực hiện
Nghị quyết và nâng cao ý thức rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo
đức, lối sống trong sạch, lành mạnh, tích cực học tập, nâng cao
năng lực công tác và chấp hành nghiêm túc các quy định của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Thường xuyên nâng
cao ý thức tự phê bình và phê bình để giúp nhau tiến bộ, đồng
thời kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện suy thoái về đạo
đức, lối sống, từ đó tạo được lòng tin của quần chúng nhân dân
đối với Đảng, Nhà nước. Mỗi chi bộ, cơ quan, đơn vị, đoàn thể
258

26.9 Page 259

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
đều có xây dựng kế hoạch, chương trình, chuẩn mực đạo đức
việc học tập và làm theo tư tưởng đạo đức phong cách Hồ Chí
Minh phù hợp tình hình thực tế của địa phương để từng chi bộ,
đảng viên tiếp tục học tập và làm theo. Đảng ủy đã triển khai
cho toàn thể đảng viên đăng ký kế hoạch tập thể, cá nhân về học
tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”,
100% đảng viên. 11/11 chi bộ đưa các nội dung của việc học
tập vào sinh hoạt định kỳ.
Công tác tổ chức, có chuyển biến tích cực, bộ máy cơ
quan Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể xã
được sắp xếp, kiện toàn, đổi mới về lề lối làm việc đã nâng cao
được chất lượng hiệu quả hoạt động. Đặc biệt cuộc vận động
xây dựng, chỉnh đốn Đảng đã làm tăng thêm sự thống nhất về
nhận thức tư tưởng, về ý chí hành động của đội ngũ đảng viên,
tăng cường trách nhiệm và nâng cao sức chiến đấu của tổ chức
Đảng. Tỷ lệ các chi bộ đạt trong sạch vững mạnh hàng năm đạt
100%.
Công tác cán bộ, tiếp tục đổi mới về nội dung, phương
thức, qui trình nhằm phát huy tính dân chủ, giữ vững kỷ cương,
thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ. Công tác đánh giá
cán bộ thực hiện tốt, bảo đảm đánh giá sát, đúng thực chất năng
lực, trình độ, phẩm chất đạo đức. Công tác quy hoạch được
thực hiện đúng theo quy định, đảm bảo về số lượng và chất
lượng. Trên cơ sở quy hoạch, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán
259

26.10 Page 260

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
bộ được đẩy mạnh góp phần nâng cao trình độ chuyên môn và
lý luận chính trị. Nhìn chung trình độ của đội ngũ cán bộ tại địa
phương đạt chuẩn theo quy định của cấp trên và đảm bảo đáp
ứng nhu cầu công tác. Công tác bảo vệ chính trị nội bộ được
cấp ủy quan tâm, thực hiện một cách đồng bộ, việc quản lý cán
bộ, đảng viên theo đúng các quy định. Công tác về chính sách
cán bộ thực hiện đầy đủ, kịp thời theo quy định của cấp trên.
Công tác phát triển đảng viên, đạt kết quả cao, Đảng bộ
xã hàng năm đều xây dựng kế hoạch, đề ra chỉ tiêu cụ thể và
tổ chức thực hiện, trong nhiệm kỳ qua, tỷ lệ kết nạp đảng viên
hằng năm đạt Nghị quyết đề ra, trình độ đội ngũ đảng viên mới
kết nạp đều được nâng lên.Tổng số đảng viên trong toàn Đảng
bộ xã (trong kỳ báo cáo) là 234 đảng viên; trong đó: nữ 103,
nam 131; chính thức 213, dự bị 21; miễn sinh hoạt, công tác 22
đ/c; luôn đảm bảo 100% chi bộ trực thuộc có nguồn trung kiên.
Hàng năm, đảng viên đều được kiểm điểm đánh giá, xếp loại
từ 10-15% đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; 80% đảng
viên hoàn thành tốt nhiệm vụ; 100% chi bộ đạt trong sạch vững
mạnh (10 đến 20% chi bộ đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu).
Hàng năm Đảng bộ xã luôn được huyện công nhận trong sạch
vững mạnh.
Công tác kiểm tra, giám sát, được tăng cường, thực hiện
thường xuyên; nâng được chất lượng, hiệu quả, góp phần giữ
gìn đoàn kết, thống nhất trong Đảng, thúc đẩy thực hiện nhiệm
vụ chính trị của Đảng bộ, giúp đảng viên khắc phục những
260

27 Pages 261-270

▲back to top


27.1 Page 261

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
thiếu sót, khuyết điểm giữ nghiêm kỷ luật của Đảng. Việc kiểm
tra đảng viên chấp hành, kiểm tra đảng viên khi có dấu hiệu vi
phạm đối với tổ chức đảng và đảng viên được thực hiện đúng
quy trình và thời gian quy định. Đã thực hiện 39 lượt kiểm tra,
giám sát đối với tổ chức đảng, đảng viên, khiển trách 02 đảng
viên và 01 chi bộ kiểm điểm rút kinh nghiệm.
Tổng kết việc thực hiện các bước đột phát trong nhiệm
kỳ 2015 - 2020, Đảng bộ cơ sở xã Long Thọ đánh giá đã được
cả 3 khâu đột phá quan trọng Đại hội IV đã xác định:
Một là, tập trung đầu tư, phát triển đồng bộ hạ tầng kỹ
thuật kinh tế, xã hội, nhất là hạ tầng đô thị và nông thôn. Hệ
thống giao thông nông thôn luôn được quan tâm đầu tư xây
dựng, phục vụ nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa của nhân
dân; đồng thời tạo diện mạo nông thôn ngày càng khang trang,
sạch đẹp.Toàn xã được đầu tư nhựa hóa, bê tông hóa 39/43
tuyến đường, chiều dài 16/17,3km đạt 92,4%.Đường trục thôn,
xóm được nhựa hóa hoặc bê tông hóa 13.6/14.5km đạt 93,7%.
Đường ngõ xóm được nhựa hóa và bê tông hóa 2,43/2,83km
đạt 85,9%. Đường trục chính nội đồng được nhựa hóa hoặc bê
tông hóa 0,74/1,37 km đạt 50%. Xã thường xuyên phát động và
tổ chức thực hiện phong trào sáng - xanh - sạch - đẹp; đã đầu tư
được 9,6km đường điện chiếu sáng từ nguồn kinh phí nhân dân
đóng góp; phát động nhân dân vệ sinh môi trường cỏ rác, trồng
cây xanh ven các tuyến đường trên địa bàn và các khu dân cư.
261

27.2 Page 262

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Hai là, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt
là nguồn nhân lực trong hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu
phát triển đô thị và lao động khu vực nông thôn để góp phần
thực hiện chuyển dịch cơ cấu lao động. Chất lượng đội ngũ
cán bộ công chức xã được chuẩn hóa theo quy định, 100% cán
bộ, công chức đạt chuẩn; bố trí 01 công chức địa chính nông
nghiệp chuyên trách về xây dựng nông thôn mới. Công tác xây
dựng củng cố khối đại đoàn kết toàn dân có nhiều tiến bộ, giữ
vai trò quan trọng trong việc phát huy vai trò chủ thể của dân
cư nông thôn.
Ba là, đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực,
hiệu quả công tác quản lý Nhà nước, đáp ứng yêu cầu phát
triển của xã. Công tác giải quyết thủ tục hành chính được thực
hiện tốt, tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn 3733/3740 đạt 99,8%;
công tác cải cách hành chính được triển khai thực hiện một cách
nghiêm túc, đúng yêu cầu; các thủ tục hành chính được công
khai, minh bạch góp phần tạo thuận lợi cho người dân, doanh
nghiệp khi liên hệ giải quyết công việc. Thực hiện cơ chế một
cửa, một cửa liên thông đã giúp cho người dân không phải đi
lại nhiều lần, từ đó tạo được sự đồng thuận, tin tưởng của nhân
dân. Việc chuyển trả kết quả chứng thực bản sao từ bản chính
ngay sau khi tiếp nhận, không để người dân, doanh nghiệp chờ
đợi lâu được sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp. Việc ứng
dụng phần mềm I-Office của Nhà nước trong xử lý văn bản đã
giúp giảm bớt việc photo, in ấn, lưu trữ văn bản giấy; đồng thời
262

27.3 Page 263

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
thuận tiện trong việc lưu trữ, tìm kiếm văn bản. Chất lượng đội
ngũ cán bộ, công chức từng bước được nâng lên, trách nhiệm
thực thi công vụ, nhiệm vụ của các cán bộ, công chức trong xã
ngày một tốt hơn, đáp ứng yêu cầu giải quyết công việc của
người dân, doanh nghiệp một cách nhanh chóng, thuận tiện.
Hạn chế, yếu kém, Đảng bộ xã phân tích, nhận ra nhiều
hạn chế, yếu kém cân khắc phục:
- Hệ thống hạ tầng chưa đáp ứng kịp với tốc độ tăng dân
số cơ học hiện nay như: việc đầu tư trường lớp chưa đáp ứng
nhu cầu học tập của các em; nhiều hộ dân còn vi phạm xây dựng
không phép, trái phép, xây dựng trong khu vực quy hoạch; việc
ô nhiễm môi trường do nước thải ở các khu công nghiệp còn
xảy ra; việc thoát nước sinh hoạt gây ô nhiễm môi trường còn
xảy ra ở một số khu vực nhà trọ.
- Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, an ninh
nông thôn, các loại tệ nạn xã hội còn tiềm ẩn phức tạp do số
lượng dân ngoài địa phương về sinh sống ngày càng tăng.
- Diện tích đất sản xuất nông nghiệp ngày càng bị thu hẹp,
thời tiết, dịch bệnh diễn biến phức tạp, giá cả một số hàng hóa
không ổn định... nên trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp đạt
hiệu quả chưa cao. Tình trạng sản xuất tại vùng rau được quy
hoạch 30ha chưa đạt hiệu quả, do người dân không dám đầu tư
đúng mức, một số hộ trồng tràm làm ảnh hưởng đến năng suất,
chất lượng của sản phẩm.
263

27.4 Page 264

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
- Công tác xây dựng Đảng vẫn còn số ít đảng viên trẻ vi
phạm nguyên tắc, quy định của Điều lệ Đảng dẫn đến việc phải
đề nghị cấp trên xóa tên.
Bài học kinh nghiệm, từ thực tiễn lãnh đạo xây dựng và
phát triển kinh tế xã hội ở xã, Đảng bộ xã đúc kết 4 bài học kinh
nghiệm:
Thứ nhất, Đảng bộ luôn quán triệt và xem công tác xây
dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, nâng
cao năng lực lãnh đạo chính trị của Đảng là khâu then chốt
trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương; không
ngừng đổi mới chỉnh đốn Đảng, xây dựng chính quyền vững
mạnh cả về tổ chức bộ máy và cán bộ, chú trọng bồi dưỡng và
đào tạo nguồn nhân lực, từng bước chuẩn hóa cán bộ về chuyên
môn.
Sự đoàn kết thống nhất trong Đảng trên cơ sở thực hiện
tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ
trách, thường xuyên xây dựng mối liên hệ mật thiết giữa Đảng
với quần chúng, mở rộng tăng cường khối đại đoàn kết toàn
dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, thực hiện “Đảng
lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” trên cơ sở giải
quyết tốt các mối quan hệ thông qua quy chế làm việc trong hệ
thống chính trị.
Thứ hai, phát triển kinh tế phải dựa vào tiềm năng và lợi
264

27.5 Page 265

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
thế của địa phương, tranh thủ sự hỗ trợ của trên trong việc quy
hoạch các tiểu vùng như vùng rau sạch, vùng sản xuất sinh vật
cảnh, mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu kinh tế, phát triển nghành
nghề theo quy hoạch, gắn với bảo vệ môi trường và giữ vững
an ninh quốc phòng.
Thứ ba, thực hiện tốt chính sách xã hội, nhất là chăm lo
cho các gia đình chính sách, xóa đói giảm nghèo, giải quyết
việc làm cho người lao động để mối quan hệ giữa các tầng lớp
nhân dân với Đảng, Nhà nước ngày càng gắn bó hơn, tạo sức
mạnh tổng hợp, phát huy nội lực của khối đại đoàn kết toàn dân
hoàn thành thắng lợi các mục tiêu Nghị quyết Đại hội IV Đảng
bộ xã Long Thọ đề ra.
Thứ tư, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực
hiện các chủ trương Nghị quyết của Đảng, kịp thời bổ sung các
biện pháp để thực hiện có hiệu quả trong quá trình thực hiện
nhiệm vụ.
***
Trong chặng đường 10 năm (2010 - 2020), Đảng bộ xã
Long Thọ đã đoàn kết, thống nhất thực hiện đường lối đổi mới
của Đảng, tập trung lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị ở
địa phương, tạo ra sự phát triển toàn diện, đồng bộ, từng bước
vững chắc. Đó là những thành tựu lớn cũng là tài sản lớn để
xã Long Thọ tiếp tục con đường xây dựng và phát triển quê
265

27.6 Page 266

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
nhà, góp phần xây dựng huyện Nhơn Trạch thành đô thị văn
minh, hiện đại. Đặc biệt, giai đoạn 2010 - 2015, đạt thành tựu
ấn tượng trong nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, là xã thuộc
top đầu tiên của huyện và của tỉnh được xét công nhận xã đạt
chuẩn nông thôn mới. Theo đó, hạ tầng cơ sở, chất lượng đời
sống của người dân được nâng cao, đổi mới, tạo nền tảng cho
việc xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu với tiêu chí cao hơn.
266

27.7 Page 267

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Chương VIII
NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM
TRONG ĐẤU TRANH, XÂY DỰNG
Từ thực tiễn cách mạng 80 năm đấu tranh giải phóng và
xây dựng, phát triển, Đảng bộ cơ sở xã Long Thọ đúc kết 6 bài
học lịch sử.
1. Xây dựng Đảng trong lòng dân
Xây dựng Đảng là then chốt. Xây dựng Đảng trong sạch,
vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức để lãnh đạo cách
mạng, đó là bài học chung, rất cần thiết và rất quan trọng. Vận
dụng bài học ấy trong thực tiễn, Đảng bộ xã Long Thọ còn rút
ra cho mình bài học xây dựng Đảng trong lòng dân, từ dân,
gắn kết mật thiết với dân, được dân tin yêu, bảo vệ và bổ sung
lực lượng. Từ trước năm 1945, xã Long Thọ là địa bàn xa xôi
hẻo lánh, dân cư thưa thớt, giặc Pháp áp bức, khủng bố nặng
nề; lòng dân mong đợi có tổ chức cách mạng như đồng khô
chờ mưa rào. Những người cộng sản đem ánh sáng cách mạng
đến, hợp lòng dân, thắp sáng niềm tin trong dân, người Long
Thọ biết đến Đảng Cộng sản, theo Đảng bằng lòng tin yêu chân
thành. Từ những đóm lửa nhỏ, lan dần thành ngọn lửa đấu tranh
bùng cháy; đảng viên và chi bộ Đảng đông dần, trưởng thành
trong đấu tranh gian khổ, trong sự bảo bọc, che chở, nuôi dưỡng
của dân. Giặc tập trung đánh phá, khủng bố hòng tiêu diệt, đẩy
267

27.8 Page 268

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
đảng viên và tổ chức Đảng ra khỏi dân, nhưng lòng dân luôn
có Đảng, đảng viên vẫn sống trong lòng dân, lòng đất. Các
hình thức tiếp tế lương thực, nuôi giấu cán bộ trong nhà, trong
hầm bí mật được người Long Thọ thực hiện rất tinh vi, thông
minh, giặc không tài nào hiểu hết. Có lúc giặc đã làm rã cơ sở,
đảng viên hy sinh hoặc bị bắt, bị tù gần hết; nhưng còn dân là
còn Đảng, đảng viên hy sinh lớp này có lớp khác tiếp nối, tập
họp lại, xây dựng lại chi bộ, kiên trì đấu tranh, chiến đấu, chiến
thắng và trưởng thành Đảng bộ như ngày nay. Ấy là do, Đảng
được xây dựng trong lòng dân, được dân tin yêu, bảo vệ, nuôi
dưỡng, bổ sung lực lượng.
Muốn được dân tin yêu, trong kháng chiến, đảng viên
thực sự là người của dân, sống, chiến đấu vì lợi ích của dân, sẵn
sàng hy sinh; trong xây dựng và phát triển, Đảng bộ phải thật sự
trong sạch, vững mạnh, là tiêu biểu của đạo đức, văn minh, tiến
bộ, dân chủ. Đảng bộ xã Long Thọ nhiều năm liền được công
nhận trong sạch vững mạnh do bởi Đảng bộ đã lãnh đạo toàn
diện hệ thống chính trị vì lợi ích của dân, không vì lợi ích riêng.
Mọi thành công của Đảng bộ cũng là ở phát huy sức mạnh tổng
hợp của dân, tập hợp được quần chúng nhân dân vào các đoàn
thể cách mạng do Đảng bộ lãnh đạo, hướng dẫn. Bài học sinh
tồn của việc xây dựng Đảng trong mọi trường hợp là: kiên trì
với lý tưởng, đường lối lãnh đạo của Đảng, xây dựng Đảng
trong lòng dân, vì sự nghiệp chung của nhân dân, được dân tin
yêu, bảo vệ và góp sức vun đắp. Dân là nguồn lực, là tiêu chí,
là thước đo của công tác xây dựng Đảng.
268

27.9 Page 269

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
2. Xây dựng Đảng từ gương sáng đảng viên
Việc xây dựng Đảng bộ ở Long Thọ không chủ yếu bằng
hệ thống lý luận cách mạng mà thường là bằng gương sáng của
đảng viên - những con người cụ thể từ trong dân, mang phong
cách và đạo lý của dân, được học tập lý luận, có đạo đức cách
mạng, nêu gương trong hoạt động cách mạng.
Phần lớn người Long Thọ thuần nông, ít chữ nghĩa, chơn
chất làm ăn, giàu lòng yêu nước nhưng ít lý luận, căm thù giặc
sâu sắc nhưng thiếu phương pháp cách mạng; nhiều mất mát hy
sinh, thất bại trong phong trào kháng Pháp không thành công.
Phải đến khi một số thanh niên người Long Thọ tiếp xúc được
với những đảng viên cốt cán được Đảng cử về gây dựng phong
trào thì lý luận cách mạng, con đường cách mạng giải phóng
dân tộc mới dần sáng tỏ, lan rộng trong lòng dân yêu nước. Lớp
đảng viên đầu tiên của Long Thọ như Tư Trị, Năm Nhiệm, là
những thanh niên hăng hái, giàu lòng yêu nước, bắt gặp được
đường lối cách mạng, con đường giải phóng dân tộc do Đảng
lãnh đạo trở thành những hạt nhân cộng sản gieo vào lòng dân
những điều mới mẻ, đáng tin, đáng theo. Những đảng viên lớp
đầu tiên này vừa là người tuyên truyền, vừa là người thực hiện,
làm tấm gương mẫu mực để vận động quần chúng, đưa lý luận
cách mạng đi vào quần chúng một cách tự nhiên, ít luận đề khó
hiểu, bằng hoạt động thực tiễn dễ làm theo.
Trong xây dựng Đảng ở Long Thọ, cách tốt nhất để xây
dựng Đảng từ công tác giáo dục, tuyên truyền, tổ chức, vận
269

27.10 Page 270

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
động đưa đường lối, chủ trương của Đảng vào lòng dân là
thông qua tấm gương của đảng viên. Vậy nên, việc giáo dục
đảng viên, xây dựng đảng viên thành đội ngũ có đạo đức cách
mạng, học tập và làm theo Hồ Chí Minh, nêu gương tự giác,
tiên phong, gương mẫu là việc quan trọng, cần thiết; là bài học
thiết thực trước mắt và lâu dài.
3. Xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, thế trận
lòng dân
Lực lượng vũ trang là lực lượng nòng cốt tạo ra sức mạnh
để chiến đấu chống giặc ngoại xâm thời chiến và tự vệ trong
thời bình. Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo cách mạng Việt
Nam thắng lợi là bởi xây dựng được lực lượng vũ trang nhân
dân. Đảng bộ xã Long Thọ xây dựng lực lượng vũ trang nhân
dân từ các lực lượng nhân dân ở địa phương, từ phong trào quần
chúng cách mạng bắt đầu chỉ với gậy tầm vông và giáo mác tự
tạo. Việc xây dựng lực lượng vũ trang bắt đầu từ công tác vận
động quần chúng, xây dựng các đội tuyên truyền vũ trang từ
cơ sở. Lấy công tác tuyên truyền làm chính, vũ trang kết hợp
tạo sức mạnh tổng hợp trong quần chúng. Việc xây dựng lực
lượng vũ trang gắn liền với xây dựng căn cứ địa cách mạng, kết
hợp vũ khí tự tạo với lấy vũ khí địch đánh địch, đánh địch bảo
vệ căn cứ, đánh địch trong lòng địch, diệt ác trừ gian để lung
lạc tinh thần địch. Lực lượng vũ trang gồm các thứ quân: dân
quân, du kích, bộ đội địa phương và bộ đội chủ lực; phối hợp
dân quân địa phương với bộ đội chủ lực Đặc công Rừng Sác.
270

28 Pages 271-280

▲back to top


28.1 Page 271

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Khi đánh địch, có kết hợp công tác quân sự, chính trị và binh
vận, có sự chủ động của dân quân du kích cơ sở, có sự kết hợp
bài bản giữa các đơn vị. Mặc dù địch tập trung càn bố, hủy diệt,
muốn làm trắng chiến trường Long Thọ nhưng quân dân Long
Thọ vẫn bám trụ, giữ vững địa bàn trong lòng đất, trong lòng
dân; nhiều lúc tổn thất về quân lực nhưng lực lượng vũ trang
luôn được bổ sung, mạnh hơn, đông hơn, thiện chiến hơn.
Lực lượng vũ trang Long Thọ được xây dựng từ không
đến có, do dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, chiến đấu
trong hình thức chiến tranh nhân dân, thế trận lòng dân; được
dân cung cấp lương thực, vũ khí, thông tin, xả thân bảo vệ cán
bộ; và chính các bộ phận nhân dân cũng là lực lượng trực tiếp
chiến đấu và hỗ trợ tiềm lực cho lực lượng vũ trang trên mặt
trận chính trị.
Trong thời bình, xã Long Thọ đã có Đảng bộ vững mạnh,
chính quyền hiệu lực, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân
dân đoàn kết, lực lượng vũ trang nhân dân càng được chú trọng
xây dựng vững mạnh, thể hiện rõ bản chất do dân, vì dân, làm
nòng cốt cho việc đảm bảo an ninh quốc phòng trên địa bàn,
làm tốt công tác dân vận, sẵn sàng thế trận nhân dân bảo vệ
Tổ quốc, duy trì và thực hiện tốt Luật nghĩa vụ quân sự để lực
lượng vũ trang nhân dân ở Long Thọ luôn được các tầng lớp
nhân dân chung tay xây dựng, bồi đắp. Thời gian qua, Đảng bộ
xã Long Thọ luôn hoàn thành và vượt các chỉ tiêu về an ninh,
quốc phòng và nghĩa vụ quân sự; đó là do vận hành tốt bài học
271

28.2 Page 272

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
lịch sử về xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân trong hai cuộc
kháng chiến chống ngoại xâm.
4. Phát huy dân chủ, xây dựng khối đại đoàn kết toàn
dân
Cội nguồn của Đảng là dân. Mục đích của Đảng là vì dân.
Cho nên, Đảng giương cao ngọn cờ dân chủ, đoàn kết được
nhân dân ủng hộ, tin theo. Việc phát huy dân chủ được Đảng
bộ xã Long Thọ trước hết thực hiện trong Đảng, từ vận động
xây dựng Đảng, đến xây dựng tổ chức Đảng, đánh giá, bình xét,
giao nhiệm vụ đảng viên. Bài học cho thấy, khi dân chủ trong
Đảng phát huy thì tạo nên thắng lợi. Khi dân chủ trong Đảng
không được tôn trọng hoặc bị vi phạm thì Đảng yếu đi, phạm
sai lầm, tổn thất. Có dân chủ mới tập hợp và phát huy được
khối đại đoàn kết toàn dân, và có đoàn kết toàn dân mới có
được dân chủ thực chất. Các tầng lớp nhân dân thông qua các
tổ chức, đoàn thể tin theo Đảng là do nhận thấy Đảng vì dân,
Đảng thể hiện dân chủ (điều đặc biệt không thấy được trong thể
chế phong kiến, thực dân). Dân chủ luôn gắn với đoàn kết. Có
dân chủ mới có đoàn kết. Thiếu đoàn kết thì không thực hành
dân chủ được.
Trong kháng chiến, bài học dân chủ đoàn kết được thực
hiện trong chiến đấu, gắn với nhiệm vụ từng đảng viên, từng
Đảng bộ, cùng hoạt động đánh giặc cứu nước. Lúc ấy, lợi ích
riêng chưa chi phối lợi ích chung, bí mật chiến đấu là vấn đề
sống còn, cùng được giữ gìn. Nay, trong thời bình, bài học dân
272

28.3 Page 273

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
chủ, đoàn kết dân tộc của Đảng bộ xã Long Thọ được vận dụng
có khác, cần thích ứng với thực tế của công cuộc đổi mới phát
triển đất nước, chống lợi ích nhóm, chống tham nhũng, công
khai minh bạch các quyết sách liên quan đến lợi ích của các
tầng lớp nhân dân.
Sự đoàn kết thống nhất trước hết là trong Đảng trên cơ sở
thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá
nhân phụ trách, thường xuyên xây dựng mối liên hệ mật thiết
giữa Đảng với quần chúng, mở rộng tăng cường khối đại đoàn
kết toàn dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, thực hiện
“Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” trên cơ
sở giải quyết tốt các mối quan hệ thông qua quy chế làm việc
trong hệ thống chính trị.
Các cấp ủy Đảng đều có quy chế hoạt động cụ thể, rõ
ràng, gắn trách nhiệm với quyền lợi, trong tổ chức đảng mọi
đảng viên đều bình đẳng, không có đặc quyền, đặc lợi. Thông
qua tổ chức Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị, Đoàn
Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Liên đoàn Lao động,
Cựu chiến binh, cùng các tổ chức xã hội nghề nghiệp khác,
Đảng bộ không chỉ tập hợp được các tầng lớp trong xã hội,
mà điều quan trọng hơn chính các tổ chức quần chúng là cầu
nối giữa nhân dân với Đảng và chính quyền. Thông qua các
đoàn thể, nhân dân thực thi quyền làm chủ trực tiếp và gián
tiếp. Đồng thời, Đảng bộ, chính quyền huyện còn tạo điều kiện
để nhân dân tiếp xúc trực tiếp với đại biểu do mình bầu ra; tổ
273

28.4 Page 274

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
chức nhiều cuộc đối thoại trực tiếp giữa lãnh đạo với các tầng
lớp nhân dân để lắng nghe ý nguyện người dân. Biết lắng nghe
nguyện vọng của dân, Đảng bộ kịp thời chỉ đạo chỉnh sửa việc
vận dụng chính sách, tạo được niềm tin trong dân với Đảng, với
cách mạng.
5. Kết hợp công tác chính trị, vũ trang, dân vận, phát
triển kinh tế hài hòa với tiến bộ xã hội.
Phương pháp lãnh đạo của Đảng là huy động tổng lực,
phối hợp nhiều lực lượng để giải quyết mục tiêu xác định.
Phương pháp này được Đảng bộ xã Long Thọ vận dụng vào
thực tế địa phương hiệu quả và thành công.
Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ,
Đảng lấy ít đánh nhiều, yếu thắng mạnh, trường kỳ thắng cường
tập, làm thay đổi tình hình theo ý mình, ấy là nhờ biết vận dụng
linh hoạt bài học kết hợp các mặt trận, các lực lượng, các mũi
tiến công. Công tác chính trị là hình thức đấu tranh đặc biệt của
công tác tư tưởng, của chính nghĩa; công tác binh vận là công
tác vận động quần chúng đối với đối tượng binh lính và gia
đình binh lính; đấu tranh vũ trang là hình thức chiến đấu trực
diện đánh trả hoặc tiến công địch. Ba mặt công tác đều được
Đảng xem trọng, xây dựng lực lượng và vận dụng thực hiện.
Tùy theo tình hình, mục tiêu chiến lược hoặc chiến thuật, Đảng
bộ lãnh đạo sự kết hợp cả ba mặt công tác khi đậm khi nhạt mặt
này hay mặt kia. Khi thế giặc mạnh trong giai đoạn đầu kháng
chiến, công tác đấu tranh chính trị được chú trọng hàng đầu,
274

28.5 Page 275

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
các lực lượng đoàn thể nhân dân được lãnh đạo đấu tranh bằng
chính nghĩa, bằng lý lẽ sắc bén, bằng lực lượng đông đảo của
các mẹ, các chị, đạt nhiều thắng lợi. Trong đấu tranh chính trị,
công tác binh vận được thực hiện kiên trì, đạt hiệu quả tích cực,
xây dựng được cơ sở nội tuyến tin cậy trong lòng địch. Đấu
tranh vũ trang được thực hiện trên cơ sở kết hợp với đấu tranh
chính trị, binh vận; từ trận đánh nhỏ đến đánh lớn, lối đánh du
kích đến cường tập; có lúc đấu tranh chính trị, binh vận, vũ
trang cùng lúc tiến công và nổi dậy tạo nên nhiều chiến công
vang dội.
Từ sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước,
Đảng bộ xã Long Thọ luôn vận dụng kết hợp công tác chính trị,
vận động quần chúng với xây dựng lực lượng vũ trang để thực
hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương trong tình hình mới. Ba
mặt công tác này được cụ thể hóa trong mọi nghị quyết, chương
trình, kế hoạch công tác, rõ nhất trong các dự án, kế hoạch phát
triển có mục tiêu cụ thể về kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh.
Đảng bộ đã xác định nhiệm vụ phát triển kinh tế là trung
tâm, công tác khắc phục hậu quả chiến tranh, ổn định xã hội,
xây dựng đời sống mới là quan trọng. Vì vậy, ở lĩnh vực nông
nghiệp, Đảng bộ tập trung lãnh đạo khôi phục sản xuất, thực
hiện các giải pháp khai hoang phục hóa, quy hoạch vùng
chuyên canh, cải tạo đất chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi,
đưa giống mới năng suất cao và kỹ thuật cao vào sản xuất, huy
động các nguồn lực cho nông nghiệp, phát động phong trào
hợp tác hoá nông nghiệp, đầu tư xây dựng hạ tầng ở nông thôn
275

28.6 Page 276

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
tất cả nhằm mục tiêu phát triển kinh tế dựa trên lợi thế về nông
nghiệp, ổn định đời sống của nhân dân.
Thực hiện tốt chính sách xã hội, nhất là chăm lo cho các
gia đình chính sách, xóa đói giảm nghèo, giải quyết việc làm
cho người lao động để mối quan hệ giữa các tầng lớp nhân dân
với Đảng, Nhà nước ngày càng gắn bó hơn, tạo sức mạnh tổng
hợp, phát huy nội lực của khối đại đoàn kết toàn dân hoàn thành
thắng lợi các mục tiêu Nghị quyết Đại hội.
Tập trung lãnh đạo phát triển kinh tế, Đảng bộ quan tâm
đến việc xây dựng đời sống văn hóa xã hội hài hòa với phát
triển kinh tế trên nền móng ổn định về chính trị. Mặc dù còn
nhiều khó khăn về nguồn lực đầu tư, Đảng bộ và chính quyền
huyện sớm có nghị quyết đầu tư phát triển về văn hóa xã hội.
Xã sớm đạt và vượt các chỉ tiêu về bình đẳng giới, xóa mù chữ,
phổ cập giáo dục, chăm sóc trẻ em, thực hiện chính sách xã hội,
xây dựng nông thôn mới. Các phong trào xã hội và chính sách
xã hội được Đảng bộ lãnh đạo thực hiện do hợp lòng dân nên
các tầng lớp nhân dân đồng thuận, tham gia tích cực, đóng góp
tâm trí và kinh phí “Nhà nước và nhân dân cùng làm” kết quả
đạt được thiết thực, duy trì lâu dài, sức sống bền vững.
Bài học kết hợp đấu tranh chính trị, binh vận, vũ trang,
phát triển kinh tế hài hòa với tiến bộ xã hội là nguyên nhân, là
động lực đem lại sức mạnh tổng hợp của Đảng bộ xã Long Thọ
trong lãnh đạo kháng chiến thắng lợi cũng như trong xây dựng
và phát triển đồng bộ, toàn diện, vững chắc.
276

28.7 Page 277

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
6. Phát huy lợi thế địa phương
Trong quá trình hình thành và phát triển, Long Thọ là
vùng đất ngập mặn, có hệ sinh thái nước lợ, đất rộng người
thưa, có nhiều khó khăn trong sản xuất và giao thông, nhưng là
vùng đất “thiên thời - địa lợi - nhân hòa”, lợi thế là hệ sinh thái
đa dạng, nguồn nhân lực hội tụ tứ xứ. Xã Long Thọ có thành
tích anh hùng trong kháng chiến, biết xây dựng ô ụ chiến đấu
chống Mỹ; biết khơi dậy, phát huy truyền thống cách mạng của
xã Long Thọ anh hùng, biến truyền thống thành sức mạnh tổng
hợp, tạo động lực trong xây dựng và phát triển. Phát triển kinh tế
phải dựa vào tiềm năng và lợi thế của địa phương, chuyển dịch
nhanh cơ cấu kinh tế theo hướng giảm tỉ trọng nông nghiệp,
tăng nhanh tỉ trọng dịch vụ, phát triển ngành nghề theo quy
hoạch, gắn với bảo vệ môi trường và giữ vững an ninh quốc
phòng; khoan thư sức dân, đào tạo, bồi dưỡng, thu hút nguồn
nhân lực đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển công nghiệp
hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.
***
Sáu bài học lịch sử được đúc kết từ thực tiễn lãnh đạo của
Đảng bộ xã Long Thọ trong đấu tranh và xây dựng có ý nghĩa
thiết thực. Đó là thành quả lớn lao đồng thời là tài sản quí báu
để Đảng bộ xã Long Thọ vận dụng thực hiện vai trò lãnh đạo
của mình ở các chặng đường tiếp theo.
277

28.8 Page 278

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
DANH SÁCH BÍ THƯ CHI BỘ XÃ
QUA CÁC THỜI KỲ
XÃ PHƯỚC THỌ
XÃ PHƯỚC LONG
Lê Thị Xuân Mai (Tư Nở)
(1960 - 1964)
Huỳnh Minh Tiến (Sáu Nào)
(1962 - 1964)
Nguyễn Văn Quang
(1964)
Huỳnh Minh Tấn (Chín Tấn)
(1964 - 1971)
Lê Thị Hồng Hoa
(1964 - 1968)
Huỳnh Văn Dặm (Năm Dặm)
(1971 - 1973)
Nguyễn Văn Tài
(1968)
Huỳnh Minh Tấn (Chín Tấn)
(1973)
Tạ Hồng Sinh
Nguyễn Chí Công
(Chín Công)
Huỳnh Văn Nhựt (Ba Nhựt)
(1973 - 1979)
Nguyễn Văn Trừ
Võ Văn Vẹn (Tám Vẹn)
(1981 - 1982)
Lưu Văn Mừng (Bảy Mừng)
(1980 - 1984)
Huỳnh Văn Kháng
(1982 - 1984)
XÃ LONG THỌ TỪ NĂM 1984
Lưu Văn Mừng (Bảy Mừng) (1984 - 1986)
Nguyễn Thị Mai (Tư Mai) (1986, 12 tháng)
Nguyễn Ngọc Châu (1987, 10 tháng)
Lưu Văn Dũng (Bảy Dũng) (1988 - 1995)
Võ Văn Tỷ (Chín Tỷ) (1995 - 2010)
Trần Văn Đạo (2010 - 2019)
Phạm Thị Kiều Thu (2019, 2020 - 2023)
278

28.9 Page 279

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
BÍ THƯ CẤP ỦY QUA CÁC THỜI KỲ
Đ/c Lê Thị Xuân Mai (Tư Nở)
Bí thư Chi bộ xã Phước Thọ
1960 - 1964
Đ/c Lê Thị Hồng Hoa
Bí thư Chi bộ xã Phước Thọ
1964 - 1968
Đ/c Võ Văn Vẹn (Tám Vẹn)
Bí thư Chi bộ xã Phước Thọ
1981 - 1982
279

28.10 Page 280

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Đ/c Huỳnh Minh Tấn (Chín Tấn) Đ/c Huỳnh Văn Nhựt (Ba Nhựt)
Bí thư Chi bộ xã Phước Long
Bí thư Chi bộ xã Phước Long
1964 - 1971, 1973
1973 - 1979
Đ/c Lưu Văn Mừng (Bảy Mừng)
Bí thư Chi bộ xã Phước Long
1980 - 1984
280

29 Pages 281-290

▲back to top


29.1 Page 281

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Đ/c Lưu Văn Mừng (Bảy Mừng)
Bí thư Chi bộ xã Long Thọ
1984 - 1986
Đ/c Võ Văn Tỷ (Chín Tỷ)
Bí thư Chi bộ xã Long Thọ
1995 - 2010
Đ/c Trần Văn Đạo
Bí thư Chi bộ xã Long Thọ
2010 - 2019
281

29.2 Page 282

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Đ/c Phạm Thị Kiều Thu (Bí thư Đảng ủy khóa V)
và đ/c Trần Văn Đạo (Bí thư Đảng ủy khóa IV)
tại Đại hội lần thứ V (nhiệm kỳ 2020 - 2025), ngày 19/6/2020
282

29.3 Page 283

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
DANH SÁCH Ban Chấp hành
1. Danh sách Ban Chấp hành Đảng ủy xã được giới
thiệu bầu tại Đại hội lần thứ III (nhiệm kỳ 2010 - 2015)1
1. Võ Văn Tính
2. Huỳnh Thế Vinh
3. Võ Cao Lang
4. Phạm Văn Nhứt
5. Trương Văn Dũng
6. Đỗ Thị Huệ Lương
7. Trương Ngọc Phương
8. Phạm Thị Tuyết Thanh
9. Lưu Trọng Thảo
10. Huỳnh Thế Giang
1  Tại Đại hội bầu khuyết 1 đồng chí. Sau Đại hội, Huyện ủy Quyết định điều
động, bổ nhiệm đồng chí Trần Văn Đạo - Huyện ủy viên, tham gia Ban Chấp
hành, làm nhiệm vụ Bí thư Đảng ủy.
283

29.4 Page 284

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
2. Danh sách Ban Chấp hành Đảng ủy xã được giới
thiệu bầu tại Đại hội lần thứ IV (nhiệm kỳ 2015 - 2020)
1. Trần Văn Đạo
2. Nguyễn Văn Khang
3. Võ Cao Lang
4. Trương Văn Dũng
5. Trương Ngọc Phương
6. Phạm Văn Nhứt
7. Phạm Thị Tuyết Thanh
8. Nguyễn Thanh Sang
9. Bạch Thanh Phương
10. Nguyễn Thị Thảo Sương
3. Danh sách Ban Chấp hành Đảng ủy xã được giới
thiệu bầu tại Đại hội lần thứ V (nhiệm kỳ 2020 - 2025)
284

29.5 Page 285

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
THÀNH TÍCH ANH HÙNG CỦA NHÂN DÂN
VÀ LỰC LƯỢNG VŨ TRANG NHÂN DÂN
XÃ LONG THỌ1
Xã Long Thọ thuộc huyện Nhơn Trạch, nằm trên tỉnh lộ
19 chiều dài từ km5 đến km11. Phía Đông giáp xã Long Phước,
phía Tây ôm gọn căn cứ địa cách mạng là khu Lòng Chảo, phía
Nam giáp xã Phước An và phía Bắc giáp xã Hiệp Phước.
Xã có diện tích 2302,19 hécta. Dân số toàn xã là 5189
nhân khẩu, với 989 hộ, hầu hết là người Kinh, sống tập trung
trong 5 ấp. Người dân trong xã chủ yếu sống bằng ngư nghiệp
và nông nghiệp; còn lại một số ít buôn bán nhỏ. Xã có 98%
người dân theo đạo Phật, thờ cúng gia tiên, nên địch khó dụ dỗ
thành lập được Hội đồng tề.
Xã Long Thọ có nhiều lợi thế về mặt quân sự như: Từ khu
Lòng Chảo, quân ta có thể tiến đánh địch rồi lại rút an toàn vào
khu Lòng Chảo bao la, địch không tài nào tìm ra tung tích. Về
mặt thủy chiến, từ mé sông Thị Vải, có thể tiến lên đánh địch,
rồi lại theo mé sông rút ra rừng Sác mênh mông. toàn xã có 5
ấp, nối nhau theo chiều dài 6km, theo thế trường xà, địch khó
bao vây toàn bộ, khống chế lực lượng của ta.
1  Theo Báo cáo thành tích anh hùng trong hồ sơ đề nghị xét, công nhận danh
hiệu “Anh hùng LLVTND xã Long Thọ”, hồ sơ do Huyện ủy Nhơn Trạch quản
lý.
285

29.6 Page 286

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Do có vị trí quan trọng nên địch bố trí nhiều quân và khí
tài ở Long Thọ. Cụ thể, giặc Pháp chiếm đóng 3 đồn tại các
ấp: Bàu Nâu, Suối Cạn, đình Phước Long. Mỗi đồn, địch bố trí
gồm 1 trung đội lính thiện chiến đã qua luyện tập quân sự, trang
bị cùng số vũ khí như: 3 khẩu đại liên, 3 trung liên, 3 tiểu liên,
còn lại là súng trường và đạn dư thừa. Ngoài ra có xe tăng, máy
bay, pháo tầm xa yểm trợ. Trong khi đó, lực lượng du kích tại
xã thời kỳ này chỉ có 32 đồng chí, xuất thân là nông dân, chưa
hề cầm súng vũ khí, vũ khí phần lớn là lựu đạn, giáo mác, và 36
súng trường, đạn cấp có hạn.
Đối với đế quốc Mỹ, tại xã Long Thọ, Mỹ chiếm đóng 5
đồn: tại Vườn Điều có 1 tiểu đoàn Thái Lan, tại Đồng Tranh có
1 tiểu đoàn xe tăng Mỹ và 3 đồn lính ngụy là: Bàu Nâu, Suối
Cạn, đình Phước Long. Số quân có lúc gần 2 ngàn lính, với
lượng vũ khí: 12 đại liên, 18 trung liên, 54 tiểu liên, còn lại là
súng trường tự động, đạn dư thừa. Ngoài ra có xe tăng, máy
bay, pháo tầm xa ở Bến Sắn và pháo ở Thành Tuy Hạ hỗ trợ.
Xét tương quan, lực lượng du kích xã Long Thọ có 52 đồng
chí, vũ khí có 36 khẩu súng trường, đạn cấp theo định mức rất
hạn chế.
Tuy vậy, là địa bàn trọng điểm nên xã Long Thọ được các
cấp lãnh đạo; các nhà quân sự chọn làm nơi đóng quân, như:
Chi đội 1 và Chi đội 2 Bộ đội Bình Xuyên, Chi đội thuộc bộ đội
Thái Nguyên, Đại đội Đô Lương, Chi đội 7 Đại đội Mai Văn
Vĩnh, Bộ đội Trương Văn Giàu, Bộ đội Hoàng Thọ. Từng thời
286

29.7 Page 287

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
kỳ, có lúc quân số của trên về gần 2 ngàn, không còn nhà dân
nào là không có bộ đội. Người dân Long Thọ lo nơi ăn, chốn ở,
phục vụ như một đơn vị hậu cần với lòng mong mỏi là: “Bộ đội
ăn no, là đánh thắng”.
Khi Pháp chiếm đóng nước ta, ruộng đất bị bọn địa chủ,
tay chân của đế quốc chiếm gần hết, trong đó có tên địa chủ Cả
Dị cướp trên 300 hécta ruộng đất trong xã; ngoài ra còn nhiều
tên cướp từ 20 hécta - 50 hécta. Người nông dân suốt đời phải
đi làm thuê, làm mướn cho địa chủ. Cuộc sống khổ cực làm
cho người dân Long Thọ căm thù giặc sâu sắc; ý thức dân tộc
độc lập được hun đúc suốt 84 năm đô hộ của thực dân Pháp.
Lòng mong ước duy nhất của người dân trong xã là phải đánh
đuổi thực dân Pháp, diệt bọn cường hào ác bá, đem lại cuộc
sống thanh bình, hạnh phúc cho đồng bào. Do đó, khi ông Tám
Trụ, người lãnh đạo phong trào Thiên Địa hội tuyên truyền,
phát động phong trào là nhiều người dân ở xã Long Thọ tham
gia ngay. Tuy nhiên do thiếu chủ trương, đường lối đúng đắn
nên phong trào Thiên Địa hội chỉ tồn tại từ năm 1916 đến năm
1927.
Khoảng đầu năm 1935, có ông Võ Văn Long, tức Ba
Long, người ấp Cái Vạn, làm nghề buôn trầu cau ở Cần Giuộc,
Tân An, qua mối quan hệ, ông đã kết bạn với ông Tư Một (tên
thật là Đáng) là đảng viên mật của Xứ ủy Nam Kỳ và ông Ba
Long, người đầu tiên đem tài liệu cách mạng về tuyên truyền
ở xã.
287

29.8 Page 288

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Thời gian này, đồng chí Trịnh Văn Dục nhận nhiệm vụ
của Xứ ủy Nam Kỳ, bí mật về xã Long Thọ xây dựng cơ sở
Đảng. Tại xã Phước Thiền có ông Trương Văn Kỷ bí mật thành
lập Nghiệp Đoàn trong giới công nhân trí thức; nhưng sự thật
là tuyên truyền về chủ nghĩa Mác. Đến 1944 và đầu năm 1945,
nhiều người dân ở xã Long Thọ biết về chủ nghĩa Mác, về cuộc
Cách mạng Tháng Mười Nga; về nhà nước dân chủ đầu tiên
trên thế giới. Nhiều thanh niên ở xã Long Thọ bí mật gia nhập
tổ chức “Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội” - tổ
chức do Đảng lãnh đạo. Đến đầu năm 1945, tổ chức này được
bí mật đổi tên là “Thanh niên Tiền phong” và lực trở thành
nòng cốt trong ngày tổng khởi nghĩa.
Khi được tin Hà Nội đã giành chính quyền vào ngày
19/8/1945 và Huế vào ngày 23/8, đồng bào Long Thọ náo nức
chuẩn bị khởi nghĩa, một khí thế cách mạng nổi lên rất mạnh
nhất là phong trào thanh niên Tiền phong với vũ khí là tầm
vông vạt nhọn ngày đêm tập dợt.
Vào ngày 24/8/1945, các đồng chí Võ Văn Lương và Lê
Tân Châu bí mật về xã tổ chức, chuẩn bị vũ khí gồm tầm vông,
giáo mác, cờ cách mạng và khẩu hiệu, rồi tổ chức làm 3 đoàn
để giành chính quyền tại xã, tiến về huyện tham gia giành chính
quyền, tiến về thành phố tham gia giành chính quyền. Hầu hết
đồng bào Long Thọ tham gia trong ngày tổng khời nghĩa này,
không phân biệt trẻ, già, nam, nữ. Việc giành chính quyền tại
xã gọn, nhẹ, không gặp sự chống đối nào. Chính quyền thật sự
về tay người nông dân xã Long Thọ.
288

29.9 Page 289

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Ngày 25/8/1945, cách mạng giành lại chính quyền và
thành lập chính quyền tại xã. Đến ngày 28/8/1945, xã Long Thọ
đã thành lập xong Ủy ban Hành chính kháng chiến lâm thời.
Chính quyền dân chủ nhân dân vừa được thành lập chưa
được bao lâu thì ngày 23/12/1946, tiếng súng của giặc Pháp lại
nổ ra trên mảnh đất Nhơn Trạch. Âm mưu của thực dân Pháp
là muốn xâm chiếm nước ta một lần nữa. Nghe lời kêu gọi của
Đảng, của Bác Hồ, đồng bào Long Thọ lại đứng lên cùng toàn
dân đi vào cuộc kháng chiến trường kỳ đánh Pháp - đánh Mỹ.
Tháng 3/1948, Chi bộ Đảng xã Long Thọ được thành lập.
Kể từ đó, đồng bào ra sức bảo vệ, không để cho địch đi sâu
đánh phá. Đến ngày đình chiến năm 1954, chi bộ dù có nhiều
đồng chí hy sinh, bị tù đày, nhưng vẫn duy trì được 63 đảng
viên. Tập kết ra Bắc 17 đồng chí. Số còn lại, vẫn bám trụ bí mật
chỉ đạo phong trào. Thời kỳ thực hiện điều lắng (4HBC) nhưng
chi bộ Đảng đã lập đường dây bí mật, liên lạc giữa Đảng và
dân, nên mọi chỉ thị của trên vẫn được thi hành.
Năm 1954-1960, đồng bào Long Thọ thực hiện bất hợp
tác với kẻ thù, như: không nhận bất cứ một gia đình di cư nào
(đồng bào miền Bắc di cư năm 1954) vì đây là âm mưu của
địch, nhằm phân hóa đồng bào trong xã phá cơ sở Đảng trong
quần chúng. Đồng bào Long Thọ biểu tình, đòi thực hiện Hiệp
định Genève. Tổng tuyển cử, hiệp thương để thống nhất đất
nước, tẩy chay cuộc trưng cầu dân ý và bầu cử của Diệm. Biểu
tình phản đối khi Diệm ra Luật “10-59” và thực tế là địch đã
không thực hiện được tại xã Long Thọ.
289

29.10 Page 290

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Từ năm 1961-1967, đồng bào Long Thọ kiên quyết không
để cho địch dồn dân thành lập ấp chiến lược. Khi địch dùng vũ
lực đàn áp dân, ép buộc phải vào ấp chiến lược, đồng bào lại
làm nội ứng để cùng lực lượng du kích nổi lên phá ấp chiến
lược.
Đến năm 1967, thấy bị đồng bào phản đối quyết liệt và
không một ấp chiến lược nào tồn tại đến một tháng, nên từ đó
địch đành phải bỏ.
Trong suốt hai thời kỳ kháng chiến chống Pháp - chống
Mỹ, toàn xã Long Thọ đã có 415 gia đình là cơ sở của Đảng.
Đồng bào Long Thọ đã đưa 746 thanh niên lên đường nhập
ngũ, gia nhập quân đội chính quy, xây dựng quân đội nhân dân
Việt Nam, và đã lập nhiều chiến công hiển hách, được phong
tặng quân hàm cấp cao trong quân đội. Đến ngày 30/4/1975
miền Nam hoàn toàn giải phóng, toàn xã có 158 liệt sĩ, 132 gia
đình liệt sĩ.
Trong phong trào dân công hỏa tuyến, xã Long Thọ thành
lập được 4 đội dân công hỏa tuyến, mỗi đội 35 người, luân
phiên làm nhiệm vụ vận chuyển vũ khí, lương thực, thực phẩm
ra chiến trường. Mỗi đợt từ 5 đến 10 ngày, có lần lên tận chiến
khu Đ, thời gian cả tháng. Tổng số ngày công phục vụ công tác
này là trên 8 ngàn ngày công.
Về phong trào dân công phục vụ địa phương, đồng bào
Long Thọ có nhiều đóng góp. Tiêu biểu như trong đợt cắm cọc,
chống cuộc nhảy dù của giặc Pháp xuống Đồng Lớn, âm mưu
290

30 Pages 291-300

▲back to top


30.1 Page 291

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
tiến vào chiến khu Phước An, đồng bào Long Thọ đã đóng góp
trên 3 ngàn ngày công vào rừng lấy tre về vạt nhọn rồi ra cắm,
với số cọc trên 10 ngàn cọc. Hay như trong thời kỳ chống chiến
tranh đặc biệt của Mỹ 1963-1965, theo kế hoạch của Huyện ủy;
đồng bào Long Thọ phá hủy lộ 19, con đường huyết mạch, từ
km5 đến km11, xe quân sự hoàn toàn không thể đi qua được,
với số ngày công là trên 10 ngàn ngày công, còn qua đường 15
phá đường cầu mới Suối Cả và cầu Tám Trụ. Đồng bào Long
Thọ còn đóng góp trên 5 ngàn ngày công, làm giao thông hào
chiến đấu xung quanh xã dài 280m. Đồng bào Long Thọ còn
đóng góp trên 10 ngàn ngày công, phục vụ phá ấp chiến lược,
làm cho địch phải xây dựng đi, xây dựng lại ấp chiến lược tới
58 lần. Đến năm 1967, địch không còn khả năng để xây dựng
nữa. Kế hoạch, âm mưu của địch sụp đổ hoàn toàn.
Trải qua 2 thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ,
đồng bào xã Long Thọ đóng góp số lượng rất lớn lương thực,
thực phẩm, hoặc của cải vật chất cho cách mạng.
Cụ thể, thời kỳ xây dựng công binh xưởng tại chiến khu
Phước An, Huyện ủy vận động, đồng bào Long Thọ đem vật
dụng bằng đồng, bằng sắt như: mâm, nồi, chậu, kể cả đồ thờ
như lư hương, chân đèn ủng hộ cách mạng với số lượng 12 tạ,
để sản xuất vũ khí. Suốt 30 năm, đồng bào Long Thọ làm nghĩa
vụ đóng thuế nông nghiệp với nhà nước với số lượng hàng trăm
dạ lúa. Xã Long Thọ còn thành lập Hội Mẹ Chiến sĩ vào năm
1947.
291

30.2 Page 292

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Trong phong trào hũ gạo nuôi quân, thời chống Pháp có
278 gia đình thực hiện, thời chống Mỹ có 302 gia đình thực
hiện. Với chỉ tiêu khoảng 2kg gạo/hũ/tháng, suốt thời chống
Pháp, đồng bào Long Thọ đóng góp 54 tấn gạo, thời chống Mỹ
đóng góp 86 tấn gạo cho cách mạng.
Vào thời kỳ gặp khó khăn về kinh tế, bộ đội của trên về
nhiều đột xuất, với lời kêu gọi của Huyện ủy, đồng bào xã Long
Thọ ủng hộ 154.000 giạ lúa để kịp thời nuôi quân. Người dân
còn mua công trái phiếu lên đến 13 triệu đồng (giá vàng lúc đó
12 ngàn đồng/lượng).
Để có phương tiện chuyển vận vũ khí, lương thực, đồng
bào Long Thọ ủng hộ 148 ghe thuyền, 72 xe bò với 12 cặp bò
kéo cho cách mạng. Ngày nào cũng có từ 5 đến 10 người chở
bộ đội qua sông.
Trong suốt 2 thời kỳ kháng chiến, với vị trí là vành đai
bảo vệ chiến khu Phước An; xã Long Thọ bị địch tàn phá nặng
nề nhất, có thời kỳ chúng đốt phá không còn một nóc nhà. Tổng
cộng qua 2 cuộc kháng chiến, toàn xã Long Thọ đã có 1.856
nóc nhà đồng bào bị địch đốt phá. Có gia đình phải làm nhà đi,
làm nhà lại tới 4-5 lần. Nhiều gia đình ở gần đồn bốt địch đã
phải chuyển đi nơi khác.
Những tội ác điển hình của giặc như: ngày 23/12/1946,
giặc Pháp nhảy dù xuống Đồng Lớn, âm mưu tiến vào chiến khu
Phước An, nhưng bị đánh phủ đầu, không thể tiến vào Phước
An được. Chúng tràn vào 2 ấp thuộc xã Long Thọ đốt 120 nóc
292

30.3 Page 293

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
nhà, bắn thường dân, bắn chết bầy trâu gồm 93 con, bắt đàn bò
64 con làm cho đồng bào 2 ấp này mất hết trâu bò cày kéo.
Ngày 16/7/1949, giặc Pháp càn vào xã, bị du kích đánh
trả, diệt tại trận 7 tên, làm bị thương 4 tên. Ngày hôm sau chúng
càn tiếp với số quân đông hơn, chúng đánh trả thù, đốt phá 260
nóc nhà dân, bắn chết bà Hai Long, bà Ấm, ông Hai Tạo rồi
ném xác vào nhà cháy, để khủng bố tinh thần đồng bào.
Tàn ác hơn cả là giặc Mỹ đã rải chất độc phá hoại, hủy
diệt 350 hécta vườn cây ăn trái, trên 500 hécta ruộng lúa, gồm
200 hécta cây rừng thuộc Lòng Chảo.
Tháng 6/1950, trong 1 cuộc càn do tên Một Phước chỉ
điểm, địch bắn chết một lúc 5 người dân. Trong đó có anh Chót
là em ruột Chủ tịch xã và các anh Hai Thâu, Tám Sạn, Tám Hồi,
Hai Dẫm.
Qua tổng kết, trải qua hai thời kỳ kháng chiến cứu quốc,
quân dân Long Thọ đã tổ chức đánh 1.195 trận lớn nhỏ, trong
đó, đánh độc lập 904 trận (gồm chống càn, gài trái, diệt ác ôn,
phá ấp chiến lược) và đánh kết hợp là 291 trận.
Cụ thể, thời chống Pháp quân dân xã Long Thọ đã diệt
297 tên giặc, trong đó có 103 tên giặc Pháp, bắt sống 8 tên, bắt
sống cả một Hội đồng tề, gồm 12 tên giải về trên, phá đồn Long
Thọ 4 lần, thu toàn bộ vũ khí, diệt 9 tên ác ôn, có nhiều nợ máu,
binh vận 34 tên lính Sài Gòn.
293

30.4 Page 294

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Trong thời chống Mỹ quân dân xã Long Thọ diệt 1.070
tên giặc, trong đó có 38 giặc Mỹ, 182 tên giặc Thái, bắt sống 83
tên, diệt đồn Long Thọ 7 lần, phá 58 lần ấp chiến lược, diệt 21
tên ác ôn, có nhiều nợ máu, binh vận 28 tên lính ngụy, thu 438
súng các loại, thu 3 máy PRC- 25, phá 3 xe tăng, 2 xe GMC,
thu 1 máy rà mìn Thái Lan, bắn chìm 2 tàu bo bo, 7 ghe thuyền
máy, trong những trận càn của địch theo đường sông.
Trận đánh tiêu biểu của quân và dân Long Thọ phải kể
đến là vào năm 1947 trong một trận càn theo đường sông lợi
dụng nước lớn, Pháp định đổ quân lên Vàm Cây Khô, từ đó
đánh úp vào phía Nam các cơ quan của xã. Lực lượng du kích
xã Long Thọ, lợi dụng chiến hào, ô ụ chiến đấu đánh bại cuộc
càng, diệt và làm bị thương một số lính địch, bắn cháy 2 tàu của
giặc. Trận đánh nổi tiếng của lực lượng du kích Long Thọ, với
19 tay súng, đã quần nhau với giặc suốt 5 tiếng đồng hồ.
Hay như trận đánh đồn Long Thọ vào tháng 8/1962. Đồn
địch vào 1 trung đội, do tên Xá, Cảnh sát làm trưởng đồn. Ban
Chỉ huy xã đội Long Thọ cài đồng chí Đặng và đồng chí Trợt
vào trong đồn làm nội ứng. Thông qua một bữa nhậu tạo cơ hội
cho lực lượng du kích xông vào đồn, diệt một số tên, bắt sống
toàn bộ, cả tên trưởng đồn, thu toàn bộ vũ khí. Trận đánh diễn
ra trong 3 ngày, tạo tiếng vang lớn.
Trong trận đánh ngày 2/7/1966, giặc Mỹ càng về xã Long
Thọ, đến miễu Mặt Trăng thì lọt vào trận phục kích của du kích
xã. Sau tiếng nổ của 2 trái DH10, 1 xe bị lật, 1 xe bốc cháy, các
294

30.5 Page 295

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
chiến sĩ đồng loạt nổ súng. Địch rút chạy diệt 13 tên giặc Mỹ.
Sau trận này đồng chí Kiên, đồng chí Duy được cấp bằng khen
của tỉnh - Dũng sĩ diệt cơ giới.
Tiếp đến, năm 1966 diễn ra trận bao bót đồn Long Thọ.
Đồn Long Thọ nằm cạnh lộ 19, gần trung tâm của xã, với số
quân là 3 trung đội. Du kích xã tập trung bao vây, đêm tấn công,
ngày bắn tỉa, địch tấn công không được, rút không được, chúng
phải cho máy bay, thả lương thực thực phẩm. Sang ngày thứ
bảy, địch phải cho 1 tiểu đoàn đến đánh phá vây mới rút được
bọn này về đồn bỏ trốn.
Năm 1964, lính dân vệ thuộc một chốt quân sự của địch
láng đê, mở đường, chờ cho chúng tiến xa đồn, du kích xã tập
trung đánh chặn đường về, buộc phải chạy tản vào mé rừng.
Lập tức các chiến sĩ du kích quay trở lại tấn công thẳng vào
chốt quân sự, bắt sống toàn bộ lính còn lại và số súng đạn, phá
tan chốt quân sự địch.
Năm 1973, trong chiến dịch diệt trừ bọn bình định áo đen,
du kích xã Long Thọ đã tập kích đánh tan đội Bình Định áo đen
tại nhà ông Sáu Hữu, diệt 5 tên.
Ngày 18/2/1975, du kích xã Long Thọ đã phục kích diệt
gọn tiểu đợi tuần tra của địch từ đồn Bến Sắn ra, diệt 13 tên,
thu 13 súng.
Từ năm 1963-1972, tại xã Long Thọ có đồng chí Nguyễn
Văn Nhỏ, tự Bé Vân - được gọi là người du kích bắn sẻ. Với cây
295

30.6 Page 296

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
trường bá bỏ, anh đã diệt 101 tên giặc. Đồng bào trong xã gọi
anh là anh hùng bắn sẻ hay gọi là anh hùng “101”.
Ngoài ra, quân dân Long Thọ còn có những trận đánh kết
hợp tiêu biểu như trận cầu Lò Rèn diễn ra vào tháng 3/1946.
Đây là trận càn đầu tiên của giặc Pháp vào chiến khu Phước An.
Lực lượng của địch là một Đại đội Âu Phi. Lực lượng du kích
Long Thọ kết hợp với lực lượng bộ đội Mai Văn Vĩnh và Chi
Đội 4 thuộc lực lượng Bình Xuyên. Đã bố trí trận địa và mai
phục tại khu cầu Lò Rèn. Khi địch lọt vào mặt trận, theo tiếng
kèn, toàn bộ quân ta xông lên đánh giáp lá cà, áp đảo. Không
đầy 30 phút, ta tiêu diệt gọn đại đội Âu Phi của giặc, thu 1 súng
cối 60 ly, 1 trung liên, 4 tiểu liên và khẩu súng trường, 2 khẩu
súng lục, nhiều đạn dược, bắt sống 8 tên.
Hay như vào tháng 6/1946, giặc Pháp tổ chức cuộc càn
lớn, âm mưu tràn qua Long Thọ để vào Phước An. Lực lượng
của địch gồm 2 đại đội. Lực lượng du kích xã, kết hợp với lực
lượng Chi đội do Mai Văn Vĩnh chỉ huy đã mai phục, bẻ gãy
cuộc càn, diệt 28 tên và một số bị thương, bắn cháy 1 xe GMC.
Trận đánh kéo dài từ 10 giờ đến 23 giờ.
Trận tiêu diệt Mỹ tại khu vực miễu Ông Thiện diễn ra vào
tháng 10/1969, du kích Long Thọ kết hợp với D240 của tỉnh,
phục kích diệt 12 tên lính Mỹ. Số còn lại, hoảng sợ rút về quận.
Ngày 4/2/1975, du kích xã Long Thọ kết hợp với Đoàn
10, bao vây Phước Long - Phước Thọ, đồng thời phục kích
diệt bọn tiếp vận. Địch cho tiểu đoàn bảo an 340 xuống giải
296

30.7 Page 297

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
vây nhưng lực lượng Đoàn 10 đẩy lùi. Hôm sau địch điều 2
tiểu đoàn, D318 chiến đoàn cơ giới và D258 biệt động quân,
có máy bay yểm trợ tràn xuống giải vây và rút số quân ở 2 đồn
trên về quận. Đồn bỏ trống. Trong đợt bao vây, chặn đánh đoàn
tiếp viện của địch, du kích xã và Đoàn 10 diệt 67 tên, phá 5 xe
quân sự.
Với những thành tích đạt được, ngày 31/3/1973, quân
dân Long Thọ, được chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa
miền Nam Việt Nam tặng thưởng Huân chương Giải phóng
hạng Nhì. toàn xã có 158 liệt sĩ, 7 mẹ Việt Nam Anh hùng, 2
Huân chương Độc lập, 57 Huân chương Chiến sĩ giải phóng
hạng Nhất, 70 Huân chương Chiến sĩ giải phóng hạng Nhì, 84
Huân chương chiến sĩ giải phóng hạng Ba, 35 Huân chương
Chiến thắng, 50 Huân chương Chiến công, 64 Huân chương
Chiến sĩ vẻ vang, 135 Huân chương các loại,182 Bằng khen
các loại.
Đặc biệt, năm 1996, nhân dân và lực lượng vũ trang nhân
dân xã Long Thọ được Nhà nước, chính phủ phong tặng danh
hiệu Tập thể Anh hùng Lực lượng Vũ trang Vhân dân.
297

30.8 Page 298

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Bà mẹ Việt Nam Anh hùng1
Lê Thị Kính
(1907 - 1969)
Mẹ Lê Thị Kính sinh năm 1907 tại
xã Long Thọ (huyện Nhơn Trạch), có 6
con (4 trai, 2 gái), thì đã có 4 con trai
cống hiến đời mình cho sự nghiệp đấu
tranh giải phóng dân tộc.
Anh Nguyễn Văn Bao, người con trai thứ của mẹ năm
1958 khi mới vừa tròn 25 tuổi đã là Bí thư Chi bộ xã Phước
Thọ. Nhiệm vụ của anh thời kỳ này là vừa phụ trách công tác
lãnh đạo Đảng vừa tổ chức cho các lực lượng vũ trang và quần
chúng tham gia diệt ác phá kìm. Trong một lần đột nhập vào xã
vận động thanh niên tòng quân, anh bị lọt vào ổ phục kích của
giặc và hy sinh ngày 15/1/1960.
Anh Bao mất đi là nỗi đau của mẹ, nhưng trong hoàn cảnh
chiến tranh ác liệt lúc bấy giờ, sự mất mát hy sinh là không
tránh khỏi. Bởi vậy, mẹ Lê Thị Kính vẫn động viên các con còn
lại tham gia cách mạng, đó là ước muốn của mẹ, là tấm lòng
son của bà mẹ Long Thọ vì sự nghiệp chung.
1  Nguồn: Huyện Nhơn Trạch anh hùng, Nxb. Đồng Nai, 2020.
298

30.9 Page 299

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Năm 1968, mẹ Lê Thị Kính lại tiếp tục đưa người con
trai cả là anh Nguyễn Văn Quảng gia nhập du kích xã. Từ một
chiến sĩ bình thường, trải qua quá trình chiến đấu và công tác,
anh Quảng đã trưởng thành nhanh chóng, trở thành Bí thư Chi
bộ xã Phước Thọ. Năm gần 40 tuổi, anh Quảng đã ngã xuống
trước họng súng của địch khi đang tải lương thực và phát động
quần chúng tại cơ sở.
Những mất mát trên quả là to lớn đối với mẹ. Song, với
lòng yêu nước, thương dân, mẹ Kính một lần nữa động viên 2
con trai còn lại là anh Nguyễn Văn Chưởng, sinh năm 1936 và
anh Nguyễn Văn Phán, sinh năm 1937 tiếp bước hai anh.
Anh Chưởng tham gia cách mạng năm 1967, là cán bộ
trực tiếp phụ trách công tác thanh niên xã Phước Thọ. Anh
thường xuyên tổ chức tuyên truyền phát động quần chúng gia
nhập lực lượng du kích, đấu tranh chống bắt lính trên địa bàn
liên xã Phước Thọ - Phước Long. Còn anh Phán sau khi thoát
ly năm 1966 đã là xã đội phó Phước Thọ, bản thân anh cùng với
đồng đội tiến hành nhiều đợt đột ấp, diệt ác phá kiềm, gây cho
địch nhiều hoang mang lo sợ.
Ở Phước Thọ phong trào cách mạng quần chúng phát
triển mạnh mẽ vào những năm 1968-1969. Đi đến đâu cũng
thấy mọi người bàn bạc về cách tổ chức đánh địch, gầy dựng
cơ sở mật. Đối phó với tình hình này, bọn địch tăng cường việc
kiểm tra, khống chế các gia đình cách mạng. Chúng lập ra bộ
máy an ninh, mật vụ dày đặc hòng phát hiện và dập tắt trong
299

30.10 Page 300

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
trứng nước những nhen nhóm cách mạng mới hình thành ở đây.
Anh Nguyễn Văn Chưởng và anh Nguyễn Văn Phán - 2 con của
mẹ Kính hoạt động bí mật gây cho địch nhiều tổn thất lớn nên
bị chúng rình rập, theo dõi gắt gao. Anh Chưởng bị địch phục
kích bắn chết ngày 10/11/1969 trong khi đi phát động quần
chúng. Trước đó 10 tháng (ngày 3/1/1969) anh Phán đã hy sinh
khi đang bám trụ bị địch phát hiện.
Bốn người con trai mất đi, mẹ Kính và chồng cũng qua
đời sau đó vì tuổi cao, bệnh tật. Hai người con gái lấy chồng ở
xa, nên việc thờ cúng hương hỏa được giao lại cho anh Nguyễn
Thiện Cảm là con ruột liệt sĩ Nguyễn Văn Quảng, gọi mẹ Kính
bằng nội. Trong mái nhà đơn sơ nhưng gọn gàng ấy có treo
trang trọng tấm bằng Bà mẹ Việt Nam Anh hùng Lê Thị Kính
theo Quyết định số 394/KTCTN ngày 17/12/1994, Bằng Tổ
quốc ghi công của 4 liệt sĩ, Huân chương Giải phóng hạng Ba
của mẹ như để nhắc nhở con cháu tiếp nối truyền thống cách
mạng của gia đình, của quê hương Long Thọ.
300

31 Pages 301-310

▲back to top


31.1 Page 301

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Võ Thị Liền
(1905-1944)
Làng Phước Long, tổng Thành Tuy
Thượng, quận Long Thành, tỉnh Biên
Hòa cũ, nay là xã Long Thọ, huyện Nhơn
Trạch, tỉnh Đồng Nai, là nơi chôn nhau
cắt rốn của mẹ Võ Thị Liền, sinh năm
Ất Tỵ 1905 trong một gia đình nông dân
nghèo. Mẹ lấy ông Bảy Phô (Huỳnh Văn Phô) vừa làm ruộng
vừa làm nghề hạ bạc (câu cua, bắt cá) trên các sông rạch trong
vùng. Mẹ sinh 4 người con: 2 con gái là Huỳnh Thị Khi và
Huỳnh Thị Khu, 2 con trai là Huỳnh Văn Tao và con trai út
Huỳnh Minh Tiến (Sáu Nào, sinh năm 1939), tất cả đều sống
trong khu kháng chiến. Khi Tiến mới vài tuổi, mẹ Võ Thị Liền
lâm bệnh nặng, thiếu thuốc men chữa chạy nên qua đời ở tuổi
gần bốn mươi.
Cách mạng Tháng Tám 1945 thành công, nhân dân Phước
Long được sống những ngày độc lập tự do hào hùng khoảng
hơn bốn tháng. Cuối tháng 1/1946, đúng ngày ông Táo chầu
trời năm Ất Dậu, quân Pháp từ Biên Hòa và Nhà Bè đi thành
hai mũi chính, đánh chiếm quận lỵ Long Thành. Sau đó, thực
hiện chiến thuật tằm ăn rỗi, vết dầu loang, chúng nông ra đóng
nhiều đồn bót trong quận, trong đó có bót chợ Mới, Phước
Long. Phần lớn nhân dân trong xã rút vào sâu trong rừng, cách
xa lộ 19. Ông Bảy Phô là là cơ sở cách mạng, cũng là một trong
301

31.2 Page 302

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
số người không muốn sống trong ách kềm kẹp của giặc. Du
kích Phước Long, Phước Thọ liên tục quấy rối địch, thanh niên
mấy xã trong vùng đào phá rồi dùng mìn đánh sập cầu Mít.
Đầu năm 1947, hưởng ứng chủ trương “phá khu nô lệ”, dân ấp
chợ Mới, Phước Long một đêm tự đốt nhà cửa của mình rồi lên
rừng giồng hoặc về chiến khu Phước An làm ăn sinh sống. Giặc
Pháp tức tối đem quân đi càn, thực hiện chính sách dã man: phá
sạch, đốt sạch, giết sạch. Chị Hai Khi (Huỳnh Thị Khi) là hội
viên phụ nữ bị địch bắn chết trong một cuộc ruồng bố của địch.
Ông Bảy Phô ráng làm ăn nuôi các con khôn lớn.
Sau Hiệp định Genève tháng 7/1954, vùng đất từ Phước
An qua Phước Thọ tới Phước Long cũng không được hưởng
hòa bình. Quân Bình Xuyên của Bảy Viễn kéo về đóng trong
vùng, được cán bộ ta giáo dục, vận động một bộ phận đã đi theo
cách mạng. Các chiến dịch tố cộng, diệt cộng liên tiếp diễn ra
từ tháng 4/1956 trở đi, một số cán bộ và cơ sở ở Phước Long bị
bắt, nhiều đồng chí chuyển vùng hoạt động theo Chỉ thị 4-HBC
của Xứ ủy Nam Bộ. Tổn thất nặng nề nhất là khi Bí thư Huyện
ủy Long Thành Hà Tư phản bội chiêu hồi, dẫn lính đánh phá tất
cả các chi bộ và nhiều cơ sở ở huyện Long Thành.
Nhưng từ khi Nghị quyết 15 của Trung ương khóa 2 được
triển khai thì phong trào Đồng khởi ở toàn huyện Long Thành
và Nhơn Trạch lên cao. Thay cho việc đấu tranh chính trị đơn
thuần, ta dùng lực lượng vũ trang làm đòn xeo thúc đẩy đấu
tranh chính trị có kết quả hơn. Anh Sáu Nào - con ông Bảy Phô
302

31.3 Page 303

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
và mẹ Võ Thị Liền - đã cùng nhiều thanh niên xã Phước Long
được bà Ba Thi, chị Lê Thị Nở (Xuân Mai), ông Mười Thọ...
móc nối, giáo dục nhiệm vụ chống Mỹ cứu nước. Chị Năm vờ
dẫn đi chặt củi, đưa một nhóm, trong đó có Tiến đi thoát ly,
tham gia du kích xã.
Du kích Phước Long, Phước Thọ phối hợp với bộ đội
đơn vị 240 Long Thành tham gia diệt ác phá kềm ở nhiều địa
phương trong hai huyện. Qua quá trình hoạt động, anh Huỳnh
Minh Tiến tỏ rõ năng lực tổ chức nên năm 1962 được kết nạp
Đảng và trở thành cán bộ xây dựng phong trào, tổ chức nhiều
cơ sở mật ở Phước Long, Phước Thọ. Khi địch gom dân lập ấp
chiến lược (năm 1963), anh được cử làm Bí thư Chi bộ Phước
Long, bám trụ địa phương, cùng các đồng chí tiến hành phá ấp
chiến lược. Đây là thử thách năng lực một Bí thư chi bộ trẻ, lúc
này anh mới 25 tuổi. Anh phải vượt qua nhiều khó khăn thử
thách. Rồi anh được rút về Huyện ủy Nhơn Trạch làm công tác
tuyên huấn.
Năm 1970, anh được điều về huyện Long Thành và trở
thành Huyện ủy viên, phụ trách Bí thư xã Phước Nguyên (nay
nhập với xã An Lợi thành xã An Phước). Vào thời điểm này,
Mỹ đang phải xuống thang sau cuộc tập kích chiến lược xuân
Mậu Thân 1968 của quân dân miền Nam. Để rút dần quân Mỹ
và chư hầu, địch bình định ác liệt tam giác chiến lược Sài Gòn
- Biên Hòa - Vũng Tàu. Lính Mỹ và Thái Lan với mật độ phi
pháp dày đặc chà đi xát lại dọc lộ 15 nhằm bảo đảm an toàn cho
303

31.4 Page 304

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
việc xuống thang. Anh Huỳnh Minh Tiến phụ trách một địa bàn
nóng bỏng, trong lần đi công tác tháng 9/1971 bị vướng mìn,
hy sinh.
Mẹ Võ Thị Liền được Nhà nước truy tặng danh hiệu
Bà mẹ Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số 394/KTCTN
ngày 17/12/1994. Gia đình mẹ (ông Huỳnh Văn Phô và bà Võ
Thị Liền) cũng được tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng
Ba (Quyết định số 208-KT/CTN ngày 1/6/2000). Hiện cháu
(gọi là ông bác) Huỳnh Thị Ngọc Yến thờ cúng mẹ tại ấp 2 xã
Long Thọ.
Nguyễn Thị Bi
(1928 - 1947)
Mẹ là người con thứ 10 trong một
gia đình đông con ở huyện Nhơn Trạch.
Năm 1995, sau khi mẹ Bi được truy
tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh
hùng, người anh thứ 7 của mẹ là ông
Nguyễn Văn Ấn đã gần 80 tuổi, tuổi tác
đã gần đất xa trời nhưng ông vẫn còn minh mẫn. Ông kể: “Cô
Mười Bi hồi trước tham gia cách mạng từ sớm, là Trưởng ban
Phụ nữ xã Phước Thọ. Là một người chịu thương, chịu khó,
ngoài việc gia đình, cô thường đi sớm về khuya làm các nhiệm
vụ do cách mạng giao như đưa đường cho bộ đội, du kích,
304

31.5 Page 305

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
tải lương thực, đạn dược, vận động quần chúng đấu tranh với
địch...”
Mẹ sinh ra anh Nguyễn Văn Trí đúng vào năm 1945. Vừa
tần tảo nuôi con, mẹ vừa tiếp tục cống hiến đời mình cho sự
nghiệp vẻ vang của dân tộc. Năm 1947, khi anh Trí tròn 2 tuổi,
mẹ chẳng may bị bệnh mất, người con trai duy nhất phải giao
lại cho ông Ấn nuôi dưỡng, đùm bọc, trong khi cha cậu bé, vẫn
không có tin tức gì. Thế là ông cậu ruột vừa nuôi con mình, vừa
gánh vác thêm núm ruột của người em gái...
Cũng theo lời ông Ấn, khi 17 tuổi, anh Nguyễn Văn Trí đã
nằng nặc xin ông cho thoát ly gia đình đi làm cách mạng. Ông
Ấn chiều theo ý cháu và anh Trí gia nhập lực lượng bộ đội địa
phương huyện Long Thành. Trong một trận đánh địch ở Hiệp
Phước, không rõ năm nào, anh Trí đã anh dũng hy sinh ngày
28/6. Đồng đội của anh lúc đó đã an táng anh tại gò Tranh thuộc
địa bàn xã Hiệp Phước. Sau này, ông Ấn có tổ chức tìm hài cốt,
nhưng không có kết quả, bởi giờ ở đấy, cây cối đã mọc um tùm,
xóa hết đi dấu vết của thời chiến tranh.
Ngày mẹ Nguyễn Thị Bi được Nhà nước truy tặng danh
hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, ông Ấn xúc động lắm. Không
chỉ vì người đó là người em ruột của ông, mà là vì ông còn có
công lao lớn trong việc nuôi dưỡng người con duy nhất của
mẹ từ thuở ấu thơ cho đến lúc trưởng thành. Và con của mẹ đã
yên nghỉ ngàn đời vì đấu tranh cho mục tiêu cao cả của dân tộc
Việt Nam.
305

31.6 Page 306

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Nhà nước truy tặng mẹ danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh
hùng theo Quyết định số 814/KTCTN ngày 24/4/1995. Mẹ và
gia đình được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập
hạng Ba năm 2000.
Nguyễn Thị Viết
(1895-1952)
Xã Phước Thọ, tổng Thành Tuy
Thượng, quận Long Thành, tỉnh Biên
Hòa cũ (nay nhập với Phước Long thành
xã mới Long Thọ, huyện Nhơn Trạch,
Đồng Nai) là một trong những làng quê
nghèo của tỉnh. Ruộng không nhiều, đất
cát kém màu mỡ, cày bừa nhẹ nhưng dễ bị nén chặt cổ rễ làm
lúa và hoa màu kém phát triển; nhiều vườn thấp chịu ảnh hưởng
thủy triều hàng ngày từ sông Thị Vải truyền vào. Mùa khô, chất
phèn mặn ảnh hưởng lớn tới cây trồng. Đây là nơi chôn nhau
cắt rốn và sống đến mãn đời của mẹ Nguyễn Thị Viết (sinh
năm Ất Mùi 1895). Giống như mẹ, chồng mẹ là ông Trần Văn
Nhiều, cũng là bần nông mấy đời sống với ruộng vườn và nghề
hạ bạc (đánh và câu tôm cá) trên sông Thị Vải. Mẹ sinh hạ cả
thảy mười người con, nhưng ba người chết lúc còn nhỏ, sống
đến tuổi trưởng thành còn được bảy người (năm trai, hai gái).
306

31.7 Page 307

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Thời chín năm kháng chiến chống Pháp, các con còn thơ
dại nên vợ chồng mẹ phải quần quật làm mới đủ nuôi sắp nhỏ.
Xã Phước Thọ ít ruộng nên Huyện ủy và Ủy ban Kháng chiến
Hành chánh huyện Long Thành có chủ trương vận động nhân
dân đi làm lúa ở xã Phú Hữu để có lương thực tự cấp tự túc và
đóng góp một phần cho kháng chiến. Ngày 5/12/1949, chồng
mẹ là Trần Văn Nhiều đi gặt ở Phú Hữu thì bị lính Pháp đi càn
phá hoại mùa màng bắn chết. Đó là cái tang quá to lớn đối với
mẹ Nguyễn Thị Viết. Vì đàn con nhỏ mẹ ráng vượt qua đau
thương, tiếp tục làm ăn nuôi bày con thơ dại. Nhưng do thiếu
thốn và bệnh tật, mẹ đi theo chồng về thế giới bên kia năm
1952. Bảy người con của mẹ trở thành mồ côi, phải đùm túm tự
bươn chải mà sống.
Đến thời chống Mỹ, các con của mẹ trưởng thành dần,
một số lấy chồng lấy vợ. Từ năm 1950 đến 1960, phong trào
cách mạng ở xã Phước Thọ cũng như toàn huyện Long Thành
(cũ) phát triển không đều. Những cuộc diệt ác lẻ tẻ và những
cuộc đấu tranh chính trị đòi chính quyền Sài Gòn phải tôn trọng
Hiệp định Genève, không được khủng bố, trả thù người kháng
chiến cũ, hiệp thương tiến tới tổng tuyển cử hòa bình thống
nhất nước nhà... dấy lên sôi nổi cho đến năm 1956 - 1957 thì
bị địch tập trung mọi lực lượng quân sự, cảnh sát, mật vụ, chỉ
điểm đàn áp dã man qua nhiều đợt tố cộng, diệt cộng. Hà Tư
- Bí thư Huyện ủy - đầu hàng giặc, dẫn lính đánh phá hầu hết
các chi bộ và cơ sở quần chúng trong huyện. Phong trào tạm
307

31.8 Page 308

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
lắng vào năm 1959. Nhưng tới tháng 3/1960, Nghị quyết Trung
ương 15 được đồng chí Ba Đắc triển khai ở Long Thành, bắt
đầu cao trào đồng khởi ở địa phương. Một số cán bộ và cơ
sở còn lại được ráp nối, phong trào hồi phục và có bước phát
triển mới.
Anh Năm Bích (Trần Văn Bích) là người con đầu tiên của
mẹ Viết thoát ly tham gia cách mạng năm 1960. Tiếp đó, năm
1961 anh Bảy Trung (Trần Văn Trung) được móc nối, đi bộ đội
trinh sát của R. Năm 1962, khi địch bắt đầu gom dân lập ấp
chiến lược ở Phước Thọ thì anh Sáu Hạnh (Trần Văn Hạnh) lại
vào rừng, tham gia công tác phong trào địa phương, làm kinh
tài xã, rồi kinh tài huyện Nhơn Trạch, tiếp đến trở thành Bí thư
chi bộ xã Phước Lai (nay là Hiệp Phước). Anh Tám Nếu (Trần
Văn Nếu, tức Trí) mới 17 tuổi, không chịu cảnh cá chậu chim
lồng và địch hoạnh họe vì các anh ruột theo Việt cộng, đã bỏ
ấp Bàu Nâu theo các anh gia nhập du kích rồi trở thành cán bộ
phong trào thanh niên xã từ tháng 8/1963. Em Trần Văn Út (tức
Tài) là du kích xã tháng 2/1964 lúc mới 14 tuổi. Như vậy chỉ
gần bốn năm, năm con trai của mẹ Viết đều đứng trong hàng
ngũ cách mạng.
Sáng 23/10/1965, tổ du kích của Út được giao nhiệm vụ
trinh sát mở đường từ căn cứ trở ra dân. Anh em lọt ổ phục kích
của địch hy sinh toàn bộ ba người.
Từ một du kích, anh Năm Bích trở thành Trưởng Ban An
ninh xã Phước Thọ. Nhiều lần anh từ căn cứ ở ven sông rạch
308

31.9 Page 309

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
đột về các ấp công tác. Đêm 13/6/1967, anh cùng đồng đội về
xã diệt ác phá kìm, khi trở ra thì bị pháo địch dập, hy sinh ngay
trên quê hương.
Chiến tranh ngày càng ác liệt trên đất Phước Thọ, nhưng
lực lượng địa phương vẫn bám trụ công tác và chiến đấu. Đêm
19/10/1970, ba cán bộ xã - trong đó có Bí thư chi bộ xã đột về
móc nối với cơ sở thì lọt ổ phục kích của địch. Đêm 20/10/1970,
anh Tám Nếu (Trần Văn Nếu) - cán bộ thanh niên xã - cùng hai
đồng đội được cử vào ấp Cai Vạn nắm tin tức số đồng đội mất
tích đêm trước. Các anh gặp anh Chín Tấn (Huỳnh Minh Tấn)
ở cạnh nhà cha của chị Hồng Hoa, biết hai anh kia đã hy sinh
chỉ còn sót Chín Tấn. Trên đường trở ra, các anh lọt ổ phục kích
địch, Tám Nếu hy sinh ở gần nhà Năm Nghĩa (Phước Long).
Đây là người con - liệt sĩ thứ ba của mẹ Nguyễn Thị Viết.
Anh Sáu Hạnh và anh Bảy Trung tham gia cách mạng tới
ngày toàn thắng mới trở về quê sinh sống.
Mẹ Nguyễn Thị Viết được Nhà nước truy tặng danh hiệu
Bà mẹ Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số 814/KTCTN
ngày 24/4/1995.
309

31.10 Page 310

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Nguyễn Thị Đẩu
(1921 - 2012)
Má Nguyễn Thị Đẩu sinh năm 1921
tại xã Long Thọ, huyện Nhơn Trạch, tỉnh
Đồng Nai. Gia đình má bao đời sống bằng
nghề nông. Lớn lên, má lấy chồng cũng
là một nông dân. Chồng má, ông Nguyễn
Văn Bia đã từng tham gia hoạt động Việt
Minh thời kháng Pháp. Sau đó, vì sức khỏe yếu, ông ở lại quê
nhà cùng vợ chăm lo ruộng rẫy. Năm 1940, má Đẩu sinh người
con trai đầu lòng đặt tên Nguyễn Văn Du. Một lần ông Bia
cuốc vườn, chẳng may chạm phải trái nổ, ông bị thương nặng.
Bọn địch nghi ngờ ông chôn giấu vũ khí trong vườn, bèn đưa
ông về đồn Phước Long băng bó. Suốt nửa tháng trời, ông Bia
bị chúng hạch hỏi, làm khó dễ, không moi được gì chúng mới
chịu thả ông ra.
Sau biến cố ấy, sức khỏe ông Bia suy sụp, gánh nặng gia
đình hầu như dồn cả lên vai má Đẩu. Ít lâu sau, ông Bia qua đời,
để lại vợ góa con côi. Nguyễn Văn Du bước vào tuổi thanh niên
khi Mỹ Diệm đang tăng cường đánh phá phong trào cách mạng
của nhân dân miền Nam. Tháng 4/1957 chúng mở chiến dịch
Nguyễn Trãi đánh phá vùng Đông Nam Bộ. Đặc biệt, “Dụ 57”
của Ngô Đình Diệm đã cướp đoạt số ruộng đất đã được chính
phủ kháng chiến chia cho nông dân, đẩy nhiều gia đình nông
310

32 Pages 311-320

▲back to top


32.1 Page 311

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
dân vào cảnh trắng tay, mất hết ruộng đất. Sống trong cảnh bị
Mỹ Diệm khủng bố, o ép, lại bị địa chủ bóc lột tàn tệ, người dân
Nhơn Trạch nung nấu lòng căm thù giặc. Nguyễn Văn Du cũng
như hầu hết thanh niên cùng thời vừa lớn lên đã ghi danh vào
đội du kích, sẵn sàng đánh địch. Đội du kích nhận lãnh nhiệm
vụ xây dựng cơ sở cách mạng, vận chuyển lương thực, chống
địch càn quét... Cuộc kháng chiến gian khổ đã mau chóng tôi
luyện Du trưởng thành. Anh được cấp trên giao nhiệm vụ xã
đội trưởng xã Phước Thọ. Một trong những may mắn lớn của
Du là anh được người mẹ thân yêu hết lòng ủng hộ và tạo mọi
điều kiện cho anh công tác. Má Đẩu là người liên lạc, tiếp tế
cho con. Má cũng là người đứng ra lo liệu cho anh một tổ ấm
gia đình riêng để anh yên tâm hoàn thành nhiệm vụ. Hồi ấy má
xuôi ngược rừng đước Phước Long - Phước Thọ mỗi ngày như
đi chợ.
Tháng 4/1962, Ngô Đình Diệm ban hành sắc lệnh xây
dựng ấp chiến lược toàn miền Nam. Đồng thời, chúng tăng
cường đưa quân đi càn quét, đánh phá các vùng căn cứ kháng
chiến. Ngày 20/4/1962, Nguyễn Văn Du chỉ huy đội du kích
chống bọn bảo an càn quét vào Phước Thọ. Trong trận chống
càn đó, người xã đội trưởng mới hai mươi hai tuổi đời đã anh
dũng hy sinh. Đứa con độc nhất mất đi, má Đẩu đau đớn như
bất kỳ người mẹ nào từng mang nặng đẻ đau, nuôi con lớn nên
người. Nhưng má không gục ngã vì bên cạnh má còn có con
dâu và đứa cháu nội thơ dại. Hơn nữa, chiến sự còn tiếp diễn,
311

32.2 Page 312

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
cách mạng còn cần đến sự hỗ trợ cả vật chất lẫn tinh thần của
những người dân như má. Và má Đẩu đã vượt qua nỗi đau,
cùng cả nước đi qua chiến tranh cho tới ngày toàn thắng.
Sau ngày giải phóng, má vui tuổi già bên đàn chắt nội
và người cháu dâu. Má đã được Nhà nước tặng thưởng Huân
chương Độc lập hạng Ba, và năm 1994 phong tặng danh hiệu
Bà mẹ Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số 394/KTCTN
ngày 17/12/1994. Mẹ Nguyễn Thị Đẩu mất ngày 29/2/2012
(nhằm ngày 8 tháng 2 năm Nhâm Thìn).
Huỳnh Thị Hạng
(1922 - 2017)
Cả đời, mẹ Huỳnh Thị Hạng vẫn
không quên những ngày sống cơ cực
dưới ách thống trị của thực dân phong
kiến và đế quốc. Từ thời con gái, mẹ đã
tận mắt chứng kiến biết bao điều tủi nhục
mà nhân dân ta phải gánh chịu, khi mà
bọn giặc thẳng tay đàn áp phong trào cách mạng tại Long Thọ
- nơi mẹ mở mắt chào đời năm 1922.
Mẹ thường nói: “Đất nước mình mà mình không được
làm chủ, lại còn bị thằng Pháp, thằng Mỹ đè đầu, cưỡi cổ chịu
sao nổi. Bởi vậy, khi mẹ mới 30 tuổi thì cả gia đình mẹ bị bắt
312

32.3 Page 313

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
lên đồn giặc để tra hỏi, riêng mẹ bị giam cầm 3 tháng vì đi theo
Việt Minh ở rừng Đước, Phước Thọ”.
Sống trong cảnh cá chậu chim lồng, ai mà không mơ ước
có ngày được chắp cánh bay xa. Năm 1960, mẹ Hạng lưu luyến
tiễn đưa người con trai lớn là anh Nguyễn Văn Non lúc đó
mới 19 tuổi vào làm cán bộ báo vụ trong lực lượng bộ đội địa
phương quận Long Thành. Trên đường tải gạo ra căn cứ, ngày
15/8/1968, anh Non bị hy sinh khi bị giặc phục kích.
Hai người con trai kế của mẹ Hạng - anh Nguyễn Văn
Nước (sinh năm 1943) và Nguyễn Văn Phải (sinh năm 1947)
cùng một lúc thoát ly tham gia cách mạng năm 1964. Anh Nước
là tiểu đội trưởng du kích xã đã anh dũng ngã xuống ngay trên
quê hương Long Thọ trong một trận chống càn ác liệt của địch
ngày 23/9/1966. Trước đó một năm, anh Phải lúc bấy giờ là du
kích xã cũng đã ra đi vĩnh viễn trên đường tuần tra trinh sát.
Không có nỗi đau nào hơn nỗi đau của người mẹ mất con.
3 con trai mẹ Hạng đã cống hiến tuổi thanh xuân của mình cho
sự nghiệp giải phóng dân tộc. Trong vòng có 4 năm, mẹ Hạng
phải 3 lần khóc tiễn biệt các con.
Dằn nỗi buồn thương, mẹ Hạng lại lao vào công tác cách
mạng. Ban ngày mẹ giả vờ đi chợ để mua thực phẩm, thuốc
men về cất giấu tại nhà, tối đến bộ đội, du kích lần về lấy mang
đi theo địa điểm đã quy ước trước...
313

32.4 Page 314

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Cứ như vậy, vừa chăm sóc người con trai út Nguyễn Văn
Lễ lâm bệnh ngặt nghèo, mẹ Hạng vừa đóng góp cách mạng
cho đến ngày đất nước thống nhất.
Mẹ và gia đình được tặng thưởng Huân chương Lao động
hạng Ba. Riêng mẹ được Nhà nước phong tặng danh hiệu Bà
mẹ Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số 394/KTCTN ngày
17/12/1994. Mẹ qua đời ngày 26/3/2017, thọ 95 tuổi.
Dương Thị Tốt
(1894-1978)
Mẹ Dương Thị Tốt sinh năm 1894,
mất năm 1978 do bệnh tật và tuổi cao sức
yếu. Mẹ có tất cả 8 người con (4 trai, 4
gái), trong đó có 5 người là đảng viên
Đảng Cộng sản Việt Nam.
Chị Trần Thị Nghiệp và Trần Thị
Xuyên là cơ sở chí cốt của cách mạng. Chị Trần Thị Đầm là
liên lạc, tiếp tế cho bộ đội Đoàn 10 Đặc công Rừng Sác. Anh
Mười Thọ (Trần Văn Thọ, còn có tên là Nhiệm) sau giải phóng
có thời gian làm Phó Chủ tịch UBND thành phố Biên Hòa.
Thời chống Mỹ, cuộc đời mẹ Dương Thị Tốt thật lận đận.
Vừa nuôi con khôn lớn, dạy dỗ con cháu nên người, vừa phải
đương đầu với bao lần bắt bớ, khảo tra của địch. Hồi ấy, mỗi
314

32.5 Page 315

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
lần bộ đội và du kích đánh đồn Phước Thọ thì bọn giặc lại tìm
đến bắt mẹ tra hỏi về các con của mẹ: Trí, Nhiệm ở đâu? Mẹ
dõng dạc trả lời: Mấy ông kiếm nó mà bắt, tôi không biết! Cũng
nhiều lần giặc truy lùng, bắt bớ, bản thân mẹ phải lánh mặt vài
ngày hoặc vài tháng ở Cần Giờ, Vũng Tàu... cho qua “cơn sóng
gió”.
Lúc sinh thời mẹ Tốt cũng như bao Bà mẹ Việt Nam Anh
hùng khác, từng khóc thầm tiễn biệt núm ruột của mình ra đi
vì nước.
Con của mẹ - anh Trần Văn Bi (Trần Văn Thuyền, Bảy
Thuyền) sinh năm 1930 là Trưởng ban Giao liên huyện Long
Thành. Ngày 3/9/1959, Bí thư Huyện ủy Long Thành là Hà Tư
đầu hàng địch, đưa lính đến phục kích tại lô cao su ở Bình Sơn,
nơi đặt hộp thư hỏa tốc của giao liên huyện. Khi Bảy Thuyền
cùng một cán bộ khác là Sáu Cẩn (Võ Văn Bê) đến chỗ hộp thư
thì trúng phục kích. Chúng nổ súng bắn xối xả và kêu gọi hai
anh đầu hàng. Hai anh quyết liệt bắn trả, ném lựu đạn làm địch
thương vong một số, nhưng do tương quan lực lượng kém nên
hai anh bị bắt đưa về Long Thành, Bảy Thuyền thì bị thương
ở bụng. Chúng băng bó cho Bảy Thuyền, dụ dỗ anh đầu hàng
nhưng anh dũng cảm tháo băng, lôi ruột của mình ra bứt đứt, rồi
hy sinh trong sự kinh hồn tán đảm và kính phục của bọn địch.
Anh Trần Văn Chót, kém anh Bi 2 tuổi, năm 1961 là y
tá huyện đội Nhơn Trạch, hy sinh ngày 12/4/1964 trong cuộc
kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
315

32.6 Page 316

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Giữa lúc các con của mẹ Tốt người ngã xuống, người tiếp
tục cầm súng chiến đấu giữ quê hương, thì mẹ vẫn âm thầm
chịu đựng nỗi đau, động viên con cháu không vì sự hy sinh mất
mát mà từ bỏ cách mạng, đi ngược lại lợi ích của dân tộc và
ý chí quật cường của nhân dân vùng Phước Thọ, Phước Long
(huyện Nhơn Trạch).
Nối tiếp truyền thống gia đình, anh Trần Văn Tẻn, con liệt
sĩ Trần Văn Bi gọi mẹ bằng bà nội được mẹ nuôi dưỡng như
mẹ hiền từ lúc mới 8 tháng tuổi lại gia nhập du kích, làm chiến
sĩ bảo vệ các đồng chí lãnh đạo Huyện ủy Long Thành. Và anh
cũng đã hy sinh tuổi thanh xuân của mình cho sự nghiệp chung.
Anh bị vướng mìn của giặc gài trên đường đi tải lương thực khi
vừa 21 tuổi.
Với những đóng góp to lớn của bản thân và gia đình, mẹ
Dương Thị Tốt được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc
lập hạng Ba và truy tặng danh hiệu cao quý Bà mẹ Việt Nam
Anh hùng theo Quyết định số 438/KTCTN ngày 24/4/1995.
316

32.7 Page 317

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Huỳnh Thị Chẩm
(1908 - 1962)
Mẹ Huỳnh Thị Chẩm sinh năm
1908 và mất vào năm 1962 tại xã Phú
Hội, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai.
Hiện nay, con của mẹ là bà Bùi Thị Huệ
đang thờ cúng mẹ tại quê nhà ở xã Phú
Hội.
Mẹ Huỳnh Thị Chẩm có chồng và 03 người con là liệt sĩ,
hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Chồng là
liệt sĩ Bùi Văn Thể, hy sinh vào năm 1970. Ba người con của
mẹ lần lượt hy sinh trong 3 năm liên tiếp: liệt sĩ Bùi Văn Lơ, hy
sinh vào năm 1969; liệt sĩ Bùi Thị Diễn, hy sinh vào năm 1970
và liệt sĩ Bùi Văn Khê, hy sinh vào năm 1971.
Ghi nhận công lao của mẹ với cách mạng, Nhà nước
đã truy tặng mẹ Huỳnh Thị Chẩm danh hiệu cao quý Bà mẹ
Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số 1306/KT-CTN, ngày
23/7/1997 của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam.
317

32.8 Page 318

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Nguyễn Thị Kiển
(1896 - 1984)
Mẹ Nguyễn Thị Kiển sinh năm
1896 và mất vào ngày 10/2/1984 tại xã
Long Thọ, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng
Nai. Hiện nay, cháu nội của mẹ là ông
Trần Tiến Nhạn, sinh năm 1959 sống tại
ấp 2, xã Long Thọ đang thờ cúng mẹ.
Trong kháng chiến, mẹ Nguyễn Thị Kiển làm đầu mối
giao liên giữa tỉnh và huyện, đặc biệt mẹ đã đào hầm nuôi giấu
cán bộ trong suốt 30 năm. Mẹ có 5 người con (4 trai và 1 gái),
trong đó có 3 người con đã hy sinh và 1 người con gái thoát
ly gia đình theo cách mạng. Gia đình mẹ đã quyên góp lương
thực, thuốc men, tiền bạc cho cách mạng. Sau năm 1975, mẹ
làm việc tại Ban Bảo vệ bà mẹ và trẻ em tỉnh Đồng Nai. Mẹ
có 3 người con là liệt sĩ: liệt sĩ Trần Văn Thụ, sinh năm 1910,
hy sinh vào ngày 20/7/1947; liệt sĩ Nguyễn Văn Cơ, sinh năm
1920, là cán bộ công an huyện, đã tham gia kháng chiến chống
Pháp, hy sinh vào ngày 6/7/1951 và liệt sĩ Trần Văn Thiện, là
Tiểu đội trưởng, hy sinh vào ngày 14/5/1964.
Những đóng góp to lớn của mẹ đã được Đảng và Nhà
nước ta ghi nhận, mẹ đã được truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt
Nam Anh hùng vào ngày 5/6/2007 theo Quyết định số 523/
QĐ-CTN. Ngày 26/6/2008, mẹ đã được truy tặng Huân chương
Độc lập hạng Ba của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam.
318

32.9 Page 319

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Bùi Thị Bầy
(1915 - 1988)
Mẹ Bùi Thị Bầy sinh năm 1915 và
mất năm 1988 tại xã Long Thọ, huyện
Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai. Hiện nay,
con của mẹ là bà Võ Thị Vinh sống tại ấp
4, xã Long Thọ đang thờ phụng mẹ.
Trong chiến tranh ác liệt, mẹ Bùi
Thị Bầy đã mất đi 2 người con yêu dấu và đã được Đảng và
Nhà nước ta công nhận là liệt sĩ. Đó là liệt sĩ Võ Văn Chép,
hy sinh vào tháng 9/1965 và liệt sĩ Võ Văn Lợi, hy sinh vào
ngày 18/11/1969. Cả 02 người con của mẹ đều hy sinh trong sự
nghiệp chống Mỹ cứu nước.
Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã
có Quyết định số 2393/QĐ-CTN ngày 26/9/2014 truy tặng
mẹ danh hiệu cao quý Bà mẹ Việt Nam Anh hùng để ghi nhận
những cống hiến, hy sinh của mẹ vì sự nghiệp giải phóng dân
tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
319

32.10 Page 320

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Đoàn Thị Mần
(1920 - 1990)
Mẹ Đoàn Thị Mần sinh năm 1923
và qua đời vào ngày 10/5/1990 tại xã
Long Thọ, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng
Nai, hưởng thọ 70 tuổi. Hiện nay, cháu
nội của mẹ là ông Trần Văn Hương sống
tại xã Long Thọ đang thờ phụng mẹ.
Mẹ Đoàn Thị Mần có 2 người con đã lên đường tham gia
kháng chiến chống Mỹ cứu nước và đã hy sinh anh dũng, được
Tổ quốc ghi công. Đó là liệt sĩ Nguyễn Ánh Lịch, hy sinh vào
năm 1963 và liệt sĩ Nguyễn Triển Lãm, hy sinh vào năm 1968.
Những cống hiến và đóng góp của mẹ đã được Đảng và
Nhà nước ghi nhận, năm 2014 mẹ đã được truy tặng danh hiệu
Bà mẹ Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số 2393/QĐ-CTN,
ngày 26/9/2014 của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam.
320

33 Pages 321-330

▲back to top


33.1 Page 321

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Nguyễn Thị Cốc
(1915 - 2004)
Nguyễn Thị Cốc sinh năm 1915,
nguyên quán ở xã Long Thọ, huyện Nhơn
Trạch, tỉnh Đồng Nai.
Hai người con thân yêu của mẹ,
với sự động viên từ mẹ, đã tham gia hoạt
động cách mạng và anh dũng hy sinh cho
sự nghiệp giải phóng dân tộc. Đó là liệt sĩ Lưu Văn Bước, hy
sinh vào ngày 26/6/1962 và liệt sĩ Lưu Văn Được, hy sinh vào
ngày 20/11/1968. Cả 2 người con của mẹ đều hy sinh trong sự
nghiệp chống Mỹ cứu nước.
Ngày 11/7/1986, mẹ đã được Hội đồng Nhà nước tặng
thưởng Huân chương Độc lập hạng Ba và ngày 26/9/2014, mẹ
đã được truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng theo
Quyết định số 2393/QĐ-CTN của Chủ tịch nước Cộng hòa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam. Mẹ Nguyễn Thị Cốc mất vào ngày
29/2/2004 tại quê nhà. Hiện nay, con trai là ông Lưu Văn Em
đang thờ phụng mẹ.
321

33.2 Page 322

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Nguyễn Thị Chuộc
(1905 - 1973)
Mẹ Nguyễn Thị Chuộc sinh năm
1905 tại xã Phước An, huyện Nhơn
Trạch và mất năm 1973 tại xã Long Thọ,
huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai. Hiện
nay, con dâu của mẹ là bà Nguyễn Thị
Hận sống tại ấp 5, xã Long Thọ đang thờ
phụng mẹ.
Mẹ có 02 người con tham gia kháng chiến chống Mỹ và
đã anh dũng hy sinh, được công nhận là liệt sĩ: Liệt sĩ Nguyễn
Văn Đúng, hy sinh vào ngày 9/8/1969 và liệt sĩ Nguyễn Văn
Lịnh, hy sinh vào ngày 19/9/1969.
Gia đình mẹ đã vinh dự được Chính phủ tặng Bảng vàng
gia đình danh dự chống Mỹ cứu nước vào ngày 19/8/1981. Đến
năm 2014, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
ra Quyết định số 2393/QĐ-CTN, ngày 26/9/2014 truy tặng cho
mẹ danh hiệu cao quý Bà mẹ Việt Nam Anh hùng.
322

33.3 Page 323

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Lê Thị Nghị
(1907 - 1980)
Mẹ Lê Thị Nghị sinh năm 1907 và
mất năm 1980 tại xã Long Thọ, huyện
Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai. Hiện tại,
cháu ngoại của mẹ là bà Trần Thị Thu
sống tại xã Long Thọ đang thờ phụng mẹ.
Mẹ Lê Thị Nghị có 2 người con hy
sinh vì sự nghiệp chống Mỹ cứu nước: đó là liệt sĩ Trần Văn
Mộng, hy sinh vào ngày 7/1/1962 và liệt sĩ Trần Văn Kháng, hy
sinh vào ngày 20/10/1966. Hai lần nhận tin báo tử của con với
biết bao đau xót, nhưng mẹ vẫn mạnh mẽ vượt qua nỗi đau, tiếp
tục sống và cống hiến cho đất nước.
Mẹ đã được truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh
hùng vào ngày 26/9/2014 theo Quyết định số 2393/QĐ-CTN
của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam để ghi
nhận những cống hiến, hy sinh của mẹ vì sự nghiệp giải phóng
dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
323

33.4 Page 324

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Trần Thị Chính
(1917 - 1991)
Mẹ Trần Thị Chính sinh năm 1917
và mất vào ngày 6/7/1991 tại quê nhà ở
xã Long Thọ, huyện Nhơn Trạch, tỉnh
Đồng Nai. Hiện nay, con dâu của mẹ là
bà Nguyễn Thị Bé và cháu nội của mẹ
là ông Lưu Thanh Sơn sống tại ấp 3, xã
Long Thọ đang thờ phụng mẹ.
Mẹ Trần Thị Chính có 2 người con tham gia hoạt động
cách mạng và đã hy sinh vì sự nghiệp chống Mỹ cứu nước,
được công nhận là liệt sĩ. Đó là liệt sĩ Lưu Thị Nữ, hy sinh
vào ngày 6/6/1972 và liệt sĩ Lưu Văn Rỡ, hy sinh vào ngày
12/1/1962.
Mẹ Trần Thị Chính đã được Hội đồng Nhà nước tặng
thưởng Huân chương Kháng chiến hạng Ba và đã được truy
tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng vào ngày 26/9/2014
theo Quyết định số 2393/QĐ-CTN của Chủ tịch nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
324

33.5 Page 325

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Đặng Thị Bi
(1917 - 2002)
Mẹ Đặng Thị Bi sinh năm 1917 và
mất vào ngày 15/8/2002 tại quê nhà ở ấp
2, xã Long Thọ, huyện Nhơn Trạch, tỉnh
Đồng Nai. Hiện nay, con của mẹ là ông
Nguyễn Văn Điền đang thờ phụng mẹ.
Mẹ Đặng Thị Bi có chồng và 1
người con hy sinh vì sự nghiệp chống Mỹ cứu nước. Chồng là
liệt sĩ Nguyễn Văn Thường, hy sinh vào năm 1968. Con là liệt
sĩ Nguyễn Thanh Phương, hy sinh vào năm 1970.
Ghi nhận công lao của mẹ với cách mạng, Nhà nước đã
truy tặng mẹ Đặng Thị Bi danh hiệu cao quý Bà mẹ Việt Nam
Anh hùng theo Quyết định số 2393/QĐ-CTN, ngày 26/9/2014
của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
325

33.6 Page 326

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Bùi Thị Hết
(1875 - 1990)
Mẹ Bùi Thị Hết sinh năm 1875,
nguyên quán tại xã Long Thọ, huyện
Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai. Năm 1990,
mẹ qua đời vì tuổi cao sức yếu tại quê
nhà. Hiện nay, cháu của mẹ là ông Phạm
Văn Nhứt đang thờ phụng mẹ.
Trước cảnh nước mất nhà tan, mẹ Bùi Thị Hết đã động
viên các con tham gia hoạt động cách mạng. Hai người con
thân yêu của mẹ đã anh dũng hy sinh cho sự nghiệp giải phóng
dân tộc trong kháng chiến chống thực dân Pháp. Đó là liệt sĩ
Phạm Văn Tranh và liệt sĩ Phạm Văn Ngân.
Với những công lao đóng góp, hy sinh to lớn đó của mẹ và
gia đình, ngày 16/5/2016, mẹ đã được truy tặng danh hiệu Bà
mẹ Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số 945/QĐ-CTN của
Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
326

33.7 Page 327

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Hồ Thị Mai
(1924)
Mẹ Hồ Thị Mai sinh năm 1924 tại
ấp 2, xã Long Thọ, huyện Nhơn Trạch,
tỉnh Đồng Nai. Mẹ lấy chồng là người
cùng làng, ông Trần Văn Mậu, sinh năm
1920. Vợ chồng mẹ có 7 người con (2
trai, 5 gái).
Trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp, ông Trần Văn
Mậu tham gia cách mạng, hy sinh vào năm 1948. Đến giai đoạn
chống Mỹ, người con trai của mẹ là Trần Văn Phước nối tiếp
truyền thống của cha, thoát ly hoạt động cách mạng, hy sinh
vào năm 1966.
Từ năm 1969-1972, mẹ tham gia đưa bộ đội vào rừng
bằng ghe. Trong cuộc sống đời thường, mẹ luôn là người mẹ,
người bà mẫu mực, răn dạy con cháu phải biết quan tâm, chăm
sóc, giúp đỡ người khác. Mẹ tích cực vận động gia đình và hàng
xóm chấp hành chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và
Nhà nước. Hiện nay, mẹ đang sống cùng người con gái là bà
Trần Thị Cẩm Nhung tại xã Hiệp Phước (nay là thị trấn Hiệp
Phước), huyện Nhơn Trạch.
Những cống hiến và đóng góp của mẹ đã được Đảng và
Nhà nước ghi nhận, năm 2014 mẹ đã được phong tặng danh
hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số 2392/QĐ-
CTN, ngày 26/9/2014 của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam.
327

33.8 Page 328

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Lê Thị Nở
(1935)
Mẹ Lê Thị Nở sinh năm 1935 tại xã
Long Thọ, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng
Nai. Hiện nay, mẹ đang sống cùng con
gái là bà Nguyễn Thị Bích Ngân ở ấp 3,
xã Long Thọ.
Từ năm 1962-1965, mẹ Lê Thị Nở
là Ủy viên Ban Chấp hành Hội Phụ nữ tỉnh Đồng Nai. Năm
1961, mẹ là Bí thư xã Phước Thọ. Mẹ từng bị địch bắt và ở tù 3
năm. Được thả tự do, mẹ vẫn tiếp tục tham gia hoạt động.
Mẹ có chồng và 1 người con nuôi là liệt sĩ. Chồng của mẹ
là liệt sĩ Phạm Hồng Lách hay còn có tên gọi khác là Nguyễn
Văn Ba, hy sinh vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vào
năm 1977. Người con nuôi là liệt sĩ Lê Thị Hoàng, hy sinh vì
sự nghiệp chống Mỹ cứu nước vào tháng 4/1968.
Năm 2014, ghi nhận công lao, đóng góp hy sinh to lớn
của mẹ và gia đình, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam đã có Quyết định số 2392/QĐ-CTN ngày 26/9/2014
phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng cho mẹ Lê
Thị Nở.
328

33.9 Page 329

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Huỳnh Thị Thế
(1930 -1962)
Má Thế sinh năm Canh Ngọ (ứng
với năm 1930) trong một gia đình bần
nông ở quê nghèo xã Phước Long (nay
thuộc ấp 2, xã Long Thọ). Má là con thứ
năm trong nhà, nên dân làng thường gọi
là Năm Thế. Trên má là Hai Tỉnh (chết
bệnh do lao lực làm xâu quá sức cho lính Nhật), Ba Giác (cán
bộ cơ sở xã Phước Long), người thứ tư chết bệnh từ nhỏ. Sau
má Thế là Sáu Cường, Bảy Phượng, Tám Hùng, Chín Tấn đều
là cán bộ thoát ly kháng chiến chống Mỹ, đảng viên từ trước
năm 1965.
Gia đình má Thế ở làng Phước Long ai cũng biết: nghèo
khó, thanh sạch, cha mẹ mất sớm, anh chị em yêu thương, đùm
bọc nhau trong vòng tay yêu thương của xóm làng. Mẹ má là
bà Lâm Thị Trừ, chịu thương chịu khó, bệnh nặng, thiếu thuốc
men, mất năm 1946; má Thế và các anh chị em nghèo thiếu cả
khăn tang, lúc an táng bom đạn cũng không để yên. Năm sau,
1947, cha của má là Huỳnh Văn Phê cùng hơn 30 thường dân
Phước Long bị tử nạn chiến tranh, các anh chị em má trở thành
côi cút; lúc đó má vừa 17 tuổi, phải cùng chị Ba Giác làm đủ
mọi việc để thay cha mẹ nuôi dưỡng các em.
329

33.10 Page 330

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Vào tuổi 18, má Thế vừa đảm việc nhà vừa tham gia việc
nước, bắt đầu nhận công tác trong phong trào phụ nữ ở xã.
Với dáng người nhỏ nhắn, nhiệt thành, siêng năng, các cô chú
kháng chiến ai cũng thương, tin cậy, giao việc hệ trọng. Trong
công tác, má quen và hợp ý với chàng trai Lê Duy Linh người
cùng xã, cùng hoạt động kháng chiến. Năm 1948, đám cưới
diễn ra trong căn cứ, đơn giản mà đầm ấm, lời thề sắt son với
nhau cũng là lời thề quyết hy sinh vì đất nước. Về làm dâu, má
được nhà chồng tạo điều kiện tham gia công tác, cũng thường
được về nhà phụ giúp chị Ba Giác nuôi em. Được vậy, má vui
lòng dù rất vất vả.
Niềm vui chẳng bao lâu, nỗi đau ập đến. Ngày 13/9/1953,
chồng má - đồng chí Lê Duy Linh hy sinh trong một chuyến
công tác từ Phước Thọ về họp tỉnh đội. Thương mẹ già mất con,
thương hai con thơ dại mất cha, tình thương và trách nhiệm lớn
lao oằn nặng trong con người bé nhỏ của má. Nhưng, người
ta thấy má mạnh mẽ hơn, cương nghị hơn, sức làm việc nhiều
hơn.
Má xin nhà chồng được đưa con về với chị Ba Giác, các
anh chị em cùng nhau rau cháo, vừa kiếm sống vừa tiếp tục
công tác. Má rất giỏi trong việc gánh đất mướn, trọng lượng
của gánh đất nặng hơn trọng lượng của chính má. Lúc đó, các
anh chị em của má đều có công tác được giao, việc ai người đó
biết, trẻ nhỏ làm việc nhỏ.
330

34 Pages 331-340

▲back to top


34.1 Page 331

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Sau khi Hiệp định Genève được ký kết, cán bộ kháng chiến
nòng cốt đi tập kết, cán bộ phong trào ở lại trong dân, chờ thực
thi hiệp định. Nhưng, chính quyền Ngô Đình Diệm trở mặt, ra
sức khủng bố lùng bắt người tham gia kháng chiến. Cuộc sống
của nhà má lại nổi sóng, các anh chị em vừa làm mướn, vừa
tránh các đợt khám xét, tra hỏi, bắt bớ trong chiến dịch Trương
Tấn Bửu. Đến năm 1959, Bí thư Huyện ủy kháng chiến tên Hà
Tư đầu hàng, dẫn giặc đi lùng bắt cán bộ kháng chiến, tàn phá
cơ sở cách mạng thì gia đình má không ai yên thân, Ba Bính
(anh rể) và Sáu Khiêm bị bắt đi tù, số còn lại phải chia cách để
tản cư; má Thế gởi hai con gái là Lê Thị Hoàng, Lê Thị Oanh về
nhà nội, bản thân má thoát ly ra căn cứ, tiếp tục công tác.
Công tác cách mạng thoát ly trong vòng vây vùng địch tạm
chiếm, thật là vất vả gian nan đối với cán bộ nữ, vừa sống thiếu
thốn trong căn cứ, vừa bám dân bám làng để vận động quần
chúng, vừa bám gia đình để thăm con, chăm sóc mẹ chồng. Má
đi về như con thoi, sớm tối bất kể, thoắt ẩn, thoắt hiện. Tên ác
ôn Chín Trớn biết hoàn cảnh của má, nhiều lần cho mật phục,
đón bắt nhưng đều thất bại.
Một buổi sáng ngày 5 tháng 10 (âm lịch) năm 1962, trong
một chuyến công tác, má Thế bất ngờ lọt vào ổ phục kích của
trung đội lính đồn Phước Long. Chúng nổ súng, bắn má bị
thương, dụ dỗ đầu hàng. Má kiên quyết không đầu hàng, chúng
kê súng sát hại rồi kéo má về phơi xác lõa thể tại chợ Phước
331

34.2 Page 332

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Long, cấm không cho ai đến gần. Đến trưa, nắng rát, Bà Hai
Sủi bán vải trong chợ cám cảnh may cho má bộ quần áo trắng,
đến đấu lý với lính canh giữ: “Mấy ông ác vừa thôi, người ta
chết rồi, cũng phải cho người ta tấm áo che thân chớ!”. Mấy tên
lính đuối lý, tắt ánh mắt hả hê, làm thinh cho má được mặc áo.
Đến giữa trưa, sau nhiều lần năn nỉ, người em má vừa
mới đi tù về là Sáu Khiêm (Sáu Cường) mới được tên chỉ huy
cho phép đưa má về chôn, nhưng ra lệnh ác nhơn: không được
khiêng. Sáu Khiêm cùng người em họ là Tư Chùng lặng lẽ đưa
chị vào hòm, dùng dây chạc bò còng lưng kéo chiếc hòm, vừa
kéo vừa khóc “Nay chị được mặc áo mới rồi!. Mình về nhà chị
ơi!.”. Kéo hòm đi khỏi đó hơn 100 mét, hai người mới được
nhiều người khác trợ giúp khiêng về nhà.
Tang má xong, vài ngày sau, thêm một người trong nhà là
Ngô Thị Vĩnh hy sinh ở tuổi 18. Con gái lớn của má là Lê Thị
Hoàng lớn lên, thoát ly, tiếp tục con đường của má, cũng anh
dũng hy sinh trong độ tuổi 19, cách má 6 năm. Con gái thứ hai
là Lê Thị Oanh tham gia công tác mật, bị bắt, bị tù, quyết không
khai báo, cũng kiên cường như phẩm cách của má.
Một tháng sau khi má hy sinh, tờ báo Tin Tức tháng 11 của
Tỉnh ủy Biên Hòa có đăng bài thơ về má:
332

34.3 Page 333

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Má ơi!. Má đâu rồi1
Tiếng kêu thảm thiết từng hồi đêm khuya
Ngủ đi con, sáng sớm mẹ về
Con đừng khóc nữa vỗ về bà ru
Đêm nay không ánh trăng lu
Nhìn hai cháu dại hận thù trào sôi
Chim non trong cảnh cút côi
Xót thương hai trẻ lệ rơi tuôn dầm
Chia lìa cốt nhục tình thâm
Hồn oan như thể thì thầm đâu đây
Năm xưa cũng một ngày này
Quân thù đã giết cha bầy trẻ thơ
Đau thương uất hận chưa mờ
Hẩm hiu bên mẹ con thơ ấm lòng
Ngầy đêm nợ nước thù chồng
Hai vai gánh nặng dứt lòng ra đi
Nắng mưa gian khổ ngại gì
Tình thương con dại gát đi bên lòng
Quyết đem sương trắng máu hồng
1  Không rõ tác giả là ai. Có thể về sau tác giả cũng đã hy sinh
333

34.4 Page 334

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Bảo vệ Tổ quốc ruộng đồng quê hương
Thế rồi chị ngã bên đường
Quân thù đã cướp tình thương cuối cùng
Chị chết trọn nghĩa vẹn trung
Như gương liệt sĩ Triệu Trưng thuở nào
Muôn tim rạn nứt thương đau
Khi nhìn hai trẻ lao nhao bên bà
Gương chị là bản hùng ca
Như đang thúc giục trẻ già đứng lên
Đấu tranh cương quyết vững bền
Diệt tan Mỹ - Diệm xây nền tự do.
Bản thân là liệt sĩ, có chồng và con gái cũng là liệt sĩ, má
Huỳnh Thị Thế được Tổ quốc ghi công, Chủ tịch nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam
Anh hùng theo Quyết định số 394/KTCTN ngày 17/12/1994.
334

34.5 Page 335

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Nguyễn Thị Biểu
(1903 - 1990)
Mẹ Nguyễn Thị Biểu sinh năm
1903 tại xã Long Thọ, huyện Nhơn
Trạch. Long Thọ là xã anh hùng trong 2
cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, đó
là vì địa phương có những người dân anh
hùng, trong đó có mẹ Biểu.
Trong kháng chiến chống Pháp, cả gia đình gồm mẹ Biểu,
chồng và 4 người con của mẹ đều tham gia cách mạng. 2 người
con của mẹ đã hy sinh khi làm nhiệm vụ: liệt sĩ Nguyễn Văn
Hiệp hy sinh năm 1947, liệt sĩ Nguyễn Văn Đạt hy sinh ngày
4/6/1950. Mẹ Biểu qua đời năm 1990. Hiện con mẹ là Nguyễn
Công Thành thờ cúng mẹ tại ấp 1B, xã Phước Thái, huyện Long
Thành.
Mẹ Nguyễn Thị Biểu được truy tặng danh hiệu cao quý
Bà mẹ Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số 2393/QĐ-CTN
ngày 26/9/2014 vì những cống hiến của mẹ trong sự nghiệp đấu
tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc.
335

34.6 Page 336

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Nguyễn Thị Phá
(1927 - 1953)
Mẹ Nguyễn Thị Phá sinh năm 1927
tại xã Long Thọ, huyện Nhơn Trạch, tỉnh
Đồng Nai.
Trên chiếc bàn thờ ở nhà của người
cháu ngoại Lê Thành Đạt (khu Bàu Cá,
xã An Phước, huyện Long Thành) là 2
tấm bằng Tổ quốc ghi công và bảng công nhận danh hiệu Bà
mẹ Việt Nam Anh hùng, được treo rất trang trọng. Cạnh đó là
3 tấm ảnh mẹ Nguyễn Thị Phá, liệt sĩ Dương Thị Cơ và liệt sĩ
Dương Văn Vàng với những gương mặt còn rất trẻ. Mẹ Nguyễn
Thị Phá ra đi ngày 29/6/1953 lúc mới 26 tuổi. 2 người con liệt
sĩ của mẹ cũng vậy, hy sinh khi tuổi mới đôi mươi.
Liệt sĩ Dương Thị Cơ, Thượng sĩ Quân đội nhân dân
Việt Nam, hy sinh ngày 27/3/1970 (Bằng Tổ quốc ghi công số
IB.709); liệt sĩ Dương Văn Vàng, chiến sĩ Quân đội nhân dân
Việt Nam, hy sinh ngày 14/4/1970 (Bằng Tổ quốc ghi công số
IB.750).
Mẹ Nguyễn Thị Phá được truy tặng danh hiệu Bà mẹ
Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số 2393/QĐ-CTN ngày
26/9/2014 của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam. Hiện nay cháu ngoại của mẹ là ông Lê Thành Đạt đang
thờ cúng mẹ.
336

34.7 Page 337

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Trần Thị Hóa
(1904 - 2007)
Mẹ Trần Thị Hóa sinh năm 1904
tại xã Phước Thọ (nay là xã Long Thọ,
huyện Nhơn Trạch). Mẹ Hóa kết hôn với
ông Trương Chiếm, người cùng quê. Vợ
chồng mẹ đều là những nông dân chơn
chất, cần cù trên đồng ruộng nhưng luôn giàu tinh thần yêu
nước.
Khi cả nước bước vào 2 cuộc kháng chiến 30 năm chống
Pháp và chống Mỹ, mẹ Hóa động viên chồng và 3 người con
tham gia cách mạng. 4 người thân yêu có mặt trên chiến trường
ác liệt, lòng mẹ Hóa luôn thấp thỏm lo âu mỗi khi nghe tiếng
súng, nhưng mẹ biết rằng nếu ai cũng bo bo giữ thân mình thì
đất nước không thể có tự do, độc lập, hòa bình. Niềm vui của
mẹ là thỉnh thoảng đi thăm và tiếp tế để chồng con yên lòng
chiến đấu. Rồi mẹ hay tin 2 người thân của mẹ hy sinh: chồng
mẹ, liệt sĩ Trương Văn Chiếm, hy sinh ngày ngày 17/6/1969;
con trai mẹ, liệt sĩ Trương Văn Ngay, hy sinh ngày 10/11/1972.
Tin dữ như xé lòng, nhưng mẹ vẫn cố gắng chăm lo cho các con
còn lại, tiếp tục đóng góp cho cách mạng đến ngày toàn thắng.
Mẹ mất vào ngày 6/4/2007. Mẹ Trần Thị Hóa được truy
tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng theo Quyết định
số 2393/QĐ-CTN ngày 26/9/2014. Hiện con trai Trương Văn
Cưới thờ cúng mẹ tại ấp 1B, xã Phước Thái, huyện Long Thành.
337

34.8 Page 338

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Nguyễn Thị Tứ
(1919 - 2006)
Mẹ Nguyễn Thị Tứ sinh năm 1919
tại xã Long Thọ, huyện Nhơn Trạch.
Long Thọ quê mẹ Tứ trong 2 giai đoạn
kháng chiến nằm trong vùng tranh chấp
ác liệt giữa ta và địch, vì đây là khu vực
cửa ngõ bảo vệ chiến khu Phước An của
phong trào kháng chiến huyện Nhơn Trạch. Chính vì vậy, tấm
lòng hướng về cách mạng của mẹ Tứ cũng như bao nhiêu người
dân Long Thọ khác càng kiên trung hơn bao giờ hết. Cùng với
bà con trong làng, mẹ Tứ tham gia tiếp tế lương thực thực phẩm,
tiền bạc, nuôi giấu cán bộ, đồng thời động viên các con thoát ly
tham gia kháng chiến.
Hai người con của mẹ Tứ đã hy sinh trong cuộc kháng
chiến chống Mỹ cứu nước. Đó là liệt sĩ Châu Thái Bảo, Bí thư
chi bộ xã Phước Tân (huyện Long Thành, nay thuộc thành phố
Biên Hòa), hy sinh ngày 15/2/1968, Bằng Tổ quốc ghi công số
2N.219c theo Quyết định số 562/TTga; liệt sĩ Châu Bá Hùng,
là y tá xã Phước Tân, hy sinh ngày 24/2/1969, Bằng Tổ quốc
ghi công số 2N.226c theo Quyết định số 562/TTga. Mẹ Nguyễn
Thị Tứ qua đời ngày 13/9/2006. Hiện con trai là ông Châu Bá
Ngân thờ cúng mẹ tại ấp Tân Mai 2, xã Phước Tân (nay là
phường Phước Tân, thành phố Biên Hòa).
338

34.9 Page 339

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
Đảng và Nhà nước đã truy tặng mẹ Nguyễn Thị Tứ danh
hiệu cao quý Bà mẹ Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số
2679/QĐ-CTN ngày 1/12/2015.
Phạm Thị Lành
(1913 - 1990)
Mẹ Nguyễn Thị Lành sinh năm
1913 tại xã Long Thọ, huyện Nhơn Trạch.
Quê hương Long Thọ tự hào vì có
những người mẹ như mẹ Lành. Khi xã
Long Thọ bước vào cuộc kháng chiến
chống thực dân Pháp, rồi đến kháng
chiến trường kỳ đầy gian khó để chống đế quốc Mỹ, mẹ Lành
luôn một lòng hướng về cách mạng. Không chỉ tích cực đóng
góp nuôi quân, nuôi giấu cán bộ, trong giai đoạn kháng chiến
chống Mỹ mẹ đã 3 lần tiễn con lên đường chiến đấu bảo vệ Tổ
quốc, 2 lần mẹ đau xót nhận tin con hy sinh trong cùng 1 năm.
Đó là liệt sĩ Nguyễn Văn Sót, hy sinh ngày 15/5/1965, và liệt sĩ
Nguyễn Văn Miết, hy sinh ngày 4/4/1965.
Sau ngày đất nước thống nhất, mẹ Lành sống an vui cùng
các cháu ngoại, hưởng không khí hòa bình, độc lập tự do từ
thành quả mà các con của mẹ đã đóng góp máu xương. Mẹ qua
đời ngày 27/12/1990. Hiện cháu ngoại là ông Trần Văn Trắng
thờ cúng mẹ tại ấp 1 xã Phước Thái, huyện Long Thành.
339

34.10 Page 340

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
Ghi nhận công lao đóng góp cũng như những hy sinh mất
mát của mẹ, Nhà nước đã truy tặng mẹ Phạm Thị Lành danh
hiệu cao quý Bà mẹ Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số
2393/QĐ-CTN ngày 26/9/2014.
Phan Thị Em
(1920 - 2015)
Mẹ Phan Thị Em, sinh năm 1920
tại xã Long Thọ, huyện Nhơn Trạch, tỉnh
Đồng Nai
Quê hương Long Thọ của mẹ Em
trong 2 kháng chiến là xã anh hùng,
người dân Long Thọ luôn anh dũng kiên
cường, đấu tranh vì độc lập tự do, sẵn sàng hy sinh bảo vệ Tổ
quốc. Trong đó, ở giai đoạn kháng chiến chống Mỹ cứu nước,
các con của mẹ Em cũng như bao thanh niên Nhơn Trạch khác
đã tình nguyện lên đường chống ngoại xâm. 2 người con của
mẹ Em đã vĩnh viễn không về, cống hiến máu xương cho quê
hương. Đó là liệt sĩ Trần Văn Tý và liệt sĩ Trần Văn Thền. Nén
đau thương, mẹ mạnh mẽ vượt qua nỗi đau, tiếp tục sống và
đóng góp sức lực nhỏ bé cho đất nước.
Mẹ Phan Thị Em mất vào ngày 24/11/2015. Hiện nay, con
của mẹ là Trần Thị Như, cư trú tại khu Cầu Xéo, thị trấn Long
Thành, huyện Long Thành đang thờ cúng mẹ. Những cống hiến
và hy sinh của mẹ đã được Đảng và Nhà nước ghi nhận, ngày
340

35 Pages 341-350

▲back to top


35.1 Page 341

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
26/9/2014 mẹ đã được Nhà nước truy tặng danh hiệu Bà mẹ
Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số 2393/QĐ-CTN của
Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Lê Thị Cầm
(1904 - ?)
Mẹ Lê Thị Cầm sinh năm 1904 tại
xã Long Thọ, huyện Nhơn Trạch, tỉnh
Đồng Nai. Mẹ sớm qua đời và hiện cháu
của mẹ là bà Lê Thị Điểu, cư trú tại thị
trấn Long Thành, huyện Long Thành
đang thờ cúng mẹ, nhưng cũng không còn nhớ được gì về cuộc
đời mẹ, kể cả năm mất của mẹ.
Chỉ biết rằng, mẹ Lê Thị Cầm có một người con gái độc
nhất là Nguyễn Thị Thấy. Dù rất thương yêu núm ruột duy nhất,
nhưng khi con lớn lên và bày tỏ mong muốn tham gia công tác
cách mạng, mẹ đã ủng hộ và tiễn con thoát ly. Liệt sĩ Nguyễn Thị
Thấy hy sinh ngày 25/8/1948 tại xã Long Thọ, huyện Nhơn Trạch,
tỉnh Đồng Nai trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp.
Năm 2008, mẹ và gia đình được Nhà nước tặng Huân
chương độc lập Hạng Ba theo Quyết định số 815/QĐ-CTN ngày
26/6/2008. Ngày 23/5/2002, mẹ được Nhà nước truy tặng danh
hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng theo Quyết định số 281/2002/
QĐ-CTN của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam.
341

35.2 Page 342

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
NGHỊ QUYẾT CỦA ĐẠI HỘI ĐẢNG BỘ LẦN THỨ V
CÁC CHỈ TIÊU CHỦ YẾU 2020 - 2025
Đại hội Đảng bộ xã lần thứ V, nhiệm kỳ 2020-2025 được
tiến hành ngày 18 và 19/6/2020 tại Hội trường Ủy ban nhân dân
xã Long Thọ, ban hành Nghị quyết về các chỉ tiêu chủ yếu để
Đảng bộ nhiệm kỳ V lãnh đạo thực hiện.
1. Về lĩnh vực kinh tế: (6 chỉ tiêu)
- Cơ cấu kinh tế đến năm 2025 vẫn là công nghiệp - dịch
vụ thương mại- nông nghiệp. Trong đó tỷ trọng:
+ Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp: 59%.
+ Dịch vụ - Thương mại: 31%.
+ Nông nghiệp: 10%.
- Tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch vụ tăng từ 32-33%.
- Thu nhập bình quân đầu người phấn đấu đạt 80 triệu
đồng/người/năm.
- Phấn đấu tăng thu ngân sách đạt và vượt chỉ tiêu huyện
giao.
- Tỷ lệ thu gom và xử lý rác thải trên địa bàn đạt 99,9%.
- Tỷ lệ che phủ rừng (bao gồm rừng tự nhiên và cây xanh
trên địa bàn xã) đạt 31%, trong đó tỷ lệ che phủ rừng đạt 15-
18%.
342

35.3 Page 343

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
2. Về lĩnh vực văn hóa - xã hội: (5 chỉ tiêu)
- Đến năm 2025, tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề đạt 75%.
- Đến năm 2025, tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt
93,2%.
- Phấn đấu hàng năm giảm hộ nghèo theo quy định.
- Tỷ lệ hộ dùng nước hợp vệ sinh đạt 100%, trong đó nước
sạch đạt tiêu chuẩn quốc gia >90%.
- Phấn đấu trong nhiệm kỳ xã đạt chuẩn nông thôn mới
nâng cao.
3. Về quốc phòng - an ninh: (3 chỉ tiêu)
- Hàng năm hoàn thành chỉ tiêu giao quân. Thực hiện tốt
công tác huấn luyện và xây dựng lực lượng dân quân, dự bị
động viên. Xây dựng cơ quan đơn vị xã vững mạnh toàn diện.
- Phấn đấu giảm tỷ lệ tội phạm và giảm tai nạn giao thông
trên địa bàn.
- Giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo đạt 90% trở lên.
4. Về công tác dân vận: (5 chỉ tiêu)
- Đảm bảo tỷ lệ tập hợp số người trong độ độ tuổi tham
gia vào các tổ chức đoàn thể chính trị- xã hội đạt từ 75% trở lên,
riêng Đoàn Thanh niên đạt từ 60% trở lên.
- Đảm bảo tỷ lệ đoàn viên, hội viên tham gia sinh hoạt
thường xuyên đạt từ 80% trở lên.
343

35.4 Page 344

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
- Xây dựng lực lượng đoàn viên, hội viên nồng cốt đạt từ
35% trở lên.
- Tỷ lệ MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội hoàn
thành tốt nhiệm vụ trở lên, không có đơn vị yếu kém.
- Phấn đấu 100% cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện có
hiệu quả công tác dân vận chính quyền.
5. Về công tác Đảng: (5 chỉ tiêu)
- Đảm bảo tỷ lệ đảng viên tham gia học tập, quán triệt các
nghị quyết của Đảng đạt trên 99% (trừ các đồng chí miễn sinh
hoạt).
- Phấn đấu xét kết nạp Đảng đạt chỉ tiêu huyện giao hàng
năm.
- Giữ vững 5/5 chi bộ ấp có chi ủy.
- Phấn đấu hàng năm Đảng bộ xã được công nhận “Hoàn
thành tốt nhiệm vụ” và có 90% chi bộ trực thuộc “Hoàn thành
tốt nhiệm vụ” trở lên; có 85% đảng viên đạt “Hoàn thành tốt
nhiệm vụ” trở lên; hạn chế thấp nhất đảng viên vi phạm tư cách.
- Hàng năm giải quyết từ 95% đơn thư tố cáo đối với tổ
chức Đảng, đảng viên và 100% đơn thư khiếu nại kỷ luật của
đảng viên thuộc thẩm quyền; tỷ lệ đảng viên trong toàn Đảng
bộ bị thi hành kỷ luật hàng năm dưới 1% so với tổng số đảng
viên trong toàn Đảng bộ.
344

35.5 Page 345

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
HÌNH ẢNH TƯ LIỆU
345

35.6 Page 346

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
346

35.7 Page 347

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
347

35.8 Page 348

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
348

35.9 Page 349

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Đồng Nai (1997), Lịch sử Đảng
Cộng sản Việt Nam tỉnh Đồng Nai 1930 - 1995, tập I, Nxb. Đồng
Nai.
2. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Đồng Nai (1998), Tổng kết công
tác binh vận tỉnh Đồng Nai trong cuộc kháng chến chống Mỹ cứu
nước 1954 - 1975, Nxb. Đồng Nai.
3. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Đồng Nai (1986), Đồng Nai 30
năm chiến tranh giải phóng 1945 - 1975, Nxb. Đồng Nai.
4. Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Long Thành (1988), Long
Thành những chặng đường lịch sử, Nxb. Đồng Nai.
5. Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Long Thành (1988), Lịch sử
Đảng bộ huyện Long Thành 1930 - 1975, Nxb. Tổng hợp Đồng Nai.
6. Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Biên Hòa (1999), Lịch sử
Đảng bộ thành phố Biên Hòa, Nxb. Đồng Nai.
7. Ban Chấp hành Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Đồng Nai (2005),
Lịch sử phong trào phụ nữ tỉnh Đồng Nai 1930 - 2000, Nxb. Tổng
hợp Đồng Nai.
8. Ban Chỉ đạo lễ Kỷ niệm 300 năm vùng đất Biên Hòa - Đồng
Nai (1998), Biên Hòa - Đồng Nai 300 năm hình thành và phát triển,
Nxb. Đồng Nai.
9. Ban Giám đốc Công an tỉnh Đồng Nai (2000), Lịch sử Công an
tỉnh Đồng Nai 1975 - 1995 (tập III), Nxb. Công an nhân dân.
10. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Văn hóa, Thông tin và Thể thao
Đồng Nai (1996), Những Bà mẹ Việt Nam Anh hùng tỉnh Đồng Nai,
Nxb. Đồng Nai.
349

35.10 Page 350

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
11. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Nai (1992), Đồng Nai những
trận đánh điển hình trong chiến tranh giải phóng 1945 - 1975, tập
1, Nxb. Đồng Nai.
12. Bộ Công an, Công an tỉnh Đồng Nai (2010), Lịch sử Công an
tỉnh Đồng Nai thời kỳ kháng chiến chống Pháp 1945 - 1954, Nxb.
Công an nhân dân.
13. Bộ Công an, Công an tỉnh Đồng Nai (2010), Lịch sử Công an
tỉnh Đồng Nai thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước 1954 - 1975,
Nxb. Công an nhân dân.
14. Bộ Công an, Công an tỉnh Đồng Nai (2010), Biên niên sự kiện
lịch sử Công an tỉnh Đồng Nai 1996 - 2010, Nxb. Công an nhân dân.
15. Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân khu 7 (2016), Từ điển
Quân khu 7, Nxb. Quân đội nhân dân.
16. Công an tỉnh Đồng Nai (2000), Lịch sử biên niên 1975 - 1996,
Nxb. Công an nhân dân.
17. Cục Văn thư và lưu trữ nhà nước, Trung tâm Lưu trữ quốc gia
(2021), Địa danh làng xã Việt Nam qua tài liệu địa bạ triều Nguyễn,
[tập IV: Nam Kỳ], Nxb. Hà Nội.
18. Phan Đình Dũng, Nguyễn Thanh Lợi (2010), Hỏi đáp về Biên
Hòa - Đồng Nai, Nxb. Đồng Nai.
19. Đảng bộ huyện Long Thành (2015), Lịch sử Đảng bộ huyện
Long Thành, Nxb. Đồng Nai.
20. Đảng bộ huyện Nhơn Trạch (2020), Huyện Nhơn Trạch anh
hùng, Nxb. Đồng Nai.
21. Đảng bộ huyện Nhơn Trạch (2020), Lịch sử Đảng bộ huyện
Nhơn Trạch, Nxb. Đồng Nai.
22. Đảng ủy Công an tỉnh Đồng Nai (2017), Lịch sử Đảng bộ
Công an tỉnh Đồng Nai 1945 - 2000, Nxb. Công an nhân dân.
350

36 Pages 351-360

▲back to top


36.1 Page 351

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
23. Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh Đồng Nai (2005), Công
an Đồng Nai - Lịch sử biên niên 1945 - 1954, Nxb. Công an nhân
dân.
24. Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh Đồng Nai (2005), Công
an Đồng Nai - Lịch sử biên niên 1954 - 1975, Nxb. Công an nhân
dân.
25. Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Nai (2015), Lịch sử
Đảng bộ Quân sự tỉnh Đồng Nai 1945 - 2010, Nxb. Đồng Nai.
26. Hồ Sơn Đài, Trần Quang Toại (1985), Đồng Nai những đơn vị
anh hùng, Nxb. Đồng Nai.
27. Hồ Sơn Đài chủ biên, Đỗ Tầm Chương, Nguyễn Quang Hữu
(1997), Lịch sử chiến khu Đ - Hào khí Đồng Nai, Nxb. Đồng Nai.
28. Trịnh Hoài Đức (2005), Gia Định thành thông chí, [bản dịch
của Lý Việt Dũng, Huỳnh Văn Tới hiệu đính], Nxb.Tổng hợp Đồng
Nai.
29. Học viện Quân sự cao cấp, Ban Tổng kết kinh nghiệm chiến
tranh (1980), Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước - những sự kiện
quân sự, Nxb. Quân đội nhân dân.
30. Hội Cựu chiến binh tỉnh Đồng Nai (2004), Đoàn Đặc công
113 với Biên Hòa - Đồng Nai, Nxb. Quân đội nhân dân.
31. Hội Cựu chiến binh tỉnh Đồng Nai (2004), Tiểu đoàn 240 với
Đảng bộ và nhân dân Biên Hòa - Đồng Nai, Nxb. Tổng hợp Đồng
Nai.
32. Hội đồng chỉ đạo biên soạn Lịch sử khởi nghĩa Nam Kỳ
(2005), Lịch sử Khởi nghĩa Nam Kỳ (tái bản), Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.
351

36.2 Page 352

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930 - 2020)
33. Hội đồng chỉ đạo biên soạn lịch sử Đảng bộ miền Đông Nam
Bộ (2003), Lịch sử Đảng bộ miền Đông Nam Bộ lãnh đạo kháng
chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ (1945 - 1975), Nxb.
Chính trị Quốc gia.
34. Hội Khoa học Lịch sử Đồng Nai (2013), Địa danh hành chính,
văn hóa, lịch sử Đồng Nai, Nxb. Đồng Nai.
35. Hội Nông dân tỉnh Đồng Nai (2018), Lịch sử phong trào nông
dân và Hội Nông dân tỉnh Đồng Nai 1930 - 2015, Nxb. Đồng Nai.
36. Hồ Sĩ Khoách, Hà Minh Hồng, Võ Văn Sen (1998), Lịch sử
Việt Nam 1945 - 1975, Nxb. Mũi Cà Mau.
37. Nhiều tác giả (2021), Địa chí Đồng Nai, [5 tập, tập I: Tổng
quan, tập II: Địa lý, tập III: Lịch sử, tập IV: Kinh tế, tập V: Văn hóa
- xã hội], Xí nghiệp in Đồng Nai, Nhà in Thông tấn xã Việt Nam.
38. Tỉnh ủy Đồng Nai (2007), Lịch sử Đảng bộ tỉnh Đồng Nai
1975 - 2000, Nxb. Tổng hợp Đồng Nai.
39. Nguyễn Văn Thông (2015), Đất mẹ, Nxb. Đồng Nai.
40. Huỳnh Văn Tới, Nguyễn Minh Hùng (2019), Bà mẹ Việt Nam
Anh hùng tỉnh Đồng Nai, Nxb. Đồng Nai.
41. Huỳnh Văn Tới, Phan Đình Dũng, Nguyễn Trí Nghị (2015),
Di tích danh thắng Đồng Nai, Nxb. Đồng Nai.
42. Trần Quang Toại (chủ biên), Hồ Sơn Đài, Trần Toản, Nguyễn
Quang Hữu, (1991), Lịch sử Đảng bộ huyện Tân Phú, Nxb. Đồng
Nai.
43. Trần Quang Toại (chủ biên 2013), Địa danh hành chính văn
hóa lịch sử Đồng Nai, Nxb. Đồng Nai.
44. Ngô Đăng Tri (2012), 82 năm Đảng Cộng sản Việt Nam -
những chặng đường lịch sử 1930 - 2012, Nxb. Thông tin và Truyền
thông.
352

36.3 Page 353

▲back to top


ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ
45. Robert (1924), Địa chí tỉnh Biên Hòa [Lê Tùng Hiếu - Nguyễn
Văn Phúc biên dịch, 2015], Nxb. Đồng Nai.
46. Bảo tàng Đồng Nai (2001), Việt Nam - Đồng Nai trăm năm
nhìn lại, Nxb. Tổng hợp Đồng Nai.
47. Nhiều tác giả (2001), Địa chí Đồng Nai (tập II: Địa lý), Nxb.
Tổng hợp Đồng Nai.
48. Nhiều tác giả (2001), Địa chí Đồng Nai (tập III: Lịch sử),
Nxb. Tổng hợp Đồng Nai.
49. Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Đồng Nai (2005),
Lịch sử Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Đồng Nai từ 1930 - 2000,
Xí nghiệp in Đồng Nai.
50. Trương Hữu Quýnh, Đinh Xuân Lâm, Lê Mậu Hãn (2010),
Đại cương Lịch sử Việt Nam toàn tập, Nxb. Giáo dục Việt Nam.
51. Các báo cáo, văn kiện của xã Long Thọ, Văn phòng Đảng ủy
xã Long Thọ.
52. Huỳnh Minh Cường, Kể chuyện nhân dân Bình Sơn kháng
chiến chống Mỹ, Nxb. Đồng Nai, 2008.
53. Huỳnh Thị Phượng, Chuyện đời tự kể, Nxb. Đồng Nai, 2011.
353

36.4 Page 354

▲back to top


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
Chương I
VÙNG ĐẤT, CON NGƯỜI
I. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN
1. Vị trí địa lý
2. Địa hình, địa mạo
3. Đất đai
4. Hệ thống sông ngòi
5. Khí hậu
6. Sinh cảnh, động - thực vật
II. DI TÍCH TIỀN SỬ
1. Các di tích khảo cổ
2. Chủ nhân văn hóa tiền sử
III. ĐỜI SỐNG KINH TẾ XÃ HỘI CƯ DÂN VIỆT
1. Quá trình hình thành và thay đổi về hành chính
2. Dân cư
3. Đời sống sản xuất
4. Văn hóa xã hội
Chương II
TỪ PHONG TRÀO YÊU NƯỚC ĐẤU TRANH ĐẾN
KHỞI NGHĨA GIÀNH CHÍNH QUYỀN 1945
I. TỪ PHONG TRÀO YÊU NƯỚC ĐẤU TRANH
1. Các phong trào chống Pháp trước khi có Đảng lãnh đạo
2. Hội kín/Thiên Địa hội
3. Phản kháng áp bức

36.5 Page 355

▲back to top


4. Công nhân cao su
II. ĐẢNG LÃNH ĐẠO PHONG TRÀO CÁCH MẠNG
1. Đảng ra đời, gầy dựng phong trào cách mạng
2. Xây dựng cơ sở Đảng, phát triển phong trào cách mạng
III. THAM GIA CÁCH MẠNG THÁNG 8 NĂM 1945
1.Tổ chức lực lượng, chuẩn bị khởi nghĩa
2. Tham gia tổng khởi nghĩa, giành chính quyền
3. Ý nghĩa Cách mạng Tháng 8 đối với Phước Long, Phước Thọ
Chương III
LÃNH ĐẠO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
(1946 - 1954)
I. XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN CÁCH MẠNG, CHỐNG
THỰC DÂN PHÁP TÁI CHIẾM
1. Cùng Nam Bộ quật khởi
2. Chống lấn chiếm vùng kháng chiến
3. Củng cố, phát triển lực lượng kháng chiến
II. CÙNG CẢ NƯỚC KHÁNG CHIẾN toàn DÂN, toàn
DIỆN
1. Xây dựng lực lượng kháng chiến
2. Đấu tranh chống chiếm đóng, bao vây
III. ĐẤU TRANH CHỐNG LẤN CHIẾM, GIỮ VỮNG VÀ
MỞ RỘNG ĐỊA BÀN LÀM CHỦ, GÓP PHẦN KẾT THÚC
THẮNG LỢI 9 NĂM KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
1. Bố trí lại chiến trường, củng cố lực lượng kháng chiến
2. Khắc phục thiên tai
3. Kết thúc kháng chiến

36.6 Page 356

▲back to top


Chương IV
GIAI ĐOẠN 1954 - 1975
LÃNH ĐẠO KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ CỨU NƯỚC
I. TỪ ĐẤU TRANH CHÍNH TRỊ ĐẾN ĐẤU TRANH CHÍNH
TRỊ KẾT HỢP ĐẤU TRANH VŨ TRANG
1. Củng cố tổ chức Đảng, đoàn thể
2. Lãnh đạo nhân dân đấu tranh đòi dân sinh, dân chủ, thi hành
Hiệp định Genève
3. Thực hiện Nghị quyết 15 của Trung ương Đảng
4. Diệt ác phá kiềm, cùng miền Nam đồng khởi
II. BA MŨI GIÁP CÔNG, GÓP PHẦN LÀM THẤT BẠI ÂM
MƯU “ẤP CHIẾN LƯỢC” VÀ CHIẾN TRANH ĐẶC BIỆT”
1. Phong trào Đồng khởi, phá “Ấp chiến lược”, mở rộng vùng
giải phóng
2. Các đợt đấu tranh chính trị, binh vận, vũ trang
3. Bám trụ, chống càn, đánh địch, giữ vững thế trận nhân dân
III. ĐÁNH BẠI KẾ HOẠCH TÌM DIỆT VÀ BÌNH ĐỊNH,
CÙNG CẢ NƯỚC TỔNG TIẾN CÔNG VÀ NỔI DẬY XUÂN
MẬU THÂN 1968
1. Tạo thế tiến công, giữ vững vùng làm chủ
2. Bố trí lại chiến trường, phối hợp đánh bại kế hoạch tìm diệt và
bình định của địch
3. Tham gia cuộc tiến công và nổi dậy xuân Mậu Thân 1968
IV. BÁM TRỤ, GIỮ VỮNG CÁC PHONG TRÀO BA MŨI
GIÁP CÔNG, THAM GIA CHIẾN DỊCH NGUYỄN HUỆ
1. Bám trụ, chống càn, giữ vững các phong trào ba mũi giáp công
2. Chuyển thế trận, mở rộng vùng làm chủ
3. Tham gia chiến dịch Nguyễn Huệ

36.7 Page 357

▲back to top


V. LÃNH ĐẠO XÂY DỰNG THẾ TRẬN, NẮM THỜI CƠ,
THAM GIA TỔNG TIẾN CÔNG VÀ NỔI DẬY, GIẢI PHÓNG
QUÊ HƯƠNG (1973 - 30/4/1975)
1. Lãnh đạo quân dân giữ vững địa bàn, chống lấn chiếm sau Hiệp
định Paris
2. Phát triển thế trận tiến công địch
3. Phối hợp tiến công và nổi dậy giải phóng quê hương
CHƯƠNG V
GIAI ĐOẠN 1975 - 1984
XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN CÁCH MẠNG, ỔN ĐỊNH XÃ
HỘI VÀ ĐỜI SỐNG NHÂN DÂN
I. XÂY DỰNG CHẾ ĐỘ QUÂN QUẢN 1975 - 1976
1. Xây dựng Đảng, chính quyền cách mạng
2. Ổn định xã hội và đời sống nhân dân
II. ĐẠI HỘI CHI BỘ LẦN THỨ I (nhiệm kỳ 1976 - 1978)
III. KẾT QUẢ LÃNH ĐẠO THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT
ĐẢNG 1975 - 1984
1. Về kinh tế
2. Về Văn hóa giáo dục
3. Về an ninh, quốc phòng
4. Hệ thống chính trị

36.8 Page 358

▲back to top


CHƯƠNG VI
GIAI ĐOẠN 1984 - 1994
THỰC HIỆN ĐƯỜNG LỐI ĐỔI MỚI, PHÁT TRIỂN ĐỊA
PHƯƠNG
I. CHỦ TRƯƠNG ĐỔI MỚI CỦA ĐẢNG VÀ NHIỆM VỤ
ĐỊA PHƯƠNG
1. Đường lối đổi mới của Đảng
2. Tình hình và nhiệm vụ của xã thực hiện đường lối đổi mới
II. ĐẠI HỘI CHI BỘ XÃ LONG THỌ LẦN THỨ I
III. KẾT QUẢ LÃNH ĐẠO THỰC HIỆN CÁC NGHỊ
QUYẾT ĐẠI HỘI
1. Về kinh tế
2. Về văn hóa xã hội
3. Về an ninh quốc phòng
4. Về tổ chức Đảng, hệ thống chính trị
CHƯƠNG VII
GIAI ĐOẠN 1994 - 2020
LÃNH ĐẠO THỰC HIỆN CÔNG NGHIỆP HÓA,
HIỆN ĐẠI HÓA ĐỊA PHƯƠNG
I. TÁI LẬP HUYỆN NHƠN TRẠCH VÀ NHIỆM VỤ CHÍNH
TRỊ CỦA ĐẢNG BỘ XÃ
1. Tái lập huyện Nhơn Trạch
2. Nhiệm vụ chính trị của Xã Long Thọ thuộc Huyện ủy Nhơn
Trạch
II. KẾT QUẢ LÃNH ĐẠO THỰC HIỆN CÁC NGHỊ QUYẾT
ĐẠI HỘI
1. Giai đoạn 1994 - 2005

36.9 Page 359

▲back to top


2. Giai đoạn 2005 - 2010
3. Giai đoạn 2010 - 2015
Chương VIII
NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM TRONG ĐẤU TRA-
NH, XÂY DỰNG
1. Xây dựng Đảng trong lòng dân
2. Xây dựng Đảng từ gương sáng đảng viên
3. Xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, thế trận lòng dân
4. Phát huy dân chủ, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân
5. Kết hợp công tác chính trị, vũ trang, dân vận, phát triển kinh tế
hài hòa với tiến bộ xã hội.
6. Phát huy lợi thế địa phương
PHỤ LỤC
DANH SÁCH BÍ THƯ CHI BỘ XÃ QUA CÁC THỜI KỲ
BÍ THƯ CẤP ỦY QUA CÁC THỜI KỲ
DANH SÁCH Ban Chấp hành
THÀNH TÍCH ANH HÙNG CỦA NHÂN DÂN VÀ LỰC
LƯỢNG VŨ TRANGNHÂN DÂN XÃ LONG THỌ
Bà mẹ Việt Nam Anh hùng
NGHI QUYẾT CỦA ĐẠI HỘI ĐẢNG BỘ LẦN THỨ V
CÁC CHỈ TIÊU CHỦ YẾU 2020 - 2025
HÌNH ẢNH TƯ LIỆU
TÀI LIỆU THAM KHẢO
(Footnotes)
1  Có tài liệu ghi: 1929

36.10 Page 360

▲back to top


LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ XÃ LONG THỌ (1930-2020)
Đảng bộ huyện Nhơn Trạch
Đảng bộ xã Long Thọ
Mã ISBN: 978-604-42-0046-0
Chịu trách nhiệm xuất bản:
GIÁM ĐỐC - TỔNG BIÊN TẬP
BÙI THỊ LÂM NGỌC
Chịu trách nhiệm bản thảo:
PHÓ GIÁM ĐỐC TRƯƠNG VĂN TUẤN
Biên tập:
Biên tập kĩ thuật:
Trình bày:
Sửa bản in:
Bìa:
Võ Thị Thanh Hiếu
Nguyễn Văn Lừng
Hoàng Phương
Võ Thị Thanh Hiếu
Hoàng Phương
............................................................................................................
In: 500 bản. Khổ: 14.5 x 20.5 cm. In tại: Công ty Thiên Ngôn - 134/8
Hoàng Hoa Thám, P. 12, Q. Tân Bình, TP. HCM. Số XNKHXB:
3808-2023/CXBIPH/2-722/ĐoN, Cục Xuất bản, In và Phát hành xác
nhận ngày: 31/10/2023, Quyết định xuất bản số: 07QĐA-ĐoN do
NXB Đồng Nai cấp ngày: 28/11/2023. In xong và nộp lưu chiểu:
q...u..ý...1./..2..0..2..4............................................................................................
Nhà Xuất bản Đồng Nai
1953J (210 cũ) Nguyễn Ái Quốc, TP Biên Hoà, Đồng Nai
Ban Biên tập: (02513) 825 292 - P Kinh doanh: 946 521 - 946 530
- Email: dongnainxb@gmail.com